________________
(૪૬) શ્રી કામદેવ નૃપતિ કથા ભાષાંતર. આપેલું પ્રાયશ્ચિત્ત કરી, પિતાના આત્માને શેધી, અનુક્રમે ઉત્તમાર્થ જે અનશન તેને આધી તે સદગતિનું ભાજન થયે. - જ્ઞાનાવરણીય કર્મ બાંધવાને પાંચમે હેતુ આશાતના કરવી, તેના કાળ, વિનય, બહુમાન, ઉપધાન, નિન્હવ, વ્યંજનભેદ, અર્થભેદ ને ઉભય ભેદ. એમ આઠ પ્રકાર છે. તેમાંથી કાળાશાતના ઉપર સેમકુમારનું દૃષ્ટાંત છે તે આ પ્રમાણે
તે પૂર્વે શ્રી જિનદાસગણિના શિષ્ય ધર્મદાસગણિ હતા. તેમને એક વખત કાળવેળાએ સિદ્ધાંત વાંચતાં કેઈએ નિષેધ કર્યો. ત્યારે તેઓ બેલ્યા કે- કાળવેળાએ ભણેલું શું વગરભણેલું થાય છે કે જેથી ફેગટ જ્ઞાનમાં અંતરાય કરે છે?” આમ કરીને કાળવેળાએ ભણવા વાંચવાનું શરૂ રાખ્યું. તેથી જ્ઞાનાવરણીય કર્મ બાંધીને તેને આળયા પડિકમ્યા શિવાય કાળ કરી સૌધર્મ દેવલોકમાં દેવતા થયા. ત્યાંથી ઓવીને ચંપાનગરીમાં ચંદ્ર રાજાના પુત્ર સોમકુમાર નામે થયા. તેને ભણાવવા માટે રાજાએ પંડિતને કહ્યું કે “આને તાડના કરીને પણ ભણાવો.” તેથી દરરેજ તાડના કરીને પંડિતે તેને સર્વ કળાઓ શીખવી. પરિણામે “સોમકુમારે જે કઈ કળાવાન નથી” એવી તેની સર્વત્ર ખ્યાતિ થઈ. - હવે કાંતિપુરના રાજા શ્રીણની પુત્રી સકળકળામાં કુશળ અને સર્વોત્તમ રૂપવાળી સુરૂપા નામે હતી. તેને
સ્વેચ્છાએ પરીક્ષા કરીને વરને વર.” એમ તેના પિતાએ કહેવાથી મટી સેના વિગેરે સામગ્રી સહિત તે પિતાની નગરીથી નીકળી. પછી દરેક દેશમાં રાજકુમારની પરીક્ષા કરતાં કરતાં સેમકુમારને સર્વગુણને આધાર સાંભળીને તે
