________________
શ્રી કામદેવ નૃપતિ કથા ભાષાંતર. (૭૧) સેિવા એ કામદેવરાજા વાસુદેવની જેવો ભવા લાગ્યો. અન્યદા સૌભાગ્યમંજરીની કુક્ષીરૂપી સરસીથી રાજહુસની જે રાજહંસ નામને કુમાર ગુણોના એક સ્થાન જે થયો.
એકદા શરીર સંબંધી કાર્યથી પરવારી, વસ્ત્રાલંકારદિવડે વિભૂષિત થઈ સર્વ પ્રકારની ઋદ્ધિ સાથે કામદેવ રાજા રાજસભામાં સિંહાસન ઉપર બીરાજમાન થયા. તે વખતે રાજા, યુવરાજા, મહારાજા, રાજમંત્રી, શ્રેષ્ઠી, સાર્થવાહ, સેનાપતિ વિગેરે પણ હજારોની સંખ્યામાં આવીને સભામાં પિતાપિતાને સ્થાનકે બેઠા. પછી નાટકાદિ થવા લાગ્યા, પૂર્વપુરૂષેની કથા વાર્તાઓ થવા લાગી, પંડિતે તફથી અપ્રમાદીપણે શાસ્ત્રસંવાદ થવા લાગ્યા, રાજ્ય સંબંધી વ્યવહારની પણ પ્રવૃત્તિ થવા લાગી, બહારગામથી આવેલા લેખે (૫) સંબંધી વ્યવસ્થાઓ પણ થવા લાગી. તે વખતે રાજપુત્રને પાળનારઉછેરનાર માણસ વસ્ત્રાલંકારાદિવડે ભાવીને રાજહંસ કુમારને રાજસભામાં લાવ્યું. રાજકુમાર પાંચ વર્ષને થયેલું હતું, એટલે મધુરી વાણુથી તે સૌને આનંદ આપતો હતું અને અનેક રાજાના ઉત્સગરૂપ કમળમાં તે સંચાર કરતો હતે.
આવી સ્થિતિમાં રાજકુમારને જોતાં કામદેવ રાજાને મેહ વૃદ્ધિ પામવાને બદલે તેની મહદશા ત્રુટી, તેથી તે મનમાં • વિચારવા લાગ્યા કે-“ અહો ! આ કોણ? કેમનો પુત્ર ? કોણ જાણે છે કે તે કયાંથી આવ્યે છે? અને કયાં જવાને છે ? તે એની સાથે સંબંધ શા કામને? સર્વ સ્વજનેના સંબંધ કેવળ વૃથાન છે. આ પ્રાણી એકલેજ ઉત્પન્ન થાય છે, એકલેજે મરણ પામે છે અને એકલો જ ભવાંતરમાં કરેલાં કર્મોને અનુભવે છે. મારે આત્મા એકલે ને શાશ્વત છે,