________________ 299.] पञ्चमोऽध्यायः। चत्वारः खल्विह प्रवचने वादिनः / कतमे चत्वारः ? तदपदिश्यते- [299] सर्वमस्ति प्रदेशोऽस्ति सर्व नास्तीति चापरः / अव्याकृतास्तिवादीति चत्वारो वादिनः स्मृताः // ' तत्र सर्वास्ति वादा (द)स्याध्वत्रयमस्ति स ध्रुवत्रयमिति / विभज्यवादिनस्तु दार्टान्तिकस्य च प्रदेशो वर्तमानाध्वसंज्ञकः। वैतुलिकस्य अयोग द्वयात् ___ "द्वयं प्रतीत्य विज्ञानस्योत्पादात्" इत्युक्तम् / "असति वा अतीतानागते तदालम्बनं विज्ञानं द्वयं प्रतीत्य त स्यात् / ... सद्विषयात् ... सति विषये विज्ञानं प्रवर्तते नासति / यदि चातीतानागतं न स्यादालम्बनं विज्ञानं न स्यात् / " फलात् / यचि चातीतं न स्यात् शुभाशुभस्य कर्मणः फलमायत्यां कथं स्यात् / ""तस्मावस्त्येवातोतानागतमिति वैभाषिकाः / अवश्यं च किलतत्सर्वास्तिवादेन सताऽभ्युपगन्तव्यम् / Akb. v. 25 ab. For a detailed exposition of the arguments between the Vaibhashikas and the Sautrantikas on the question of Sarvastivada, see Stcherbatsky : The Central Conception of Buddhism, pp. 76-91 (Appendix I); LVPAk. v. pp. 49-66. For the त्रैकाल्यवादिमतखण्डन, see Bodhicharya vatara-paijika, IX. 143-150. For the earliest reference to this topic in the Pali literature, see Potthapadasutta (Digha. IX. 50-53). This countrovetsy is recorded in the Kathavatthu, I. 6-8. ..-इदानि सब्बमत्थी ति वादकथा नाम होति / तत्थ येसं 'यं किञ्चि रूपं प्रतीतानागतपच्चुप्पन्नं-पे--अयं वुच्चति रूपक्खन्धो' ति आदिवचनतो सब्बे पि अतीतादि भेदा धम्मा खन्धसभावं न विजहन्ति तस्मा सई अस्थि येव नामा ति लद्धि, सेय्यथापि एतरहि सम्बत्यिवादानं / तेसं लद्धिविसोधनत्थं सब्बमत्थीति पुच्छा सकवादिस्स / KA. I. 6. On 'सब्बं अत्थि' se Points of Controversy, pp. 375--7. . 1Cf. तदस्तिवादात् सर्वास्तिवावा इष्टाश्चतुर्विधाः / Ab. v. 25 cd. 2 ये तु किञ्चिदस्ति यत्प्रत्युत्पन्नमदत्तफलं चातीतं कर्म, किञ्चिन्नास्ति यद्दत्तफलमतीतानागतं चेति विभज्य वदन्ति ते विभज्यवादिनः | Akb. v. 25 cd. This view, attributed to the Vibhajyavadins, is referred to in the Katha vatthu :-अतीतं अत्थीति ? एकच्चं अस्थि एकच्चं नत्थीति / .."किं अत्थि किं नत्थीति ?""प्रतीता अविपक्कविपाका धम्मा ते प्रत्थीति ? 17
