________________ 240.] चतुर्थोऽध्यायः। 205 यतोश्चेतनाविशेषादतुल्यं फलं भवति, तद्वदुत्तमार्थं प्रार्थयमानानां त्रयाणामपि पुद्गलानां प्रणिधानेन्द्रियसततधननिरन्तरभावनाप्रयोगपटुत्वाभ्या सादिविशेषात्तुल्येऽपि मार्गे पतितानां कश्चित्फल विशेषो भवति / इतश्च [240] करुणाभावनोद्रेकात्स्वसंविच्चित्तयोस्तथा। परसंविद्गुरोस्तद्वत्तद्विशेषो विधीयते // / तत्र भगवतो बुद्धस्य करुणाभावना' चोद्रेकेन वर्तते भगवान्बुद्धः / स्वसंविच्चिन्ता च प्रत्येक बुद्धस्याधिक्येन वर्तते / परसंवित्परतो घोषश्च श्राव*कस्य / किञ्च, परतो घोषमन्तरेणापि चरमे जन्मनि सुयोनिषो (शो) मनस्कारवलेन हेतुप्रत्ययफलाववोधोपलम्भात्, हेतुप्रत्ययवलरशेषप्रनष्टं निश्रेयसं मार्ग प्रथममधिगम्य परत्रोपदेशादित्येवमादि / / 3 The Mahayanists hold that the Buddha preaches the law according to the adhimukti and asaya of the disciples : नानाधिमुक्तानां सत्त्वानां नानाधात्वाशयानामाशयं विदित्वा धर्म देशितवन्तः.... S. Pundarika, p..31. स खलु'""भगवान् “धर्मं देशयति स्म / यदिदं श्रावकाणां चतुरार्यसंप्रयुक्तं धर्म देशयति स्म जाति जराव्याधिमरणशोकपरिदेवदुःखदौर्मनस्योपायाससमतिक्रमाय निर्वाणपर्यवसानं प्रतीत्यसमुत्पादप्रवृत्तम् / बोधिसत्त्वानां महासत्त्वानां षट्पारमिताप्रतिसंयुक्तानामनुत्तरां सम्यकसंबोधिमारभ्य तथागतज्ञानदर्शनपर्यवसानं धर्मं देशयति स्म / "Ibid. pp. 251-2. For asaya, adhimukti and indriya-bheda, see Vbh. pp. 340-341. V.infra, Ad. karikas 492.495. 9 For the difference between the karuna of Sravaka and Buddha, v. infra, Adv. karika 506. 2 Cf. द्वौ हेतू द्वौ प्रत्ययो सम्यग्दृष्टेरुत्पादाय / तथा ह्यक्तं भगवता / 'कतमी दौ? परतश्च घोषोऽध्यात्मं च योनिशो मनसिकार इति / Salev. p. 188. Cf. द्वे' मे भिक्खवे पच्चया सम्मादिठ्यिा उप्पादाय / कतमे द्वे ? परतो च घोसो योनिसो च मनसिकारो | Aig. I. p. 87. Also cf. यस्मा च खो महाराज सवर्णन करणीयं होति / थेरो महाराज, सारिपुत्तो अपरिमितमसद्धेय्यकप्पं उपादाय उपचितकुसलमूलो पायं कोटिं गतो, सो पि विना सवर्णन नासक्खि आसवक्खयं पापुणितुं / Milinda, p. 259. The Pali Pitakas contain many old passages indicating the difference between a Sravakas and a Buddha. The following passage perhaps gives a fairly old theory : -- तथागतो भिक्खवे अरहं सम्मासम्बुद्धो रूपस्सपे'' विज्ञाणस्स निबिदा'"विमुत्तो सम्मासम्बुद्धो ति वुच्चति / भिक्खुपि भिक्खवे पञ्जाविमुत्तो रूपस्स.पे. विचाणस्स
