________________
शास्त्रे पुरस्कृते तस्माद्वीतरागः पुरस्कृतः । पुरस्कृते पुनस्तस्मि-नियमात् सर्वसिद्धयः ।१४।।
શાસ્ત્ર આગળ કરવાથી વીતરાગ આગળ કરાય છે અને વીતરાગ દેવને આગળ કરવાથી, અવશ્ય સર્વ પ્રકારની સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત થાય છે. ૧૪માં एनं केचित् समापत्ति, वदन्त्यन्ये ध्रुवं पदम् । કરારતવાતિામળે, વિસમાક્ષથે રે II
આ અર્થને પાતંજલ યોગ દર્શનકાર સમાપતિ કહે છે.
સમાપત્તિ એટલે ચિત્તની દયેય સાથે તન્મયતા. અન્ય કેટલાક તેને ધ્રુવપદ-ધ્રુવસ્થાન કહે છે.
કેટલાક તેને પ્રશાન્ત વાહિતા (ચિત્તનું શાંત ગમન) કહે છે.
બૌદ્ધો તેને વિષભાગ ક્ષય કહે છે. વિષભાગ= વિજાતીય જ્ઞાનધારાને વિનાશ. તેને સિદ્ધિ કહે છે. સંસાર અવસ્થામાં રાગ-દ્વેષ–સુખ–દુઃખ વગેરેથી જ્ઞાન મલિન છે. પણ રાગાદિ વિજાતીયને ક્ષય થાય છે. ત્યારે શુદ્ધ જ્ઞાનધારા વહે છે. તેને જ મક્ષ કહે છે. ૧પ
(1
)
