Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ T NO()) - zrImerUtuMgasuri viracita : zrutajJAnanA ArAdhana-virAdhana upara paNa ( 1 zrI kAmadeva nRpati caritra. tathA ke A pUrvakRta sukRtanA phaLa upara " pUrvAcArya viracita , 2 zrI devakumAra caritra bhASAMtara. - bhASAMtara kartAkuMvarajI ANaMdajI. - chapAvI pasiddha karanAra zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara. vIra saMvata 2455. vikrama saMvata 1985. dhI "zAradA viya" prI. presa-bhAvanagara. kiMmata cha AnA. TiIM RDS (O)() )
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAsa sucanA, * * * * * * * A baMne caritravALI buka zrI jaina dharma prasAraka sabhAnA lAIpha membarone bheTa ApavAnI che. uparAMta A baMne caritranI judI judI pa00 buke be gRhasthanI sahAyathI chapAvIne baMdhAvI che te zrI jaina dharma prasAraka sabhAnA vArSika membarone bhaTa che dAkhala ApavAnI che. vecANa lenArane A be bheLA caritravALI buka cha AnAnI kiMmate maLI zakaze.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. 1 zrI kAmadeva caritra bhASAMtara. A caritra che ke nAnuM che paraMtu jJAnane ArAdhana- virAdhanathI thatI lAbhahAnine aMge ghaNuMja upayogI che. e caritramAM dhyAna kheMcavA lAyaka bAbate bahu che. 1 kAmadevanA pitAne putraprApti thayelI na hovAthI tene mATe prayAsa karatAM kevaLajJAnI muni padhAratAM temaNe kahela pUrvabhava, temAM mAtra ekaja vAkya vAraMvAra belavAthI bAMdheluM putraprApti mATe aMtarAyavALuM karma. 2 kevaLI bhagavaMte te aMtarAyakarmanA kSaya mATe batAvela tapa ane eka deve kevaLIne pUchelA pitAnA pUrvabhava uparathI jANeluM namaskAra mahAmaMtranuM apUrva mahAsya ane tenA amuka padane kevaLIe batAvela jApa. . - 3 kAmadeve karelA tAjapathI tenA aMtarAyakarmane thayela kSaya ane tethI thayela putraprApti. 4 saubhAgyamaMjarI ne paMDita vacce thayela laThThamI ne sarasvatInI mukhyatA viSe vicAravA lAyaka saMvAda.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa eka mithyAtvI paritrAjikAnuM saubhAgyamaMjarIe" karela apamAna teNe karele prapaMca. 2 svayaMvaramaMDapamAM saubhAgyamaMjarIe karelA pUrvapakSane kAmadevanIvatI pAMcALIe Apela uttara tathA bIjA praznottara - A praznottamAM pahelA be praznanA uttara saubhAgyamaMjarIe ApyA nathI. te prazno-divasa pahele ke rAtrI pahelI? ane bIja paheluM ke aMkura pahelo?--A prazna jeo sRSTine anAdi mAnatA nathI tene pUchavAnA che ke jenA uttara ApI na zakavAthI teo nirUttara thAya che. trIjo prazna udyama ke karmamAM baLavAna keNa? e che. tene uttara saubhAgyamaMjarI Ape che, paNa pAMcALI tene nirUttara kare che. A saubhAgyamaMjarIe prAraMbhamAM je pUrvapakSa karyo hato ke jene uttara ke I rAjAo ApI zakyA nahotA te pUrvapakSa tyAM jaNAvela nathI, paraMtu pAMcALIe tene paNa uttara Apela che, te vAMcatAM deva, gurU ne dharmarUpa ratnatrayInuM svarUpa pUchela hoya ema jaNAya che. 7 kAmadevane mArgamAM thayela kevaLI bhagavaMtane lAbha, temaNe batAveluM ATha karmonuM svarUpa-ane jJAnAcAranA ATha AcAranI AzAtanA (virAdhanA) karavAthI thayela hAni upara judA judA daSTAMte. 8 kAmadevane pUrvabhava-te bhavamAM teNe karela jJAnanA ArAdhana ne virAdhana saMbaMdhI hakIkta. ATalI bAbata khAsa dhyAna kheMce tevI che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ A caritra saMvata 146tmAM zrI merUtuMgasUrie saMskRta gadyabaMdha raceluM che. kartA purUSa meTA vidvAna che. temaNe bIjA graMtha ne caritre paNa celA che. jJAnanA ArAdhana-virAdhana mATe Aja sudhI varadatta guNamaMjarInI kathAja vizeSa pracalita hatI, temAM A caritrathI vadhAre thayelo che. AmAM AThe prakAranA jJAnAcAra mATe bahu spaSTatAthI ajavALuM pADeluM che. vAMcanAra baMdhuone dhyAnapUrvaka vAMcI jJAnanI AzAtanA tajI tenA ArAdhanamAM tatpara thavA vinaMti che. A prANInuM sarvasva jJAna ja che. A saMbaMdhamAM kartAe prAraMbhamAM bahu asarakAraka lakhela che ane jJAnanA sAdhana tarIke lakhelA ( temaja chApelA ) pustakanI sArI rIte saMbhALa karavAnuM temaja bahumAna karavAnuM sUcavyuM che, jethI amAre vadhAre lakhavAnI jarUra rahetI nathI. ekaMdara rIte A caritra khAsa vAMcavA lAyaka ne upakAraka jANune ja tenuM amArI sabhAnA pramukha kuMvarajI ANaMdajIe jAte bhASAMtara karyuM che ane te prasiddha kazvAmAM AveluM che. tenI pa00 nakalo cI. paramANaMdanI mAtuzrI e. sI. bAI rUpALInA zreyArthe bheTa ApavA mATe chapAvela che. tene A 10 me maNake che. prathama nava buke tenA zreyArthe chapAvelI che. anya baMdhuoe A bAbata anukaraNa karavA lAyaka che. zrI jaina dharma prasAraka sabhA. mArgazirSa zudi 1) saM. 1985 I bhAvanagara,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) 2 zrI devakumAra caritra bhASAMtara. A bukamAM A bIjuM caritra paNa sAmela rAkhyuM che. tenA kartAe pitAnuM nAma Apela nathI, tema pUrvajanmamAM karela sukRtanA phaLa upara A kathA kahela che chatAM temAM devakumArane pUrvabhava Apelaja nathI, ke jethI ApaNe temaNe pUrvabhavamAM zuM sukRtya karyuM hatuM te samajI zakIe. mAtra phaLaprApti uparathI teNe khAMcAvALuM sukRta pUrve karyuM haze ema anumAna thaI zake che. A caritra sAvaMta vAMcatAM kharI rIte to te adattAdAnanA grahaNa-agrahaNathI thatI lAbhahAni uparaja hoya ema jaNAya che. caritranI aMdara ApelI prAsaMgika kALIsuta ne parazurAmanI kathA ke jeNe bhASAMtaranA 14 pRSTha kyA che te A viSaya para bahu sAruM ajavALuM pADe che. e kathA khAsa vAMcavA lAyaka che. A caritramAM devakumAranuM buddhicAturya aneka vakhata batAvavAmAM AvyuM che, te paNa lakSa kheMce tevuM che. A caritra para3 anuTum pramANa che. prAMte jarA vistAranI apekSA chatAM kartAe bahu TuMkAmAM samApti karI che, paraMtu kartA tene mATe svataMtra che. A caritranuM bhASAMtara paNa sabhAnA pramukhe pote karela che. caritra khAsa vAMcavA lAyaka che. Ityalama. saM. 1985 | zrI jaina dharma prasAraka sabhA. mArgaziSa zudi.I bhAvanagara,
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ =80 zrI merUtuMgasUri viracita (c)e=2 che. * zrutajJAnanA ArAdhana-virAdhananuM phaLa. cha0 chAtra pradarzita karanAra (c)ects zrI kAmadeva nRpati kathA | bhASAMtara. icchita pUrNa karavAmAM kalpavRkSa samAna, suranara ane asuranA IMdrAe namyA che caraNakamaLa jemanA evA, kuzaLatArUpa kamaLane vikAsa karavAmAM sUryasamAna ane sumativaDe saMsAranA pArane pAmelA evA paramezvara-paramAtmA jayavaMtA varte che. | sarva sAmagrIthI saMpUrNa evA manuSyabhavane pAmIne bhuktine mukti saMbaMdhI sukhanI siddhine mATe puSyaja eka karavA egya che. puNya jJAnathI prApta thAya che (baMdhAya che, jJAna gurUnA upadezathI prApta thAya che, gurUne upadeza zAstrapUrvaka maLI zake che ane zAstrane AdhAra lakhelAM pustako che, tethI sarva kSetramAM pustakoja pradhAna puNyakSetra che. kahyuM che ke-"puNyanA sarva kSetromAM pustakaja uttama kSetra che. kemake ( 1 sAMsArika sukha. 2 mokSasukha.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. sarva prakAranA puNenI vyavasthiti pustakevaDe tenAthI utpanna thatA jJAnavaDe ja thAya che. vaLI sarva prakAranA jJAnamAM zrutajJAna ja pradhAna che, ke jethI deva, dAnava, mAnavane pratibaMdha thaI zake che. tethI te pustakaja gajAdhirUDhanI jema rAjalIlAne anubhavatuM satuM jagatamAM jayavaMtu varte che. prabhune mati, zrata, avadhi, mana:paryava ne kevalyarUpa pAMca putro thayA, temAMthI zrutajJAna nAmanA putrane prabhue pitAne pade sthApana karyo. tethI aMge pAMgayukta evuM te zrutajJAna-pustaka hastipara ArUDha thavAvaDe udayane pAmIne siddhAMtabhupatinA nAmathI gaNadhara nAmanA amAtyayukta cIrakALa paryaMta AnaMda (vRddhi) pAme." 1. A kAraNa mATe jJAnanI eTale te saMbaMdhI pustakanI sthAzakti bhakti karavI, jethI A bhavamAM ne parabhavamAM sarva prakAranI sukhasaMpatti prApta thAya ane sarva kaLAo paNa vilAsa kare arthAt tene paNa lAbha thAya. je prANu e jJAnanA pustakanI AzAtanA kare che te niviDa evuM jJAnAvaraNIya karma bAMdhIne aneka prakAranA duHkhane bhAgI (bhAjana tathA mahAmUrNa thAya che. (kAmadevarAjAnI jema.) - je jIva pachIthI paNa je jJAnanI ane te saMbaMdhI pustakanI bhakti kare che te te pAcho sukhI, bhegI ane vidvAna thAya che. jema teja kAmadevarAja pAchA prauDha rAjya, pratApa, vidyA ane kaLAnA pAtra thayA che. je jIva janmathIja cAvaja jIva paryata sarva prakAre jJAnanI ArAdhanA kare che te
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (3) sarvadA sarva prakAranA sukhanuM pAtra temaja mahAprANa thAya che. jema kAmadevanI bhAryA abhaMgura bhAgyavALI saubhAgyamaMjarI sarva prakAranA sukha pAmI tema. te kAmadeva ne saubhAgyamaMjarInI kathA A pramANe che. - A jaMbU nAmanA dvIpamAM bharatakSetramAM zrI sumatinAthajIne vAre ayodhyA nAmanI nagarI hatI. te ayodhyAnI utpatti A pramANe-pUrve zrI kaSabhadeva prabhune prAjya rAjyapara sthApana karavAne samaye iMdra yugaLikane vinIta joIne A bharatakSetranA dakSiNa bAjunA madhyakhaMDanA madhyamAM vinItA nAmanI nagarI vasAvI dIdhI. te hakIkatane asaMkhya kALa vyatita thayA pachI lAkhe subhaTathI paNa ayodhyA-yuddha na thAya tevI-na chatAya tevI adhyAe teja sthAnake vasI. te paikI chelI ayodhyA atyAre zrI sumatinAthajIne vAre vidyamAna che. - te ayodhyA nagarImAM zreSTha kIraNanA samUhavaDe dedIpyamAna bhALavALA, prabaLa parAkramathI AkamyA che aneka bhUpAdhAne jeNe evA, zatrurUpI samUhanA kALa jevA ane ujvaLa evA samasta guNethI vizALa evA zrI suradeva nAme rAjA prAjya sAmrAjyane bhegavatA satA vicare che. jenA pratAparUpa sUryanI pheTa ane bhAvara evI zebhA ane saMpUrNa maMgaLavALA caMdra jevI saumya prabhA-e bane ekatrapaNe aMdhakAra mAtrane A jagatamAMthI dUra kare che. te joIne kene Azcarya " na thAya ? sarvane thAya.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAta nArI ane prakAranA sAMsaLI eka (4) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara te suradeva rAjAne sahaja nirmaLa aMta:karaNavALI, pApa mAge cAlavA mATe parizrAMta thayelI-thAkelI-nahIM cAlanArI, zItaLa chAyAvALA vRkSanI jevA zILarUpI vRkSanI zItaLa chAyAmAM rahenArI murajaMtA nAme paTTarANI che. te rANI bhartAranI pUrNa kRpAthI sarva prakAranA sAMsArika sukhane bhegavatI hatI, chatAM tene pUrvakRtakanA vezathI eka apatya saMbaMdhI sukha prApta thayuM nahotuM. anyadA te manane harSa pamADavA mATe krIDA karavA sArU pitAnA AvAsanI bArI vaDe tenI pAchaLanI azokavADImAM gaI. tyAM azaka, punnAga, nAga, prIyaMgu, pATala ane sahakAra vigere sArAM sArAM vRkSone jetI eka prauDha prAsAdamAM kAmadevanI pratimAne namaskAra karI tenA gokhamAM zItaLa pavanane upabhAga levA beThI. . te vakhate teNe gavAkSanA vivaramAMthI jotAM eka vRkSa nIce pitAnA bALakane ramADatI kukaDIne joI. te kukI potAnA caraNAgravaDe bhUmine jarA jarA khede che, bALaka sAmuM jue che, potAnI pAMkhavaDe baccAMone DhAMke che, tenI pITha upara pitAnA paga vaDe paMpALe che, baccAMonA moDhAmAM pitAnA meDhAmAMthI thoDI thoDI caNa Ape che ane ku ku ku zabda kare che. A pramANe pitAnA bALako sAthe krIDA karatI te kukaDIne joIne pitAnA anapatyapaNAnA duHkhane saMbhArI mahA dukhA thayelI rANI manamAM A pramANe ciMtavavA lAgI ke- "A kukaDIne paNa dhanya che ke je tirya cANI chatAM potAnA bALako sAthe A pramANe niraMtara krIDA karI AnaMda meLave che. te gharane ja dhanya jANavAM ke je gharamAM
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (5) zuLathI dhUsara thayelA temaja uThatA, paDatA, raDatA ne AnaMda karatA be traNa bALake dekhAya che. athavA kahyuM che ke -"jyAM -guNavaDe gauravavALA janenI pUjA thatI nathI, jyAM ucca prakAranA sajajanenI saMgati nathI temanuM AvAgamana nathI ane jyAM nAnA nAnA bALake ramatA nathI te gRha agruha che. vaLI "aputranuM gRha zUnya che, baMdhu vinAnI dizA zUnya che, mUrkhanuM hRdaya zUnya che ane daridranuM sarva zUnya che. temaja pANI vinAnuM sarovara, iMdra vinAnuM devabhuvana, dAna vinAne zrImaMta, nyAya vinAne rAjA, vinaya vinAne ziSya, patra puSpa ne phaLa vinAnuM vRkSa, buddhi vinAne chAtra, jIva vinAnuM gAtra ane nAka vinAnuM mukha zelatuM nathI tema putra vinAnuM ghara zobhatuM nathI." - rANI vicAre che ke "te kAraNathI huM sarvathA maMdabhAgyavALI chuM, namatA evA aneka rAjAo vaDe zebhatA bhUpA nA paNa prasAdanuM pAtra chatAM ane ciMtavavA mAtrathI sarva vastunI prApti sulabha chatAM je eka jarA jeTaluM apatyanuM sukha huM pAmI nathI te mAre A prAjya evA rAjyathI zuM? aneka sAravastuvALA sthAnethI zuM ? manahara evA nagarAthI zuM ? sarva strIothI suMdara evA svarUpathI zuM ? kalpavRkSanI jema manavAMcchita ApanArA mahArAjAnA prasAda (kRpA) thI zuM? udAra ne skAra evA zRMgArathI zuM ? zarIrane anukULa evA dukULa vAthI zuM? sarva prakAranA AjavAdavALA tAMbULathI zuM? sphAra evA bIjA alaMkArothI zuM? ane snehanA geharUpa dehathI paNa zuM? hA Iti khede! A
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara suMdara evA jIvitavyathI paNa zuM? huM sarvathA keI sthAne sukhe rahI zakatI nathI. pAkAM cIbhaDAMnI jema mAruM hRdaya. mahA dukhavaDe phATe che. huM zuM karuM? kayAM jAu? ane kenI pAse jaIne duHkhanI vAta kahuM? hA mAtA ! mane zA mATe janma Ape? hA pitA! zA mATe mane ucherI ? hA bhartA ! tame zA mATe mane paraNyA ? huM to AvI rIte duHkhI sthitimAMja kALa nigamana karUM chuM." jhI TuTI kiM na muI, kiM na haI chAraha puMja na sahita jima huM evaDI, duHkha dAvAnaLa guja. : A pramANe mahAkathI vyApta cittavALI, ciMtAnA kallolathI capaLa jIvitavALI, mahAArtadhyAnamAM paDelI, bhUmipara sthApanA karI che daSTi jeNe evI, hAthanA taLa upara sthApana karyuM che mukha jeNe evI, paganA aMguThAvaDe pRthvIne khetaratI, dIrgha zvAsevAsavaDe oSTasaMpuTane dhamatI meTA meTA azruonI dhArAvaDe jamInane sIMcatI ane mahA duHkhane anubhavatI potAnI paTTadevI surakAMtA rANIne tenA parivAranA mukhethI jANIne suradeva rAjA paNa jhAMkhA thaI. gayelA mukhavALA temaja AkuLavyAkuLa manavALe thaye. pachI, tarataja potAnA siMhAsana uparathI uThIne utAvaLe page jyAM rANI che tyAM Avyo. teNe duHkhanA samUhavaDe prapUrita cittavALI ane nIcuM mukha karIne rahelI rANIne joI. tene hAthavaDe pakaDI, AgaLa besI, mukha UMcuM karI, pUchayuM ke-. - "hA devI! Ama akasmAtu ATale badhe zeka zA mATe. ' kare che? tArA AvA ati zekanuM kAraNa zuM che?"
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (7) ' A prazna sAMbhaLIne mahA duHkha ne ciMtAthI saMkucita, lenavALI rANIe netra ughADI rAjA sAme joIne kahyuM. ke-"he svAmI ! meM zokanyapaNAthI Apa pRthvI patine paNa ahIM padhArelA jANyA nahIM, temaja kuLastrIne ucita e abhyasthAnAdi vinaya paNa karyo nahIM." Ama belatI ane dAjhayA upara DAMbhanI jema duHkha upara duHkhane dhAraNa karatI te ekadama ubhI thaI. prANapriyanA caraNa upara leca : nene sthApana karI, sUryAsta samaye kamalinI jema saMkucita mukhavALI thaI satI pUrvanI jemaja atyaMta zekanA kalezane anubhavatI hAtha joDIne putaLInI jema sthira thaIne ubhIja. rahI. rAjA pitAnA vastranA cheDAvaDe rANInA netrane luhIne nehathI bharapUra ane amRta jevI madhura vANIvaDe che . ke-"he devI! ATale aparimita zoka akasmAt zA kAraNathI kare che? huM jarApaNa zekanuM kAraNa joI zakatuM nathI. kemake tArA piyaramAM tArA mAtA pitA vigere kuzaLa che, bhAIo AnaMdamAM che ane saghaLA svajane sukhI che. ahIM paNa huM. tArApara pUrNa prasanna hovAthI keNa sevaka tAre hukama upADate nathI? manathI paNa tAruM virUpa keNa ciMtavanAra che? tArA kayA mAratha apUrNa rahela che ? evuM kAMIpaNuM na chatAM he devI! kahe tane zuM duHkha che? ke jethI bASpathI haNAyelA darpaNanI jema jhAMkhA paDI gayelA mukhavALI tuM dekhAya che? pANIthI palaLelA vastranI jema tArAM baMne netramAMthI AMsuo : TapakI rahyA che, dAvAnaLamAM rahelA kASTanI jema tArUM hRdaya banyA karatuM jaNAya che. grISmaRtunA tApathI tapelI retInI jema tArAM aMge tapI rahyA che, nidrAmAM paDelI che tema;
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara tAruM mana zUnyatAne pAmI gayuM che, tethI zidhrapaNe mauna tajI de ane zekanuM kAraNa kahe." A pramANe ghaNuM AgrahapUrvaka vAraMvAra rAjAe pUchaye sate niHzvAsa mUkIne gaga6 svare mahAprayAse rANuM belI ke-"hA Iti khede! huM maMdabhAgI putra vinAnI chuM!" A pramANenA zabdo sAMbhaLIne nirmaLa darpaNanI pAse rahelA padArthanI jema tenuM sarva duHkha potAnA hRdayamAM saMkramI javAthI suradeva rAjA bahu vakhata sudhI vicAra karIne nehavALI dRSTithI dudhanI dhArAnI jema rANInA hRdayane siMcate sate be -"he devI! he prANapriyA! huM paNa ApaNe e mahAzalyane jANuM chuM. kuLadIpaka evA eka putravinA ApaNI pachI sarva dharmakarmanA mArga mULathI vicacheda pAmaze, uttarottara vRddhi pAmatA manera nAza pAmI jaze, pUrvajonA karelA puNyanA praba baMdha thaI jaze ema lAge che, paraMtu zuM karIe karmanuM pratimala-tenuM nivAraNa kare tevuM A saMsAramAM kaI nathI.' kahyuM che ke - - "jeNe jyAre jevuM zubha ke azubha karma karyuM hoya che tene tevuM ja phaLa udaya samaye maLe che." vaLI "kadAcita sUrya pazcima dizAmAM uge, merUparvata caLita thAya, agni zItaLa thaI jAya ane parvatanI zilA upara kamaLa uge te paNa bhAvI evI kamanI rekhA mithyA thatI nathI. " "je bhAvI banavAnuM hoya che te bane ja che ane na banavAnuM hoya te kadApi banatuM nathI. juo! parvatAdikanA zikhara parathI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (9) -indradhanuSyA thAya che, ratnAkaramAMthI thatuM nathI. " mATe "he devI! tuM rUdana na kara, dheyane dhAraNa kara, manane prasanna rAkha, adhuM ThIka thaI raheze." ( A pramANenA rAjAnA vacane sAMbhaLIne kAMIka reSathI. rANuM bolI ke -"he nAtha ! evA udAsinatAnA vacane na ele. vicakSaNa purUe bhavitavyatA upara bhAvIne AdhAra na rAkhe; paraMtu kAryasiddhine mATe yAcita prayatna kara. kahyuM che ke-upakrama(udyama)thIja kAryasiddhi thAya che, upakramathIja kuTuMbanI vRddhi thAya che, upakramathIja kaSTa nAza pAme che ane upakramathIja hitanI prApti thAya che." tethI he mahArAja ! A bAbatamAM sArA nimittione belAvI pUcho, tIrthe jAo, dAna gho, tapa kare, maMtrajApa kare ne karAve, kuLadevatAne ArAdhe ane vidyAne sAdhe ke jethI ApaNuM aMtarAya karma kSINa thAya, keI duSTanI karelI mAyA hoya te kSaya pAme, kalyANanI vArtA vistare ane sarve mane ratha siddha thAya." - A pramANe sAMbhaLIne rAjA be ke-" he devI! teM badhuM yeAgya kahyuM che, te have huM e prayatna karIza ke jethI ApaNA sarva manoratha siddha thaze." rAjA A pramANe kahe che te ja vakhate ArAmapradezamAM thatA gaMbhIra duMdubhIne dhvani akasmAta rAjAe sAMbhaLyo, tethI atyaMta khuzI thayelA rAjAe mAnyuM ke- jarUra AvA Akasmika zukana thavAthI amArA maneranI siddhi thaze." - rAjA A pramANe ciMtave che tevAmAM kAMtinA samUhavaDe.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. AkAzataLane pUratI ane caLAyamAna patAkAovaDe nRtya karatI temaja bahAranA udyAnamAM utaratI devavimAnAnI paMkti rAjAe joI. te joIne ' A zuM ?' ema khelatA rAjA tatkALa rAjasabhAmAM AvIne beThA. eTalAmAM ArAmapAlake AvI praNAma karIne nivedana karyuM. ke- he deva ! koIka kevaLajJAnI munIzvara hamaNAja ApanA udyAnamAM padhAryAM che. ane devoe nirmANa karelA suvarNamaya kamaLa upara mIrAjyA che. temane vaMdana karavA mATe aneka deve vimAnamAM besIne AkAzamArgathI utare che. " A pramANenI hakIkata sAMbhaLI tene pAritASIka dAna ApIne rAjA vicAravA lAgyuM ke" ahe! mArA bhAgyanA udayathIja atyAre kevaLI bhagavata mArA udyAnamAM padhAryA che; teA huM temane vAMdIne niSpApa, . niHsadeha ane siddhAvasthAne sAdhya karanAro thAuM. ,, 29 A pramANe AnaMdapUrvaka khelatA rAjA aMtaHpuranA parivAra sahita meTI RddhivarDa tarataja vanamAM gayA ane vidhipUrvaka kevaLI bhagavaMtane vAMDhIne temaja stavIne pRthvIpITha upara yathAcita sthAnake beThA. pachI kevaLI bhagavate amRtasamAna vANIvaDe dezanA ApavA mAMDI. te A pramANe " sArAM kuLamAM janma, aneka prakAranI sa MpadAnI prApti, priyajanAnA samAgama, sukhanI zreNi, rAjakuLamAM mahumAna ane nirmULa yaza vigere dharUpI vRkSanAM phaLeA che; ane durbhAgIpaNu', anAthatA, vikaLatA, nIcakuLamAM janma, dAridra, svajanAthI parAbhava, duHsthapaNuM, paranA sevakapaNuM, apatyarahitapaNuM, nivRtti rahitapaNuM, kuzayyA, kusrI, phulAjana ane
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva napati kathA bhASAMtara. (11), vyAdhio vigere pAparUpa vRkSanA moTA ane vyakta evAM phaLe che. ityAdi." A pramANenI dezanA sAMbhaLI rAjAe munIzvarane namIne pUchyuM ke-"he bhagavad ! kayA karmathI mane ane mArI rANIne anapatyapaNAnuM duHkha prApta thayuM che ?" kevaLI kahe che ke-"he rAjana ! Aja dvIpamAM ne Aja bharatakSetramAM acaLa nAmanA gAmamAM pUrve vikama nAmane kuTuMbI' vasato. hato. tene vikamadevI nAme strI hatI. tenA bALake pADozI. brAhmaNanA bALako sAthe kIDA karatA hatA. anyadA pitAnA khetaramAM thayela pAka jovA teo potAne khetare gayA. tyAM potAnA bALakanI sAthe pADozI brAhmaNanA bALakane sI. tathA cIbhaDAM vigere khAtAM joIne kopAyamAna thaI te vikrama be ke-re re durAcArIo ! tamane ahIM koNe lAvyA hatA ? mArUM badhuM kSetra khAI gayA, have tamane zuM zikSA karUM? jeTalI karUM teTalI ochI che, paNa zuM karuM tame pADozInA chokarAM che, tethI tenI dAkSiNyatA ADI Ave che. huM te. kahuM chuM ke koI pADozIne chokarAMja na hoya te sArUM." A pramANe vAraMvAra kahevAthI putraprApti saMbaMdhI aMtarAyakarma bAMdhyuM. ajJAnapaNuM hovAthI tene pazcAttApa na karyo tema te pApane ALAvyuM paNa nahIM. tyArapachI teo ghare gayA. adA keI mApavAsI muni padhAryA. temane ghI sAkara sahita pAyasa (kSIra) bhAva 1 kaNabI-kheDuta.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. bhaktipUrvaka vahorAvavAvaDe bhegaphaLa karma upADyuM. teNe karIne tame A bhavamAM rAjA rANI thayA che ane saMtAna saMbaMdhI aMtarAya karma bAMdhela hovAthI tamane anapatyapaNuM prApta thayuM che." - kevaLI bhagavaMtanA vacanathI A pramANe pitAne pUrvabhava jANune rAjA rANI vicAravA lAgyA ke- ahe! ajJAnapaNathI cha lIlAmAtramAM tIvra karmabaMdha karI pitAnA AtmAne kalezarUpa samudramAM pADe che. ApaNane dhikkAra che! ApaNe pADezInA bALakone kevA kaTu zabdo kahyA ? have AjathI manavaDe paNa keInuM virUpa-ahita ciMtavazuM nahIM." A pramANe vicArIne pachI gurUmahArAjane kahyuM ke-"he svAmI! he prabhu! have amArApara karUNA kare ane amane amArA pApanuM prAyazcitta Apo. A mahA pApamAMthI amAre uddhAra karo." A pramANe vAraMvAra manazuddhivaDe bolatA ane pitAnA AtmAne niMdatA evA teoe kevaLIne namaskAra karyo. eTale kevaLI bolyA ke - "he mahAnubhAve ! prANuo sukhe sukhe saheje karma bAMdhe che, paNa tenA vipAka bhegavatAM AkarAM thaI paDe che. juo ! strI hasatAM hasatAM garbha dhAraNa kare che paraMtu prasava vakhate revuM paDe che. pRSTa, baddha, nidhatta ne nikAcIta-ema kema cAra prakAre baMdhAya che. temAM jema soyane Dhagale pRthvI- para karyo hoya te tyAM sudhI paraspara maLela rahe che ke jyAM - sudhImAM koIne hAtha ke paga lAge nahI. hAtha ke paga lAge ke.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (13) tarataja te so vIkharAI jAya che, tema je karma upagavALAthI paNa sahasatkAre baMdhAI gayuM hoya te mAtra AlecanA karavAthIja chuTI jAya che. te karma spaSTa kahevAya che. teja sAyane samUha dorAvaDe bAMdhela hoya te hAtha paga lAgavA mAtrathI verAI jatuM nathI, paNa dore choDIe tyAre ja chuTe thAya che, tema prANAtipAtAdi deSathI baMdhAyelA karma Alocana ane pratikramaNavaDe ja chuTe che. tevA karma baddha kahevAya che. te ja samayane samUha jema jema dere bAMdhele vadhAre vakhata sudhI rahe tema tema kATa lAgavAthI te ekarUpa je thaI jAya che, te samaya baMdha choDavAthI chuTI paDatI nathI, paraMtu telavaDe mRkSaNa karavAthI, agnimAM tapAvavAthI ane paththara sAthe ghasavAthI ghaNA prayAse chuTI paDe che, tema ja karma bAvanavaganAdi darpavaDe athavA karaNarUpa AkuTTIvaDe (jANI joIne) bAMdheluM hoya ane ghaNA kALa sudhI na ALavavAne lIdhe jIvapradezanI sAthe gADha nibaddha thaI gayuM hoya te karma tIvra pazcAttApa, niMdanA ane gurUe ApelA ghora chamAsAdi tapavaDe karIne ja chuTI zake che. tevuM karma niyata kahevAya che. ane teja seyane samUha agnithI dhamI oNDhAnA ghaNathI TI pI lehanA piMDamaya karI nAkhyuM hoya che te te bahu upakrama karavAthI paNa chuTo paDI zakatuM nathIparaMtu jema lohapiMDa karyo tema tene pAchA bhAMgI bhAMgIne pharIne ghaDavAmAM Ave te judI judI sAthe thAya che, tema je kama jANe bujIne jIve AkuTTIvaDe karyuM hoya ane mahA duSTa bhAvathI "A meM bahuja ThIka karyuM, pharIne paNa Ama ja karavuM." Ama vAraMvAra tenI anumodanA karI hoya, jarA mAtra paNa
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. AgevyuM na hoya te karma chavapradezanI sAthe gADha ekatva pAmI jAya che. tevuM karma jevuM bAMdhyuM hoya tevuMja-teja prakAre bhegavavAthI athavA ghera tapasyA karavAthI chuTe che- anyathA chuTatuM nathI. AvuM karma nikAcIta kahevAya che.' tame pUrvabhave "kaI pADozIne chokarAMja na hoya te sArUM." AvuM duSTa ane pApakArI vAkaya vAraMvAra belavAthI ane pachI tene bIlakula nahIM AgevavAthI nikAcIta jevuM aMtarAya karma bAMdhyuM che, temAMthI Aja sudhImAM ghaNuM bhegavyuM ane atyAre niMdAgahapUrvaka AlocanA karavAthI ghaNuM apAvyuM, have zeSa rahyuM che te daza prakAranA prAyazcitta paikI chaThThA tarUpa prAyazcittathI kSaya jaze. utkRSTa tapaprAyazcitta zrI aSabhadevane vAre bAramAsI, madhyanA bAvIza tIrthaMkarane vAre AThamAsI ane zrI mahAvIra prabhune vAre chamAsI hoya che. tapavaDe nikAcIta kamane paNa kSaya thAya che, evuM sarvAnuM vacana che. e tapa karmanI nirjarA mATe ja karavAnuM che. kahyuM che ke-A tapa A loka saMbaMdhI sukhane arthe na kare, paraloka saMbaMdhI sukhanI prApti mATe na kara, kIrti ke cazAdika meLavavA mATe na kare; mAtra nirjarA mATeja kara." tamAre avazeSa rahelA aMtarAya karmanI nirjarAne mATe 108 AMbela karavArUpa prAyazcitta karavuM ghaTe che. te tapa samyakatvamULa bAravratadhArI manuSyane atyaMta phaLadAyaka thAya che." A pramANe kahIne kevaLI bhagavate samyakatvanuM svarUpa tathA zrAvakanA bAravrata saMbaMdhI vicAra vistArathI kahyo. : have rAjAe rANI sahita moTA saveganA raMga sAthe
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (15) pitAnuM duzcaritra badhuM ALavIne temaja tevA prakAranuM pApa pharIne na karavAno nirNaya karIne kevaLI bhagavaMtane kahele tapa aMgIkAra karyo. tathA samyakatvamULa bAra vrato paNa svIkAryA. pachI atyaMta bhaktipUrvaka kevaLIne namaskAra karIne pitAnA nagara tarapha cAle che tevAmAM tenA samipa bhAge ghaNuM AbhUSaNethI zobhate eka deva pragaTa thaye. te be ke -"he nRpati ! he mitra! juo, juo, parameSTi mahAmaMtrane ke prabhAva che? mAruM caritra evuM che ke je sAMbhaLavAthI kene Azcarya utpanna na thAya? mATe he mahIpati ! pAchA cAle ne kevaLI bhagavaMtane ja te pUche, anapatyapaNanA duHkhane jaLAMjaLI Ape. sarva aMdhakArane nAza karanAra sUryane udaya thAya pachI dIpakanuM zuM kAma ? " A pramANe kahI rAjAne bAvaDe pakaDI pitAnI sAthe kevaLI pAse laI gaye. tyAM traNa pradakSiNa daI jamIna sAthe bhALa lagADI bhaktipUrvaka namaskAra karI hAtha joDIne te deve pitAnA pUrvabhavane vRttAMta pULyo. eTale kevaLI rAjane udde'zIne belyA ke-"A jabUdvIpane viSe bharatakSetramAM ayodhyA nAme nagarI che. jyAM prathama tIrthakara zrI trASabhadeva ane bharatacakI thayelA che. bharatacakrIe sarva zrAvakone belAvIne kahyuM ke-"AjathI tamAre mAre tyAM niraMtara jamavuM ane dharmadhyAna karavuM. " ahIMthI jatI vakhate huM AdarzamAM mAruM rUpa jete hauM tyAre mArI pAse tamAre A pramANe bolatA javuM kefjato mavAna, vRddhate mA, tamanmadina madana " tame chatAyelA che, bhaya vadhe che, tethI (AtmAne) na haNe, na
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) zrI kAmadevanapati kathA bhASAMtara. haze." A pramANe pravRtti cAlatAM jamanArAonI saMkhyA vadhI paDI, eTale raseIAe AvIne bharatacakIne vijJapti karI che-"he svAmI ! amAre keTalA mANasanI sei karavI ? AmAM saMkhyA jANavAmAM AvatI nathI ane roja vadhatI jAya che; mATe kharA zrAvakanI khabara paDe evuM kAMIka karo. pachI cakrIe samyaga prakAre dharmanI parIkSA karIne zuddha zrAddhonA hRdaya upara kAkiyuM ratnanI traNa rekhAo karI, ane temane bhaNavA mATe cAra Aryavede racyA, temaja cha cha mahIne temanI parIkSA levAnuM rAkhyuM. bharatacakrI mekSe gayA pachI AdityacazA vigeree tenI ATha peDhI sudhI traNa khaMDanuM rAjya bhagavyuM ane prathamanI rIteja zrAvakane jamADyA. tyArapachI temanA vaMzajoe ajitanAtha cha thayA tyAM sudhI zrAvakanuM gaurava karyuM. te zrAvake dararoja madana mohana ema belatA hatA tethI kALe karIne brAhmaNe kahevAyuM. tyArapachI asaMkhya kALa vyatIta thaye te brAhmaNanA vaMzamAM he rAjA! tArA pUrvabhavamAM tAre paDezI semazarmA nAme brAhmaNa tharyo. jenA bALake tArA kSetramAM khAtA hatA ane jene te zrApa ApyuM hatuM. have te brAhmaNa kiyAvAna hatuM, chatAM khATA saMsargathI mAMsalubdha thayuM. teNe potAnI bhAryAne kahyuM ke tAre dararoja mAre mATe mAMsa rAMdhavuM. "te te pramANe karavA lAgI. anyadA rAtrIe teNe mayUranuM mAMsa rAMdhyuM hatuM, te bIlADI khAI gaI, te vakhate bIjuM mAMsa na maLavAthI ane keI anAtha bALaka maraNa pAmeluM maLI javAthI tenuM mAMsa teNe rAMdhyuM. tene svAda apUrva AvavAthI teNe "A kenuM mAMsa che?
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (17), ema strIne pUchayuM. teNe kharI vAta karI, eTale pachI dararoja manuSyanA bALake carAvI, marAvIne tenuM mAMsa khAvA lAge. A vAta rAjAnA jANavAmAM AvatAM rAjAe tene pitAnA nagaramAMthI kADhI mUkaye te manuSyarAkSasa thaye. * * ka * - - anyadA mArge jatA keI sAdhune joIne te tene mAravA deze. sAdhue parameSimaMtranA pAThathI tene sthabhita karI dIdhuM. pachI tene pratibaMdha pamADI namaskAra maMtra zIkhavyuM." te hiMsA tajI daIne eka guphAmAM rahyo. tene guphAmAM rahelo jANIne nagaranA lekee tyAM jaIne tene mArI nAkhe. parameSimaMtranA dhyAnathI te maraNa pAmIne deva thayo. he rAjA ! te A tamArI pAse ubhe rahela che. teNe upajatI vakhate "mane A deva saMbaMdhI Rddhi kema prApta thaI ?"', tene vicAra karI avadhijJAnane upaga detAM namaskAra mahA- : maMtranuM phaLa jAyuM. tethI te ahIM amane vAMdavA AvyuM., tyAM tamane pUrvabhavanA mitra pADezIne joIne namaskAranuM mahAbhya jaNAvavA mATe tamane ahIM laI AvyuM ane tamArI sAthenA saMbaMdhavALe tene pUrvabhava pUgyo." A pramANe kevaLI bhagavaMta pAsethI te devane pUrva bhava sAMbhaLI suradeva rAjA cittamAM camatkAra pAmIne vicAravA lAge ke- ahe! zuM namaskAra mahAmaMtrane apUrva mahimA! jenA dhyAnathI A bALahatyA karanAre manuSparAkSasa paNa vage gaye ! tethI te mahAmaMtranuM ja dhyAna karavuM." A pramANe vicArIne namaskAranuM svarUpa, phaLa ane tenA jApanI.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) zrI kAmaMdeva nRpati kathA bhASAMtara. vidhi pUchI. eTale kevaLI khelyA ke- rAga, dveSa, kaSAya ane pAMca iMdriyAne temaja parisahuM ane upasargane jemaNe jItyA che-namAvyA che te arihaMtane namaskAra thA.' A pramANe AkhA namaskAranA nave padanuM svarUpa vistArathI kahyuM. pachI tenA phaLa tarIke kahyuM ke- A leAkamAM artha, kAma, ArAgya ane abhiratinI utpatti ane paraleAkamAM sukuLamAM janma, svarga ane meAkSanI prApti e namaskAra maMtranA smaraNAdikathI thAya che. have tenA jApanA vidhi kahe che-. e maMtranA jApa karanAra manuSya prathama dehavastrAdikavaDe zuddha thaI traNa kALa zrI jinezvaranI pUjA karIne, temanI pAse sukhAsanapUrvaka esI, eSTapuTa baMdha karI, nAsikA ` upara dRSTinuM sthApana karIne, paraspara dAMta na aDe tevI ' rIte, prasanna mukhavALA temaja apramatta ( apramAdI ) thaine, sthira citte, traNa zuddhivaDe zuddha cAritrI thaIne, viziSTa prakAranA tapa karIne, akhaMDa ne UjavaLa 36-36 akSatAvaDe traNa DhagalI karIne 108 vAra navakAra maMtranA jApa kare. te manuSya svarganI prApti tA dUra raheA (te pAme temAM te navAI zI ?) paraMtu pariNAmanI niLatA vizeSa thavAthI tIrthIkara nAmakama paNa upArjana kare. je keAi A niyaMtraNAvaDe niyaMtrita thaIne jApa na karI zake te paNa je rIte banI zake te rIte lAkha jApa karIne lAkha akSata prabhu pAse DhAve te te-nirmaLa samyag daSTipaNuM prApta kare che. ghAra pApakamI jIva paNa pApakamathI nivRtta thaIne kreADavAra jApa karIne kroDa akSata prabhu pAse DhAve te te pApathI mUkAi sAta ATha bhavamAM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadevanapati kathA bhASAMtara. (19) siddhi padane pAme che. mananI sthiratAne anusAra sarvatra phaLanI prApti thAya che ema samajavuM. - have mana sthira karavAne upAya batAve che-jApa traNa prakAre thAya che. pUrvAnupUrvIe, pazcAtupUrvIe ane anAnupUrvIe. temAM navakAranA nave padene kamasara pATha karavo te pUrvInupUrvI. A rItane jApa mana sthira karavA mATe kamaLaaMdhathI kara. kamaLabaMdha A pramANe-nAbhipradezathI uddabhavelI kamaLanI nALa brahmaraMdhramAM pratiSThita thAya che. tenA madhyamAM eka pada ne te kamaLanA ATha daLe ATha para dhyAvA, te kamaLabaMdha kahevAya che. temAM AdyapadanA uccAra vakhate kamaLanA madhyanI karNikAmAM aSTaprAtihAryasameta zvetavarNI arihaMtanuM dhyAna karavuM. pachI bIjA padanA uracAra vakhate lalATanA uparale bhAge siddhAsane beThelA raktavarNa siddhanuM dhyAna karavuM. trIjA padanA ucAra vakhate jamaNu kAnanA uparale bhAge pravacana mudrAe rimaMtrane saMbhAranArA suvarNa (pIta)vaNa AcAryanuM dhyAna karavuM. cothA padanA uccAra vakhate cIvA(Deka)nI uparanA pazcimadane ziSyane Agamane pATha karAvatA nIlavaNuM upAdhyAyanuM smaraNa karavuM. pAMcamA padanA uccAra vakhate DAbA kAnanA uparalA bhAge kAryotsargamAM sthita zyAmavarNavALA sAdhuonuM maraNa karavuM. athavA pAMce parameSThinuM kamaLanA pAMca sthAnamAM sphaTikavaNe dhyAna karavAthI te dhyAna sarva karmanA temaja sarva vyAdhi upAdhinA kSaya mATe thAya che. bAkInA cAra pada cAra - vidizAnA cAra daLa para daSTi rAkhIne gaNavA." . A pramANe kevaLI bhagavaMtanA vacanene sAMbhaLIne rAjAe
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. vidhipUrvaka lakSa jApa karIza." ema nizcaya karI kevaLI bhagavaMtane namIne pelA devapratye belyA ke- tame bahuja uttama kArya karyuM-mArApara parama upakAra karyo ke mane parameSTi maMtra jApa karavAnuM zIkhavyuM. A tamArA upakArane pratyupakAra koDebhave paNa huM karI zakIza nahI ane tamAre anuNa paNa thaI zakIza nahIM. " A pramANe prItipUrvaka kahIne te devane visarjana karyo. pachI pitAnA nagaramAM AvIne pitAnA deza AkhAmAM amArI paDaha vagaDAvyuM. ane pite svastha cittavALA thaIne strI sahita kevaLI bhagavaMte kahelA vidhi pramANe parameSThi mahAmaMtrane lakSa jApa karavAne prAraMbha karyo. te A pramANe - - prabhAte staka jaLavaDe snAna karI, pavitra ane veta vastra dhAraNa karI, AMbelane tapa karI, sarvajJa paramAtmAnI pUjA karI, akhaMDa zILavALA rAjAe akhaMDa akSate mUkI 324 vAra navakAra maMtra jApa karyo. eja rIte madhyAhe temaja saMdhyAkALe paNa jApa karyo. e pramANe 108 AMbela karI 108 divase lAkha uparAMta jApa pUrNa thavAthI tenuM bAkI raheluM aMtarAyakarma kSaya pAmyuM. pachI pAraNAne divase sarva jinacaityamAM mahApUjA (AMgI vigere) karAvIne dInAdikane ucita dAna ApyuM. dhArmika janane zreSTha ane snigdha azanavaDe bhejana karAvI, sAdhu munirAjane zuddha AhAravaDe 1 traNa bAdhApArAnI navakAravALI gaNavAthI 324 navakArane jApa thAya. e pramANe 108 divasa traNa TaMka jApa karavAthI eka lAkha uparAMta 4976 navakArane jApa thAya,
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. ( 21 ) paDilobhI, ghI sAkara ne dudha vigerethI pAraNuM karI sarva saMsAravyApAra tarapha egya dhyAna ApI sukhe nidrAvaza thayA. teja rAtrIe keI puNayavAna chava rANunA udaramAM garbhapaNe utpanna thaye sate kAmadeva tyAM AvIne "kAMtinA samUhavaDe dizAone prakAzita karatA paraMtu aMtaHdhUsara evA sUryanA biMbanI jevA ane dhIme dhIme sarva bAjuthI dedIpyamAna thatA e putrane tuM dhAraNa kara." evuM varadAna ApIne adazya thayA. AvuM sukhe sutelI rANIe svapna dIThuM. te dekhIne rAjA pAse jaI madhura vANavaDe rAjAne jagADane pitAne AvelA svapna saMbaMdhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLIne rAjA be ke-"bhAskara je dedIpyamAna putra tane thaze, paraMtu ravInA biMbanI aMdara ghUsaratAne hetu huM samajI zakatA nathI." rAjA Ama kahe che tevAmAM zaMkhanA dhvanivaDe sarva nagarane pUrI dete maMgaLapAThaka A pramANe -"kAMIka dhUsara evuM je bhAskaranuM biMba kAMtivaDe dizA ene prakAzita karatuM satuM anukrame pUrNa kAMtivALuM thAya che. te sUrya tamane harSane mATe thAo." have te svapnanuM rAjAe kaheluM phaLa tathA teja vakhate thayelI maMgaLapAThakanI vANI sAMbhaLI pramAdavaDe vyApta thayelI rAjapatnI zakunagraMthI bAMdhIne pitAne sthAne AvI ane pUrvanI jema dharmakArya karatI satI garbhanuM pratipAlana karavA lAgI. anukrame garbha sthiti pUrNa thaye sAre samaye sarva lakSaNa saMyukta putrane prasajo. pitAne-aputrIyAne putranI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. utpatti thaI tethI rAjAne vizeSa pramoda thayo. tethI teNe aneka prakAranA mahotsava karyA. sUtakanA divase vyatita thayA pachI, svapnane anusare mAtApitAe putranuM "kAmadeva nAma pADyuM.. che. te putra zuklapakSamAM caMdranI jema ane naMdanavanamAM kalpavRkSanI jema vRddhi pAmavA lAgyA. kamaLamAM rAjahaMsanI jema rAjAonA khoLAmAM ramate sate te sarvane AnaMda. ApavA lAgyo. anukrame pAMca varSa thaye eTale rAjAe tene lekhazALAmAM bhaNavA mUko. teja arasAmAM zatrunA sainyAdikathI pIDAtA pitAnA dezane jANIne bhaMbhA vagADavApUrvaka saMnnaddhabaddha thaI sArasAra sainya sahita suradeva rAjA dezarakSA karavA cAlyA. ahIM kAmadeva kumAra paMDite yathocita tADanApUrvaka bhaNAvavA prayatna karyA chatAM pUrvanA azubha. karmanA udayathI akSara mAtra paNa zIkhI zake nahIM. ema anukrame te seLa varSane thayo. e arasAmAM rAjA vairIone parAsta karIne dezamAM svasthatA upajAvI, pararAjyamAM paNa pitAnI AjJA pravartAvI vijetApaNe pitAnI rAjadhAnImAM pAchA AvyA. kAmadeva kumAre mAMcAo, patAkAo tathA teNe vigerethI nagarane zaNagArIne pitAnI sAme jaI pRthvItaLapara bhALa lagADIne namaskAra karyo. rAjA pagale pagale apUrva mahotsava sAthe nagaramAM praveza karIne rAjamahelanA siMhadvAre hAthI uparathI nIce utarI sarvottama veLAe aMtaHpuramAM. praveza karI siMhAsana zobhAvIne beThA. te vakhate praNAma
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (23) karIne sAme beThelA, spaSTa evA lAkhe rAjalakSaNathI zobhatA, atyaMta tejasvI, rUpavaDe jItela che kAmadevane jeNe evA kAmadeva putrane joIne "sarvaguNa saMpUrNa eve A mAro putra yauvana pAme che, have keNa evI dhanya kanyA che ke jenI sAthe enuM pANagrahaNa thaze?" A pramANe rAjA ciMtave che tevAmAM pratihArIe nivedana karela keI dUta sabhAmAM AvI rAjAne praNAma karIne pitAnA Agamanane hetu A pramANe jaNAvyuM. "he rAjana ! vaNArasI nagarImAM sarva zatrurUpa hastione trAsa pamADavAmAM siMhasamAna zrI vairIsiMha nAmane rAjA pRthvInuM pAlana kare che. te rAjAne sarva aMtaHpurImAM ratnasamAna, zIlaguNamAM yatnavALI ane prabhUta guNavALI guNavI nAme rANI che. temane nirUpama rUpa, lAvaNya, zIla, kAMti, mati ane prajJAvALI saubhAgyatarUnI maMjarI samAna saubhAgyamaMjarI nAme putrI che. te sakaLa kaLAmAM kuzaLa thayA pachI navatattvAdi jinekta vicAra jANavAthI samyakatvamAM daDha thaI kaLAcArya tene rAjA pAse lAvyA. rAjAe potAnA kheALAmAM besArIne parIkSA levA mATe "A zuM zuM bhaNuM che?" ema paMDitane pUchyuM. paMDite kahyuM ke he mahArAja ! Apa teija tenI parIkSA je eTale khabara paDaze." tethI rAjAe pUchyuM ke-"he vatsa! huM pUchuM tene uttara ApIza ?" kanyA belI ke-ApanA ne gurUnA hukamathI temaja pratApathI ApIza." rAjAe paMDitane kahyuM ke "tameja prazna kare." paMDita kahe-"he vatsa ! sAvadhAna
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe pUrvaja A asara (24) zrI kAmadeva nupati kathA bhASAMtara. thaIne uttara Apaje." kanyA kahe che ke "he paMDita! je rUci heAya te pUche." te vakhate zuM praznottara thAya che te jANavAne AkhI sabhA usuka thaye sate kanyAe lakSaNa, sAhitya, chaMda, alaMkAra vigere viSaya saMbaMdhI paMDite karelA praznonA uttare sabhAjane Azcarya pAme tevI rIte vicAra karI karIne ApyA. pachI paMDite pramANa vidyA saMbaMdhI parIkSA mATe pUrvapakSa A pramANe karyo "he vatsa ! A asAra saMsAramAM lakSmIja eka sArabhUta che, kAraNa ke te sarva kAryane sAdhI ApanAra che. sarva dharma artha ne kAmanI siddhinA kAraNabhUta lakSmI che, tenI vinA eka paNa kArya thaI zakatuM nathI. lakSmInuM sarva kAryanuM prasAdhakapaNuM te bAju para rahe paNa tenA prasAdathI sarva deSa paNa guNarUpa thAya che.(gaNAya che.)kahyuM che ke-" dravyavAnane kepa te teja gaNAya che, durAgraha te dRDhatA gaNAya che, duSita te kIDA gaNAya che, mAyAvIpaNuM te 0cavahArakuzaLatA gaNAya che, ajJatA svacchatA gaNAya che ane durjanatA spaSTavaktApaNumAM lekhAya che. A pramANe budhapurUSe paNa dhanavAnenI pAse deSane guNapaNe varNave che, tethI lakSamIne namaskAra thAo." "dhanathI nikulina te kulina thAya che, dhanavaDe pApamAMthI nisvAra thAya che, dhana jevuM viziSTa A jagatamAM bIjuM kAMI nathI, tethI dhana meLo ! dhana meLave!" "bhUkhyAthI kAMI vyAkaraNa khavAtuM nathI, tarasyAthI kAvyane rasa pIvAta nathI, vedavaDe keIe kuLane uddhAra karyo nathI, tethI he bhAI! sonuM meLave, tenA vinA kaLA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (25) -adhI niSphaLa che." A pramANe paMDite lakSmIne pakSa karyo -sate keyala jevA mIThA svaravaDe kanyA belI - "he paMDitarAja ! tame ema na bele, mArA kahevApara dhyAna Ape. A asAra saMsAramAM sArarUpa bhagavatI sarasvatIja che. kAraNake teja sarva kAryanI prasAdhaka che. kahyuM che ke-"dharma, artha ne kAma e traNenI siddhinuM mukhya bIja - sarasvatI che, jJAna vinA te traNamAMthI eke varga sAdhI zakAte - nathI." Ape lakSamInA prasAdathI de ne guNenA vyapadeza thavAnuM je kahyuM te kRtrima che-aupacArika che. bAkI sarasvatInA prasAdathI ja deze palaTAIne guNarUpa thAya che te vAstavika che-satya che. zAstramAM paNa kepa, kadAgraha, duSTita, daurjanya, " mAna ane lebha vigere jJAnanA prasAdathI kSaNamAtramAM palaTAIne guNarUpa thAya che ema kahyuM che. vaLI tame dhanavaDe nikulina heya te kulina gaNAya che ityAdi kahyuM te paNa kRtrima che. bAkI kharI rIte te jJAnathI ja kulinapaNuM Ave che, jJAnavaDeja pApathI mukta thavAya che, jJAnathI zreSTha bIjI kaI vastu nathI, - tethI jJAna ja upArjana karavA yogya che. vaLI bhUkhyAthI vyAkaraNa khavAtuM nathI ItyAdi je kahyuM te sAttivaka kathana - nathI, kemake gurU mahArAjanI kRpAthI prApta karela jJAnane lesa * paNa kroDegame suvarNa upArjana karI Ape che ane jJAna vinA pazu pakSI ane vRkSo pAse kadI kroDegame suvarNa hoya te paNa tethI teo sAdhyane sAdhI zakatA nathI. suvarNarUpa ' lakSamI mAtra hAtha pagane bhAvI zake che, paraMtu varNarUpa - bhAratI te aMtarAtmAne bhAve che."
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. A pramANenA rAjakumArInA vacane sAMbhaLIne paMDita chelyA ke-" he vatsa ! he rAjakumArI! tuM mAruM vacana sAMbhaLa ! vayavaDe vRddha, tapavaDe vRddha ane bahuzrutapaNAthI. vRddha-e badhA dhanavaDe vRddhanA dvAra pAse kiMkarapaNuM kare che." ne laine rAja kanyAnA kanyA belI ke-" he bhAgyathI prApta thayuM che sabhya-- paNuM jene evA sabhAsade ! sAMbhaLo ! lakSamIvAna mArA pitA che ane sarasvatIvAnuM paMDita (mArA zikSAgurU ) che. have je lakSamIne ja sArapaNe mAnavAmAM AvatI hoya te paMDita ubhA thaIne rAjAne namaskAra kare, nahIM te pachI sarasvatIja mAnya gaNAze." AvA kanyAnA uttarapakSathI "rAjAne kema. namaskAra thAya?" ema vicAratAM paMDita vilakSa thaIne nIcuM joI rahyA. te vakhate " ahA ! rAjakumArInI kevI buddhi ke jethI paMDitane paNa jItI lIdhA ema tamAma sabhAsade. chelyA, tethI atyaMta tuSTamAna thayelA rAjAe vara mAga, vara mAga" ema kanyAne kahyuM. kanyA bolI ke-"he tAta! je tuSTamAna thayA che te je kaLAmAM mane jIte te mane paraNe- eve vara Apa.", te vila ahi ke rAjAe tevI mAgaNI sAMbhaLIne amAtyenI sAthe vicAra karI kabula rAkhI. pachI te nagarInA upavanamAM bhUmizuddhi karAvIne svayaMvara maMDapa ane AmaMtraNa karavAthI Ave te rAjAo mATe mahele karAvyA ane sarvatra rAjAo tathA rAjakumArone bolAvavA mATe dUte mokalyA. temAM mane he mahArAja ! putra sahita tamane AmaMtraNa karavA mATe ahIM
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (27) mokalyo che. AjathI trIzame divase svayaMvaranuM muhUrta che, tethI he deva ! te vakhatapara Apa jarUra tyAM padhAraze." - A pramANe dvate kahyuM sate suradeva rAjAe kAmadevanI sAme jaIne kahyuM ke-"he vatsa ! svayaMvaramAM jA ane svaccha matithI seLa varSa paryata bhaNelI-zIkhelI kaLAone pragaTa karI rAjakanyAne paraNIne jayalakSamI vara." A pramANe putrane kahIne rAjAe dUtane rajA ApI. have pitAnA AdezathI rAjakumAre zubha divase prasthAna maMgaLa karyuM ane potAnI jaDatA (mUrkhatA)nuM svarUpa ekAMtamAM jaNAvIne vimaLabodha maMtrIne ane teNe ApelI salAhathI bALacaMdra ane bALasarasvatI nAmanA be paMDitAne sAthe laIne tyAMthI prayANa karyuM. have ahIM eka paritrAjikA pharatI pharatI saubhAgyamaMjarI pAse AvIne A pramANe bolI ke-"he vatsa ! cauvana, Ayu ane lakSamIne lAbha le che ke nahIM?" kanyAe. pUchayuM ke- ke lAbha ?" eTale paritrAjikA bolI ke- "svecchAe khAnapAna karavuM te. kahyuM che ke-he cArUlacane!. he varagAtrI ! ( zreSTha zarIravALI) mana icchita khA ane pI, kemake je gayuM te tArUM nathI. he bhIrU! je gayuM te pAchu AvavAnuM nathI ane A kalevara (zarIra) te pAMca mahAbhUtane samudAyamAtraja che. (AtmA jevuM kAMI che ja nahIM." kanyA belI ke -"Ayu, yauvana ane lakSmI pratikSaNa vinazvara che, tenAthI pariNAme sudhArasa jevuM puNyarUpI. phaLaja grahaNa karavA egya che."
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. tApasI bolI ke-"puNya nathI, pApa nathI, jIva nathI, karma nathI, tene bhaktA keI nathI, svarga ke mekSa paNa nathI, tethI te badhAnA astitvarUpa bhAMtibhAvane cheDI daIne buddhimAnee pitAnI IcchAone pUrNa karavI." . kanyA belI ke-"kema jANyuM ke jIva nathI?" je kahezo ke-"pratyakSa dekhAtuM nathI tethI. " te tamArA pUrvaje paNa dekhAtA nathI tethI te paNa nathI ema kahezo? kadI tame 'te kALamAM vartatA manuSyae temane dIThA hatA tethI te mAnavA joIe ema kaheze" to "te te kALamAM vartatA jJAnIoe jIvane paNa joyela che tethI te che. kadI kaheze ke- te kALe - tevA jJAnIo hatA tenI keIne khabara che?" te te kALamAM vartatA tamArA pUrvajo paNa hatA ke nahIM tenI kone khabara che? bane vAta sarakhI che." "je pUrvajo na hoya te tenA vaMzajo ame kayAMthI?" evA anumAnathI pUrvajo hatA ema - siddha karaze te "tevA prakAranA jJAnIonA abhAve AvA - avisaMvAdI Agamane kaNa kaheta? tethI tevA jJAnIo . ane temaNe dIThela jI hatA ema siddha thAya che. ane - je jIva che te pachI tenA karelAM puNya pApAdi paNa che, te paNa mAnavuM paDaze; kemake puNya pApa vinA eka sukhI eka duHkhI vigere A jagatanI vicitratA zAthI thAya?" kadI kaheze ke "janma samayAdika vakhate rahelA zubhAzubha grahanA baLathI jIva sukhI duHkhI thAya che. te zubhAzubha grahane vega 'paNa puNya pApanA nimittathI ja thAya che, te vinA bIjuM keI kAraNa tene mATe nathI." vaLI kaheze ke-"eka sarakhA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (29) pASANamAMthI thayela pratimA ane pagathIAne prApta thayeluM pUjyapUjyatva jema ninimitta che tema sukhaduHkhIpaNuM paNa ninimitta che."to te ninimitta nathI. juo ! pratiSThita biMbanA abhidhAnarUpa temaja tenA kartA dhanikanA puNyarUpa temAM hetu che. sopAna(pagathIyA)mAM puNyAbhAvarUpa hetu che. kemake kaI puNyavaMtanA nAma vinA temaja pratiSThAdi karyA vinA tevuM biMba paNa pUjAtuM nathI. te sAthe pApI jananI mUrti pAdaprahAra temaja dhutkArAdi viDaMbanA pAme che, temAM paNa eve ja hetu che, mATe puNya pApa che e vAta siddha che." je puNya pApa che te te nimitte prApta thanArA svarga narakAdi paNa che. tenI nA kema kahevAze? ane puNya pApanA sarvathA kSayathI mokSanI prApti thAya che, e vAta paNa zAstravacanathI siddha che; eTale mArI kahelI badhI hakIkata siddha thAya che." - have tame kahyuM ke- buddhimAnoe pitAnI vAMcchA badhI rIte pUrNa karavI" e je tamAre mata hoya te tuM adazyamukhI ahIMthI kADhI mUkavA lAyaka chuM evI amArI vAMcchA che te pUrNa karUM chuM." Ama kahIne te kanyAe dAsIne dRSTinI saMjJA karI eTale teNe mukha maraDavApUrvaka te tApasIne gaLethI pakaDIne bahAra kADhI mUkI. * 86 "phA have te tApasIe kopAyamAna thaIne vicAryuM ke A DahApaNanA garvavALI rAjakumArIne cAvajachava mahAmUrkha patinA saMkaTamAM nAkhuM teja huM kharI." Ama vicArIne kAI sAtizaya yakSane teNe ArAdhe. te prasanna thaye, eTale A
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. rAjakumArI saubhAgyamaMjarIne vAdamAM mUkhe rAjakumAra jIte ne tene paraNe ema kare." e vara mAge. yakSe "kAmadeva kumAra je bIje kaI mUkha nathI tethI tene ene pati karIza." ema kahyuM. tApasaNI rAjI thaI. pachI "kAmadeva kumAra saubhAgyamaMjarIne svayaMvaramAM paraNaze." evuM vimaLabedha maMtrIne svapna ApIne, meM kAmadevanA maMtrIne AvuM svapna ApyuM che ema tApasaNIne yakSe kahyuM. vimaLabaMdha matrIe A vAtane asaMbhavita mAnIne te svapnane manamAM ja rAkhyuM keIne kahyuM nahIM. have prAtaHkALe prayANane aMte kAmadeva kumAra pitAnI sabhAmAM beThela che tevAmAM te tApasI tyAM AvI ane "tamArA vAMchitanI siddhi thAo" ema AzISa daIne tenI pAse eDI. maMtrIe pUchyuM ke -"A AzISa zuM matalabanI che?" eTale tApasI belI ke-"kAmadevakumAra saubhAgyamaMjarIne vAdamAM jItIne paraNaze, evuM Aja rAtre tamane svapna AveluM che, te nIzAnathI mArI AzISa phaLavAnuM samajaze." maMtrIe kahyuM ke tamArI vAta sAcI che." ema kahI kumArane pitAne AvelA svapnanI vAta karI ane tApasIne satkAra karIne rajA ApI. A hakIkata uparathI "avazya A kArya siddha thaze" Ama vicAratAM svastha thayelA kumAra ne amAtya harSita thayA. - have ahIM saubhAgyamaMjarI pitAnA mahelanI upara agAzImAM beThI hatI. tevAmAM AkAzamAM madhura ne gharghara svara sAMbhaLIne uMce jue che te jANe caMdrabiMbamAMthI 6
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (31) "utaratA hoya tema suvarNanI ghugharInA svara je svara karatA suMdara kaMThavALA, rakta evA caraNa caMcu ne lenavALA be haMsane mahelanA gavAkSamAM AvIne lIlApUrvaka kIDA karatA dIThA. temAMthI eka haMse bIjA haMsane kahyuM ke-"tuM keNa che? ane zA mATe ahIM Avela che ?" te sAMbhaLI bIje haMsa be ke-"huM brahmakamAM rahuM chuM ne brahmAnuM vAhana . chuM. brahmAnA mukhathI "kAmadeva saubhAgyamaMjarIne pati thaze, evuM sAMbhaLIne prathama kAmadevane joIne pachI tenI thanAra . patnIne jovA ahIM Avyo chuM. paNa tuM koNa che ne kema ahIM AvyuM che?" prathama haMsa belyo ke-"huM paNa brahmalekamAMja rahenAra chuM ne vAdevInuM vAhana chuM. vA devInA mukhathI "mArA pratibiMba je kAmadeva kumAra mArA pratibiMba jevI saubhAgyamaMjarIne paraNaze." ema sAMbhaLI kAmadevane joIne tenI thanAra patnIne jovA mATe ahIM Avyo chuM." AvA te be rAjahaMsanA vacane sAMbhaLIne te "kAmadeva koNa che?" ema vicAratI rAjakanyAe "e bAbata rAjahaMsane ja pUchuM ? ema dhAryuM ane tene pUchavA tatpara thaI. tevAmAM te zrI. kAmadeva ema bolatA te bane haMse uDI gayA. . A pramANe haMsanA uDI javAthI khInna thayelI rAjakumArIe pitAnI sakhIne kahyuM ke-"he sakhI ! te yuvAna, keNa? enI zI rIte khabara paDe?" sakhI belI ke-kheda . na kara, vAdane vakhate te pitAnI meLe pragaTa thaze. " A. pramANe kahIne tene svastha karI. - ahIM kAmadeva kumAra te pratyeka prayANumAM jyAre mukAma kare
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 32 ) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. ane sabhA bharIne bese tyAre vidvagAchIne prasa Mge peAtAnI e AjI e paMDitAne besADe, te vAdavivAda kare ane pAte tA vacce vacce mAthuM dhuNAvIne athavA smita karIne peAtAnA ajJAnapaNAnuM rakSaNa karyA kare. e pramANe anukrame vaNArasI pahAcyA. zrI vairisiMha rAjAe svayaMvaramAM meAlAvelA tamAma rAjAone yatheAcita sthAne utArA ApyA. temAM kAmadevakumAranA kAMika vadhAre satkAra karyo. have rAjAonA nagarapravezane vakhate temane jovAne mATe AvelI dAsInA mukhethI rAjAenuM Agamana jANIne te sarvenI parIkSA karavA mATe cadralekhA nAmanI sakhIne rAjakanyAe meAkalI. te patra puSpa caMdanAdivaDe pUrNa pAtrA ne paTale jenA hAthamAM che evI seA dAsIethI paravarelI rAtrInA prAraMbhamAM bhegApaNane miSe adhA rAjAe pAse jaI badhAnA caritrA jANI adha rAtre rAjakumArI pAse AvIne khelI ke-'he svAminI ! zu' kahIe ?? caturmukha brahmAe ratnamAtrane dUSita karelAM che. kAI kApathI, kAI kRpaNutAthI, kAi asatyathI, koI anucitapaNAthI, koi ahaMkArathI, koi vikArathI-ema ghaNA rAjAone dASAthI byAsa sthitimAM jotI jotI huM kAmadevanA utArAmAM jai si'hadbAravaDeja jou chu tA sAmenA bhAgamAMja sabhA bharIne beThelA atyaMta rUpa lAvaNya ane saubhAgyAdi guNAthI vyApta kAmadeva kumArane dIThA. temane joine meM vicAryuM ke- rAjahu sAe je amArI svAminIneA pati thanAra tarIke kahela che teja A kAmadevakumAra jaNAya che, paNa kSaNavAra tenI mukhAkRti joie.' ema vicArIne jouM chuM. tevAmAM vidvagASTi cAlatAM
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (33) kAmadevakumArane smita athavA zireAdhunana kriyAmAtra karatA jo meM citaLyu' ke--" A kumAra yuktAyukta sthAne zirodhunana mAtra kare che tethI jaNAya che ke te A vidvadgaSThimAM kAMIpaNa samajatA nathI, tethI rAjatu seAe kahela kAmadevakumAra kaiI bIjA jaNAya che. '' ' , A pramANenI anizcita hakIkata sAMbhaLIne je bhAvI anavAnuM haze te anaze' ema khelI dIrgha niHzvAsa mUkIne rAjakumArI ekadama sayyAmAM AleTavA lAgI. caMdralekhA paNa thAkelI hAvAthI tyAMja sui gai. have rAjakanyA prabhAta svayaMvaramAM kANu jANe zuM thaze ? kevA vara maLaze ? te karatAM atyAre mRtyu pAmavu... teja kalyANakArI che. ' Ama vicArI gaLe phrAMsA khAvAne jevI uThe che tevAmAM kheda na kara, leza thanAra patija A kAmadeva che ke je brahmAe ane vAgyuM e sUcavela che.' A pramANenI yakSanI karelI AkAzavANI traNavAra sAMbhaLI. te sAMbhaLIne 'kalpAMte paNa AkAzavANI anyathA thatI nathI.' ema samajI harSita thaine te sukhe suI gaI. ' have prAtaHkALa thayA agAu * prabhAte svayaMvaranuM mutta che, tethI satvara uThIne prabhAta saMbaMdhI yathApaSTi karyAM karo." Ama paDaha vagADanAre paDaha vagADIne sane kahyuM sate ane svayaMvara maMDapa kharAkhara taiyAra kare sate AmatraNa karavAthI AvelA tamAma rAjAe prabhAte vahelA uThI, snAna karI, vilepana karI, vastrAbhUSaNavaDe zarIrane roAbhAvI, vAhanamAM besI, chatracAmarAdi viziSTa RddhivaDe zAlatA, kALu ThIka che ane krANu aThIka che " ema prajAjanAthI jovAtA ne kahevAta 6
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. aneka prakAranA vAjItrAthI dizAonA maDaLane pUratA svaya varamaDapa pAse AvyA. pachI aMdara praveza karIne maceA upara sthApana karelA siMhAsanAne ze|bhAvavA lAgyA. rAjakanyAe paNa pitAnA AdezathI prAtaHkALe snAna karI, vilepana tathA puSpAdikathI malakRta thai, arihaMta bhagavatanI pUjA karI. pachI leAkeAnA anurAgarUpe sAgaramAM sajjana karatI eka hajAra sakhIethI paravarI satI. vAhanamAM ArUDha thaine sakhIothI gavAtI ane hAthamAM rAkhelI varamALAthI zAlatI svayaMvarama'Dapa pAse AvI ane vAhanamAMthI utarIne tene svayaMvaramaDapamAM praveza karyAM. te vakhate tyAM beThelA rAjae ane sajakumArA darpaNamAM mADhu jovu, kapALapara hAtha pheravavA, charI hAthamAM rAkhIne nacAvavI, ketakInA patrA kAtaravA--ityAdi nAnA prakAranI ceSTA karatA dRSTie paDyA. "C - sava rAjAonA AvI gayA pachI ceAgya avasare saubhAgyamaMjarInI sAthe cAlatI pratihArI kheAlI ke- he sakhI ! tArA saubhAgya guNuthI AkarSAine AvelA A rAjAone prItivALI dRSTie jo. A yuvadizAnA svAmI suvarNa sarakhI kAMtivALA ane sarva kaLAonA eka sthAna jevA guNAkara nAme rAjA che. A dakSiNadeizAnA adhipati pRthvIcaMdra rAjA che. A pazcimadizAmAM AvelA siMdezanA rAjA mahIsena che. A aceAdhyAnA svAmI suradeva rAjAnA putra kAmadeva samAna rUpa vALA kAmadeva kumAra zAle che. taduparAMta aMga, maga, kaliMga tilaMga ane magadhAdiku, dezanA rAjAe che. temanu keTalAkanu varNana karUM. A save rAjAe seMkaDA guNAvALA che, kulina
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (35) che, temaja prauDhapratApavaDe agni temaja sUrya sarakhA tejasvI che. emAMthI je vizeSa buddhimAna haze te tamane jItaze ane tamAre bhattara-thaze tethI pUrvapakSa kare. " pachI rAjakanyAe gadyapadyamAM evo pUrvapakSa karyo ke tene uttara deve te bAjupara rahyo paNa teno artha paNa kaI samajI zakyA nahIM. e pramANe sarva rAjava nirUttara - thaye sare sarva loko Azcarya pAmIne kahevA lAgyA ke. "aho ! A strIe purUSavargane jItI lIdhe.' A pramANenI sthiti joIne rIsiMha rAjA vicAravA lAgyo ke zuM A putrIne cAvaja jIva kumArI rAkhavI paDaze?" te vakhate yakSanA AvezathI amAtye vijJapti karela kAmadeva kumAra varasAdanI jema garava karate saubhAgyamaMjarI pratye belyo-"he zubhe! mArUM vacana dhyAnamAM le. huM kAMIpaNa zAstro bhaNele nathI chatAM tArA puNyanA vazathI tArA badhA praznone uttara ApuM chuM." kAmadevanA AvAM vacana sAMbhaLIne pUrvajanmanA svAmInA saMbaMdhavALA te priyane joIne vAdaLAmAM aMtarita thayelA caMdrane jevAthI jema cakerI harSa pAme tema te harSane pAmI. kAmadeve paNa pUrvajanmanI patnIne joIne harSa pAmI pitAne kamaLa samAna hAtha thaMbha sAthe rahelI putaLInA mAthA para mUko. eTale te pAMcALI keyala jevA madhura svarathI belI ke-"he vatsa ! mArA traNa praznone uttara Apa. pahelo divasa ke pahelI rAtrI ? paheluM bIja ke pahelA aMkura ? ane karma ne upakrama (udyama) mAM baLavAna keNu?". ' ' - saubhAgyamaMjarI A traNamAMthI prathamanA be praznane
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. . uttara te jANatI nahotI. tethI trIjA praznanA uttaramAM bolI ke "prANIone sukhaduHkhanA kAraNabhUta karma ja che, tethI udyama karatAM karma baLavAna che ema huM mAnuM chuM." pAMcALI belI ke-je karmathI ja kAyasiddhi che, te pachI atyAre vAda karavo ne vijaya meLava-ItyAdi upakrama zA mATe kare? na kara joIe." A pramANenA pAMcALInA kahevAthI nirUttara thayelI 'kanyA bolI ke-"A bAbatamAM temane jItela che, te have huM pUchuM tene tuM uttara Apa." tyArapachI samasyA, prahelikA, " kriyApta vigere aneka vinedakArI praznonA uttara pAMcALIe dIdhe sate rAjakumArI belI ke-"he pAMcALI! tArA uttare sAMbhaLIne huM prasanna thaI chuM, paNa meM prathama je. rAjAone pUchela che tene uttara Apa." pAMcALI belI ke-"he rAjaputrI! tamAruM kaheluM rAjAo samajyA ja nathI, te uttara zI rAte Ape ?" huM tene uttara ApuM chuM te sAMbhaLoH- . A saMsAramAM sarva kaLAsamUhamAM kuzaLa chatAM paNa tattvatrayInuM svarUpa samagra prakAre nahIM jANatA satA monanA AvezathI mekSanA hetue hariharAdika devane, brAhmaNadika gurUne ane yajJayAgAdika dharmane pramANabhUta mAne che, temane A pramANe kahevuM ke "tame je harine muktidAtA kaho che te te hari sarAgI ke nirAgI ? je saMrAgI hoya to sarAgI evA piteja amukta hevAthI te mukti ApavAmAM samartha hotA nathI. amArI jevAnI jema. jo tame tene nirogI kahetA che te te vItarAganuM bIjuM nAma che, te amAre deza tarIke kabula che. bIjA de mATe paNa A pramANe samajavuM.' - '
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva pati kathA bhASAMtara. (37) have tame brAhmaNane gurU mAnI teja tare che ane tAre che ema kahe che, te veSathI brAhmaNa ke kriyAthI brAhmaNa? je veSathI brAhmaNa kaheze te naTAdi brAhmaNanA vezadhArIne paNa gurU mAnavA paDaze, jo kriyAthI kaheze te te kriyA ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane akiMcanarUpa ke bIjI ? je anya kaheze te te gya nathI. kemake zAstramAM satyabrahma, tapabrahma ane iMdriyane nigrahane , temaja sarva prANIoparanI dayArUpa brahma-e brahmane je dhAraNa kare te brAhmaNa-ema kahela che. e kathana pramANabhUta hovAthI ahiMsAdika kriyA'vALAnuM brAhmaNapaNuM temaja gurUpaNuM amane paNa saMmata che." : "have preraNArUpa dharma kahe che te ayukta che. kemake preraNA yajJAdika kriyAmAM pravRtti karavAnA vacanarUpa paNa hoya che. te yAgAdi kriyA hiMsArUpa che, tene dharma tarIke mAnanArA gharane ujvaLa karavA mATe gaLI vAparanAra jevA mUkha che te hAMsInA pAtra kema na thAya? kahyuM che ke-cUpane chedIne, pazune haNIne temaja rUdhirane kardama karIne je svarge javAtuM hoya te pachI narake zAthI javAze ? arthAta tethIja narake * javAya che, mATe ahiMsAmayaja dharma mAnanIya che'' ( A pramANe siddha thavAthI "mekSadAtA evA vItarAgaja deva, ahiMsAdi kriyAvALA bhavatArakaja gurU ane sarva prakAranA sukhane "ApanAra dayAyukta ja dharma-A pramANe tatvatrayI samajavI." e rIte pAMthALI kathita tattvatrayInA zravaNavaDe AkhI sabhA raMjIta thavAthI saubhAgyamaMjarI paNu raMjIta thaI. eTale
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) zrI kAmadeva nupati kathA bhASAMtara kAmadevanA kaMThamAM varamALA nAkhavAM tatpara thaI. te vakhate akasmAt sarva rAjAone kAmadevarUpa jevAthI te bha pAmI. eTale "aho! Azcarya che ! A zuM thayuM?" ema loke bolavA lAgyA. te vakhate rAjakanyA parameSTi mahAmaMtrathI. abhimaMtrita karela jaLa hAthamAM laIne "je jenadhamasatya hoya te A mAyA badhI vilaya pAmI jAo. ema uMce svare. belIne traNavAra te jaLa sarva rAjAe tarapha chAMTayuM eTale tarataja sarva mAyA vilaya pAmI gaI. ane sarva rAjAo pitA potAnA rUpamAM sthita thayA. leke sarva khuzI thayA. eTale rAjakanyAe varamALA kAmadevanA kaMThamAM paherAvI. te vakhate jaya davanipUrvaka ghavaLamaMgaLa gavAte sate rAjA putrI sahita kAmadevakumArane potAnA rAjamahelamAM laI gayA. pachI svajanatulya thayelA sarva rAjAonI samakSa zubha divase moTA mahetsava sAthe rAjAe kAmadeva ne saubhAgyamaMjarIne vivAha karyo. pachI sarva rAjAone sanmAna sAthe vidAya karyA. varavadhunuM daza divasa paryata maMgaLakArya pravarte. pachI mArU mUrNapaNuM keI na jANe te ThIka' ema vicArI zubha avasare kAmadevakumAre strI sahita pitAnA nagara tarapha prayANa karyuM. e pramANe prayANa karatAM trIje divase sUryAsta samaye keI nadIne kinAre aMbara nAmanA gAma pAse kumAre sainya sAthe mukAma karyuM. te - have pelI tApasI saubhAgyamaMjarIne mUkha patinA saMkaTamAM nAkhIne khuzI thaI satI parapurUSanA apaharaNarUpa saMkaTamAM nAkhavAnI buddhithI tilaMgAdi daza dezanA adhipatithI
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (38) sevAtA kAMtipurInA svAmI kALa rAjAne svayaMvaramAMthI pAchA svadeza tarapha jatAM mArgamAM maLI ane A pramANe kahyuM ke- ' "he bhUpALa! kAmadeva bALapaNathI ja mahAmUrkha che. saubhAgyamaMjarIne te kaI prakAranI mAyAthI para che, pitAnI vikattAthI para nathI, mATe tenI sAthe sabhAsamakSa vAda karavAnI mAgaNI karavA yogya che. te vakhate te belI paNa zakavAne nathI. je belI paNa zake te huM tame kahe te viDaMbanA khamavA taiyAra chuM. AvuM kanyAratna asthAne paDe che te upekSA karavA rogya nathI." A pramANenA tApasInA vacanathI abhimAnanA: AvezamAM AvIne te kALAdika rAjAo bolyA ke-"te rAMkaDe kAmadeva amArI pAse saMgrAmamAM ke vAdamAM zA hIsAbamAM che?' A pramANe gajara karatA teo kAmadevanI tarapha cAlyA. tApasaNuM potAnI karelI chUTa racanAthI saubhAgyamaMjarIne duHkhamAM nAkhI che." ema jaNAvIne duHkhI karavA sArU te aMbara grAme AvI. tyAM nadI kinArA upara krIDA karatI caMdralekhAne joIne te bolI ke-mArI avajJA karyAnuM phaLa tArI svAminIe jANyuM ke nahIM ? meM mahAmUDha bhartAranA saMkaTamAM nAkhI che ane have bIjA saMkaTamAM nAkhavAnI chuM." caMdralekhAe utAvaLe saubhAgyamaMjarI pAse AvIne te vAta karI, saubhAgyamaMjarI belI ke- prathama paNa evI AzaMkA te mane thayelIja hatI, paraMtu ema jANyuM hatuM ke lajajAthI pati ekAMtamAM paNa kAMI bolatA nathI. have te tApasIne belAvIne ja badhuM pUchIe ke jethI kharI khabara paDe. Ama vicArIne tApasaNIne lAvI ane tenAthI badhI vAta mULathI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. jANI, eTale rAjaputrI-kheda pAmIne ciMtavavA lAgI ke-"samartha manuSya asamarthane paNa saMtApa upajAva nahIM, juo ! durbaLa evA uMdare paNa rAjAne AkuLavyAkuLa karyo hato.' - "keIka rAjAe vastranI peTI pAse pharatA uMdarane lAkIvaDe tADanA karI. tethI teNe gusse thaIne badhA uMdarane bhegA karyA ane kepathI rAjabhaMDAramAM rahelI tamAma carmarajaju (cAmaDAnI vAdhara) khAI jaIne prathama vRSTi vakhate hAthIone bAMdhavAnA deraDAo paNa khAI gayA. eTale baMdhathI chuTA thaelA ane navA varasAdathI utpanna thayelA pRthvInA gaMdhathI canmatta thayelA hAthIothI daravAjA vigere pADI devAmAM Ave che evuM sAMbhaLIne AkuLavyAkuLa thayelA rAjAne mUSake kahyuM ke "asamartha paNa samarthana AkuLavyAkuLa karI zake che, e vAta kabula kare." - A daSTAMta vicArIne rAjakanyAe dhAryuM ke A tApasIne ja khamAvIne zAMta karUM." pachI tene hAtha pakaDI potAnI pAse besAIne vinayavALA vacane khamAvI-zAMta karI. pachI kahyuM ke-te yakSanIja ArAdhanA karIne mArA patinA bhUkhatA deSane dUra karI Apa." tApasI prasanna thavAthI belI ke- ema karIza, paNa mArI preraNAthI kALAdika daza rAjAo tArUM haraNa karavA ahIM Ave che, te tene mArA pharIne AvatA sudhI koIpaNa upAyathI zekavA." A pramANe zikSA daIne te tApasI tyAMthI cAlI gaI. vimaLAdha maMtrIe A hakIkta caMdralekhA pAsethI jANIne pitAnA sainyanA cAra vibhAga karI amuka zikSA ApIne cAre.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (41) "dizAe me kahyuM ane pote sArabhUta sainya sAthe kumAranA rakSaNa mATe tenI pAse rahyo. have kALa rAjA kALanI (yamanI) jema avAjItrAnA dhvanithI dizAone pUrata najIkamAM AvyA, tyAM te cAre dizAe cAra lazkarane cAra samudranI jema gajanA gajarava, hayanA hekArava, rathanA citkAra ane pAyadaLanA hakArA temaja DhakkAnA nAdavaDe AkAzane pUratuM ane brahmAMDane phreDatuM hoya tevuM joyuM. tene joIne "A zuM?" Ama vicArI pitAnuM lazkara kSobha pApe sate kALarAjA ciMtAtura thayo. tevAmAM vimaLAbe mokalele subhaTa kALarAjAnI sanmukha jaIne hAtha uMce karI tArasvare be ke-"bhe bhe vIre! zA mATe phegaTa vaira kare che? chatAM je karavuM ja hoya te amAre svAmI saMgrAma karavAne taiyAra che. cAre bAju sinyanI taiyArI joI . vaLI eTaluM vicArajo ke- sarvatra dharmane jaya che, adharmane nathI. tene vicAra karIne ucita lAge te kare." . AvelA subhaTanA AvA zabdo sAMbhaLIne temaja potAnA sainyane cetaraphathI vairIne sainyathI veSTita thayeluM joIne mahAkALakumAra be ke-"he subhaTa! teM barAbara kahyuM ke-"dharma jaya pAme che, adhama nahIM.' paNa je tAre svAmI evuM jANe che te te zAmATe Ave adharma kare che ke-pAMcALI pAse javAba devarAvI kanyAne jItIne. Ama chaLathI tene paraNe che? nyAyadharmamAM ekaniSTa e amAre svAmI sarvathA e vAtane sahana karI zake tema nathI. je e vAtamAM chaLa na hoya te vidvAnenI samakSa vAdamAM amane jItIne rAjaputrIne bhale tamArA havAmI paraNe." subhaTe A vAta vimaLane jaIne karI.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ (kara) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara eTale zatrunA vicAre jANIne vimaLabadhe baMne prakAre kALakSepa karavA mATe tenIja mAraphata vairIone A pramANe jaNAvyuM ke- tamArI vAta kabula che, paraMtu samyak prakAranA vidvAne, kAzamIramAMja vase che, tethI tene teDAve eTale temane ApaNA vAdanuM kautuka batAvIe ane temanI pAse nyAya karAvIe.". - A vAta kALakumArAdi rAjAoe kabula karI eTale. pachI baMne pakSavALAoe pitapotAnA sainyane yogya sthAne, sthApana karI kAzmIra dezathI paMDitene bolAvavA mATe pitapitAnA mANaso mokalyA. * have pelI tApasIe svasthAne jaIne pelA yakSane ArAcce ane "yAjajIva kAmadevane pAMDitya Apa" ema yAcanA karI. yakSe kahyuM ke pUrvajanmamAM upArjana karelA karmothI prApta thayelA deSane ucheda karavAnI mArI zakti nathI; paNa AjathI navame divase zrI vajAbha kevaLI tyAM padhAraze. temanA darzanathI kAmadevanA sarva manoratha siddha thaze.' yakSanI A pramANenI vANunA khabara tApasaNue vimaLabaMdhane ApyA tenA vacanathI sarva khuzI thayA.. . anyadA tyAM vAnAbha kevaLI padhAryA ane devanirmita svarNakamaLa upara birAjyA. kAmadevakumAra ane kALa vigere rAjAe parivAra sahita kevaLIne vAMdavA AvyA ane traNa pradakSiNa daI bhaktipUrvaka namaskAra karI gya sthAnake beThA, eTale kevaLIe A pramANe dharmadezanA ApI. "vizada bhAvathI ArAdhe vizuddha dharma udaya AvelA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (43) karmarUpa vyAdhine vidhvaMsa karavAmAM vaidyasamAna che, suranara saM. baMdhI sarva prakAranI saMpattinA lAbhamAM kalpavRkSa samAna che ane sarva prakAranA kalezathI nimukta evI muktine ApanAra, che. jIva ATha prakAranA karma bAMdhe che. tene paTa, pratihAra, khadhArA, madya, heDa, citrakAra, kuMbhAra ne bhaMDArInI upamA. zAstramAM ApelI che. temAM jJAnane Avare te jJAnAvaraNIya, karma cakSu ADA pATA jevuM che. cakSu ane zeSa iMdriyAne Avare te darzAnAvaraNIya karma che, te rAjAne jevAnA Icchaka.. lokene alana karanA-rokanAra pratihArI (dvArapALa) jevuM che. jenAthI sukhaduHkhane vedAya te vedanIya karma che. te madhathI kharaDelI kharzanI dhArAne cATavA tulya che. jenAthI jIva meha pAme che te mehanIya karma madirApAna jevuM che. tenA be prakAra che. darzana mehanIya ane cAritra mehanIya. temAMnuM paheluM samyakatvanA lAbhane rekanArUM che ane bIjuM cAritranA lAbhamAM aMtarAya karanAruM che. cAra gatimAM rahelA jIne te te gatimAM rekI rAkhe te Ayu karma che. te cAra vigerene heDamAM nAkhe che te heDa jevuM che. zubhAzubha gatyAdi bhedamAM jIvane namAve che-te te sthiti prApta karAve che te nAma karma zubhAzubha AkRtine cItanArA cItArA jevuM che. uccanIcapaNe cho. jethI kahevAya che te getra kama zubhAzubhapaNe kahevAtA bhAMDa. (pAtra) ne karanArA kuMbhAra jevuM che. dAnAdi karatAM jIvane je aMtarAya kare-aTakAve te aMtarAya karma dAnAdika karatAM sajAne niSedha karanArA bhaMDArI jevuM che." . . ( A pramANe AThe karmanI hakIkata kevaLI bhagavate kahI.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. eTale kAmadeva kumAre jJAnAvaraNIya karmane baMdhahetu pUchayA. tenA uttaramAM kevaLI bolyA ke "jJAna ane jJAnInuM pratyanIkapaNuM karavuM, bhaNatAM aMtarAya karo, bhaNanArapara dveSa kare, tathA tene upaghAta karavo ane jJAna jJAnInI AzAtanA karavI. e pAMca kAraNathI jIva jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. A kAraNe paikI prathamanA cAra kAraNethI jJAnAvaraNIya karma bAMdhavA upara makaradhvajakuMvaranuM dRSTAMta che te A pramANe- A bharatakSetramAM mathurAnagarImAM hemAMgada nAme rAjA che. tene lIlAvatI nAme rANI che. temane aneka mAnatAethI thayele atyaMta vallabha makaravaja nAmane putra che. te ghaNe rUpavaMta che. te pAMca varSane thayuM tyAre tenA mAtApitAe prauDha mahatsava sAthe lekhazALAmAM mUko. te jema - jema bhaNe che tema tema rogagrasta thatuM jAya che, tethI te - navuM bhaNI zakatuM nathI ane prathamanuM bhaNeluM bhUlI jAya che. e pramANe bALavaya vyatikramyA pachI yauvana vaya pAme, eTale goSTinimitte vidvAnonI sabhAmAM jatAM paDajIbhInA rogathI temaja svarabheda thavAthI te sabhyajanene aniSTa thavA lA. te vyAdhinA kSaya mATe jema jema upAya karavAmAM Ave che tema tema tenuM zarIra vadhAre vadhAre kSINa thatuM jAya che. Ama thavAthI mahAkaSTamAM paDele te mRtyune Icche che. temaja putranI AvI upAdhithI tenA mAtA pitA paNa baha dukha dhAraNa kare che. ( A pramANe kALa vyatita thAya che tevAmAM anyadA . keI kevaLI bhagavaMta tyAM padhAryA. temane AvelA jANIne *
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (45) rAjA putra parivAra sAthe traNa jagatanA svarUpane jANanAra kevaLI pAse gayA. temane yathAvidhi vaMdana karIne pAse beThA kevaLIe dezanA dIdhI. tyArapachI rAjAe pitAnA putrane prApta thayelA duHkhanuM kAraNa pUchayuM. kevaLI bolyA-"he rAjana ! pUrvabhave zrI zIlaratnasUrinA be ziSya brAhmaNanA putra thayA. temAM nAne ziSya buddhimAna hatuM, tethI leke tenI prazaMsA karatA hatA. tene nahIM sahana karI zakatuM mATe bhAI prajathI pratyanikapaNane dhAraNa karI nAnA bhAIne pAThamAM aMtarAya, upaghAta, niMdA vigere karavA lAgyo anyadA pariniyatta ni e jJAnAvaraNIya karma bAMdhavAnA hetu saMbaMdhI gAthA sAMbhaLI. tethI teNe jANyuM kepratyanikapaNuM, gurUne oLavavApaNuM, pradveSa, upaghAta, atarAya, tathA jJAnane jJAnInI AzAtanA vigere karavAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. ema jANavAthI jeSTa ziSya laghu ziSyane aMtarAyAdi karate baMdha thaI gayuM. tyArapachI teNe niraticAra cAritra pALyuM, paNa prathama bAMdheluM pApa ALayuM nahIM, tethI anazana karI samAdhipaNe mRtyu pAmI brahma devalamAM devatA thaye, tyAMthI cyavIne he rAjA ! te A tamArA putra makaradhavaja thayela che. pUrve upArjana karelA karmanA udayathI tene A bhavamAM jJAna udayamAM AvatuM nathI ane vyAdhi vigerethI kaleza pAme che. " A pramANe pitAne pUrvabhava sAMbhaLatAM makaradhvaja kumArane jAtismaraNa jJAna thayuM. tethI savega pAmIne kevaLI bhagavaMtane page lAgI, pUrvabhavanuM pApa ALevI, kevaLI bhagavate V
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. ApeluM prAyazcitta karI, pitAnA AtmAne zedhI, anukrame uttamArtha je anazana tene AdhI te sadagatinuM bhAjana thaye. - jJAnAvaraNIya karma bAMdhavAne pAMcame hetu AzAtanA karavI, tenA kALa, vinaya, bahumAna, upadhAna, ninhava, vyaMjanabheda, arthabheda ne ubhaya bheda. ema ATha prakAra che. temAMthI kALAzAtanA upara semakumAranuM dRSTAMta che te A pramANe te pUrve zrI jinadAsagaNinA ziSya dharmadAsagaNi hatA. temane eka vakhata kALaveLAe siddhAMta vAMcatAM keIe niSedha karyo. tyAre teo belyA ke- kALaveLAe bhaNeluM zuM vagarabhaNeluM thAya che ke jethI phegaTa jJAnamAM aMtarAya kare che?" Ama karIne kALaveLAe bhaNavA vAMcavAnuM zarU rAkhyuM. tethI jJAnAvaraNIya karma bAMdhIne tene ALayA paDikamyA zivAya kALa karI saudharma devalokamAM devatA thayA. tyAMthI ovIne caMpAnagarImAM caMdra rAjAnA putra somakumAra nAme thayA. tene bhaNAvavA mATe rAjAe paMDitane kahyuM ke "Ane tADanA karIne paNa bhaNAvo." tethI darareja tADanA karIne paMDite tene sarva kaLAo zIkhavI. pariNAme "somakumAre je kaI kaLAvAna nathI" evI tenI sarvatra khyAti thaI. - have kAMtipuranA rAjA zrINanI putrI sakaLakaLAmAM kuzaLa ane sarvottama rUpavALI surUpA nAme hatI. tene svecchAe parIkSA karIne varane vara." ema tenA pitAe kahevAthI maTI senA vigere sAmagrI sahita te pitAnI nagarIthI nIkaLI. pachI dareka dezamAM rAjakumAranI parIkSA karatAM karatAM semakumArane sarvaguNane AdhAra sAMbhaLIne te
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (47) caMpAnagarIe AvI. tene AvelI jANune caMdrarAjAe paMDitane ekAMtamAM bolAvIne pUchayuM ke-"ApaNe rAjakumAra sarvakaLAnI parIkSA ApavAmAM samartha che?" paMDita be ke-te na jANe evuM drazyamAM kAMI nathI." rAjAe kahyuM ke- A sAcuM che ?" paMDita be ja ke-"he deva ! zuM kahuM, evI kaI kaLA nathI ke je rAjakumAra zIkhela na hoya? vAcaspatine paNa te vAdamAM jIte ema che, te sAkSAt purUSarUpe sarasvati che. meM enI anekavAra parIkSA karI che." A pramANe sAMbhaLI te khuzI thaelA rAjA ane amAtye surUpa kumArIne praveza utsava sArI rIte karyo. pachI eka parIkSAmaMDapa karAvyuM, sArUM muhUrta lIdhuM ane prakhyAta rAjAone teDAvyA, besumAra mANaso tyAM bheLA thayA. have parIkSAne divase rAjAe parIkSAmaMDapamAM AvI sava rAjAone ane sabhyane yathAyogya Asana para besArI pote madhyamAM besI semakumArane bolA. pachI sanmAna sAthe rAjakumArIne paNa bolAvI. baMnene egya sthAnake besADyA. pachI rAjAne Adeza thavAthI sarva leke zAMta thaI gayA eTale prathama rAjakumArI pUrvapakSa karaze ema sAMbhaLI sabhAjane tenI sAme jovA lAgyA. te vakhate rUpalAvaNyAdi guNayukta rAjakumArane joI tenA kaLA kauzalyanI parIkSA karavA mATe sarasvatInI jema akhalitapaNe gadyapadyanI lahevaDe sarve rAjAone prasanna karatI evI rAjakumArI sarva vidyAemAM pitAne ucca abhyAsa batAvIne bolI ke-"have rAjakumAra pitAnI nipuNatA batAve ane sabhyajananA
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara manane prasanna kare." A pramANe kahIne rAjakumArI mauna thaI. eTale somakumArane bolavAno avasara prApta thatAM teja vakhate pUrvakRta karmane udaya thavAthI semakumAranI buddhi gaLI gaI, jIbha khalita thaI gaI, zAstro bhUlI gaye, sarva iMdriyamAM vikRti thaI gaI ane te nIcuM mukha karIne cupa ja besI rahyo. e pramANe joIne "kumAra haju kaeNma late nathI?' ema sarva leke AzaMkA karavA lAgyA. eTale rAjAnI preraNAthI paMDite kumArapAse AvIne kahyuM, ke-"he vatsa! tuM sarva zAstro jANe che, te atyAre lajajA : tajI de, ane kRpA karIne amArA manoratha pUrNa kaeNra.. analpa (atyaMta) evuM vidyAnuM rahasya pragaTa kare. A vizvane vidyAvaDe vaza kara, tArA kuLane ujvaLa kara ane kanyAnA manane AnaMda pamADa." A pramANe paMDite vAraMvAra kahyA chatAM jyAre kumAra kAMIpaNa be nahIM, tyAre rAjAe "are pApI! temaja amane vagovyA, tamArA vacananA vizvAsa upara meM A badhe AraMbha karyo ane tenuM pariNAma AvuM viparIta AvyuM." Ama paMDitane kahI tenI upara kepa karI tene baMdhAvIne vadha karavA mATe laI javAnI sevakene AjJA karI. tevAmAM tyAM nagara bahAra kevaLI bhagavaMta samavasaryA. temanA prabhAvathI paMDitane karAtA prahAra tene lAgatA nathI. ema sAMbhaLI rAjA parivAra sahita kumArane AgaLa karIne temaja paMDitane paNa sAthe laIne kevaLI pAse AvyA ane temane vidhipUrvaka namaskAra karI kumArane prApta thayelI mUDhatAnuM kAraNa pUchyuM..
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (9) kevaLI bhagavaMte tene pUrvabhava kahIne kahyuM ke-" kALaveLAe-asvAdhyAyane vakhate ane IryAvahI paDikkamavA vigere vidhirahita je Agamane abhyAsa karavAmAM Ave che te tene buddhimAna chatAM paNa avasare te saMbaMdhI kaLA skurAyAmAna thatI nathI." kevaLI bhagavaMtane mukhethI A pramANe sAMbhaLIne rAjakumAra pazcAttApa thavAthI kevaLIne namaskAra karI pitAnA AtmAne A pramANe niMdavA lAgyo. "hA Iti khede! meM ajJAnIe ciMtAmaNi ratnane kAMkarApaNe, nabhemaNi sUryane rAhupaNe, kalpavRkSane keraDApaNuM, zvetapakSane kRSNapakSapaNe, mahAgajane kelapaNe, mahAdhvajane sarSapaNe, haMsane kAgapaNe, mugaTane mAthAnA kapaDApaNe, amRtane kALakTapaNe, gAyanA ghUtane telapaNe, dudhane kAMjIpaNe, snigdhane rUkSapaNe, rAjAne kiMkarapaNe ane sarvajJanA upadezane phUTavAkyapaNe cittamAM ciMtavyA, tethI huM Ave vagevANe, mATe he bhagavAna ! have te mane dIkSA ApIne A pApathI chuTa thAuM tema kare." A pramANenA rAjakumAranA vacane sAMbhaLIne rAjakumArI vicAravA lAgI ke-"samyaktvanA lAbha vinA ane tene lagatI kuzaLatA prApta thayA vinA AvuM kahevAnuM kema sUje ? tethI nakakI ema jaNAya che ke-A rAjakumAra mahA vidvAna : chatAM karmonA udayathIja te vakhate kAMI paNa bolI zakayA nahIM. te A bhave mArA eja pati che." A pramANe vicArIne kevaLIne kahyuM ke he bhagavana ! mane dIkSA udayamAM Ave tema che ke nahIM?" kevaLI bolyA ke- tamane banene bhegaphaLa. kama bhegavyA pachI dIkSA udayamAM Avaze." pachI kevaLI
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50) zrI kAmadeva pati kathA bhASAMtara. ApelA prAyazcittane svIkArIne te prAyazcitta karavAvaDe pitAnA AtmAne vizuddha karI makaravaja kumAra surUpa kumArIne paraNya. ane cIrakALa bhega bhegavI prAMte strI sahita dIkSA lai niraticArapaNe pALI chevaTe anazana karI sarvArthasiddha vimAne devapaNe utpanna thayA. anukrame manuSyabhava pAmIne mekSe jaze. - vinaya AzAtanA upara zreNika rAjAnI kathA- have pachI thanArA vIsamA tIrthakara zrI vIra paramAtmAnA samayamAM rAjagRhamAM zreNika nAme rAjA thaze. te pite siMhAsana para besIne mAtaMgane sAme ubhe rAkhI khaga kADhI A kRSividyA pUchaze, eTale mAtaMga bhaya pAmIne vidyA belavA mAMDaze paNa rAjAne kaThe raheze nahIM, tyAre abhayakumAra kaheze ke-"he mahArAja ! vinaya vinA vidyA skurAyamAna thatI nathI mATe tenuM sanmAna kare." Ama kahevAthI mAtaMgane siMhAsana para besArI pite sAme ubhA rahIne vidyA sAMbhaLaze eTale kaThe raheze ATalA uparathI samajavuM ke vinayathI sarva zAstra phaLe che. harve bahumAna eTale mAnasika bhakti-te upara be chAtranI kathAH- eka paMDitane be chAtra hatA. dharma ane dhanya. temAM dhama zAstra upara bahumAnapUrvaka tene vinaya kare che; dhanya tema karatuM nathI. anyadA paMDite nimittazAstra zIkhavIne parIkSA mATe bahAra mokalyA. rAjamArge jatAM moTAM pagalAM joIne dhanya be ke-"A hAthInA pagalAM che."dhameM vicAsene kahyuM ke-"A hAthaNanA pagalAM che. te DAbI AMkhe kaNI che. tenI upara najIkamAM jene putra prasava thavAno che e rANI beThI che.". Ama vArtA karatAM karatAM teo nagara
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmade pati kathA bhASAMtara. (51) bahAra gayA. tyAM levIja hAthaNIne dIThI ane eka paDadAnI aMdara pANI rahela che ane tene hamaNAja putra prasa che ema sAMbhaLyuM. pachI teo tyAMthI AgaLa cAlyA ane eka savarane trare beThA. temane eka vRddha strIe pUchyuM ke-"mAre, putra dezAMtara anyo che te kayAre Avaze?" te Ama pUche che tevAmAM kaI strI mANI bharIne gharo mAthe mUkatI hatI paNa dhyAna na rahevAthI te ghaDo pa ga ne kuTI gaye; eTale te joIne dhanya be ke-"he bhadre ! tAre putra vinAza pAmyA che." dhameM kahyuM ke-"he mAtA ! zIdhra ghare jAo, tamAre putra ghare AvyA che. vRddhA ghare gaI ane putrane Avelo joI bahu khuzI thaI. pachI akSatapAtra, kuMkuma, kusuma, sopArI vigere laIne teNe sarovare AvI te sarva dharmane ApyuM ane tene vadhAvyuM. 2 . have pelA baMne chAtre gurU pAse gayA ane pitapatAnI vAta karI. gurUe dhanyane pUchyuM ke-"teM je kahyuM te zI rIte jANyuM che. eTale te be ke-"prauDha pagalAM hovAthI meM hAthInA jANyA ane ghaDe bhAMge temAMthI jaLa gayuM. tethI jANyuM ke deha nAza pAmIne jIva gayela chejoIe. tethI te pramANe kahyuM. dharmane pUchatAM teNe kahyuM ke-pagalAMnI sthiti (nirAdha) nA anumAnathI meM hAthaNInA jANyA. mArgamAM DAbI bAjunA vRkSonA patrAdika akhaMDa jevAthI ane jamaNI bAjunA kheMcelA-khAdhelA hovAthI DAbI AMkhe kANuM che ema jANyuM. tenI upara beThela rAjA saNI vinA keNa hoya? vaLI bAjunI brAnDanA kAMTAmAM lAla vastranA tAMtaNA jeI rANI ;
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ (para zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara.' haze ema jANyuM. temaNe eka vaDavRkSanI nIce visAmo khAdheluM, tyAMthI uThatAM dakSiNa bAjune paga jamInamAM vadhAre dabAyele . jaNAvAthI sagarbhA che ane garbhamAM putra che ema jANyuM. temaja prasava samaya najIka che te paNa te pagaparathIja jANyuM. have pelI vRddhAe prazna karatAM ghaDAnI mATI pRthvIthI judI paDI hatI te pAchI pRthvIne maLI ane sarovaranuM jaLa, juduM paDeluM te pAchuM sarovarane maLyuM te uparathI e DezIno jude paDele putra tene maLavA ja joIe ema meM dhAryuM." A pramANe te baMnenI buddhinI vicitratA jANIne gurUe kahyuM ke- je bahumAnapUrvaka gurUnI bhakti karIne bhaNe che tenI buddhi vizeSa skurAyamAna thAya che; bahumAna nahIM karanAranI tevI thatI nathI. tethI gurUnuM ane jJAnanuM bahumAna karIne bhaNavuM.' zrutapratye bahumAna abahumAna upara azakaTApitAnI kathA - - gaMgAnA kinArA para rahenArA be bhAIoe eka gacchamAM dIkSA lIdhI. temAMthI eka bahuzruta thavAthI AcArya thayA. te A divasa ziSyane zAstrArtha zIkhavavAmAMthI vizrAma pAmatA nahotA. rAtre paNa sUtrArtha ciMtana ane vyAkhyAdi karavAmAM rokAvAthI sukhanidrA paNa pAmatA nahotA. anyadA temaNe madhyanA oraDAmAM pitAnA baMdhune te mUrkha hovAthI sukhe nidrA lete joIne vicAryuM ke-ahe! A mArA bhAIne dhanya che ke te mUrkha hovAthI tene koI kheda upajAvatuM nathI. A eka kavIe kahyuM che ke-"he mitra! mane to mUkhapaNuM game che ke jemAM ATha guNa rahelA che. 1 nizcitapaNuM, 2 bahu bhejana karavApaNuM, 3 lajajA rahitapaNuM, 4 rAtra ne divasa sukhe.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (pa) suvApaNuM, 5 kAryakAryanI vicAraNAmAM aMdha ne badhirapaNuM, 6 mAnApamAnamAM samAnapaNuM, 7 prAye vyAdhi rahitapaNuM ane 8 daDha zarIrapaNuM-A ATha prakArathI te sukhe jIve che." te AcAryo ema na vicAryuM ke-"paMDitajane sAthenA AnaMdI vArtAlApathI khinna thayelA hoya tyAre aneka zAstrarUpa subhASitanA amRtarasathI zrotranA utsavane karatA satA - jemanA janma ane jIvita saphaLa che temanAvaDeja A pRthvI vibhUSita che, te vinAnA bIjA pazunI jevA vivekavikaLa ane pRthvInA bhArabhUta evA manuSyathI zuM ? " AcAryo upara kahyA pramANe jJAnanuM abahumAna karavAthI jJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM. tene AloyA paDikamyA zivAya anazanavaDe maraNa pAmIne devalokamAM devapaNe utpanna thayA. tyAM deva saMbaMdhI sukha bhogavI prAte cavIne A bharatakSetramAM kaI AbhIranA kuLamAM putrapaNe utpanna thayA. yauvana pAme te tene pitAe paraNAvyA, temane surUpA nAme putrI thaI. anyadA te Abhira yauvana pAmelI putrI sAthe ghI vecavA mATe putrIne gADAnA AgalA bhAga para besArIne bIjA AbhironI sAthe - najIkanA nagara tarapha cAlyA. mArgamAM Abhire-gADI hAMkanAra vigere te kanyAnI sAmuM ja joI rahevAthI gADuM unmArge cAlyuM ane bhAMgyuM, tethI Arie te kanyAnuM azakaTA ane tenA pitAnuM azakaTA pitA nAma pADyuM. keTaleka kALe azakaTA pitAe potAnI putrIne gya sthAnake paraNAvI daIne pite vairAgya upajavAthI kaI paNa gacchamAM dIkSA grahaNa karI. pachI ega vahevApUrvaka zrI uttarA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) zrI kAmadeva grupati kathA bhASAMtara. nenuM cothuM adhyayana bhaNo mAMDyuM, paraMtu pUrve bAMdhelA. jJAnAvaraNIya karmane te vakhata udaya caMvAthI be AMbela karyA chatAM eka gAthA paNa te akaryayananI AvaDI nahIM. te vAta gurU mahArAjane jaNAvatAM temaNe kheda na karavAnuM kahe sate "A roga kevI rIte vahevAnA che" ema te munie gurUne pUchayuM. gurUe kahyuM ke jyAM sudhI A adhyayana na AvaDe tyAM sudhI AMbela karyA karavA e ene.vidhi che. te munie. teja pramANe AMbela karavAnI pratijJA karIne bhaNavA mAMDyuM, . paNa kaI rIte jasaparNa AvaDavuM nahIM. eTale keMIka "ahe! A mahAmUrya jaNAya che ke je nitya AMtuM A bhaNyA. kare che."ema bele che, te sAMbhaLI temane zeSa thavA mAMDo, temaja keIke "ahe! dhanya che A munine ke bhaNavAmAM AvA satata udyamI che." ema bole che te sAMbhaLIne teo saMtuSTa thavA lAgyA. te hakIkata jANIne gurUe te munine kahyuM ke - he vatsa! A adhyayana bhaNavuM mUkI daIne ma-sa, majUti ATalejA pATha kara." A pramANe kahevAthI te zabda zekhavA lAgyAMpaNe vAraMvAra te zabda saMbhArI ApyA chatAM tIvra karmodayathI te zabdane badale "mAsatusa, mAsatusa ema gokhavA lAgyA. tethI lokee tenuM nAmaja mAsa tusa pADI dIdhuM, e pramANe belane tapa karatAM bAra varSa vItI gayA eTale pUrvakama sarvathA kSINuM thayuM tethI zuM pariNAmanI dhArAvaDe sarvajJAnenI vibhAgo (kevIjJAnI) thayA ane prAMte mekSe gayA A dRSTAMta sAMbhaLIne zrutanuM bahumAna karavuM. * . . nuM pAe
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (15) have upadhAna eTale ga. te vahana karyA vinA siddhAMta vAMcavAthI tenI AzAtanA thAya che. te upara siMhamuninI kathA kauzAMbI nagarImAM siMha nAme baLavAna rAjA hatA. te kugurUnI saMgatathI zikAra karate hate. tene araNyamAM kaI sAdhue pratibaMdha Aryo, tethI te badhA pAmyuM. pachI pApabhIrU evA te rAjAe zrI damoSasUri pAse dIkSA laIne vegavahanapUrvaka cAra aMge vAMcyA. tyArapachI gurU mahArAje vihAra karyo te sukumArapaNAthI vihAra na karatAM ane cha mAsIka tapa na karatAM pAMcamuM aMga bhagavati vigere vAMcavAthI te muni kuSTi thayA ane ghaNuM vedanA bhegavavA . lAgyA. keTalAka vakhata pachI gurU mahArAja padhAryA. temaNe avidhie vAMcavAthI mithyANi devIe ane chaLela che ane vyAdhi utpanna karela che " ema dhyAnavaDe jANIne kAryotsargavaDe zAsanadevIne AkarSI. AkarSita karelI zAsanadevIe te pratyenIka devIne zAMta karIne te rAjarSine nirogI karyA. tyAra pachI te pApanI samya prakAre AlocanA karIne temaja prAyazcittavaDe pitAnA AtmAne zedhIne temaja sarva jJAna gekahanAdivaDe grahaNa karIne prAMte zivasukhanA bhAjana thayA. Itihave niCva eTale gurUne apalApa, te upara vipranI kathA-- keI brAhmaNa durbhikSanA kAraNathI videzamAM gaye. tyAM vidyAnA baLathI potAnI kothaLIne AkAzamAM rAkhIne cAlatA nApita (vALaMda) ne joIne tenI sevAvaDe te vidyA prApta karI, potAnI pratiSThA vadhArI, temaja dravya paNa meLavyuM. pachI subhikSa thavAthI potAnA dezamAM gaye. tyAM potAnA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (56) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. dhitIA AkAzamAM sukavate joI te brAhmaNane lekoe pUchyuM -ke-A vidyAdAtA tamArA gurU keNa che?"eTale te brAhmaNe nIca gurUnuM nAma ApatAM lajajA thavAthI bIjI mahattvavALA gurUnuM nAma ApyuM. tethI te tatkALa vidyAbhraSTa thaI gayo ane tenA betIA AkAzamAMthI nIce paDI gayA. Iti. . . have vyaMjana te siddhAMtanA akSara, tene bheda eTale biMdumAtranA pheraphArathI paNa jUnAdhikatA karavI te. teja pramANe che ane temaja tadubhayane bheda samaja. tenI AzAtanA upara cAra mitranI kathA - . - vasaMtapuramAM jitAri nAmanA rAjAne cAra rANIo hatI. tene anukrame cAra putro thayA hatA. tenA rUdra, megha, dhIra ne vIra nAma hatA. teo pUrva janmanA sanehathI aMdara aMdara AnaMdathI ucita kIDA karatA hatA. temAM rUdrane belatAM jIbha aTakatI hatI, megha belavA jatAM kAMInuM kAMI bolI jate hate, dhIranI vANImAM apuTatA hevAthI bIjAne te rUcatI nahatI ane vIra te muMgo hevAthI bolI zakate nahote. anukrame teo seLa varSanA thayA ane yauvanAvasthA pAmyA. te vakhate keI sAdhune dhyAnamAM lIna thayelA joIne vitarka karavA lAgyA. tene sAdhue pUchayuM ke- tame kyAMthI AvyA che?" rUdre kahyuM ke-"ame nagaramAMthI AvyA chIe." munie kahyuM ke-" te pUchatuM nathI, paNa kyA bhavamAMthI AvyA che te pUchuM chuM.'rUdra te sAMbhaLI krodha karIne bolya ke-re pAkhaMDI! AvI vakra vANuM zuM bole che? zuM kaI pitAnA pUrvabhavane jANatuM haze?' muni belyA ke-" hA,
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. ( 66 ( 57) kAI kAI jANI paNa zake che. je kautuka hAya tA sAMbhaLe, tame zvAnanA bhavamAMthI ahIM manuSya thayA che. " te sAMbhaLIne kApAyamAna thavAthI myAnamAMthI khaDga kADhIne ' are ! du Avu asaMbaddha khele che ? jo, tenu phaLa ApIe chIe. ' ema kahI Akroza karI mAravA DhoDyA paNa muninA tapanA prabhAvathI sta bhIbhUta thai gayA. eTale dIna mukhavALA thai te A pramANe khelyA ke- huM muni ! tame sAcuM kahyuM haze, paraMtu tenI khAtrI zI ? ' munie kahyuM ke-'tenI khAtrI mATe sAMbhaLe. pUrve Aja nagaramAM samyagdaSTi ane majjA jaina agnizamAM nAme vipra hatA. tene cAra putre pUrNa, padma, paMcAnana ne bhIma nAmanA thayA hatA. tee A veDhA bhaNIne navatattvAdi vicAranA graMthAmAM kahelA vicArane jANunArA thayA. yauvanAvasthA prApta thatAM paraNyA. anyadA tenA pitAe putrApara kuTuMbanA bhAra sthApana karIne dIkSA lIdhI. tapanA ArAdhanavaDe te muni adhijJAnI thayA. tenA putro jyAre vidvASTi karatA hatA tyAre pUrNa nAme meTA putra prajJAnA madathI sUtrabheda karate hatA. jemake dhamo maMgalamulika ne badale muLa dALamuddora khelatA hatA. khIjo putra padma arthabheda karatA hatA. jemake dhammo maMgalamunika temAM dharmAMdhAtu arthAta suvarNa utkRSTa magaLarUpa che. sarve atu sAdhaka hAvAthI. AvA a karatA hatA. paMcAnana ubhayabheda karatA hatA. dhI maeNnarumuduM. dharmAM dhAtu maMgaLa grahanI jema mAdhicArAt sIyamyA pachuM; madanA adhikArathI maMgaLa grahanI 1 jene asthimajjAmAM jainadhama praNamI gayA hoya tevA.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. jema kara5NAmAM utkRSTa che ema kahete. bhIma siddhAMtanA arthanI viparIta vyAkhyA karIne dharmanA avarNavAda bela hatuM. jemake dhama utkRSTa maMgaLarUpa che paNa te zAMta rasapaNathI akiMcitakara che; temaja pApa paNa utkRSTa maMgaLarUpa che. hiMsA, asatya, cauryAdi tenA bhede sarva kAryakara hovAthI." A pramANe bolavAthI te cAre jaNAe tIvra jJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM ane unmArgane upadeza karavAthI temaja sanmArgane nAza karavAthI tiryaMcagati nAmakarma bAMdhyuM. ' anyadA grISmarUtumAM madhyAnha vakhate tenA gharamAM tIvra agni lAgavAthI sArabhUta vastu kADhavA mATe gharamAM praveza karatAM te cAre jaNA ArtadhyAnathI mRtyu pAmyA ane teja nagaramAM mAtaMganA pADAmAM zvAna thayA. te zvAne loke pratye karaDavA deDatA hatA. tevAmAM ekadA mane-temanA pitAne te mArge AvatA joIne tArasvare bhasatA mArI tarapha deDyA. meM te dhAnene pUrvabhavanA nAmathI bolAvyA. teo mane jotAM jAtismaraNa pAmyA. temane pUrvabhave karelA pApanuM maraNa thavAthI ghaNe pazcAttApa thaye eTale temaNe anazana karyuM. temane vADIe jatAM rAjAe dIThA ane tenI hakIkata sAMbhaLIne tenI pUjA karI. te rAjadhAnImAMja maraNa pAmIne tame cAra rAjaputre thayA. huM tamArA pUrvabhavanA saMsAra saMbaMdhavALe pitA agnizarmA chuM." A pramANenI munie kahelI hakIkata kumAranA pari- vAranA mukhethI sAMbhaLIne rAjA tyAM AvyuM. te vakhate kautukathI maLelA lokoe munine oLakhyA ane vaMdyA. rAjAe " A
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (59) zuM ? ema pUcha sate sAdhu belyA ke-"tamArA A cAre putra pUrva bhavanA pitAnA AvAsa ane kuTuMbAdikane je eTale temane vizvAsa Avaze." pachI rajA leka pAsethI agnizarmAnuM ghara kyAM che ? te jANIne putrane tyAM laI gaye. tyAM pUrve anubhaveluM potAnuM kuTuMba vigere joIne jAtismaraNa thavAthI "hA Iti khede ! ame manuSyane bhava kevI mUkhAMIthI hArI gayA, mATe have dIkSA grahaNa karIne te pApathI chuTIe." A pramANe vicArIne vairAgya utpanna thavAthI mAtApitAnI bahu AgrahavaDe AjJA meLavIne te muninI sAthe zrI guNakarasUri pAse jaI cAre rAjaputrae dIkSA grahaNa karI. - pachI jJAnanI kALAdi AThe prakAranI AzAtanA tajIne, sarva prakArane garva tajI daIne, bhakta pAnAdi lAvI devADe temaja vaiyAvaccAdi karavAvaDe gurUbhakti sArI rIte karIne jJAnAvaraNIya karma khapAvI paMDitamaraNe maraNuM pAmI sarvArthasiddha vimAnamAM cAre muni deva thayA. 6 tyAMthI cyavI Aja bharatakSetramAM zrAvati nagarImAM sugrIva nAmanA rAjAnI cAra judI judI rANIthI cAra putra thayA. temanA haMsa, kaMsa, kAma ne kuMbha-nAma pADavAmAM AvyA. teo yogya kALe sarva kaLAo zIkhyA ane sukhakriIDA karavA lAgyA. anukrame yauvanavayane pAmyA. ke - have kozaLa nagarInA pratApa nAmanA rAjAne cAra rANIothI thayelI cAra kanyA samazrI, satyazrI, dhanathI ne guNazrI nAmanI che. teoe anyadA prItivaDe khelatAM pitA potAnA ane prakAzita karIne AvI pratijJA karI.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ (60) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara pahelI belI ke-eka pahoramAM je eka hajAra blekane pATha karelI jAya te mATe bhartAra thAya." bIjI bolI ke-eka sAthe eka hajAra lekane je dhArI zake-kaMThe rAkhI zake te mATe bhartAra thAya." trIjI belI ke-ekeka zlokanA -je hajAra hajAra arthe karI zake te mAre bhartAra thAya." cethI belI ke-eka paheramAM je eka hajAra loka navA - banAvI zake te mAro bhartAra thAya." A pramANenI te cAre putrInI pratijJA jANIne tenA pitAe tene svayaMvara karavAnuM dhAryuM ane aneka rAjAo tathA rAjakumArane belAvyA. * te svayaMvaramAM sugrIva rAjA paNa pitAnA cAre putra sAthe AvyuM. badhA rAjAo svayaMvara maMDapamAM AvI gayA pachI cAre kanyAo sukhAsanamAM besIne tyAM AvI. pratihArIe badhA rAjAonuM varNana karyuM, eTale cAre kanyAoe potapitAnI pratijJA jAhera karI. tenI pratijJA pUrNa karavAmAM sarva rAjAo ane rAjakumAre azakta hovAthI mauna thaIne besI rahyA. eTale sugrIva rAjAnA putrae pitAnI AjJAthI te cArenI pratijJA pUrNa karI. cAre kanyAoe temanA kaMThamAM varamALA Are paNa karI. te kumAre jayajayArava thayo. te vakhate te te kumAranA guNathI raMjIta thaIne tyAM AvelA rAjAeAe te cAre kumArane 32-32 kanyAo ApI. temane vivAhotsava paNa tyAMja thayo. pachI egya sanmAna ApelA sarve rAjAo potapotAne sthAne gayA. sugrIva rAjA paNa daza divasa tyAM rahIne pachI putro tathA putravadhuo sahita pitAnI nagarIe AvyA ane AnaMdathI rAjya pALavA lAgyA. .
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (61); cAre rAjaputre mahA prApaNAthI sarvatra prasiddhi pAmyA.. tethI dUradezavAsI aneka rAjAo ane rAjakumAre pitapa- * tAnA paMDitene sAthe rAkhIne sarva zAstromAM rahelA sadehane dUra karavA mATe tyAM AvavA lAgyA, ane te kumAranI sAthe. rAjasabhAmAM vidyAvinoda karavA lAgyA. e pramANe pitAnA prasAdathI sarva prakAranA sukhane bhegavatAM te kumArene ghaNe kALa vyatikrame. anyadA tyAM kevaLI bhagavaMta padhAryA. te hakIkata sAMbhaLI ' sugrIva rAjA putraparivAra sahita temane vaMdana karavA AvyA, ane vaMdana karyA pachI sugrIvarAjAe kevaLI bhagavaMtane pUchyuM , ke-"he prabhu! kevA prakAranA sukRtathI A mArA cAre puge. mahAprANa thayA?" tenA uttaramAM kevaLIe agnizarmA vipranA putrapaNAnA bhavathI cAra bhavanI sarva kathA kahIne trIje bhave dIkSA laI jJAnanI sarva prakAranI AzAtanA tajIne sarva prakAre , ArAdhanA karI hatI, temaja jJAnIonI ahaMkAra tacha daIne bhakta pAnAdi lAvI devAvaDe suzruSA karI hatI te varNavI ane tenA phaLa tarIke A prAjJapaNuM prApta thayuM che ema kahyuM. : kevaLInI kahelI A hakIkata sAMbhaLIne je "eka jJAnanI ArAdhanAnuM ATaluM phaLa maLyuM te pachI jJAna darzana cAritratraNenI saMpUrNa ArAdhanAnuM phaLa zAzvata sukha paryata maLe temAM zuM navAI?' Ama vicArIne te cAre putroe tIvra saMvega. prApta thavAthI keIpaNa rIte mAtApitAnI AjJA meLavIne. aMtaHpura parivAra vigere sarva tajI daIne kevaLI bhagavaMta pAse cAritra aMgIkAra karyuM ane niraticArapaNe cAritrya pALI prAMte kevaLajJAna pAmIne mekSe gayA. (iti cAra rAjaputra kathA.) : ArAdhanA thAva vAvaDe prApta thayuM che jJAnanI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) zrI kAmadeva pati kathA bhASAMtara. ahIM kAmadeva kumAra kevaLajJAnInA mukhethI A pramANe jJAnAvaraNIya karmanA baMdha hetu jANIne lekalajajAthI pitAnI ajJAnatAnA hetune pUchayA vinA kevaLIne namIne pitAnA sainyamAM AvyuM. kALa vigere rAjAe paNa vaira tajIne pitapitAne sthAne gayA. ' : rAtrIe sarva jana suI gayA pachI kAmadevakumAra devatAethI sevAtA kevaLI bhagavaMta pAse gayA ane praNAma karIne pitAnA pUrvabhavanI kathA pUchI. kevaLI bhagavaMta belyA ke ujajayinI nAmanI nagarImAM bhIma nAme kSatrI jugaTuM ramatAM ramatAM meTe cera thaye. mAtApitAe tene gharamAMthI kADhI mUkyo eTale te araNyamAM gaye ane corIvaDe nirvAha karavA lAgyuM. anyadA kAzmIra dezathI AvatA eka jaina brAhmaNane mArI nAkhIne tenA pustakathI bharelA vRSabhane laI jai te pustaka kholyA. eTale aSIthI kharaDAyelA vastra jevA malIna vastranA kakaDAothI bAMdhelA pustake joIne kepavaDe tenApara pAdaprahAra karIne badhA pustako bALI dIdhA. te hakIkata sAMbhaLIne ujajayinIpatie te cerane marAvI nAMkhe. * cAra ArtadhyAne maraNa pAmIne cothI narake gaye. tyAM daza sAgaropamanuM AyuSya bheLavIne tyAMthI vI taMduLIo matsya thayuM. tyAM aMtarmuhUrtanA AyuSya mahA raudradhyAnavaDe maraNa pAmIne sAtamI narake gaye. tyAM 33 sAgarepamanuM AyuSya bhogavIne keI brAhmaNane tyAM bhAravAhaka baLada thaye. te traNa hajAra varSa sudhI bhAra upADIne chevaTa tenA zarIranA sAMdhA truTI gayA eTale jamIna upara paDyo.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva pati kathA bhASAMtara. (63) tyAM bhikSA mATe AvatA munine joIne prAte bhadrakabhAvathImaraNa pAmI kauzAMbImAM bhadra zreSThIne ghare soma nAmane kAma karanAre sevaka thayo. te bAlyAvasthAthI ja svabhAve jJAna ane jJAnInI bhakti karanAre hovAthI zeDe prema upajavAthI tene eka kaLaputrI sAthe paraNAvyuM. te strIpuruSa baMne samIpe rahelA sAdhuonI saMgatithI dayAtatparapaNe nirmaLa citta zeThanA gharamAM sarva kArya karatA kALa vyatikamAvavA lAgyA. anyadA caturmAsIne divase tyaparipATI karavA nIkaLatAM zeThanI sAthe badhA e darzana pUjana karIne sAdhune vAMdI temanI dezanA sAMbhaLavA beThA. temAM dAna saMbaMdhI adhikAre . temaNe A pramANe upadeza sAMbhaLyuM ke-"sArA kSetramAM vAveluM. bIja jema bahu phaLane Ape che tema puNyakSetramAM vAveluM dravya paNa atyaMta phaLa Ape che. te puNyakSetra A pramANe- 'uttama janee potAnuM dravya jinezvaranuM citya, jinezvaranA biMba, jinabiMbanI pratiSThA, pustaka ane caturvidha saMghanI bhaktimAM tathA tIrthakaronI(tIrthonI)yAtrAne viSe vAparavuM. e kSetromAM paNa pustakarUpa kSetramAM vAparavAthI adhika puNya thAya che. kAraNake pustaka sarva puNyamArganuM prakAzaka che ane asaMkhya ane pratibodharUpa upakAranuM karanAra che. kahyuM che keeka jIvane paNa je jaina dharma pamADe teNe sakaLa jIvalekamAM amArI paDaha vagaDAvye ema samajavuM. " je eka jIvane pratibaMdha karavAthI eTaluM phaLa thAya to aneka jIvane jenAthI pratibodha thAya tenuM phaLa te zI rIte kahI zakAya ? zAstranA upadezathI eka paNa jIvane baMdha thAya te ghaNuM che. zAstrane
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) zrI kAmadeva nupati kathA bhASAMtara. AdhAra pustaka che, tethI jeNe pustakarUpa kSetrane sArI rIte piSaNa ApyuM teNe sarva puNyakSetrane ane sarva puNyavidhine paSaNa ApyuM ema samajavuM." ( A pramANene gurU pAsethI upadeza sAMbhaLIne te seme tathA samazrIe pitAnA zeThanI sAthe upavAsa karyo. pachI ghare jaIne daMpatIe vicAryuM ke-"ApaNe ApaNu dravya saMbaMdhI sAmarthyanA pramANamAM sarva puNyakSetramAM mukhya evA pustaka' kSetranuM ja ArAdhana karavuM." A pramANene temaNe niradhAra karyo. . bIje divase prAtaHkALe pitAnA dravyathIja ghI sAkara ne dudhane vega meLavIne tenI kSIra banAvI eka thALamAM nAkhI khAvAnI taiyArI kare che, tevAmAM mAsakSamaNa sAdhune AvatA joIne samyagabhAvapUrvaka temane te kSIra vahorAvatAM puSkaLa bhegaphaLakarma upArjana karyuM. pachI me seLa dInAravaDe ane semazrIe bAra dInAra vaDe pustaka lakhAvyuM. prAMte te" te bane anazana karI maraNa pAmIne saudharma devalokamAM devapaNe utpanna thayA. tyAM devaMsaMbaMdhI sukha bheLavIne mane jIva tame thayA ane samazrI te saubhAgyamaMjarI thaI. purvabhave pustakanI AzAtanA karelI hovAthI tamane mUkhapaNuM prApta thayuM. have pustaka lakhAvyAnA puNyathI seLa mahIne sarva pApamaLa dhoI nAkhIne atyaMta vidvAna thaze." . A pramANe kevaLInA vacane sAMbhaLIne temane page lAgIne kAmadeva bolyo ke "he bhagavana ! meM purvabhave ajJAnathI je jJAnanI AzAtanA karI che tenuM mane prAyazcitta Ape." kumAre A pramANe vijJapti karyo sate kevaLI belyA ke-"he kumAra!
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (65) hamaNA marthanA bAvIza tIrthakaranA samayamAM utkRSTa aSTamAsI tapa kahela che tethI tame seLa mAsa paryata ekAMtara upavAsa karajo." te vakhate tyAM beThelI sarasvatI devI belI ke- cAra jJAnabhaMDAra paNa karAvaje ke jethI vizeSa lAbha thAya." te vakhate vimaLabaMdha maMtrI baye ke-"he devI ! dharmamAM aMtarAya karanAra e have thanAre vAdasamudra kema tara?" devI belI ke-"zrI vajanabhakevaLInA prasAdathI tamAre nizcita rahevuM. te vAtanI mane ciMtA che. A bAbatamAM huM jANuM chuM ke-saubhAgyamaMjarInA mahelamAM rAjahaMsane saMvAda ane svayaMvara maMDapamAM pAMcALIe karela vAda vigere sarva tApasaNInA ArAdhelA cakSanuM kareluM hatuM. have kAmadeva kumAre te samyakatva mULa zrAvakanA bAravratarUpa dharmanuM sArI rIte ArAdhana karavuM jethI sarva vAMchitanI siddhi thAya." devInA AvA vacanathI kAmadevakumAra strI sahita kevaLI pAse zrAvakadharma svIkArIne pitAnA sainyamAM gaye. kevaLIe anya jIne pratibaMdha ApavA mATe tyAMthI vihAra karyo. have kAzamIrathI teDAvelA paMDite ne bIjA prakhyAta rAjAo tyAM AvyA. vAdamaMDapa taiyAra karavAmAM AvyuM saubhAgyamaMjarI te svane paNa parapurUSane IcchatI nahotI tethI "je hAre te cAvajajIvita bIjAnI sevA kare evuM paNa karavAmAM AvyuM. sAre divase badhA sabhyo vAdamaMDapamAM ekaThA thayA, rAjAo yathAyogya Asane AvIne beThA, paMDite yogya sthAne beThaka vAda zarU thayo, sarasvatInA prasAdathI kAmadeva jI. tene jayajayArava thaze. tane yaza AkhA vizvamAM vistAra pAmyA.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ '(66) zrI kAmadeva nRpati zA bhASAMtara. pachI sevakIbhUta thayelA kALa vigere rAjAo sAthe mahotsavapuraHsara kAmadevakumAra pitAnA nagara tarapha cAlya. . sUradeva rAjA pitAnA putranI kIrti sAMbhaLIne ghaNA harSita thayA ane te avicchinna prayANa sAme AvavA nIkaLyA. pitA putra bheLA thayA eTale kAmadevakumAre pRthvI paryata mastaka lagAvane pitAne praNAma karyA. pachI mAMhomAMhe aneka prakAranI AnaMdakArI kathAo karatAM potAnA nagaranI samipe AvyA. eTale sUradevarAjA putrane pravezamahesUva karavA mATe prathamathI nagaramAM gayA. kumAre sainya sAthe sarovarane kinAre paDAva karyo. - have caMdralekhA keLanA vanamAM kIDAthe gaI hatI. tyAM senAnA pIMchAvALA merane joIne teNe kumArane vAta karI. kumAra paNa kautukathI tenI pAchaLa dhIme dhIme cAlyA. najIka -pahecatAM ekadama uchALA mArIne mora upara teNe ArohaNa karyuM eTale mera AkAzamAM uDyo. leke "A jAya, A jAya" ema bole che tevAmAM te te mera adazya thaI gayo . ane sUrya paNa asta pAme. cetarapha aMdhakAra ghelANe. kAmadevakumAranA viraha janya zekavaDe AkhuM sainya tArasvare rUdana karavA lAgyuM. saubhAgyamaMjarIe keI naimittika pAse jaI phaLAdi mUkIne "kumAra kyAM gayA ?' ema pUchyuM. naimittike 'nimitta joIne kahyuM ke-"tamAre jarA mAtra paNa zeka na kare. AjathI deDha varSe kumAra ghaNA aizvarya sAthe ahIM Avaze." e - mahakIkata jANa sarvane harSa thaye. pachI "kumAranA AvatA sudhI sence ahIM ja rahevuM." ema amAtye TharAvyuM ne sainya tyAM ja rahyuM. have ahIM mayUra kumArane laIne vaitADhaya parvata upara vidyAdharacakavatI ratnAMgadanA rathanu pura nagara pAse AvyA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ teja thaI vara kIvIne atyAre sojA zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (67) ane tenA udyAnamAM sthita thaye. kumAra tenA parathI utaryo. A hakIkatanI cakrIne khabara paDatAM te ranAMgadacakrI sanmukha AvyA ane vinayapUrvaka kumArane nagaramAM laI jaI potAnA rAjamahelamAM praveza karAvyuM. tyAM siMhAsana para besADIne cakrIe A pramANe kahyuM ke-"he kumAre! sAMbhaLe. mArI putrI ratnamaMjarI eka divasa siddhAyatanamAM jinapUjA karIne raMga.. maMDapamAM AvI madhura svare eka citte stotra kahevA lAgI, te sAMbhaLIne tyAM AvelI lakSamIdevI bahuja prasanna thaI. teNe tuSTamAna thaIne vara Ape ke tAre svAmI kAmadevakumAra thAo. e vAta sAMbhaLI meM lahamIdevIne pUchyuM ke- te kAmadevakumAra kayAM che?" eTale teNe kahyuM ke-"atyAre saubhAgyamaMjarIne paraNIne pitAnI nagarI adhyA tarapha jAya che. te sAMbhaLIne meM kekInA rUpe chaLa karIne tamane ahIM maMgAvyA che, te have A mArI putrI ratnamaMjarInuM pANI grahaNa kare." , - kumAra be ke-"he rAjedra ! mAre prAyazcitta tarIke seLa mAsa sudhI ekAMtara upavAsa karavAnA che. te karyA pachI mArAthI bIjuM kAma thAya tema che." cakrIe kahyuM-te bhale ahIM rahIne seLa mahinA sudhI tapa karI tamArI IcchA pUrNa kare.' kumAre tyAM rahevuM kabula karyuM. ane trikALa cakInA sAMnidhyathI siddhAyatanamAM jinapUjA karIne eka citte paramAbhAnuM dhyAna karavA lAgyo. e pramANe seLa mahinAne tapa pUrNa karyo. e tapa karavAthI tenuM jJAnAvaraNIya karma kSINa thayuM tethI lahamIdevIe ApelI rahiNI vigere mahAvidyAo lIlAmAtramAM teNe sAdhya karI ( sAdhI. ) : 1 *
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ (68) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. . pachI zubha lagna navA navA mahensa sAthe ratnamaMjarIne te paraNyA ane tyAM temaja anyatra sarva vidyAdharethI bahu mAna meLavate be mAsa tyAM rahyo. be mAsane aMte ratnAMgadacakrInI rajA meLavI divya vimAnamAM ArahaNa karI ratanamaMjarI sahita eka hajAra vidyAdharethI paravarelo, chatracAmarAdi moTI siddhivaDe che, temaja divya vAjAnA nAdathI brahmAMDane pUrate te potAnA nagara tarapha cAlyuM. temane tenA sainya dUrathI mahA AnaMda sAthe AvatA joyA. tethI teo paNa ghaNA harSita thaIne praphullita netre te tarapha joI rahyA. eTale saMpUrNa deDha varSe AkAzamAge jyAM sainya che tyAM ja te utaryo. sUradevarAjAne te khabara maLyA eTale te paNa zAkane tajI atyaMta AnaMda pAmI aMtaHpura parivAra sAthe kumArane jovAnI tIvra utkaMThAthI tyAM AvyA. kumAra dUrathI sAme AvI pRthvI sudhI bhALa lagADIne temane namyo. rAjAe harSanA azrunI dhArAthI tene sIMcatA be hAtha vaDe ubhe karyo ane gADha AliMgana ApyuM. te vakhate te baMne eTale AnaMda pAmyA ke je teo athavA kevaLI ja jANI zake. pachI gaja, azva, ratha tathA pAyadaLarUpa caturaMgiNI senAthI jANe bhUgoLaka sAMkaDo thaI gaye heya tema, temaja vidyAdhAnA vimAnethI bema ( AkAza) sAMkaDuM thaI gayuM hoya tema, madhura evA vAjatronA suMdara nAdathI dizAo badhira thaI gaI hoya tema, be strI sahita ane paTTahasti upara besIne pitAnI pAchaLa moTI addhi sahita kAmadevakumAre nagaramAM praveza karyo. pachI sUdeva rAjAe bahumAnapUrvaka sarva rAjA
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (69) ene eTale bhUcara temaja khecara evA sa bhUpALAne ( kALa rAjA sudhAMtane ) satkAra karIne visarjana karyA ane kumArathI caraNa sevAte sate bahu varSo paryaMta rAjyanI pratipAlanA karI. anyadA vanapALake AvIne vadhAmaNI ApI ke- he mahArAja ! teja kevaLajJAnI muni ApanA udyAnamAM padhAryAM che.'' rAjAe pUchyuM ke- te keNu ? ' eTale vanapALaka melyA. ke- svayaMvaramAMthI AvatAM mAmAM kumAre je kevaLIne vAMdyA hatA te.' pachI tene pAritASika(dAna)ApIne rAjA tarataja sapa rivAra vanamAM gayA ane kevaLIne vAMdIne temanI dezanA sAMbhaLI. pachI pAchA nagaramAM AvIne sAcA vairAgyanA raMgathI vAsita thayelA rAjAe kAmadevakumAranA rAjyapara abhiSeka karI pote mahesravapUrvaka kevaLajJAnI pAse AvIne cAritra grahaNa karyuM, ahIM kAmadevakumAre pitAnI pAsethI rAjya pAmIne pitAnI jema prajAnu ghaNI vAtsalyatAthI pratipAlana karyuM. sapUNu evA cAra sarasvatI bhaMDAra karAvyA ke jemAM aneka pustakA lakhAvelA hatA. te pustakAnI teNe zuddha aMtaHkaraNathI siddhAMtamAM batAvelI vidhi pramANe pUjA bhakti karI. / / zrI jIvAbhigamasUtramAM vijayadevanA adhikAramAM ane zrI rAjaprazciyasUtramAM sUryAbhadevanA adhikAramAM kahe che ke 6 te dhruva vyavasAya sabhAmAM AvI pustakane prathama mArapIMchavaDe pramAje, pachI jinapratimAnI jema udakanI dhArAvaDe si Mcana kare (prakSAlana kare),` pachI uttama gAziSacaMdanavaDe vilepana kare, zreSTha evA ga MdhAvaDe pUjana kare, uttama puSpA caDAve, cAvat uttama 1 jaLacaMdana pUjA kema kare ? te kharAkhara samajAtuM nathI.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 70 ) zrI kAmadava nRpati kathA bhASAMtara sudhI dhUpanuM dahana kare." A pramANenA AgamanA vacanathI. jinapratimAnI pUjAnI jema pustakanI pUjA vidhi paNa kare. - kAmadeva rAjAne bhaMDAra bhAgyanA baLathI akSINa thayo, tethI teNe sarva leke paranA tamAma prakAranA kare mUkI dIdhA. te rAjA thayA tyArathI prajA AtaMka-upadrava vinAnI, bhaya vinAnI, vyAdhi vinAnI, cIra AyuSyavALI, mahA sukhavALI ane zuddha saMtativALI thaI. te rAjAe paDaha vagaDAvIne sarvatra pustaka bhaMDAro karavAnI prajAne preraNA karI, temaja jJAna saMbaMdhI dAnazALAo maMDAvI. eTale ke dareka gAme ane dareka zahere dareka Akare ane dareka gokuLe rAjAe zAstrazikSaNa mATe paMDitenI ejanA karI. te sAthe jAhera karyuM ke "je ke samyaga zAstronuM eka cittathI avicchinnapaNe abhyAsa karavA IcchA dharAvaze tene mATe bhejana AcchAdanAdi sarva vyavasthA rAjya taraphathI karI ApavAmAM Avaze." A pramANenI uddagheSaNathI prajAne mATe bhAga zAstrAbhyAsa karavAnI lAlasAvALA thayo ane karavA lAge. lakSmI ane sarasvatIne svabhAvika vireAdha kahevAya che. eka heAya tyAM bIjI jatI nathI, paNa ahIM te baMne eka sAthe AnaMdathI kAmadeva rAjA pAse rahetI hatI. tethI te baMnenI zobhAmAM paNa vRddhi thaI hatI. - te vakhatamAM A bharatAddhamAM je je rAjAo hatA te kAmadevanA puNyAnubhAvathI tenI sevA karavA AvatA hatA. arthAt temaNe tenI sevA svIkArI hatI. kAmadevarAjAnA vidyAbaLathI vidyAdharanA rAjAo paNa tenA caraNakamaLanI sevA karavAnI TevavALA thayA hatA. e pramANe seLa hajAra rAjAothI
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. (71) seivA e kAmadevarAjA vAsudevanI jevo bhavA lAgyo. anyadA saubhAgyamaMjarInI kukSIrUpI sarasIthI rAjahusanI je rAjahaMsa nAmane kumAra guNonA eka sthAna je thayo. ekadA zarIra saMbaMdhI kAryathI paravArI, vastrAlaMkAradivaDe vibhUSita thaI sarva prakAranI Rddhi sAthe kAmadeva rAjA rAjasabhAmAM siMhAsana upara bIrAjamAna thayA. te vakhate rAjA, yuvarAjA, mahArAjA, rAjamaMtrI, zreSThI, sArthavAha, senApati vigere paNa hajAronI saMkhyAmAM AvIne sabhAmAM pitApitAne sthAnake beThA. pachI nATakAdi thavA lAgyA, pUrvapurUSenI kathA vArtAo thavA lAgI, paMDite taphathI apramAdIpaNe zAstrasaMvAda thavA lAgyA, rAjya saMbaMdhI vyavahAranI paNa pravRtti thavA lAgI, bahAragAmathI AvelA lekhe (5) saMbaMdhI vyavasthAo paNa thavA lAgI. te vakhate rAjaputrane pALanAraucheranAra mANasa vastrAlaMkArAdivaDe bhAvIne rAjahaMsa kumArane rAjasabhAmAM lAvyuM. rAjakumAra pAMca varSane thayeluM hatuM, eTale madhurI vANuthI te saune AnaMda Apato hatuM ane aneka rAjAnA utsagarUpa kamaLamAM te saMcAra karato hate. AvI sthitimAM rAjakumArane jotAM kAmadeva rAjAne meha vRddhi pAmavAne badale tenI mahadazA truTI, tethI te manamAM * vicAravA lAgyA ke-" aho ! A koNa? kemano putra ? koNa jANe che ke te kayAMthI Avye che? ane kayAM javAne che ? te enI sAthe saMbaMdha zA kAmane? sarva svajanenA saMbaMdha kevaLa vRthAna che. A prANI ekaleja utpanna thAya che, ekaleje maraNa pAme che ane ekalo ja bhavAMtaramAM karelAM karmone anubhave che. mAre AtmA ekale ne zAzvata che,
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ (72 ) zrI kAmadeva nRpati kathA bhASAMtara. - jJAna darzana saMyukta che, bIjA badhA bahirbhAva che, ane tene saMgabhAve maLavAne svabhAva che. evA saMga ane viyegathI A jIve dukhanI paraMparA aneka bhavamAM prApta karelI che, tethI sarva saMgasaMbaMdha bhAvapUrvaka sirAvavA gya che." A pramANe ekatva bhAvanA bhAvatAM kAmadevarAjA pakazreNipara ArUDha thayA ane tarataja cAra ghAtikarmane kSaya karIne kevaLajJAna pAmyA. te vakhate "jemane kevaLajJAna utpanna thayela che evA kAmadeva rAjaSi jayavaMtA varto. evI AkAzavANI karIne zAsanadevIe temane muniza ApyuM ane kevaLajJAna saMbaMdhI mahatsava karyo. tyArapachI "A zuM?" ema Azcarya pAmelA hajAre rAjAthI sevAtA kAmadeva kevaLI mahImaMDaLapara vicaravA lAgyA ane cIrakALa vihAra karI aneka bhavyajIne pratibaMdha pamADI prAMte mokSasukhanA bhAjana thayA. ahIM rAjahaMsakumArane sarva pradhAnapurUSee maLIne rAjyapara sthApana karyo. te prAjya rAjyane pALate te aneka prakAranA sukhane bhegavavA lAgyA ane prAMte vizeSa sukhanuM bhAjana thaye. A pramANe zrI kAmadeva nRpatinuM caritra saMvata 146tnA varSamAM zrI merUtuMgasUrie racyuM che. A caritrane sAMbhaLIne je vidvAne tene lakhAvaze, vAMcaze ane tenI bhakti karaze te sarva prakAranA sukhe temaja rAjyalakSamI bhegavI cAvatA zivasukhane prApta karaze. Iti zrI kAmadeva nRpati caritra saMpUrNa. ;
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 - R pUrvajanmamAM karelA sukRtanA phaLa upara :- zrI pUrvAcArya praNita : zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (c)(c)e. - jemanuM nAmasmaraNa paNa manuSyane kalpavRkSanI jema vAMcchita Ape che evA kalyANarUpI lakSmInA gRha jevA zrI nAbhIrAjAnA putra rASabhadeva paramAtmAne namaskAra thAo. jemanA prasAdathI vRddhi pAmyo che. zuddha baMdha jemane evA buddhimAne zrutasamudranA pArane pAme che evI ane sarvajJanA zAsanapara prItivALI (kta) evI zrutadevatA anugraha karIne mArA manavAMchitanI siddhi mATe thAo. pUrvajanmanA sukRtathI manuSyane devakumAranI jema maMtra, siddhi, buddhi ane samRddhi A bhUtaLamAM prApta thAya che tenI kathA A pramANe -- ! kusumapura nAmanA nagaramAM sUra nAme rAjA hatA. te viredhIjarUpa aMdhakArane dhvaMsa karavAmAM sUryanA kiraNenA prasAra je suMdara hatuM. te nagaramAM datta nAme zrejhI rahetAM hatuM. te sarva prakAranA bhArane sahana karavAmAM samartha hato ane parasparanA viyAganI bhItithI sarve guNe tenAmAM ja AvIne
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) zeThANIne thayele putrano manoratha. rahyA hatA. te chokane rUpavaDe suMdara mahAlakSmI nAme strI hatI. te vinayaguNa sAthe zubha AcArane paNa dhAraNa karanArI hatI. anya anya AzliSTa cittavALA evA teo AnaMdapUrvaka vilAsa karatA hatA. kuLakramAgata AvelA ane nyAyavaDe upArjana karelA dravyavaDe dInajanene dAna detA, saddharmanA upArjanamAM sajaja rahetA ane rAtrI divasanA vibhAgane paNa nahIM jANatA evA te daMpatine samaya sukhasukhe vyatita thato hate. anyadA mahAlakSamInI jema gavAkSamAM beThelI lamIe bhaktivaDe anurakta dAsIthI paga caMpAte sate sarvAge AbharaNayukta, ghanasAranA vilepanavALI, sarasa tAMbULane cAvatI ane nirasa tAMbULane tajatI evI eka palaMga para beThelI pitAnI sakhIne najIkanA gharamAM potAnA bALakanuM lAlanapAlana karatI dIThI. tene joIne anaMtakALanA abhyAsathI mohane vaza thayelI te lakSamI zyAma vadanavAbI thaI satI vicAsvA lAgI ke-"amArI pAse bahu dhana che tethI zuM? jyAM sudhI huM pitAnA bALakane dudhanI lAlasAthI mArA mukha sAme joI rahelA ane mitayukta mukhavALA mArA kheALAmAM ramatA na jeuM tyAMsudhI A putravarjita gharane huM mazAnatulya mAnuM chuM. pitAnuM dravya paNa putra vinA pArakuM thAya che. putra vinA vRddhAvasthAmAM paNa kaI prakAranI nivRtti thatI nathI, nAma paNa rahetuM nathI ane ApaNuM devanI pUjA paNa keI karatuM nathI." . A pramANe vicAratI ane zyAma mukhavALI tene joIne piranA abhiprAya vicAra) jANavAmAM kuzaLa evI eka kuzaLa
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (3) nAmanI dAsIe nirmaLa manathI pUchayuM ke-"he ravAminI ! tame akasamAt divase caMdralekhA jhAMkhI thaI jAya tema jhAMkhA kema thaI gayA che? vaLI hAthathI caLAyelI mAlatInA puSpanI mALAnI jevA vichAya vadanavALA kema thaI gayA che? svAmIe tamArA vicArathI kAMI virUddha vartana karyuM che ke je sAMbharatAM tame AvA thaI gayA che? athavA zuM baMdhuvargane jovAnI akuMTha evI utkaMThA thai AvI che? zuM cIrakALathI rakSaNa karelA dravyane kAMI vinAza thayo che? ke parijanamAM keIe tamArI AjJAnuM ullaMghana karyuM che? athavA tamArA zarIramAM kAMI asukhAkArI utpanna thaI che? ke ghaNA kALane dhArela ke mane ratha phaLita nathI thaye? je hoya te kRpA karIne mane kahe ke je huM zeThanI pAse nivedana karIne tamArU vAMchita sAdhI ApuM." - AvA dAsInA vacane sAMbhaLIne te bolI ke-"he dAsI! svAmInA prasAdathI mane eka putranA sukha vinA sarva sukha maLelAM che, paNa putra prApti te pUrvabhavanA upArjana karelA karmathIja banI zake che e saMbaMdhamAM manuSyane udyama bIlakula kAma AvatuM nathI. tethI A vAta tAre svAmIne muddala kahevI nahIM, kemake te paNa e vAta sAMbhaLavAthI mArI jevA duHkhanA bhAjana thAya te thavuM na joIe." - have tyArapachI jyAre jyAre te kIpriyA bIjAnA bALakane alaMkArathI vibhUSita thaIne ramatA jue che tyAre tyAre kheda pAme che. A pramANe kheda pAmatI evI te pUrNimAnA caMdranI kaLA jema divase divase kSiNa thAya tema
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) zeThe karavA mAMDelA putra prAptinA prayatna.' keTaleka divase bahu kuza zarIravALI thaI gaI. tene evI sthitivALI joIne zreSThI tene pUchavA lAgyA ke-"he vallabhA! baLatA dAvAnaLe sparzelI latAnI jevI tuM kema dekhAya che ?" zreNIe A pramANe pUchaLyA chatAM temanA manane dukha ne upaje teTalA mATe zeThANa. pitAnA duHkhanuM kAraNa temane kahyuM nahIM. zeThe AkuLavyAkuLa manavALA thaIne eka mittikane potAnI priyAnA duHkhanuM kAraNa pUchyuM. naimittike gRhabaLa vigere jaIne kahyuM ke-ApanI priyAne sUrya pIDA kare che tethI tenI pUjA karAvo eTale te zAMta thaze."zeThe teneja sUryanI pUjA mATe keTaluMka dravya ApyuM. naimittike dravya meLavavA mATe judA judA grahanI pIDA kahyA karI ane zeThe tenI zAMti mATe dravya ApyA karyuM. . e pramANe ghaNuM dravyanA vyayathI paNa pitAnI priyAne guNa thayela na hovAthI teNe mehane lIdhe maMtravAdIne bolAvIne tene batAvI. eTale zeThANIe kahyuM ke-A5 asthAne dravyane vyaya na kare, huM anukrame svayamevaja sajaja thaIza." datta zeTha bolyA ke he pricA! zuM tArA karatAM dravya mane vadhAre priya che ke jethI dravyane vyaya na karUM? suvarNa strI karatAM tenA melarUpa dhana zuM vadhAre vallabha hoya che?" jyAre zeThANIe vAraMvAra vAryA chatAM zeTha dravyano vyaya karyA vinA na rahyA tyAre teNIe pitAnA hRdayane sadbhAva badhe nivedana karyo. duHkhanuM kAraNa karyuM. zeThe te sAMbhaLI hAtha ghasIne kahyuM ke he priyA ! te A kArya mATe pitAnA AtmAne duHkhamAM pADI dIdhe te ThIka na karyuM. have huM evuM karIza ke jethI
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. . (5), tame putra prApti thaze. manuSyane prayatna karatAM badhI jAtane lAbha maLe che. zeThanA AvAM vacane sAMbhaLIne zeThANInAM ao tatkALa vasaMtaRtunA prAraMbhamAM latAe praphullita thAya tema praphullita thayA. anyadA dattakI pavitra thaIne pitAnA thoDA parivAra sAthe, priyAnI hakIkatane lakSamAM rAkhIne, pUjAnA upakaraNe laIne, pitAnA getranI vRddha strIe ApelA "tamArA manoratha siddha thAo" evA AzIrvacanane grahaNa karIne, harSayukata vaccha manavALA thaI nagaranI bahAra najIkamAM rahelA eka bagIcAmAM moTA devamaMdiramAM rahelI kAmadudhA nAmanI devIne ArAdhavA mATe cAlyA. tyAM jaIne te devIne snAna karAvI, vilepana karI, uttama vaDe pUchane te A pramANe chelyA ke-"he devI ! atyAre tamArA caraNanuMja mAre zaraNa che." ema kahI pavitra sthaLe darbhana saMthArA upara sattavRttinuM avalaMbe ene karI upavAsa karIne te devInuM dhyAna karatA beThA. leja rAtrIe pagamAM rahelA pUranA svarathI potAnA Agamanane sUcavatI te kAmadhA devI pratyakSa thaI ane pitAnA divya bhUSaNovaDe sarvatra udyota karatI te devI belI ke- he vatsa! huM tArApara tuSTamAna thaI chuM, tuM yatheccha vara mAgI - kAmadudhA devInA AvAM vacane sAMbhaLIne zeTha potAnA hAtha mastaka sAthe joDIne harSathI uchaLatA hRdaye belyA ke* he devI ! je prasanna thayA che te mArI saMpatti vigerenI rakSA karavAne samartha e putra Ape." devI kheda vALA mukhe elIke-he zeTha ! tame virUpa samaye (anavasare) mane
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) zeThe karelA vicAra-devIe Apela phaLa. prArthanA karI che tethI tamane putra te thaze paNa te tamAre aMta lAvanAra thaze. je tame keTalAka divasa pratikSA kare te he vatsa! tamane e putra ApuM ke je tamane kIrti, lakSmI, vinaya ane sukhane ApanAra thAya." . che te sAMbhaLIne zeTha vicAre che ke-"have je huM keTalAka vakhatanI pratikSA karUM te mArI priyA maraNa pAme ne mArI lokamAM hAMsI thAya. vaLI huM vadhAre upavAsa karI zakuM tema nathI. tethI je bhAvI thavAnuM hoya te thAo. bhale te putra mArA AyuSyavaDe che. vaLI mAruM mRtyu te putrathI amuka kALe thAya paNa mArI strI te hamaNAja marI jAya, mATe je banavAnuM hoya te bane." ema vicArIne te be ke te devI ! mane hamaNAja putra Ape." devIe kahyuM ke-"e bAbatamAM mAre deSa kADhaze nahIM. have tame ahIMthI pazcima bAjue eka AMbo che tenuM eka paLa grahaNa kare ne te ghare laI jaI tamArI strIne Ape, te khAvAthI tene eka putra thaze." Ama kahIne devI adazya thaI. . . ' , | devIe mAtra eka phaLa levAnuM kahyA chatAM zeThe te lAbhathI vRkSa para cIne ghaNuM phaLa ghaNA putra thavAnI vAMcchAthI lIdhA. pachI te laIne nIce utarI. jue che te pitAnI phAMTamAM ekaja phaLa che, bIjA jhADa sAthe laTakI gayelA che. te joI vismaya pAmIne pitAnuM anucitapaNuM vicAratA zeTha ghare AvyA ane te eka phaLa pitAnI priyAne ApyuM. teNe harSita thaIne khAdhuM. devInA prabhAvathI teja divase tene garbha rahyo ane tethI tenA aMge paNa vRddhi pAmyA...
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (7) ati tIkhe, khATa, kaTu ane khAre na hoya tevA AhArane letI ane maMdamaMda cAlatI zeThANI te garbhane dhanavAna dhanane sAcave tema sAcavatI satI vahana karavA lAgI. garbhane puSTa karanArA suMdara evA dehadone zeTha pUratA havA. garbhasthiti pUrNa thaye deva samAna putrane te prasavatI hatI. te vakhate skurAyamAna evA vAchatra gIta ane nRtya vaDe manehara, akSata pAtrane samUha Ave che te, mahAjanene mAnya thAya te, kuLavadhuonA samUhe bhAle, thALamAM pUrelA patra, sepArI, zrIphaLa ane dukuLa vastrovALe, duHkhIjanene mane ratha - karatAM paNa vadhAre dAna jemAM devAya che evo ane devapUjAdi -zubha kArya saMyukta putrajanmane varyApana mahotsava zreSTIe karyo. eka mAsa vyatIta thaye eTale rUpe karIne devakumAra jevA te putranuM nAma mAtApitAe utsavapUrvaka devakumAra pADyuM. - pAMca dhAvyavaDe lAlanapAlana karAto te putra pratidina pratipadAnA caMdranI kaLAnI jema vRddhi pAmavA lAgyuM. dattazreNI vicitra prakAranA vastro ane AbharaNe pitAnA cittane temaja vittane anusaratA te putra mATe karAvavA lAgyA. zikSaNa ApavAegya vaya thaye zreSThIe kaLAcAryane belAvIne putrane tene seMge. tenI pAse teNe sArI rIte sarva kaLAone abhyAsa karyo. pachI zeThe kaLAcAryane prasanna thaIne eTaluM dravya ApyuM ke je jIMdagI paryata parivAra sAthe vAparatAM paNa khuTe nahIM. pachI samAna kuLazaLavALA zeThIAnI kanyA sAthe pitAe meTA mahotsava sAthe putrane paraNAvyuM. tyArapachI pitA tene kAMI pUchatA nathI tethI te dujanenI geSThimAM sukhabheganI
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) devakumAranuM putaLImAM lIna thavuM. buddhie paDyo. te kharAba mitronI sAthe devakuLAdimAM nATaka prikSaNAdi jevA mATe javA lAgyo ane ema karatAM karatAM vezyane ghare paNa javA lAgyuM. pachI te te belAvyA chatAM paNa ghare Avate nahIM. zreSThIe putra saMbaMdhI vRttAMta pUchatAM sevakee yathArtha kahyuM ke te paNyAMganAnA viraha rahI zakatuM nathI." - eka rAjAe ramaNika evA ratnAdikavaDe nirmANa karelA eka devakuLamAM tenA mAThI ceSTAvALA mitra sAthe te zreSThIputra gaye. tyAM svarNamaya te raNanI samipe eka putaLI ke je maNimaya hatI tene jANe te hasatI hoya athavA belatI hoya tevI teNe dIThI. te putaLInA aMge pAMga AMkhanuM maTakuM paNa mAryA vinA te eka citte jevA lAgyuM. te emAM eka lIna thaI gaye ke jethI khIlI lIdhuM hoya, taMbhita thaI gaye hoya athavA citrAmaNamAM citrela hoya tevuM jaNAvyA lAge. paMcabANanA bANethI vIMdhAyela te bhUmisAthe nizcaLa thaI gayuM ane be ke-"cirakALe Ajeja netrane lAvaNyarUpanuM amRtanuM pAna karAvyuM. he ne! kahe, tame zravaNanI jema atyAre kRtArtha thayA? je ke prathama saMgame strIsaMbaMdhI vicAre ApI zakAya nahIM te paNa te strI ! meM te sarala daSTie mAro AtmA tane arpaNa karI dIdhA che. have tAre mane marmane viMdhe tevA kaTAkSo vaDe jovAnI jarUra nathI." - A pramANe tene bolato joIne tenA mitra hasIne bolyA ke-"he mitra ! tuM tenA sAmuM joIne A pramANe bele che? A te ratnamaya putaLI che." mitrenA A pramANenA - karthanane vizvAsa na AvatAM teNe hAthavaDe sparza karI jeNe
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (9) eTale pitAnI bhUva thayelI joIne te lajajAthI namI gayelA mukhavALe thaye. eTale tenA mitroe kahyuM ke-"he sitra! emAM kheda karavA jevuM nathI. je tane A putaLI uparaje prema thayuM che te jene joIne zIpIoe A putaLI ghaDI che te strIja tane batAvazuM, mATe AnI upara Adara zuM kare che ? " zreSThIputra be ke-"prathama huM rAgarUpa grahavaDe viDaMbanA pAmyuM hatuM, tyAre tame mane mitra chatAM paNa chetare che." mitrae bahu prakAranA soganAthI tenI khAtrI karI ApI ke ame chetaratA nathI. pachI kahyuM ke-"A putaLInI utpatti zI rIte thaI che? tenI hakIkata sAMbhaLa. " keTalAka varSa agAu ahIM eka sUtradhAra dara dezAMtarathI AvyuM hatuM. te pitAnA vijJAna vaDe garvita hatuM. teNe saubhAgyamaMjarI vezyAnuM rUpa nirmANa karavAnA saMbaMdhamAM rAjAnA siMhadvAre eka patra lakhIne ceDyo. temAM lakhyuM ke-"je koI saubhAgyamaMjarInuM pratibiMba yathAsthita ghaDI Apaze tene huM kharekharo kuzaLa mAnIza, nahIM te pachI huM ghaDI ApIza." A pramANe vAMcIne ghaNA sUtradhAre ( salATe) tenuM rUpa ghaDavA lAgyA, paNa teo barAbara ghATa lAvI zakyA nahIM, pachI paradezathI AvelA salATe je putaLI ghaDI te A che. temAM paNa amuka aMzeja samAnatA AvI che. kemake teNane te vidhAtAe paNa ghuNAkSara nyAyeja ghaDI che. eTale pUrI samAnatA AvI zakI nathI." . A pramANenI hakIkatathI te vezyA upara rAgavALA thayelA zreNIputre " te kyAM che ? " ema mitrane pUchayuM. mitroe
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) zrI devakumAranuM saubhAgyamaMjarIne tyAM javuM. kahyuM ke-"majIkamAM ja che." eTale mitronI sAthe te tyAM gaye. meya nidhAnI jema tene Avato joIne akkAe hAka mArI pAnA sevakene belAvIne tenI sAme mekalyA. te Avyo eTale jyAM agara dhUpa thaI rahyo che, puSpanuM gRha kareluM che, metIeAnI mALAo laTakAvelI che, citravicitra maNi vaDe bhUmitaba bAMdheluM che, evA vAsagRhamAM beThelI ane haDALA upara jhulatI, hAthamAM darpaNa rAkhelI evI pitAnI putrI saubhAgyamaMjarIne akAe dekhADI. saubhAgyamaMjarI tene dUrathI jotAMja sasaMbhramavaDe ubhI thaI ane sAme jaI ratnamaya bhaMgAranI dhArAnA jaLavaDe tenA paga dhavarAvyA. pachI teNe ApelA Asana upara devakumAra beThe ane sAthe AvelA mine rajA ApI. tene bahumAna maLavAthI tenuM mana bahu prasanna thayuM. pachI kapaTanATakamAM paTu ( DAhI) evI aLAe svAgata pUchavA vigerethI tene vizeSa prasanna karavA mAMDyo. te bolI ke-"he suMdara ! Aje amArAM ne kRtakRtya thayAM che. duHkhene dUra karanAra evuM tamAruM darzana amane asAdhAraNa puNyavaDeja thayela che. tamArA caraNakamaLathI pAvana thayeluM A bhavana Aje kRtArtha thayuM che. Aje saubhAgyasaMjarIne jayapatra prApta thayuM che." che. A pramANenA akAnA vacane sAMbhaLIne temaja tenI trI saubhAgyamaMjarIne joIne mitronA vacana teNe satya mAnyA ane pitAne svargamAM Avyo hoya ema devakumAra mAnavA lAgyo. ! pachI ekAe pitAnI udyogI evI dAsIone hukama karyo ke "tame devakumArane majajana karAve. eTale te dAsIo deva
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. ( 11 ) kumArane snAnamaMDapamAM laI gaI ane tene sArI rIte sugaMdhI talAdivaDe arjaMgane karyuM. pachI jema tene atyaMta sukha thAya tema tenA zarIranI saMvAhanA karI. pachI maNimaya uMcA Asana para besArIne sugaMdhI jaLavaDe suvarNanA kaLazathI te dAsIoe snAna karAvyuM. pachI sukemaLa vastravaDe zarIra luhIne zobhItA suMdara sukomaLa vastro paheravA ApyA. te paheryA pachI tenA zarIra para sugaMdhI dravyathI vilepana karIne tene kapUramizrita tAMbuLa ApyuM. pachI akkAe kahyuM ke "tamAre mATe uttama rasavatI taiyAra thAya tyAMsudhImAM tame A patyeka upara ghaDIka vizrAma ko." eTale teNe vizrAma lIdhe. pachI rasavatI taiyAra thaI eTale saubhAgyamaMjarInI sAthe eka thALamAM devakumAra jamavA beThe ane sarva iMdine prItikara evuM suMdara bhajana ane baLabuddhine sahAya karanAra evuM jaLapAna karyuM. * pradeSa samaye bheganA sAdhane sAthe devakumAra saubhAgyamaMjarI sAthe supaga bhegavI AnaMdita thayo. saubhAgyamaMjarIe pitAnA vijJAnAdi guNethI tene e raMjIta karyo ke jethI te AkhA saMsAramAM sArabhUta tene ja mAnavA lAge. pachI potAnI nAmAMkita mudrikAnI nIzAnI sAthe vezyAnA sevakone pitAne ghare mokalIne teNe dravya maMgAvyuM. tenI mAtAe pAMcaze sonaiyA mekalyA. e rIte vAraMvAra dravya maMgAvevAthI ne AvavAthI dravyanI bhI akkA bahuja rAjI thaIne devakumArane adhika adhika sanmAna ApavA lAgI, rAjI karavA lAgI ane potAnI putrIne kahyuM ke-"tAre pUrNa bhAvathI 1 cAMpavA cALavA te.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) vezyAne ghera bAra varSa rahevuM. AnI sAthe vartavu ane eve vaza karI de ke jethI te tAro viraha sahana karI zake nahIM." pachI saubhAgyamaMjarI saMgItamAM kuzaLa evA gAyakavADe ane premAkuLa evI pramadAenA gItanRtya vaDe tene turyatrika saMbhaLAvatI vizeSa prasanna karavA lAgI. keI kaI vakhata saubhAgyamaMjarI pate paNa vINa vagADIne khuza karavA lAgI. keIvAra udyAnamAM jaI ujANI karavA lAgI. gAyana karanArA devakumAranA nAmapUrvaka gAyana karavA lAgyA. baMdIjane tenI birUdAvaLI bolavA lAgyA. evI rIte ratnamaya, maMdiramAM rahete devakumAra dinarAtanA vibhAgane paNa bhUlI gayo. - A pramANe bAra varSa tyAM rahIne bAra koDa naiyA bhegapaMkamAM nimagna devakumAre akkAne khavarAvyA. (maMgAvI. dIdhA.) anyadA eka hajAra senaiyA maMgAvavA mATe akakAe devakumAranI mudrA laIne sevakane tene ghera meko . te vakhate nAmathI ja mahAlakSmI paNa lakSmIthI rahita thayelI tenI mAtAe AMkhamAMthI azru sAratAM pitAnA AbhUSaNe mekalyA. sevake te hakIkata kahevA pUrvaka lAvelA AbhUSaNe devakumAra pAse mUkyA. te joIne saubhAgyamaMjarI belI ke- A AbhUSaNe tene pAchA ApI Ave." eTale dAsI pAchA ApI. AvI. Ama banyA chatAM saubhAgyamaMjarI to prathama pramANeja tenI bhaktisevA karavA lAgI. paraMtu akAe tene kahyuM ke he putrI! tuM A nirdhana thayelAne tajI de." eTale saubhA- maMjarI bolI ke-"phoDagame dravya ApanAra A purUSane , huM zI rIte tajI zakuM? mATe cIrakALa paryata Aja mArA
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (13) svAmIpaNe he. mAre dravyanuM jarUra nathI, kAraNake netra vinAnA sukhanI jevA bIjAnA dhanathI zuM ?" - Avo pitAnI putrIne Agraha jAne akAe dAsIene samajAvyuM ke "tamAre evuM A devakumAra sAthe anucitapaNuM karavuM tenuM apamAna karavuM ke jethI te potAnI meLeja cAlyA jAya. akkAe A pramANe kahevAthI dAsIo devakumAranI AjJA mAne nahIM, mAne to kALakSepa karIne kAma kare ane ene cADIyAnI je nirmAlya mAne. prabhAte athavA bIjI vakhata evI rIte vAsIMdu vALe ke jethI tenI sAme dhULa uDe. devakumAra kahe ke "jatI nathI ke mArI sAme dhULa uDe che?" eTale te bole ke- je tamane dhULa pasaMda na paDatI hoya te ADuM lugaDuM rAkhatA zuM thAya che?" Ama kahIne aMdara aMdara hase. akkA te vakhate kRtrima kepa karIne dAsIene Thapako Ape. A badhuM joIne devakumAre vicAryuM ke A badhe jarUra mane gharamAMthI kADhavAno prayatna jaNAya che. paNyAMganA vezyA)ne AcAraja e che ke nirdhana manuSyane te tajI deya che. jo ke mane AnA vinA bIje manaIcchita viSayasukha maLI zake tema nathI, te paNa huM ghare jaIne dravya upArjana karavAno prayatna karUM." . A pramANe vicArIne teNe zRMgArasuMdarIne kahyuM ke he priye ! mane ahIM rahyA bAra varSa thaI gayA che te mane mAtApitAne vaMdana karavA mATe javAnI utkaMThA thaI che, tethI huM jaI AvuM." vezyA belI ke-"zuM mArI taraphathI tamArI sevAmAM kAMI khAmI AvI che ke tamAruM kAMI mAnabhaMga
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) devakumAranA ghara vigerenI sthiti. thayuM che ? athavA mArAthI kAMI Apane aparAdha thayA che phu ke jethI Apane prema Ama maMda paDyo che ? " devakumAre. kahyuM ke- huM priye !te kahyuM temAMnu kAMI thayuM nathI, mAtra mArA vicAraja mArA mAtApitA pAse javAnA thayA che, tethI tyAM jaIne vaLI keTalAka divasa pachI pAchA ahIM AvIza.' A pramANe kahIne te zeka rahita citte peAtAne ghare AvyA. eTale akkA peAtAnuM dhAryuM thavAthI rAjI thaI ane peAtAnA AcAra jaLavANuA ema samajI. ~ devakumAre ghare jaine mAtAne namaskAra karIne pUchyuM ke' he mAtA ! A ghara jINuM kema thai gayuM jaNAya che ane ApaNA parijane kema jaNAtA nathI ? mArA pitA kayAM che? tamArI nruSA ( putravadhu ) kayAM che ? ' mAtA kheAlI ke" he vatsa ! dhana vinA ghara Avu Nu thai gayuM che. parijana paNa tethIja cAlyA gayA che. zreSThI dukAne gayA che, paNa dravya nathI ke jethI te kAMipaNa vyApAra karI zake. nirAza thayelI vahu tene piyara gai che. he putra! ATale varSe paNa tane ghara sAMbhayu te ThIka thayuM. have evuM kara ke amArUM du:kha maTe. bAkI bIjAne putrathI sukha thAya tyAre amane te duHkha thayu che. ame meAhunA vazathI tane mAThA sa MsargamAM javA dIdhA-irAdApUrvaka mUkayA ane pachI meM hai putra ! tAre mATe tamAma dravya viSNusADyu. A pramANe badhI hakIkata sAMbhaLIne aDhAe karelA parAbhavathI, vezyAnA viru hathI, ninapaNu thaI gayela jANavAthI, mAtAnA upAla bhathI ,, ane pitAnA bhayathI devakumArane atyaMta duHkha thayuM. te dizA A
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ . zI devakumAra caritra bhASAMtara. (15) zUnya thaIne catapha jevA lAgyo. pachI vicAryuM ke-"zAmAM sudhI meM pitAnuM dhana vAparyuM teTaluM pedA karIne lAvI na dauM tyAM sudhI huM tene anuNa thaI zake nahIM, tethI have dravya upArjana karavAno prayatna karUM. kALa vilaMba karIne te aneka upAye karatAM teTaluM dravya maLI raheze paNa je vagaravilaMbe teTaluM dravya maLe e upAya maLI jAya te ThIka." A pramANe vicArate devakumAra Ama tema rame che, tevAmAM tene eka ezinI maLI. devakumAre tene namaskAra, eTale teNue " koDa dIvALI sudhI jIva." evI AzISa ApI. devakumAra jo ke-"he mAtA ! evI AzISa na ApatAM ema kaho ke jaladI marI jA; kemake duHkhI jAva sthAmAM jIvavAthI zuM ?" ezinI belI ke-"he vatsa ! lAza duHkhanuM kAraNa zuM che?" eTale teNe kahyuM ke-" dravyane abhAva teja mArA duHkhanuM kAraNa che." eTale yoginIe tenI upara kRpAthI tene eka guTikA ApI ane kahyuM ke "A guTikAnA prabhAvathI tuM yatheccharUpa karI zakIza ane pAchI pAnAnA varUpamAM AvI zakIza. tane putra thaze te tane asala AmAM jaze e ene ka5 che. A guTikAnI zaktithI tane aneka tane lAbha maLI zakaze." A pramANe guTikA maLavAthI te kAMIka rAjI thaI ginIne namaskAra karIne potAnA sthAta tarapha cAlyo. ahIM tenA pitA ghare AvyA tyAre devakarmAnI mAtAe temane kahyuM ke-"devakumAra Aje ghare AvyA che te meM tenI nirbharsanA karI tethI te cAlyo gayo che. hAle tamAre tene kAMI kahevA jevuM nathI; kAraNa ke vadhAre kahevAthI
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) devakumAranuM corI karavA nIkaLavuM. vakhatapara te kAMI anartha karI bese ke kayAI jato rahe." zeTha e sAMbhaLI mauna rahyA. devakumAra sAMje ghare AvyuM. . anyadA zakamahatsava Avye sAte sarvajanene te parvane aMge AkuLavyAkuLa dekhIne devakumAranA manamAM A kuvikalpa thaye ke- Aje rAjakuLamAM jaIne cerI karuM ke jethI eka cerIthIja mArA manoratha pUrA thAya. vAraMvAra nAnI nAnI corI karavAthI zuM ? siMha te hAthInA kuMbhasthaLa uparaja capeTa mAre, te kAMI tRNa khAnArA mRganA yuthane vatAve nahIM." A pramANe vicArI madhyarAtre yamanI jIvA jevI tIvra talavAra hAthamAM grahaNa karI, daDha vastrathI majabUta rIte meTuM bAMdhI sAhasika banIne " zakamahotsava jevA jauM chuM." ema dukAne beThelA pitAnA pitAne kahIne te cAlyo. tenA gayA pachI datta zreSThIe vicAryuM ke-A AvI rIte jAya che te ThIka nathI, te huM enI pachavADe jaIne jouM ke e kayAM jAya che?" Ama vicArI zeTha tenI pAchaLa dukAna baMdha karIne cAlyA. zreSThIputra rAjamaMdiranA pAchalA dvAra bhaNI ja ' cAlyo. daivayoge te dvAramAM ene saMdhI maLI gaI tethI lAga joIne te saMdhIvaDe mArga karI devakumAra rAjamahelamAM peThe. tyAM teNe ekalA rAjAne parghakamAM sutelA dIThA. te pathaMkanA pAyA teNe amUlya maNinA jaDelA joyA. teNe vicAryuM ke" AkhA rAjyanA sArabhUta A cAra pAyA jaNAya che." ema vicArI tene eka pAye teNe kAlyo ne te ThekANe khurazI mUkI dIdhI. teja rIte teNe bIjo ne trIjo pAse paNa kAlyo. te vakhate tenI pAchaLa AvelA zeThe apaDhArathI rAjamahelamAM
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. ( 17 ) putrane pisate che. te joIne bhaya pAmela zeTha vicAravA lAgyA ke "atyAre mAre avasAna kALa A jaNasa che. devInuM vacana mithyA thAya nahIM. meM te vakhate putra prAptinI utsukatAmAM duputra paNa thAya te thAo, ema mAgavAnI bhUla karI hatI. A putre prathama' mArA sarve dravyane vinAza karyo eTale dravyarUpa prANa lIdhA, have bIjA prANa rahyA che tene A hakIkatanI khabara bahAra AvatAM vinAza thaze. A jagyAe savAre rAjapurUSa Avaze ane A ceArInI hakIkata jANaze eTale tenA cAra tarIke mArA putrane pakaDavAthI mArA vaMzane paNa vicacheda thaze. mATe je rIte vaMza viccheda na thAya tema mAre karavuM joIe. paNa te zI rIte karuM? huM dUra hate. tyAM putra te sAhasa karIne AmAM pesI gayo, jethI huM tene aMdara pesatAM rokI zakAya nahIMhave huM A apadvArathI aMdara pesI zakuM tema nathI." * A pramANe vicArI zeThe Amatema AMTA mAryA pachI to te paNa sAhasa karI dhaSThatAnuM AlaMbana karIne te saMdhIvALA mArge aMdara putrane jovA mATe peThA. eTale te khAtrane meDhe pathaMkanA traNa pAyA joyA. tethI putra ahIMja che, ema teNe jANyuM. tarataja "he duputra!" ema kahIne tene belA. putre tene dIThA. zeThe kahyuM ke "A pApathI pAchA vaLa." eTale putra balya ke-"he tAta ! kAma thavAnuM thaI gayuM che, mATe have belaze mA." pitA Aghe jaIne jue che tyAM te putre je ce pAye kheMce teja rAja nidrA- - mAMthI jAgI gaye. pachI te talavAra laine taiyAra thAya che ,
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18) devakumAranA pitAnuM maraNa tevAmAM dakSapaNAthI te vAtane samajI gayela putra tarataja traNa pAyA laIne apadvAranI sAMdhamAMthI bahAra nIkaLI gayo. zeTha tenI pAchaLa mAthuM sAMdhamAMthI bahAra kADhIne nIkaLavA jAya che tevAmAM rAjA tyAM AvI pahoMcyA ane teNe zeThanA paga pakaDyA hAtha bahAra rahelA devakumAre pakaDyA, eTale rAjA kheMcIne aMdara laI zakaze nahIM dazeThe putrane kahyuM ke tuM mAruM mAthuM kApI te laIne utAvaLe bhAgI jA, jethI mAruM ghaNu kALathI rakSaNa kareluM yazarUpI zarIra nAza na pAme." putra be ke"he pitA ! huM pitAnA ghAtanuM pApa kema vahoruM?" eTale zeThe pitAnI gAMThe bAMdheluM tALapuTa viSa meDhAmAM nAkhI dIdhuM. e rIte tALapuTa viSathI pitAne marelA jANI putra vicAravA lAye ke-"mane dhikkAra che ! huM mArA A pApakArI AtmAne charI vaDe haNI nAkhuM, paNa ame banne maraNa pAmazuM te pachI amane agnisaMskAra paNa keNa karaze ? ane A hakIkata sAMbhaLIne hRdaya vidIrNa thaI.javAthI mArI mAtA paNa tarata ja maraNa pAmaze. pachI loko kaheze kenirdhana thaI javAthI pitA putra ane cerI karavA gayA hatA, temAM marANu." Ama thavAthI niSkalaMka evA mArA pitAne kalaMka lAgaze. vaLI A kAryathI sajajane zyAma mukhavALA thaze ane durjanene hAsyanuM kAraNa maLaze, tethI, kaI rIte tema na thAya to ThIka. bAkI bhavitavyatA te kAyAnI chAyAnI jema durlabdha che; te TALI zakAtI nathI. nahIM te. mAre corI karavA nIkaLavuM, pAchaLa pitAnuM AvavuM, rAjAnuM
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. ( 199 jAgI javuM, A badhuM kyAMthI bane? have pitA vinA A snamaya traNa pAyA paNa zA kAmanA che, mATe te mUkIne cAlyo jauM; paNa tAtanI gerahAjarImAM e pAyA mane avalaMbanabhUta thaze mATe te laI jauM ane pitAnuM mAthuM laI jaIne tene agnisaMskAra karUM." A pramANe vicArIne te traNa pAyA tathA pitAnuM mAthuM laIne utAvaLe ghare AvI gupta rIte gharamAM dAkhala thaI gaye. tenA gayA pachI rAjAe zeThanA paga kheMcyA eTale evuM kabaMdha (dhaDa) AvyuM. ahIM devakumAre traNa pAyA sArI sigavIne pitAnA mastakanI pUjA karI tarataja tene agnisaMskAra ekAMtamAM karI dIdhA. te vAtanI tenI mAtAne paNa khabara paDavA dIdhI nahIM. mAtAne kahyuM ke " mArA pitA bahAragAma gayA che te thoDA divasa pachI Avaze." prAtaHkALe rAjA rAjasabhAmAM Age ane teNe A badhI vAta maMtrI vigerene karI, eTale teo bAlyA ke- jarUra A cAra siddha thayeluM jaNAya che, nahIM te duHkhe praveza karI zakAya evA mahelamAM te sAMdha meLavI tene teDIne aMdara zI rIte pesI zake ? vaLI palyakanA traNa pAyA paNa zI rIte laI jaI zake?" dattaputra paNa rAjasabhAmAM zuM thAya che? te jANavA mATe tyAM AvyuM hatuM ane rAjAne namaskAra karIne potAnA pitAne rathAne beThA hate. have mukhyamaMtrIne rAjA kahe che ke-"he maMtrI ? jeNe pitAnI buddhithI A pramANe karyuM che te jarUra A kabaMdhane joIne rUdana karaze. kemake A corI karavAmAM be jaNA hatA ema temanA parayaranA bolavAthI meM jANyuM che,
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) devakumAre batAvelI caturAI. mATe A kabaMdha upADIne siMhadvAre mUkavuM ane tene joIne je.rUe tene keTavALe tarataja pakaDI le. " te sAMbhabIne devakumAra be ke- he mahArAja ! bahu sAra hukama karyo che, paNa cere A kArya rAtre karyuM che tethI te pAcho rAtre Avaze, mATe rAtre vadhAre saMbhALa rAkhavAnuM kahe," eTale rAjAe koTavALane kahyuM ke-"tAre rAtre vadhAre cekasI rAkhavI." devakumAre vicAryuM ke- nagaraleka samakSa rUdane kriyA karIne rAjAne vilo karUM tyAre kharo." teNe AvI pratijJA karI. pachI tene upAya ciMtavane te nagaranI bahAra gayo. tyAM teNe kaI vRddhAne chAza vecavA mATe AvatI dIThI. devakumAre tene kahyuM ke- maTakI sAthe chAza ApI devAnuM zuM laIza?" teNe je mUlya kahyuM te karatAM vadhAre mUlya ApIne tene rAjI karI. pachI cAre bAju joIne tene potAnA vastro ApyA ane tenA vastro a5 mUlyavALA kaMbaLa vigere pote laI lIdhAM. rAjI thayelI evI te DozIne vidAya karIne pite DhAmAM guTikA rAkhIne tenI je veza karI nagaralakanA jotAM chAza vecanArI tarIke gAmamAM cAlyuM. rAjamahelanA siMhadvAre lekane ekaThA thayelA joIne te nirbhayapaNe bojo ke-"chAza 9, chAza 9. " ema bolatAM teNe eka patti (sIpAI ) ne pUchayuM ke ahIM A badhA lake kema maLyA che ne zuM jue che ? te sAce sAcuM barAbara mane kahe. " te sIpAI peluM dhaDa jALavavAmAM dhyagra hovAthI chAzavALInA balavAne teNe uttara Ape nahIM, paNa ANe to vAraMvAra-uparAupara pUchavA mAMDayuM; visAmeja na khAdhe. eTale pelA sIpAIe akaLAIne kahyuM
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara ( 21 ) ke- A rAMDa te muMgIja rahetI nathI." ema kahIne tenApara Akroza karyo, eTale te ekadama jamIna upara pachADa khAIne paDI gaye, tenuM maTakuM kuTI gayuM ne chAza DhaLAI gaI. tethI te uMce svare revA lAge ane be ke-"he mAtA ! huM ghare AvIne tamane zuM javAba ApIza." tenuM AvuM rUdana sAMbhaLIne madhyastha janee tene pUchayuM ke-"tuM zA mATe rUe che?" tyAre te be ke-"huM pAsenA gAmaDAmAMthI chAza vecavA AvI hatI. meM ahIM AvIne A leke zuM jue che? ema A sIpAIne pUchyuM, eTale eNe mane dhake mArIne pADI dIdhI. mAruM maTakuM kuTI gayuM ne chAza badhI DhaLAI gaI. have ghare jaIne huM zuM javAba ApIza? mane gharamAMthI kADhI mUkaze tyAre huM kone ghare jaIne zayana, Asana ke bhejana karIza? mArI duHkhInI saMbhALa keNa karaze? hA Iti khede ! pitAnA viyegathI huM duHkhanuM bhAjana to thayela chuM, te have mane atyAre AdhAra ApanAra ane zaraNabhUta kaNa thaze ? " A pramANe tene retI ne belatI joIne madhyastha nee talAkSa(keTavALa)ne kahyuM ke "Ane maTakInuM ne chAzanuM mUlya Apo. A rAMka che, nidhana che, ene bhejanane paNa saMzaya che-ThekANuM nathI, tethI ene kAMIka Apo ke jethI te pitAne ThekANe jAya." e rIte lekanA kahe vAthI keTavALe tene kRpAvaDe amuka paisA ApyA, jethI te tyAMthI cAlyA gaye ne moDhAmAMthI guTikA kADhIne asala rUpamAM AvI ghare gaye. pachI pitAnA maraNa vakhate temane agni
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ (rara) devakumAre batAvelI caturAI. saMskAra karavAnI karelI pratijJAne pUrNa karavA mATe te bapore pAche rAjamahela pAse AvyA. . te vakhate rAjAe tyAM AvI ArakSakane keI AvyA gayA bAbata pUchayuM, eTale eka mANase chAza vecanArI saMbaMdhI badhe vRttAMta kahyo. rAjAe te vAta sAMbhaLIne keTavALane kahyuM ke-" jarUra e strIrUpe tane ThagI gayela che. te caraja hato ema saMbhave che. eNe kapaTathI tene meha pamADI bheLavyuM che. te kevaLa pitAnA bApanA viraha -saMbaMdhI rUdana karI gayela nathI, paNa maTakI ne chAzanuM mUlya laI jaIne tene vadhAre ThagI gayela che. pitAnA bApanA viraha saMbaMdhI duHkhane laIne rUdana karavAnuM chelyA chatAM tuM te samajI zakayo nathI. te buddhimAna cere pitAnI aDadhI pratijJA pUrNa karI che ane huM dhAruM chuM ke te kabaMdhane laI jaIne pitAnI AkhI pratijJA pUrNa karaze. mATe tame A kabaMdhane smazAnamAM laI jAo tyAM ene agnisaMskAra karavA ane putra jarUra Avaze." te vakhate devakumAra che ke-corane meLavavAne upAya A ApanI je bIje keNa batAvI zake ? ' A pramANe kahIne rAjAnI prazaMsA karI. rAjAe potAnA subhaTone kabaMdha jALavavAnI ane tyAM strI ke purUSa je Ave tene pakaDavAnI AjJA karI. ceranA buddhipragathI nagarajane paNa camatkAra pAmyA. keTavALa paNa rAjAnA AdezathI gAmamAM sarvatra cArane zodhavA - mATe pharavA lAgyA. rAjAnI AjJA pramANe kaba dhane samazAnamAM laI javAmAM AvyuM. subhaTe tenI cekI karavA lAgyA. . have madhya rAtre khaDI gerU ane kAjaLa vaDe vicitra
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra aritra bhASAMtara. (23) karelA aMgavALuM, kapinA rUvAMDAthI paNa meTA dADhI mukavALuM, keDIonA ghareNAvALuM, kaMThamAM nAkhelI lAMbI lIMbaDAnI chAlavALuM, bahArathI meranA pIMchAvALuM, chIpanA kakaDA jevI be dADha bahAra nIkaLeluM, be aMdha upara sthApana karelA pAMca pAMca dIvAvALuM, zabda karatI evI be pAdukA jeNe pagamAM paherI che evuM, mAthA upara bahu chidravALa ne aMdara dIpakavALo ghaDo rAkhavAthI bhayaMkara jaNAtuM, keza chUTA mUkeluM ane phekore karavAvaDe sAcA pizAcanI zaMkA karAve tevuM, uddAma evA DamarUnA zabdavaDe AkAzane dhvanita karatuM ane subhaTane bIvarAve evuM te devakumAre pizAcanuM rUpa vikuvyuM: tene jotAMja subhaTanA citta ciMtAvaDe kaMpAyamAna thaI gayA. ane aMdara aMdara kahevA lAgyA ke " A kaI bhayakara bhUta Ave che, athavA ekadama ApaNane gaLI javAnI lAlasAvALI pratyakSa mArI (marakI) AvatI jaNAya che, mATe ApaNe ahIMthI ekadama bhAgI jaIe, jIvitanI IcchAvALAe ahIM ubhA rahevuM ThIka nathI. rAjA paNa kAMI Ave ApaNe daMDa nahIM kare. A to tenA karatAM hajAragaNe daMDa ahIM thaI jAya tevuM che. ? te vakhate temAMthI eka buddhimAna subhaTa be keApaNe dUra jaIne maunapaNe ubhA rahevuM, je ahIMthI bhAgI jaIe te te kalaMka lAge. ApaNuM dUra javAthI keInA paNa mRtakathI A mArI tRpta thaIne cAlI jaze. " A pramANe vicArIne te vRkSanA aMtaramAM jaine saMtAI gayA ane halyAcalyA vinA besI gayA. eTale pele pizAcarUpadhArI devakumAra tyAMthI kabaMdha upADIne krUra laI
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) devakumAre pitAnA kabaMdhane karelA agnisaMskAra. ga. pachI nadImAM taNAI AvelA kAchI bheLA karI ghaDAmAM rAkhelA agnivaDe saLagAvI kabaMdhane agnisaMskAra karyo ane pite vanamAM jaI zarIra pakhALI snAna karIne potAnA asala rUpe ghare gaye. - prabhAte sArAM vastro paherI rAjadvAramAM jaI rAjAne namaskAra karIne pitAne sthAne beThe. have savAre rAjasubhaToe rAjasabhAmAM AvI rAjAne A pramANe nivedana karyuM ke he rAjana ! ardha rAtre smazAnamAM mArI (marakI) AvI hatI. tene ame rekI zakyA nahIM, paNa amane lAge che ke te caraja hatuM. teNe evuM rUpa karI buddhivaDe. amArA madhyamAMthI zaba upADI dUra laI jaIne tene agnisaMskAra karyo. ame pAchA vaLI tyAM jaIne joyuM to kabaMdha dIThuM nahIM.' te sAMbhaLIne rAjAe teone kahyuM ke-"tame ghaNA chatAM game te kAraNe tene kAMI karI zakyA nahIM. tame bhIrU thaI jaIne tene marakI jANI. ghaNe kALe tamArA subhaTapaNane meM jANI lIdhuM. A pramANe kahIne rAjAe te badhAne potAnA dezapAra karyA. pachI keTavALane pUchayuM ke-"teM zuM karyuM? cArano patto meLavyo?" eTale te be ke-"tene meLavI zako nathI." have maMtrI rAjAne kahe che ke-"he mahArAja ! te cAra mahA buddhizALI jaNAya che. je rAjyanI sAra vastune laI jaIne haju pitAnuM dhAryuM karyA kare che. he deva ! te pitAnA vaDIlanI rAkha samudramAM athavA jaLamAM nAkhavA jarUra laI jaze, mATe te rakSA jALavavAne baMdebata karavA keTavALane kahe." eTale rAjAe talAkSane te kArya mATe Adeza karyo. te vakhate devakamAra be ke-"he deva! maMtrInI buddhi bahuja vizuddha che."
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI devakumAra trui bhASAMtara. (25) ke have keTavALa rAkhane jALavavA mATe teija te sthAnake rahyo. tyAM pitAne rahevAnI zayyA vigerenI beThavaNa karI. e pramANe te traNa rAtrI sudhI rahyo paNa kaI tyAM AvyuM gayuM nahIM, tethI te bhatsAha thaI gaye. rothe divase dattaputre tene DagavA mATe kamaLa zrI nAmanI vezyAnuM rUpa guTikAvaDe karyuM ane kaI gAmathI Ave che ema batAvatI te sAMjane vakhate nadI utarI. keTavALanA sIpAIoe meTI muktAphaLanA hAravALI tene joI eTale temaNe koTavALa pAse jaIne te vAta karI. teNe pitAnI pAse lAvavA kahyuM. te tenI pAse AvI eTale keTavALe kahyuM ke- tamArA AvavAthI Aje mArI rAtrI AnaMdamAM jaze, paNa he priye ! tame Aje kyAMthI Ave che? kamaLa zrI belI ke-"huM mArI ISTadevInI yAtrA karavA gaI hatI, tyAMthI pAchI vaLatAM ahIM AvI chuM, paNa rAtrI nahI javAthI huM nagaramAM jaI zakatI nathI, kemake mArI pase alaMkAra vigere keTaluMka jokhama che ane je nahIM jauM te mArI mAtA mArI ciMtA karaze, mATe Apa mane hoya Ape ke jethI huM nagaramAM jaI zakuM. vaLI he priya! mAre devI yAtrA nimitte brahmacarya pALavAne abhigraha che, tethI huM bIjI rIte tamane AnaMda ApI zakuM tema nathI." A pramANe sAMbhaLIne keTavALe nirAza thavAthI vajAhita je thaI gayo. te be ke-"he priyA ! kayAM huM tArA pratye utkaMThAvALo ane kyAM tArUM brahmacArIpaNuM! mArI dhAraNa badhI niSphaLa gaI che, te paNa tuM thoDIkavAra te mArI pAse rahe jethI vineda rahita thayelA mane tArI sAthe chUtakrIDAM vigere karavAthI kAMIka AnaMda thAya. pachI huM tane ahIMthI
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ '(ra6) pitAnI rakSA jaLamAM nAkhavI. -javA mATe sIpAIo ApIza, jethI tuM nividane jaI zakIza." kamaLazrIe te vAta kabula karI eTale tyAM rahelA rakSAvALA kSAra upara dhUta ramavAnuM phalaka (pATIyuM) mUkIne vRta ramavAnuM zarU karyuM. keTavALe paNamAM pitAnI nAmAMkita mudrikA mUkI. te kamaLazrIe jItI laIne pitAne svAdhIna karI. pachI te " have huM jaIza." ema kahIne uThI eTale tene cheDe vaLagelA keTavALane hAtha tenA DokamAM rahelI lAMbI muktAmALAne aDyo. kamaLazrIe laghulAghavIkaLAthI 'tarataja mALA geDI nAkhI eTale tenA metIo nIce paDava lAgyA. e pramANe ghaNA motI paDI javAthI kamaLazrI belI ke-"have A kSAramAMthI mArA matI zI rIte jaDaze? tame te mArI mALA geDIne bahu kharAba karyuM. zA bhaMga lAgyA ke huM ahIM AvI! have huM mArI mAtAne zuM uttara ApIza?" eTale keTavALa be ke-"tuM kheda na kara, tArUM eka paNa metI huM javA nahIM dauM ane jaze te huM bharI ApIza. hamaNu A kSAra badhe vasUvaDe bheLo kara ane temAMthI jeTalA tArA matI maLe teTalA grahaNa kara." A pramANe kAmadevanA ANathI haNAyelA koTavALe rAjAno hukama bhUlI jaI te kamabazrImAM tagata cittavALo thaIne kahyuM. pachI tyAMthI kamaLazrIe kSAra badho Aghe karavA mAMDyo ke jethI te nadInA tIra pAse pahoMcI gaye. e rIte rAkha nadImAM nAkhI devAnI dhAraNA teNe pAra pADI. ane temAMthI kamaLAzrIe pitAnA motI badhA vINa lIdhA. chevaTe keTavALe kahyuM ke- "A mArI vIMTI tame jItI lIdhI che te kAle tenI kiMmata mekalIne huM maMgAvI laIza." A pramANe kahI tene tAMbULa ApIne potAnA
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (ra7). subhaTa sAthe vidAya karI. te subhaTe nagaranA dvAra pAse tene pahoMcADIne pAchA vaLyA. prabhAte dattaputra rAjasabhAmAM gayA ane rAjAne namIne pitAne sthAne beThe. eTalAmAM keTavALa paNa AvyuM ane teNe nivedana karyuM ke-"sAheba ! cAra divasa sudhI huM tyAM rahyo paNa tyAM kei AvyuM nathI. eTalAmAM kaI bIjuM mANasa AvyuM, tene rAjAe pUchyuM ke-"kema tyAM keI AvyuM hatuM?" eTale teNe kamaLazI saMbaMdhI badhe vRttAMta kahyo. te sAMbhaLIne rAjA be ke-"te kamaLazrI na hovI joIe; te caraja he joIe. teNe pitAnA saMbaMdhInI rAkha nadI bhegI karI dIdhI ane keTavALane chetaryo. je A vAtamAM zaMkA hoya te kamaLazIne ahIM bolAvIne pUcho eTale tene lAvIne pUchyuM, teNe kahyuM ke-"huM kAle gharanI bahAra gaI nathI, A bAbatamAM zaMkA rahetI hoya te huM divya karuM.' eTale rAjA belyA ke-"huM te jANuM chuM ke te kRtrima kamabazrI hatI, phakta A keTavALane khAtrI karI ApavA mATeja tane bolAvI hatI. te vakhate zreSThIputra be ke-are ! : ANe te keTavALane paNa ThagyA, to bIjAnI zI vAta?" te vakhate keTavALa vicAravA lAgyuM ke-"have huM mArI nAmAMkita sudrikA zI rIte meLavI zakIza?" Ama te vicAre che te vakhate rAjAne vilakSa thayela joIne te be ke-"he svAmI! haju eka upAya tene pakaDavAne che. te e ke-jeNe pitAnA vaDIlanI rAkha mATe A pramANe prayoga karyo te tene mATe piMDadAna paNa jarUra karaze, tethI ApaNa nagaramAM badhe
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) zeThanI pAchaLa karela piMDadAna. khabara rAkhavI ane jyAM piMDadAna thatuM hoya tyAMthI tene pakaDa." rAjAe te vAtanI tene ja AjJA ApI eTale keTavALa ne tenA subhaTe badhe tajavIja karavA lAgyA. devakumAre ghare jaIne pitAnI mAtAne kahyuM ke-"he. mAtA ! gharamAM kAMI taiyAra che ke je huM aMdhone temaja bIjA duHkhIone khAvA ApuM?" mAtAe kahyuM ke-"hA, che." pachI devakumAra pitAnA zarIra upara gugaLane lepa karIne jIrNa devakuLamAM jyAM badhA adhe rahetA hatA tyAM gaye. tyAM teNe aMdha brAhmaNane ema kahetA sAMbhaLyA ke-"Aje te keIe ApaNane jamADyA nahIM. ' eTale devakumAre temane jamADavAnuM AmaMtraNa karyuM ane te badhAne eka bIjAnA hAtha sAthe vaLagADI temane laIne AgaLa cAlyo. mArgamAM gugaLanA gaMdhathI te kuSTie tathA aMdhonA samUhane lokoe kahyuM ke"ahIMthI jarA cheTA cAlo, tamane javAne koI pratibaMdha karatuM nathI." pachI eka gupta sthaLamAM te badhAne laI jaIne devakumAre gharethI lAvelI cIjovaDe temane yathecchapaNe jamADyA ne rAtrI tyAMja rAkhyA. pachI savAra thaI eTale teNe temanI pAse piMDadAna karAvyuM ane TIMbarAjanA nAmathI te badhAne pharIne. jamADyA. pachI darekane bAra bAra drama dakSiNamAM ApyA ane. tAMbULa ne caMdanAdiDe te badhAne khuzI karI rAtre tene asala. rathAnake pahoMcADI dattaputra pitAne ghare gaye. ' ardharAtre keTavALa pharate pharate jyAM aMdha brAhmaNa rahetA. hatA te devakuLa pAse A. tyAM temaNe aMdhenI aMdara aMdara thatI vAta A pramANe sAMbhaLI. teo belatA hatA.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ te tamAre - zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (29) ke-"jevA Aje ApaNane jamADyA tevA Aja sudhI keIe jamADyA nahotA. vaLI teNe piMDadAna paNa ApaNe hAthe sArI rIte karAvyuM. dakSiNA paNa sArI ApI ke jethI ApaNe keTalAka divasa sudhI bIjAnI AzA rAkhavI na paDe. te kharekhara dharmAtmA hate." A pramANenI temanI vAta sAMbhaLIne keTavALe temane hAkeTa daIne pUchayuM ke- kahe, tamane Aje teNe jamADyA?" eTale aMdha belyA ke- A parane paritApa upajAvanAra keNu che ke je amRtamAM jhera nAkhe che? tenA - uttaramAM keTavALanA subhaToe kahyuM ke- piMDadAna Aje cArane ghareja thavAnuM hatuM tethI sAce sAcuM kahI dyo ke tamane keNe jamADyA? nahIM te je cerane daMDa te tamAre mAthe paDaze ane je sAcuM kahI deze to chuTI jaze." teo bAlyA ke- ame to badhA jAyaMdha chIe tene kenuM ghara ne kayAM AvyuM tenI zI khabara paDe ke jethI ame kahI zakIe? tyAre subhaTee tenuM nAma pUchyuM. adhAe "TIMbarAja' kahyuM. subhaTa bolyA ke- A nAma sAcuM nathI, katrima jaNAya che, mATe sAcuM kaho." aMdhe bIjuM nAma kAMI jANatA nahotA eTale na belyA. tethI subhaTee ekekane mAravA mAMDyA. teo pikAra karavA lAgyA ke-"are ! amane aMdha brAhmaNane A mAre che, mAre che!" temane pAkAra sAMbhaLI leko bheLAM thayA ane hakIkata jANyA vinA mAranArAone kahevA lAgyA ke-" A rAMkaDAone zA mATe mAro che ? A janmAMdha evA brAhmaNo zuM jANe ? tame cera uparanA krodhathI ane mArIne olI kahevata sAcI kare che ke-cALA uMdara khAI gayA ne mAra vAchaDAoe khAdhe." A pramANe kahIne kayAM AvyuM che te badhA ja deze te ghaTI
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane mitra hatA (30) corane pakaDavAnI kaLazrInI pratijJA. lakoe mahAmahenate temanI pAsethI ane choDAvyA. . bIje divase savAre koTavALa rAjA pAse AvyuM ane aMdhajane saMbaMdhI vRttAMta nivedana karyuM. te sAMbhaLIne rAjAe dADhIe hAtha rAkhIne kahyuM ke- cere pitAnA pitAnuM sarva prakAranuM aurvAdehika kRtya karyuM ane potAnI pratijJA pUrNa karI." te vakhate dattaputra devakumAra balya ke-"he deva! manuSyanI buddhi sarvatra jaya pAme che; buddhi vinA akSauhiNI sanyavALe rAjA paNa hArI jAya che. te vakhate sabhAmAM beThelA maMtrI sAmatAdi sarvane nIcuM mukha karI rahelA joI rAjA paNa vilaMba thaze. te vakhate kamaLa zrI vezyA belI ke-"huM e cArane pakaDI ApIza." pachI te palaMgane ceAthe pAyo laIne pitAne ghare AvI ane akkAne kahyuM ke he mAtA ! meM cerane pakaDI ApavAnI rAjA pAse pratijJA karI che ne rAjAe mane A pAye Ape che, tenI joDanA 'bIjA traNa pAyA cAra laI gayela che. pachI te pAye aA lokene batAvavA lAgI ane A pAye bIje lAve tene gharamAM AvavA devAnuM kahyuM. joke bIjA pAyA lAvavA lAgyA paNa te akkAe kabula rAkhyA nahI. A sivAya bIjI rIte cara pakaDAya tema tene lAgyuM nahIM. ' have devakumAra vezyAnI karelI pratijJA sAMbhaLIne rAjAne praNAma karI, "ThIka thayuM' ema kahI ghare AvavA cAlyo. tevAmAM mArgamAM teNe munirAjanI dezanA svara sAMbhaLyo, eTale teNe upAzrayamAM praveza karyo. tyAM bhavyajenI pAse AcArya dezanA ApI rahyA che ane temAM
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara.. (3) cArI varjavAno ja adhikAra cAle che. te teNe sAMbhaLyo. sUrie kahelI te saMbaMdhanI kathA A pramANe kALIsuta ne parazurAmanI kathA. kAMDityapura nAmanA nagaramAM cakezvara nAme rAjA, rAjya kare che. te vasuMdharApatine vasuMdharA nAmanI rANI che. tene ajana nAmane maMtrI che. te sivaDe buddhi. ane yaza upArjana karavAmAM tatpara che. te maMtrIne devakI samAna guNavALI devakI nAme strI che ane parazurAma nAme putra che te buddhimAna che. tene saMgIta tathA nATyaja. strI ne mitra tarIke che. te gRhakAryathI tadana parAbhukha che yogya samaye rAjAnI sevA mATe paNa te ja nathI. kevaLa . zAstramAM lIna cittavALa thaIne paMDitethI paravArelo rahe che. tene anyadA tenA pitA maMtrIe kahyuM ke " he vatsa! tuM gRhakAryanI ciMtA kara. Ama zAstramAMja ekAMte vyacittavALe rahevAthI ghelApaNuM pAmI jaIza arthAt gAMDA thaI jaIza. vaLI kSudhA ke tRSArtAne zAstro kAMI AdhArabhUta thatA nathI; temaja kuTuMbane paNa tethI AdhAra maLato nathI, te mATe rAjasevAmAM tatpara thA. " . . ; A pramANe pitAe kahyA chatAM teNe tene hAMsImAM kADhI nAkhyuM ane pote jema vartate hatuM temaja vartavA lAge. "prAye sarva janene svabhAva cheDe te muzkela hoya che.' A hakIkata maMtrIne te zalya jevI duHkhadAyI thaI paDI, paraMtu pitApaNAnAM gAMbhiryathI te buddhimAne putrane duHkha thAya tevuM kahyuM nahIM. vALe chepaNa te paDyuM ja
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) prAsaMgika kALIsutanI kathA.. che. anyadA rAjAnuM addabhUta evuM kaMThAbharaNa ke je ghaNuM suMdara hatuM, mahAmUlyavALuM hatuM ane pAMce varNanA maNionA samUhathI jaDeluM hatuM te laIne rAjasevaka maMtrI pAse AvyA ane maMtrIne te AbharaNa ApIne kahyuM ke-A Abhara! jALa vIne mUkaje, temAM gaphalata karaze nahIM." pachI maMtrIe te laIne rAjabhuvanamAM javAne vakhata thayela hovAthI putrane ApIne kahyuM ke A AbharaNa saMbhALIne mUkaje, rAjasabhAmAM huM jauM chuM.' Ama kahIne te te gaye. ahIM maMtrIputra te zAstraciMtAmAMja mazagula rahyo. tenI aMdara na samajAya evA eka arthane ciMtavavAmAM lIna thaI gayuM. te vakhate najIkamAM mUkeluM te AbharaNa keInI najara na hovAthI tenA kALamuta, nAmanA kare laI lIdhuM ane te laIne nAsI gaye. ' nahIM samajAte artha samajAyA bAda maMtrIputre AbharaNa tarapha najara karI te tyAM AbharaNa na dekhAvAthI te kSebha pAmIne badhA mANasane pUchavA lAge, paNa keIe patto Ape nahIM. tevAmAM maMtrI AvyuM. te AbharaNa upaDI gayeluM 'jaNane krodha tathA khedane vaza thaI bhrakuTI caDAvIne kaThorapaNe putrapratye bole ke-" are ! mUrkha ! tuM putrane miSe A 'kuLane kALaja A jaNAya che. kahe, have huM rAjAnuM mana zI rIte manAvIza ? ane zI rIte prasanna karIza? te ApaNa sarvane mArI nAkhavAne hukama karaze te vakhate amane zaraNabhUta kaNa thaze ? amAruM rakSaNa koNa karaze? tethI tuM pAparUpa kANamAMthI utpanna thayelA dhumADA je-saune zyAmatA karanAro-saunA kALA meDhAM karAvanAre utpanna thaye chuM."
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (33) che. A pramANe putranI nirbharsanA karatAM maMtrIne bIjA pradhAne kahyuM ke-aMtaramAM vaDavAnaLa chatAM paNa samudra potAnuM zItaLapaNuM tajate nathI. vaLI badhI rIte vicAra karIne - buddhimAna mAnanI ke arthanI hAnI, saMtApa, vaMcanA athavA gharanuM duzcaritra keInI pAse prakAzita karatA nathI. parazurAme te e AbhUSaNaja khAyuM paNa have tame tamArA mananI moTAI zAmATe gumAvo cho?" A pramANenI pradhAnanI hitazikSA sAMbhaLIne maMtrI mauna thaI gaye. * - have maMtrIputra vicAre che ke-"mAre guNa paNa pitAnA manamAM deSarUpe pariName che te jyAM tejanuM khaMDana thAya - tyAM sUryanI jema mAre rahevuM yogya nathI. " A pramANe vicArIne ardharAtre te ekale tyAMthI nIkaLI gaye. te cAlato - cAlate uttara dizAmAM Idraprastha nAmanA nagara pAse pahoMcyA. te nagaranA udyAnamAM te visAmo khAvA beThe. tyAM teNe dharmayaza vAmanA guNayukta muninI madhuratAvaDe vINAnA svarane paNa jIte evI vANI sAMbhaLI, eTale te temanI pAse jaI namaskAra karIne dezanA sAMbhaLavA beThe. dezanAnI prAMte adattAdAnane sarvathA tyAga karI pitAnA AtmAne dhanya mAnatA teNe iMdraprastha nagaramAM praveza karyo. mArge cAlatAM jayadeva nAmane pradhAna zreSThI tene maLe tenI sAthe paricaya karatAM parazurAmanA guNothI tenuM citta raMjIta thayuM. kahyuM che ke-"sthAnathI bhraSTa thayelA guNavaMte rAjAthI paNa pUjAya che. juo ! rehaNAcaLanuM ratna tyAMthI chuTuM paDyA chatAM rAjAne mastake caDe che. vaLI sopArI, pAna, zrIphaLa,
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) prAsaMgika kALIsutanI kathA. azva, siMha, satpurUSa ane hAthI sthAnabhraSTa thayA pachAja vadhAre zeAbhAne pAme che-tenI ki Mmata vadhe che. " parazurAmane te zeTha peAtAne ghare lai gayA ane te tyAM temanA putra tarIke rahevA lAgyA. eka divasa te buddhimAn zreNInI sAthe nagaranI bahAra gayeA. tyAM puSkariNImAM hAtha paga sukha vigere dheAtAM zreNInA hAthamAMnI ki MmatI vIMTI tenA ajANapaNAmAM paDI gai. zreSThI tyAMthI pAchA ghara tarapha cAlyA, eTale maMtrIputre te vIMTI lai lIdhI ane te paNa sAthe cAlyuM. mAge jatAM zreSThIne hAtha khAlI jotAM vIMTI sAMbharI, eTale temane AkuLavyAkuLa thayelA joine parazurAme pUchyuM ke tame Ama vyagra kema thayA che ?' eTale zreSThIe kahyuM ke--' mArA hAthamAMthI vIMTI rastAmAM kAMika paDI gaI che, te hamaNA sAMbharI tethI mArU mana vyagra thayu che.' eTale maMtrIputre te vIMTI temane ApI. zeTha bahuja khuzI thayA ane melyA ke-" hajI jagatamAM dhama varte che ane tamArI jevA dharmI manuSye paNa vate che. kahyuM che ke- je manuSya sarva prANIone peAtAnI samAna jue che, pArakA dravyane paththara samAna lekhave che ane parastrIne mAtA samAna gaNe che teja kharI satpurUSa che. ' kaLikALanI kaluSatAe hajI A jagata badhAne kalaMkita karyuM" nathI. tamArI jevA satpurUSA jyAM vase che te maMdira baMne prakAre dhanya che. " e rIte vAtA karatA te ane hAre AvyA. anyadA zeThanI pAse matrIputra peAtAnuM Akhu zarIra vasavaDe DhAMkIne beThe che. tevAmAM pele rAjAnu' AbharaNu cArI *
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (35) janAra dAsa te AbharaNu zeThane batAvavA AvyuM. zeTha te AbharaNa joIne belyA ke- A AbharaNa to jarUra ke I. rAjAnuM saMbhave che. te vakhate maMtrIputra je tyAM rahela che. te zreNInA putra tarIke be ke- are ! kALIsuta ! tuM . ahIM kayAMthI AvyuM ?' te sAMbhaLIne maMtrIputra tarIke tene oLakhyA chatAM ajANyA thaIne kALasuta be ke tame keNa che ? kALIsuta tame kene kahe che? mAre ne tamAre agAune paricayaja kyAM che ?" eTale maMtrIputra bolyo ke-" are ! tuM arjanamaMtrIne dAsa kAlIsuta chuM. zA mATe pitAne chupAve che?" te be ke-"are! tame bhrAMta thayA jaNAo che ke jethI mane tene dAsa kahA che." eTale zreNI belyA ke tyAre te kharekharI vAta kahe ke tuM keNu chuM?" te bolyo ke-"huM rehaNa nagaranA svAmIne gaMga nAmane sevaka chuM, temaNe mane AbhUSaNa vecavA meka che, AbhUSaNanuM mUlya eka lAkha sonaiyA che." te sAMbhaLIne zreSThI belyA ke-" are mUrkha ! beTuM paNa tuM barAbara bolI jANatuM nathI. kAraNake A AbharasumAMnuM sAmAnya ratna paNa lAkha lAkha mUlyavALuM che. A AkhA AbhUSaNanI kiMmata te thaI zake tema nathI. te te. pitAnA lobhathI rehaNAcaLanI utpattine paNa alpa mUlyavALI karI dIdhI che. te arthanA lebhathI cheTuM mUlya karIne tArA AtmAne paNa anarthamAM nAkhe che, paraMtu core pote cerelI vastunuM kharuM mUlya jANI zakatA nathI. " ke ( A pramANe sAMbhaLIne te dAsa krodha karIne be ke " huM keNa chuM ? tame mane kaI divasa je che ? mAre
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36 ) prAsaMgika kALIcutanI kathA. to pArakuM dravya raja samAna che, te huM bIjAnuM AbharaNa kema cArUM? have mAruM AbharaNa mane pAchuM Ape. kAraNa ke tamArA samAgamathI te mane jIvitane saMzaya thavAnuM lAge che. " zreSThI tene AbhUSaNa pAchuM ApavA jatA hatA eTalAmAM maMtrIputre tene niSedha karyo ane kahyuM ke-cekasaja te A AbharaNane cora che, emAM jarA paNa saMzaya jevuM nathI." A pramANe sAMbhaLIne te cAra "huM luMTANo, huM huMTANe."ema pikAra karate rAjamahelanA mukhya dvAra pAse AvyuM. eTale rAjAe tene bolAvIne tenI hakIkata pUchI. teNe prathama zeTha pAse kahelI teja beTI hakIkata kahI. rAjAe zeThane ane maMtrIputrane baMnene AbharaNa sAthe lAvyA. eTale matrIputre pitAnuM badhuM vRttAMta kahI batAvyuM. kALIsutane rAjAe pUchyuM eTale te be ke- A badhI vAta beTI che, A kArya paratve devI pAse divya karavAne paNa huM taiyAra chuM." pachI rAjA te AbhUSaNa pitAnA hAthamAM laIne atyaMta tejasvI evuM te jotAM ja tenA Icchaka banI jaIne belyA ke- he gaMga ! je tuM sAce che te A pragaTa prabhAvavALI devInI pUjA mATe tenI pAsenA kuMDamAM praveza karIne kamaLa laI Ava ke jethI huM tevaDe devInI pUjA karUM." pachI te dAse dhRSTatAnuM avalaMbana karIne kahamAM praveza karyo ke tarataja temAM rahelA magarAdi jatuo tenuM bhakSaNa karI gayA. pachI rAjAe maMtrIputrane kahyuM ke have tuM paNa tenI jema kamaLa laI Ava." eTale maMtrIputra be ke-"he nRpati! enI
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (37) azuddhivaDeja mArI zuddhi siddha thaI gaI che, paraMtu huM ApanI AjJA lopI zakatuM nathI, tethI huM lAvI ApuM chuM." A pramANe kahIne pavitra thaI arihaMtane namaskAra karIne te sarovaramAM praveza karavA jAya che, tevAmAM eka magare AvIne pITha dharI eTale tenI upara ArohaNa karI sarovaramAMthI ghaNuM kameLe laIne te kInAre AvyuM. tene joIne lekee "zuddha, zuddha, " evI ulleSaNa karI ane caMDikAdevInA pUjArIe AvIne tenA DekamAM puSpamALA ArepaNa karI. have rAjA vicAre che ke-je A AbharaNa jorAvarI karIne rAkhuM to te mAre apayaza thAya, mATe kaI yukti karIne rAkhuM." te Ama vicAre che tevAmAM jyadeva zreSThI be ke-"he svAmin ! A kAMpilyapuranA rAjAnA maMtrIne putra che, sAmAnya manuSya nathI. vaLI enuM mahAbhya te Ape svayameva ja joyuM che, mATe tene hAra tene ApI gya sarakAra karIne tene rajA Ape.' te vakhate maMtrIputra vicAre che ke-"A AbharaNa te atyAre kASTanA pAMjarAmAMthI nIkaLIne vajana pAMjarAmAM paDayuM." rAjAe zreNIne kahyuM ke- A bAbata ApaNe pharIne vAta karazuM." A pramANe kahIne teNe sabhA visarjana karI. maMtrIputre zeThane kahyuM ke "rAjAnA vicAra suMdara lAgatA nathI. A rAjA mAne che ke A maMtrIputra mane zuM karavAnuM che ? paNa jema hAthIne gheTAe ane sapane deDakAe kaSTamAM nAkhyA hatA tema huM karIza. rAjA vicAra nathI ke Ama anyAya kare te sArA nathI, paraMtu jenA netra lakSmIvaDe AchAdita thaI jAya che
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) prAsaMgika kALIsutanI kathA. te nyAya mArgane joI zakatA nathI. A rAjA mArgabraNa thaye sate viSama saMkaTamAM paDaze, te have mane rajA Ape ke jethI huM mAre nagare jAuM. mAruM dITheluM AbhUSaNa have ahIMthI kAMI javAnuM nathI." zeThe kahyuM ke- tame jarA rAha juo, huM pharIne rAjAne vijJapti karI jouM. " maMtrIputra zeThanA. e pramANe kahevAthI tyAM rokAye. che. have te nagaramAM guNadhavaLa nAme maMtrI vase che. tene yathArtha nAmavALI sarvAMgasuMdarI nAme strI che. premathI bharapUra cittavALA te baMnene paraspara atyaMta prema che. tene kALa kAmanI lIlAvaDe na jaNAya tema cAlyuM jAya che. anyadA keIka parvane divase nadImAM snAna karavA mATe te sarvAMgasuMdarI vAhanamAM besIne parivAra sahita gaI. teNe nadImAM praveza karIne mukhanI zobhAvaDe nadImAMhenA kamaLane zebhA vinAnA karI dIdhA jethI te pANImAM lIna thaI gayA. snAna karIne te bahAra nIkaLI eTale eka jhINA vaDhavALI ane mAthAnA kezane nIcAvatI sAkSAt lakSamI jevI sevA lAgI. kIMkIlI vRkSanA mULa pAse rahelA tenA be hAtha kIMkIlI vRkSanI zAkhA jevA zevA lAgyA. te vakhate tene eka yakSe joI eTale te tenA rUpamAM meha pAmyuM. te vicAravA lAgyuM ke-"aho! AnuM rUpa kevuM suMdara che? muninA manane paNa te calAve tevuM che. huM mAnuM chuM ke AnAvaDe kAmadeva jayadevaja meLave tema che. jyAre zaMkaranA trIjA netranA agnithI kAmadeva baLI game te vakhate lAvaNyarUpI amRtane vahana karanArI A heta te jarUra te baLI jAta nahIM. A strI jene harSathI aMgIkAra
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (39) kare che te kharekhara deva che, apuNyavAna evo huM te mAtra nAmane ja deva chuM. have A strI mArI kema thAya? je huM AnuM haraNa karUM te te tenA bhattaranA virahanA kalezathI mArUM Icchita siddha kare nahIM, mATe tenI pAse pratyakSa thaIne vinayanA vAvaDe prasanna karuM, paraMtu tema karavAthI paNa satitva dharAvatI te mane anukULa thaze ema lAgatuM nathI." - yakSa A pramANe vicAre che tevAmAM te te parivAra sAthe potAnA ghara tarapha cAlI ane ghare pahoMcI. have saMdhyA vakhate maMtrI rAjamaMdire. rAjA pAse gayo ane rAjakArya vizeSa hovAthI tyAM vadhAre rokANa, vakhatasara ghare AvI zakaze nahIM. eTale yakSe maMtrInA ghare AvavAnA avasarane jANIne barAbara te vakhate maMtrI jevuM rUpa ane tenI je veSa karIne maMtrInA gharamAM praveza karyo. teNe dvArapALane kahyuM ke-"ahIM keI bIjuM Ave to tene aMdara praveza karavA daIza nahIM. game tevuM kArya batAve te paNa tene ahIM rekaje. kadI te baLAtkAre praveza karavA dhAre te tene khuzIthI mAraje. tenI dhUrtatAthI tuM ThagAIza nahIM. kAraNake evA ghaNA dhUrto lekene Thage che." dvArapALe tene Adeza kabula karyo. pachI te yakSe ghaDA uparathI utarIne dIvA pragaTavAne vakhate gharamAM praveza karyo. maMtrInA makAnanI aMdara sudhI dhUpa thaI rahyo hato ane eka suMdara palaMga upara skAra zRMgArane dhAraNa karelI sarvAMgasuMdarI beThI hatI. tenI pAse katrima rUpadhArI yakSa gaye ane aneka prakAranA cATuvacana bolavA lAge. maMtrInI
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) prAsaMgika kALIsutanI kathA. strIne A badhuM navuM lAgavAthI tene mATe zaMkA paDI. teNe dhAryuM ke "A koI katrima rUpadhArI jaNAya che." tene jevAthI maMtrI strInA zarIramAM dAha thavA lAgyo ane asAtA upajavA lAgI, eTale te vicAramAM paDI. tethI te yakSanA cAhuvacanane uttara ApI zakI nahIM. teTalAmAM te rAjakuLathI paravArIne maMtrI pitAne ghare AvyA. teNe pitAnA gharano dvAra baMdha joIne kahyuM ke-"are dvArapALa ! bAraNuM ughADa." eTale dvArapALe AkSepapUrvaka kahyuM ke- tuM keNa che ? tAruM nAma zuM che?" te sAMbhaLIne maMtrI bAlyA ke- are ! tuM zuM ghele thaIgayo che ke matta thaI gayo che ke jethI sute sute javAba Ape che? ane pitAnA svAmIne paNa oLakhAto nathI ?" dvArapALa bolyo ke "tArA kahelA vizeSaNavALe te tuMja jaNAya che ke je pArakA gharamAM praveza karavAnI IcchAthI Avela che. A gharane svAmI to prathama AvI gayela che, mATe tAruM kuzaLa Icchate ho te ahIMthI cAlyA jA, kemake A gharamAM tAre praveza thaI zake tema nathI." maMtrI be ke are mUrNatane kayA dhUrta bheLavyuM che ke jethI te AvA javAba Ape che? khare guNadhavaLa te huM chuM, prathama Avela koI dhUrta jaNAya che." dvArapALa be ke-"tuM kharekhare guNe karIne dhavaLa-baLada jaNAya che." ' dvAra pAse A vAdavivAda thate sAMbhaLIne sarvAgasuMdarIe dAsIne pUchyuM ke "A zuM thAya che?" eTale teNe badhe vRttAMta kahyo. te sAMbhaLI maMtrInI strIe zRMgAra utArI nAkhyA ane palaMga uparathI ubhI thaIne bolI ke
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (4 jayAM sudhI A vAtane nIkAla na Ave-kharA maMtrInI khabara na paDe tyAM sudhI mAre brahmavrata che. tenA AvA vacano sAMbhaLIne yakSa vila thaze. kAraNake tenI dhAraNA siddha thaI nahIM. eTale te to sarvAMgasuMdarInI sAmuM joIne. besI rahyo. dvArapara rahela maMtrI vicAravA lAgyo ke-"A aNadhArI upAdhi AvI paDI jaNAya che, paraMtu have savAre Ane kAMIka pratikAra karAze, atyAre zuM thAya ?" ema manamAM belI kaI gupta sthAnamAM jaIne teNe rAtrI gALI. .. .. prabhAte kRtrima maMtro dvArapALane samajAvI dvAra baMdha karAvI rAjamaMdire gayo ane rAjAne namaskAra karIne beThe. mULamaMtrI paNa prAtaHkALe gharamAM praveza na pAmavAthI ane yakSanA samajAvavAthI bheLavAyelA dvArapALe praveza karavA na devAthI rAjamaMdiramAM gaye. tyAM teNe mUtti, veSa ane paricchadavaDe potA sarakhA bIjA maMtrIne dIThe. leke ekasarakhA e maMtrIne joIne vismaya pAmyA. te baMne "huM sAce, huM sAce" ema vivAda karatA rAjA pAse AvyA. leke paNa tyAM AvyA. rAjA pAse paNa te ja rIte vivAda karavA lAgyA. rAjAe vicAryuM ke AmAM khare keNa? te oLakhI zakAya tema nathI. pUchavAthI baMne potAne ja sAcA kahe che. tethI AmAM divya karAvIne khAtrI karavI teja upAya jaNAya che. kemake daivIzaktithI satya tarI Avaze.' | have A divya karavAnI bAbata yakSane te ramata jevI hatI, temAM sarvathA hAnI te mULamaMtrIne ja hatI. eTale teNe divya karavAnI vAta na svIkAratAM AkhA zaheramAM paha vagaDAvI jAhera karyuM ke- A amAro vivAda je bhAMgaze te !
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra) parazurAme karela jAya. vyAyapriyane huM eka koDa dravya ApIza." A pramANe vAgate paTaha maMtrIputra parazurAme sparyo, eTale tene maMtrI pAse lAvavAmAM Avyo. maMtrI tene rAjA pAse laI gayo. satyamaMtrIe rAjAne kahyuM ke- A amAre vivAda dura karI. deze." tene oLakhIne pelA AbharaNanA lobhavALA sajo chelyA ke je A pratijJAne tuM nirvAha na karI zake ane vivAda bhAMgI na Ape to tAro daMDa zuM karo ? eTale maMtrIputra bejo ke "Apane yogya lAge te daMDa Apajo." - pachI rAjA rAjasabhAmAM beThela che tyAM badhA pradhAno ane nagarajane vigere ekatra maLyA. ane maMtrI sAmasAme beThA. eTale parazurAme bane maMtrIne kahyuM ke-"huM nyAyanI rIte je InsApha ApuM te tamAre baMnene kabula che?". te bannee kabula karyuM. eTale maMtrIputre kahyuM ke-"mane traNavAra kela Ape.' teoe kela ApyA, pachI maMtrIputre eka kaLaza maMgAvIne kahyuM ke-je A kaLazanA nALavAmAMthI pitAnI zaktithI nIkaLe tene sAce maMtrI samaja." teNe Ama kahyuM ke tarataja yakSa potAnI divya zakti vaDe nALavAmAMthI nIkaLI gayo, eTale maMtrIputra be ke- A che, kemake nALavAmAMthI nIkaLavAnI zakti manuSyanI hatI nathI, te zakti devanI ja hoya che, tethI je emAMthI nIkaLyo te manuSya nathI paNa kaI deva hovAthI kheTa maMtrI che." te vakhate e pramANe pitAne maMtrIputranI buddhithI kaLAI gayela jANIne yakSa vilakhe thaI ekAeka adazya thaI gaye. satyamaMtrI te joIne prasanna thayA ane tarataja keTI dravya maMtrIputrane ApavA lAgyuM. te vakhate duSTa cittathI tene nivArIne
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (43) zA che ke-"A te badhI iMdrajALa jaNAya che, A adhuM kapaTa keLavyuM che, kAraNa ke dezAMtarI purUSe mahA dhUrta hoya che. A pramANe kahyA chatAM rAjA pitAnA cittamAM to camatkAra pAmyuM, paNa AbharaNunA lebhamAM aMdha thayela hovAthI bIjIvAra paNa unmA gamana karyuM. rAjAnA AvA duzcaritrathI sarva nagarajanonA mana paNa duHkhANa. parazurAma to ujavaLa , sukhavALe thaIne sarva loko sahita tyAMthI nIkaLI pitAne sthAnake Avyo. bhUSaNane ane keTI dravyane lAbha kema thAya? tenA upAyane ciMtavatAM parazurAmanA keTalAka divase lekethI stuti karAtA satA vyatikramyA. meTA mANaso paNa pitAnA . kAmamAM sIdAya che. "juo! caMdra AkhA jagatane ujvaLa kare che paNa tenI upara rAhunI kAlimAM AvI paDe che tyAre tene dUra karI zakato nathI." * have rAjA maMtrIputranA chidra jovA mATe AbharaNa rAkhavAnA lebhathI udyata thaye. tethI teNe maMtrIputrane AvavA javAnA mArgamAM muddAratna vigere nakhAvyuM ane potAnA vizvAsu paNa anArya sevakone tenI khabara rAkhavA jevI dIdhA. maMtrIputra te tarapha nIkaLyo. teNe mudAratna vigere dIThuM, paraMtu tene yunivat jANe tene ulaMghIne muninI jema cAlyA gaye; tenI : sAmI najara paNa na karI. sevakoe rAjA pAse AvIne te pramANenI hakIkata nivedana karI eTale rAjAe hRdayamAM Azcarya pAmIne tene potAnI rUbarU bolAvyA. pachI tenA AbharaNuMsA pitAnA zarIra paranA AbharaNa paNa teNe prItipUrvaka matrIputrane ApyA. caritrakAra kahe che ke " guNethI kenA . mananuM Avarjana thatuM nathI?" vaLI kahe che ke - ... .
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ parazurAmane maLela lAbha: . "sukRtanA Icchaka evA je manu kiMcit paNa adA : letA nathI, tene viSe sukRtanI zreNi kamaLamAM rAjahaMsI: vase tema vase che. AkAzamAM caMdra ugavAthI aMdhakAra nAza. pAme che athavA sUryodayathI rAtrI nAza pAme che tema vipattio nAza pAme che ane vinItane vidyA bhaje tema devapaNAnI addhi ane zivalakSamI tene bhaje che." - pachI rAjAe maMtrIne belAvIne koDa dravya maMtrIputrane apAvyuM. te maMtrIe paNa te maMtrIputranuM ghaNuM sanmAna karyuM. rAjAe tenI upara prasanna thaIne sabhAsamakSa kahyuM ke-"A pRthvItaLa upara tamArI jevA manuSya vase che tethI ja tene zeSanAga dhAraNa karI rahyo che, asta pAmelAM sUrya tethIja pAcho udaya pAme che, samudra maryAdA mUkate nathI, megha gya samaye varase che, ethI khAtrI thAya che ke satya, zauca (adatta tyAga ) vigere dharmo haju A pRthvI para vidyamAna che." rAjAnI karelI A pramANenI prazaMsA sAMbhaLIne prasanna thayela maMtrIputra temane namaskAra karIne pitAne sthAne (zeThane ghera) AvyuM. pachI jayadeva zeThanI rajA laIne sArA sAtha, sAthe sumuhUrte tyAMthI nIkaLI kAMpilyapure AvyuM. pitAne ghare AvatAM tene joIne tenA pitA maMtrI prasanna thayA. parazurAme rAjAnuM AbharaNa ane iMdraprasthanA rAjAe ApelAM AbharaNe. pitA pAse mUkyAM. te sAthe kALIsutanuM badhuM vRttAMta nivedana karyuM. pachI maMtrI tene rAjA pAse laI gaye ane temanuM AbharaNa ApavA sAthe badhI hakIkata nivedana karI. rAjA te sAMbhaLIne bahu harSa pAme. * : . . . .
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. ? (45) ahIM munirAja kahe che ke-adatta levAthI manuSya kALIcutanI jema duHkhI thAya che ane na levAthI parazurAmanI jema sukhI thAya che. . . . . . Iti kALIsuta-parazurAma kathA. * A pramANenI kathA sAMbhaLIne devakumAre hRdayamAM nira"dhAra karyo ke "AjathI huM kiMcit paNuM adana grahaNa karIza nahIM, paraMtu vezyAe je pratijJA karI che tene kAMIka camatkAra batAvIne pachI gurU pAse AvI jinezvarakathita vrata aMgIkAra karIza." A pramANe vicArIne te potAne ghare AvyuM. e hakIktane keTalAka divasa vyatIta thayA pachI ekadA devakumAre rAjA pAse AvIne kahyuM ke-"he svAmI ! huM mArA pitA je velAkuLamAM che tyAM javA icchuM chuM, je teo mArI sAthe Avaze to tene lete AvIza." rAjAe tene rajA - ApI eTale teNe ghare AvI pitAnI mAtAne kahyuM ke huM mArA pitA pAse jauM chuM." A pramANe kahevAnuM kAraNa e hatuM ke tene lAMbA vakhata sudhI na Avele jaIne rAjA ke tenI mA kAMI ciMtA na kare. - have tyAMthI nIkaLIne AgaLa cAlatAM devakumArane eka uttama bhegI maLyA, eTale devakumAre temane namaskAra karIne tenI pAse pAna sepArI vigere harSathI dharyo. pachI tenI pAse rahIne tene vinaya karatAM teNe gInuM mana pitAne vaza karyuM. egIe prasanna thaIne tene kahyuM ke, huM tArApara. prasanna thaye chuM, mATe kahe tane zuM ApuM ?' devakumAre kahyuM ke"huM tamArA darzanathI ja kRtArtha thayela chuM, paraMtu tamane kAyama
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) : devakumArane maLela maMtra saMbhAravA mATe tamArI pAsethI evo maMtra meLavavA IcchuM chuM ke je maMtrathI huM dhAruM te mane mULa rUpe joI zake, bIjA na joI zake. yogIe prasanna thaIne te maMtra Ape, te sAthe kahyuM ke- A maMtrathI tArA sAdhyanI siddhi thaze. paraMtu je tAre putra thaze te tane sadeva mULarUpamAMja joze. A maMtrane kalpaja e che." devakumAre te maMtra grahaNa karyo ane temanI yAcita pUjA karI. pachI temanI AjJA laIne te najIkanA gAmamAM be traNa divasa rahI pachI pitAnA nagaramAM. AvyuM ane pitAnI mAtAne tathA rAjAne maLe. - have te vicAravA lAge ke-vezyAe karelI pratijJA zI rIte beTI pADavI? je huM tene ratnamaya pAye ApuM chuM ke tenI pAse rahevA dauM chuM te mATe anartha thAya che. vaLI tene jItatuM nathI te te abaLA pitAnI chata mAne che. manuSyane dravyaprAptinuM phaLa tenA abhimAnanuM rakSaNa thAya teja hoya che, te eka pAyAvaDe huM te abhimAnanuM rakSaNa karuM. pachI e pAyAvaDe paNa mAruM vAMchita te pUrNa thaze." * A pramANe vicArIne prathamanI guTikAvaDe anya rUpa karIne ane bIjA maMtravaDe bIjA na dekhe te rIte eka pAyo laIne te vezyAne tyAM gaye ane tene maNimaya pAye dekhADyo. akAe te jotAM ja potAnI putrIne sUcanA karI, eTale teNe ubhA thaIne Adara Ape. devakumAra te rAtrI tyAM rahyo ane kAmasaMgrAmanA zilpane jANanArI vezyAe pitAnuM kAmakauzalya tene batAvI tenA cittanuM raMjana karyuM. prabhAte vezyAe tene kahyuM ke-"Aje te ahIM ja bhejana karaje." devakumAre jamavAnI te nA pADI, eTale vezyAe
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. ( 47 ) kahyuM ke-' tA dararAja AvavAnI kRpA karazeA. ' devakumAre karyuM ke- ahu sArUM. Ama kahIne tenA jotAMja maMtramaLathI adRzya thaI gayA. te joine vezyA vicAravA lAgI ke A te siddha hatA ke vidyAdhara hatA ?' eTalAmAM akkA AvI teNe pUchyuM' ke-' tArA bheAgI kema jaNAtA nathI ? ' vezyAe badhI vAta karI. akkAe kahyuM ke- je AvA zaktivALA che tene zA mATe vaza na karavA ? have pachI tenuM svarUpa jANIne dhIme dhIme tene vaza karavAnA upAya karaje. ' " . HH tyArapachI kamaLazrI rAjamadiramAM gai ane rAjAne khI pAyA matAnye. rAjA te joIne manamAM vicAravA lAgyA keAnuM parAkrama addabhuta lAge che, nahIM te bIjo pAcA kyAMthI meLave.' te vakhate maMtrI vigere badhA lajjAthI nIcu jovA lAgyA.. prasaMga joine devakumAra khelyA ke- he deva ! guphAmAM rahelA aMdhakArane dIpazikhA dUra kare te tethI zuM te sU karatAM adhika gaNAya ? vaLI sAyanA chidramAM kadI mUzaLa na praveza karI zake te tethI zuM seAya mUzaLathI adhika gaNAya ? vaLI peAtAnI suDhathI hAthI kIDIne na pakaDI zake te tethI z kIDI hAthIthI adhika gaNAya ? na gaNAya. tethI jo A vezyA cArane batAve ane traNe pAyA lAve tyAre tene satya pratijJAvALI kahI zakAya, te vinA kahI zakAya nahIM. A AmaMtamAM huM chevaTe je Apane karI batAvIza te joIne Apa pAteja kaheze ke AnuM nAma karyuM' kahevAya. '" A pramANe sAMbhaLIne rAjAe vezyAne kahyuM ke- tuM utAvaLI na thaIza, chevaTa eka varSa sudhImAM paNa mIjA be pAyA cAra pAsethI lAvI Apaje. A khAmatamAM tuja suzikSIta chu tethI tane kAMI
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48) devakumAranuM vezyAne tyAM gamanAgamana. zIkhavavuM paDe tema nathI. kemake svabhAvathI ja ujavaLa evI cetanAne kAMI ujALavI paDatI nathI. A pramANe kahIne tene kRpAdRSTithI kAMIka ApI rAjI karIne rAjAe rajA ApI. te vakhate vezyA svabhAvathIja tuccha mahilA jAti hovAthI abhimAnavaDe kaI jagyAe samAtI nahatI. * have devakumAre rAtre rUpa pheravIne aTazyapaNe tenA makAnamAM praveza karyo eTale kamaLAzrIe tene sArI rIte satkAra karyo, te palaMga upara beThe. Aje te kAMI paNa lIdhA vinA AvyuM hatuM, chatAM tene prathama divasa pramANe ja svIkAryo ane AnaMda Ape ke jethI te dAtA prasanna thaIne bIjA e pAyA paNa lAvI Ape. akkA paNa tenI pAse AvIne tene hasADe che, ramADe che, mAtAnI jema bole che ane tenuM citta kabaje karavA mATe te jema prasanna thAya tema kare che. akkA tenA zarIra sAmuM joyA kare che paNa tenA aMga upara kAMI AbhUSaNa vigere dekhatI nathI. devakumAra paNa tyAM nidrA letA nathI temaja tene vizvAsa paNa karate nathI. akkA vicAre che ke- A have kAMI ApI zake tevuM lAgatuM nathI." vaLI tenI AMkha maTakuM mAratuM joIne teNe nirayAra karyo ke- A deva te nathI, paNa kaMI siddha ke vidyAdhara jaNAya che. devakumAra savAre tenA dekhatAMja tenA gharamAMthI bahAra nIkaLI mULarUpe pitAne maMdire AvyuM. A pramANe te dararoja tene ghare sAMje jAya che ane savAre nIkaLe che. rAtre AnaMda kare che, paNa kAMI ghareNuM ke dravya Apato nathI, ane garbhasthitinA divase prayatna pUrvaka taje che. vezyA dararoja tenA saMbaMdhanuM vRttAMta rAjA
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ . zrI devakumAra zaribhASAMtara (49), pAse AvIne kahe che. kAyitinA divase taje che e. vAta paNa karI che. rAjAe kahyuM ke te mamaH jarUra jANo, joIe. maNa vezyA tene marma dhI ke jANI zakI nahIM. eka divasa eNe kahyuM ke-"mane tenAthI putretpatti thavAne, .: 5 aMdu teNe tamArAthI hu garbhiNI thaI chuM' e vAta devakumArane jaNAvI. devakumAre kahyuM ke mArAthI garbha, rahyAnI vAta zA AdhAre kahe che?? te belI ke- te zuM tame jANatA nathI ke mane pUche che ?" devakumAre kRhyuM ke"tuM khoTuM kahe che, kemake meM te garbhasthiti thaI zake te vakhata jALave che, te vakhate tane sevI nathI. te cittanI. capaLatAthI bIjA purUSane se hoya te te anyanA putranI. mAre ciMtA karavAnI nathI. je mArAthI rahela putra thaze te huM evuM karIza ke jethI te mArA rUpane sarvathA joI zakaze nahIM, paNa te vakhata AvyA agAu atyArathI te vAtanI ciMtA zI? te vakhata joI levAze." A pramANe kahIne sukhane raMga badalyA sivAya te maunapaNe tyAM rahyo. :' A garbhane vyatikara rAjAe jANavAthI vezyAne kahyuM ke te AgaMtuka purUSathI rahelA garbhanuM tuM nathI rakSaNa karaje. garbhanA prabhAvathI devakumAra upara vizeSa rahevAnI thayelI te vicAre che ke "Amane huM rAjA pAsethI abhaya apAvIza." ' anyadA garbharithati pUrNa thaye tene putrano prasava thaye. saMketa karele divase devakumAre tene kahyuM ke tuM ane koI dhAvyane baMdobasta karIne anya ghare mUkI de, je bIje nahIM mUke te Aja pachI huM tAre ghare AvIza nahIM. te belI. ke- he priya ! Apa jema kaheze tema huM karIza. paraMtu ' , '
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50) devakumArathI vezyAne thayela putra. devakumAra jevA te putrane joIne he prANeza ! tamArA netrane te saphaLa kare." vezyane mukhethI pitAnuM nAma sAMbhaLIne devakumAra vicAravA lAgyo ke-"zuM ANe mAruM nAma jANyuM? paNa evI zaMkA karavAthI saryuM, e putrane devakumAranI upamAja ApatI haze." pachI teNe vezyAne kahyuM ke- ThIka tyAre lAva, huM jouM." eTale teNe maNinA pAraNAmAMthI lAvIne temanA kheALAmAM putrane mUko. te putrane hAsyavALA mukhavALe joIne temaja tenI sAmuM joI rahele joine devakumAre tene ramADyo ane harSathI vAraMvAra cuMbana karyuM. te manamAM vicAravA lAge ke-"A mArI sarakhA AkArathI mArA putrapaNAne barAbara sUcave che, paNa deve A zuM karyuM ke tene vezyAne ghera janma Ape. A caMdanavRkSa chatAM sarpanAM. parivAranI jema ane pragaTa nidhAna chatAM duSTa deve adhiNita karelAnI jema, mahAmUlyavALuM ratna chatAM pAmaranA hAthamAM Avela hoya tema A veta. hastI je putra hInakuLamAM utpanna thayo che. A pramANe harSane viSAdathI vyApta thayelA teNe pitAnA vicArone gepavIne harate meDhe vezyAne kahyuM ke-A mArI je nathI chatAM tuM mAro putra kema kahe che? - A pramANenA devakumAranA vacanathI lajAvaDe nIcA mukhavALI thayelI vezyAne, devakumAre ghaNIvAra sudhI pitAnA kheALAmAM rAkhIne pachI putrane ApatAM kahyuM ke jo tuM kalyANa vAMcchatI he te Ane hamaNA amuka varSa te bIje ghare rAkha." vezyA vicAre che ke- jarUra A jJAnavAna che, tethIja bhAvI kAMIka azubha jANIne te A pramANe karavA. kahe che." Ama vicArIne teNe dhAvyane baMdobasta karIne te
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (51) - putrane bIje ghare rAkhe ane pite sAra saMbhALa levA lAgI. te bALaka kamaLazrIne atyaMta manohara lAgatuM hatuM, prANa karatAM paNa vallabha hato. te sajjananA snehanI jema dinapara-- dina vRddhi pAmavA lAgyo. 'kamaLazrI nAmanI vezyAne cArathI putra thaye che" AvI vAta AkhA zaheramAM vistAra pAmI. ane bALagepALa sau te hakIkatathI jANItA thayA. " adA rAja sabhAmAM padhAryA hatA, devakumAra paNa beThelo hatuM, tevAmAM te vezyA AvI eTale devakumAre rAjA pratye spaSTapaNe kahyuM ke "he deva ! A kamaLazrInI pratijJA sAthe ceranI vArtA paNa have te bhUlAI gaI che. athavA cArathI sutraprApti karIne teNe pratijJA pUrNa karI che?" devakumAre A pramANe kahevAthI sabhAjano sahita rAjA hasyA, eTale kamaLazrI lajajA pAmIne banne prakAre nIcA mukhavALI thaI. tene AzvAsana ApIne rAjAe devakumArane kahyuM ke je kSaNamAtramAM adazya thaI jAya te cera zI rIte pakaDAya? AvA prakAranI zakti chatAM te ApaNA AkhA nagarane lUMTate nathI te tenI ApaNA nagarajane upara karUNuM sUcave che." kamaLazrI belI ke-" he svAmI! tame eTalIja* zakti kema kahe che? tenAmAM te sarva zakti che. kemake teNe khabara paNa na paDe tema palaMganA pAyA kheMcI lIdhA e kAma teNe dravyanA lebhathI karyuM jaNAtuM nathI paNa te sarva prakAranI zaktivALe che ema jaNAvavA mATe ja karyuM jaNAya che. paraMtu he deva ! kadI te cAra maLI jAya te paNuM Ape tene haNa te egya nathI." eTale devakumAra be ke-cere A kamaLakInuM mana vaza karI lIdhuM jaNAya che, ke jethI A
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ (para ) rAjAe corane Apela abhayadAna. prakAre te cArane mATe abhaya ApavAnI prArthanA kare che. te cAranI zakti ane te bahu vizeSa lAge che ke jeNe vezyAne paNa pitAne vaza karI lIdhI che. te vakhate rAjAe kahyuM ke-"he kamaLazI che je te ra maLI Avaze te paNa huM tene haNIza nahI, abhaya ApIza. A pramANe huM vacana ApuM chuM, emAM asatya samajIza nahIM. dha : : darabArazrInuM AvuM vacana maLavAthI vezyA ghaNI khuzI thaIne svasthAnake gaI. devakumAra te sAMbhaLIne vicAravA lAge ke- A kharekharI mArApara anurAgI thayelI che. A vacanathI teNe vizeSe karIne mArA parano anurAga batAvI Ape che. suMdara varNathIja AMbAnI madhuratA jaNAI Ave che." pachI rAjAe sabhA visarjana karI eTale sava" sabhAjano rAjAne namaskAra karIne potapotAne sthAnake gayA. - ahIM devakumArane putra pAMca varSane thaye, paraMtu tenA zArIranA upacayathI te daza varSane hAya ema jaNAvA lAgyuM. have te bALaka bIjo chokarAonA mAbApane joIne pitAnI mAtAne pUche che ke-"he mAtA ! mArA pitA nathI?" mAtA hasIne kahe ke "tArA pitA che.' tyAre putra kahe ke-"hAya te batAva: mAtA kahe ke- kAle savAre batAvIza." rAtre devakumAra tyAM Avyo tyAre kamaLazrIe putra saMbaMdhI vAta tene karI, eTale teNe rahasya kuTI javAnA bhayathI vezyAne kahyuM ke hamaNA tAre tene mArI pAse lAva nahI. eTale kamaLazI upAlaMbha detI-satI belI ke-"huM mAnuM chuM ke tame vaja jevA kaThina hRdayavALA che, jethI temane jevAne utkaMThita putranI eTalI IcchA paNa pUrI karI zakatA nathI. tenA javAbamAM
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (53) devakumAra mauna rahyo. eTale vezyAe vicAryuM ke-"Aje prarachannapaNe putrane rAkhIne tene tenA pitA daSTie pADavA. jethI kharI hakIkta jaNAI Avaze ke Ama karavAnuM kAraNa zuM che ? Ama vicArIne teNe pitAnI dAsIne kahI rAkhyuM ke-"tAre pracchannapaNe putrane lAvIne gekhamAM rAkhI te tenA pitAne jue ema karavuM." * dAsIe vezyAnA kahyA pramANe putrane lAvIne tenA pitA dUrathI batAvyA ane pUchyuM ke-"tuM tArI mAtA pAse keIne jue che?" putra che ke sArI rIte jouM chuM." dAsIe pUchyuM ke te kevA che?" putra be ke-"suvarNa jevA varNavALA che. bIje divase paNa tene batAvIne pUchatAM " teNe svarNasarakhA varNavALA kahyA, tethI vismaya pAmI dAsIe te vAta vezyAne kahI. vezyA vicAravA lAgI ke-"A-' paNe sau zyAma varNavALA dekhIe chIe te mithyA che ane e putra kahe che te sAcuM che. tenI judA rUpamAM dekhAvAnI zakti A putra upara lAgu paDatI jaNAtI nathI." pachI vezyAe vicAryuM ke A ahIM rahyA satA eALakhAI javAnI dhAstIthI pitAnA svarUpane pragaTa karI zakatA nathI, tethI temane vadhAre paricayavALA karUM." Ama vicArIne teNe dAsIne kahyuM ke tAre A bALakane ja tenA pitA darathI batAvavA - ane tene bhUlI na jAya te daDha kare." * * * kalA anyadA kamaLazIe rAjA pAse jaIne kahyuM ke-"Apa je abhaya Ape te huM cArane meLavavAne upAya kahuM." rAjAe abhaya ApavAnuM kabula karyuM eTale kamaLazrI belI ke-"Ape.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14) kamaLazIe batAvelI yukti. ApanA devakuLamAM ghaNA manuSyone bhegA karavA ane teo eka bAraNethI pasI bIje bAraNe nIkaLe ema karavuM. Ape madhyamAM besI mArA putrane pUchavuM ke- A tArA pitA che?". pachI jene joIne e kahe ke "hA, A mArA pitA che.' tene tamAre cera nizcayathI samajI le." rAjAe te pramANe abata karavA keTavALane kahyuM-keTavALe AkhA gAmamAM : te hakIkata phelAvI. te sAMbhaLIne devakumAra hRdayamAM bahuja duHkhI thayuM. teNe dhAryuM ke "jarUra vezyAe tenA putrane mane - batAvIne oLakhAvya jaNAya che, nahIM to rAjA A pramANenI goThavaNa kare ja nahIM. have to je banavAnuM hoya te bane, banavAnuM haze te anyathA thavAnuM nathI. saubhAgyamaMjarI sAthe bAra varSa rahyA chatAM tene putra thayo nahIM ane Ane ceDA vakhatanA saMbaMdhamAM putra thaye, paNa pApa chAnuM rahetuM ja nathI, kALe karIne paNa pragaTa thAya che. have A bAbatamAM kAMI upAya dekhAtuM nathI. athavA daiva parAkSukha thAya tyAre buddhi nAza pAmI jAya che. e vAtano mane niradhAra thaye, tethI * have te devakuLa javuM, pachI je bhAvI banavAnuM hoya te bane." Ama vicArIne te devakuLe gaye. . ahIM keTavALe baMdobasta karyA pramANe nagaranA mukhya mukhya purUSa eka pachI eka devakuLamAM praveza kare che ane rAjA tene vezyA putrane batAvI "A tArA pitA che?" ema pUche che. anukrame jyAre vAre Ave tyAre devakumArane paNa teNe aMdara javA kahyuM. te paNa dhRSTatAnuM avalaMbana karIne manane majabuta karI kaSTarahitapaNe aMdara gaye. aMdara jaI .
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devakumAra caritra bhASAMtara. (55) rAjAne praNAma karI AgaLa cAlyuM eTale naranAthe pelA putrane pUchyuM ke A tArA pitA che?" eTale te bolyA ke- hA mahArAja ! eja mArA pitA che. emAM bIlakula zaMkA jevuM nathI. A pramANe sAMbhaLI vismaya pAmIne rAjAe devakumArane pUchayuM ke-"zuM A kharuM kahe che? ane ceranuM kareluM badhuM | kArya te zuM tArUM kareluM che?" eTale devakumAra be ke hA mahArAja ! e badhuM mAruM kareluM che. tenA buddhivistArathI rAjA bahu khuzI thayuM. pachI tene abhaya ApIne rAjAe - kahyuM ke te pAyA zI rIte kAlyA ? A putra tane pitA tarIke kema oLakhI zakayo? ane kamaLazrIe tAre mATe abhayanI mAgaNI kema karI ?' devakumAra bolyo ke-"he nAtha ! tamArA palaMganA be pAyA ApanI pAse AvyA che ne bIjA be mAre tyAM jemanA tema paDyA che te grahaNa karo. A badhuM meM abhimAnamAM AvIne karyuM che. dravyanI lAlasAvALAne kaI paNa kAma duSkara nathI. A putra mane oLakhe che tenuM kAraNa e che ke huM guTikAnA prayegathI rUpanuM parAvartana karuM chuM paNa mAro aMgajAta putra hoya te mane asala rUpamAMja dekhe e tene kalpa che. kamaLazrIe mAre mATe abhayanI mAgaNuM te tene. putra thavAthI daDha thayelA mArAparanA snehane lai karI che.. paNa teNe mAre mATe evI mAgaNI karI te ThIka karyuM nahIM, kAraNake mane kaI parAbhava karI zake tema nathI." rAjA tenI A pramANenI vidyutanI jema sahajamAM adazya ne drazya thavAnI zakti, tenI buddhinI vyakti, temaja tenI pAsenI - bIjI zakti joIne bahuja prasanna thaye nA putra hoya mATe a neka hA,
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ devakumArane mukhya maMtrIpaNAnI prApti. rAjAe devakumAra upara prasanna thaIne tene pAMcaze maMtrImAM khya maMtrI nI. kamaLathI paNa e hakIkata jANIne temaja pitAnI pratijJA pUrNa thayelI dhArIne bahu khuzI thaI. Ane maMtrI karavAthI asAdhya kAryo paNa sAdhya thaze ema dhArIne rAjA potAnA manamAM bahuja AnaMda pAme. amRta jevI vANIthI putre samajAvelI kamaLathI putra sAthe devakumArane ghare AvIne rahI. devakumAre tenI sAthe AdarapUrvaka pANagrahaNa mahatsava karyo. te sAthe saubhAgyamaMjarIne paNa ghare lAvIne pANagrahaNa karyuM. A anyadA tyAM zrI guNAkarasUri padhAryA. tenI pAse devakumAre kamaLazI ne saubhAgyamaMjarI sahita jainadharma aMgIkAra karyo. devakumAranI buddhinA mahAsyathI je rAjAo kaI rIte vaza thAya tema na hatA te paNa sura rAjAne vaza thayA. te pramANe thavAthI rAjAnI kRpA divasAnadivasa vRddhi pAmavA lAgI. devakamAra aneka prakAranA sukhanuM bhAjana thaye. temaja anukrame dharmanuM ArAdhana karIne te sagatinuM paNa bhAjana thaye. che harAvake ! A pramANe devakumAranuM caritra vAMcIne athavA re kAne dharmane viSe pramAda karaze nahIM, jethI tame aneka prakAranI sukha bheLavIne yAvat sarvajJa paramAtmAe kahelI muktine Azraya karaze arthAt mekSanA sukhane pAmaze. Iti pUrvajanmanA sukRta upara devakumAranI kathA saMpUrNa.