Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
પંથમાથી વિચલિત થવું જોઈએ નહીં. શ્રી સુધર્મા સ્વામી એવું કહે છે કે આ સમસ્ત કથન ભગવાન મહાવીરના શ્રી મુખે મેં શ્રવણ કર્યું છે, અને તેમાં બિલકુલ ફેરફાર કર્યા વિના હું આ પ્રમાણે કહી રહ્યો છું. તે ૧૩ છે
– ટીકાર્થ – ભિક્ષ” આ વિશેષણ દ્વારા એ સૂચિત કરાયું છે કે સાધુએ નિર્દોષ ભિક્ષા વહારી લાવીને જ પિતાને જીવનનિર્વાહ કરવો જોઈએ, તેણે જાતે જ આહાર રાંધવા આદિની પ્રવૃત્તિ કરવી જોઈએ નહીં. સાધનશીલ મુનિને સાધુ કહે છે. આ પદ દ્વારા એ વાત સૂચિત થાય છે કે મુનિએ સંસારનાં સાધનને (કારણે) પરિત્યાગ કરવો જોઈએ. 'સદા આ પદ એ સૂચિત કરે છે કે થોડા સમયને માટે જ તેણે સંયમનું પાલન કરવાનું નથી પણ સર્વદા પાલન કરવાનું છે. કહ્યું પણ છે કે-ગાનુજોરાવા ઈત્યાદિ
જ્યાં સુધી શયન ન કરે અથવા દેહનો ત્યાગ ન કરે, ત્યા સુધી સાધુએ સંયમના ચિન્તનમાં જ કાળ વ્યતીત કરે જોઈએ. તેણે શબ્દ આદિ વિષમાં મનને વાળવું જોઈએ નહીં. તેનાથી તે તેણે દૂર જ રહેવું જોઈએ. કારણ કે શબ્દાદિ વિષયે સંયમના નિભાવમાં બાધક થઈ પડે છે.
ત્તષિ” આ પદ એ સૂચિત કરે છે કે તેણે સમિતિથી યુક્ત રહેવું જોઈએ, "ત" આ પદના પ્રયોગ દ્વારા ગુપ્તિથી યુક્ત રહેવાનું સૂચન થયું છે, સાધુએ રાદા પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિથી યુકત જ રહેવું જોઈએ. તેણે પ્રાણાતિપાત વિરમણ આદિ પાંચ પ્રકારના સંવરનું પાલન કરવું જોઈએ, એટલે કે પાંચ મહાવ્રતાનું સભ્ય રીતે પાલન કરવું જોઈએ. તેણે ગૃહના ફંદામાં (બન્શનમાં ફસાયેલા ગૃહમાં મમતાભાવ રાખવો જોઈએ નહીં, જેમ કાદવમાં ઉત્પન્ન થનાર અને પાણીમાં વૃદ્ધિ પામનાર કમળ, કાદવ અને જળથી અલિપ્ત જ રહે છે, એ જ પ્રમાણે મુનિએ પણ સંસારસ્થી અલિપ્ત રહેવું જોઈએ. જે ગૃહ, પુત્ર, પત્ની, પુત્રી આદિમાં આસકતગૃહસ્થની સાથે સ બંધ રાખવાનો નિષેધ કરાવે છે, તે પિતાના સંસારી સગાઓ સાથે તે સંબંધ જ કેવી રીતે રાખી શકાય?
ઉપર્યુકત સઘળા નિયમોનું પાલન કરીને સાધુએ પિતાની પ્રવજ્યાનું પાલન કરવું જોઈએ. તેણે કેટલા કાળ સુધી પ્રત્રજ્યાનું પાલન કરવું જોઈએ? આ પ્રશ્નનો જવાબ એ છે કે- સમસ્ત કર્મોના ક્ષયસ્વરૂપ મેક્ષની પ્રાપ્તિ પર્યન્ત તેણે સંયમનું પાલન કરવુ જોઈએ. જેવી રીતે પિતાના નિર્ણિત સ્થાને ન પહોંચે ત્યાં સુધી પ્રવાસી પિતાને પ્રવાસ ચાલુજ રાખે છે, અથવા કેઈ માણસની કઈ વસ્તુ ગૂમ થઈ ગઈ હોય તે તે વસ્તુ જ્યાં સુધી જડે નહીં ત્યાં સુધી તેની શોધ ચાલૂ જ રાખે છે, જેવી રીતે તૃપ્તિની અભિલાષાવાળે માણસ તૃપ્તિ ન થાય ત્યાં સુધી ભજન કરવાનું ચાલૂ જ રાખે છે, અથવા નદી કે સાગરને કિનારે પહોંચવાની ઈચ્છાવાળો માણસ
જ્યાં સુધી કિનારે ન પહોંચે ત્યાં સુધી નૌકાને પરિત્યાગ કરતા નથી જેવી રીતે કેળાં મેળવવાની ઈચ્છાવાળે મનુષ્ય જ્યાં સુધી કેળ પર કેળાં ન પાકે. ત્યાં સુધી તેનું સિંચન
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૭૨
