Book Title: Agam 06 Gyatadharmkatha Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 6, અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર ન થાઓ. આ પ્રમાણે કહીને તેઓ ફરી-ફરી મંગલમય જય-જય શબ્દનો પ્રયોગ કરો. ત્યારપછી તે મેઘકુમાર રાજગૃહ નગરની વચ્ચોવચ્ચથી નીકળે છે, નીકળીને ગુણશીલ ચૈત્યે આવે છે, આવીને સહસ્રપુરુષવાહિની શિબિકાથી નીચે ઊતરે છે. સૂત્ર-૩૪ - ત્યાર પછી મેઘકુમારના માતાપિતાએ મેઘકુમારને આગળ કરીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે આવ્યા. આવીને ભગવંતને ત્રણ વખત આદક્ષિણ પ્રદક્ષિણા કરે છે, કરીને વંદન-નમસ્કાર કરે છે, કરીને આમ કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! મેઘકુમાર અમારો એક જ પુત્ર છે, ઇષ્ટ-કાંત યાવત્ જીવિત ઉચ્છવાસ સમાન, હૃદયને આનંદજનક, ઉબરના પુષ્પવત્ છે, તેનું નામ શ્રવણ પણ દુર્લભ છે, તો દર્શનનું તો કહેવું જ શું ? - જેમ કોઈ કમળ-પદ્મ કે કુમુદ, કાદવમાં ઉત્પન્ન થાય અને જળથી વૃદ્ધિ પામે છતાં કાદવની રજ કે જળકણથી લિપ્ત થતું નથી, તેમ જ મેઘકુમાર કામમાં જન્મ્યો, ભોગમાં વૃદ્ધિ પામ્યો છતાં કામ કે ભોગ રજથી તે લેપાયેલ નથી. હે દેવાનુપ્રિય ! આ મેઘ, સંસારના ભયથી ઉદ્વિગ્ન થયો છે, જન્મ-જરા-મરણથી ભયભીત થયો છે, આપ દેવાનુપ્રિયની. પાસે મુંડ થઈને, ઘરથી નીકળી અણગારિક પ્રવ્રજ્યા લેવા ઇચ્છે છે. હે દેવાનુપ્રિય ! અમે આપને શિષ્યભિક્ષા આપીએ છીએ. હે ભગવન! આપ શિષ્યભિક્ષાને અંગીકાર કરો. ત્યારે મેઘકુમારના માતાપિતાએ આમ કહેતા શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે આ વાતનો સમ્ય રીતે સ્વીકાર કર્યો. ત્યારે મેઘકુમાર ભગવંત પાસેથી ઈશાન ખૂણામાં ગયો, જઈને આપમેળે આભરણ, અલંકાર ઊતાર્યા, ત્યારે તાએ શ્વેત લક્ષણ પટશાટકમાં તે આભરણ-અલંકારને સ્વીકાર્યા, સ્વીકારીને હાર-જલકણ-નિગુડીપુષ્પ-ટૂટેલા મુક્તાવલી સમાન આંસુ ટપકાવતી, રડતી-રડતી, ઇંદન કરતી, વિલાપ કરતી-કરતી આ પ્રમાણે બોલી - હે પુત્ર ! પ્રાપ્ત ચારિત્ર યોગમાં યતના કરજે. સંયમ સાધનામાં પરાક્રમ કરજે. આ વિષયમાં પ્રમાદ ન કરજે. અમારે માટે પણ આ જ માર્ગ થાઓ, એમ કરીને મેઘકુમારના માતાપિતા, શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને વંદન, નમસ્કાર કરે છે, કરીને, જે દિશામાંથી આવ્યા હતા, તે જ દિશામાં પાછા ગયા. સૂત્ર-૩૫, 36 35. ત્યારે તે મેઘકુમારે સ્વયં જ પંચમુષ્ટિક લોચ કર્યો, કરીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે આવે છે. આવીને ભગવંતને ત્રણ વખત આદક્ષિણ પ્રદક્ષિણ કરે છે, વંદન-નમસ્કાર કરે છે, કરીને આમ કહ્યું - ભગવદ્ આ લોક જરા-મરણથી આદીપ્ત છે, પ્રદીપ્ત છે, આદીપ્ત-પ્રદીપ્ત છે. જેમ કોઈ ગાથાપતિ, પોતાનું ઘર બની જાય ત્યારે તે ઘરમાં રહેલ અલ્પ ભારવાળી, પણ બહુમૂલ્ય હોય છે, તેને ગ્રહણ કરીને સ્વયં એકાંતમાં ચાલ્યો જાય છે. તે વિચારે છે કે બચાવેલ આ પદાર્થ, મારે માટે પૂર્વે કે પછી હિત-સુખ-સેમ-નિઃશ્રેયસ-આનુગામિકતા માટે થશે. એ જ પ્રમાણે મારો પણ આ એક આત્મારૂપી ભાંડ છે, જે મને ઇષ્ટ-કાંત-પ્રિય-મનોજ્ઞ-મણામ છે, આ આત્માને હું બચાવી લઈશ, તે મને સંસાર ઉચ્છેદકર થશે. તેથી હું ઇચ્છું છું કે હે દેવાનુપ્રિયા આપ પોતે જ મને પ્રવ્રજિત કરો, મુંડિત કરો, શીખવો, શિક્ષિત કરો. આપ જ આચાર-ગોચર-વિનય-વૈનચિક–ચરણ-કરણ-યાત્રા-માત્રા પ્રત્યાયિક ધર્મ કહો. ત્યારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર, મેઘકુમારને સ્વયં જ દીક્ષા આપે છે, આચાર શીખવ્યો યાવત્ ધર્મ કહે છે - હે દેવાનુપ્રિય ! આ રીતે ચાલવું, આ રીતે ઊભવું, આ રીતે બેસવું, આ રીતે પડખા બદલવા, આ રીતે આહાર કરવો, આ રીતે બોલવું, આ રીતે ઉત્થાનથી ઊઠીને પ્રાણ-ભૂત-જીવ-સત્ત્વની રક્ષા કરીને સંયમનું પાલન કરવું, આ. વિષયમાં પ્રમાદ ન કરવો. ..... ત્યારે તે મેઘકુમારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની પાસે આ આવા પ્રકારનો ધાર્મિક ઉપદેશ સાંભળી, સારી રીતે સ્વીકાર્યો, તે આજ્ઞા મુજબ ચાલે છે, ઊભે છે યાવત્ ઉત્થાનથી ઊઠીને પ્રાણ-ભૂતજીવ-સત્ત્વોની યતના કરવી-સંયમ પાળવો. 36. જે દિવસે મેઘકુમાર મુંડ થઈને, ઘરથી નીકળીને અણગારિક પ્રવ્રજ્યા લીધી, તે દિવસના સંધ્યાકાળે મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા) આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 25
