Book Title: Agam 06 Gyatadharmkatha Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 6, અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર મસાલાવાળું બધું જ શાક, ધર્મરૂચી અણગારના પાત્રમાં નાંખી દીધું. ત્યારે ધર્મરૂચી અણગારે પર્યાપ્ત આહાર જાણીને નાગશ્રીના ઘેરથી નીકળીને ચંપાનગરીની મધ્યેથી નીકળીને સુભૂમિભાગ ઉદ્યાનમાં આવ્યા, આવીને ધર્મઘોષ સ્થવિર નિકટ આવીને અન્ન-પાન પડિલેહીને, હાથમાં લઈને ગુરુને દેખાડડ્યા. ત્યારે તે ધર્મઘોષ સ્થવિરે, તે શારદિક કડવી તુંબડીના સરસ, તેલ-મસાલા યુક્ત શાકની ગંધથી અભિભૂત થઈને, તે તેલ-મસાલાવાળા હૂંબડાના શાકનું એક બિંદુ હાથમાં લઈને ચાખ્યું. તેને તિક્ત-ક્ષાર-કર્ક-અખાદ્યઅભોગ્ય-વિભૂષિત જાણીને ધર્મરૂચીને કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! જો તું આ ઝૂંબડાનું શાક યાવતુ ખાઈશ, તો અકાળે જ યાવત્ જીવિતથી રહિત થઈશ. તો હે દેવાનુપ્રિય! તું જા અને આ ઝૂંબડાના શાકને એકાંત-અનાપાત-અચિત્ત સ્પંડિલ ભૂમિમાં પરઠવી દે, બીજા પ્રાસૂક, એષણીય અશનાદિને ગ્રહણ કરીને તેનો આહાર કર. ત્યારે ધર્મરૂચી અણગારે. ધર્મઘોષ સ્થવિર પાસેથી આ પ્રમાણે સાંભળીને, ધર્મઘોષ સ્થવિર પાસેથી નીકળીને સુભૂમિભાગ ઉદ્યાનથી થોડે દૂર થંડિલ ભૂમિ પડિલેહી, પછી તે શાકનું એક બિંદુ લીધું, લઈને તે સ્પંડિત ભૂમિમાં નાંખ્યું. ત્યારે તે શરદ ઋતુ સંબંધી, તિક્ત-કક અને ઘણા તેલથી વ્યાપ્ત શાકની ગંધથી ઘણી-હજારો કીડીઓ. આવી. જેવું તે કીડીઓએ શાક ખાધું કે તે બધી અકાળમાં જ જીવનથી રહિત થઈ ગઈ. ત્યારે તે ધર્મરૂચી અણગારને આવા પ્રકારનો મનોગત સંકલ્પ થયો કે - જો આટલા માત્ર શાકના યાવતું એક બિંદુના પ્રક્ષેપથી અનેક હજાર કીડીઓ મૃત્યુ પામી, તો જો હું આ બધું જ શાક સ્પંડિલ ભૂમિમાં પરઠવીશ, તો ઘણા પ્રાણ આદિનો વધ કરનાર થઈશ. તો મારે માટે ઉચિત છે કે આ શાક યાવત્ સ્વયં જ ખાઈ જવું. જેથી આ શાક મારા શરીરની સાથે જ સમાપ્ત થઈ જાય. ધર્મરૂચીએ આમ વિચારી મુહપત્તિનું પડિલેહણ કર્યું, કરીને મસ્તકની ઉપરી કાયાને પ્રમાર્જી, પછી તે શારદીયા હૂંબડાનું તિક્ત-કક, ઘણા તેલથી વ્યાપ્ત શાકને, બિલમાં સર્પ પ્રવેશ કરે, તે પ્રકારે પોતાના શરીરરૂપી કોઠામાં બધું જ પ્રક્ષેપી દીધું. ત્યારે તે ધર્મરૂચીને તે શાક ખાવાથી મુહુર્તાન્તરમાં પરિણમતા શરીરમાં ઉજ્જવલ યાવતું દુઃસહ્ય વેદના ઉદ્ભવી. ત્યારે તે ધર્મરૂચી અણગાર અસ્થામ, અબલ, અવીર્ય, અપુરુષાકાર પરાક્રમ, અંધારણીય છે, તેમ જાણીને, આચાર-ભાંડ એકાંતમાં સ્થાપીને સ્પંડિલ પડિલેહણ કર્યું. દર્ભનો સંથારો પાથર્યો. દર્ભ સંથારે આરૂઢ થઈને, પૂર્વ દિશા અભિમુખ થઈને પર્ઘક આસને બેસી, હાથ જોડી, બોલ્યા - અરહંત યાવત્ સિદ્ધિગતિ પ્રાપ્ત ભગવંતને નમસ્કાર થાઓ. મારા ધર્માચાર્ય, ધર્મોપદેશક ધર્મઘોષ સ્થવિરને નમસ્કાર થાઓ. પૂર્વે પણ મેં ધર્મઘોષ સ્થવિર પાસે જાવજીવને માટે સર્વ પ્રાણાતિપાત યાવત્ સર્વ પરિગ્રહના પચ્ચખાણ કરેલ હતા. અત્યારે પણ હું તે જ ભગવંતની પાસે સર્વ પ્રાણાતિપાત યાવત્ પરિગ્રહને જાવજીવને માટે પચ્ચકખું છું. સ્કંદકની માફક યાવત્ છેલ્લા ઉચ્છવાસે મારા શરીરને પણ વોસીરાવું છું, એમ કરી આલોચના-પ્રતિક્રમણ કરી, સમાધિ પ્રાપ્ત થઈને કાળધર્મ પામ્યા. ત્યારે તે ધર્મઘોષ સ્થવિર ધર્મરૂચી અણગારને ગયે ઘણો કાળ થયો જાણીને શ્રમણ-નિર્ચન્થોને બોલાવ્યા અને કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય! આ પ્રમાણે ધર્મરૂચી અણગારને માસક્ષમણના પારણે શરદઋતુ સંબંધી યાવત્ તેલથી વ્યાપ્ત શાક મળેલ, તે પરઠવવા ગયે ઘણો કાળ થયો. તો હે દેવાનુપ્રિયો ! તમે જઈને ધર્મરૂચી અણગારની ચોતરફ માર્ગણા-ગવેષણા કરો. ત્યારે તે શ્રમણ-નિર્ચન્થોએ યાવત્ તે વાત સ્વીકારી, ધર્મઘોષ સ્થવિર પાસેથી નીકળ્યા, નીકળીને ધર્મરૂચી અણગારની ચોતરફ માર્ગણા-ગવેષણા કરતા, ધૈડિલ ભૂમિએ આવ્યા. પછી ધર્મરૂચી અણગારનું નિષ્માણ, નિશ્રેષ્ટ, જીવરહિત શરીરને જોયું. જોઈને હા, હા અહો ! અકાર્ય થયું, એમ કહીને ધર્મરૂચી અણગારના પરિનિર્વાણ નિમિત્તે કાયોત્સર્ગ કર્યો. ધર્મરચીના આચાર-ભાંડ લીધા, લઈને ધર્મઘોષ સ્થવિર પાસે આવ્યા. આવીને ગમનાગમનનું પ્રતિક્રમણ કર્યું. પછી કહ્યું કે અમે તમારી પાસેથી નીકળ્યા, પછી સુભૂમિભાગઉદ્યાનની ચોતરફ ધર્મરૂચી અણગારની. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા)” આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 101
