Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 89

સÖથા સક્રિય માનવામાં આવે, તે તે કદી પણ ક્રિયા કરવાથી વિરત (નિવૃત્ત) ન હેાઇ શકે, તે કારણે મેક્ષને માટે શાસ્ત્રની રચના કરવાનું કાર્ય નિરર્થીક અની જાય. તે કારણે એવું સ્વીકારવું પડશે કે આત્મા અમુક રીતે સક્રિય છે. અને અમુક દૃષ્ટિએ વિચારવામાં આવે તે નિષ્ક્રિય પણ છે. એજ પ્રમાણે આત્માને સર્વથા અમૃત્ત માનવાથી શરીરમાં પ્રવેશ પણ નહીં કરી શકે અને શરીરમાંથી બહાર પણ નીકળી નહીં શકે, કારણ કે અમૂત્ત વસ્તુના પ્રવેશ અથવા નિ`મન કદી પણ સંભવી શકે નહીં તે કારણેાને લીધે અમુક દૃષ્ટિએ આત્માને મૂત્ત પણ માની શકાય અને અમુક દૃષ્ટિએ અમૂત્ત પણ માની શકાય છે. એજ પ્રમાણે તેને સર્વથા વ્યાપક સમજવાથી તેનુ' ગમનાગમન સંભવી નહીં શકે, કારણ કે વ્યાપક વસ્તુ ગમનાગમન કરી શકતી નથી. જો આત્માના ગમનાગમનને સ્વીકારવામાં ન આવે, તે આપણાં જ શાસ્ત્રમાં તેની ગતિ-આગતિનું જે પ્રતિપાદન કર્યું છે, તે નિરર્થક થઇ જશે. આપના શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે “જયારે આત્મા જાય છે, ત્યારે તેની પાછળ પાછળ સમસ્ત પ્રાણા પણ ચાલ્યાં જાય છે.” ઇત્યાદિ આ કારણે આત્મા અમુક દૃષ્ટિએ વિચારવામાં આવે તે વ્યાપક છે. અને બીજી દૃષ્ટિએ વિચારવામાં આવે તે અવ્યાપક છે. આ રીતે આખરે તે સૌએ અનૈકાન્તિકવાદનુ જ શરણ સ્વીકારવુ' પડે છે. તેથી સ્યાદ્વાદના મા જ નિરાકુલ છે. ૫ ગાથા ૧૪ ૫
અકારકવાદિયોં કે મત કા ખણ્ડન
ૌદ્ધમી ગાથાનું વ્યાખ્યાન પૂરૂ થયું. હજી પણ સૂત્રકાર અકારકવાદિઓના મતનુ નિરાકરણ કરે છે.
શબ્દા ‘મસૂવા-મજ્જાભૂતાનિ’ મહાભુતા ‘પંચ-પશ્ચ’ પાંચ પ્રકારના ‘લત્તિઇન્તિ’ છે. ‘જૂજૂ' આલાકમાં ‘ìતિ-માં' કોઇ કોઇએ આદિયા-ત્રણ્યાન' કહેલ છે. ‘તુળો પુનઃ’ વળો ‘આદુ-ન્નાદુ:' તેઓ કહે છે કે- આયછઠ્ઠો -આભાષા: આત્મા છઠ્ઠો છે. ‘આયા હોને ય-આત્મા તથા હોજ ' આત્મા અને લેાક સાલપાશ્વતઃ નિત્ય છે. આ પ્રમાણેના આત્મષવાદિયાના મત છે. ૧૫૫
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૦૧
૮૨