Book Title: Agam 06 Gyatadharmkatha Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 6, અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર અમાત્યને બીજી-ત્રીજી વખત પણ કહ્યું ઇત્યાદિ પૂર્વવતું. ત્યારે તે સુબુદ્ધિ અમાત્ય, જિતશત્રુ રાજાએ બે-ત્રણ વખત આમ કહેતા, તેણે કહ્યું - હે સ્વામી ! મને આ ખાઈના પાણીથી કોઈ આશ્ચર્ય નથી. હે સ્વામી ! શુભ શબ્દ પુદ્ગલ પણ અશુભ શબ્દપણે પરિણમે છે, આદિ પૂર્વવતું. યાવતુ પ્રયોગ-વિસસા પરિણત પણ છે. ત્યારે જિતશત્રુએ સુબુદ્ધિના કથનનો આદર ન કર્યો ઇત્યાદિ. જિતશત્રુએ કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય! તું તને પોતાને, બીજાને અને બંનેને ઘણી અસભાવ ઉભાવના અને મિથ્યાભિનિવેશથી વ્યગ્રાહીત અને વ્યુત્પાદિત કરતો ન વિચર. ત્યારે સુબુદ્ધિને આ પ્રકારે મનોગત સંકલ્પ થયો કે - અહો! જિતશત્રુ રાજા, સ-તત્ત્વરૂપ-તથ્ય-અવિતથસદ્ભૂત-જિનપ્રજ્ઞપ્ત ભાવોને જાણતો નથી. તેથી મારે ઉચિત છે કે હું રાજાને સ-તત્ત્વરૂપ-તથ્ય-અવિતથ અને સભૂત, જિનેન્દ્ર પ્રરૂપિત ભાવોને સમજાવીને આ વાત સ્વીકારાવું. આ પ્રમાણે વિચારીને વિશ્વાસુ પુરુષો સાથે, માર્ગમાંથી નવા ઘડા અને વસ્ત્ર લીધા, લઈને સંધ્યાકાળ સમયે પ્રવિરલ મનુષ્યો જ આવાગમન કરતા હોય ત્યારે ખાઈના પાણી પાસે આવી, તેને ગ્રહણ કરાવીને નવા ઘડામાં ગળાવ્યુ. નવા ઘડામાં નંખાવીને, તેને લાંછિત-મુદ્રિત કરાવ્યા. પછી સાત રાત્રિ, તેને રહેવા દીધુ. ફરી નવા ઘડામાં ગળાવી, નવા ઘડામાં નંખાવી, તેમાં તાજી રાખ નંખાવીને તેને લાંછિત-મુદ્રિત કરાવ્યા. સાત રાત્રિ રખાવીને, ત્રીજી વખત નવા ઘડામાં નંખાવી યાવતુ સાત રાત્રિ રહેવા દીધા. આ પ્રમાણે આ ઉપાય વડે વચ્ચે-વચ્ચે ગળાવી, વચ્ચે-વચ્ચે નંખાવી, વચ્ચે-વચ્ચે રખાવાતુ પાણી સાતા રાત્રિ-દિન રખાવ્યુ. ત્યારપછી તે ખાઈનું પાણી, સાત સપ્તાહમાં પરિણત થતુ-થતુ ઉદકરત્ન થઈ ગયું. તે સ્વચ્છ, પથ્ય, જાત્ય, હલકું, સ્ફટિક જેવી આભાવાળુ અને મનોજ્ઞ વર્ણાદિથી યુક્ત થઈ ગયું. આસ્વાદનીય યાવત્ સર્વેન્દ્રિય અને ગાત્રોને પ્રહ્માદનીય થઈ ગયું. ત્યારે તે સુબુદ્ધિ અમાત્ય, તે ઉદકરત્ન પાસે આવ્યો. હથેળીમાં લઈને તે ચાખ્યું, તે ઉદારત્નને મનોજ્ઞા વર્ણાદિ-યુક્ત તથા આસ્વાદનીયાદિ જાણીને હર્ષિત-સંતુષ્ટ થઈને, પાણીને સુસ્વાદુ બનાવતા ઘણા દ્રવ્યોથી સંવાયું. પછી જિતશત્રુ રાજાના જળગૃહ કર્મચારીને બોલાવીને કહ્યું - તું આ ઉદયરત્ન લઈને જિતશત્રુ રાજાને ભોજન વેળાએ પીવા માટે આપજે. ત્યારે તે પાણી આપનારે સુબુદ્ધિની આ વાત સાંભળીને તે ઉદકરત્ન લીધું. લઈને જિતશત્રુ રાજાને ભોજન વેળાએ ઉપસ્થિત કર્યું. ત્યારે જિતશત્રુ રાજા વિપુલ અશનાદિને આસ્વાદતો યાવત્ વિચરતો હતો. ભોજન કર્યા પછી યાવત્ પરમ શૂચિભૂત થઈને તે ઉદકરત્નમાં વિસ્મીત થઈને, તે ઘણા રાજા, ઇશ્વરાદિને યાવત્ કહ્યું - અહો, દેવાનુપ્રિયો ! આ ઉદક રત્ન સ્વચ્છ યાવત્ અલ્લાદનીય છે. ત્યારે ઘણા રાજા, ઇશ્વરાદિએ યાવત્ કહ્યું - હે સ્વામી ! તમે જે કહો છો યાવત્ પૂર્વવત્ પ્રહ્માદનીય છે. ત્યારે જિતશત્રુ રાજાએ પાણી ધારકને બોલાવીને કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! તું આ ઉદકરત્ન ક્યાંથી લાવ્યો ? ત્યારે તે પાણીધારકે જિતશત્રુને કહ્યું - હે સ્વામી ! મેં આ ઉદકરત્ન સુબુદ્ધિ પાસેથી મેળવ્યું. ત્યારે જિતશત્રુએ સુબુદ્ધિ અમાત્યને બોલાવીને કહ્યું - અહો સુબુદ્ધિ ! કયા કારણે હું તને અનિષ્ટ આદિ છું, જેથી તું મને રોજ ભોજન વેળાએ આ ઉદયરત્ન ઉપસ્થિત કરતો નથી ? તને આ ઉદકરત્ન ક્યાંથી પ્રાપ્ત થયું ? ત્યારે સુબુદ્ધિએ જિતશત્રુને કહ્યું - હે સ્વામી ! આ તે જ ખાઈનું પાણી છે. ત્યારે જિતશત્રુએ સુબુદ્ધિને પૂછ્યું - હે સુબુદ્ધિ ! કયા કારણે આ તે ખાઈનું પાણી છે ? ત્યારે સુબુદ્ધિએ જિતશત્રુને કહ્યું - હે સ્વામી ! મેં તમને ત્યારે પુદ્ગલનું પરિણમન કહેલું, તમે તેની શ્રદ્ધા ન કરી, તેથી મને મનોગત સંકલ્પ ઉદ્ભવ્યો કે અહો ! જિતશત્રુ રાજ સત્ યાવત્ ભાવથી શ્રદ્ધા-પ્રતીતિ-રુચિ કરતા નથી, તો મારે ઉચિત છે કે જિતશત્રુ રાજાને સત્ યાવત્ સભૂત, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા)” આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 85
