________________
પ્રદેશે આત્માથી જુદા પડતા નથી. આ અર્થના વિચારથી હું અક્ષય અને અવિનાશી છું અને પર્યાય રૂ૫ અર્થના વિચારથી હું અનેક રૂપ છું. કારણ કે રાગાદિ પરિણામે.... અને મનુષ્યાદિ પર્યાના ભાવથી હું અનેક રૂપ છું. ૩૧ द्वयोरेकत्वबुद्धयापि यथा द्वित्वं न गच्छति । नयकान्तधियाप्येवमनेकान्ता न गच्छति ।। २।। - બેમાં એક પણાની બુદ્ધિ વડે પણ દ્વિત્વ દૂર થતું નથી. તેમ નયની અપેક્ષાએ એકાંત બુદ્ધિ વડે પણ અનેકાંત દૂષિત થતું નથી.
દા. ત. ઘટ-પટ બે પદાર્થો છે. તેમાં ઘટમાં એકત્વ છે અને પટમાં એકત્વ છે. આ એકત્વ સંખ્યાથી ઘટ-પટમાં રહેલું દ્વિત્વ દૂર થતું નથી. તેમ નયની અપેક્ષાએ આ વસ્તુ નિત્ય છે કે આ વસ્તુ અનિત્ય છે. છતાં અનેકાંત બુદ્ધિથી તેમાં રહેલ નિત્ય-અનિત્ય રૂપ અનેકાંત દૂર થતું નથી. જેમ
દ્રવ્ય દૃષ્ટિથી આત્મા નિત્ય પણ છે અને પર્યાય દષ્ટિથી આત્મા અનિત્ય પણ છે. નિશ્ચયનય થી
]EB(૧૭) =G[]===