________________
= = = =__ = = = =
[૧] આત્માશ્રય દેાષ :- એક વસ્તુ જ્યારે પિતનો જ આશ્રય કરે, અર્થાત્ પિતાની સિદ્ધિમાં પિતાને જ ઉલ્લેખ કરે. ત્યારે આત્માશ્રય દેષ આવે છે. દા. ત. આ અગ્નિ છે તેની સિદ્ધિમાં દાહકત્વ પ્રમાણ થઈ શકે છે. પણ અગ્નિ જે પિતાના અસ્તિત્વમાં અગ્નિને જ ઉલ્લેખ કરે ત્યારે આત્માશ્રય દોષ આવે.
આવી રીતે અનેકાંતમાં સમજવું.
આ અનેકાંત છે. એમાં પ્રમાણ શું ? એકાંતને અભાવ હોવાથી. એમ બેલવામાં જે આવે તે આત્માશ્રય દેષ થ.
અનેકાંત પિતાના સ્વરૂપને સિદ્ધ કરી શકો નથી. નયાદિ. તેને અનેકાંત રૂપે સિદ્ધ કરે છે [૨] અ ન્યાશ્રય દેષ :
એક બીજાની અપેક્ષા જ્યારે થાય. ત્યારે અન્યન્યાશ્રય દેષ આવે છે. એકની ખાત્રી બીજાની અપેક્ષા રાખે અને બીજાની ખાત્રી પ્રથમની અપેક્ષા કરે જેમકે :== ===(૨૫) E BgEEEE
--
)
