Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
જીવમાં ત્રસ પર્યાય સર્વોત્તમ ગણાય છે. ત્રમાં પંચેન્દ્રિય પર્યાય ઉત્કૃષ્ટ ગણાય છે. પંચેન્દ્રિયમાં મનુષ્યપર્યાય સૌથી ઉત્તમ ગણાય છે. મનુષ્ય ભવમાં આર્યક્ષેત્રની પ્રાપ્તિ આર્યક્ષેત્રમાં સલ્ફળની પ્રાપ્તિ, સકુળમાં પણ ઉત્તમ જાતિની (ઉત્તમ માતૃવંશની) પ્રાપ્તિ ઉત્તમ જાતિમાં પણ રૂપની સમૃદ્ધિ અને વિશિષ્ટ તમ બળની પ્રાપ્તિ, વિશિષ્ટ બળની પ્રાપ્તિ થવા છતાં દીર્ધાયુષ્યની પ્રાપ્તિ, દીર્ઘ આયુષ્ય પ્રાપ્ત થયા બાદ વિજ્ઞાનની હિતાહિતના વિવેકની–પ્રાપ્તિ, વિવેકની પ્રાપ્તિ થયા બાદ સમ્યક્ત્વની અને સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ થયા બાદ ચારિત્રની પ્રાપ્તિ થવી, તે ઉત્તરોત્તર ઉત્કૃષ્ટ ગણાય છે. મે ૧-૨-૩
uતપૂર્વશાશં” ઈત્યાદિ. આ બધી વસ્તુની પ્રાપ્તિ થયા બાદ મેક્ષ સાધવાને સંક્ષિપ્ત ઉપાય આ છે
“હે ભવ્ય જીવ તે બધું જ પ્રાપ્ત કરી લીધું છે, હવે માત્ર થોડું જ પ્રાપ્ત કરવાનું બાકી છે તે ચિત્તમાં સમાધિ ધારણ કરીને મારા દ્વારા (સર્વજ્ઞ તીર્થકરો દ્વારા) પ્રતિપાદિત માર્ગે આગળ વધવાનો પ્રયત્ન કર.
અને અનાર્ય સંગતિને ત્યાગ કરીને સપુરુષોએ સદા શ્રેય સાધવાને કટિબદ્ધ થવું જોઈએ કે ૪--૫ ગાથા ૩૦ છે
તીર્થકરે દ્વારા પ્રતિપાદિત સામાયિક ધર્મની જેને પહેલાં કદી પ્રાપ્તિ થઈ નથી, એજ વાતને સૂત્રકાર પ્રકટ કરે છે- “ દિ ઘન ” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ—“Traધ્યકાળ-ઝાલર્વાના સમસ્ત જગતને જેવાવાળા “નuT-ૉર’ જ્ઞાતપુત્ર “ગુજળા-મુનિના મુનિએ “સાલાશં-સામાજિકૂ’ સાવદ્ય વિરતિ લક્ષણ સામાયિક વગેરે કહેલ છે. તે “-નમ્' નિશ્ચયથી “પુજા-g” તીર્થકરના ઉપદેશ પહેલા “હિ જુj-are ૩નુયુતમ્” જ સાંભળ્યું નથી “અહુરા અથવા અગર સાંભળ્યું હોય તે પણ “સંત” તે સામાયિકને “તહા-તથા તીર્થંકરના કથનતમ્ અનુસાર “જો સમુદિય-નો સમનુgિ તે પ્રકારે તેમનું અનુષ્ઠાનકરેલ નથી.૩૧
સૂત્રાર્થ– જગતના સર્વ પદાર્થોને કેવળજ્ઞાન વડે પ્રત્યક્ષ દેખી શકનારા જ્ઞાતપુત્ર મુનિના દ્વારા (મહાવીર સ્વામી દ્વારા) જે સાવદ્ય ત્યાગ રૂપે સામાયિક ધર્મનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે, તેને એ પહેલાં કદી સાંભળ્યો નથી, અને કદાચ સાંભળ્યું હોય તે તીર્થકરના કથનાનુસાર તેનું અનુષ્ઠાન (આચરણ) કર્યું નથી. તે કારણે જ પ્રાણીઓને માટે આત્મહિતની (મેક્ષની) પ્રાપ્તિ અત્યન્ત દુર્લભ બની ગઈ છે. ૩૧ છે
' ટીકાર્થસમસ્ત પદાર્થો ના દર્શકએટલે કે મુનિ જ્ઞાતપુત્ર વર્ધમાન સ્વામીએ સામાયિકથી લઈને યથાખ્યાત ચારિત્ર પર્યન્તના ચારિત્ર ધર્મનું પ્રતિપાદન કર્યું છે, આ ધર્મનું જીવે પહેલાં કદી શ્રવણ કર્યું જ નથી. કદાચ શ્રવણ કર્યું હોય. તે તેમના ઉપદેશ અનુસાર અનુષ્ઠાન (આચરણ) કર્યું નથી.
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૨૨૬
