________________
સાધક પ્રાથમિક ભૂમિકામાં, ઇન્દ્રિયના વિષયને અનિષ્ટ બુદ્ધિથી ત્યાગ કરે અને સિદ્ધ અર્થાત તત્વજ્ઞાની-આત્મજ્ઞાની, વિષયને ત્યાગ પણ ન કરે, સ્વીકાર પણ ન કરે.
પદાર્થોને તત્ત્વથી યથાર્થ રૂપે જાણે. ગમેઅણગમે કે રાગ-દ્વેષ ન કરે. પલા योगारम्भदशास्थस्य, दुःखमन्तर्बहिः सुखम् । सुखमन्तर्बहिर्दुखं, सिद्धयोगस्य तु ध्रुवम् ।।१०।।
યોગની પ્રાથમિક ભૂમિકામાં અંદર દુઃખ હેય છે. બહાર સુખ થાય છે.
ઈન્દ્રિયના વિષયોના ભોગવટામાં આનંદ થાય છે. પરંતુ માનસિક દુઃખ હેાય છે. કેમકે તે જાણે છે કેઃ વિષય પરિણામે દુઃખદાઈ છે.
પરંતુ જેને વેગ સિદ્ધ થયા છે, તેને અંતઃ કરણમાં સુખની પ્રતીતિ થાય છે. આત્મા શુધ્ધ નિર્મળ-આનંદઘન-જ્ઞાયક છે. આવા વિચારથી સુખ અને બહારના વિષયો આશક્તિના કારણે
