Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ "aho ! zrutajJAna graMtha jIrNoddhAra 203 Agama graMtha bhASAMtara 'AcArAMga sUtra bhAga - 2 : dravya sahAyaka : pU. A. zrI prema bhuvanabhAnusUrizvarajI ma.sA.nA samudAyanA pU. A. zrI abhayazekharasUrijI ma.sA.nA AjJAvartinI pU.sA. zrI mahAnaMdAzrIjI ma.sA.nA ziSyA pU.sA.zrI virAga ratnAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI bahenonI jJAnakhAtAnI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-5 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 saMvata 2072 I. 2016
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra pRSTha 84 ___810 010 011 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2065 (I. 2009) seTa naM.-1 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| kramAMka pustakanuM nAma -TI5152-saMpaES 001 | zrI naMdIsUtra avacUrI | pU. vikramasUrijI ma.sA. 238 | 002 | zrI uttarAdhyayana sUtra cUrNI | pU. jinadAsagaNi cUrNIkAra 286 003 zrI arhadgItA-bhagavadgItA pU. meghavijayajI gaNi ma.sA. | 004 | zrI arhaccUDAmaNi sArasaTIkaH pU. bhadrabAhusvAmI ma.sA. | 005 | zrI yUkti prakAzasUtraM pU. padmasAgarajI gaNi ma.sA. | 006 | zrI mAnatuGgazAstram pU. mAnatuMgavijayajI ma.sA. | 007 | aparAjitapRcchA zrI bI. bhaTTAcArya 008 zilpa smRti vAstu vidyAyAm zrI naMdalAla cunilAla somapurA 850 | 009 | zilparatnam bhAga-1 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 322 zilparatnam bhAga-2 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 280 prAsAdatilaka zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 162 | 012 | kAzyazilpam zrI vinAyaka gaNeza ApaTe 302 prAsAdamajarI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 156 014 | rAjavallabha yAne zilpazAstra zrI nArAyaNa bhAratI goMsAI 352 015 | zilpadIpaka zrI gaMgAdharajI praNIta 120 | vAstusAra zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI dIpArNava uttarArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 110 | jinaprAsAda mArtaNDa zrI naMdalAla cunIlAla somapurA 498 | jaina graMthAvalI zrI jaina zvetAmbara konphransa 502 | hIrakalaza jaina jyotiSa zrI himatarAma mahAzaMkara jAnI 021 nyAyapravezaH bhAga-1 zrI AnaMdazaMkara bI. dhruva 022 | dIpArNava pUrvArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 023 anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-1 pU. municaMdrasUrijI ma.sA. 452 024 | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-2 zrI eca. Ara. kApaDIA 500 025 | prAkRta vyAkaraNa bhASAMtara saha zrI becaradAsa jIvarAja dozI 454 026 | tattpopaplavasiMhaH | zrI jayarAzI bhaTTa, bI. bhaTTAcArya 188 | 027 | zaktivAdAdarzaH | zrI sudarzanAcArya zAstrI 214 | 028 | kSIrArNava zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 414 029 | vedhavAstu prabhAkara zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI ___192 013 018 020 hAra 454 226 640
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 824 288 520 034 (). 324 302 196 190 202 480 30 | zinjaratnAkara zrI narmadAzaMkara zAstrI prAsAda maMDana | paM. bhagavAnadAsa jaina zrI siddhahema bRhadavRtti bRhannyAsa adhyAya-1 pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-2 pU. bhaviSyasUrinI ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 pU. bhAvasUri ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 (2) pU. bhAvasUrinI ma.sA. 036. | zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-5 pU. bhAvasUrina ma.sA. 037 vAstunighaMTu prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA 038 tilakamaznarI bhAga-1 pU. lAvaNyasUrijI 039 tilakamagnarI bhAga-2 pU. lAvaNyasUrijI tilakamajharI bhAga-3 pU. lAvaNyasUrijI sakhasandhAna mahAkAvyam pU. vijayaamRtasUrizvarajI saptabhaphImimAMsA pU. paM. zivAnandavijayajI nyAyAvatAra | satiSacaMdra vidyAbhUSaNa 044 vyutpattivAda guDhArthatattvaloka zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) 045 sAmAnya niryukti guDhArthatattvAloka zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) 046 saptabhInayapradIpa bAlabodhinIvivRttiH pU. lAvaNyasUrijI. vyutpattivAda zAstrArthakalA TIkA zrIveNImAdhava zAstrI nayopadeza bhAga-1 taraSiNIkaraNI pU. lAvaNyasUrijI nayopadeza bhAga-2 tarakiNItaraNI pU. lAvaNyasUrijI nyAyasamuccaya pU. lAvaNyasUrijI syAdyArthaprakAzaH pU. lAvaNyasUrijI dina zuddhi prakaraNa pU. darzanavijayajI 053 bRhad dhAraNA yaMtra pU. darzanavijayajI 054 | jyotirmahodaya sa. pU. akSayavijayajI 228 60 218 190 138 296 (04) 210 274 286 216 532 113 112
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ | zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra bhASA | sa pU. lAvaca 218. 164 saMyojaka - bAbulAla saremala zAha zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIzana sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, mahAvAha-04. (mo.) 8427585804 (yo) 2213 2543 (5-mela) ahoshrut.bs@gmail.com maho zrutajJAnamajtha ddhiAra - saMvata 2075 (5. 2010)- seTa naM-2 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. yA pustasI www.ahoshrut.org vebasAITa 52thI upl stGirls srI zAze. krama pustakanuM nAma tA- TIra-saMpaES pRSTha 055 | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhanyAsa adhyAya-6 | pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. 296 056| vividha tIrtha kalpa pa. jinavijayajI ma.sA. 160 057 bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhanakaLA | pU. pUNyavijayajI ma.sA. 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tattvalokaH zrI dharmadattasUri 202 059 | vyApti paJcaka vivRtti TIkA | zrI dharmadattasUri jaina saMgIta rAgamALA . zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI | 306 061 | caturviMzatIprabandha (prabaMdha koza) | zrI rasikalAla eca. kApaDIA 062 | vyutpattivAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya |saM zrI sudarzanAcArya 668 063 | candraprabhA hemakaumudI saM pU. meghavijayajI gaNi 516 064| viveka vilAsa saM/. | zrI dAmodara goviMdAcArya 268 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha | saM pU. mRgendravijayajI ma.sA. 456 066 | sanmatitattvasopAnam | saM pU. labdhisUrijI ma.sA. 420 06764zamAtA vahI guzanuvAha gu4. pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. 638 068 | moharAjAparAjayam saM pU. caturavijayajI ma.sA. 192 069 | kriyAkoza saM/hiM zrI mohanalAla bAMThiyA 428 070 | kAlikAcAryakathAsaMgraha saM/4. zrI aMbAlAla premacaMda 406 071 | sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA | saM. zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya 308 072 | janmasamudrajAtaka saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 128 073 meghamahodaya varSaprabodha saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 0748na sAmudrina pAMya jtho 14. zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI | 376 4. 14. 060 322 532
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 075 076 saMgIta nATya rUpAvalI 077 1 bhAratano jaina tIrtho ane tenuM zilpasthApatya 079 zilpa cintAmaNi bhAga-1 080 bRha6 zilpa zAstra bhAga - 1 081 bRha6 zilpa zAstra bhAga - 2 082 ha zilpazAstra bhAga - 3 O83 AyurvedhanA anubhUta prayogo bhAga-1 jaina citra kalpavrUma bhAga-1 jaina citra kalpavrUma bhAga-2 084 lyAe 125 ORS vizvalocana koza 086 | SthA ratna choza bhAga-1 0875thA ratna choza bhAga-2 hastasagrIvanam 088 089 090 endracaturvizanikA sammati tarka mahArNavAvatArikA zubha. zubha. gubha. gubha. zubha zrI sArAbhAI navAba zrI sArAbhAI navAba zrI vidyA sArAbhAI navAba zrI sArAbhAI navAba saM. zrI manasukhalAla bhudaramala zrI jagannAtha aMbArAma zrI jagannAtha aMbArAma zrI jagannAtha aMbArAma pU. kAntisAgarajI zrI vardhamAna pArzvanAtha zAstrI gu4. zubha. guTha zubha, gu4. saM.hiM zrI naMdalAla zarmA gubha. gubha. saM saM. zrI becaradAsa jIvarAja dozI zrI becaradAsa jIvarAja dozI pU. meghavijayajIgaNi pU.yazovijayajI, pU. puNyavijayajI AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 374 238 194 192 254 260 238 260 114 910 436 336 230 322 114 560
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra- saMvata 2067 (I. 2011) seTa naM.-3 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustaka nAma karttA / TIkAkAra saMpAdaka / prakAzaka 91 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga - 1 vAdidevasUrijI 92 syAdvAda ratnAkara bhAga-2 vAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA 93 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga-3 vAdidevasUrijI 94 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga-4 vAdidevasUrijI 95 syAdvAda ratnAkara bhAga - 5 vAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA 96 | pavitra kalpasUtra sArAbhAI navAba TI. gaNapati zAstrI TI. gaNapati zAstrI veMkaTeza presa krama 97 samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 1 98 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 2 99 bhuvanadIpaka 100 gAthAsahastrI 101 bhAratIya prAcIna lipImAlA 102 zabdaratnAkara 103 subodhavANI prakAza 104 laghu prabaMdha saMgraha 105 jaina stotra saMcaya - 1-2-3 106 sanmati tarka prakaraNa bhAga 1,2,3 107 sanmati tarka prakaraNa bhAga-4, 5 108 nyAyasAra nyAyatAtparyadIpikA 109 jaina lekha saMgraha bhAga - 1 110 jaina lekha saMgraha bhAga-2 111 jaina lekha saMgraha bhAga-3 112 | jaina dhAtu pratimA lekha bhAga-1 113 jaina pratimA lekha saMgraha 114 rAdhanapura pratimA lekha saMdoha 115 | prAcina lekha saMgraha - 1 116 bIkAnera jaina lekha saMgraha 117 prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga-1 118 prAcina jaina lekha saMgraha bhAga - 2 119 gujarAtanA aitihAsika lekho - 1 120 gujarAtanA aitihAsika lekho 2 121 gujarAtanA aitihAsika lekho-3 122 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala - 1 123 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-4 124 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala - 5 125 | kalekzana oNpha prAkRta enDa saMskRta inskrIpzansa 126 vijayadeva mAhAtmyam puNya bhojadeva bhojadeva padmaprabhasUrijI samayasuMdarajI gaurIzaMkara ojhA sAdhusundarajI nyAyavijayajI jayaMta pI. ThAkara mANikyasAgarasUrijI siddhasena divAkara siddhasena divAkara satiSacaMdra vidyAbhUSaNa puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara kAMtivijayajI daulatasiMha loDhA vizAlavijayajI vijayadharmasUrijI agaracaMda nAhaTA jinavijayajI jinavijayajI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana jinavijayajI bhASA saM. saM. saM. saM. saM. saM./aM saM. saM. saM. saM. hindI saM. saM./gu saM. saM, saM. saM. saM. saM./gu saM./gu saM./hi saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./ hi saM./hi saM./hi saM./hi saM./gu saM./gu saM./gu aM. sukhalAlajI munzIrAma manohararAma haragovindadAsa becaradAsa hemacaMdrAcArya jaina sabhA orIenTa insTITyuTa baroDA AgamoddhAraka sabhA aM. aM. aM. saM. sukhalAla saMghavI sukhalAla saMghavI esiyATIka sosAyaTI jinadattasUri jJAnabhaMDAra aravinda dhAmaNiyA yazovijayajI graMthamALA yazovijayajI graMthamALA nAhaTA dharsa jaina AtmAnaMda sabhA jaina AtmAnaMda sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala bhAvanagara ArcIoNlaoNjIkala DipA. jaina satya saMzodhaka pRSTha 272 240 254 282 118 466 342 362 134 70 316 224 612 307 250 514 454 354 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 414 400 320 148
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 754 84 194 3101 276 69 100 136 266 244 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2068 (I. 2012) seTa naM.-4 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pastakewww.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | pustaka nAma kartA / saMpAdaka bhASA | prakAzaka 127 | mahAprabhAvika navasmaraNa sArAbhAI navAba guja. | sArAbhAI navAba 128 | jaina citra kalpalatA sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 129 | jaina dharmano prAcIna itihAsa bhAga-2 hIrAlAla haMsarAja guja. | hIrAlAla haMsarAja 130 | oparezana ina sarca opha saM. menyu. bhAga-6 pI. pITarasana aMgrejI | eziyATIka sosAyaTI 131 | jaina gaNita vicAra kuMvarajI ANaMdajI guja. jaina dharma prasAraka sabhA 132 | daivajJa kAmadhenu (prAcina jyotiSa graMtha) zIla khaMDa saM. braja. bI. dAsa banArasa 133 | | karaNa prakAzaH brahmadeva saM./aM. sudhAkara dvivedi 134 | nyAyavizArada maho. yazovijayajI svahastalikhita kRti saMgraha | yazodevasurijI guja. yazobhAratI prakAzana 135 | bhaugolika koza-1 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 136 | bhaugolika koza-2 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 137 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-1,2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 138 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 139 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-1, 2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 140 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 141 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-1,2 / / jinavijayajI hindI / jaina sAhitya saMzodhaka punA 142 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 143 | navapadonI AnupUrvI bhAga-1 somavijayajI guja. | zAha bAbulAla savacaMda 144 | navapadonI AnupUrvI bhAga-2 somavijayajI | guja. zAha bAbulAla savacaMda 145 | navapadonI AnupUrvI bhAga-3 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 146 | bhASavati zatAnaMda mArachatA saM./hi | eca.bI. guptA enDa sansa banArasa 147 | jaina siddhAMta kaumudI (ardhamAgadhI vyAkaraNa) ratnacaMdra svAmI prA./saM. | bhairodAna seThIyA 148 | maMtrarAja guNakalpa mahodadhi jayadayAla zarmA hindI | jayadayAla zarmA 149 | phakkIkA ratnamaMjUSA-1, 2 kanakalAla ThAkUra saM. harikRSNa nibaMdha 150 | anubhUta siddha vizAyaMtra (cha kalpa saMgraha) meghavijayajI saM./guja | mahAvIra graMthamALA 151| sArAvali kalyANa vardhana saM. pAMDuraMga jIvAjI 152 | jyotiSa siddhAMta saMgraha vizvezvaraprasAda dvivedI saM. brIjabhUSaNadAsa banArasa 153| jJAna pradIpikA tathA sAmudrika zAstram rAmavyAsa pAnDeya saM. | jaina siddhAMta bhavana nUtana saMkalana | A. caMdrasAgarasUrijI jJAnabhaMDAra - ujjaina hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 2 | zrI gujarAtI zve.mU. jaina saMgha-hastaprata bhaMDAra - kalakattA | hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 274 168 282 182 384 376 387 174 320 286 272 142 260 232 160
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra | pRSTha 304 122 208 70 310 zA 462 512 264 | tIrtha 144 256 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2069 (I. 2013) seTa naM.-5 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | krama | pustaka nAma kartA/saMpAdaka viSaya | bhASA saMpAdaka/prakAzaka 154 | uNAdi sUtro opha hemacaMdrAcArya | pU. hemacaMdrAcArya | vyAkaraNa | saMskRta johana kriSTe 155 | uNAdi gaNa vivRtti | pU. hemacaMdrAcArya vyAkaraNa saMskRta pU. manoharavijayajI 156| prAkRta prakAza-saTIka bhAmAha vyAkaraNa prAkRta jaya kRSNadAsa guptA 157 | dravya parikSA aura dhAtu utpatti | Thakkara pherU dhAtu saMskRta /hindI | bhaMvaralAla nAhaTA 158 | Arambhasidhdhi - saTIka pU. udayaprabhadevasUrijI jyotISa saMskRta | pU. jitendravijayajI 159 | khaMDaharo kA vaibhava | pU. kAntIsAgarajI zIlpa | hindI | bhAratIya jJAnapITha 160 | bAlabhArata | pU. amaracaMdrasUrijI | kAvya saMskRta paM. zIvadatta 161 | giranAra mAhAtmya daulatacaMda paraSottamadAsa / tIrtha saMskRta /gujarAtI | jaina patra 162 | giranAra galpa pU. lalitavijayajI saMskRta/gujarAtI | haMsakavijaya phrI lAyabrerI 163 | praznottara sArdha zataka pU. kSamAkalyANavijayajI | prakaraNa hindI | sAdhvIjI vicakSaNAzrIjI 164 | bhAratiya saMpAdana zAstra | mUlarAja jaina sAhitya hindI jaina vidyAbhavana, lAhora 165 | vibhaktyartha nirNaya giridhara jhA nyAya saMskRta caukhambA prakAzana 166 | vyoma batI-1 zivAcArya nyAya saMskRta saMpUrNAnaMda saMskRta yunivarsiTI 167 | vyoma vatI-2 zivAcArya nyAya saMpUrNAnaMda saMskRta vidyAlaya | 168 | jaina nyAyakhaMDa khAdyam | upA. yazovijayajI nyAya saMskRta /hindI | badrInAtha zukla 169 | haritakAvyAdi nighaMTU | bhAva mitha Ayurveda saMskRta /hindI zIva zarmA 170 | yoga ciMtAmaNi-saTIka pU. harSakIrtisUrijI | saMskRta/hindI | lakSmI veMkaTeza presa 171 | vasaMtarAja zakunam pU. bhAnucandra gaNi TIkA | jyotiSa khemarAja kRSNadAsa 172 | mahAvidyA viDaMbanA pU. bhuvanasundarasUri TIkA | jyotiSa | saMskRta senTrala lAyabrerI 173 | jyotirnibandha zivarAja | jyotiSa | saMskRta AnaMda Azrama 174 | meghamAlA vicAra pU. vijayaprabhasUrijI jyotiSa saMskRta/gujarAtI meghajI hIrajI 175 | muhUrta ciMtAmaNi-saTIka rAmakRta pramitAkSaya TIkA | jyotiSa saMskRta anUpa mizra 176 | mAnasollAsa saTIka-1 bhulAkamalla somezvara jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 177 | mAnasollAsa saTIka-2 bhulAkamalla somezvara | jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 178 | jyotiSa sAra prAkRta bhagavAnadAsa jaina jyotiSa prAkRta/hindI | bhagavAnadAsa jaina 179 | muhUrta saMgraha aMbAlAla zarmA jyotiSa | gujarAtI | zAstrI jagannAtha parazurAma dvivedI 180 | hindu esTrolojI pitAmbaradAsa trIbhovanadAsa | jyotiSa gujarAtI pitAmbaradAsa TI. mahetA 75 488 | 226 365 saMskRta 190 480 352 596 250 391 114 238 166 368 88 356 168
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2071 (I. 2015) seTa naM.-6 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustakewww.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama viSaya | bhASA pRSTha pustaka nAma kAvyaprakAza bhAga-1 | saMpAdaka / prakAzaka pUjya jinavijayajI 181 | saMskRta 364 182 kAvyaprakAza bhAga-2 222 183 kAvyaprakAza ullAsa-2 ane 3 330 184 | nRtyaratna koza bhAga-1 156 185 | nRtyaratra koza bhAga-2 ___ kartA / TikAkAra pUjya mammaTAcArya kRta pUjya mammaTAcArya kRta upA. yazovijayajI zrI kumbhakarNa nRpati zrI kumbhakarNa nRpati zrI azokamalajI | zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva 248 504 saMskRta pUjya jinavijayajI saMskRta yazobhArati jaina prakAzana samiti saMskRta zrI rasIkalAla choTAlAla saMskRta zrI rasIkalAla choTAlAla saMskRta /hindI | zrI vAcaspati gairobhA saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta zrI maMgeza rAmakRSNa telaMga gujarAtI mukti-kamala-jaina mohana graMthamAlA 448 188 444 616 190 632 | nArada 84 | 244 zrI caMdrazekhara zAstrI 220 186 | nRtyAdhyAya 187 | saMgIratnAkara bhAga-1 saTIka | saMgIratnAkara bhAga-2 saTIka 189 | saMgIratnAkara bhAga-3 saTIka saMgIranAkara bhAga-4 saTIka 191 saMgIta makaranda saMgIta nRtya ane nATya saMbaMdhI 192 jaina graMtho 193 | nyAyabiMdu saTIka 194 | zIghrabodha bhAga-1 thI 5 195 | zIghrabodha bhAga-6 thI 10 196| zIghrabodha bhAga-11 thI 15 197 | zIghrabodha bhAga-16 thI 20 198 | zIghrabodha bhAga-21 thI 25 199 | adhyAtmasAra saTIka 200 | chandonuzAsana 201 | maggAnusAriyA saMskRta hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 422 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 304 zrI hIrAlAla kApaDIyA pUjya dharmotarAcArya pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya gaMbhIravijayajI eca. DI. belanakara 446 |414 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA saMskRta/gujarAtI | narottamadAsa bhAnajI 409 476 siMghI jaina zAstra zikSApITha 444 saMskRta saMskRta/gujarAtI zrI DI. esa zAha | jJAtaputra bhagavAna mahAvIra TrasTa 146
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2072 (I. 2016) seTa naM.-7 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| pRSTha 285 280 315 307 361 301 263 395 krama pustaka nAma 202 | AcArAMga sUtra bhAga-1 niyukti+TIkA 203 | AcArAMga sUtra bhAga-2 niyukti+TIkA 204 | AcArAMga sUtra bhAga-3 niyukti+TIkA 205 | AcArAMga sUtra bhAga-4 niyukti+TIkA 206 | AcArAMga sUtra bhAga-5 niyukti+TIkA 207 | suyagaDAMga sUtra bhAga-1 saTIka 208 | suyagaDAMga sUtra bhAga-2 saTIka 209 | suyagaDAMga sUtra bhAga-3 saTIka 210 | suyagaDAMga sUtra bhAga-4 saTIka 211 | suyagaDAMga sUtra bhAga-5 saTIka 212 | rAyapaseNiya sUtra 213 | prAcIna tIrthamALA bhAga-1 214 | dhAtu pArAyaNam 215 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-1 216 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-2 217 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-3 218 | tArkika rakSA sAra saMgraha bAdArtha saMgraha bhAga-1 (sphoTa tattva nirUpaNa, sphoTa candrikA, 219 pratipAdika saMjJAvAda, vAkyavAda, vAkyadIpikA) vAdArtha saMgraha bhAga-2 (SaTkAraka vivecana, kAraka vAdArtha, 220 | samAsavAdArtha, vakAravAdArtha) | bAdArtha saMgraha bhAga-3 (vAdasudhAkara, laghuvibhaktyartha nirNaya, 221 __ zAbdabodhaprakAzikA) 222 | vAdArtha saMgraha bhAga-4 (AkhyAta zaktivAda chaH TIkA) kartA / TikAkAra bhASA saMpAdaka/prakAzaka | zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI malayagiri | gujarAtI zrI becaradAsa dozI A.zrI dharmasUri | saM./gujarAtI | zrI yazovijayajI graMthamALA zrI hemacaMdrAcArya | saMskRta A. zrI municaMdrasUri zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI zrI becaradAsa dozI A. zrI varadarAja saMskRta rAjakIya saMskRta pustakAlaya vividha kartA saMskRta mahAdeva zarmA 386 351 260 272 530 648 510 560 427 88 vividha kartA / saMskRta | mahAdeva zarmA 78 mahAdeva zarmA 112 vividha kartA saMskRta raghunAtha ziromaNi | saMskRta mahAdeva zarmA 228
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ _S . - AcArAMga sUtra. - maLa niryukti ane TIkAne AdhAre bhASAMtara (bhAga ra ) lekhakamunirAja zrI mANeka munijI. zeTha gIradharalAla DuMgarazI, . sekreTarI. zrImAna mehanalAlajI jaina . jJAna bhaMDAra gepIparA-surata, * amalaAvRtti 1 lI ] vIra saM. 2448 prita 700 "jaina vijaya" prinTIMga presamAM mulacaMda sanadAsa kApaDiyAe chApyuM-surata. mU9ya 1-8-0
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ArAcAMga sUtra bIjA bhAganI prastAvanA - prathama bhAgamAM zastra parINA nAmanuM paheluM adhyayana TakAnA bhASAMtara sAthe chapAi gayela che. temAM nava adhyayananuM varNana pAMtrIsame pRSTa Apela che. A bIjA bhAgamAM lokavijaya, nAmanuM adhyayana Avela che. tenA cha udeza che te dareka dizAmAM zuM adhikAra che te niyukita kAre batAvela che te anukramaNikAmAM jovAze. mukhyatve leka eTale saMsArI jIva je kAraNothI azubha karma bAMdhI cAra gatimAM bhramaNa kare che. tevuM mithyAtva aviratI karAya vagere azuma kRtya sAdhu na kare te A adhyayanane sara che. Toka kAra mahArAje amArA jevA bALa buddhinA mATe keTaluM vistArathI lakhANa karyuM che. ane te vAMcatAM AtmAne kevI adhyAtma zAMti thAya che. ane te ekeka pada vAMcatAM Apa Apa samajaze. sUtrane artha na samajAya, tyAM temaNe bhAvArtha paNa mukela che te chatAM vartamAna kALanA jIvane vadhAre saraLa thavA kAuMsamAM paNa khulAso karela che. dRSTAMta paNa kousamAM mukela che. eTaluM chatAM jIvone vadhAre sukhama thAya tevuM vadhAre vidvAna hoya te karI zake tema che. samajavuM ane samajAvavuM emAM ghaNe bheda paDe che. mATe TIkA sAthe rAkhIne veMcanAra baMdhuone jyAM khAmI mAlama paDe tyAM TIpaNa karI amane jaNAvavuM. ke trIjA bhAgamAM sudhAro thAya. 4. 07
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUka 1-4 4-5 (3) viSaya anukramaNikA viSaya. pahelA adhyayanamAM jIvanuM astitva batAvI saMsArI jIvA je azubhakRtya che kAyanA vadhathI karIne krama bAMdhe che, tevu jJAna prathama munine Apelu tenA traNa pAnA sudhI sAruM ahI Ape che. bIjA adhyayanamAM te baMdha suni>> na karavA, ane te badhathI kema chuTavuM te A TekavijayamAM batAvela che te leAvijayanA cAra anuyAgadAranu varNana che, tathA cha uddezAmAM zu viSaya che, te niyuktikAra 163 gAthamAM atAve che. (1) sAdhue dIkSa! lItrA pachI sa'sArI sAMnA prema kheDavA joie. (2) sayamamAM arpaNa na karavuM; pazu viSaSaSaSyanI UpekSA karavI. (3) mAna e atha sAra (upayAgI) nathI; paNu jAti vigerenA AThe yuddhane buddhithI vica rIte cheDavA joie. (4) bhegamAM prema na karavA, vigerethI du:kha paDaze; te tamA mAhitane paDatAM cho. batAvaze. (5) sa'sArathI phruTelA munie sayama--nirvoDa mATe gRhasthonA Azraya levA.. (6) te gRhasthanA paricaya thatAM bhamatta thAya; tA, hai daDavA joie. kamaLa pANI-AvamAM utpanna
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya. thayA chatAM UMcuM ( taratuM ) rahe che, tema sAdhue nirlepa rahevuM. 7-10 ka vijaya tathA sUvamAM Avela guNa mULa tathA - sthAnanA nikSepo ni. gA. 164-67mAM che. 11-46 168thI 180 sudhI tenuM varNana che. kazAyanA nikSepa ni. 181mAM che. " 7 saMsArane ni. 182 nikSepe che. 48-112 karmanA nikSepA tathA tenI varganuM tathA baMdhanuM varNana ni. gA. 183-84 tathA bahAranI gAthAomAM che. lebhInA azubha vepAra suva 63 sudhI batAve che. tathA ni. 185-86mAM upadeza apAya che ke icinI zakti na haNAya tyAM sudhI dharma sAdhI lo. 113-121 sU. 60-70 mAM zarIrane moha mukavA kahe che ane kSaNanI amUlyatA batAve che. 127 : prathama udezo samApta thaye. 128-146 lobhInAM dukha vItarAgInA sukhe batAve che. 148 bIjo udeze samApta thaye, 14-158 uMca nIca getrine athavA koI paNa jAtane ahaMkAra ke dInatA na karavI. 15-160 samitinuM varNana. 16-176 kheDavAlA aMgonI durdazA batAve che te jANIne zarIrane paNa moha uttama munio mukI saMsAra tare che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya. pRSTha 177-13 saMsArane taravA mATe guNa bhoga tyAgavA munine , upadeza Ape che. . 14 ceAthe uddeza samApta thayo 195200 muni gRha pAse gocarI vigere levA javuM paDyuM * deSita vastu na le. ra01-207 kara deSonuM varNana 208 sAdhue pratijJA na karavI. - 28-214 Utsarga apavAdanuM varNana ekAMta na kheMcavuM. 215-219 munie parigraha mUcha na rAkhavI tenuM zaMkA samAdhAna 220-238 kAmanuM varNana ane tenAM dukhe tathA munine bodha 238 pAMcame udeze pareza thayo 238 gRhastha sAthe bhamarA na rAkhavuM 240 eka pApathI bIjA pApa paNa lAge mATe munie vIra " banIne rAgaSa choDavA 254 yogya munieja kathA karavI 255 cAra prakAranI kathAnuM varNana 25- 67 muni badhAmAM samAna bhAva rAkhI upadeza kare tethI pite kazAmAM na baMdhAya zno uddeza samApta thaze
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhipatra. azuddha vItarAya AcArya vItarA AcArya karA rakSAnA rakSAnAM gAma banA gama te matA nArA, paryApa paNa nArI paryAya ravInAda seta syAdavAda satta phake adA Ada sAruM sattA jAya na jAya pAri zubha zubha bhAve bhAva mULa traNa prakAra che. Adayika: upadeza ane Adi maLI che. temAM prathamanuM kahe che, bhAva
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa lITI azuddha . badhA sthA pIriA badhAnuM sthA ghorioM jesUI yAya, che begama levA. thAya che, nigama levA, cAratra visI vAsIthI pI . cAritra vAsIthI vAsImAM thI iryA che kahayuM che ke sukha che te thIpaNu sukhanuM alpa mULamAM tethI guNa : mULanuM tathA guNa mULa aprApti nAkhe pAdhi nabe 88 10
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ lITI zuddha, azuddha kRtya gura kALamAM kana kALamAM nahIM kAna , rAma kAna, kAnathI ne * ra ra 10: me 115 ke je 118 127 128 le kaNuM khulI ane Ave ee satata satata te ghaNuM te ghaNuM prathamodeza. azakta, azaktacita Ie batAvyuM kAraNake te AtmA sAthe kAMIka aMze ekapaNe che. joDalAM je. jelAMne zatrusaMyama che, temAM arati kare. upama Udaya 131 te 13ra 133 134 "
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ | lITI 14 135 fy 137 mm - hatA 137 mm mukta azuddha yuddha, A vibhaktinA pariNAmathI artha laIe te samayamAM paNa muninA muNiNo hatA na dhAre pALavAM joIe. paNa na pALe mu 74 74 sUtra che tethI jA huM kare che. athavA cAranA gAmamAM vase che athavA bhAga levA core sAthe jAya che. cekaDuM kAlA 144 ceka bAMge bhege bhao mao 155 156 172 ubha soiTa A 5 pATha 179 182, 183 184 caka rogairaMku : . 181 sAMjara
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) lITI paSTa 183 14 azuddha * zuddha javuM," javuM che ? ke DuM lAve te bhikSA lAva, bhAta thaye che ame jarA luNa mAphaka khAtA nathI paNa anna lAva; ema uddhata chAtra mAdaka na bolavuM. nena gaMdya gaMdha azuddha avizuddha udda cacitta 186 ne pada sacita 9 5 2 2 2 2 ja ka " lodhA loyA bhavabha turagamAphika mamA graha ) pApa, pAma 231 249 meNa maNe 248 18 amArA AbhAre
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) jJAna pracAranI cijanA. sUtra TIkAnA saraLa bhASAMtare. jinezvara deve bhavya jInA upakAranA arthe sama vasarAmAM birAjamAna thaIne deva manuSyanI sabhAmAM saMsAra samudramAMthI taravA upadeza Apyo. te pravacana che. temAM mukhya AcArAMga che. temAM sana darzana caritra tapa ane vIrya e pAMca AcAranuM varNana hovAthI caturvidha saMdhane upayogI jANa gaNadhara bhagavaMte e sUtranI racanA karI. tenA upara bhadrabAhu svAmI nI niyukti che. ane keTalAka sU upara pUryAM cAnA bhASya che. (dazavaikAlika mAM mULa sUva nikita ane bhAgya traNe che.) te dareka upara jinezvara kahelA artha rUpa TIkA che. eTale mULa bhASya ane niketa darekanI TIkA che. A sUtranI paMcAMgI pramANa hovAthI zrImAna sAgarAnaMda sUrie parama karUnI buddhithI vAMcanA ane tenI sAthe zuddha saraLa upadeza ApI A sUtra chapAvavA yojanA karAvI, temane mATe bhAga zremAna devacaMda lAlabhAI pustakoddhAra phaMDa tathA Acamadiya samiti taraphathI bahAra paDela che. paraMtu saMskRta nahi jANanArA mATe A upayegI na thaI zake tema dhArI ne A jJAna bhaMDAra taraphathI bane tyAM sudhI pUrNa bhASAMtara chapAvI bahAra pADavA janA thaI che. temAne dazavaikAlika. prathama bhAga chapAI javAthI vahecAI gaye. paraMtu nIcalA bhAge 2-3-4- chapAtAM sUtra saMpUte ra thavA AvyuM che. tathA AcArAMga ne prAya 7 bhAga thavAnA che. temAM pahele bIjo bhAga taiyAra thayA che. bAkInA pAMca anukrame chapAze.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) sAdhu sAdhvIne bhaNavA cegyi sagavaDa. jyAM sAdhu sAdhvIne rAkhI bhaNAvavAnI tajavIja hAya tevA dareka zaheramAM eka athavA vadhAre sthaLe pAMca pAMca kApI dareka pustakanI bhaNavA mATe ApavAnI che. eTale tevA gAma zahera athavA parAvALe A bhaMDAranA sekreTarIne patra lakhI bheTanAM pustakA potAnA kharce bhagAvI levA. mAnA mATe evI ceAjanA che ke je dharmAtmA zrAvako 100 rUpi A jJAna bhaMDArane jJAna pracAraka khAte Ape tenA nAmathI tenI icchA nusAra tenA gAmamAM athavA bIje sthaLe tenA nAmathI 5-5 pustaka ApavAM. hAla nIcalAM gAmA pasada karavamAM AvyAM che. (1) jhajherI nagInadAsa ghelAbhAi tarakathI pAlItAne pasaMda kara" karavAmAM Avyu che, eTale meAtIzAha zeThanI dharmazALAnA munIma mAhanalAlabhAi mAraphate mukavAM. (2) bhAvanagara-kuM vajIbhAI tathA gIradharabhAi kApaDIyAnI salAhanusAra, (3) amadAvAda-khAlAbhAI kakalabhAI tathA jaina vidyAzALAnA adhikArIe. (4) pATaNa-jAmanagara- vaDhavANu-lImaDI. (5) pAlaNapura (6) mesANA (7) pAlI (8) vaDAdarA- vigeremAM tyAMnAM AgevAna zrAvakonI mAraphate mukavAM che tethI dareka zrImatane prAnA karavAnI AcAra ganA khIjA pAMca bhAga chApavA traNa hajAranI jarUra che, mATe 30 dharmAtmA purUSa potAnAM nAma amara karavA tAkIde lakhI jaNAvaze. vecAtAM maMgAvanAre bhaMDAranA sekreTarIne lakhavu, ane agAuthI nANAM mAkalanAra jhaverI kIraca'da nagInacaMda surata gopIpurA karI lakhavuM. grA. nAnacaMda karaturacaMda lIbaDIvAlA,
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM namo vItarAyagAya / aAcAroga sUna. maLa niyukti ane TIkAne AdhAre bhASAMtara (bhAga rajo.). nama: zrI nAnA nAnA . uktAcAra prapaJcAya, niSprapaJcAyatAyine // 1 // zrI vardhamAna svAmIne namaskAra thAo. jeo paryAya (AtmAnA uttama guNe) vaDe niraMtara vadhelA che. tathA ocArane vistAra jemaNe kahyuM che tathA saMsArI prapaMca (rAgadveSa) thI sarvathA mukta che ane sarva jInA rakSaka che. zastraparijJA vivaraNamati gahanamitI vakila vRtaM [ .. zrIgandhaha stimitrairvivRnnomitto'hmvshissttm||1|| zasA parijJA nAmanuM paheluM adhyayana je ghaNuM gaMbhIra che, tenuM vivaraNa gaMdha hasti nAmanA zreSTha AcAye kaheluM che temAMthI huM kaIka vizeSa khulAse karuM chuM. te paheluM
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) adhyayana pUrve kahI gayA. have bIjuM adhyayana kahevAya che. e tene AvI rItane saMbaMdha che. A saMsAramAM mithyAtva-upazama-kSaya-kSaya upazama e traNamAMthI koI paNa samyaphatva-prApta thaelA jJAnI sAdhu purUSane atyaMta ekAnta bAdhA rahita paramAnaMdarUpa svatatvanuM sukha je AvaraNa rahita jJAna darzana (kevaLajJAna kevaLada na) prApta thaelAne mokSanuja kAraNa che. ane Azravane nirodha ane nirjaranI prApti che. tathA mULa-uttara evA be bhinna guNe che evuM cAritra che ane bIjA badhA vatanI vRtti (nirvAha) ne kalpa utpanna karela che, tathA nividane badhA prANane saMghaTTana paritApa apadrAvaNa vigerethI duHkha na devArUpa je sarvottama caritra che. te cAritranI siddhinA mATe A adhyayana che. maraNanA abhAvanA prasaMgathI pAMcabhUta rahita (cetanarUpa) AtmAne dharma kevaLajJAnanI prApti che, jethI evA cAritranI tathA AtmAnI tathA AtmAnA guNajJAnanI tathA mekSanI prApti mATe A sUtranuM adhyayana che te batAvyuM che uparanA vAkyathI jJAna prApti" tethI brahaspatinA nAstika matanuM khaMDana karyuM, kAraNa ke te pAMca bhUta mAne che te bhUte jaDa che. ane AtmA cetana che. tene guNajJAna che te batAvyuM che. A pramANe sAmAnyathI jIvanuM asti
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) ttva svIkArI vizeSapaNAthI jIvane mekSa khatAvavAthI mAddha vigere matanuM khaMDana thayuM. kAraNa ke jIva traNe kALamAM hoya tA tenA meAkSanA sabhava thAya. ekendriya pRthvI, pANI, agni, pavana, vanaspati vigere bhedavALA jIvAne matAvI anukrame samAna jAtIyavAlA 5ttharanI zIlA vigerenI utpatti harasa masA je mAMsanA aphrA che, tenI mAphaka pRthvIkAyanI utpatti che. avikAravALI ( paDatara ) jamIna kheADhavAthI. deDakAnI mAka pANInI utpatti che, tathA vizeSa uttama AhArathI vadhavuM; ane viparIta AhArathI hAni thavI. teja pramANe abhaka ( bALaka ) nA zarIranI mAphaka adminI tulanA che. bIjAnA prerelA aTakyA vinA aniyata (eka sarakhI nahI) evI tirachI gativALA gAya gheADAnI mAphaka pavana atAvyA. aLatA ( strIonA zaNagaramAM vaparAtA lAla raMga ) thI, tathA jhAMjharathI zaNagArelI juvAna strInI lAtathI vikAra pAmatA kAmIpuruSanI mAphaka vanaspati khIle che. e pramANe aneka prayAgo che, tathA UMcA abhiprAyathI mAthu. ughADIne ( khulAsAthI ) sUkSmamAdara-ekendriya be traNa cAra indriyavALA, tathA pAMca indriyavALA saMjJI tathA asI tathA paryoMsA tathA RparyAptA vigere jIvAnA bhede khatAvI; tathA temanAM zastra sva ane parakAcavALAM khatAvI tenA vadhamAM madha,
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) ane karmathI chuTavA virati batAvI, teneja cAritra batAvyuM eTale jIvanI rakSA karavI; teja cAritra che ane jIvarakSA karanAraja cAritrane anubhave che, tevuM pahelA adhyayanamAM batAvyuM che ane A bIjA adhyayanamAM batAvyuM che ke - zastraparijJA nAmanA adhyayanane sUtraarthathI bhaNelA sAdhune adhyayanamAM batAvelA pRthvIya vigere jIvenA bhedane mAnate tenI rakSAnAM pariNAmavALe sarva upAdhithI zuddha, ane tenA uttama guNathI chata thaI gurue vadIkSArUpapaMcamahAvata jene arpaNa karyA che, tevA sAdhune jema jema rAgAdikaSAyavALA leka, athavA zabdAdi viSayaleka (rAgazreSamAM, athavA indriyanA viSayamAM raMjIta thayelA cho)ne vijaya thAya che. arthAt je sAdhu rAgadveSa, tathA indriyanI ramaNatAmAM rAgI na thAya. teNe leka ja kahevAya, te A adhyayanamAM batAvyuM che. TIkAkAra kahe che ke -jevuM huM kahuM chuM, teja pramANe niyuktikAre paNa adhyayanane arvAdhikAra zastra parissAmAM pUrve kahe che, te sUtra A che. "loojaha bajjhai jaha ya taM vijahiyavaM" A padavaDe sUcavyuM che ke, "leka (saMsArI-jI) jema baMdhAya che, tema sAdhue na baMdhAtAM te baMdhanA kAraNane choDavA joIe;" tethI pUrve pahelA adhyayanamAM baMdha
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ batAvyuM tema A bIjA adhyayanamAM baMdhane cheDavAnuM sUcavyuM; eTale zastraparijJAmAM baMdha, ane lokavijayamAM baMdhathI chuTavAnuM batAvyuM che te saMbaMdha che. tenA cAra anugadvAra che. temAM sUtra ane arthanuM kahevuM, te anuga che, tenAM cAra dvAra (upAye vyAkhyAMga) kahevAM. te upakrama, nikSepa, anugama, naya che. upakrama be prakAre che. zAstra saMbaMdhI, zAstrIya ane leka saMbaMdhI te laikika che. - nikSepA traNa prakAranA che. ogha, nAma ane sUtrAlApaka niSpanikSepa ema traNa bheda che. anugamasUtra, ane niiikta ema be prakAre che, nanaigama vigere che. zAstrIya upakrama, - A upakamamAM artha adhikAra be prakAre che. adhyayana ane udezAne artha adhikAra che, temAM adhyayanane artha adhikAraza parissAnA pAne 35 meM kahyuM che, ane dareka uddezAne adhikAra niryuktikAra pite kahe che. sayaNe ya adabattaM, bIyagaMmimANo a attha saaro| bhogesu loga nissAi, loge amamijjayA ceva ji. . zA. pahelA uddezAnA artha adhikAra (viSaya)mAM mAtA- pitA vigere saMsArI-sagAmAM sAdhue prema na kara. (na kara, e mULa sUtramAM nathI, te uparathI lIdhuM che,) te
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANe AgaLa sUtra Avaze ke, mArI mAtA, mArA pitA ityAdi sAdhune na joIe. bIjA uddezAmAM saMyamamAM adaDhapaNuM (DhIlApaNuM) ne karavuM paNa viSaya ane kaSAya vigeremAM sAdhue adaDhapaNuM karavuM ane teja sUtra kahe che ke, aratimAM buddhimAna puruSa Asakti na kare. 0 trIjA uddezAmAM mAna e artha sAra nathI; kAraNake, jAti vigerethI uttama sAdhue karmavazathI saMsAranI vicitratA jANIne badhA madanAM ThekANAmAM paNa mAna na karavuM. (pitAne UMce gaNI bIjAnuM apamAna na karavuM. kahyuM che ke--keNa, zetrane vAda karanArA keNa mAnane vAda karanArA che? - cethA uddezAmAM kahe che ke bhegamAM prema na dhAra kAraNa ke sUtramAM kaheze, strIothI lekamAM duHkha pAmaze. ane tene meha nahi choDe te tethI temAM bhegIone bhaviSyamAM thatAM dukhe batAvaze. pAMcamAM uddezAmAM sAdhue pitAnAM sagAM dhana mAna ane bhega tyAgyA chatAM saMyama dhAraka sAdhue zarIranI pratipAlanA mATe gRhasthAe pitAnA mATe karelA AraMbhathI banelI vastu levAnI nizrAe vicaravuM. teja sUtra kaheze ke samusthita aNagAra heya vigere jyAM sudhI nirvAha kare vigere che. chaThThA uddezAmAM leka nizrAmAM vicaratA sAdhue te leke sAthe pahelAM ke pachI parIcaya thayo hoya athavA parI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) caya na thaye heya te paNa mamatva na kare eTale kamaLa pANImAM utpanna thayA chatAM nilepa rahe che, tema sAdhue te gRhasthothI gocarI vigerene saMbaMdha chatAM paNa tenAthI lepavALA thavuM nahI. te sUtra kaheze A mAre che te mArApaNuM mUke teja sAdhu che vigere tAtparya vAluM sUtra AgaLa kaheze. A adhyayananuM nAma leka vijaya che have leka ane vijaya evA be padanA nikSepo karavA joIe, temAM sUtra AlApaka niSpana nikSepamAM nikSepane gya je sUtrapade che temanA nikSepa karavA, ane sUtrapadamAM banAvela mULazabda (ka) ne artha kaSAya nAmane kahe che tethI lekane badale kaSAyanA nikSepA kahevA, joIe te pramANe nAma niSpane bhaviSyanAM sUtra AlApaka niSpanna nikSepamAM batAvelA sAmarthya thI AvelA nikSepAmAM je batAvavAnuM che te nikitakAra gAthAne ekaThI karIne kahe che- logassa ya vijayassa ya, guNassa mUlassa taha ya nija, jAra, ja jUdA ja hatA. - ni. mA. 24 lekene vijayane, guNane, mULane, sthAnane, e pramANe pAMca zabdane nikSepa kare joIe. ane je mULa che te saMsAra che tethI tene nikSepa kare joIe. te saMsAranuM
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) mULa kaSAya che. kAraNa ke narakanA cha tiryaMcanA jIve tathA manuSya ane devatA e cAra gatirUpa saMsAra vRkSanuM ja skaMdha (thaDa) che, tathA garbha niSeka kalala abda(vIrya ane lehIthI baMdhAtu zarIra) mAMsanI pezI vigere tathA janma jarA ( buDhApA ) ane maraNa A saMsArajhADanI zAkhA (DALIo) che, ane drAridra vigere aneka dukhethI utpanna thayelA pAMdaDAne samUha che. vaLI vahAlAne viyAga, apriyane saMbaMdha, paisAne nAza, aneka vyAdhi vigere rUpa seMkaDe kulene samUha che, tathA zarIra ane mana saMbaMdhI atyaMta pIDAjanaka duHkhane samUharU5-phaLa che. A badhuM saMsArarUpa-jhADanuM varNana karyuM, te saMsAra-jhADanuM mULa kaSAye che. kAraNake, kaSa eTale saMsAra. ane A eTale lAbha. jenAthI saMsArane lAbha thAya che, te kaSAya che. A pramANe jyAM jyAM nAma nipanna nikSepamAM tathA sUtra AlApaka nipAmAM je je padane saMbhava thaze (jarUra paDaze) tyAM tyAM te te pada niryuktikAra sAcA mitra banIne vivekathI kaheze. logottiya vijaAtti ya, ajjhayaNe lakkhaNaM tu guNa mUlaM ThANaMtiya, suttAlAveya nippaNNaM // mi. . ravA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) lakavijaya, adhyayana, lakSaNa, niSpanna, guNa, mULa, sthAna, tathA sUtralApakamAM niSpanna vigere TuMkamAM je kahyuM, tenuM vivecana kare che. uddeza pramANe nirdezane nyAya che, te pramANe leka, ane vijyane nikSepa kahe che. logassa ya nikkhevo, aviho chAnahou vija pakaDA, bhAve kasAya logo ahigAro tassa vijaeNaM // . ni. bhA. 16 lekane nikSepa ATha prakAre tathA vijayane cha prakAre che. bhAvamAM kaSAya lekane adhikAra che, ane tene vijaya karavAne che te kahe che. - je dekhAya te leka (pA. 3-3-19) sUtra pramANe lu dhAtune leka zabda thaye che. lekanuM varNana. dhamastikAya adhamastikAyathI vyApta thayela tamAma dravyanA AdhArabhUta, vaizAkhasthAna eTale, kamaranI be bAjue bane hAtha daIne paga paheLA karI UbhA rahelA puruSanI mAphaka je AkAza, khaMDa kAryo che, te le; athavA dharma, adharma, Aiza, jIva, putULa e pAMca astikAya. (pradezane samUha) che, te le. te lekane ATha prakAre nikSepa che. nAma, sthApanA, dravya kSetra, kALa, bhava, bhAva, paryAva.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) ema ATha bheda che, ane vijaya, abhibhAva parAbhava, parAjaya ema paryAye che, tene nikSepa cha prakAre che. ahiMyA lekanA ATha prakAranA nikSepa chatAM bhAva nikSepamAM bhAva lekano adhikAra che. te cha prakArane AdAyika bhAva vigere che. te Adayika bhAvavALA kaSAya lekavaDe adhikAra che ane te saMsAranuM mULa che. ziSyane prazna-A badhuM zA mATe kahyuM.? uttara-tene eTale dayika bhAva kaSAya lekane parAjya kare. (kepa vigere thAya che tene dAbI devA) lekanA -nikSepa pachI vijayanA cha prakAre nikSepa che te kahe che - logo bhaNio davvaM, khittaM kAloa bhAvavijao a bhava loga bhAvavijao, pagayaM jaha bajhaI logo vi. Mr. / ghaNI leka dravya kSetra, kALa, ane bhAva, vigerenuM varNana kare che. cartavizati stava-(vIsa bhagavAnanuM stavana jenuM bIjuM nAma logassa) che, te bIje Avazyaka che. tenuM A vazyaka sUtranI niktimAM vistArathI varNana kareluM che. ziSyanI zaMkA-A vAcAnI kaI jAtanI yukti che? ke lekanuM tyAM varNana kareluM che. ane ahIM tene zuM saMbaMdha che? - uttara-ahI apUrvakaraNa (AThamuM guNasthAna) thI
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) anukrame caDhI kSapakazreNi (kevaLajJAna pAmavAnuM dhyAna jemAM mehane sarvathA nAza thAya che.) e caDhanArA purUSa jema agni lAkaDAMne bALe tema pite karmarUpI lAkaDAne dhyAna rUpI agnivaDe bALI mUkyAthI AvaraNa rUpa karma nAza thatAM nirmaLa (kevaLa) jJAna prApta thatAM devatAonuM Asana kaMpatAM teonA AvavAthI kevaLa jJAnI pUjya purUSa tarIke pUjAya che. ane teja purUSa jJAna vaDe sarve nuM hIta thavA upadeza Ape te tIrtha che. tene karavAthI tIrthaMkara nAmakarma udayamAM Ave ane temane sAmAnya lekathI vizeSa evA trIsa atizaye prApta thayA evA aMtima tIrthakara vaddhamAna svAmIe (lagabhaga pacIse varSa upara) tyAgavA gya ane grahaNa karavA gya padArthane khulAse. karavA deva ane manuSyanI sabhAmAM AcArAMga sUtrane viSaya kahyuM. ane te sAMbhaLI temanA mahAna buddhivAlA gaNadhare, jeo aciMtya zaktinA prabhAvavALA hatA. tevA gAma iMdrabhUti vigeree te pravacana (mahAna upadezanA vAkAne samUha) ne sarve jIvenA upakAra mATe tenI sUtra racanA karI tenuM nAma AcArAMga tarIke prasiddha thayuM. ane AvazyakanI aMdara raheluM. caturvizati stavanI niryukti te tyAra pachI hamaNanA kALamAM thaelA bhadrabAhu svAmIe kahyuM che tethI te ayukta che kAraNa ke pUrva kALamAM baneluM AcArAMganuM vyAkhyAna karatAM pAchaLathI thaela catavizati stavane
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) adhikAra jovAnuM athavA kahevAnuM kayAMthI Ave ! AvuM keI kemaLa buddhivALA ziSyane zaMkAnuM sthAna thAya tenuM AcArya samAdhAna kare che ke AmAM kaMI deSa nathI kAraNa ke A niktine viSaya che. ane bhadrabAha svAmIe prathama AvazyakanI niryukti karI, tyArapachI AcArAMganI niryukti karI tethI tema thAya temaja kahyuM che sUva. "Avassayassa dasakAli yasya taha uttara jjhamAyAre" Avazyaka-daza vekAlika-uttarAdhyayana tathA AcArAMganI niti che vigere jANavuM- vijyanA nikSepA nAma sthApanA chelane dravyamAM jJa zarIra vigere sivAya vyatiriktamAM dravyavaDe dravyathI athavA dravyamAM vijaye te che, ke kaDave tI kasAele vigere ASadhathI salekhama vigere rogane vijaya thAya, athavA rAjA ke mallane vijya thAya te dravya vijaya che. kSetra vijya te cha khaMDane bharata vigere cakavartio jIte che, athavA je kSetramAM vijaya thAya te kSetra vijaya che kALavaDe je vijya thAya che. te jemake bhArate sAMTha hajAra varSe Akhe bharatakhaMDa jaye te kALa vijaya che kAraNa ke temAM kALanuM pradhAnapaNuM che. athavA bhUtaka (bharavAnA) kAmamAM eNe mAsa athavA je kALamAM vijya thaye te paNa kALa vijaya che. bhAva vijaya te diyika vigere eka bhAvanuM bIjA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) bhAvamAM badalAvavA vaDe eTale Apazamika vigerethI thatA vijayanuM svarUpa batAvIne cAlu vAtamAM je upayogI che te kahe che. ahI bhava leka mULasUtramAM lIdhela che tethI bha va lekaja kahyuM che (chaMdamAM mAtrA vadhavAthI bhAvane badale bhava lI. che) (te pramANe kahyuM che. niryukti gAthA 1da nA chellA be padamAM kahyuM che ke bhAvamAM kaSAya lekane adhikAra che vigere jANavuM) te AdacikabhAva kaSAya lekane Apazamika vigere bhAva leka vaDe vijaya kara (kaSAye mehanIya kAmanA. udayathI che, tene zAMta karavA athavA kSaya karavA te kahe che.) cAlu viSayamAM teja jANavAnuM che. TIkAkAra teja kahe che. "ATha prakArane leka ane cha prakArane vijaye e banenuM svarUpa pUrve kahyuM. te banemAM bhAva leka ane bhAvavijayathI ja ahI prajana che." ATha prakAranA karma vaDe leka (jIne samUha) baMdhAya che. ane dharma karavAthI mUkAya che. te paNa A adhyayanamAM batAvyuM che. te bhAva leka vijaya vaDeja zuM phaLa che te batAve che. vijio kasAyalogo, seya, khuto nayatti hoi / kAma niyattamaI, khalu saMsArA muccaI khippaM // ni. bar, I18
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) jeNe kaSAya lekane vijaya karyo, te saMsAthI jalda mukAya che. tethI kaSAyathI dUra rahevuM. teja kalyANakArI che. (khu avyaya "ja" nA arthamAM ja che.) prazna-kaSAya lekathI ja dUra rahyo. teja saMsArathI mUkAya che ke bIjA keI pApanA hetuo che. ke je dUra karavAthI mekSa maLe? uttara-kAma eTale saMsArI viSayanI je beTI buddhi che te paNa nivAraNa karavAthI ja mokSa maLe che? nAma niSpanna nikSepa pure thaye. have sUtra AlApaka nikSepAne kahe che tene mATe sUtra joIe te sUva nirdoSa uccAravuM joIe te A che mULa sUtra- "je guNese mulaDhANe je mUlaDhANe se guNe" ityAdi je guNa che te mULa sthAna che ane je mULa sthAna che. te guNa che. enA nikSepa niyukti anugama vaDe dareka pade nikSepa karAya che. temAM guNane paMdara bhede nikSepe che. te vve khitte kAle phala, pajjava gaNaNa karaNa abhaase| guNa aguNe aguNa guNe bhavasIla guNe ya bhAva gunne|| ( niH nA. chellA nAma guNa, sthApanA guNa dravya, guNa kSetra guNakALa guNa phaLa guNa, paryava guNa, gaNanA guNa, karaNa guNa, abhyAsa
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) guNa, guNa--aguNa, aguNa guNa, bhava guNa, zIla guNa, bhAva guNa ema paMdara bheda thayA te TuMkANamAM kahyuM. have sUtra anugama vaDe sUtra uccAratAM nikSepa nitinA anugama vaDe tenA avayavane nikSepa karatAM upaghAta niryukti avasara che-te uddeza vigerenA dvAranI be gAthA vaDe jANavA. have sUtrane sparza karanArA niryuktine avasara che, te nAma sthApanA sugamane choDIne dravyAdikane kahe che. davya guNo davyaM ciya, guNANa ja taM misaM bhavo hoi| sacite aJcite, mIsaMmiya hoi davvami // ni. ga. 70dravyaguNa te dravya teija che. prazna zA mATe? uttaraguNane guNapadArthamAM tejarUpe saMbhava thAya che. * zaMkA dravya ane guNamAM lakSaNa ane vidhAnanA bhedathI bheda che. teja kahe che. dravya lakSaNa guNaparyAyavALuM dravya che. vidhAna paNa dharma, adharma, AkAza, jIva, puLa vigere che. dravyanI vyAkhyA kahI; ane guNanI vyAkhyA kahe che. dravyane AzrayI sAthe rahenArA guNe che, ane tenuM vidhAna jJAna, IcchA, dveSa, rUpa, rasa, gaMdha, ane sparza vigere che, te pitAnAmAM rahelA bhede karIne judA che. AcAryanuM samAdhAna-e deSa nathI, kAraNake, dravya sacitta acitta, ane mizra bhedathI judAM che, temAM guNa che te, tejasvarUpe
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) rahyo che temAM acitta dravya be prakAre che. arUpI ane rUpI temAM arUpI dravyamAM dharma, adharma, ane AkAza. ema traNa bhede karIne judA che. lakSaNo anukrame gati sthiti ane avagAha ApavAnuM che ane ene guNa paNa amUrta che ane agurulaghu paryApalakSaNa vAvyuM che temAM traNenuM amUrta paNuM che te pitAnI rUpabheda vaDe vyavasthAvALuM nathI. (amU tapaNAmAM bheda nathI (tema agurulaghu paryAya paNa che te tenA paryAyapaNathI ja che jemake mATIne pIMDa (gaLe sthAna keza kuzala paryAye (mATIne ghaDo banAvatAM cAka upara judA judA AkAre bane che te) rUpavAlI mArI che. eTale mATIthI AkAro judA nathI, te ja pramANe rUpI dravya paNa skaMdha deza pradeza paramANu bhedavAluM che tenA guNe rUpa vigere che te abhedapaNe rahelA che arthAt emAM bhedavaDe prApti thatI nathI jemarUpa padArthathI juduM paDe te saMbhava nathI. jema pitAne AtmA pitAnA jJAnaguNAthI judo paDe te azakya che. tema bIjA mAM paNa samajavuM. " teja pramANe sacitta evuM chavadravya upayoga lakSaNavALuM che eTale upaga rAkhe. te ja jIvane vastunuM ke pitAnuM bhAna rahe che te ApaNuM AtmAthI judA jJAna vigere guNa nathI. koI judA mAne te jIvane acetanApaNAne prasaMga Ave. - vAdInI zaMkA te pramANe mAnatAM te tenA saMbaMdhathI jIvane ajIva paNuM thaze?
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) - AcAryane uttara-tamAruM vacana -gurUnI sevA karyA vinAnuM che, kAraNa ke je ne pitAnAmAM zikita nathI te meM bIjAnI karelI kevI rIte thAya? dAkhalA tarIke seMkaDe dIvAno saMbaMdha thAya te paNa AMdhaLe rUpa jevAne zakitavAna na thAya. e ja pramANe mizra kramamAM paNa guNa sAthe ekapaNathI cejanA pitAnI buddhie karI levI che ? A pramANe dravya ane guNa tene ekAntathI eka paNe svIkAre chate ziSya kahe che. zuM banene bIlakula bheda nathI? - uttara-te ekAnta abheda nathI, kAraNake je sarvathA abheda mAnIe te eka ja iMdriya vaDe bIjA guNanuM paNa upalabdhi (prApita) thaI jAya ane bIjI idri nakAmI thAya. jemake kerInuM rUpa jovAmAM cakSu kAma lAge ane tenA sAthe ekapaNuM mAnIe to guNavALuM dravya eka paNe hevAthI AMkhathI ja rasa paNa khATe-mIThe parakhAve joIe, kAraNake rUpa dekhAya tema rasa paNa jaNa joIe, eTale rUpa ane rasa sAthe dekhAya. te sarvathA abhedapaNuM che, paNa tema nathI. rasa pArakhavAmAM jIbhanuM ja kAma che mATe kaMI aMze ghaTa ane vastra jema judA che tema kaMI aze guNa AtmAthI judA che. A pramANe bheda ane abheda ema be batAvavAthI ziSya gabharAIne AcAryane pUche che ke baMne rIte mAnavAmAM deSa Ave che. te kema mAnIe ? AcArya kahe che-eTalA mATeja darekamAM kaMI aMze bheda ane kaMI aMze abheda mAnavuM
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18). sAruM che eTale abheda pakSamAM dravya teija guNa che. ane ane bheda pakSamAM bhAva guNa ja che. te ja pramANe guNa ane guNI paryAya ane paryAyI sAmAnyane vizeSa avayava ane avayavIne bheda ane abhedanI vyavasthA batAvavA vaDeja Atma bhAvane sadabhAva thAya che. kahyuM che ke - dayaM pajavavijuyaM, dava viuttA ya pajA tyi / upAyaTiibhaMgA, haMdi daviyalakSaNaM eyaM // 1 // dravya te paryAyathI juduM che. ane dravyathI judA paryAye che evuM kyAMya nathI. paNa utpAda, sthiti ane nAza evA paryAyavAla dravya lakSaNa jANavuM nayAstava syAAilAJchinA ime, rasopaviddhA iva jovAtA avasthatA gatarAto, jAtA jatA dipim: cA he bhagavaMta! tamArA kahelA na rayAta pade karIne zobhe che. jema leha dhAtu rase karIne gyAta thaelI senuM banelI) Icchita phaLane ApanArI che. tethI uttama purUSe je hitanA vacchake che teo namaskAra karIne Apane Azare rahelA che. spAdanAda matane svIkAre che. AvuM dravya guNanuM syAdvAda svarUpane batAvanAra ApaNA AcAryoe ghaNuM lakhyuM che mATe vadhAre kahetA nathI. teja nitikAra kahe
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) che ke badhA drazyamAM pradhAna evA jIva dravyamAM guNa bheda vaDe rahela che te kahe che. saMkuciyaviyasiyattaM, eso jIvasta hoi jIvaguNo / pUrei haMdi loga, bahuppae settaNaguNeNaM // 171 A jIva che te sagi vIryavALa chatAM, dravya paNe pradeza saMhAra visarga vaDe AdhAranA vaza paNAthI dIvAnI mAphaka saMkeca ane vikAsa pAme che. jIvane Aja guNa AtmAnI sAthe AtmabhUta thaI rahela che, Ama bheda vinA paNa chaThThI vibhakitane saMbaMdha thAya che. jema ke rAhunuM mAthuM. zilA putraka (dasta. yA vATA) nuM zarIra vigere che. teja bhavamAM sAta samughAta (AtmAnuM vadhavuM ghaTavuM te) nA paravaza paNAthI AtmA saMkeca vikeca pAme che, teja kahe che. barAbara rIte cAre bAju jorathI. haNavuM. ane Atma pradezane Amatema phekavuM. e samudu ghAta che, e sAta samughAtanAM nAma batAve che. kaSAya; vedanA; mAraNa atika, vaikiya, tejasa, AhAraka, ane kevali samudyAta che. temAM prathamane kaSAya. samughAta. ane tAnubaMdhI kedha vigerethI, jenuM citta (jJAna) nAza pAmyuM che, te pitAnA AtmAnA pradezane Ama tema pheMke che. tathA atizaya vedanA thatAM nADIo tUTatAM vedanA samu dA ta thAya, ane maravAnI aNImAM jIva Ama tema unna
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) thavAnA pradezamAM lekanA aMta sudhI Atma pradezane pate vAraMvAra pheka che. ane saMkecI le che. vediya samudraghAta vekiya labdhivALo, navuM vaikriya zarIra banAvavA mATe, Atma pradezone bahAra kADhe che, te ja pramANe tejasa zarIra banAvavA tathA tene leyAnI labdhivAle tapasvI teje vezyA pheMkavA vakhate tejasa samughAta kare che tathA AhAraka zarIra banAvavA di pUrva dhArI AhAraka labdhivAlA sAdhu koIpaNa vakhata saMdeha dUra karavA tIrthaMkara pAse pitAnuM zarIra mokalavA AhAraka zarIra banAvavA bahAranA pradezane levA AtmAnA-pradezane bahAra pheke che, ane kevali samududhAta samasta lekavyApI che eTale tenI aMdara badhA samudyAta che, evuM niyukitakAra piteja kahe che. cAda rAjalaka pramANa AkAza khaMDa che temAM vyApe che kAraNake bahu pradezanuM guNa paNuM che. A kevali samughAta kevaLa jJAna thayA pachI kevaLa jJAnI prabhu jue che ke mAruM AyuSya thoDuM che, ane karma vadhAre bhegavavAnAM che tethI daMDa kapATa maMthana AMtarA pUravA, te pramANe saMkecamAM paNa jANavuM eTale pahele samaye upara nIce daMDa samAna, bIje samaye bane cheDe kapATa samAna trIje samaye mathanI (ravaiyA)nA AkAre tathA the samaye AMtarA pUre che, te pramANe pAchuM cAra samayamAM mULa zarIra karI nAkhe che. A dravya guNa che. have kSetra guNa vigere kahe che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) devakuru susamasusamA, siddhI nimbhaya dugAdiyA cev| kala bhoaNujju vaMke, jIvamajIve ya.bhAvami / 172 / kSetra guNate deva kurU vigere jugalIAnAM kSetra che. tyAM sadAe kalpa vRkSa rahe che, kALa guNamAM sukhama sukhama vigere nAmanA ArA jANavA, jemAM kALe karIne vastumAM pheraphAra thAya che. phaLa guNamAM siddhi gati che. paryava guNamAM nirbhajanA (nizcita bheda) che. gaNanA guNamAM be traNa cAra vigerenuM gaNavuM che. karaNa guNamAM kaLA kauzalya che, abhyAsa guNamAM bhejana vigere che. guNa aguNamAM saraLatA che, ane guNa guNamAM vakratA che, bhavaguNa ane zIlaguNane bhAvaguNane viSaya levAthI jIvanuM grahaNa levAthI temAM samAveza thaI gaye che, tethI gAthAmAM juduM batAvyuM nathI. bhAvaguNa te jIvane nAraka vigere bhava jANu, zIlaguNamAM jIvane kSamA vigere guNa yukata AtmA le, ane bhAvaguNa te jIva ane ajIvane jANa, A pramANe cheDAmAM batAvI tenI vizeSa LyAkhyA kare che. kSetre guNa devakurU, uttarakurU, hari varSa, ramyaka, hemavata, hairaNyavata A cha yugalikanAM kSetra che. te sIvAya chapanna aMtara dvIpa che. temAM paNa yugalika che, teone khetI vigere kRtya karavA vinA je joIe te kalpa vRkSamAMthI maLI zake che, tethI te
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) akarma bhUmi kahevAya che. A kSetrane AzrayI guNu jANavo, valI tyAM janmelA manuSyo deva kumAra jevA su'dara rUpavAlA sadA juvAnI bhogavanArA pure AyuSya maranArA anukuLa sudara pAMce iMdriyanu' viSaya sukha bhogavanArA svabhAvathIja saraLa kAmaLa svabhAvALA ane bhadraka bhAvanA guNathI deva lekamAM janArA hAya che (sAthe strI purUSanu joDu janme ane te naramAdA tarIke rahe tethI te yugalika kahevAya) kALa guNa. bharata aravata A be kSetramAM prathamanA traNa ArAmAM ekAnta sukhavAlA vakhatamAM yugalikAnI sthiti sadA suMdara rUpavAlI ane cevana vAlI rahe che. mULa guNu. phaLa teja guNu, te mULaguNa kahevAya; ane te phaLakriyAne te AzrayI che, te kriyA samyaina jJAnacAritra vInA A lAka athavA paralakane AzrayI je karavAmAM Ave; te ekAnta anata sukhane ApanArI na hAvAthI tene phaLaguNu maLyA chatAM aguNu jevA che, paNa samyagdarzana jJAnacaritra sAthe maLI tene anusAra je kriyA thAya; te ekAnta anata AdhArahita saMpurNa sukha ApanAra siddhi ( mekSa ) phaLa ApanAra che, teja phaLaguNa meLavAya che, tethI ema kahyuM ke.--samyadarzana jJAnacAritravALI kriyA mekSaphaLa ApanArI che, ane te zivAyanI kriyA sa*sArIka sukhaphaLanA AbhAsa
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) mAtra ( banAvaTI) che. mATe te niSphaLa che. (eTalA mATe mekSA thie phaLaguNa teneja kahevo ke jemAM samyadarzana jJAnacAritra vigerenI prApti thAya. paryAyaguNa. paryAya te ja guNa, te payaguNa che, eTale guNa ane paryAya, e baMnene nayavAdanA aMtarapaNAthI abheda svIkAryo che, ane te nirbhajanArUpa che. nizcitabhujanA eTale, nizcitabhAga jANave. jemake, skaMdhadravya che, tene dezapradeza vaDe bheda pADatAM paramANu sudhI bheda paDe che. (pukULa dravya jyAre AkhuM hoya tyAre skaMdha kahevAya; ane tene eka bhAga laIe te deza, ane tethI bArIka bhAga laIe; te te pradeza kahevAya, ane te pradeza chuTA paDe te paramANu che.) paramANu paNa eka guNe kALe be guNa kALA sAthe meLavatAM anaMtA bheTavALA thAya che. A badhA paryAya guNa che. gaNanA guNa be traNa cAra vigere, ghaNI moTI rAzi heya; te gaNanA guNa vaDe nizcaya karAya che ke, ATaluM enuM pramANa che. - karaNaguNa. kaLAke zalya te, pANI vigeremAM ikine kuzaLatA mATe, (kasarata mATe) nahAvA, taravA vigerenI kriyA karAya che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) abhyAsaguNa. bhAjana vigere saMba dhI che. jemake, te divase janmele maLaka paNa te pUrvabhavanA abhyAsathI mAtAnuM stana vigere peAtAnA moDhAmAM le che, ane rotA bAMdha thAya che, athavA abhyAsanA vazathI aMdhArU hoya; tepaNa kALI meDhAmAMja muke che, tathA AkuLa cittavALA paNu du:khavALI jagyAyeja zarIrane pa'pALe che vigere iM gaNu aguNa. guNuja kAIne aguNapaNe pariName che. jemake, TAi mANasanA saraLaguNu, kapaTIne avaguNu karanArA thAya che. zAThyaM hrImati gaNyate vratarUcau, dambhaH zucau ke ( tan zUre nirghRNatA Rjau vimatitA, dainyaM priyAbhASiNi // tejasvinyavalitpatA mukharatA, vaktaryazaktiH sthire / tatko nAma guNo bhavet saviduSAM yodurjanairnAGkinaH // ? | ** lajjAvALI buddhi hAya; te zaThapaNAmAM mAne. vratanI rUcI da.bhapaNe mAne; pavitratAne ketava ( mazkarIpaNuM ) mAne; zUne nirdayatA, saraLatAne ghelApaNuM, mIThuM khelaoN dInatA mAne, tejasvIne ahaMkArI, sArUM khelanArane, mukharatA
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) (vAcALapaNuM) mAne sthiramAM bolavAne azakta mAne. AthI koI sAre kavi kahe che ke -paMDitemAM eka guNa hoya ke, durjane tene kalaMkti na banAve? Ane artha e che ke -hitane mATe kaheluM vacana paNa nirbhAgyane aguNapaNe pariName che. aguNa guNa keIne aguNa-vacana paNe guNakArI paNa thAya che. jemake, vaka viSaya saMbaMdhI che. te jema, ge gaLIye heya; ane tene kiNa skaMdha (kAMdha) thaye na hoya, te ge gaNamAM sukhethI bese che. " guNAnAmeva daurjanyAdhuri dhuyoM niyujyate / arajAtakiNaskandhaH, savaM jIvati gauliH||" " . jemake - daurjanya (kuTIlatAthI) guNanuM ja dhurimAM dhurya paNuM jAya che. jemake, ajAta eTale, jene kiNaskaMdha natha hoyate gaLIye baLada sukhethI jIve che. bhavaguNa bhavaguNa eTale, nArakAdi bhAvavALe jIva te te sthAnamAM utpanna thAya tyAM tene te guNa maLe te jIvane AzrayI che. jemake, nArakimAM jIva utpanna thAya; tene atizaya vedanA, tathA dukhethI sahana thAya tevI pIDA te bhegave; tathA tenA zarIrane tala tala jevaDa- kakaDaLhItAM , te paNa
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) joDAI jAya; tathA avadhijJAnavALA hoya che. A nArakamavane guNa kahevAya. e pramANe tiryaMcamAM utpanna thayelA tenA bhavaguNa pramANe sat asanA vivekarahita chatAM AkAzagamananI labdhivALA hoya che, tathA gAya vigerene ghAsa vigere khANuM zubha anubhAva vaDe maLe che, tathA manuSyabhavamAM mekSaprApti badhAM karmone kSayarUpa che, te maLe che, tathA dene sarva zubha anubhava che. A bhavane guNa che. zIlaguNa. - bIjAe AkrozathI kahevA chatAM pite svabhAvathI zAMta rahI ke na kare athavA zabdAdika viSaya sArA-mAThA prApta thatAM pite tatvane jANa hevAthI madhyasthapaNuM rAkhe te zIlaguNa che. bhAvaguNa bhAvaguNa te aidAyika vigere che, tene guNa te, bhAvaguNa che. te jIva ane ajIva AzrayI che. te jIva viSaya audayika vigere cha prakAre che. tenA be bheda che, eTale tIrthakara, tathA AhAraka zarIra vigere saMbaMdhI prazasta che, ane zabda vigeremAM viSayanI vAMcchanA, tathA hAsya rati arati, vigere nidavA yogya che, tathA aupazamika te, upazama zreNIe caDhelA AyuSyanA kSayathI teja samaye anuttara vimAnane prApta kare che, tathA sArUM karma udayamAM na
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ (27). AvavArUpa che, te Apazamika che. kSAvikabhAva guNa cAra prakAre che. (1) sAta mehanIya karmanI prakRti kSaya thayA pachI pharIthI mithyAtvamAM jAya (2) kSINa mehanIya karmavAlA jIvane avazya bAkInA traNa ghAtakarma dUra thaze (3) kSINa ghAtI karmane AvaraNa rahIta jJAnadarzana pragaTa thaze (4) badhAM ghAtiaghAti karma dUra thatAM pharIthI janma le na paDe tathA atyaMta ekAnta bAdhA rahIta paramAnaMda vAlA sukhanI prApti che, te che, kSaya upazamathI thaela lApazamika darzana vigerenI prApti che ane pariNAmika te bhavya abhavya vigere che, tathA saMnipAtika te Adayika vigere pAMca bhAvanuM eka kALe sAthe maLavuM te A pramANe che. jemake manuSya gatinA udayathI Adayika bhAva che tyAM pAMca indriyanI prApti thavAthI, te samaye jJAna saMbaMdhI kSaya upazamathI kSAye paza mika che ane darzana mohinIya karmanI sAta prakRtinA kSayathI kSAyika che ane cAritra mehanIyanA upazama bhAvamAM Apazamika che ane bhavyapaNathI pariNAmika bhAva che ema jIvane bhAva guNa batAve (AnuM vadhAre varNana cethA karma graMthamAM che tyAMthI jevuM.) have ajIva bhAvaguNa kahe che te audayika ane pAriNa mikane saMbhava che. paNa bIjAne nathI. Adayika eTale udaya mAM thaela ane ajIvanA AzrayI che te vivakSAthI ajIva
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) lIdhe jemake keTalIka prakRtie puzaLa vipAkI ja hoya che. prazna-te kaI che? uttara-AdArika vigere pAMca zarIra, cha saMsthAna, traNa aMge pAMga, cha saMhanana, pAMca varNa, gaMdha, pAMca rasa, ATha sparza, agurU ladhu nAma, upaghAtanAma, parAghAtanAma uta, tapanAma nirmANa, pratyeka sAdhAraNa, sthira, asthira, zubha, azubha A badhI prakRtie pukULa vipAkinI che, kAraNa ke, jIvanuM saMbaMdha chuM chatAM puLa vipAkipaNe teo che. pariNAmikabhAva, achavaguNa be prakAre che. anAdi pari. Namika te dharma-adharma, AkAzane anukrame gati, sthiti, ane avagAha lakSaNarUpa che, sAdi, (AdIvALo) pariNArika dekhAva bhAva te, AkAzamAM vAdaLanuM IMdra dhanuSya vigerene dekhAva che, tathA paramANuonuM rUpa vigeremAM bIju gurupaNuM badalAya che. have A pramANe guNa kahIne mULane nikSepa kahe che. mUle chakaM dave, odaiuvaesa AimUlaM ca / khitte kAle mUlaM, bhAva mUlaM bhave tivihaM // 173 / / mULa zabdane cha prakAre nAma, sthApanA, dravya, kSetra kaLa ane bhAva, ema nikSepa che. nAma sthApanA jANItA che. dravyamALa. dravyamULamAM jJazarIra, bhavyazarIra, ane te zivAya (1) dayikamULa, (2) upadezamULa, (3) AdimULa. ema traNa prakAre che. vRkSanAM mULapaNe je dravya pariName te audA
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) cikamULa jANavuM; tathA vidyAgIne tene rega dura karavA, je mULane upadeza kare, te upadezamULa-piparImULa vigere jANavAM AdimULa vRkSanAM mULanI utpattimAM je paheluM kAraNa che ke jemake, sthAvaranAma gAtra prakRtinA saMbaMdhathI tathA mULa nirvatane uttara prakRtinA pratyayathI je mULa utpanna thAya tene bhAvArtha kahe che, te mULane nirvAha karanAra puLonA udaya AvatAM kArmaNa zarIra che, te AdArika zarIrapaNe pariNamatAM paheluM kAraNa che. kSetramI, je kSetramAM mULa utpanna thAya che, athavA je kSetramAM mULanuM varNana thAya te jANavuM. . kALa mULa kSetramULa pramANe eTale je kALamAM utpanna thAya; athavA vaNa na karAya te kALa bhULa che bhAvamULa traNa prakAre che. odaiyaM uvadihA, Ai tigaM mUla bhAva odhoN| Ayario upadihA, viNayakasAyAdio AI // - | ji. 174 .. | upadezaka mULa. bhAva mULa AdAyika-bhAvamULa, ane AdimULa prathamanuM kahe che. nAma getranA karmanA udayathI vanaspatikAyanuM mULapaNuM anubhava karate "mULajIvaja" dayikamAva mULa che, ane
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) upadezakamULamAM jaina Agama jANanArA AcAya je upadezaka che, te jANavA AdimULamAM prANIe je kama vaDe utpanna thAya che, te prANIonuM meAkSa athavA sa`sAranuM je prathama bhAvamULa che, tene upadeza kare te jANavu: jemake, A gAthAnA cethA padamAM kahyuM keH-- vinaya kaSAya vigere Adi che.' mekSanuM AdikAraNa jJAnadarzana-cAritra, tapa ane pacArika ema pAMca prakAranA vinaya che, tenAthI mekSanI prApti thAya che. viLayA nAM bALAva, maLa mAhaiiM caraLa tu caraNAhiMto mokkho, sukkhe sukkhaM aNAvAhaM // | 1 || vinayathI jJAna, ane jJAnathI darzana. (zradhdhA),zradhdhAthI cAritra, cAritrathI mokSa, ane mekSamAM khAdhArahita sukha che. vinayaphalaM zuzrUSA, guruzuzrUSA phalaM zrutajJAnam / jJAnasya phalaM virati, viratiphalaM cAzravanizeSaH / 2 / saMkalaM tapoyala, matha tapaso nirjarAphalaM dRSTam / tasmA kriyAnivRttiH kriyAnivRtterayogitvam || .. vinacaMtu phaLa gurunI sevA. tenAthI zrutajJAna, tenAthI cAritra, tenAthI Azrava, pApa ) nA aTakAva, tenAthI saMvara, saMvaranu' phaLa tapa. tenAthI nirA, tenAthI kriyAne aMta, tenAthI AyegIpaNuM che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (31) yoganirodhAbhava, santatikSayaH santatikSaganmokSaH tasmAt kalyANAnAM, sarveSAM bhAjanaM vinayaH // 4 // agipaNAthI bhavasaMtatine kSaya tenAthI mokSa che, mATe te badhAM kalyANanuM mULa vinaya che. (mATe vinaya saMpAdana kare.) jema vinaya mekSanuM kAraNa che, teja pramANe viSaya (ikriyAne svAda,) tathA kedha, mAna vigere kaSAye saMsAranuM mULa che mULanuM varNana karyuM. have sthAnanA paMdara prakAre nileSA batAve che. NAmaMThavaNAdavie, khittahA uddU uvaraI vshii| saMjama paragaha johe, ayala gaNaNa saMdhaNAbhAve / 172 // nAmasthApanA dravya, kSetra, kALa, vigere che, te kahe che. nAmasthApanA sugama che. dravyamAM jJazarIra vigere choDane dravyasthAnamAM sacitta acitta ane mizradravyanuM je sthAna, (Azraya che te levuM. kSetrasthAnamAM bhArata vigere che, athavA UMce nIce athavA tirachA (trAMsA) lekamAM je kSetra che te kSetrasthAna che, athavA je kSetramAM sthAnanuM vyAkhyAna thAya te levuM. adhdhA (kALa) tenuM sthAna be prakAre. (1) kAyasthiti, (2) bhavasthiti che. kAyasthiti te, pRthvI, pANI, ASi, vAyumAM asaMkhyAta, utsapiNI, avasarpiNIne kALa che, tathA vanaspatikAyane anaMtakALa che.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ * be iMdriya vigere vikasendriyanIkALa sthiti saMkhyAtA hajAra varSanI che. paMcendriya, tiryaMca, tathA manuSyanI kAyasthiti sAta ATha bhava che.. - paNa te badhAnI bhAvasthiti nIce mujaba che - pRthvInI bAvIsa hajAra pANInI sAta hajAra, vAyunI traNe hora, vanarapatinI daza hajAra varSanI uSTi sthiti che. agnikAyanI traNa rAtrIdivasa che be indriya zaMkha vigerenI, bAra varSanI che, traNa Indriya kI vigerenI sthiti ogaNapacAsa divasanI che, cAra ISi bhamarA vigerenI cha mAsanI che. pAMca Indriya tiryaMca, tathA manuSyanI traNa palyopamanI che, deva, tathA nArakInI sthiti bhavasaMbaMdhI tetrIsa sAgaropamanI che, ane ekavAra tyAM utpanna thayA pachI lAgalagATa utpatti nathI; mATe kAyasthiti ekaja bhavanI gaNAya. A upara je sthiti batAvI che, te kAyasaMbaMdhI, tathA bhavasaMbaMdhI ane prakAre utkRNa jANavI jaghanyathI te badhAonI sthiti aMtamuhartAnI che, paNa nArakI devatAnI bhavasthiti daza hajAra varSanI che. A badhuM kALane AzrayI kahyuM; athavA adhAsthAna te samaya AvalikA, sahasa aherAta, pakSa, mAsa, Rtu, ayana saMvatsara, yuga, palpepima, sAgaropama, utsapiNI, asapaNa, pujaLaparAvartana, atIta, anAgata, ema badhA kALarUpe jANavuM. ke * *** *
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAna te, kAryotsarga vigere che, ane enA upalakSaNathI niSaNuM (besavuM.) vigere paNa jANavuM. uparatisthAna te, virati che. tenuM sthAna eTale, sAdhu paNuM, athavA zrAvakapaNuM jANavuM; paNa sAdhunI sarva virati, anai zrAvakanI deza virati che. ' vasatisthAna eTale, je sthAnamAM gAma athavA vAra vigeremAM amuka kALa rahevAnuM thAya; te vasati che. saMyamasthAna sAmAyika chedepasthApanIya parivAra vizaddhi tathA sUmasaMpAya, yathAkhyAta, ema pAMca prakAre saMyama che. te darekanAM sthAna asaMkhyAta che. pramA-asaMkhyAtanI saMkhyA keTalI che? hajAra-ati idhiya pANAne viSaya hovAthI sAkSAta dekhADavAne zaktivAnuM nathI, tethI sidhdhAMtamAM ApelI' upamA pramANe kahIe chIe. eka samayamAM sUkSama anikAyanA cha asaMkhyaya lekAkAza pradeza pramANu utpanna thAya che tenAthI asaMkhyAta guNa agnikAya paNe pariNamelA che. tenAthI paNa te kArya sthiti asaMmeya guNI che tenAthI paNa anubhAga baMdha adhyavasAya sthAna asaMkheya guNa che. ATalAM saMyamanAM sthAna sAmAnyathI kahyAM. have vizeSathI ' sAmAyika che pasUthApanIya parihAra vizuddhi-e traNanI darekanAM asaMkhyaya lekAkAza pradeza tulya saMyama sthAna
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ (34) ane sUkSma saMpAyanI aMtara muhartApaNAnI sthiti hevAthI aMta muhUrtanA samaye barAbara asaMmeya saMyama sthAna che. yathAkhyAta cAritranuM jaghanya utkRSTa sIvAya ekaja saMyama sthAna che, athavA saMcama zreNInI aMdara rahelA saMyama sthAnane levAM, te A krame che' anaMta cAritra paryAyathI baneluM eka saMyama sthAna che. asaMkhya saMyama sthAnanuM baneluM kaMDaka che. te asaMkhyAta kaMDakathI utpanna thaela I sthAnanuM joDakuM che, tethI asaMmeya sthAnarUpa zreNuM che. - pragraha sthAna - prakarSathI jenuM vacana levAya (mAnanIya thAya.) te pragraha vAkyA nAyaka (netA) jaNa te lAkika ane lekottara ema be prakAre che tenuM sthAna te pra sthAna che. lekikamAM mAnanIya vacanavAlA rAjA yuvarAja mahattara (rAjAne hita zikSaka) amAtya (pradhAna) rAjakumAra che. joke ttaramAM paNa AcArya upAdhyAya pravRtti ( pravartaka ) sthavira gaNuM vahedaka che. dha sthAna. A paNa pAMca prakAre AlIDha-pratyAlIDha-vizAkha maMDala samapAda e rIte che-
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ acaLa sthAna. AsthAna cAra prakAre che, tenA sAdi paryava sAna vigere che te batAve che. paramANu vigere dravyane eka pradeza vigeremAM jaghanyathI eka samaya sAdi saparyavasAna avasthAna che. ane utkRSTathI asaMkhyaya kALa che. ane sAdi aparyavasAna sthAna sidhdhanuM bhaviSyanA kALarUpa che. sidhdhanuM mekSamAM javuM te Adi ane tyAMthI keIpaNa vakhate khasavAnuM nathI mATe anaMta che. anAdi saparyavasAna sthAna atIta adhA rUpanuM zelezI avasthAnA aMta samayamAM kAmaNa ane taijasa zarIra dhAranArA je bhavya jIva che tene AzrayI jANavuM (jasa ane kAmaNuM zarIra bhavya jIva sAthe anAdi kALathI jeDAelAM che. ene jIva mekSamAM jatAM te baMne jIvathI judAM thaDe che te anAdisAMta kahevAya che.) - anAdi apacava sAna te dharma adharma AkAzanA saMbaMdhI che. (temanI sthiti pUrvanI jevI che, tevI ja hamezAM rahe che.) gaNunA sthAna. eka bethI mAMDIne zIrSa prahelikA sudhI je gaNatrI che. te levI. (jainamAM parArdha uparAMta saMkhyA che te anugadvAra sUtramAM batAvelI che, tyAMthI jevI.) . *
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) saMdhAna sthAna. te be prakAre che. dravyathI. ane bhAvathI che. dravyathI chinna ane achinna ema be bhede che. te strInI kAMcaLI vigerenA TukaDA karIne sAMdhavAnuM che. ane achina saMdhAnamAM pakSama upadyamAna tatu vigerenuM joDANa che. (tANe vA kapaDAmAM DAya che.) bhAva saMdhAna prazasta ane aprazarata ema be bhede che temAM prazasta achinna bhAva saMdhAna upazama kSepaka zreNie caDhatA. manuSyane apUrva saMyamasthAna eka sarakhAMja hoya che. paNa vacamAM tuTaka paDatI nathI. athavA zreNi sIvAya. pravardhamAna kaMDakanAM levAM. chinna prazasta bhAvasaMdhAna bhAvathI Adayika vigere bIjA bhAvamAM jaIne pAchA zudhdha pariNAma vAlA thaIne tyAM AvatAM thAya che. ' aprazasta achinna bhAva saMdhAna upazama zreNi ethI paDatAM avizudhdhamAna pariNamavAlA manuSyane anaMtAnu-baMdhi mithyAtvanA udaya sudhI jANavuM --athavA upazama zreNi sIvAya. kaSAyane vazathI baMdha adhyavasAya sthAne ne caDhatAM caDhatAM avagAha mAna karanArA ne hoya che. - amazata chinnabhAva saMdhAna te dayika bhAvathI Apazamika vigere bIjA bhAvamAM jaIne pAchA tyAMja dayika bhAratamAM Ave te che. A dvAranuM joDakuM sAthe ja kahyuM eTale
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ (37) saMdhAna sthAna dravya viSayanuM paheluM che, ane pachInuM bhAva viSayanuM che athavA bhAva sthAna je kaSAyanuM sthAna che, te ahIM levuM kAraNake teone ja jItavApaNane adhikAra che. - prazno - teonuM kayuM sthAna che ke jene AzrayIne te thAya che. uttara- zabdAdi viSane AzrayIne te thAya che te batAve che paMcamlu kAmaguNelu ya, saddapkarisarasarUva gaMdhetuM / jassa kAsAyA vaTuMti, mUlaDhANaM tu saMptAre ni. gA. rakA - ahIM IcchA anaMga rUpa je kAma che. tenA guNene AzacI cittane vikAra che, te batAve che. te vikAre zabda sparza-rasa-rUpa-gaMdha--ema pAMca che-te pAMce vyasta athavA samasta-viSaya saMbadhI je jIvanuM viSaya sukhanI IcchAthI aparamArthane dekhanAra saMsAra mI jIvane rAga dveSa rUpa aMdhakArathI AMkhanuM teja haThI javAthI sArA-mAThA padArtha prApta thatAM kaSAye thAya che te mULanuM saMsAra jhADa thAya che tethI zabdAdi viSayathI utpanna thae kaSA saMsAra saMbaMdhI mULa sthAna ja che ene bhAvArtha e che ke rAga vigerethI DAmADoLa thaela cittavAlo jIva paramArthane na jANavAthI AtmAne tenI sAthe kaMI saMbaMdha nathI chatAM viSayane AtmA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) rUpe mAnIne AMdhaLAthI paNa vadhAre AMdhaLe banI kAmI jIve ramaNIya viSaye joIne AnaMda pAme che tethI kahyuM chedRshyN vastu paraM na pazyati jagatyandhaH puro'va sthitaM, rAgAndhastu yadasti tatpariharan yannAsti tat pazyati / kundendIvarapUrNacadrakalaza zrImallatApallavA, nAropyAzucirAziSu priyatamA gAtreSu yanmodate // | (zArdUlavikrIDita). AMdhaLe che te jagatamAM jovA jevI vastu joI zako nathI paNa rAgathI AMdhaLe thaele pite AtmA che te Atma bhAvane cheDIne anAtma bhAvane jue che jemake chatI vastu kaMda (kula) IdIvara (kamaLa) pUrNacaMdra kaLasa zrImat latApale jevAnI gaMdakInA DhagalA rUpa priya strInA zarIrane upamAo ApIne temAM kAmI AnaMda mAne che. (sAkSAta uttama vastuo cheDIne dudhathI bharelA strInA gaMdA zarIramAM AnaMda mAne che) athavA karkaza zabdo sAMbhaLIne temAM dvipa kare che tethI manahara athavA aNagamatA zabda vigere viSaye kaSAyenuM mULasthAna che. ane te kaSA saMsAranuM mULa che.. prazna-je zabdAdi viSaye kaSAya che te tenAthI saMsAra kevI rIte che?
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara-kAraNa ke karma sthitinuM mULa kaSAya che ane karma sthiti saMsAranuM mULa che. saMsArIne avazya kaSA hoya che, te kahe che- jaha madha pAyavANaM, bhUmIe paIDiyAI muulaaii| iya kamna pAyavANaM, saMsArapaiDiyA mUlA // 177 // - jema sarva jhADenAM mULa pRthvImAM rahelAM che te ja pramANe karma rUpa vRkSanA kaSAya rUpe mULa saMsAramAM rahelAM che. zaMkA-A ame kevI rIte mAnIe ke karmanuM mULa kaSAya che.? uttara-mithyAta, avirati, pramAda, kaSAya, ga, ebaMdhanA hetu che. AgamamAM paNa kahyuM che ke- "jIve NaM bhaMte ! katihiM ThANehiM NANAvaraNilaM kamnaM baMdhai ? goyamA, dohiM ThANehi, taMjahArAgeNa va doseNa ca / rAgeduvihe-mAyA lobheya, dose duvihe kohe ya mANe ya, eehiM cauhiM ThANehiM vIriA vahiehiM NANAvaraNinaM kammaM bNdhh|| he bhagavaMta, jIva keTalAM sthAna vaDe, jJAna AvaraNIya karma bAMdhe che- uttara-he gatama. rAga ane dveSa e be sthAna vaDe bAMdhe che ane e rAga mAyA ne lebha ema be bhede che, tathA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ cheSa paNa keya ane mAna, ema be bhede che. e cAra sthAna vaDe vIrya, upagUDha (DavA)thI jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. e pramANe AThe karmane AzrayI jANavuM ane te kaSAe meha nIya karmanI aMdara rahelA che. ane te AThe prakAranA karmanuM mULa kAraNa che. kAma guNa mehanIya paNuM batAve che. aTTavihakammarukkhA savve te mohnnijmlaagaa| kAmaguNamUlagaM vA tammUlAgaM ca saMsAro // 18 // pUrva kahyuM ke karma pAdapa vigere tenI vyAkhyA kare che. temAM karma pAdapa kayA kAraNuvAlAM che. tene uttara-ATha prakAranA karma rUpa vRkSe che. temanuM mULa mehanIya karma che. eTale ekalA kaSAye na levA paNa kAma guNo mohanIya mULa vAlA che. je vedanA. (saMsAra bhe gavavAnI IcchA) udayathI kAma thAya che. te levA. ane veda che te mohanIya karmamAM samAveza thAya che. tethI mohanIya karma je saMsAranuM mULa kAraNa che. te saMsAra le. teja pramANe saMsAra kaSAya, kAmanuM paraMparAe mehanIya karma kAraNapaNAthI pradhAna bhAvane anubhave che. (teja karma baM. dhanamAM agresara che. te mehanIya karmane kSaya thavAthI bIjA kamane avazya kSaya thaze teja pramANe kahyuM che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ "jaha matthayasUIe, hayAe hammae tlo| tahA kammANi immaMti, mohaNije khaye gae // 1 // jema tADanA jhADanI je sUi mathALe rahelI che. te nAza karatAM tADanuM jhADa nAza pAme che, teja pramANe mohanIya karma nAza pAmatAM bIjA ko nAza pAme che. A mehanIya karma darzane mahanIya ane cAritra mohanIya ema be bhede che, te batAve che. duvihI a hAi moho, saNamoho carittamoho / kAmA carittamoho, teNahigAro ihaM sutte // 179 // | darzane mohanIca ane cAstri mehanIya ema be bhede kahyuM. ane baMdhanA hetunuM paNa be prakAre paNuM che te batAve che. ahaMta (jinezvara) sikva, caitya, tapa, zrata gurU, sAdhu, saMghanA pratyenIka (jinezvarathI saMgha sudhI je pade che, jemAM guNa ane guNa e baMne Ave che temanA zatru)paNe je varte te darzana mehanIya karma bAMdhe che. ane jenA vaDe jIva anata saMsArarUpa samudranA madhyamAM paDe che tathA tIvra kaSAya bahurAga dveSarUpa mehathI gherAele banI deza virati ane sarva viratine haNanAre cAritra mehanIya karma bAMdhe che. . temAM mithyAtva, samya mithyArava (mizra) ane sabhyaka ema traNa bhede darzana mehanIya-karma che, tathA soLa
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAranA kaSAya che. nava nekaSAya che. ema paccIsa bhede cAritramehanIya che. (pahelA karmagraMthamAM mehanIyama juo.) temAM kAma e zabda vigere pAMca viSaye cAritramoha jANavA tenA vaDe ahI sUtramAM adhikAra che. kAra ke, ahIM cAlu viSayamAM kaSAyanuM sthAna che ane te zabdAdi pAMca guNarUpa che. ane cAritra mehanIya pUrve kahelI uttaraprakRti je strIveda puruSaveda napuMsakaveda tathA hAsya ratibhathI AzrIta kAma AzrayavALA kaSAye saMsA ranuM mULa che ane karmamAM pradhAna kAraNa e che te batAve che. saMsArasta u mUlaM, kammaM tatsavi huMti ya ksaayaa| saMsAra te naraka, tiryaMca, manuSya, deva ema cAra prakAre gatirUpa saMsAranuM bhramaNa che. tenuM mULa kAraNa ATha prakAranuM karma che. te karmanuM paNa mULa kAraNa kaSAye che. te krodha vigere saMsAranuM nimitta che, ane te pratipAdita zabda vigere sthAnenuM pracurasthAnapaNuM batAvavA pharIthI sthAna vizeSa aDadhI gAthAvaDe kahe che. te sayaNapesaatthA. iesa ajjhatthao adviaa||18|| pahelAM ane pachI paricayavALAM mAtA pitA sAsusasarA vigere je svajana (sagAM) che. tathA nekara vigere prakhya che ane dhana dhAnya kukhya (tAMbu-pItaLa vigere) vAstu (ghara) ratna e artha kahevAya che (te svajana vigerene
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43) dvandva samAsa karaveza. ) A badhAne aMge kaSAyA viSayapaNe rahyA che, ane AtmAmAM prasannacadra rAjarSi nI mAphaka viSayIpaNe che; tema ekendriya vigerene paNa kaSAyeA che. A pramANe kaSAyanuM... sthAna matAvavA vaDe sUtrapadamAM lIdhelu che. sthAna samApta karIne jItavAyeAgyaviSayavALA kaSAyeAnA nikSepA kahe che. NAmaMThavaNAdavie, uppattI paJcae ya Aeso / rasabhAvakasAe yA, teNa ya kohAiyA cauro 181 kaSAyanAnikSepA. jevA che tevA a na batAve; te nirapekSa abhidhAna mAtra te nAma kaSAya che ane sadbhAva ( tadAkAra citra vigere ) asadbhAva ( tadAkAra nahI. ) jema iMTa vigerenA deva manAve; ) te e prakAre sthApanA nikSepa che. jemake, bhayaMkara brUkuTi ( AMkhanI bhramara ) krodhathI caDhAvI kapALamAM traNa saLa pADI trIzULa sAthe mADhuM tathA AMkha lAla karI DhAThadAMta pIsate parasevAnA pANI vigerethI saMpUrNa krodhanu citra pustaka athavA akSa varATaka ( vigeremAM rahela te sthApanA kaSAya che. ( krodha AzrayI che, ane krodhanAM cinha jene pragaTa thayAM hoya; tevA krodhInuM citra pustaka athavA khIjAmAM citra pADe; te kaSAyanuM citra hAvAthI; sthApanA kaSAya che. ) dravyakaSAyeAmAM zarIra tathA nya zarIrathI vyatirikta kama drazya kaSAyA krodhanuM ( jIvane
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA nekarma dravya kaSA chetemAM prathama je udImAM na AvelA; athavA udINImAM je pudagaLe AvelA hoya te putaLe dravyanA pradhAnapaNathI karmedravya kaSA jANavA. bibhitaka ( , ) vigere karma dravya kaSA. che tathA utpatti kaSA zarIra upAdhi kSetra vAstu sthANuM vigere utpatti kaSAye che, eTale jene AzrayIne kaSAnI utti thAya; te utpatti kaSAya jANavA; tevuM ja zAstramAM kahyuM che - 'kiM etto kaTTayaraM, ja mUDho thANuammi aavddibho| thANasta tassa rUsaha, na appaNo ippaogassa // // koIne sthANuM (jhADanuM ThuMThuM) vigere vAgatAM mUha mANasa pitAnA pramAdane deSa na kADhatAM; teja sthANa upara kedha kare che. enAthI vadhAre dukhadAyaka bIjuM zuM che? pratyayakaSAya. kaSAyenA je pratye eTale baMdhanA kAraNe che te ahIMyAM suMdara ane kharAba, evA bhedavALA zabda vigere levAnuM kAraNake enAthIja utpatti tathA pratyayanuM kArya tathA kAraNarUpe-bheda rahelA che. Adeza kaSAya. banAvaTI bhramara vigere caDhAvavI te che. rasavAya rasathI eTale kaDavA tIkhA ema pAMca prakAranA rasanI aMdara rahelA che. te levA
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (45) bhAvAya zarIra, upadhi, kSetra, vAstu, svajana, preSya, arcA vigere nimittathI pragaTa thaelA je zakhsa vigere kAma guNu kAraNu kArya bhUta kaSAya karma nAyarUpa AtmAnA pariNAma vizeSa te kroSa mAna mAyA lAbha evA cAra kaSAya che. te darekanA ana'tAnu badhI apratyAkhyAna pratyAkhyAna AvaraNa tathA saMjavalana, evA cAra bheda vaDe gaNatAM soLa bheda vAlA bhAva kaSAya che. teonu svarUpa tathA anubaMdhanuM phaLa gAthA varDa kahe che. -'jalareNupuDhaM vipavvaya, rAIsariso canho koho / tiNisalyAkaTuDiya, selatthaMbhovamo mANo // 1 // ' pANImAM retImAM jamIna upara ane parvata upara je phATa paDavA jevA dekhAva thAya, che te cAra prakAranA krodha che. (ratImAM kADhelI lITI, pavanathI turata malI jAya, tevA sajavalana krAya jANavA. ema anukrame dareka vadhAre vadhAre pramANamAM jANavA) tathA tiniza latA lAkaDuM hAka patharanA thAMbhale e cAranI upamA vAluM mAna che. ( tiniza latA jhaTa vaLe tema sajavalana mAnavALA mAna mukI jhaTa name AkInA mAna vAlA kaThaNAIthI name paNa patharanA thAMbhale name nahI tema anaMtAnuM adhI mAnavAleA name nahI)
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAvalehigomutti, meMDhasiMgaghaNa vaMsa muulsmaa| lobho halidakaddama, khaMjaNakimirAyasAmANo // 2 // avalakhI (netara vigerenI chAla) gemutrIka gheTAnuM zIgaDuM ane vAMsanuM thau, A cAranI upamAM vAlI mAyA che. (saMjavalana mAyA vAle jema netaranI chela. vALelI hoya te paNa sIdhI thaI jAya che. tema A mAyA vALa mAyAne dUra kare che paNa chevaTanI mAthAvALe vAMsanA thaDIyA mAphaka kadIpaNa kapaTa cheDate nathI) tathA lebha haladara kAdava khaMjana ane kRminA raMga je che. (saMjavalanane lebhavALo jema haladarane raMga jhaTa jatA rahe tema A lebhIne jhaTa saMteSa thAya. paNa kRmi rogathI raMgelA kapaDA jevA lebIne maratAM sudhI saMteSa na thAya. pakkhacaumAsavacchara, jaavjiivaannugaaminnokmso| devaNaratiriyaNAraya, gaisAhaNaheyavo bhaNiyA te ka Sa saMjavalana vigerenI sthiti. eka pakhavADIla tathA cAra mAsa, ekavarSa. ane chevaTanA anaMtAnu baMdhInI AkhI jIMdagI sudhInI che. ane teonI saMjavalana vAlAnI deva gati tathA bAkInA traNanI anukrame. manuSya tiryaMca ane naraka gati che. arthAt e kaSAye vAlA che e gatine pAme
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (47) che. ema kaSAyA te gatinA sAdhananA hetue kahyA, A kaSA thanA nAma vigere ATha prakAre nikSepA kahyA. tene kayA nathavAle zu icche che. te kahe che. nagama nayavAle sAmAnya vizeSa rUpapaNAthI tathA tenuM ekagama paNuM nahAvAthI tenA abhIprAya pramANe badhAe nikSepA nAma vigere AThe mAne che. ane sa`grahavyahavAra nayavAlA kaSAya saMba'dhanA abhAvathI. Adeza. ane samutpatti e e nizreSAne icchatA nathI. rUjI sUtravAle vartamAna ane IcchitA hAvAthI Adeza, samutpatti ane sthApanA nikSepAne icchatA, nathI zabda nayavADhera nAmanA paNa katha* citabhAvanI a Mdara rahelA bhAvathI nAma ane bhAva, evA e nikSepAneja Icche che A pramANe kaSAyeA karmanA kAraNapaNe kahyA. ane te kama saMsAranuM kAraNa che. have saMsAra keTalA prakAranA che te tAve che. davve khitte kAle, bhavasaMsAre a bhAvasaMsAre / paMcaviho saMsAro, jatthe te saMsarati jiA // 182 // dravya, kSetra, kALa, bhava, ane bhAva, ema pAMca prakA2nA sa'sAra che, jemAM sa'sArI jIvA bhramaNa kare che. (nAma sthApanA sugama hAvAthI niyukti kAre lIdhA nathI ema jaNAya che.) drazya sauMsAramAM na zarIra bhavyazarIra cheADIne dravya saMsArarUpa A saMsAraja che, ane kSetra saMsAra je kSetramAM dravye Ama tema sa'sare (khase) te che. kALa saMsAra te te
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) jemAM saMsAnuM varNana thAya ane naraka vigere cAra gatimAM anupUrvInA udayathI eka bhavathI bIjA bhavamAM javuM, te bhava saMsAra che. ane bhAva saMsAra eTale saMskRtine svabhAva te aiyika vigere bAvanI pariNatirUpa che, temAM prakRti, sthiti, anubhAga, ane pradeza ema cAra prakAranA karmanA baMdhanA pradeza vipAkanuM bhegavavuM che. A pramANe dravyathI laI bhAva sudhI pAMca prakArane saMsAra che athavA dravyAdika cAra prakArane saMsAra che te A pramANe azvathI hAthI. gAmathI, nagara, ane vasaMtathI grISma. tathA AdathiI . pazamika ema cAra prakAre thAya che, ema baMne prakAre saMsAra batAvyuM che, A saMsAramAM karmane vaza thaelA che. Ama tema bhame che. tethI karmanuM svarUpa batAve che. NAmaMThavaNAkamma, davyakammaM paogakammaM ca / samudANiriyAvahiyaM AhAkammaMtayokamma // 18 // kiikamma bhAvakamma, dasaviha kammaM samAmao hoi| nAma karma. te karma viSayathI zunya. evuM nAma mAtra che. sthApanA karma pustaka athavA 5tra vigeremAM kama vaNAnuM sAbhAva. asadabhAva ema berUpe je lakheluM ke citareluM hoya kema che te sthApanA karma che. dravya karmamAM, jJazarIra. bhavya zarIra sIvAya tirikta be prakAre chedravya karma ane te dravya karma, temAM vyakarma te karma kAra
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ (49) vargaNAnA aMdara rahelA pudrage je baMdhane gya, ane baMdhAMta ane bAMdhelA je udaNamAM na AvelA hoya te levA ne dravyakarmamAM kRSIbaLa (kheDuta) vigerenAM karma jANavA jenAthI bIjA ivene duHkha thAya tevAM saMsArI kRtya ahIM haivAM) pra-karma vagaNanI aMdara rahelA yudaLa dravya kare che evuM kahyuM te vagaNA kaI che? uttara-sAmAnya rIte vargoM cAra prakAranI che, dravya, kSetra, kALa ane bhAva, ema cArabhede che. temAM dravyathI eka be vigerethI, saMkhe, asaMkheya anA, pradeza vAlI che. tathA rAthI je kSetra pradezamAM avagAha karI rahela dravyanA eka ethI saMpeya, asaMmeya, pradeza rU5 phatra pradeze jenAthI kAya, te kSetra vargaNa che. ane kALathI eka bethI mAMDIne saMdhyeya, asaMkheya. samaya sthitimAM rahela vargaNa levI ane bhAvathI rUpa, rasa, gaMdha, sparza, tathA tenI aMdara rahelA bheda rUpa sAmAnyathI bhAva vagaNA jANavI, ane vizeSathI have (1) paramANu enI eka varga che. e ja pramANe eka eka paramANunA upacaya (vadhArA) thI saMkhyaya pradeza vAlA : skanI saMkhyaya vargaNAo che. te ja pramANe asaMkheya pradeza vAlA rakanI asaMkhyaya vargaNa jANavI A vagaNIo dArika vigere pariNAma ne yogya thaI zakatI nathI tathA anaMta pradezanI banelI anatI vagaNae paNa grahaNa
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50) yogya nathI. tevI vargaNAone ulaMghIne dArika grahaNa zya thAya che. te anatI anaMta pradezarUpa anaMtI vargaNAo ja che. eTale pUrve kahelI agya uka vargaNAnI aMdara "eka eka meLavavAthI dArika zarIra grahaNa gya jaghanya vargaNAo thAya che ema eka eka pradeza vadhAratAM vadhelI AdArika eca utkRSTa vargaNa jyAM sudhI anaMtI thAya tyAM sudhI levI. prazna-jaghanya utkRSTAne zuM bheda che? - uttara-jaMghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che, temAM vizeSa A che ke AdArika jaghanya vargaNane anaMtame bhAga je che tenA anaMtA paramANu paNathI eka eka pradezanA upacaya thaethI AdArika yogya vargane jaghanya utkRSTa madhya vartInI vargaNAonuM anaMtapaNuM che, temAM dArika gya utkRSTa vargaNAmAM ekarUpa (saMkhyA) umeravAthI ayogya vargaNa jaghanya thAya che e pramANe eka eka pradeza vadhatAM utkRSTa atavALI anaMtI thAya che. prazna -emAM jaghanya utkRSTa vargaNAne zuM viroSa che ? : uttara-jaghanyathI asaMkhyaya guNI utkRrI che, ane te baha pradezapaNAthI ane ati sUkSama pariNAmapaNAthI dArikane ati vagaNa paNa te agrahaNa gya che, tema alpa pradezapaNAthI ane bAdara pariNAma paNa thI kriya
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ (51) (zarIra)ne paNa agya che, e pramANe jema jema pradezane upacaya thAya tema tema vizrA pariNAmanA vazathI vargaNIonuM atizaya sUmapaNuM jANavuM; teja utkRSTa upara ekarUpa nAMkhavAthI cagya ayogya vigere vekiya zarIra vaNAonuM jaghanya utkRSTatuM vizeSa lakSaNa jANavuM; tathA kriya AhAraka e bannenA vacamAM rahelI agya vargazuonuM jaghanya utkRSTa vizeSa asaMkhyaya guNapaNuM che, vaLI pUrve kahyA pramANe agya vargaNA upara ekarUpanA prakSepathI jaghanya AhAraka zarIra egya vargaNAo thAya. che, te pradeza vRddhithI vadhatAM utkRSTa anaMta sudhI thAya che. prazcA-jaghanya utkRNanuM keTaluM aMtara che? uttaraH- jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che. prazna-vizeSa keTaluM che? uttarA-jaghanya vargaNAne ja anaMta bhAga che, tenuM paNa anaMta paramANupaNuM hevAthI AhAraka zarIra egya vargaNAonuM pradeza uttarathI vadhatI vargaNuonuM paNa anaMtapaNuM che, te utkRSTa vargaNAmAMja ekarUpa umeravAthI jaghanya AhAraka zarIrane agya vargaNAo thAya che. tyArapachI pradeza vRddhie vadhatI jyAM sudhI utkRSTa anaMta thAya tyAM sudhI ja AhAraka zarIranA sUkamapaNathI ane bahu pradezaghaNAthI tene agya vargaNAo che, tema bAdarapaNAthI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ (52) ane alpa pradezapaNAthI tejasa zarIrane paNa ayogya che. " prazna -jaghanya udane ahIM keTaluM aMtara che? uttara-jaghanyathI utkRSTa anaMta guNa che. pra-kayA guNAkAra vaDe ? uttara-abhavyathI anaMta guNA ane siddhathI ane tame bhAge che. tenA upara ekarUpa nAMkhavAthI tejasa zarIrane vegya vagaNa jaghanya che, te pradeza vRddhie vadhatI utkRSTa sudhI anatI thAya che. prama-jaghanya utkRSTanuM aMtara keTaluM che! uttara-jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che, ane vizeSa te jaghanya vagaNane anaMta bhAga che, tene paNa anata pradezapaNuM hevAthI jaghanya utkRSTanI vacamAM rahelI vaNAonuM anaMtapaNuM che, tejasanI utkRSTa vargaNAnA upara ekarUpa nAMkhavAthI vadhelI je vagaNa te taijasa zarIrane A grahaNa cagya thAya che ema eka eka pradeza vadhatAM utkRSTa aMtavAlI anatI vargaNAo che, te taijasa zarIrane tenA ati sUma paNAthI tathA bahu pradezapaNuthI ayogya che, tema bAdarapaNAthI ane alpa pradezapaNAthI bhASA dravyane paNa aya che. jaghanya utkRSTatuM anaMta guNapaNAthI vizeSa che ane
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pa3). te guNAkAra abhavyathI anaMtaguNa ane siddhothI anaMtame bhAge che te azva utkRSTa vargaNAmAM ekarUpa nAMkhavAthI -jaghanya bhASA dravya vargaNa thAya che, tenI paNa pradeza vRddhi e utkRSTa vagaNa sudhI anaMta sthAna che. jaghanya utkRSTanuM vizeSa A che, jaghanya varganA ane tame bhAge adhika utkRSTa varga che. ahI paNa anaMta bhAganuM anaMta paramANu paNuM jANavuM tethI A eka vigere pradeza vRddhinA prakamathI agya vagaNaenuM jaghanya utkRSTapaNuM vigere jANavuM. ahIM vizeSa ATaluM che ke jaghanya utkRSTane bheda ahI abhavyathI anataguNa ane siddhothI anaMtame bhAge che, te vargaNuonuM paNa pUrva hetu kadaMbaka (samUha) thI bhASA dravya ane AnA pAna ( zvAse, chavAsa) dravyanuM agya paNuM jANavuM. ane agya, utkRSTa vargaNAmAM eka rUpa nAMkhethI AnApAna vagaNa. jaghanya thAya che. tenAthI eka eka rUpe vadhatAM utkRSTa vargaNAonA aMtavAlI anaMtI thAya che. jaghanyathI utakRSA, jaghanyathI anaMta bhAga adhika jANavA tenA upara eka rUpa vadhatAM jaghanya utkRSTa bheda vaDe agrahaNagya vargaNA che. paNa vizeSamAM abhathI anaMta guNa ane sidhdhAthI anaMtame bhAge che. pharIthI agya utkRSTa vargaNa upara pradezathI mAMDIne vRddhi karatAM jaghanya utkRSTa bhedavAlI mane,
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) dravya vargaNa che. jaghanya vagaNane anaMtama bhAga vizeSa che. pharIthI pradezanA vadhatA kamathI agrahaNa varga che. vizeSamAM abhavyane anaMta guNa vigere che. ane te vargazuo pradezanA bahu paNathI ane ati sUkSma paNAthI mane dravyane agya vargaNAo che, tathA alpa pradezapaNuthI ane bAdara paNAthI kAzmaNa zarIrane paNa ayogya che, tenA upara eka rUpa nAMkhavAthI jaghanya kAmeNu zarIranI vaNA che, vaLI eka eka pradezanI vRddhi karatAM utkRSTa anaMta sudhI che. prama-jaghanya utkRSTane zuM vizeSa che.? uttara-jaghanya vargaNAne anaMtama bhAga adhika te uSTa vargaNa che, ane te anaMta bhAga anaMtA anaMta, paramANu rUpa hovAthI anaMta bhedathI bhinna karma dravyanI vargaNAo che, ane ahIM temanuM prayojana che. kAraNa ke dravya karmanA vyAkhyAnanI ahIM vAta cAle che, ane have pachInI vargaNAo krame AvelI che, te ziSyanA upara upakAranI buddhithI kahevAya che. A valI utkRSTa karma vagaNa upara eka rUpa nAMkhavAthI jaghanya utkRSTa bhedathI bhinna prava vargaNA che, te jaghanyathI utkRSTI sarva jIvethI anata guNI che, tenA upara eka rUpa nAMkhavAthI kamavaDe anaMtIja jaghanya utkRSTa bhedavAlI adhura
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ vargaNa che. adhuva paNAthI adhruva che, kAraNa ke tenA virUddha pakSavAlI dhavana sadbhAvathI tenuM adhuva paNuM che. ahIM jaghanya utkRSTane bheda hamaNuM upara kahela teja che -te utkRSTanA upara eka ekanI vRddhi karatAM jaghanya utkRSTa bhedavALI anaMtIja zUnya vargaNAo thAya che, ane jaghanya utkRSTane vizeSa pUrva mAphaka che. teone saMsAramAM paNa abhAva che, tethI tenuM nAma zunyavargaNa rAkhyuM che. temAM ema kahyuM che ke -agva vagaNanA upara pradezanI vRddhie anaMtIne paNa saMbhava thatuM nathI. evI prathama zUnyavagaNa che. tenA upara ekarUpa vigerenI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI pratyeka zarIranI vagaNa thAya che. jaghanyathI kSetra palyopamanA asaMkhyaya bhAganA pradeza jeTalA guNa utkRSTa che, tenA upara eka ekarUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI anaMtIja zUnya vargaNAo thAya che. janya vargaNathI utkRSTI asaMkhya bhAga pradezaguNI che, tene asaMya bhAga paNa asaMkhyaya lekAkAzarUpa che. A prasANe bIjI zunyavargaNa che, tenA upara eka pAdi vRddhie bAdara nigada zarIranI vargaNa jaghanyathI che, ane kSetra papamanA asaMkhya bhAga pradezaguNI utkRSTI che, tenA upara ekarUpa vigerenI vRddhithI jaghanya utkRSTa bhedavALI trIjI zUnyavagaNa che. jaghanyathI asaMkhyaya guNa utkRSTI che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ (56) prazra-guNAkAra karyo che? uttara-AgaLanA asaMkhyaya bhAga pradezanI rAzinA AvalikA kALanA asaMmeya bhAga samaya pramANe vAraMvAra vargamULanA karavAthI asaMkhya bhAga pradeza pramANe che, tenA upara eka ekarUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI sUma nigoda zarIranI varga che, jaghanyathI utkRSTI AvalikAnA kALanA asaMmeya bhAga samayanA guNAkAra jeTalI che. tenA upara eka eka rUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa - bhedavALI cothI zUnyavargaNA che. jaghanyathI utkRSTI cekhuNe karele lekanI asaMkhyaya zreNie jeTalI che, ane te prataranA asaMkhyaya bhAga barAbara che, tenA upara eka ekarUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI mahA skaMdha vagaNa che, jaghanyathI utkRSTa kSetra pApamanA asaMkhyaya athavA saMkhyayaguNa che. A pramANe saMkSepathI vargaNAe kahI che, vizeSa jANavA IcchanAre karmaprakRti nAmane graMtha je joIe. prayAga karma have pravega karma kahe che vItarAcanA kSaya upazamathI pragaTa thaela vIryavAlA AtmAthI prakarSe karIne jAya te prayoga che. te mana vacana ane kAyAnA lakSaNavAle paMdara prakAre che tenI vigata. mana egamAM-satya, asatya, mizra, tathA ne satya
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ (57) na asatya ema cAra prakAre che, temaja vacana roga paNa cAra prakAre che ane kAyA ga sAta prakAre che, te batAve che (1) AdArika (2) AdArika mizra (3) vaikriya (4) vikiya mizra (5) AhAraka 6) AhAraka mizra (7) kArpaNa ga ema paMdara bheda thayA temAM managa manaparyAptithI paryApta thaelA manuSya vigerene che. vacanaga-be Idriya vigere jene che. A dArika pega tiryaMca tathA manuSyane zarIra paryAminI pachIthI che. tyAra pahelAM mizra jANu athavA kevaLI bhagavaMtane samuddaghAtanI avasthAmAM bIjA chaThThA ane sAtamA samayamAM che. vaikriyakAya kega deva nAraka ane bAdara vAyukAyane che, athavA bIjA keI vaikriya labdhi vAlAne hoya che. tene mizra pega devatA nArakine utpatti samaye che athavA navuM vayi zarIra banAvanAra bIjAne paNa hoya che, AhAraka yoga cida pUrvI sAdhu jyAre AhAraka zarIramAM sthita hoya che tyAre che ane tene mizrayoga nirvatainA (banAvavA) nA kALamAM hoya che. kamiNa roga vigraha gatimAM athavA kevali samudaghAtamAM trIjA cethA pAMcama samayamAM che. A pramANe paMdara prakAranA gavaDe AtmA ATha pradezake chene tapelA vAsaNamAM uchaLatA pANInI mAphaka uddavartamAna sarva AtmAnA pradezavaDe AtmA pradezathI avaSTa
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58) bdha AkAza bhAgamAM rahela kAmaNa zarIrane yogya kamaLane je bAMdhe che tene prayoga karma kahe che. kahyuM che ke"jaav NaM esa jIve eyai, veyai, calai phaMdaI tyAdi tAva NaM aTTavihabaMdhae vA, sattavihabaMdhae vA, cha. vibaMdhae vA, egavihapaMdhae vA, noNaM abNdhe"| - jyAM sudhI A jIva hAle che. vadhAre hAle che. cAle che. pharake che. tyAM sudhI ATha prakAranA karmane baMdhaka sAta, prakAranA cha prakAranA athavA eka prakAranA paNa kamane baMdhaka che, paNa te abaMdhaka hato ja nathI. - sadAna karma (samudAna zabdanI utpatti saM. tathA A upasarga sAthe dA. dhAtu je devAnA artha mAM che, tenuM yuTa aMtathI pRdara vigere pATha vaDe AkArane ukAra Adeza thazathI samAdAnane badale samudAna zabda thaye che.) temAM prayoga karmavaDe eka rUpa paNe grahaNa karelI karma vagaNaonI samyaka mULa uttara prakRti sthiti anubhava ane pradeza baMdhavALA bheda vaDe A upasarga (jene artha maryAdA che te) vaDe deza (3) sarva upaghAtI rU5 vaDe teja pramANe spaSTa nidhatta nikAcita evI traNa avasthA vaDe je svIkAra kare teja samudAna che, ane te karmanuM nAma samudAna karyuM che. * *
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ (59) temAM mULa prakRtine baMdha jJAna AvaraNIya vigere ATha . prakAre che, ane uttara prakRtine baMdha jude jude che, te batAve che. jJAna AvaraNIyanA pAMca bheda che. mati zrata avadhi mana paryAya tathA kevaLa ema pAMca bhede jJAna che. tenuM A varaNa karanAra sarva ghAtI phakta kevaLa jJAnanuM che. ane bAkInA cAranAM AvaraNa dezaghAti athavA sarvadyAti che.. darzanAvaraNIya karma nava prakAre che. temAM pAMca prakAranI nidrA tathA cAra prakAranuM darzana. tene aviraNa karanAra jANavuM. nidrA paMcaka che. te meLavelA darzananI labdhi tenA upagane upaghAta karanAra che, ane darzana catuSTaya te darzana labdhinI prAptine ja AvaraNa karanAra che. ahIMyAM paNa kevaLa darzanaAvaraNa sarvaghAti che. bAkInA dezathI che. vedanIyakarma sAtA ane asAtA ema be bhede che. mohanIyakarma, darzanazAstra bhedathI be prakAre che. temAM darzana namehanIya mithyAtvAdi udayamAM AvatuM traNa bhede che, ane baMdhamAM te eka prakAre che. cAritramehanIya seLa kaSAya, nava nekaSAya ema pacIsa prakAre che. ahIMyAM paNa mithyAtva, mehanIya, tathA saMjavalana kaSAya. chevane bAra kaSAye sarvaghAti che, ane bAkInA dezadyAti che.. AyuSyakarma cAra prakAre che. te nArakAdi bhedavALAM che,
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ (60) nAmakama betALIsa bhere che, temAM gati vigere bheda che. vaLI uttara prakRtithI tANuM (3) bheda che, tene khulAse. kahe che. gati nAraka; vigere cAra bhede che. jAti ekendriya vigere pAMca che. zarIre dArika vigere pAMca che. dArika cikriya, ane AhAraka. ema traNa zarIranAM aMgopAMga traNa che. nimaNuM nAma sarva jIva zarIranAM avayavanuM nipAdaka (banAvanAra) hevAthI eka prakAre che. baMdhananAma dArika vigere karmavargaNAnuM ekapaNuM karanAra pAMca prakAre che, tathA saMghAtanAma dArika vigere karmavargaNanI racanA vizeSa karIne sthApanAra te pAMca prakAre che. saMsthAnanAma samacaturastra (badhI bAju sarakhuM) vigere cha prakAre che. saMhanana nAma vajIrUSabha nArAca vigere cha prakAre che. sparza ATha prakAre che. rasa pAMca prakAre che. gaMdha be prakAre che ane varNa pAMca prakAre che- anupUrvI nAraka vigere cAra prakAre che. vihAgati prazasta tathA aprazasta ema be bhede che. agurU laghu upaghAta parAghAta Apa udyata ucchavAsa pratyeka sAdhAraNa traNa sthAvara zubha azubha subhaga durlaMga susvara svara sUma bAdara paryAptaka aparyAptaka sthira asthira Adeya anAdeya yaza kIrti ayaza kIti tIrthakara nAma
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) AA badhI prakRtie dareka ekaja prAranI che ( Anu vadhAre varSoMna pahelA karma graMthamAM nAma kama nI prakRtimAM juo ) gAtra ka te 'ca ane nIca ema e leke che. aMtarAya krama dAna, lAbha, bhega upabhAga, vIya ema pAMcane atarAya karanAra pAMca bhede che. A pramANe mULa tathA uttara prakRti adhanA bheda batAnyeA che. have prakRti madhanA kAraNeA batAve che. " paDiNIyamaMtarAya, uvadhAe tappaosa NiNhavaNe / AvaraNadugaM bandhai, bhUo accAsaNAe ya // 1 // jJAna AvaraNanuM tathA darzana AvaraNanu kama kema bAMdhe te batAve che. jJAna bhaNanAranu zatrupaNu kare, aMtarAya kare upaghAta kare, dveSa kare bhaNAvanArane guNu bhUle athavA jJAnI athavA jJAnanI AzAnatA ( niMdA ) kare. jJAna dana e mane prakAranuM AvaraNa adhAya che. mUSANukaMpavayajoga, ujjuo khaMtidANagurUbhatto / baMdha bhUo sAyaM, vivarIe baMdhaI iyaraM // 2 // jIvAnI yA vratayeAgamAM udyama kare kSamA rAkhe Ape sadagurUnA bhakta hAya AvA jIva sAtA vedanIya karmI kAna
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ (62) badhe, ane tenAthI ulaTa eTale jIva hiMsA karanAra vigere durgaNavALe jIva asAtA vedanIya karma bAMdhe. arahaMtasiddhareiyatava, suara pAdhu saMgha paDigIo baMdhaidamaNa mohaM, aNaMtasaMsAro jeNaM // 3 // | tIrthakara siddha citya, tapakRta, gurU, sAdhu, saMdha Aje dharmanA piSake che temane pratyenIka zatru) thAya te te pApavaDe darzana mehanIya karma ane anaMta saMsAra bhrama nuM karma bAMdhe. tivvakasAo bahumoha, pariNato raagdossNjutto| caMpA rimo, vipi rANAe rr-4 - tIvra kasAyavAle (ghaNe UMdhI vigere) bahu mehavAle rAga dveSathI bharele te jIva ane prakArane cAritra meha je cAritra guNane ghAtaka che tene bAMdhe che. micchaddiDI mahAraMbhapariggaho tivvlobhnnisliilo| nirAiyaM nibaMdhai, pAvamati roddapariNAmo gaa-5|| - mithyA daSTi. mahAna Arabha parigrahavALe, ghaNe bhInizIla, (durAcA.) jIva pApanI buddhivALA hovAthI tathA manamAM reMdra ( duSTa) pariNAmavALo hevAthI narakanuM AyuSya bAMdhe cheummggdeso magga NAso gUDhahiyaya maaillo| sadasIlo a sasallo, tirimAuM baMdhaha jIvo // 3 //
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ (63) unamArga (kumAga) mAM doranAra sumArgane nAzaka gUDha hRdayavAle, kapaTI zaThatA karanAre, zalyavALe te jIva ti: canuM aAyuSya bAMdhe che. pagatI raNu masAo, daannrosiilmNjmvihuunno| majjhinANehiM jutto, maNuyAuM bandhaI jIvo // 7 // | svabhAvathIja ke dhAdi echA hoya, dAnamAM rakta hoya, zIla saMyamamAM ochAzavALe haiya, madhyama guNe karIne yukta che, te jIva manuSyanuM AyuSya bAMdhe che. aNuvvadhamahayaehi ya, bAlatavo'kAmanijjarAe ya / devAuyaM NibaMdhaha, sammadiho u jo jIvo // 8 // aNuvrata, mahAvrata, pALe. tathA bALa tapa kare-akAma nirbhara kare ane samyak daSTi hoya, te jIva devanuM Ayu the bAMdhe chemnnaaykaayko, mAillo gAravehiM pddibddho| asu baMdhai nAmaM, tappaDipakvahiM sumanAma // 9 // | mana vacana kAyAthI vaka hoya, ahaMkAramAM caDhele hoya. "A guNothI azubha nAma karma bAMdhe che, ane tenAthI ulaTe eTale mana vacana kAyAthI saraLa hoya, niSkapaTa hAtha; evA salluNavALo zubhanAma kama bAMdhe che. arihaMtAdisu bhatto, suttarUI payAMmANa gunnpehii| bandhaha uccAgoyaM, vivarIe paMdhaI iyaraM // 10 //
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ nezvara vigere paMca parameSine bhakta haya, sUtra bhaNanAnI rUcIvALa hoya; ahaMkArI na haya, guNene rAgI hAya; te uMca gAtra bAMdhe che, ane tenAthI ulaTA guNa (durgaNavALa) nIca gotra bAMdhe che. * pANavahAdIsu rato, jinnpuunnaamokkhmggvigghyro| ajei aMtarAyaM, Na lahai joNecchiyaM lAbhaM // 11 // prANavadha (jIvahiMsA) vigere pApamAM rakta jinezvaranI pUjA tathA mekSamArganAM je kRtya temAM vidana karanAre heya te aMtarAya karma bAMdhe che, ane te karmanA pratApathI Icchita vastu meLavate nathI. * sthitibaMdha. mULa ane uttara pravRtione utkRSTa ane jaghanya (sAthI thoDe) evA be bheda che, temAM utkRSTathI mULa. prakRti jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya vedanIya aMtarAya e sara karmanI 33 keDA keDI sAgaropama sthiti che, ane jeTalI keDArka sthiti hoya teTalA seMkaDo varSo sudhI abAdhA hoya; tyArapachI pradezathI athavA vipAkathI karmane anubhava (bhegavavuM) thAya e pramANe dareka karmanI sthitimAM jANavuM. mehanIya karmanI 70 kaDAkI sAgaropama che. nAma ane getra
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ (65) nI 20 kaDAkoDI sAgaropama che. AyuSyakarmanI phakata 33 sAgaropamanI che, temAM pUrvakeADIne trIjo bhAga akhAdhA kALa che. have jaghanyathI kahe che. jJAna darzananAM, AvaraNa, meAhanIya, aMtarAya, e cAra karmanA jaghanya dhanI sthiti aMtarmuhurttanI che. nAmageAtranI ATha muhurtanI che vedanIya karmanI 12, ane AyuSyanI je sAthI kSullaka (nAnA) bhava che-te nirogI manuSyanA zvAsozvAsanA kALanA lagabhaga 17me lAge che. yuvAna mANasanA eka zvAse zvAsamAM niAdanA jIvanA 17 bhava lagabhaga thAya che.) have ane utkRSTa jadhanya ane uttara prakRti AzrayI kahe che. mati zruta avadhi mana:paryAya kevaLa AvaraNa nidrA paMcaka cakSu dana vigere catuSka asAtA vedanIya tathA dAna aMtarAya vigere pAMca A badhInI eTale 20 uttara prakRtinI 30 koDAkoDI sAgarApama che. strIveda sAtA vedanIya manuSya gati tathA anupurvI e cAra prakRtinI 15 kADA keDI sAgarApama che. mithyAtva mAhanIthanI 70nI che. ane 16 kaSAyanI 40 kADA koDI sAgaropama che. (1) napu'zaka veda (2) arati (3) zAka (4) bhaya (5) 5
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ jugupsA (6) naraka (7) tiryaMca e be gati tathA(8) ekedriya (9) paMcendriya jAti (10) AdArika (11) vekiya zarIra tathA te (12-13) baMnenAM aMgopAMga tathA (14) tejasa (15) kArmaNa (16) huMDaka saMsthAna (17) chelluM saMhanana (18) varNa, (19) gaMdha (20) rasa. (21) sparza. (22) naraka. (23) 'tiyaya anupuvI (4) agurulaghu (25) upaghAta (26) parAghAta (27) ucchavAsa (28) Atapa (29) ughAta. (30) aprazasta vihAgati (31) trasa (32) sthAvara (33) bAdara (34) paryAptaka (35) pratyeka (34) asthira (37) azubha. (38) durbhaga. (39) duHsvara, (40) anA deya (41) ayaza kIti. (42) nirmANa. (43) nIca gotra. e pramANe 4 prakRtinI 20 kaDAkoDI sAgaropama che. (1) puMveda. (2) hAsya (3) rati (4) deva gati tathA (5) anupUrvI e be tathA. (6) paheluM saMsthAna (7) saMhanana (8) prazasta vihAgati (9) sthira (10) zubha. (11) subhaga (12) susvara (13) Adeya (14) yaza kIti (15) uMca netra e 15 uttara prakRtinI 10 keDA keDI sAgaropama sthiti che. nyadha saMsthAna bIjuM saMhanana e benI 12 koDekADI sAgaropama sthiti che. trIjuM sthAna nArAca saMhanana e baMnenI 14 tathA kuja saMsthAna ardhanArA saMhanananI 16 tathA (1)
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ (67) : vAmana saMsthAna (2) kalika saMhanana tathA (3) be (ka) traNa (5) cAra iMdriya jAti tathA (6) sUkSma (7) aparyAptaka (8) sAdhAraNa e 8 prakRtinI 18, tathA AhAraka zarIra tathA aMgopAMga tathA tIrthaMkara nAma e traNanI eka keDA ke sAgarepama sthiti che. ane te darekanI abAdhA bhInna aMtamuharta kALanI che. deva nArakinuM AyuSya 33 sAgarepama che. ane tiryaMca manuSyanuM AyuSya traNa palyopama che. ane pUrva keDIne trIjo bhAga abAdhA che. A pramANe utkRSTa sthitibaMdha kahe. have jaghanya sthitibaMdha kahe che. mati vigere 5 tathA cakSu darzane AvaraNa vigere 4. saMjavalana lebha dAnAdika aMtarAya paMcaka e 15 prakRtine atarmuhu sthiti baMdha che. ane abAdhA paNa aMtarmuhurta che. nidrA paMcaka tathA asAtA vedanIya e chanuM eka sAgaropamanA sAtamA bhAganA traNa levA 143) te 3. sAgarepamathI popamane asaMkhyaya bhAga che ke, sAtA vedanIyane kALa 12 muharta che, ane aMtasunI abAdhA che. tathA mithyAtvanI sAgaropamamAM papamathI asaMkhyaya bhAga e che le. pahelA 12 kaSAya te sAga repamanA ! levA ane patyeyamathI asa peya bhAga ochA le.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ (68) saMjavalana kedanI be mAsa che. mAnanI eka mAsa, bhAyAnI aDadhe mAsa, vedanI ATha varSa sthiti che. ane badhAmAM aMtarmuhartanI abAdhA che. bAkInA kaSAya manuSya tiryaMca gati padriya jAti - dArika tathA tenAM aMgopAMga tathA taijasa kAmaNa cha saMsthAna tathA saMvanana varNa, gaMdha, rasa, sparza, tiryaca, manuSya, anupurvI, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa Atapauta, prazasta, aprazasta vihA gati, yazaH kIrti. cheDIne trasa Adi 20 prakRti nirmANa nIcatra devagati anupurva maLIne 2 tathA narakagati anupurvI. 2 vikiya zarIra tathA . ane pAMga ema 68 uttara prakRtinI sthiti che sAgarepama , ane popamane asaMkhyaya bhAga ocho che. temAM aMtaH muMhanI abAdhA che. vakriya SaTTanI hajAra sAgaropamanA - bhAga levA. temAM papamane asaMkhyaya bhAga che che. temAM aMtarmahattanI abAdhA che. AhAraka zarIra tenuM - aMgopAMga tathA tIrthaMkara nAmanI sAgaropama keTI keTI sthiti che. bhinna aMtarmuhurta abAdhA che. prazna-utkRSTa paNa eTalI ja sthiti kahI tyAre jaghanya sAthe te zuM bheda che? uttara-utkRSTathI saMyeya, guNahIna jaghanya che. yaza, kIti tathA uMca gotra e baMnenI sthiti ATha muhurta che. ane,
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ (69) aMtarmahattanI abAdhA che. deva ane nArakinuM AyuSya dazahajAra varSanuM che. ane aMtarmuhurtanI abAdhA che. tiryaMca manuSyanA AyuSyanI sthiti, kSullaka bhava ane aMtamuhurtanI abAdhA che. baMdhana, saMghAta, e baMnenI AdArika vigere zarIranI sAthe rahevAthI tenI aMdaraja utkRSTa jaghanya bheda jANa sthiti baMdha kahyA. have anubhava baMdha kahe che. - temAM zubha, azubha prayoga karmathI utpanna thaela prakRti, sthiti, ane pradezarUpa, karma prakRtinuM tIvra maMda anubhavapaNe je anubhavAya (bhagavAya) te anubhava (rasa) che, te rasa eka be traNa cAra sthAna bheda vaDe jANa. - temAM azubha prakRtinuM kennAtakI ( . ) nA ukAgelA rasa je temAM aDadhe rahe. trIjo bhAga rahe. the bhAga rahe te anukrame tIvra anubhava jANa. (kaDavA padAthenA rasane ukALatAM pANI jema ochuM rahe tema kaDavAsa vadhAre thAya che, tema azubha karmanuM daLa jema vadhAre cIkaNuM thAya tema vadhAre duHkha bhegavavuM paDe che.) have maMda anubhava kahe che. maMda rasane anubhava te jAI (pula) rasamAM eka be traNa cAragaNuM pANI vadhAre nAkhavAthI rasanI sugaMdhI ochI thaI jAya che, te pramANe karmanI paNa cIkaNusa ochI hoya te ochuM duHkha bhegavavuM paDe che.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (70) zubha prakRtine rasa dudha tathA zeraDInA rasa je mIke jANe. temAM paNa pUrva mAphaka pejanA karavI, eTale keSa takI tathA zeraDInA rasamAM pANInuM eka bindu vigerenAMkhavAthI athavA rasa vadhAre nAMkhavAthI tenA bhedanuM anaMtapaNuM jANavuM. ahIM AyuSyamAM cAra prakRtie bhava vipAkinI che. (te bhavamAM gayA pachI bhagavAya che. tathA cAra anupUrvIe kSetra vipAkInI che.) te kSetramAM jatAM udayamAM Ave che. zarIra, saMsthAna, aMge pAMga, saMdhAta, saMhanana, varNa, gaMdha, rasa, sparza, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, uta; Atapa, nirmANa, pratyeka sAdhAraNa, sthira, asthira, zubha tathA azubha rUpavALI che, te badhIe pudugaLa vipAkInI che, ane bAkInI jJAna AvaraNa vigere jIva vipAkInI che, ema anubhAva baMdha kahe. have pradezabaMdha kahe che. te eka prakAra vigere baMdhakanI akSepAe thAya che, temAM kei eka prakAre karma bAMdhe, te vakhate prayAga karma vaDe eka samayamAM grahaNa karelA pugaLe sAtA vedanIcanA bhAvavaDe , vizeSa karIne pariName che, paNa cha prakAranuM karma bAMdhanArane AyuSya tathA mehanIyakarma cheThIne cha karmane baMdha jANa tathA sAta prakAre bAMdhanArane AyuSya chene sAta prakAre
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (71) jANa, tathA ATha prakAranAM karma bAMdhanAre te, ATha prakAre jANa; temAM pahelA samayamAM grahaNa karelAM puLe samudAnavaDe, bIjA vigere samayamAM a95 bahupradezapaNe A karmavaDe sthApe che. temAM AyuSyanAM zeDAM pugaLe che, tethI vizeSa adhikanAma gotranA pratyekanA che, te bane (barAbara) tulya che, tethI vizeSa adhika jJAnadarzana-AvaraNanA tathA aMtarAyanA darekanA che, tethI vizeSa adhika mehanIyakarmanA che. prazna -tethI vizeSa adhika ema nirdhAraNamAM pAMcamI vibhakti che, te pA. ra6-42 sUtra pramANe karAya che, eTale ene artha e che ke, vibhAga te vibhakta temAM pAMcamI vibhakti letAM, jemAM atyaMta vibhAga hoya; temAM ja thAya che. jemake mathurA nagarInA rahevAsI pATalIputranA rahevAsIthI vadhAre rUpavALA che, paNa ahIM karma puLAnuM sadA ekapaNuM che, te pramANe avasthAonuM ja buddhi pramANe bahupradeza vigerenA guNavaDe prathapha karavAnuM batAvyuM temAM chaThThI athavA sAtamI vibhakti vAparavI ThIka che. jemake gAyenA athavA gAyeTamAM A kALI gAya vadhAre dudhavALI che. uttara-tame batAvela deSa barAbara nathI. jemAM avadhi (maryAdA) ane avadhivALe sAmAnyavAcaka zabda
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ (72) cajIe, tyAM chaThThI sAtamI vibhakti hoya che, ane jyAM ? nirdhAraNa pA. 2-3-41 A sUtravaDe karAya che. jema gAmAM kALI gAya saithI vadhAre dudhavALI che. manuSyamAM paTanAnA rahevAzI vadhAre paisAdAra che. tema karmavargaNanA putaLe vedanIya karmamAM bahu vadhAre che, paNa jemAM vizeSa vAcIzabda avadhipaNe laIe tyAM pAMcamI vibhakti ja vaparAya jemake-khaMDa, suMDa, zabala, zAbaleya, dhavala dhAvaleya A vyaktiothI kALI gAya vadhAre dudhavALI che. ahIM te vibhAga pite kAraNa nathI athavA vibhAga vinA che. jethI mAthura pATalIputrakAdi vibhAga vaDe vibhakatenuM sAmAnya manuSya vigere zabda uccAraNamAM chaThThI sAtamI vibhakti thAya che. paNa jyAM mathurAnA rahevAsI vigeremAM koI paNa vizeSa avadhipaNe levAya temAM kAryavAzathI eka sthAnamAM paNa pAMcamI vibhakitaja levAya, teja pramANe ahIo karma vagaNanA ekapaNAmAM tenA vizevana avadhipaNe upAdAna karavAthI pAMcamIja vibhakti egya che. tethI vizeSa adhika vedanIyamAM che. A pramANe pradezabaMdha ko. tathA samudAna karma paNa kahyuM have Ipathika kahe che. I, dhAtune artha gati ane preraNa che. ane bhAvamAM ya pratyaya lAgavAthI strIlige Iryo zabda thAya che, tene
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ (73) patha te dhairyA patha che tenA Azraya thAya te iaupathika jANavI. prazna-caryAnA patha karyo che! ke jene AzrI pathikI thAya che ? uttara--A vyutpatti ( utpanna thavAne ) nimitta che kAraNa ke te ubhA rahenArane paNa thAya che. paNa pravRtti nimitta te sthitinA abhAva che, ane te upazAMta kSIName ha tathA sayAgI kevaLIna hoya che, kAraNa ke saceAgI kevaLIe beThelA hAya tApaNu nizcayathI sUkSma gAtranA saMcAravAlA hAya che. & "devasI 5 aMte ! ami samAnanetu AnAspdesesu itthaM vA pArthavA ogAhitA NaM paDisAharejjA, pamU NaM bhaMte! kevalI te su caivAgAsapadesesu paDisAharitae ! No iNaTTe samaThThe, kaha ?, kevalissaNaM calAI sarIrovagaraNAI bhavati, ca lovagaraNattAe kevalI No saJcAeti. tesu caivAgA sapadesesu hatyaM vA pAyaM vA paDisAharita " prazna--he bhagavaMta ? je samayamAM kevaLajJAnIe je AkAza pradezomAM hAtha athavA paga pahelAM mukIne pAche te jagyAe laI zake ? uttara-4 gAtama. te samatha nathI. .
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (74) prazna-zA mATe? uttara-kevaLajJAnI nA pitAnA zarIranA bhAge calAyamAna hoya che, tethI karIne je bhAgamAM prathama hAtha paga mUkyA hoya tyAMthI pAchA letAM sahejasAja vAMkuM thaI jAya. eTale cheDe phera paDI jAya. ApramANe vadhAre sUma zarIranA saMcArarUpa ga vaDe je karma baMdhAya te IryAmAM thaela hevAthI iryA pathika che. kAraNa ke temAM gatine ja hetu che, ane te be samayane che eTale pahelA samayamAM bAMdhe ane bIjA samayamAM bhegave ane te karmanI apekSAe trIjA samayamAM akarmatA thAya che. prazna-kevI rIte? uttara-je prakRtithI sAtavedanIya che, te kaSAya vinAnuM che, ane tethI sthitine abhAva che, tethI baMdhAvavAnI sAthe kharI paDe che, anubhAvathI anuttara vimAnamAM utpanna thaela. devatA atizaya sukhane bhegave, te pradezathI sthala lukhA dhoLA vigere bahu pradezavAlA che. kahyuM che keappN vAyara mauyaM bahuM ca lukkha ca sukkilaM ceva / madaM mahavya taMtiya sAtAbahalaMca taM kammaM // 1 // sthitithI alpa che, kAraNa ke tyAM sthitine abhAva che, pariNAmathI bAdara che, ane anubhAvathI mRdu (kemaLa) anubhAva che, pradezathI bahu che, ane sparzathI lakhyuM che,
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ (75) vaNuM thI zukala ( dhoLu' ) che lepathI maMda che jemake karakarI bhUkInI muThI bharIne pAlIsa karelI bhIta upara nAkhatAM jema alpa (nahI jevA) lepa thAya, tema mahAvyaye karelu te eka samayamAMja badhuM dUra thai jAya che, sAtAvedanInA ghaNApaNAthI anuttara vimAnanA devatAnuM sukhanuM ghaNApaNuM che (sukha bhAgavavA chatAM temane alpamehathI navAM azubha karma baMdhAtAM nathI ) irSyA pathika kahyuM. have AdhA karma kahe che. je nimittane AzrathI pUrve kahelA AThe prakAranA krama 'dhAya; te AdhAkama che, ane te zabda, sparza, rasa, rUpa, ane gadha vigere che. jemake zabda vigere kAma guNanA viSayane rasIyA sukhanI icchAthI meAhumAM jenI buddhi haNAI gaI che, evA jIva kharIrIte te viSayAmAM sukha nathI; chatAM temAM sukhane khATA Aropa karIne tene bhAgave che, tethI kahyuM cheH "yuvAAEjevu viSayeSu sulAmamAna', sauththAtmkessu niyamAdiSu duHkha buddhiH / utkIrNavarNapadapati rivAnyarUpA, sArUpyameti viparIta gati pronAt // li" (vasaMta tilakA) duHkharUSa-viSayamAM sukhanuM abhimAna karIne kharA sukha
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ (76) rUpa niyama vigeremAM je mUrkha mANasa duHkharUpa mAne che, te mANasa kerelA akSarapadanIzreNuM mAphaka anyarUpe chatAM te rUpavALI viparita gatinA prayogathI tene kharApaNe mAne che. ene bhAvArtha A che ke, kama nimittathI thayelA manehara athavA kaThera zabda vigere ja AdhAkama che (eTale rAgadveSa karavAthI cIkaNuM karma baMdhAya che) have tapakarma kahe che. te ATha prakAranA karmane bAMdhelA sparza thayelA nidhatta (maLIgayelA) nikAcita (pA joDAyelA) evA ekarUpe thayelA karmane paNa nirjarA karanAra e tapa che, te bAhya ane atyaMtara ema be bhede bAra prakAre che te tapakarma che. - have katikarma kahe che. teja ATha karmane dura karanAra at siddha AcArya upAdhyAya saMbaMdhI namaskAra vigere che. have bhAvakarma kahe che. abAdhAne ullaMghI pitAnA udayamAM Avela athavA udIraNa karavA vaDe udayamAM lAvelA je pudgagaLe che, te pradeza tathA vipAkavaDe bhava, kSetra, puLa, jemAM anubhAva karAve; te bhAvakarma zabdanA nAme oLakhAya che. A pramANe nAma vigere daza prakAranA nikSepAvaDe karmanI vyAkhyA
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ (77) kahI, paNa ahIMyAM samudAna karmathI grahaNa karelAM ATha prakAranAM karmavaDe adhikAra che, te nIcalI aDadhI gAthAvaDe batAve che. aDhaviheNa u kammeNa, ettha hoI ahIgAro // 184 // - ATha prakAranA karmavaDe ahI adhikAra che, ane eja pramANe sUtra anugamavaDe sUtra barobara uccAratAM nikSepa. niyukti anugamavaDe dareka padamAM nAmAdi nikSepa karIne vyAkhyAna karyuM. have te uttarakALanA sUtranuM vivaraNa kare che. __ je guNe se mUlahANe, je mUlaThANe se guNe / iti se guNaTTI mahayA pariyAveNaM puNo puNo rase pamatte mAyA me, piyA me bhajAme puttA medhuA me, pahusAme sahisayaNasaMgaMthasaMthuAme, vivittuvagaraNaparivahaNa. bhoyaNacchAyaNaM me / icatya gadie loe aho ya rAo ya paritappamANe kAlAkAla samuhAI, saMjo. gaTThI ahIlobhI AluMpe sahasAkAre, veNiviTTa citte, etya satthe puNo, puNo appaM ca khalu AyuyaM iha megesiMmANavANaM taM jahA // 62 // sU. pUrvanA sUtra sAthe tathA te agAunA sUtra sAthe dara mA satrane saMbaMdha batAva te A pramANe che, gayA sUtramAM dhu tu :-" seDumudhu" tyAhi. muni parizAta. karyA che, jene A mULa guNa vigere maLelA che.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ (78) paraMpara sUtra saMbaMdha A pramANe che. "seja puNa" vigere eTale je pitAnI buddhivaDe athavA tIrthaMkaranA upadezathI, athavA tIrthakara zivAya bIjA AcArya pAsethI sAMbhaLIne je jANe ane tene vicAra kare, te je guNa che, te mULa sthAna che, ema bIjA sUtra sAthe saMbaMdha che, tathA pahelA sUtra sAthe A saMbaMdha che. "suryameAusaMteNuM" ItyAdi meM bhagavAna pAse A pramANe sAMbhaLyuM vigere che. prazna-meM zuM sAMbhaLyuM ? uttara-je guNe semUla ThANe ityAdi je gujarAtImAM sarvanAma che, te eka vacanamAM che. te ema sUcave che ke jenA vaDe guNAya bhedAya athavA vizeSa batAve te guNa che ane ahIM te zabda, rUpa, rasa, gaMdha, ane sparza, vigere che, ane mULa eTale te nimitta kAraNa che, ane pratyaya te paya che, te jemAM rahe te sthAna che. mULamAM sthAna te mULasthAna che, ane te vAkanuM vivecana karanAra che, tethI te nyAye je zabdAdika kAma guNa che, teja saMsArarUpa cAra gati nAraka tiryaMca, manuSya, devanuM mULa che, te mULa kAraNa kaSAye che, teonuM sthAna eTale Azraya che, te Azraya jyAre suMdara athavA kaThera zabda vigere prApta thAya tyAre kaSAyane udaya thAya che ane tethI saMsAra che. athavA mULa te kAraNa ane teja ATha prakAranAM karma che tenuM sthAna Azraya te kAma guNa che.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ (79). athavA mULa te mehanIya karma athavA tene bheda kAma (saMsArI IcchA) che, tenuM sthAna zabda vigere viSaya guNa che athavA mULa te zabdAdika viSaya guNa che, tenuM sthAna ISTa aniSTa viSaya guNanA bhedavaDe vyavasthAmAM rahele guNa rUpa saMsAraja che. athavA AtmA pite zabdAdi upagathI eka paNe hevAthI te guNa che athavA mULa te saMsAramAM tenA sthAna rUpe zabda vigere che, athavA kaSAye che, tathA guNa paNa zabdAdika athavA kaSAyathI pariNata thaele AtmA saMsAranuM mULa che, tenuM sthAna zabdAdika che, ane guNa paNa teja che, tethI badhI rIte siddha thayuM ke je guNa teja mULa sthAna che. - prazna -sUtramAM vartana kiyAne nathI lIdhuM chatAM zA mATe prakSepa kare che ? uttara-jyAM kaI vizeSa kriyA lIdhI na hoya tyAM paNa sAmAnya kriyA hoya che, tethI pahelAMnI kriyAne laIne vAkya samApta karAya che, e pramANe bIje paNa jyAM sAkSAt kriyA na lIdhI hoya tyAM paNa pUrvanI sAmAnya levI, athavA mULa te Adya (prathama) athavA pradhAna che, ane sthAna te kAraNa che, temAM mULa ane kAraNe e bene karmadhAraya samAsa karIe; te e artha thAya ke je zabdAdi
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNa che, teja mULa sthAna saMsAranuM pradhAna kAraNa che bAkI badhuM pUrva mAphaka levuM. te guNa ane mULa sthAnanuM niyamya (deravavA gya) tathA niyAmakabhAva batAvatAM tenA tenA svIkArelA viSaya kaSAya vigerenAM bIja ane aMkuranA nyAyavaDe paraspara kAryakAraNabhAva sUtravaDeja batAve che, eTale saMsAranuM mULa athavA karmanuM mULa athavA kaSAnuM sthAna Azraya te, zabdAdi guNa paNa Aja che, athavA kaSAya mULa zabdadikanuM je sthAna che, te karma saMsAra che, ane te te svabhAvanI prAptithI guNa paNa teja che, athavA zabdAdika kaSAya pariNAma mULa je saMsAra athavA kamanuM je sthAna mehanIyakarma che, te zabdAdi kaSAyathI pariNAmavALe AtmA che, tenA guNanI prAptithI guNa paNa teja che, athavA saMsArakaSAya mULa je AtmA, tenuM sthAna viSa ne abhilASa te paNa zabdAdi viSayapaNAthI guNarUpaja che, ane ahIMyA viSayanA levAthI viSayIne paNa AkSe pathI, ane sucana mAtra karavAthI stranuM paNa ema jANavuM ke je jIva guNamAM, athavA guNemAM varte che, te mULa sthAnamAM athavA mULa sthAnemAM varte che, ane je mULa sthAna vigeremAM vate che, teja guNemAM varte che. je jIva pUrve varNavelA zabdAdika guNemAM vate teja saMsAra mULa kaSAya Adi sthAna vigeremAM vate che, ane teja bIjA sUtranI apekSAvaDe vyatyaya (
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ (81) karavAthI pUrva mAphaka ce javuM; kAraNake, sUtranuM anaMtagama ane paryAyapaNuM che. vaLI A paNa jevuM. je guNa teja mULa sthAna che, ane je mULa teja guNa, ane sthAna paNa teja che, ane je sthAna teja guNa ane mUcha paNa teja che. A pramANe bIjA vikalpamAM paNa e javuM ane viSayane nirdeza (batAvavA) mAM viSayI paNa batAvI dIdhuM che. je guNamAM varte che. te ja mULasthAnamAM varte che. te pramANe badhe jANavuM. ahI sarvisanuM kaheluM hovAthI sUvanuM anaMta arthapaNuM jANavuM te A pramANe che. ahI kaSAya vigere mULa batAvyuM. ane kedha vigere cAra kaSAye che. valI anatAnuM baMdhI vigere cAra bhede kaMdha che. ane anaMtAnubaMdhInAM asaMkhyaya lekAkAza pradeza pramANa baMdhanA adhyavasAyanAM sthAna jANavAM tathA teenA paryAya paNa anaMtA che. tethI pratyekane sthAna guNanA nirUpaNavaDe sUtranuM anaMta arthapaNuM thAya che. chedamastha (kevaLa jJAnavinAnA che ane badhA AyuSyamAM paNa te meLavI na zakAya tethI anaMta paNAne lIdhe samajAvavAne paNa azakaya che. paNa ema ahIM A dizAvaDe theDAmAM digadarzana rUpe batAvyuM che. ane kuzAgra ( tikSaNa) budhdhi vAlAe guNa sthAnenuM paraspara kAya kAraNa bhAva vigerenI saMjanA karavI. tethI A pramANe je guNa teja mULasthAna, ane je
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ mULasthAna teja guNa ema kahyuM, tethI zuM samajavuM te kahe che Itie guNaThI" vigere ahI Iti zabda hetunA arthamAM che. eTale je zabdAdi guNathI parIta. (vyApta) AtmA che. te kaSAyanA mULa sthAnamAM varte che. ane badhAe prANIo guNanA prajana vAlI che. tathA guNanA rAgI che. tethI guNenI prAptimAM athavA prApta thaIne nAza thatAM icchA ane zeka vaDe te ghaNA paritApa vaDe zarIra tathA mananA saMbaMdhI duHkha vaDehArI jaIne vAraMvAra te te sthAnamAM udyama kare che. ane tyAM pramatta bane che. ane pramAda che te rAgadveSanuM svarUpa che. ane rAga vinA prAyaH dveSa thatuM nathI tathA rAga paNa utpattithI mAMDIne anAdi bhavanA abhyAsathI mAtA pitA vigere saMbaMdhI thAya che. te batAve che. keIne mAyAme" eTale mAsaMbaMdhI rAga saMsAranA svabhAvathI mAtAe upakAra karavAthI tenA upara paga thAya che. ane te rAga thatAM mArI mA bhUkha tarasathI na pIDAo teTalA mATe tene dikaro khetI, vepAra, nekarI vigere bIjA jIvane dukha ApanArI kriyA AraMbhe che, athavA tene upaghAta karavA vALI te kriyAmAM vartatAM athavA mAtA vigere akAryamAM pravartatAM dveSa thAya che. te A pramANe che. jemake. "jamadagni rUSinI strI reNukAmAM aMnata vIrya rAjAne durAcAra joI parazurAmane dveSa thaye (ane paraspara mahAna anartha karyo)
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ (83) eja pramANe kaIne manamAM thAya ke A mAre pitA che. tethI tene te saMbaMdhI rAgadveSa thaye che. jemake teja parazurAmane bApa upara prema hovAthI tene haNanArA upara dveSa lAvIne. sAtavAra kSatrione mArI nAkhyA. ane tethI kSatriya putra. salUma cakravatti e. eka vIsa vAra brAhmaNane mAryo. - kaI prANI benanA mATe kaleza pAme che. keI strI sATe rAgadveSa kare che. jemake cANakaya nAmanA brAhmaNe bena tathA banevI vigere e pitAnI strInuM kareluM apamAna sAMbhalI tenI preraNAthI "naMdarAjA pAse dravya mATe jatAM naMdarAjAe tenuM apamAna karyuM tethI cANakya dhamAM AvI naMdanuM kuLa kSaya karI nAkhyuM, (cANakyanI strI tenA bane. vIne tyAM gayelI tyAM garIbIthI tenuM apamAna thayuM, strIe pitAnA pati cANakyane vAta karI. tethI dhana levA naMdarAjA pAse gayo tyAM dhanane badale apamAna maLyuM tethI cANakaye naMdarAjAnA kuLane nAza karyo.) . kaI vicAre che ke mAre putra jIvatA nathI. te chavADavA bIjA AraMbhe kare che, koI prANI mArI dIkarI duHkhI che, evA rAga athavA zreSathI ghela je banI paramArthane na jANute evAM evAM kRtya kare che ke jenA vaDe Aleka paralekamAM navAM dukhene bhagave che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (84) jemake " jarAsaMdha "nAmane prativAsudeva. pitAnA jamAI kaMsanA maraNathI pitAnA lazkaranA ahaMkArathI kaMsane mAranAra "vAsudeva" (kRSNa)nA upara kepa karIne tenA pAchaLa jaIne laDAI karatAM senA sAthe nAza pAme. keI te mArI putra vadhu jIvatI nathI, tethI AraMbha vigeremAM varte che. keI mitra mATe, kaI svajana. (kAkA, dikarA ke sAI) mATe kaleza kare che. ke e mArA vAraMvAra paricayamAM AvelA che. athavA pUrve mArA mAtA pitA upakArI hatA ane pAchaLathI sALA vigere upakArI hatA te atyAre duHkhI che ema prANuo keinA kaMIpaNu nimitte zeka kare che. athavA judAM judAM zobhAya mAna athavA ghaNA hAthI, gheDA ratha, Asana, palaMga vigere je upakaraNe che tenAthI bamaNuM, tamaNa. vigere vadhAre rAkhIne badale che. tathA bhejana (lADu vigere) acchAdAna (paTTa yugama vigere vasa mane maLaze, athavA mArAM nAza thayAM ema rAgadveSa kare che. A pramANe prANIo cetana vastumAM vRdhdha banIne pUrve kahelA mAtA pitAvigerenA rAgathI AkhI jIMdagI sUdhI pramAdi. rahe che eTale e mArAM che. athavA. huM A parivArane rakSaka chuM, piSaNa karanAre chuM ema mamatA karIne mahIta. mana vAle thAya che. "judA che, gratA che, rAjA , pUrA ne
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ (85) iti kRtamemezabda, pazumiva mRtyurjanaM harati // 1 // mArA putro mArA bhAIo, mArAM sagAM, mArAM ghara, tathA sI samudAya che. AvuM pazunI mAphaka me. me "bolatA mANasane mRtyu harI jAya che. putrakalatraparigrahamamatvadopainaro brajati nAzam / kRmika iya kozakAraH parigrahAhaHkhamApnoti // 2 // - putra, strInuM paraNavuM tethI tathA upara mamatA rAkhavI e doSothI mANasa nAza pAme che. jemake kezeTAne banAva -nAra kRmi (rezama ne)kIDA kezeTAnA duHkhathI maraNa pAme che tema saMsArI manuSya strIputranI cintAmAM rIbI rIbIne ere che. Aja sUtra arthane maLatuM niryukita kAra baMgAthA vaDe kahe che. saMsAraM chettumaNo kamma, ummUlae tdhaae| ummUlija kasAyA, tamhA u caijja sayaNAI / 185 // naraka vigere cAra gatirUpa saMsAra, athavA mAtA, pitA, svI vigere upara prema che. te saMsAra che tene jaDamULathI chedavAnI IcchA vAle karmane mULathI ukheDI nAkhe teTalA mATe karmonuM mULa kaSAya che, tene dUra kare. * mAyA metti piyA me, bhagiNI bhAyA yaputtadArA me| atyaMmi ceva giDA, jammaNamaraNANi pAvaMti // 186 ane te dUra karavA mATe pUrve batAvyA pramANe mAtA pitA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ (86) vigerene sneha cheDI de. je na choDe te mAtA pitA vigere ne saMyoganA abhilASIo temanA sukha mATe ratnakupI (rasakupI jenA vaDe tenuM bane che te) nA mATe gRdhdha banIne temAM aneka pApa karatAM janma jarA ane maraNa vigerenA duone bhegave che e pramANe kaSAya ane indrimAM pramAdi ele mAtA pitA vigere mATe dhana meLavavA tathA meLave lAnuM rakSaNa karavA phakata duHkhaneja bhagave che, te ja mULa sUtromAM batAvyuM che ke aha (divasa) rAo (rAta) mAM, ane sUtramAM ca" zabda che tethI pakSamAsamAM sArA dharmanA vicAre cheDI, ne badhI rIte cintAmAM baLatuM rahe che jemake"kaayaa vaccA satthokiM bhaNDaM kattha kittiyA bhuumii| ko kayavizyakAlo, nivisai kiM kahiM keNa! // 1 // " kyAre A sAthe vepArI ane samUha) upaDaze? zuM mAla che? keTale dUra javuM che tathA levA vecavAne karyo kALa che athavA kahyuM kayAM kenA vaDe A cekaDuM besaze? (kArya siddhi ane vigere cintAmAM baLatuM rahe che ane te cintA grata ke thAya che. te kahe che. kALa (gya samaya) akALa ( agya samaya) mAM uThIne eTale divasamAM ja karavAnuM hoya te kAma rAtanA kare athavA prabhAtanuM kAma sAMjanA kare vigere athavA kALa akALa e baMnemAM kare athavA avasaramAM na kare, tema bIjA vakhatamAM
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ e na kare, jema keI dhana vigerenI hAnI thatAM gAMDe banI game tema kare paNa tene kALa akALane vivake nathI ema jANavuM. - jemake "caMDaprota" nAmanA rAjAe mRgAvatI nAmanI rANI, jene pati " zatAnika " rAjA maraNa pAmela che. tenA kahevAthI mahIta thaIne je kALe kIle levAne che te kALe na letAM kalA vigere navA sudharAvIne levAnI Iracha karI (paNa laI zake nahi.) paNa je yogya kALe kiyA kare che. te bAdhA rahIta. badhI kriyA kare che. kahyuM che ke, "mAsairaSTabhirahA ca, pUrveNa vysaa''yussaa| tat kartavyaM manuSyeNa, yenAntesukhamedhate // 1 // " ATha mAsa tathA divase tathA juvAnImAM. pahelA AyuSya mAM mANase kRtya karI levuM eTale bAra mAsamAM comAsAnA cAramAsamAM pANI kAdava vigerenAM duHkha na bhegavavAM paDe mATe kamAvuM ke saMgraha kare, te ATha mAsamAM kare, tathA rAtanA aMdhArAmAM kharAba mAla na Ave paranI hiMsA na thAya mATe dareka kArya divasanA karavuM tathA pahelI avasthAmAM vidyA bhaNI dhana upArjana karavuM tathA yuvAnImAM dharma sAdha. ke jethI pAchalI vRdhAvasthAmAM duHkha bhegavavuM na paDe ane sukha meLave.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ (88) jema mRtyune AvatAM akALa naDatuM nathI tema dharmanuM anuSThAna karatAM paNa akALa naDatA nathI, tyAre zA mATe kALa akALane samuthAthI thAya che. e mATe kahe che. saMjogane mATe arthAt jene prajana che, te tene mATe kare che. dhana dhAnya. senuM be pagavAlAM dAsa dAsI ane cAra pagavAlAM gheDa vigere tathA 2jya strI vigerene saMsAramAM amuka amuka kAraNe soga thAya che. tene mATe athavA te zabdAdi viSaya tene soga athavA mAtA pitA vigerene saMga vaDe tene mATe saMsArI che kALamAM athavA akALamAM kAma naranArA thAya che. kaI artha eTale ratnakapi vigere athavA keI atyaMta lebhane lIdhe svArthI banI kALa akALa joyA vinA mamaNa zeTha mAphaka karavA maDe che. te memaNa zeThanuM dRSTAMta kahe che A zeThe atizaya dhana chatAM yuvAvasthAmAM (sukha bhegavavuM choDIne) jaLa sthaLane mArge judA judA dezamAM mAla bharIne vahANa. gADAM uMTanI maMDalI vigerenA bhArathI bharelAM mekalIne(nAphe meLavyA chatAM saMteSa na pakaDa) pachI bhara comAsAmAM sAta rAtrI sudhI mUzaLa pramANa jaLa dhArA paDate varasAdathI badhA prANI eka jagyAe sthira thayA paNa A zeTha saMteSa na pakaDatAM pitAnA zaheranI najadIkamAM rahelI mahA nadInA puramAM taNAI AvelA lAkaDAM levAnI IcchA vAle dhanane
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ (89) upabhoga dharma nakaratAM badhA zubha pariNAmane choDIne phakta dhana meLavavAmAM taiyAra thaye teja kahyuM che. "ukakhaNai khaNai nihaNaharati, Na suAta diyAvi 'virU, TA, saghauM, jIMchighAhicha kucha raNA dhana lebhI ucethI khede che. tathA khANa khede che tathA jIvonI hiMsA kare che, rAtrImAM sute nathI divase paNa cintA vAle hoya che. karmathI lepAya che vicAra karate paDI rahe che tathA hamezAM lAMcchita tathA prati lAMcchita ( lajajAspada kRpa paNa kare che. bhuMjasu na tAva riko, jemeuM naviya ajja mjjiihN| nava ghare, rAjAnAM vAMmAM za keI kahe bA te paNa pitAne vepAra pUre na thAya tyAM sudhA tene vAnuM sujhatuM nathI tethI kahe ke huM snAna nahI ka tema gharamAM rahIza nahIM atyAre mAre bahu kAma che. (arthAta lebhIo kaMI paNa sukha chate dhane bhegavate nathI tema dAna paNa ApatA nathI). * valI bhInA azubha vepAre batAve che. mULa sUtramAM Alupa zabda che. tene artha A che. te lebhathI haNAyelA saMta- karaNa vAle badhA kartavya akatya
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ (90) nA viveka cheDIne atha leAlamAM eka dRSTi rAkhIne Aleka ane paralekamAM duHkha ApanArI kalaka rUpa gaLAM kApavAM tathA cArI vigere kRtya kare che, eTale tenI mati sathA lApAI gaelI che. sahasakakAre. {" AgaLa pAchaLanuM vicAryA vinA doSa bhUlIne ekadama. (sahasA) kArya karI nAMkhe te kAma karanArA ( pA. 2. 127 sUtra pramANe ) sahasakakAra jANavA jemake leAbha aMdhakArathI chavAI gaelI dRSTivAleA hAtha paisA " mAnanAre zakuMta pakSI mAphaka tIranA ghAne bhUlIne mAMsanA abhilASathI sAMdhAnA chedanathI nAza pAme che. ( pakSIne sAvavA dhanu SyamAM mAMsanA TukaDA khAMdhe che. ane te pakSI khAvA jatAM tIra chuTe che. ane pakSI marI jAya che.) teja pramANe leAlI dhanamAM lubdha manavAle thaI bIjA du:khAne jotA nathI. " viNi viSu cike " ( vividha ) aneka prakAre (niviSTa ) raheluM. paisA meLavavA mATe citta jevuM che, te mANasa athavA je mANasane mAtApitA vigeremAM prema rahyo che, athavA jene uttama gAyana vigerenA rasa levAmAM citta lAgyu che, athavA sUtrapAThamAM cittane aThThale cittUra laIe te, kahe che keH--te mANasa vizeSe karIne kAya, vacana, ane mananA caMcaLa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNathI paise pedA karavAmAM rAtadivasa citta rAkhe che, teja pramANe mAtApitA vigerene prema dhAraNa karI saMsAravALe che, athavA arthane lebhI thaIne pApathI lepAta vagara vicAre saMsAra-viSayamAM eka cittavALa banIne have pachIthI zuM zuM kare te kahe che. " AlekamAM mAtApitA vigeremAM, athavA Idriya-viSayamAM lepI banI pRthvIkAya vigere jetune duHkha ApanAro te puruSa zastra vAparavAmAM vArevAre taiyAra thAya che, e pramANe vAraMvAra pRthvIkAya vigerenI hiMsA karI navAM karma bAMdhe che, jene duHkha ApanAra zastra be prakAranuM che, eTale khArA kuvAnuM paNa mIThA kuvAmAM nAMkhe; te svAyathI hiMsA che, ane agni upara pANI nAMkhe te, parakAyathI hiMsA che, (te pahelAM adhyayanamAM batAvyuM che.) A pramANe upara kahyA mujaba hiMsA kare che. vaLI mULa sUtramAM entha satye ne badale bIjI jagyAe entha sare pATha che, tene. A pramANene artha che. ke mAtApitAmAM athavA pite gAyanane rasika lebhI lebhamAM pIne sakta (vRddha) banIne vAraMvAra temAM eka cittavALe thaIne dhamakama lepIne vinA vicAre kALa-akALa na detAM pApamAM pravarte che. . A hAlanA jene je, ajarAmarapada hoya; athavA lAMbuM AyuSya hAya; te te karavuM ghaTe; paNa TuMkA Ayu
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ (92) jyamAM, tathA maraNa mAthe bhamatu hovAthI bheganI IcchAe vyatha pApa kare che. kAraNake, hAlanA kALamAM meTAmAM mehu AyuSya nizcayathI so varasanI AsapAsa che, ane nAnu AyuSya kSullaka ( nAnA ) bhava AzrayI aMtarmuhurtta mAtra che, ane vadhAremAM vadhAre traNa patyeApamanu che, temAM paNa sayajIvita ( sAdhupaNu alpakALa che, tathA aMtamRhutathI laIne thADu' AchuM evuM karoDa nu AyuSya che. jemAM sAdhupaNu' udaya Ave; te apekSAe te paNa thADu che, eTale gameteTalu manuSyanuM AyuSya hoya; tepaNa te eka atamUhurta choDIne bAkInu apavana ( arkALa meAta ) thAya che. tethI kahyuM che keH-- "anAlonune, vaidhinnAmo mUmijInuM mukhyappanAviyuM, vannarUttukAMTAronuM zA ' utkRSTa cAgamAM adhanA athyavasAya sthAnamAM AyuSyanI je 'dha kALa che. te utkRSTo kALa AMdhIne je jIva deva gurU vigere bhAga bhUmImAM yugalika tarIke janme che. tenu jaldIthI adhu AyuSya cheDIne tiryaMca ane manuSyanuM' apavana thAya che, ane te aparyApta aMtarmuhurttanuM atara jANavu', tyArapachI apavattana thAya che, (je AyuSya traNa palcApamanu' che, te paNa kAraNa vizeSathI A thavA sa'bhava che. )
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ (93) sAmAnyathI AyuSya sAkrama jIvAne sApakrama che, ane nirUpakrama AyuSya vAlAne nirUpakrama che, te batAve che. jyAre jIvane potAnuM AyuSya trIje bhAge bAkI raheche. athavA trIjAnA trIjo( ?) navame bhAga bAkI rahe athavA jaghanyathI eka e athavA utkRSTathI sAta ATha varSa athavA aMtakALe kALe aMtarmuhurtta, kALanA pramANathI jIva pAte peAtAnA Atma pradezane nADikAnA aMtaramAM rahelA ayuSya ka vaNAnA pudagaLAne prayatna vizeSathI racanA kare che. te vakhate nirUpakrama AyuSyavAlo thAya che, ane bIjI vakhate AyuSya bAMdhe teA upakrama AyuSya thAya che. upakrama te upakramaNanA kAraNathI thAya che. te kAraNeA nIce batAvyAM che. "daMDakasasattharajjU, aggI udgapaDaNaM visaM vAlA / sII arai bhayaM, khudA pivAsA ya vAhI ya // 1 // 4Da, cAbakhA, zastra, derI, agni, pANI, paDI javu, jhera, sApa, atI ThaMDa, atI garamI, arita, bhaya, bhUkha, tarasa, ane rAga (A ghaNA pramANamAM thAya. eTale 'Da vigerethI mAra paDe te lAMbu AyuSca paNa TukA vakhatamAM samApta thAya, jene leAkamAM akALa mAtta kahe che, jenAthI mAta thAya te upakrama ane jenu mAta thayuM te sepakrama mRtyu kahevAya che. ane tenuM jIvita paNa pUruM na thavAthI sApakrama AyuSya kahevAya.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ muttapurIsanirohe jiNNAjiNNe bhoyaNe bhuso| ghasaNa, gholaNa, pIlaNa, Aussa uvakamA ete // 2 // jhADe pIzAba rokavAthI, bhajana jIrNa thayAM pahelAM vadhAre khAya athavA jIrNa thayA pachIthI paNa vadhAre khAya athavA gharSaNa. ( ghasAre) athavA ghelI. athavA pIDana- (zarIrane gajA uparAMta be athavA zrama paDe te)thI AyuSyane aMta Ave che. tethI te upakrame che. vaLI kahyuM che ke. svato'nyata itastato'bhimukhadhAvamAnApadAmaho nipuNatA nRNAM kSaNamapIha yjiivyte| mukhephalamatikSudhA sarasamalpamAyojitaM, kiyacIramavarvitaM vajJAna zAsthati ? i ? ' pitAnAthI ke bIjAthI Ama tema sAme deDatI AvatI ApadAo vAlA manuSya che. temAM temanI nipuNatA juo ke. kSaNa paNa ahIM je jIve che. moMDhAmAM phaLa che. ghaNI bhUkha lAgI che. rasAluM ane thoDuM bhejana maLyuM che. te keTale kALa cavAze ane te dAMtanA saMkaTamAM paDeluM raheze. (mANase viSaya tRSNAnA lebI banI tene mATe Ama tema deDe che. paNa te bhega prApta karavA pahelAM kayAre kALa jhaDapaze tenI khabara paNa nathI rAkhatA te AzcaryanI vAta che.) ucchAsanI maryAdA vAlA prANa che. ane te uchAsa pite pavana che ane pavanathI bIjuM kaMI vadhAre
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) caMcaLa nathI te paNa kSaNa bharanuM AyuSya lekene moha karAve che. te paNa eka Azcarya che. vAsAvadhA giri, a gre: at: samIraNAzcalaM nAnyat kSaNamapyAyuradbhutam // 2 // A pramANe manuSyane meha utAravA kahyuM. valI jeo lAMbA AyuSya vAlA che. teone paNa upakramaNa (Aphata) nA abhAve AyuSya bhogave che. teo paNa maraNathI paNa vadhAre pIDA karanAra buTTApAthI pIDAelA zarIravAlA sukhanI jIdagI. a95mAM alpa bhagave che, te have sUtrakAra batAve che. - pauirrchuM, parihAmahaM, cayApaffour mrihAvALaarat hiM parihAyamANehiM rasagApari gAgehi parihAyamANIha phAsapariNANehiM parihAyamANehiM, abhikataM ca khalu vayaM sa pehAe to se, egadA mUDhamaisghati | 23 | bhASArUpe pariNamelA pudaLone je sAMbhaLe; te zrota (kAna) che, ane tene AkAra kadaMbanA jhADanA pula jevA dravyathA che, ane bhAvathI te je bhASA dravyane grahaNa karavAnI labdhi, tathA tene uparegane je svabhAva che, te jANavuM. pUrve kahelAM letra (kAnavaDe) cAre juthI ghaTa. paTa zabda vigere viSayanuM je jJAna thAya te parijJAna che,
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ te kAnanA pariNAnamAM buTTApAnA prabhAvathI je sAMbhaLavAnI zakti kamI (baherAza) thAya tethI te prANI buTTApAmAM, athavA tevAja reganA udayanA vakhatamAM muThabhAvapaNAne pAme che, jethI karavA yogya na karavA yogya, viveka jatAM ajJAnapaNuM. iyeinI zakti kama thatAM Ave che. ane tethI hita prApta karavuM; ane ahita cheDavuM, tene viveka nAza pAme che. jema kAna saMbaMdhI kahyuM teja pramANe AMkhanuM paNa buDhDhApAmAM ke, regamAM vijJAna nAza pAme che. prazna--AtmA sAthe jema kAnane saMbaMdha che, tema AMkha sAthe paNa saMbaMdha che, tyAre AMkhanI mAphaka kAnathI kema dekhAtuM nathI? uttara-tema thavuM azakya che, kAraNake, tenA vinAzamAM tene upalabdha (prApta) arthanI smRtine bhAva thAya che, ane evuM dekhAya paNa che ke, indriyanA upaghAta (nAzamAM) paNa tene upalabdha arthanuM smaraNa thAya che. jemake, dhaLuM ghara. temAM beThelo puruSa pAMca bArIethI dekhAyale je kaMI padArtha heya; te bArImAMthI keIpaNa bArI DhAMktAM pUrve jeyaluM te yAda Ave che, tevI ja rIte meM kAnavaDe, sAMbhaLe. athavA AMkhavaDe dhIme dhImAzathI) padArtha joye; ane meM A kAna, jA athavA AMkhathI puTa (khule) ane spaSTa padArtha che, te indriyanI karaNapaNAnI avagati (bedha) che, tethI AtmA sAthe dareka idrine saMbaMdha che.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ (97) vAdInI zaMkA-je, ema che te bIjI paNa idri, che, te kema na lIdhI? (bIjI kaI idrive che? evuM pUche te. nIce batAvIe chIe) jevI ke jIma hAtha paga TaTI ane pizAbanI ikriye. tathA mana e kema na lIdhI? jemake vacana bolavAthI te paNa jIbha Idriya che. tathA levA mukavA mAM hAtha Idridya checAlavAmAM paga Idriya che. tathA maLa kADhavAmAM TaTInI Ikiya che. ane saMsArI AnaMdabhegavavAmAM guha Idriya che. tathA vicAra karavAmAM mana Iyi che. A cha iMdriye paNa AtmAne upakAra kare che. tethI temAM paNa karaNa paNuM ghaTe che ane karaNapaNathI Idriya paNuM che. tethI badhI malIne agIAra Idriye thAya chatAM tame pAMca Idri kema batAve che ? jainAcayane uttara-emAM kaMI devuM nathI kAraNake ahIM AtmAnA vijJAnanI utpattimAM je vizeSa upakAraka hoya che. teja karaNa (jenA vaDe kArya thAya te ) paNe levAthI pAMcaja Ikiye che. ane jIbha hAtha paga vigere AtmA sAthe sAdhAraNa rIte eka paNe hevAthI karaNa paNe vaparAtI nathI ane kaMI paNa kiyAnA upakAra paNAthI je karaNa paNuM mAnIe te te pramANe "bhra" (pAMpaNa) athavA udara (peTa) vigere paNa uMcenice thavAne saMbhava hovAthI tenAmAM paNa karaNa paNuM thAya, valI idrinA
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnA viSayamAM niyata (kakkasapaNuM) hevAthI ekanuM kAma bIjI karI zakavAne zaktivAna nathI. teja kahe che ke - rUpa jevAnA kAmamAM AMkha kAma lAge paNa AMkhane badale AMkhanA abhAvamAM kAna vigere kAma na lAge, paNa je rasa vigere prApta thatAM ThaMDA vigere sparzane lAbha thAya che te sparzanuM sarva vyApi paNuM hevAthI tyAM zaMkA na karavI ke jIbhathI cAkhatAM khArA khATA sAthe ThaDe. une padArtha lAge che. tethI jIma jImanuM paNa kAma kare che tema bIjI IdriyanuM kAma kare che. tema na mAnavuM paNa jIbhamAM sparza IdriyanuM paNa sarva vyApi paNuM che. ema jANavuM. * ahI hAtha kApavA chatAM tenuM kArya je levApaNuM che. te dAMtathI paNa levAya che. tethI hAthamAM levAnA kAraNathI ja te iMdriyapaNuM mAnavuM te nakAmuM che. ane mananuM sarva idri upara upakAra paNuM hevAthI. tene ata:karaNapaNe ame Icchie chIeja, ane bAhya idrinA vijJAnanA upaghAta vaDe te che. ane te temAM samAI javAthI manane temAM juduM lIdhuM nathI. ane pratyekanuM grahaNa karavuM te kamanI utpattinA vijJAnanA upalakSaNa mATe che. teja batAve che. je iyinI sAthe mana jAya che. teja pitAne viSaya guNa grahaNa karavA mATe varte che. paNa bIje grahaNa karavAne mATe nahI.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna-diI zakuMlI. (talapApaDI ) khAvA vigeremAM pAMca iMdranuM vijJAna thAya che. ane te sAthe anubhava thAya che te kevI rIte che? ' uttara-tema nathI. kAraNake. kevaLIne paNa be upaga sAthe nathI. tyAre bIjAne ArAtIya (alpamAtra) bhAga jenArane pAMcene upayoga sAthe kayAMthI hoya A bAbatamAM ame bIjI jagyAe vistArathI kahyuM che. tethI ahIM kahetA nathI ane je sAthenA anubhavane AbhAsa thAya che. te : mananuM jaladI doDavAnI vRttipaNAnuM che. kahyuM che ke - ____ " AtmA sahati manasA mana indriyeNa, svArthe na cendriyAmiti kramaeSa shiighrH| yogo'yameva manasaH kimagamyamasti ?, yasminmano brajati tatra gto'ymAtmA II 2 | (vasaMtatilakA) - AtmA mananI sAthe jAya che. ane mana che te ikiya sAthe jAya che. ane iMdriya pitAnA Icchita padArthamAM jAya che. ane te kema zIdhra bane che. A manane ga zuM ajA che ke jemAM mana jAya che tyAM AtmA gae ja che. ane ahI A AtmA, iMdinI labdhivALe zarUA tathI ja janmanA utpatti sthAnamAM eka samayamAM AhAra patine nipajAve che. tyAra pachI aMtamuhurtamAM zarIra paryAptine nipajAve che. tyAra pachI Idriya paryAptine
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ teTalAja kALamAM nipajAve che. ane te pAMca idri sparza rasa ghANa cakSu ane zrotra ema che. te paNa dravya ane bhAva ema dareka be bhede che. temAM dravya Idriya nivRtti ane upakaraNa ema be bhede che. nivRtti paNa aMtara ane bAhya ema be bhede che. jenAthI nirvAha thAya te nivRtti che. ane te kenAthI nirvAha thAya che.? tene uttara-karma vaDe nirvAha thAya che. temAM utsedha ( lekamAM vaparAtuM mApa AMgaLInuM) aMguLanA asaMkhyaya bhAga jeTalA zudhdha Atma pradezanA pratiniyata cakSu vigere idrinA saMsthAna vaDe je vRtti aMdara rahelI che te nivRtti jANavI. te AtmA pradezamAM ja iMdriyanA vyapadeza ( ) ne bhajanAra je pratiniyata saMsthAna vAlo nirmANa nAmanA pudagaLa vipAka vAlI (karmaprakRtivaDe) vadheki (satAra mAphaka) vigere vizeSa rUpavAle (iMdriya vibhAga) ane aMge pAMga nAmanA karmavaDe banAvela je che te bahAranI nivRtti jANavI. (A upara je varNana karyuM te zarIranI aMdara ane bahAra jayAM je Idriya rahelI che tenuM baMne prakAranuM varNa na batAvyuM che, bahAranI iddhi darekanI dekhAya che paNa aMdaranI te Atma jJAnI jANI zake che ) uparanI batAvelI nirvatti be prakAranI
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ (101) kahI tene jenA vaDe upakAra karAya che te upakaraNa che ane te iMdriyanA kAryamAM samartha che. valI nivRtti hoya ane haNAI nahAya te paNa mazura (jenI dALa thAya che, tenA AkAra vAlI nivRttimAM tene je upaghAta thAya te AMkha joI zaktI nathI ( AMkhane bahArane AkAra mazaranI dALa jevuM che, je te nAza pAme te aMdara AtmAnI zakti che chatAM te joI zakate. nathI mATe bahAranA AkArane upakaraNa kahyuM che. te paNa nivRtti mAphaka be prakAre che temAM AMkhanI aMdaranuM kALuM gheluM maMDaLa che ane bahAranuM paNa pAMdaDAMnA AkAre be pAMpaNa vigere che, (te sAne jANItuM che.) A pramANe bIjI indrimAM paNa jANI levuM. bhAvaindriya paNa labdhi ane upayoga ema be bhede che. temAM labdhi che, te jJAnadarzana AvaraNaya karmanA kSaya upazamarUpa jenA saMnidhAnathI AtmA dravya idriya nivRtti tarapha jAya che, ane tenA nimittathI AtmAne mananA joDANathI padArthanuM grahaNa karavAne vyApAra thAya; te upaega che, te A chatI labdhie nivRtti upakaraNa, ane upaga che, ane chatI nivRttimAM upakaraNa ane upaga che, ane upakaraNa hoya, tyAre upayoga thAya che. A kAna vigere badhI idrinA AkAra anukrame nIce mujaba jANavA kAnane AkAra kadaMbanA kula jevuM che. AMkhane mazura
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ (102) jevA, ane nAkanA kalajIkA ( jevA che, jIbhanA surapra (kharA, tAvetA)nA tathA zarIranA sparza, iMdriyAneA AkAra judI che ema jANavuM, )nA pula AkAra jevA, judI jAtane i'kriyAnA viSayanuM parimANu. kAnanA viSaya. khAra ceAjanathI AvelA zabdane grahaNa kare che, ane AMkhanA viSaya. ekavIsa lAkha ceAjanathI kaika adhika dUra hai|tya; ane te prakAza karanAra hoya; te dekhAya che. pazu prakAza karavA cAgya hAya; te ekalAkha ceAjanathI kaika adhika hoya; tevA rUpane grahaNa kare che, paNa bAkInI indriyAnA viSaya nava cAjanathI AvelA hAya, tene grahaNa kare che, ane jadhanyathI tA, badhI idriAnA viSaya AMgaLanA asakhyuMca bhAga mAtra che. ( nIcenA TIpaNumAM khulAse karyAM che ke, badhI indriyethI AMkhanu judu che, kAraNake, AMkhanA viSaya jaghanyathI AMgaLanA sabhyeya bhAga mAtrathI jANavA. ) ahI' mULasUtramAM zretranA parijJAnathI haNAtAM, athavA ochu thatAM indriyanI kevI dazA thAya che te batAvyuM. tene paramA A che. ahIyAM sajJI pace'ya jIvane upadeza ApavAno adhikAra hAvAthI upadeza che te kAnane viSaya che. ( kAnanI zakti sArI hoya; teja upadeza "
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ (103) saMbhaLAya.) eTalA mATe tenI pathatimAM badhI IdriyenI paryApti paNa sAthe sUcavI (kAne sAMbhaLIne jIvarakSA mATe AMkhathI joIne cAle, vicArIne bele vigere che, tethI bIjI IdriyanuM paNa svarUpa batAvyuM che.) A kAna vigerene AtmAnI sAthe saMbaMdha thatAM, je jJAna thAya che, te jJAna umara vRddha thatAM ochuM thAya che, te have batAve che. mULasUtramAM kahyuM cheke - mittA vigere. eTale upara batAvyA pramANe buDhDhApAmAM zakti ochI thaI jAya che. athavA AkhA sUvane A pramANe artha le ke - kAna vigere vijJAnathI kamI thayela karNabhUta iMdriya chatAMpaNa gamavAta, vigerene artha e thAya che ke - jema jema umara vIte, tema tema buddhi-zakti ochI thAya, temAM prANuone kALekarelI zarIranI avasthA jemAM vana vigere vaya (umara) che. tene jarA athavA mRtyunA sAme javAnuM che. kAraNa ke ahI zarIranI cAra avasthAo che, (1) kumAra (2) vana (3) madhyama (4) vRddhatva che, ema jANavuM. te zAstramAM kahyuM che. ke
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ (104) "prathame vayasi nAghItaM, dvitIe nAjitaM dhanam / tRtIe natapastaptaM, caturthe kiM kariSyati ? // 1 // " pahelI vayamAM vidyA na bhaye, bIjI vayamAM dhana na meLavyuM. trIjImAM tapa na karyo. (e ALasu mANasa iddhi thAkatAM. cethI avasthAmAM zuM karavAnuM che!). tethI pahelI be avasthA jatAM vRddhAvasthAnA sAme vaya jAya che, athavA bIjI rIte traNa avasthAo che. (1) kumAra (2) vana (3) vRddhAvasthA che kahyuM che ke- . "pitA rakSati kaumAre, bhartA rakSati yauvane / putrAzca sthavire bhAve, na strI svAtaMtryamahati / / " - bALaka paNAmAM pitA rakSA kare che. vana avasthAmAM dhaNI bacAve che, ane vRddhAvasthAmAM dikarA pALe che, paNa strIne keIpaNa avasthAmAM svataMtratA ApavI egya nathI. athavA bIjI rIte traNe avasthAo che. (1) bALa (2) madhya ane (3) vRddhatva ema che. kahyuM che ke- bAdazAdrA, thAvAkSAvikA madhyamaH saptati yAvatparato vRddha ucyate // 1 // dUdha ane anna khAnAra (janmathI laIne) seLa varSa sudhI bALaka kahe, ane sIttera varSa sudhI madhyama ane tyAra pachI vRddha kahe, A badhI avasthAmAM paNa je upacaya
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ (105) vAlI (baLa vadhe tyAM sudhI) gAthA cheDate AgaLa gaele atikrAMta vaya vAle jANa. ("ca" samuccayanA artha mAM che) ahI kAna, cakSu, nAka, jIbha, ane sparza ikriyAnA asta (nAza) pAmelA samasta jJAnanI vAta phakta na levI paNa tenI sAthe zarIranI bIjI zaktio paNa nAza thatAM mU drapaNuM Ave che. (A karavuM A na karavuM. e viveka naSTa thAya che). tethI vaya ulaMghatAM ( zarIranI zakti ochI thatAM) vicArI ne. te prANI (saMsAramAM maha zakhanAra purUSa) nizcayathI vadhAre mUdrapaNuM pAme che. (paNa dharma ArAdhate nathI, tethI ja mULa satramAM kahyuM che ke navo vigere. aTele dhoLA vALa joIne athavA zarIra para karacalIpaDelI joIne pite huM budde thaye ema jANuM vadhAre kheda kare che, ane tethI mUvratA prApta kare che. athavA te saMsArI jIvane kAna vigerenI zakita ochI thatAM tene mUDhatA Ave che, e pramANe vRdhdhAvasthAmAM te mRddha bhAvane pAmIne prAya-lAkamAM avagIta (tIraskAra karavA rogya.) thAya che. te batAve che. jehiM vA saDi saMvasati, te vi NaM egadA Ni
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) yagA pugviM parivayaMti, so'vi te Niyae pacchA parivaenA, NAlaM te taratANAe vA saraNAe vA, tu maMpi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vA, seNa hAsAya Na kiDAe NaratIe vibhUsAe suu064|" bIjA leke te dUra rahe paNa jenI sAthe gharamAM rahe che. te pitAnA putra sI vigere che te strI putra vigere paNa ekadA eTale vRdhdhA vasthAmAM tenA pitAnA sagA chatAM tathA pite samartha avasthAmAM kamAIne temane paDyA hatA te sI patra vigere paNa tene tIraskAra kare che. ane bole che ke, A maratuM nathI ane khATale paNa mukata nathI. athavA "parivadaMti" eTale parAbhava kare. (chokarAo temanuM apamAna karatAM bele che ke "sa besa DekarA? tuM zuM samaje che " vigere athavA paraspara vAta kare che ke have A buTTAnuM zuM kAma che. e sagAone ja tIraskAra khamate nathI paNa pitAne AtmA paNa pitAne niMdavA gya thAya che. te batAve che. ___"valisantatamasthizeSitaM, zithilasnAyudhRtaM kaDevaram / svayameva pumAn jugupsate, kimu kAntA zArIviha? " - sarvatra karacalIo pI gaela ane hADakAM bAkI rahelA tathA DhIlAM paDI gaela snAyu (nADIo) ne dhAraNa karanAra
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ (107) AhAha A mAruM AvuM zarIra rahyuM ! AvuM pitAnuM zarIra jaine purUSa pateja pitAnI niMdA kare che. te suMdara zarIravALI strI niMdA kare te temAM zuM navAI che.! govAlIo bALaka tathA strI vigere maMda buddhivAlAnA mATe chAta dvArae kahele viSaya vadhAre buddhimAM vase che. teTalA mATe upara batAvela viSayane samajavA mATe kathA kahe che. dhanA zeThanI kathA, kosaMbI nagarImAM ghaNuM dhana ane ghaNA putravAla dhane nAmane sArthavAha (meTe vepArI) hatuM. teNe eka vakhata pite ekalAe ghaNuM. upAye vaDe svAyateya (pitAnuM kamAeluM dhana) meLavyuM.. ane badhAM duHkhI je bhAI sagAM mitra strI putra vigere hatAM temane mATe upabhegamAM lIdhuM. tyAra pachI A zeTha umaranA paripAkathI buDha thaye, tyAre teNe sAcavavAmAM hoMzIyAra evA putrane badhA kAryanI cintAne bhAra zeMpI dIdhe, te putra paNa vicAravA lAgyA ke A buDhDhAe amane AvI avasthAmAM mUkyA ke jethI badhA mANasemAM hame agresara thayA, tene upakAra mAnatA chatA uttama kuLanI sajanatA dhAraNa karatA rahyA. paNa kaI vakhate kAryanA prasaMge teo dUra thayA, tethI pitAnI strIone pitAne azakta bApa sepe te strIo paNa gharanI zrImaMtAIthI te buDhDhAne tela mardana tathA snAna tathA bhajana vigerethI yathA egya kArya saMteSa pamADavA karatI hatI.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108). tyAra pachI keTaleka kALa se. tyAre gharamAM zuM parivAra tathA mAla mIlakata vadhatAM e strIe pitAnA patinI saMpadAthI ahaMkAramAM AvI, ane te buddhi paravaza thaele ane tenuM AkhuM aMga kaMpatuM hatuM. zarIranAM badhAM dvAra aMdaranA maLa vigere nIkaLavAthI gaMdhAtA hatAM. tethI te budrA tarapha gharanI strIe dhIme dhIme cagya upacAra karavAmAM pramAda karavA lAgI. A Deze paNa pitAnI ochI sevA thatI joI cittanA abhimAnavaDe tathA kudaratI lAgaNIthI dukhanA sAgaramAM Dabele banI chokarAnI vahuonI pharIAda chokarAo pAse karavA lAge, te strIone pitAnA patie pake ApavAthI vadhAre bedavAlI banI (sasarAnI upara kedha lAvI)ne zeDI paNa cAkarI karavI cheDI dIdhI, ane te dareka vastuo eka , vicAra vALI banIne pitAnA patine kahevA lAgI ke ame AvI sArI rIte rAta divasa jAgIne DezAnI cAkarI karIe chIe, chatAM A De buDhDhApAthI viparIta buddhivAle banIne guNene cAra thAya che, ane je amArA upara paNa tamane vizvAsa na hoya te je kaMI vizvAsavAlA hoya tene kAma sepi. tethI chokarAoe paNa teja pramANe karyuM, ane bIjI vastuone kAma sepyuM, paNa bIjI vahuoe badhAM kAne barAbara egya avasare karyA, pachI putroe
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) zAne pUchayuM. tyAre pahelAthI rIsAele Deze te ja pramANe nidA karavA lAge. ane kahevA lAgyuM ke mArA kahevA pramANe A vahue paNa kAma karatI nathI. eTale chokarAoe khAtarIvALA mANasenA vacanathI kharI vAta jANIne vicAryuM ke, A phezAnI barAbara cAkarI karavA chatAM vRddhAra vasthAthI vyartha reNu rUve che, tethI chokarAoe paNa tenI upekSA karI tethI bIjAe AgaLa paNa avasara AvatAM chokarAo DezAnI niMdA karavA lAgyA, A pramANe chekarAe e tathA vahuoe parAbhava kare tathA sagAM vahAlAMe tathA nekaree apamAna karelo ane tenuM vacana paNa kaI na mAnatuM joIne gharanAM badhAM sukhIomAM te ekale duHkhI muDha pAchalI avasthAmAM vadhAre vadhAre dukha jevA lAge. e pramANe buddhApAthI azakta thaela zarIravALe bIje buTTo mANasa paNa tarakhalAne vAMku vALavAmAM asamartha je thatAM kAryane ja cAhAtA lakamAM parAbhava pAme che. kahyuM nA saMji tirita nA nAshN gatA, dRSTibhrazyati rUpameva hasate vaktraM ca lAlA. pate / vAkyaM naiva karoti bAndhavajanaH patnI na zu. zrUSate, dhikaSTaM jarayA'bhibhUtapuruSaM putro'pyavajJAyate zArdUla ? "
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ (110) zarIra saMkecAI gayuM. TeTIA lathaDavA lAgyA. dAMta paDI gayA. AMkhonuM teja gayuM. meDhAMmAMthI lALa paDavA lAgI. sagAM vahAlAM kaheluM karatAM nathI. ane pitAnI strI paNa joitI mAgaNI svIkAratI nathI. A hAhAhA ! buddha thaelA purUSane azakta thatAM putra paNa apamAna kare che. te kaSTadAI buddApAne dhikkAra che-(vigere jANavuM.) - A pramANe buddhApAthI hArelAne sagAM vahAlAM nide che. ane te paNa gabharAele be bAkaLa banIne bIjA leke AgaLa pitAnA gharanI niMdA kare che.' - mULa sUtramAM "se vA ItyAdi zabda che. te pahelAnI apekSAe bIje pakSa sUcave che. eTale ema jANavuM ke sagAM vahAlAM apamAna kare che. athavA pite budde thatAM duHkhane lIdhe sagA vahAlAMnI niMdA pAra AgaLa pite kare che. athavA pite gabharAmaNathI sagAMnuM apamAna kare che. kadAca keIe pUrve dharma ArAdhyuM hoya tevAnuM dhamAMmA che buTTApamAM apamAna na kare te paNa tenuM duHkha dUra karavAne tene samartha thatA nathI tevuM sUtrakAra kahe che. ke tArA chokarA tathA vahao tane tAravA mATe zaktimAna nathI athavA tane zaraNa ApavA yogya nathI temaja tuM paNa teone tAravAne samartha nathI tema zaraNa ApavA egya nathI ApadAmAMthI bacAve te trANa che, jema mahA
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ (111) tavaDe (pANInA pUramAM sArA nAvikane AzrayI je nAvamAM besAya te pAra utarAya) jene Azraya laIne besIe ane bhaya na Ave te zaraNa che kille athavA parvatane Azraye bece, athavA sUra purUSa gAmane bacAve te zaraNa che. "janma creurkha, nine zAthivAratA. kinArAnAzvatra, rAti zar vize ?" janma jarA ane maraNanA bhayathI pIDAelA ane zaganI vedanAthI gherAyelA purUSane jinezvaranA vacanathI bIjuM kaMI zaraNa A lekamAM kyAMya nathI. ulaTuM te pIDAelI avasthAmAM pine keInI hAMsI karavA gya rahyA nathI. kiMtu jagata tenI hAMsI kare chejenI pArakArI hAMsI thAya te kevI rIte harSa pAme (pate pitAnA samakSa ke pAchaLathI hasI khusInI vAta karavA gya nathI kiMtu hAMsI karavAne egya che. tema tenI sAthe e gavA, kudavAne, tALI paDavA ke te bIje kaI jAtane vAta karavA vigerene AnaMda paNa karavA gya nathI tathA tenuM rUpa vigere strIone gamatuM nathI ulaTu strI che tenI niMdA kare che. ane kahe che ke, " tuM tArA AnA je te nathI! mAthuM ja nathI ! ke je dhoLA vALa rUpa rakhathI lepAela che ! huM tArI dikarI jevI juvAna chuM ane tuM mArI sAthe AnaMda (lagna) karavA I che. A dunIyAmAM jANItuM che ke te budde saMsAra
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ (112) sukhane yogya nathI tema zarIranI zobhA karavAne paNa cagya nathI ane kadAca zobhA kare te paNa bagaDI gaelI ane karacalI paDelI cAmaDIvAle budde bhate nathI. kahyuM che ke, "na vibhUSaNamasya yujyata na ca hAsyaM kuta eva vi atha teSu ca vartate janA, dhruvamAyAti parAM viDamba na zA - tene zobhA karavI egya nathI. tene harSa nathI ane strI ne khuza karavAne vibhrama (ceSTA ) kayAMthI hoya ane te chatAM juvAna strIomAM khelavA jAya te nizcaye meTA apa mAnane pAme che. jaM jaM karei taM taM na sohae jovaNe atikate purisasta mahiliyAi, va ekkaM dhamma pattaNaM // 2 // juvAnI jatAM buddhe mANasa je kaMI kare te zelatuM nathI. eTale eka dharmane choDIne strIne khuzI karavA je kaMI buddho kare te badhuM nirarthaka che. | (tenA saMbaMdhamAM eka kathA bhASAntarakAre (meM) je najare joI che te nIce pramANe che eka khAnadAna gRhastha eka zaheramAM sukhI sthitImAM hatojenI strI maraNa pAmelI hatI ane te sAdhu saMgatithI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ (113) dIkSA levA paNa taiyAra thaye hatA tevAmAM sAdhunA gayA bAda bIjA lekee temaja nokaree tene kahyuM ke zrI vinA buTTApAmAM chokarAnI vahao cAkarI kare e vAta azakya che. evA bodhathI teNe paisA kharcI pharIthI lagna karyuM ane jyAre strI ghera AvI tyAre pitAnI zakti joI rasAyaNa khAdhuM. temAM kahyA mujaba parejI nahI pALavAthI khAdhelI davA AkhA zarIra uparapuTI nIkaLI. ane cha mAsa sudhI ghaNI vakhata pIThanA gumaDAmAM nAstara mukAvyuM chatAM sAruM na thayuM ane narakanI vedanA bhegavI burA hAle marI gaye ce mAsA pahelAM tenA zarIgnI je suMdaratA hatI tenI maraNa vakhate evI avadazA banelI ke tene joI game tevA mANasane AMkhamAM AMsu Ave ane strI putra dhana havelI vigere kaMI paNa tene kAma na lAgyuM buddAo dharma sAdhana na karatAM jeo bAlakIone paraNe che. teone A daSTAMta khAsa lakSamAM levAyegya che. aprazasta mULa sthAne kahyuM have prazasta. mULa sthAna kahe che. icevaM samuTThie aho vihArAe aMtaraM ca khalu imaM sapehAe dhIre muhuttamavi, No pamAyae va o ati jovAM ra. (sUtra, 21) athavA je kAraNathI te vahAlAMo saMsAra samudrathI tAravA ke bIjAnA bhayathI rakSaNa ApavA samartha nathI evuM
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstranA upadezathI uttama purUSane samajAya te teNe zuM karavuM te kahe che ( Iti zabdane upara kahele artha che) aprazasta mULa guNasthAna ( saMsArI viSaya sukha) mAM rAcela jIvane buDhApAnI azaktithI gherAtAM harSanA mATe ke krIDAnA mATe ke lega vilAsa mATe athavA zarIranI zobhAmATe gyatA nathI (paraMtu te teNe pahelethI samajavuM jiIe) ke saMsAramAM je kaMI sukha athavA duHkha paDe che. te dareka pitAnA zubha azubha karmanuM phaLa badhA prANIone bhegavavAnuM che. evuM jANIne te samajelA prANIo pUrve kahelA pahelA adhyayana zastra parissAmAM batAvela mahAvratAmAM rithara citta vAlA banIne sAdhue vicAravuM ke A (mArA punya udayathI AvuM nirmaLa cAritra malyuM che. ema jANIne) suMdara vihAra karavA gya che. jemAM zAstramAM kahela saMyama anuSThAna che. tenA mATe yogya vihAramAM tatpara banI jarA paNa pramAda na kare. valI teNe vicAravuM joIe ke Arya kSetra uttama kuLamAM janma vItarAgane dharma tenA upara zraddhA ane AvAM suMdara mahAvratA vigerene sAre avasara mana maLe che. te kevI rIte pramAda thAya tethI vinaya ( ziSya) ta5 saMyamamAM jarA paNa kheda na pAmatAM upara kala uttama vastu Arya kSetra prAptithI Anada pAmIne gurU zuM kahe che te samaje. gurU kahe che ke
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * J , ' ' , A tArA gya avasara che, anAdi saMsAramAM ghaNA bhava bhamatAM tane dharma prApti thavI ghaNuM durlabha che. mATe che dhIra! A sArA avasarane vicArIne tuM eka mUhara (48 mInITanI aMdarane vakhata. ) paNa pramAda vaza ta thaze (mULasUtramAM anukravArane lepa thaye che ane te smANe bIjuM. paNa vyAkaraNa virUddha Ave te samajI levuM ke. mAgadhImAM tathA saMskRtamAM kaMIka bheda che.) aMtamuhurtane vakhata batAvavAnuM kAraNa e che ke. kevaLa jJAna vinAnA jIne samaya vigerenuM bArIka jJAna nathI tethI teTale lUkhata batAvyuM. kharI rIte te eka samaya mAtra paNa pramAda na kare e sugurUne upadeza jANu. kahyuM che ke. " samprApya mAnuSatvaM saMsArA sAratAM ca vijJasya kiM pramAdAna, ceSTase zAntaye satatat ? // 1 // manuSya paNuM pAmIne saMsAranI asAratA samajIne. pramAdathI kema bacate nathI tathA he jIva zAMtinA mATe mahenata kema karatuM nathI ? nanu punaridamAtidurlabha, magAdha saMsAra jaladhivi mAnuSyaM khadyotaka, taDillatAvilasita pratimam // 2 //
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) tuM jete nathI ke A atidurlabha saMsAra samudramAM thaelA manuSyane AgIAnA kIDAnA prakAzavA jevuM athavA vijaLInA jhabakArA jevuM saMsArI sukha che. vaLI zAstrakAra kahe che ke, zA mATe pramAda na kare ? sAMbhaLe. tArI vaya ( uMmara ) divase divase vyatIta thAya che. juvAnI cAlI jAya che. ! (mULa sUtramAM vaya ane juvAnI eka chatAM juvAnImAM moha thAya mATe te juduM batAveluM che.) juvAnImAM. dharma, artha ane kAma traNe sadhAya che. mATe, mehamAM na paDatAM. temAM dharma sAdhI legurU kahe che ke he ziSya.! te juvAnI jaladIthI jAya che. kahyuM che ke. "nahavegasamaM cavalaM. cajIviyaM jovaNaM ca kusuma samI sokkhaM ca aNicaM tiNNivi turamANa bhojaaii||1|| | nadInA pUra samAna tArUM jIvita capaLa che. ane juvAnI kulanI samAna. ( jaldI karamAya tevI.) che saMsArIka sukha anitya che ane te jIvita juvAnI ane sukha e traNe zIgha bhogavavAnAM che. (jaldI vitI janAra che). A pramANe mAnIne sAdhue vicAravuM ke. vihAra kara. te vadhAre sAruM che. (je sAdhuo cAlavAthI keTalI eka jagyAe paDI rahetA hoya temaNe uparanuM rahasya vicAravA jevuM che.)
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ (117) paNa je saMsAranA sukha vAMcchake che, teo asaMcama jIvita ne sukhakArI mAne che. temanI zuM dazA thAya che. te sUtrakAra kahe che. ) jIvie, iha je pamattA, se haMtA chettA bhettA lupittA, vilupittA udyavittA uttA saittA, akaDaM karissAmi, tti maNNamANe, jehiMvA sAI saMvamaha, te vANaM, egayA nigayA taM pubi poseMti, so vA te niyage pacchA posijA, nAlaM te tava nANAe 'vA' saraNAe 'vA' tumaMpi tesiM, nAlaM tANAe vA saraNAe vA (su. 63) jeo pitAnI vaya vIte che, tene jANatA nathI teo viSaya kaSAyamAM pramAdI thAya che. teo rAta divasa kaleza pAmatA kALa akALamAM udyama karI jIvene duHkha ApanArI kiyA ( Ara. ) kare che. saMsArI guNamAM rahIne viSayanA abhilASamAM pramAdI banI sthAvara ane trasa jInA ghAtaka bane che(bahu vacanane badale, eka vacane mULa sUtramAM che. te jAtinI apekSAe jANavuM) tathA kAna nAka vigerene chedanArA paNa che. tathA mAthuM AMkha paTa vigerene bhedanArA, paNa che. ane kapaDAnI gAMTha vigerene cheDane caranArA aNu che. gAmanI luMTa karanArA paNa che. tathA viSa tathA
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) zastra vaDe prANa lenArA paNa che. athavA daLa denArA paNa che. athavA DhekhALo vigere mArIne trAsa ApanArA paNa che. ziSya pUche che. zAmATe AvI parane pIDA ApanArI kIyA kare che. - uttara-bIje tevuM nathI karI zakate paNa huM bahAdura chuM evuM abhImAna lAvIne pese meLavavA mAravA vigerenI pApa kIyAmAM te jIva varte che. valI e pramANe te atizaya dUrakarma karanAre samudrane taravAnI kriyA paNa kare che. chatAM tene pApanA udayathI kaMI paNa na meLavele. gaThanuM gumAvI ke thAya che. (kevuM apamAna pAme che) te batAve che ke jeonI sAthe te vase che, te mAtA pitA sagAM vigerenuM pUrve jeNe peSaNa karyuM che. ane A vakhate je te na kamAI lA hoya te teo tenuM rakSaNa karatA nathI athavA saMsArI dukhathI pAra utAratA nathI. kadAca kamAIne lAve ane sagAne piSe te tee tArUM rakSaNa karavA samartha nathI temaja tuM temanA AlekanA rakSaNa mATe ke paralaka nA bhalAnA mATe samartha nathI. valI ema samajavuM ke. mahA kaSTathI meLaveluM dhana paNa sAcavI rAkhyA chatAM rakSaNa ApavA gya nathI. te batAve che. uvAIyaseseNa vA saMnihisaMnicao kijaI, phi nizA "mobAi' gru
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) 'roga' samupAyA samuppayaMti, jehiM vA sarhi saMvasahate vANa emayA niyagA taM pubdhi pariharati, so kA te miyage pacchA pariharijA, nAlaM te 'tava' toNAeM 'yA' saraNAra kA, tumaMpi tesi nAlaM tANAe te vijA ra ( ra ). te ghaNuM khAdhuM ( jogavyuM. ) have temAMnuM thoDuM bAkI che. athavA je nathI bhegavAyuM te tuM saMcaya kare che. athavA upabhoga karavAne mATe puSkaLa sukha levA dravyane saMcaya kare che. te lobhIo jIva A saMsAramAM asaMyata. ( saMsArasukhanA cAhaka ) nA mATe athavA sAdhune veza mAtra ghArelA paNa sAdhuguNathI rahIta evAne jamADavA mATe dhana ekaThuM kare che. tene gurU kahe che ke te tene aMtarAya kamane udaya AvatAM tArI saMpatti mATe sahAyaka nahI thAya athavA dravya kSetra kALa bhAvanA nimittathI jayAre tane asAtA vedanIya. karmane udaya thAya tyAre rege AvatAM tAva vigerethI tuM pIDAya che. tyAre te dhana ke sagAM kaMI paNa kAma lAgatAM nathI, te pApI jyAre tenA pApanA udayathI ke. kSaya roga. vigerethI pIDAele jayAre tenuM nAka kare che. athavA hAtha paga gaLe che. ( lathaDe che, ) athavA dama caDhavAthI azakata thatAM je sagAM vahAlA sAthe pote vasele che te tenA duHkhathI kaMTAlI bhayaMkara roga utpanna
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) thatAM tene tyaje che. ( kSayaregInA AzramamAM mokale che.) athavA sagAMne ghaNe kaMTALo Apate te sagAM tenI ghelAIthI tenI upekSA kare. eTale cAhe sagAM tajIde. athavA na taje te paNa te rogathI bacAvavA ke zaraNuM ApavA samartha nathI tyAre regIe zuM karavuM! te guru kahe che ke samatAthI sahana karavuM. jANitu dukkhaM patteyaM sAyaM (sU. 68) A pramANe buddhimAne dareka prANInuM duHkha ke sukha tenA punya pApathI AveluM che. te vicAravuM eTale tAva vigerenuM duHkha AvatAM pitAnA karelAM karmanuM phaLa avazya jogavavuM paDaze. mATe hAya pITa na karavI kahyuM che ke. "saha kalevara ! duHkhamacintayan, svavazatA hi puna stava durlbhaa| bahutaraM ca sahiSyasi jIvahe ! paravazo na ca tatra TogaNita te ." he zarIra. tuM bIjo vicAra karyA vinA duHkhane sahana kara kAraNake hAla tane svavazatA maLI che. te durlabha che. paNa jete hAyapITa karIza te parabhavamAM ghaNuM dukha bhegavavAM paDaze. tyAM paravazatA che. tene tyAM vizeSa lAbha nathI. ethI jayAM sudhI kAna vigerenI zakti nahaNAya ane
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) tArA sagA tane budde thatAM nani ane dayA lAvIne tAruM piSaNa karavAne vakhata na Ave tathA kSayarogI thatAM gharamAMthI na kADhe tyAM sudhI tuM tAre AtmArtha (paralekanuM hita ) sAdhIle te batAve che. aNabhikataM ca khalu vayaM saMpehAe (sU. 69) (mULa sUtramAM ja ca , vizeSa paNa mATe che. khaluM zabdane artha punaH--thAya che.) A pramANe pitAnI umara jatI jene saMsArI jIva le bane che. evuM pUrve kaheluM che. mATe tapazvAt tApa na kare paDe tethI juvAvasthAmAM buddhithI vicArIne Atma hita kare. praza-zuM juvAnImAM ja Atmahita karavuM.? ke bIjI vakhatamAM paNa karavuM! uttara-bIjAe paNa Atmahita jayAre samaje hoya tyAre karI levuM. arthAt dha male. tyAre dharma sAdhI le te batAve che. khaNaM jANAhi paMDie (sU. 70) kSaNa te dharma karavAne samaya che. te AryakSetra uttama kuLa vigere che. ane nidAyegya, piSaNa karavA egya tathA tajAvAnA SathI duSTa che. tevA jarA ( buDhDhApo ) bALaka pAruM athavA rAga che. te na hoya tyAre gurU kahe che. he paMDita
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122) he AtmajJa! tuM bedha pAma ane Atmahita kara athavA kheda pAmatA ziSyane guru kahe che. he ziSya! jayAM sudhI tArI juvAnI vItI nathI athavA nidA pAtra nathI athavA pUrve kahelA traNa doSathIrahita che, tyAM sudhI huM paMDita ziSya davya kSetra kALa bhAvanA bhedathI bhinna avasarane A pramANe tuM jANuM baMdha pAma, te batAve che. dravya kSaNa tevuM jaMgamapaNe pAme che. pAMca Idri che. uttama kuLamAM janme che. rU5 baLa Arogya ane AyuSya sAruM pAme che A pramANe uttama manuSya bhava pAmIne saMsAra samudrathI pAra utAravA samartha caritranI prAptine ce tene avasara maLe che ane anadi saMsAramAM bhamatA chevane A avasara male durlabha che. kAraNuM cAtri manuSya janmamAM che. deva nArakInA bhavamAM samyakatva tathA jJAnane bodha rUpa sAmAyika che. ame tiryaMcamAM kekane ja dezavirati ( zrAvakanAM vrata.) hoya che. kSetra kSaNa te je kSetramAM cAritra male te sarva virati a leka ( )nA gAmamAM athavA tirthaka kSetramAM ja che temAM paNa aDhI dvIpa ane be samudramAM che. temAM paNa 15 "karma bhUmImAM che. temAM paNa bhArata kSetranI apekSAe "rapA" dezamAM cAritra dharma prApta thAya che. A pramANe kSetra rUpa avasara durlabha jANa bIjA kSetramAM
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelAM beja sAmAyika che. bIjA ghaNA dvIpa ane samu che. temAM samyakatva ane zrata sAmAyIka che. tathA keIkane deza viratine saMbhava thAya che) kALa kSaNa. kALarUpa avasara A avasapiNamAM traNa Ara je sukhama. dukhama, dubama sukhama. tathA dukhama. nAmanA traNa ArAmAM dharma prati che. tathA utasapiNImAM trIjA cethA ArAmAM sarva virati sAmAyikanI prapti che. A nave dharma pAmatA jIva AzrayI kahyuM paNa pUrve dharma pAmelA te tiepha athavA u tathA aghe lokamAM saMthake badhA ArAmAM jANavA. bhAva kSaNa te be prakAre che. karma bhAva kSaNa. karma bhAvakSaNa karma bhAvakSaNa te karmanuM upazama thavuM. kSaya upazama thavuM athavA sarvathA kSaya thavuM e traNamAMnuM kaMI paNa prApta thAya te avasara jANa temAM upazama zreNImAM cAritra mehanIya upazama thatAM aMtarmuharta kALa ApazamIka nAmane cAritra kSaNa thAya che te cAritra mehanIya kSaya thatAM aMtamuhartane ja che mistha yathAkhyAta caritra nAmane kSaNa thAya che. ane kSaya upazama vaDe zrApathamika cAritrane avasara che te utkRSTathI thoDuM ochuM e pUrva ke varSamAM cAritra che ke je
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) kALa jANa. saRtya kSaNa te ajaghanya utkRSTa (madhyama) sthitimAM vartatA AyuSyavALA jIvane che. ane bIjAkanuM palyopamanA asaMkhyaya bhAga ochuM evA sAgarepama keDA keDI sthiti vAlA jIvane che. tene anukrama ApramANe che. samyakatvanuM varNana. graMthI- mithyAtvanI cIkaNA karmanI baMdhAelI gAMTha) vALA abhavya jIthI anaMta guNavALI zuddhithI zuddha thaela mati, bhUta, visaMga e traNa jJAnamAMthI kaI paNa sAkAra upaga je jIvane hoya te zuha legyA (teju, padama, zukla) mAMnI keI paNa lezyAvAle jIva azubha karma prakRtine cAra ThANIe rasa tene be ThANIe karIne ane zubha prakRtinA be ThANIA (cAsaNImAM jema vadhAre rasanA tAra paDe te pramANe karmanA bhAva heya. ane AtmA vede te ThANa kahevAya che.) ne cAra ThANIAvaLe karI bAMdhate tathA dhruva prakRtine parivartamAna karate bhava prAgya bAMthate jIva jANu. have dhruva prakRti batAve che. jJAna AvaraNIya pAMca, tathA darzanAvaraNIya nava-mithyAtyanI eka-tathA seLa kaSAya, bhaya, jugupsA, tejasa kAmaNa zarIra, varNa, gaMdha, rasa, sparza agurulaghu upaghAta-nimaNa
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1pa) ane pAMca aMtarAya e badhI malIne 47 dhruva prakRti che. dhavane artha e che ke, te hamezAM baMdhAya che. - manuSya athavA tiryaMca A bemAMthI koI paNa jIva jyAre prathama samyakatva meLave che, tyAre A 21 prakRti parivartanavALI bAMdhe che te nIce mujaba che. . devagati tathA anupurvI malI che. tathA paMcaMdriya jAti variya zarIra, aMgopAMga malI be, tathA sama caturansa saMsthAna, parAghAta, ucchavAsa, prazasta vihAyogati, prazasta trasAdi dazaka, zAtA vedaniya uMcatra maLI 21 che. paNa deva ane nAkinA jIva manuSya gati ane anupUrvI malI che, tathA dArika zarIra ane pAMga malIne be. paheluM saMdhayaNa malIne e pAMca sahIta zubha bAMdhe che. tamatamA (sAtamI nArakI.) vALA tiyaca gati tathA anu malI be tathA nIca gotra sahIta bAMdhe che. A pramANe tenA adhyavasAya utpanna thatAM AyuSya na bAMdhate prathama upara kahI gayA te jIva yathA pravRti nAmanA karaNa vaDe graMthIne meLavIne apUrva karavaDe mithyAtvane bhedIne aMtarakaraNa karIne anivRttikaraNa vaDe samayakatva meLave che. " . tyAra pachI kamavaDe karma ochAM thatAM caDhatA bhAvanA zuddha kaMDaka ( zuddha bhAvanA aMzane kaDaka kahe che.) mAM deza
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ (a) virati tathA sarvavirati (sAdhupaNu) ne avasara Ave che. A pramANe karma bhAva kSaNa kahIne ne karmabhAva kSaNa batAve che ' , karmabhAva kSaNate ALasa meha avarNavAda tathA thaMbha (mAna vigere)nA abhAve samyakatva vigerenI prAptine avasara che.. che kAraNake ALasa vigerethI haNAela ( prasAdI chava) saMsArathI chuTavA samartha manuSya bhava pAmIne paNa dharma zradhdhA vigere uttama guNe meLavatuM nathI. kahyuM che ke. jAgrasannanna paMkha grgbAvaLA bhAratanA rAI, vivava kuLa samar II ALazya moha avaraNa ( nidA) sthabha (ahaMkAra) ke pramAda, kRpaNutA, bhaya, zeka ajJAna vikSepa kutuhala ramaNa A 13 kAraNe ( 13 kAThIA) che. eehiM kAraNehiM, laNa sudullahaMpi mANussaM / na lahai suI hia kari saMsAruttArANi jiivo| 2 // - te maLatAM jIva pate manuSya paNuM amulya che. te meLavIne paNa saMsArane pAra utAranAra hita karanAra gurU vANIne pAmate nathI. ( A pramANe cAra prakArane kSaNa batAvyA temAM ema samajavuM ke dravya kSaNamAM jaMgama paNAthI zreSTha manuSya janma
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) ane kSetra kSaNamAM A kSetra che. kALa kSaNamAM dharma caraNanA kALa che bhAva kSaNamAM kSaya upazamaM vigere che. A pramANe sArI avasara pAmIne dhama ArAdhavA joIe valI kahe che ke. jAva 'soya' pariNANA, amarANA, netarariSNANA, aparihINA chApA vivANA aparihI pA jIha pariNANA phari0 iceehiM biruvaruyehiM, papaNANehiM aparihiMga haM Aya saMmaM rUmamuvA sijAti (sU. 71) tivemi jayAM sudhI A nAza pAmanArI kAcA nA apazaka (nimakaharAmapaNA) thI kAnanuM jJAna ( sAMbhaLavuM te ) khu paNAnA ke roganA kAraNe AchuM na thAya tyAM sudhI dharma karI levA. ApramANe AMkha kAna jIbha panA vijJAnanI zakita paNa pAtAnuM kAma karavAmAM niSphaLa na thAya tyAM sudho paNa dhama sAdhavA jo pAMca iMdriyonI zakita echI thaze te dharma nahI thAya A zakita echI thaze teA iSTa aniSTa paNe judA judA jJAnavarDa kAma nahi thAya mATe jayAM sudhI zakata hoya tyAM sudhI AtmAnA artha te samyaka jJAna darzana cAritra rUpa sAdhI levuM. A traNa sIvAya AkI badhAM
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ (128) anartha samajavAM athavA AtmAne mATe je prayojana che. te AtmArtha che. ane te cAritranuM anuSThAna jANavuM. athavA Athata" te aparyavasAna (anaMtapaNA) thI mokSaja che. te mokSa artha che. tene sAdhI le. athavA Ayatta (kSa) teja jenuM prayojana che evA pUrve kahelA samyapha darzana jJAna cAritra che. temAM nivAsa kara eTale zAstrokta rItie anuSThAna vaDe tuM ArAma, ane pachI paNa vaya nA vItI hoya te vicArIne avasara meLavIne kAna vigerenuM jJAna ochuM thatuM jANIne AtmArthane AtmAmAM dhAraNa karaje. athavA te AtmArthaDe eTale jJAna darzana cAritrarUpa AtmArthaDe AtmAne raMjIta karaje. temAM AnaMda mAnaje) athavA AyatAthe je mikSa che. tene pharIthI saMsAramAM na AvavuM paDe te mATe zAstramAM kahelI vidhie anuSThAna karIne AtmAvaDe (mekSane) pAje. ' A pramANe sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che. meM zrI vardhamAnasvAmI pAse arthathI je sAMbhaLyuM. te huM tane sUtra racavA vaDe kahuM chuM. A pramANe bIjA adhyayanane pahele udeze samApta thaye. bIjo udeze. - pahelA uddezIne bIjA uddezA sAthe A pramANe saMbaMdha che ke viSaya-kaSAya tathA mAtA-pitA vigerene prema vize
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ (129) rethI je baMdhana te leka che. tene vijaya karavAthI arthAta rAga dveSane cheDI samabhAva dhAraNa karavAthI mokSanI prApti che. ane tene hetu cAritra che. jema saMpUrNa bhAvane anubhave che, evA rUpavALe A adhyayanane artha adhikAra pUrve kaho. che, temAM mAtApitA vigere lokane vijaya karavAthI rAga ane budrApAnI azaktithI jyAM sudhI azakta na thAya; te pahelAM AtmArtha te saMyamane ArAdhe; e pahelA uddezAmAM kahyuM ane A bIjA uddezAmAM paNa te saMyamane pALatAM kadAca te jIvane mehanIyakamane udaya thavAthI arati thAya; athavA ajJAnakarma vigere, tathA lebhanA udayathI pUrvakarmanA deSathI saMyamamAM sthiratA na rahe te uttama sAdhue te arati vigerene dUra karI jema, saMyamamAM daDhatA thAya tema karavuM. te A bIjA uddezAmAM batAvyuM che. athavA ATha prakAranAM karma jema dUra thAya; te A adhyayananA arthodhikAramAM kahyuM che, te kevI rIte karmakSaya thAya te batAve che. araI AuTTe se mehA gvaNami mukke (sU0 // 72 // pUrva sUtra sAthe ene saMbadha kahe joIe te batAve che. 71 mA sUtramAM kahyuM -AtmArtha te saMyama che. tene sArI rIte pALe, te saMyamamAM kadAcita arati thAya tethI upadeza Ape che ke arati na karavI, te A 72 sA sUtramAM batAvyuM che.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ (130) , tathA paraMpara sUtra saMbaMdha A pramANe che. "am vAgAdi vaMhi" eTale cAritrane kSaNa (avasara) meLavIne arati na kare, tathA prathamanA sUtra sAthe A saMbaMdha che. "kurga che" ItyAdi. meM bhagavAna pAse A sAMbhaLyuM che ke, "ga" ItyAdike sAdhu arati na kare - A arati sAdhune pAMca prakAranA AcAramAM mahinA udayathI kaSAya, tathA premathI eTale mAtApitA strI vizeremAM sneha thatAM thAya che, te samaye saMsArane svabhAva jANelA buddhimAna sAdhue te mehane dura kare . je tema kare te cAritra paLe nahi te zuM thAya? te kahe che. jema, kaMDarIkane duHkha thayuM tema, saMyamamAM arati karanArane narakagamana che, tathA viSayavAMcchAmAM rati dura karIne sAdhunI daza prakAranI gurunI AjJAmAM rahevArUpa vigere samAcArImAM te kaMDarikanA bhAI puMDarikanI mAphaka rati thAya, te saMyamamAM arati na thAya. teja kahe che - | sAdhu saMyamamAM rati kare (AnaMda mAne che jethI tene koIpaNa prakAranI bAdhA (aDacaNa) na Ave; tathA AlekamAM paNa saMyama zivAya bIjuM sukha che, evuM manamAM paNa na lAve. kahyuM che ke - . "kSititalazayanaM vA prAntabhaikSAzanaM vA, sahaja. paribhavo vA nIcadurbhASitaM vA, mahati phalavizeSe
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ (131) nityamabhyudyatAnAM, na manasi na zarIre duHkha mutpaanitta ? pRthvInAM taLamAM zayana che tuccha bhIkSAnuM bhajana, athavA kudaratI lekanuM apamAna, athavA nIca puruSanAM maheNAM sAMbhaLavA ATaluM chatAM uttama sAdhue meTAphaLa (mekSane) mATe niraMtara udyama karanArA che. temane manamAM ke, zarIramAM pUrve kahelAM kRya kaMIpaNa duHkha UpajAvI zakatAM nathI. (mekSAtha-sAdhu tene gaNakAratA nathI.) . taNasaMthAranisaNNo'vi, muNivaro bhaTTha rAga bhaya jaM pAvai muttisuhaM, taM katto cakavaTIvi // 2 // " ghAsanA saMthAre beThele je muni che, ane teNe rAga-mada, meha tyajyAM che, te munija mukti-sukha pAme che, tevuM sukha cakavartI paNa kyAMthI pAme ahI cAritra mehanIyakarmanA kSaya upazamathI je puruvane cAritra maLyuM che, tene pAche mehane udaya thatAM ghera javAnI IcchAvALAne A sUtravaDe upadeza apAya che, ane te saMbaMdhamAM je kAraNothI saMyamamAMthI bhraSTa thavAya che, te hetuone niryuktikAra kahe che. bihauddese aDho u, saMjame koha huja arhe|
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ (132) annANakammalobhA, iehiM ajjhattha doseMhiM // 197 // ( pahelA uddezAmAM niyu+ktinI gAthA ghaNI kahI; ane A uddezAmAM A ekaja che, tethI maMdabuddhivALA ziSyane ArekA ( zaMkA ) thAya ke, A eka paNa pahelA uddezAnI haze; te zaMkA dura karavA khIje uddeza evu gAthAmAM lakhavu paDayuM che. ) khIjA uddezAmAM khatAvyu` ke, koi kaDarIka jevA sAdhune 17 prakAranA saMyamamAM mahunIyanA uddayathI ati thAya; ane tethI sa'yamamAM DhIlApaNa' thAya; ane te mAhanA uDDaya manamAM rahelA je doSo che, tenAthI thAya che, te doSa ajJAna, leAbha, vigere che. eTale adi zabdathI icchA madana kAma vigere paNa levA te ajJAna leAbha kAma vigerethI sAdhune arati thAya che. te batAvyu. zaMkA-arativAlA budhdhivAnane A 72 mA sUtravaDe upadeza apAya che ke sayamamAM ati thAya te mudhdhivAna sAdhue aratidUra karavI para`tu saMsAranA svabhAva jANelA AvuM kahevAthI te ritavAlA thAya nahI ane jo ativAlA thAya te sa'kAranuM svarUpa jANanArA vidvAna na kahevAya Abene Dampara viredha hovAthI jema eka jagyAe chAyA ane taDakA na rahe te ahIM te budhdhimAna na kaheve athavA ativAdyo na kahevA. kahyu` che ke, tajjJAnameva na bhavati yasminnudite vibhAti rAgagaNaH
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ (133) namasaH kuto'sti zaktidinakarakiraNAgrataH sthA tu? INA" jenA udayathI rAga gaNa ( saMsAraprema) utpanna thAya che. tene jJAna na kahevuM kAraNake jyAM sUryanA kiraNe prakAzIta thayAM hoya tyAM aMdhArAne rahevAnI zakita kayAMthI hoya? vigere che. je ajJAnI chava mohathI cittamAM vikalpa kare te viSaya akhathI nizcaya ( nahI) rAgadveSa vigere sarva joDalAM je saMcamanA zatru che, temAM ratikare ane saMyamamAM arati jJAnapAzaheranA vikSepitA kAme saktiM dadhati vibhavA, bhogatuGgArjane vA; vi. dacittaM bhavati hi mahanmokSamArgakatAnaM, naalpskro, vira cAra saMmiti ja zA" ajJAnathI AMdhaLA thaelA, suMdara strIonA apAMgathI DAmADoLa thaelA kAmIo kAmamAM prema dhAraNa kare che. athavA vaibhavanA vistArane meLavavA cAhe che. paNa jeo vidvAna che, tenuM citta moTA mekSa mArgamAM ekatAna vAluM che. kAraNake zreSTha hAthI nAnA pAtaLA thaDavAlA jhADanI sAthe pitAnuM zarIra ghasatA nathI.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ (134) AcAryanA uttaraH--ame tene juhu kahetA nathI. kArazuke, cAritra pAmelAne A upadeza che, ane cAritraprApti jJAna zivAya nathI; kAraNa ke cAritranuM kAraNa jJAna che ane kAya e cAritra che. tathA jJAna, ane ati tene virodha nathI; paraMtu ratinA vizeSI arati che. tethI sacamamAM jene rati che, tenI sAthe ati bAdhArUpa che, paraMtu jJAnanI sAthe tene virodha nathI; kAraNake, jJAnIne paNa cAritra mAhanIyanA upazamathI sayamamAM ati thAya che, kAraNa ke, jJAna paNa ajJAnanu khAdhakaja che, paNa saca manI aratinuM khAdhaka nathI; teja kahyu` cheH-- - 62 jJAnaM bhUri yathArtha vastuviSayaM svasya dviSo vAdharka, rAgArAtizamAya hetumaparaM yukte na kartR svayam / dIpo yattamasi vyanakti kimu no rUpaM sa eve kSatAM, sarvaH svaM viSayaM prasAdhayati hi prAsaGgi joko viSe // 2 // ghaNuM jJAna che, te yathA vastuviSaya saMbadhI che, ta pAtAnA zatru ajJAnanu khAdhaka che. rAgane zatru, zama (zAMtine) mATe bIjo hetu pote joDatA nathI. jema dIve che. te pAte adhArAmAM rUpane pragaTa kare che, teja ahIyA rUpane jue, kAraNake, sa` ' prAsa`gIka vidhi pAtapAtanA
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ (135) viSayane sAdhe che. tathA AcArya kahe che ke -- tamArA kAnamAM AvyuM nathI. 'balavAnindriyagrAmaH, paNDito'pyantra muhyatIti' iMdriyasamUha baLavAna che, ane temAM paMDita paNa muMjhAya che ethI tamAruM kahevuM kaI visAtamAM nathI. athavA jene arati prApta na thaI hoya tene ja ema kahevAya che, paNa A upadeza saMyama-viSayamAM buddhimAna puruSane kahevAya ke, saMyamamAM arati na karavI; tathA saMyamamAMthI arati dura karanArane kevA guNa maLe te kahe che - rava si mu vigere bArIka kALane kSaNa kahe che. te kSaNa, junI sAla. (vastrane). phADatAM jeTalI vAra lAge; tethI paNa bArIka kALa samaya che. AvA sUma saMyamamAM paNa karma je ATha prakAranAM che, athavA saMsArabaMdhana che te baMdhana nathI. bhArata mahArAjA mAphaka meha mUkI de, te tenuM kalyANa thaI jAya. (kevaLajJAna pAmIne mekSamAM jAya;) ane jeo upadeza na mAne, teo kaMDarIka muni mAphaka cAra gatimAM bhramaNa kare che, ane dukhasAgaramAM Dube che, teja kahe che : aNANAya puTThAvi ege niyati, maMdA moheNa pAuDA, apariggahA bhavissAmo, samuTThAya laddhe
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ (136) kAme abhigAhai, aNANAe muNiNA paDileiMti, ittha mohe puNo puNo sannA no havvAe nopArAe sUtra-cha hita mAnavuM ahita cheDavuM, e jinezvaranI AjJAmAM che. tethI virUddha cAlavuM te anAjJA che. je puruSe AjJAbahAra thaIne pariSaha, ane Upasarga thI kaMTALIne, athavA mehanIyakarmanA udayathI kaMDarIka vigere munionI mAphaka saMyamathI bhraSTa thAya che, te jaDapuruSe jemane karavA na karavAne viveka nathI; teo mehathI, athavA ajJAnathI gherAyelA che. kahyuM che ke - " ajJAnaM khalu kaSTaM, krodhAdibhyo'pi sarvapApebhyaH / artha hitamahitavAna vetti yenAvRto lokH||" kharekhara, koi vigere badhAM pApathI paNa ajJAna meTuM pApa che. te ghaNuM duHkha ApanAra che, te ajJAnathI gherAyele mANasa pitAnA hita-ahita padArthane jANatA nathI. A pramANe mehathI gherAyelA jaDamANasa cAritra pAmele chatAM, kamanA udayathI, athavA parisihanA udayamAM cAritra dhAraNa karele cAritra mUkavA IcchA kare che, ane bIjA sAdhuo pitAnI rUcI pramANe vRtti racIne judA judA upAcevaDe leka pAsethI paisA grahaNa karatA chatA kahe che ke ame saMsArathI kheda pAmelA chIe, ane mekSanI IcchAvALA
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ (137) chIe. te paNa teo (aMtaragatyAgI na hovAthI) judA judA AraMbhamAM, tathA viSaya-abhilASAmAM varte che te batAve che. mana, vacana ane kAyAnA karmavaDe jenAthI gherAya te parigraha che. te parigraha jemanAmAM nathI, te aparigrahavALA ame thaIzuM; evuM biddhamata vigerenA sAdhue mAne che, athavA jainadarzanamAM je sAdhuoe sAdhuSa pahe rele che, teo pachI IcchAnusAra (bheLA mANasene ThagIne) parigraha dhArIne bhege bhegave che. je pramANe nispRhatA dhAravI joIe; teja pramANe bIjA mahAvrate pALavAM joIe; eTale jenetara matavALAe, athavA pAsasthA (veSa mAtra dhArI jaina sAdhu) jema parigraha dhAre che, tevI rIte meMDhethI kahe ke, ame sarva jIvenA rakSaka (ahiMsaka) chIe, chatAM teo svArthanA mATe hiMsA kare che, tevI ja rIte uparathI kahe che ke ame sAcuM belIe chIeane kharI rIte te, teo juThuM bole che, tema corI karatA hoya; chatAM kahe keame cerI karatA nathI, tethI AvuM karanArA zaileSa (ThaganI) mAphaka balavAnuM juduM, ane karavAnuM juduM. evA jagatane ThaganArA bheganI icchAthIja veSa mAtrane dhAre che. kahyuM che ke - "chAvaratAtrA karAvavAmA nAnAvidhairupAyai, ranAthacanmuSyate lokaH // 1 // "
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ (138) - pitAnI IcchA mujaba zAstra banAvanArA, ane dIkSAmAM veSa dhAraNa karanArA kSudra manuSyae judA judA upAthI anAthane jema luMTAre luMTe, tema A bheLA lekene A sAdhuThage luTe che, tethI A pramANe veSadhArI sAdhue meLavelA bhogane bhegave che, ane tevA bIjA bhAge meLavavA, tevA tevA upAyamAM varte che. te kahe che ke - vItarAganI AjJA virUddha pitAnI buddhie muninA veSane lajAvanArA saMsAra sukhanA upAyanA AraMbhamAM vAMravAra, lAge che. (mace che) A viSayasukhanA ajJAnarUpa bhAvamohamAM vAraMvAra kAdavamAM khuMcelA hAthI mAphaka bahAra pate pitAne kADhavAne samartha nathI. jema ke I mahA nadInA pUramAM vacamAM jaIne Dube hoya te te jaladIthI taravA ke sAme kinAre AvavA samartha nathI eja pramANe kaI paNa nimittathI prathamathI ghara strI putra dhana dhAnya senuM ratna tAMbu dAsa dAsI vigere vaibhava cheDI tyAgavRtti svIkArIne ArAtIyatIra (pA che. AvavA ke kinAre javA te samartha nathI te) samAna gharavAsane sukhathI nIkaLela sAdhu thayo ane pharI te va melA bhegane pAcho grahaNa karavA icchA kare te saMyama paNa jAya te mekSamAM jaI zakenahi tema gharavAlAM paNa saMghare nahI eTale bane bAjuthI judI paDelI muktalI( ) mAphaka sAdhupaNa je saMsAra vAMcchanA kare te na gRhastha rahe tema na sAdhu rahe tethI te baMne prakAre bhraSTa che. kahyuM che ke,
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ (139) "indriyANi na guptAni, lAlitAni na cecchayA / mAnuSyaM durlabhaM pApya, na muktaM nApi zoSitam / 1 / " jeNe indriyane kabaje lIdhI nathI athavA IcchAnusAra te iMdriyane viSaya sukhamAM jeDI nathI teNe manuSya paNuM pAmIne - na bhoga bhegavyA ne tyAga vRtti svIkArI (A badhAne kahevAne sAra e che ke sAdhue sAdhu veSa dhAryA pachI game teTalAM kaI Ave; te paNa dhIraja rAkhI saMyama pALavuM.) jeo upara kahelI azarata (saMsArI viSaya sukha) ratithI dura thayela che, ane uttama rati (cAritramAM prema vALA) che, te kevA heya che te batAve che. vimuttA hu te jaNA, je jaNA pAragAmiNo, lobhamalobheNa duguMchamANe laDhe kAme nAbhi gAhai 74 dravyathI eTale dhana. sagAnA aneka rItanA premathI mukAyelA ane bhAvathI viSaya kaSAyathI pratyeka samaye chuTatA sAdhue je bhaviSyakALamAM vadhAre vadhAre nilabhI bane che, te puruSa sarva prANIne samAnabhAve gaNI nirmamatvavALA banI (saMsArathI) pAragAmI bane che. pAra te mokSa che, kAraNake, saMsAra-samudranA kinAre javAnI vRttinA kAraNe jJAna, darzana, cAritra e traNa che, te traNane pAra kahe che. jema, lekamAM sArA varasAdane cekhAne varasAda kahe che
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ (140) eTale kAraNane kAryamAM samAvyuM tethI te pramANe jJAnadarzana cAritrane pAre javAne AcAra jemane che, teo saMsAranA mehathI ke, viSayakaSAyathI mukta thAya che. prazna -teo kevI rIte saMpurNa pAragAmI thAya? uttara - joke, AlekamAM lebha che, te badhAne taja durlabha che. jemake, kSapaka zreNamAM caDhelA munine paNa e che e che karatAM jarA jarApaNa lebha rahe che, tevA jarA lebhane paNa uttama sAdhu saMtoSavaDe pUrvanA lebhane nido; ane choDate sAme AvatA suMdara vilAsane (leke prArthanA kare chatAM paNa) seva nathI. jema, mahAtmA pitAnAM zarIramAM paNa mahatva rahita thayela che, te para vastunA viSacasukhamAM lubdha thatuM nathI jemake, brahmadara, cakravatti e pitAnA pUrvabhavanA bhAI citramunine oLakhIne prArthanA karyA chatAM paNa teNe bhege na svIkAryA. upara pramANe suMdara bhege jeNe tyAgyA; te tyAgavAthI bIju paNa tyAgeluM jANavuM te A pramANe kene kSamAthI, tathA mAnane ke maLatAthI, mAyAne saraLatAthI, e pramANe badhA durguNene nidI uttama sAdhu cheDe che. - sUtramAM lebha levAnuM kAraNa e che ke, te badhA kaSAcamAM mukhya che te batAve che. te lebamAM paDele sAthe ane sAdhyanA vivekathI zUnya che tathA kArya akAyanA vicArathI
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ (141) rahIta banIne eka dhanamAM ja dRSTi rAkhanArAja pApanA mULamAM ubhA rahIne sarva kriyAo kare che kahyuM che ke, "dhAveha rohaNaM tarai sAyaraM, bhamai giriNi guMje suN| mArei paMdhavaMpihu purito to hoi ghaNaluddho // 1 // je dhanane lemIo hoya te pahADa caDhe che samudra tare che. pahADanI jhADImAM bhame che baMdhuone paNa mAre che. aDai bahuM vahai bharaM, sahai chuhaM pAvamAyarai dhiTTho kula sIla jAipaccaya, viiM ca lobhaddao cayai / / " ghaNuM bhaTake che ghaNebhAra vahana kare che bhUkhane sahe che pApa Acare che phaLa zIla jAti vizvAsa dhIraja e badhAne lebhathI pIDAele vRSTa purUSa tyaje che. tethI A pramANe uttama sAdhue prathamathI lAbha vigerethI dikSA lIdhI hoya ane tevA bhega maLatAM lAlaca thAya te paNa mana daDha karIne lebha vigerene tyAga kare keTalAka lebhA vinA paNa dIkSAle che te batAve che. viNAvi lobhaM nikkhamma esa akamme jANA pAsaha, paDilehAe nAvakhaha, esa aNagAritti pabubaha aho ya rAo paritappamANe kAlakAlasamuhAra i saMjogaTThI aTThAlobhI, Alupe sahakAre viNiviicitte ittha satthe puNo puNo se AyaSale se nAi
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ (142) bale se mittabale se piJcabale se devabale se rAyabale se corabale se atihibale se kiviNavale, se samaNavale, icaNahiM, viruva svehiM kajjehiM daMDasamAyANaM saMpehAe bhayA kajjai, pAvamukkhutti mannamANe, mahuvA mArA II rU. 79 II bharata cakravartI vigere kaI lebhanA kAraNa vinA paNa dIkSAne meLavIne athavA sUla pAThAMtaramAM vaLagoma che tene artha saMjavalana lebhane jaDamULathI dUra karIne te ghAtI kamanI cekaDIne dura karIne AvaraNa rahita nirmaLa kevaLa jJAna prApta karI sarva vizeSathI jANe che ane sAmAnyathI jue che. arthAt jeNe pUrve batAvelo anarthonuM mULa je lebha che. tene taja che tene lebha dUra thatAM mehanIya karma kSaya thatAM avazya ghAtI karmane kSaya thAya che ane nirmaLa kevaLa jJAna pragaTa thAya che tethI bIjakarma je bhavaupa grAhika che tepaNa dUra thAya che (jenAM ghAtakarma dUra thayAM tenAM aghAtI karma sarvathA svayaM naSTa thAya che. tethI lebha dura thatAM akarmo evuM vizeSaNa sUtramAM ApyuM che. A pramANe lebhataja durlabha -ane tajavAthI avazya karmane kSaya thAya che tethI zuM karavuM te kahe che prati upekSaNa eTale guNa deSane vicAra karI guNene grahaNa karavA ane lebha cheDe athavA lebhAna
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ (143) kaDavAM phaLane vicArI tenA abhAvamAM je guNa tene cAhIne te lebhane je tyAre tene ja aNagAra kahe. ane je ajJAnavaDe manamAM muMjhAele che te aprazasta mULa guNa sthAnamAM rahI viSaya kaSAya vigeremAM phasele hoya te duHkha pAme che e badhuM pharIthI sarei sAdhu yAda kareke saMsArI jIva abhane lebhavaDe niMde ane viSayasukhamaLatAM tene bhagave ane lebhane cheDI sAdhu thaI pA che. lebhamAM gRdhdha banI baheLA karmavAle kaMI paNa jANe nahIM tathA juve nahIM ( kAmAnya janmathI AMdhaLA karatAM paNa vadhAre AMdhaLe che) ane hRdayanAM cakSu mIcAvAthI viveka rahIta banI bhegene vAMcaDe che. ane pahelA udezAmAM je batAvyuM te ahi , jANavuM.. - A pramANe uttama sAdhu vicAre che ke lebhI rAta divasa dukha pAmate akALamAM uDate bhega vAMchuka artha lebhI luMTAra vicAra vagarane ghelA je bane che ane pRthvI vigere jene upaghAta karI zastrA vAraMvAra calAve che.. - valI te potAnI zarIra zakita vadhAravA judA judA upAye vaDe Aleka paralekanA sukhane nAza karanArI kriyA kare che tenIce mujaba che. - mAMsathI mAMsa vadhe tethI paMcendriya ne haNe che tathA corI vigere kare che te sUtramAM batAvyuM che eja pramANe
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasanna karavA kare che. A jAna ikita saMsArI jIva sagAne puSTa karavA mitrane puSTa karavA mathe che eTale te zakti vAla haze te huM temanI madadathI ApaDhAmAMthI bacIza tathA pratye baLa vadhAravA basta (gheTuM) vigerene te haNe che, tathA devabaLa vadhAravA (prasanna karavA) rAMdhavA, raMdhAvAnI kriyA (naivedya kare che.) athavA rAjAnuM baLa vadhAravA rAjAnuM icchita kare che, athavA atithinuM baLa vadhAravA cAhe che, te atithi nispRha hoya che. kahyuM che ke - tithingvAda , sa jena nAmanA atithisa taM vijAnIyAccheSamabhyAgataM vida // 1" je mahAtmAe tithinA, tathA parvanA badhA mahesatve tajyA che, tene atithi kaheane bAkInAne abhyAgata kaheve tene sAra A che. tenA mATe paNa prANaene duHkha na ApavuM; eja pramANe kRpaNa-zramaNa vige. rane mATe paNa jANavuM. je saMsArIjIva bIjAone mATe ke pitAnAM AlekanAM sukha che, tene mATe judI judI jAtanAM hiMsakR karI; eTale piMDadAna vigere ApI bIjA jene duHkha Ape che, teone a5lAbhane badale mahAna duHkha maLavuM jANIne uttama puruSete pApa na karavuM joIe. chatAM, ajJAnathI, athavA mehathI haNAyele bhayathI tevAM pApa kare che, athavA kugurunA kheTA upadezathI pApakarmamAM paNuM, dharma mAnI duSTa kRtya kare che, athavA koIpaNa AzAthI pApa kare che, te batAve che. agni je che
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14pa) jIvanikAyanuM ghAta karanAra zastra che, chatAM te agnimAM pIpaLAnuM, araNInuM lAkaDuM home che, athavA samiti " (eka jAtanuM lAkaDuM ) lAjya, (dhANI) vigere nAkhe che, ane temAM dharma samaje che, tathA bApanuM zrAddha karavAmAM gheTA vigerenuM mAMsa rAMdhIne brAhmaNane jamADe che ane vadheluM pite khAya che. ( A rIvAja gujarAta vigere dezamAM nathI, paNa baMgALa dakSiNa vigeremAM che.) te A pramANe judA judA upAye vaDe ajJAnathI haNa- 1 yalI buddhivALA pApathI chuTavAnA bahAne daMDa meLavavArUpa te te kSiAo prANIone duHkha ApanArI kare che. arthAt aneka zata karoDanI saMkhyAnA bhAvamAM bhegavavA chatAM paNa na chuTAya tevuM adhara pApa kare che, athavA pApathI chuTavAnuM mAnIne ajJAnadazAthI navAM pApaja bAMdhe che. : - athavA na meLaveluM pharIthI meLavavAnI IcchAthI prANIene duHkha ApI pite daMDa meLave che te A pramANe - A mane bIjA lekamAM, athavA AkamAM pachIthI kAMI UMcapada apAvaze, evI IcchAthI te pApa karavAmAM vate che. athavA pite dhananI AzAthI mUDha banIne rAjAnI sevA kare che, (ane rAjAne khuzI karavA prajAne pIDavAnA aneka pApa kare che.) kahyuM che ke - .. ArAdhya bhUpatimavApya tato dhanAni, bhIkSyA:
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ (146) mahe kila vayaM satataM sukhAni; ityAzayA dhanavimo. hitamAnasAnAM, kAlaH prayAti maraNAvadhireva puMsAma sajAne prasanna karIne tenI pAsethI dhana meLavIzuM ane pachI ame roja sukha bhegavIzuM. AvI AzAthI dhanathI meha pAmelA manavAlA mANasane AkhI jIMdagI sudhIkALa vItI jAya che. (paNa teo dharma ArAdhI zakatA nathI.) ehi gaccha patottiSTha, vara maunaM smaacr| ityAdyAzAgrahagrastaiH, krIDanti dhanino'rthibhiH // 2 // Ava jA, paDa, uTha, bela, cupa rahe A pramANe belanArA dhanavALA che. te dhananI IcchAvAlA garIbene vAraMvAra ramADe che. A pramANe sAza sAdhue samajIne zuM karavuM te zAstrakAra kahe che. taM pariNAya mehAvI neva saMyaM eehiM kajehiM daMDa samAraMbhijA, neva annaM eehiM kajehiM daMDa samAraMbhA vijA, eehiM kajehiM daMDaM samAraMbhaM tapi annaM na samaNu jANinA, esa magge AriehiM pave. ie, jahetya kusale no valiM pijAsi, timi, // sU. 76 / / logavijayassa bitio uddeso // 2 // pahelA adhyayanamAM parijJA batAvelI che. temAM be prakAranAM
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ (147) svakAya ane parakAya vAlAM duHkha denArAM zasane calAvavAM nahI athavA pahelA uddezAmAM batAvela viSaya tathA mAtApitA saMbaMdhI premanuM aprazasta guNamULa sthAna samajIne tathA kALa akALe rakhaDavuM te samajIne athavA amUlya avasara tathA sugurUne bedha tathA pAMce idrinuM vicakSaNapaNuM tathA vRdhdhA vasthAmAM tenI hAnI vigere samajIne tathA Aja udezAmAM zarIra zakti vadhAravA athavA sagA vahAlAMnuM baLa vadhAravA daMDanuM levuM (navA pApa bAMdhavAnuM) parijJAvaDe jANIne maryAdAmAM rahelA munie pratyAkhyAna parijJAvaDe pApa kRtya che devAM te batAve che. pite jAte zarIra zakti vadhAravAnAM ke bIjA duSTa kR karavA vaDe ene duHkha na Ape tema hiMsA juTha vigere pApa kRtya bIjA pAse na karAve, athavA pApIone mana vacana ane kAyAthI kaMI paNa rIte sahAyatA ke anumadanA na kare. A sarva jIvane abhaya dAna devAne upadeza tIrthakare karyo che. tevuM sudharmA svAmI jabugAmIne kahe che. " jJAna vigerethI yukta bhAvamArga jenAthI kaI paNa jAtanuM dUSaNa ke daMDa ke pApa lAgavAnAM nathI te mana vacana ane kAyAe karI kare karAvI ane anumedavo joIe tema karanArA Arya purUSe che. eTale jeTalA pApa dhama che.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ (148) temane cheDI sarva prakAre uttama mArgamAM je ja joDAyelA che teo saMsAra samudrathI kinAre pahoMcelA ane dhAtI kamane aMza paNa nAza karanAra che. saMsAranI aMdara rahelA badhA bhAvane jANanArA sarvajJa tIrthakara prabhue deva manuSyanI sabhAmAM badhAe samajI zake tevI tathA badhAnA mananA saMzaya chedanArI vANu vaDe A mArga kahe che. pite te pramANe vartelA che eve A mArga jANIne uttama purUSa upara batAvelAM pApa kRtyane cheDIne badhAM tatva jANIne pitAne AtmA pApamAM na lepAya tema sarva prakAre karavuM. A pramANe huM kahuM chuM bIjo udeze samApta thayo. - have trIjo uddeze kahe che. bIjA uddezAnI sAthe trIjAne A pramANe saMbaMdha che. gayA uddezAmAM kahyuM ke saMyamamAM daDhatA karavI ane asaMyamamAM upekSA karavI ane te bane paNa kaSAya dura karavAthI thAya temAM paNa mAna utpattinA AraMbhathI uMca getramAM janme che te uthApelI (ahaMkArI) thAya tethI te dura karavA kahevAya che tethI bIjA ane trIjAne A saMbaMdha che ke buddhimAna sAdhu rAga dveSamAM na levAya teja pramANe buddhimAna sAdhu uMca zetranA abhImAnamAM paNa na lepAya zuM mAnIne ane kAra na kare te sidhdhAMtakIra batAve che. se asaI uccAgoe asaI nIAgoe, no hINa
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ (149) no aharitte, no'pIhae, iya sakhAyaM ko goyAvAI ko mANAvAI ? kaMsi vA ege gijjhA, tamhA no harise no kuppe, bhUehi jANa paDileha sAyaM sUtra.75 A saMsArI jIva aneka vAra mAta sarakArane caya evA ucagetramAM Age che tathA anekavAra nIca gotramAM jayAM leke niMde tevAmAM paNa pite jAme che te kahe che. nIca getranA udayathI anaMta kALa tiryaMcagatimAM saMsArI jIva rahela che tyAra pachI bhaTakate jIva nAma karmanI 92 uttara prakRtine karmavALA banI tevA tevA ayava sAthe utpanna thaele AhAraka zarIra tenuM saMdhAta baMdhana aMge pAMga devagati tathA anupUrvI malI be tathA narakagati ane anupUrvI malI be e vaikriya catuSThaya (ekaThuM) e 12 kama prakRtine nirlepa karIne dUra karIne) bAkInI 80 prakRtivAle banI tejasa ane vAyu kAyamAM utpanna thaye tyAra pachI manuSyagati tathA anupUrvI malI be te dura karIne uMca zetrane pApamanA asaMkhyaya bhAgavaDe uddhavala kare che. ethI tejasa vAyukAyane pahele bhAMge thaye te A pramANe nIca zetrane baMdha, ane udaya paNa, ane teja karmanI rakamatA (sattA) che. tyAMthI nIkaLIne bIjI kAyanA ekedriyamAM AvIne upaje te, teja bhAge thAya ane vasa
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1pa0) kAyamAM paNa aparyApta avasthAmAM paNa teja bhAMge thAya; ane jyAM sudhI UMca netrane nilepa na thAya, te bIje cothe ema be bhAMgA thAya te batAve che. nIca zetrane baMdha, ane udaya, tathA teja kamapaNAnI sattAthI ubhayarUpe bIje bhAge thAya; tathA UMca gotrane baMdha nIca gotrane udaya, ane satakarma paNuM baMne rUpe che. e ce bhAge che, paNa bAkInA cAra bhAgA nathI ja thatA; kAraNake -- tiya ca nimAM UMca gotranA udayane abhAva che. teja UMca gotranA (ahaMkArathI) udvalanavaDe kalaMkavALA bhAvamAM Avela chava anaMtakALa sudhI ekendriyamAM rahe che, athavA ukalana thayA vinA tiryaMcamAM anaMta utsarpiNI, ane avasarpiNI rahe che. praznA-AlikAnA saMkheya bhAga samaya saMkhyAvALA pudgaLa parAvarta ema joIe; paNa pukULapavitta kema joIe? AcAryane uttara-jeo dArika, vekiya tejasa bhASAanApAna, (zvAsozvAsa) mana=( A cha thAya che, paNa sAta lakhela che AhAraka e TIkAmAM lakhavuM rahI gayuM che.) karmasaMtakathI saMsAranA vacalA bhAgamAM putULe AtmAnI sAkSe ekamekapaNe pariNamelA che, te pukULa parAvarta che. evuM keTalAka AcArya kahe che.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ (151) bIjA AcAryane mata e che ke, dravya kSetra kALa, ane bhAva, ema cAra bhede varNave che, ane A pratyeka paNa bAdara, ane sUphama. ema be bhede anubhave che, tathA dravyathI bAdara je AdArika, vaikiya, tejasa kArmaNanA cAtuSThaya (cekaDA vaDe) sarva pugaLe grahaNa karIne choDI dIdhA tyAre thAya che, ane sUkSma che, te eka zarIravaDe badhA pugaLe sparzavALA thAya tyAre jANavuM. (2) kSetrathI bAdara jyAre krama, ane utakramavaDe maratA jIvane badhA kAkAzanA pradeza sparzavALA thAya tyAre hAya che, ane sUkSma te tyAre ja jANa ke, eka vivakSita AkAza khaMDamAM marele, jyAre tenA pradezanI vRddhi thAya; tyAre sarve kAkAzane vyApta thAya tyAre ja jANavuM. (3) kALathI bAda jyAre utsarpiNI, ane avasarpiNInA jeTalA samaye che, teTalA kama, ane urjamavaDe. maraNa pAmavAvaDe sparza kare che tyAre jANavuM; paNa sUkSma te, utsarpiNInA prathama samayathI AribhIne kramavaDe sarva samaye maranArA jIve badhA sparza karyo hoya tyAre jANavuM (4) bhAvathI bAdara jayAre anucanA baMdhAra athavA sAyanA sthAne kama ane utkrama vaDe marelA jIvathI vyApta thAya tyAre kahe che. anubhAganA baMdhanA adhyavasAyanuM pramANa prathama saM
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ (152) cama sthAnanA avasaramAM kahI gayA chIe ane sUkSama te jaghanya anubhAva baMdhanA adhyavasAya sthAnathI AraMbhIne jayAre badhAmAM paNa kema karIne marele thAya tyAre jANavuM tethI A pramANe kalaMkI bhAvane pAmela athavA bIjA ke jIva naca getranA udayathI anaMta kALa sudhI paNa tiryaMcamAM rahe che. manuSyamAM paNa nIca gotranAja udayathI tevA niMdanIya sthAnamAM utpanna thAya che tathA kalaMka vAle jIvapaNa beidriya vigeremAM utpanna thayele pahelA samayamAM paryAptinA uttara kALamAM uMca netra bAMdhIne manuSyamAM aneka vAra uca. tra meLave che. tyAM trIjA bhAMgAmAM rahele athavA pAMcamA bhAMgAmAM utpanna thaele che te pramANe che. nIcatra baMdhe che. ane ucatrane udaya hoya che. ane karmapaNuM ( sattA) baMnenuM che te trIjo bhAMge ane pAMcamA bhAMgAmAM uMcagetra bAMdhe che tathA tene ja udaya che. ane sakarmapaNuM (sattA) baMnenuM che chaThe ane sAtame bAge te je baMdhathI uparata ( ra ) thayehoya tene thAya che ane tene viSaya na hovAthI te baMnene adhikAra nathI. te bane baMdhane uparamamAM uMcagetrane udaya thAya che ane sakama paNuM baMnemAM kAyama che te chaThThA bhAMge thaye ane sAtame aMge zilezI avasthAmAM dvicarama (chellA samayanA agADInA samayamAM) nIcagAtra khapAve chata ucatrane
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1pa3) udaya hoya tene ja che. ane sattA paNa uMcagetranI che. A pramANe uMca nIca gotramAM rahelA ane ahaMkAra na kare joIe tema dInatA paNa na karavI joIe. uca ane nIca te baMne getrane baMdha adhyavasAya sthAnanA kaMDake samAna che. sUtramAM batAve che ke, zILa, gattei jeTalAM ucagetramAM anubhAva baMdhanA. adhyavasAyanA sthAna kaMDaka che teTalAM ja nicagetramAM paNa che ane te sarve anAdi saMsAramAM AjIve vAraMvAra anubhavelAM che. tethI uMcagetranA kaMDakanA artha paNe jIva hINe paNa nathI tema vadhAre paNa nathI eja pramANe nIcatra kaMDakamAM paNa samajavuM te saMbadhamAM "nAgAjajInIyA( ) A pramANe kahe che. ___"egamege khalu jIve aI addhAe asaI ucAgoe asaI nIbhAgoe, kaMr3a gaDhapAe no hoNe no eka eka jIva bhUta kALamAM anekavAra uMca nIca getramAM AvyuM. ane UMca nIcanA anubhAga kaMDakanI apekSAe hIna ke atirikta nathI teja kahe che. uMca gotra kaMDakavAle eka bhAvika athavA aneka bhAvikamAMthI nIca zatranA kaMDaka AchAM nathI tema vadhAre paNa nathI. evuM
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ (154) samajIne ahaMkAra ke dInatA na karavI. (arthAt samAdhi rAkhavI teja sAdhupaNuM che.) te batAve che. kAraNa ke uMca nIca sthAnamAM karmanA vazathI utpanna thAya che. te ja pramANe, baLa-rU5-lAbha vigere madanA sthAnenuM asa maMjasapaNe (asthiratA) samajIne sAdhue zuM karavuM te kahe che. jAti vigerene kaI paNa mada sAdhu na vAMche. athavA tevI IcchA paNa na kare kAraNake uMca nIca sthAnamAM A jIva ghaNuM vAra utpanna thaye, evuM samajIne kaNa gotrane-ke-mAnane abhIlASI thAya.! arthAt mAruM uca getra badhA lekane mAnanIya che. tevuM bIjAnuM nathI. evuM ka buddhivAna manuSya mAne.! meM tathA bIjA chae uMca ane nIca e badhAM sthAnene aneka vAra pUrve anubhavelAM che. te ja pramANe getranA nimitte mAna-vAdI keNa thAya. arthAt je saMsAranA svarUpane sArI rIte jANe che, te ahaMkArI na thAya. valI anekavAra te sthAne pUrve anubhave chate hamaNAM ekAda uMca netra vigere asthira sthAnakamAM AvatAM rAga vigerenA virahathI gItArtha thaela keNu mamatva kare.! ene bhAvArtha e che ke karmanuM pariNAma jeNe jANyuM che te muni A sevAne dhAraNa kare. gratapaNAne kyAre je ke je pUrve teNe tevuM na meLavyuM hoya te, paNa kharI
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ (155) rIte teNe ghaNI vakhata uMcagetra vigere meLavyuM che. te te uMcagotranA lAbhathI ke alAbhathI ahaMkAra, dInatA, na karavAM tevuM sUtramAM kahyuM che. kAraNa ke anAdi saMsAramAM bhaTakatA jIve bhAgyane AdhAre ghaNI vAra UMca nIca gotranAM sthAna anubhavelAM che. tethI keI vakhata uMca nIca zetra meLavIne DAho purUSa je kharAba tathA sArI vastune oLakhe che te uMca netra vigerethI A "sarva sukhAnyapi bahuzaHprAptAnyaTatAmayA'tra sNsaare| uccaiH sthAnAni tathA, tena na me vismayasteSu // 1 // badhAMe sukhane meM A saMsAramAM bhamatAM meLavyAM che. uMca sthAna paNa meLavyAM che, tethI have mane tenAmAM kAMI Azcarya jovAmAM AvatuM nathI. jaha so'vi NijaraMbhao paDisiddho aTThamANa mahA avasesa mayaTThANA, parihari abbA payatteNeM // 2 // ke, nija rAne mATe UMca zetranA madane niSedha karyo che, te paNa ATha mAnane mathanArA sAdhuoe prayatna vaDe bIjAM madasthAna paNa tyAgadevAM. te ja pramANe, nIca getramAM ke, niMdanIka sthAnamAM utpanna thaIne dInatA na karavI. teja sUtramAM kahyuM che ke -" " bhAgyavazathI lekamAM niMdanaka jAti kuLa rUpa baLa lAbha vigeremAM ochA paNuM pA
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ (156) mIne sAdhue ke na kare manamAM vicAravuM ke mAre nIca sthAna athavA bIjAnA halakA zabda sAMbhaLIne mAre duHkha zA mATe mAnavuM. meM pUrve tevuM ghaNIvAra anubhavyuM che. tethI dInatA na karavI. kahyuM che ke. vanAnAparizat 2 varSa, ghara kSatA pAdarA ropAzca, zAzva, nAzatA zAri III apamAnathI nIce dazA thavAthI athavA vadha baMdha ke dhananA kSayathI mANase kheda na kare kAraNake pUrve A che rega zeka judI judI jAtimAM seMkaDo vAra bhagavyA che. saMte ya abimhai paMDieNa ya asate / / sakkAhu dumovani ahieNa' hiaMdharaM teNa // 2 // paDita puruSa prAptimAM Azcarya na karavuM ane aprAsimAM nAkhuza thavuM nahi. jhADanI upamAvALA hRdayavaDe hitane dharanArA puruSane zakya che. ( jhADa badhAM duHkha sahe, paNa tyAMthI khase nahi, tema hRdaya sthira karI duHkha sukha sahevAM.) hoUNa cakATI, puhUibaI vimala pNddrcchtto| socava nAma bhujjo aNAha sAlAlao hoi // 3 // cakRva ke, pRthvIpati nirmaLa sapheda chatrane dharanAre pahelAM pite banyA ane teja puruSa pita (teja janmamAM)
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ (157) anAtha AzramamAM rahenAro bhAgyavazathI bane che. (va. mAnamAM jarmanIne bAdazAha kesara, tathA rUzIyAne jhAra, tathA amerIkAne presIDenTa vilsana, kevA UMca pade hato ane hAla kevI sthitimAM che, te vicAratAM bIjA mAsone mAna ke dInatA, kevIrIte thAya; athavA eka janmamAM judI judI avasthAnI nIcaUMcapaNAnI sthiti karmavAthI anubhave che, tethI UMca-nIca gotranI kalpanA manamAMthI kADhIne tathA bIjA paNa mananA vikalapa dura karIne zuM karavuM? te kahe che - chone saMsAramAM AvAM UMca-nIce pada hamaNuM thAya che. pachIthI thavAnAM che, ane pUrve thayAM che, evuM vicArIne ziSyane guru kahe che ke -tArI tIkSaNa buddhithI jANa ke, jIvane karmavazathI sukha Ave che, tema dukha paNa Ave che, tathA tenAM kAraNe paNa vicAra, (cheve jevAM pu pApa karyo hoya, tevAM sukhaduHkha maLe che vaLI avigAna ( )paNe prANIo, sukhane irache che. ahIMyAM jIvajaMtu prANI vigere zapaga lakSaNavALAM dravyanA mukhya zabdane cheDIne "sattAvAci " zabda "bhUta" zabdane levAthI ema sUcavyuM ke, jema A upaga lakSaNavALe padArtha avazya sattAne dhAraNa kare che, te sukhane vAMche che, ane duHkhane dhikkAre che, sukha
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ (158) punyanA udayathI che, tethI ema jANavuM ke, badhI paNa zubha prakRtie punyanA udayathI che. jethI zubha nAma gotra AyuSya vigere karma prakRtiene dareka jIva cAhe che. ane azubhane niMde che. A pramANe che te zuM karavuM te kahe che. samie eyANupassI, taM jahA-andhattaM vahirattaM mUyattaM kANattaM kuMTattaM khujataM vaDabhattaM sAmattaM sabalattaM saha pAeNaM aNegaruvAo joNIo saM. ghAyai virUva rUve phAse pari saMveyai (sUtra 78) athavA zubha azubha karma badhA jIvamAM jaIne DAhyA purUSe te ane apriya hoya tevuM kRtya na karavuM e zAsa kArane upadeza che, A saMbaMdhamAM "nAgArjunIyA" kahe che. "puriseNaM khalu dukkhuvve asuhesae" jIva duHkhane kADhavA tathA sukhane meLavavA irache che. tethI jIvanI prarUpaNa karavI ane te pRthvI pANI vAyu agni vanaspati sUma bAdara vikala padriya saMsI asaMjJI paryAptA aparyAptA vigere pahelA adhyayanamAM batAvyA che ane te duHkhane cheDavAnI IcchA vAlA tathA sukhane meLavavAnI icchA vAlA jInuM pitAnI upamAe mAnatA sAdhue pitAnA sukhanA mATe jIvene duHkha ApavAnAM hiMsA vigere sthAna choDavA IcchatA purUSe paMca mahAvratamAM
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ (159) pitAne AtmA sthApana karo, ane te mahAvate pUrAM pALavA mATe uttara guNe paNa pALavA joIe teja vAta A sUtramAM lAvyA che, te kahe che. pAMca samitithI banele have pachI kahevAtAM zubha azubha karmanuM svarUpa jANe eTale aMdhapaNuM baherApaNuM mugApaNuM maMNApaNuM ane kuMpaNuM vigere karmanA phaLa che. temAM zAkSAt joIne pite samaje, ke hada kha, bIjAne ApIza, te te mane paNa bhegavavuM paDaze te khulAsAvAra kahe che. have samitinuM varNana kahe che. sama upasarga I. dhAtu ane ti. pratyaya lAgavAthI samiti zabda banyuM che. arthAta samyapha vartana te samiti che. tenA pAMca bheda che. (1) irSA samiti te je vicArI pagaluM bharavAnuM che. jethI bIjA nI tathA pitAnI rakSA thAya, jaIne cAle che, paga nIce kaDI vigere mare nahI, tema Thekara paNa na lAge ) A ahiMsA nAmanA pahelA mahAvratane Teke ApanAra che. tethI ahiMsA barabara paLe che. (2) bhASA samiti te asatya ahitakAraka vacana rekavA mATe che, arthAt sAdhue bIjuM mahAvrata pALavA, jemAM vicArIne bolavuM. tathA (3) eSaNa samiti te sAdhune keInuM paNa cerIne ke pUchayA vinA kAMI paNa na levuM-ne trIjuM mahAva pALavA mATe che,
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ (160) eTale nirdoSa bhejana vigere divasanA prakAzamAM mAlIkanI rajA laI vAparavAnuM che. bAkInI be samitie. (4) AdAna-eTale vastu levI-mukavI te samiti tathA (5) utsarga-eTale zarIramAMthI ke makAna vigeremAMthI nIkaLate maLa vigere yogya sthAne nAMkhave. ke jethI bIjAne pIDA na thAya, te badhA mahAvratamAM sarvottama ahiMsA nAmanA pahelA mahAvratanI siddhi mATe che. A pramANe paMca mahAvate meLavIne pAMca samiti pALatA sAdhune bIjA jInuM sukha vigere dekhAya che, athavA je rIte pote bIjAnuM bhaluM cAhanAre thAya che te sUtra vaDe ja batAve che. adhapaNuM vigere je je virUpa rUpamAM saMsArI che saMsAramAM bhramaNa karatA ghaNu avasthA e bhagave che. te batAve che temAM eka driya beeMdriya traNepriya e AMkha vinAnA dravya ane bhAva aMdha che ApaNI mAphaka temane AMkhe jovAnI nathI) tathA cAredriya vAlAthI jovAnI Akhe chatAM dharmanA abhAve mithyA dRSTio bhAva aMghA che.(sArA mAThAne temane viveka nathI kahyuM che ke, ___ "ekahi cakSuramalaM sahajo viveka, stadvAreva saMha saMvasati dvitIyam etadvayaM bhuvi na yasya sa tatvato'ndha, stasyApamArga calane khalu ko'parAdhaH rA
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jene nirmaLa cahna samAna savabhAvIka viveka che ane tevA viveka sAthe emane sebatapa bIja netra che. A baMne cakSu jemane nathI te hRdayanA AMdhaLAkumA jAya to te bIcArAne kharekhara zuM aparAdha che ? je vItarAgane dharma pAmelA che. teo samyapha dRSTi che. temane kaI paNa e AMkhanuM teja nAza pAma hAma te dravya aSA jANavA paNa kharA dekhA kone kahevA ke je davyathI paNa AMdhaLA nathI ane bhAvathI paNa AMdhaLA nathI athata AMkhe jue che, ane vivekathI vatta che, tethI dravya ane bhAvathI vizva evuM bane adhUratuM jene adhapaNuM che, te ekAntathI dukha ApanAruM che. "o toDa, rAjArANA jAjA nisvAstami tadivAkara, stamo'dhakArArNavanimagna jIvatAMja muvA. je akhathI AMdhaLe che ke te bIcAre badhI kriyAmAM parataMtra che jene cahyuM nathI tene hamezAM saya asta thaele che ane pote adhikAra samudramAM DaLe che. lokAyavyasamavahivi dIpitA, mandha samI
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ (162) kSya kRpaNaM parayaSTineyam / ko nodvijeta bhayakRjjananAdivogrA, kRSNAhinaikanicitAdiva caandhgsrota ? // / / " (vasaMtatilakA ) AlAka paralokamAM duHkhanA agnimAM khaLatA agavAle tathA pArakAnI lAkaDIe dorAtA duHkhI AMdhaLAne joine koNa kheda na pAme? athavA bhayane pamADanAra evA bhayaMkara kALA sApa adhArAnI khADAvALI jagyAmAM je eka dRSTie karaDavAnI icchAvAle beThele che tene joine tenA AgaLa jatAM jevA bhaya lAge che,tevI rIte adhapaNunA khADAnuM duHkha kAne bhayakara na lAge. ? }* jema upara 'AMdhaLAnu du;kha batAvyuM te pramANe keTalAka jIvA karmanA vazathI baherApaNu. bhagave che. ane jene sArA ke mAThA vivekanuM bhAna nathI te A leAka para lIkanu je sArU phaLa che, tenI kriyA karavAne te mazakta che. kahyu che ke .: "dharmazruti zravaNamaGgalavarjito hi, loka zruti zravaNa saMvyavahAra bAhyaH / kiM jIvatIha badhiro ? bhuvi yasya zabdAH svamapalabdha dhana niSphalatAM prayAnti ? // 2 // (vasaMtatilakA.) dharmanAM vacana sAMbhalavAnA kalyANuthI dUra thayela tathA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ (163) lekanA vacana sAMbhaLavAnA vahevArathI bahAra thaela che. te bahere A duniyAmAM kema jIve che. ? ke jene kahelA zabdo svapnamAM meLavelA dhananI mAphaka niSphaLatAe jAya che.' svakalatrabAlaputrakamadhuravaya shrvnnshraaddhkrnnsy| badhirasya jIvitaM kiM, jIvanmRtakAkRti dharastha // 2 // - pitAnI strI tathA nAnA putranAM madhura vacana sAMbhaLavAthI vimukha evA baherAnuM jIvita jIvate chatAM paNa marelAne AkAra dharanAranuM kaI gaNatrImAM che ? (nakAmuM che.) A pramANe mugane paNa ekAMta duHkhane samUha bhegavavAnuM che. kahyuM che ke - "duHkhakaramakIrtikara, mUkatvaM sarvalokaparibhUtam / pratyAdezaM mUDhAH karma kRtaM kiM na pazyanti ? // 1 // " duHkhane keranAra apajazavALuM sarva lekamAM niMdApAtra agApaNuM che, te pitAnAM karmonuM kareluM phaLa bIjAne bhegavAtAne mU kema jotA nathI ? (pate pAya karaze; te, tevuM phaLa bhogavavuM paDaze.) - teja pramANe kANApaNuM paNa duHkharUpa chekahyuM che - "bina jiMponnatiza zat cirAgajanane jananAturANAm / yo va kasyaci. pati manaH priyatva, mAlekhya karma likhito'pi f; ravA? zA" (vasaMtatilakA)
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ (164) viSamasthAnamAM Dubele, jene ekaja daSTi (AMkha) che. je te kAraNe hevAthI vairAgya utpanna karavAmAM zaktivAna che, ane janmadAkhIomAM te che. te koInA paNa manane vahAle lAgatuM nathI. AlekhavA jega karmathI lakhAye chatAM, je bIjAne vahAle na lAge tenuM svarUpa gaI gaNatrInuM che? A pramANe kaMTapaNuM eTale, jenA hAthapaga vAMkA heya; athavA ThIMgaNApaNuM hoya; athavA jenI pITha vaDanI (khuMdhAnA) AkAra heya; tathA raMge kALe he; tathA zabaLa (2) paNuM hoya. AvuM svAbhAvika kadarUpuM zarIra hoya; athavA pachavADe karmanA vazathI te thAya te, ghaNuM dukha bhegave che. vaLI pramAdathI eTale, viSayakIDAnA kAraNe sArAM kAmamAM eTale, dharmamAM pramAda karavAthI saMkaTa, vikaTa, zIta, USNu vigere aneka bhedavALI penImAM pite bhramaNa kare che athavA prathama batAvelI rAzIlAkha chavAnImAM ekasarakhuM bamaNa kare che. ane navAM navAM AyuSya bAMdhIne temAM jAya che. ane te enIomAM judI judI jAtanAM duHkhane anubhave che, teja pramANe ucagevane ahaMkAra karavAmAM haNaelA cittavALa athavA nIca gotranA kAraNe dIna bane, athavA AMdhaLe behere thavA chatAM ajJAnI chava pite pitAnuM kartavya nathI jANata tathA pUrve karelAM karmanuM A. phaLa che, te jANatA nathI. tathA saMsAranI burI dazAne bhUlI.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * (15) jAya che. ane hita-ahitane visAre che. temaja ucita vAtane gaNatuM nathI. te tatvane bhulele mUDha banela hoya teja uMca getra vigeremAM ahaMkAra kare che. teja kahe che - se abujhamANe hao vahae jAi maraNaM aNupariyahamANe, jIviya puDho piyaM 'iha' megesiM mANacANaM, khittavatthumamAya 'mANANaM' ArattaM virataM maNikuMDalaM saha hiraNNaNa itthiyAo parigijmati, tatthe varattA, na itya tavo vA damo vA niyamo vA dissai, saMpuNNaM pAle jIviukAma lAlappamANa jika kuridA (le. 2) pUrva kahelAM Ucatrane abhibhAnI athavA AMdhaLAM, zaherA vigerenAM duHkhane bhagavate; athavA karmavipAkane na jANatA hatA upahata che eTale, judI judI jAtanA rogathI zArIre pIDAtAM haNAya che, tathA badhA lekamAM parAbhava thAyavAthI upahata che, athavA UMcazetranA ahaMkArathI Ucita kAryane choDavAthI vidvAna purUSonA mukhathI, tene apayaza paDaghA paDavAthI te haNAyele che, tathA abhimAna karavAthI aneka bhavamAM azubhakarma bAMdhIne, nIcagetranA udayane anubhavate upahata che, ane te duHkhathI mUDha bane che, te ka jagyAe joDavuM. - 1
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ (166) teja pramANe jAti (janma-maraNa) e bannene "paNi kADhavAnA reTanA nyAye" navA navA janma-maraNanAM duHkhasaMsAranA madhyabhAgamAM rahine te jIva bhegave che, athavA kSaNekSaNe kSayarUpa AvI cImaraNathI dareka kSaNe janma, tathA vinAzane anubhava duHkhasAgaramAM Dube saghaLuM nAzavaMta chatAM, tene nitya mAnIne, jemAM hita thavAnuM che, tene paNa ahita mAnI vimukha thAya che. (dharma, je sukhane ApanAra che, te dharmane che duHkha ApanAra viSayamAM kheMcAya che.) kahyuM che ke : AyuSyane nitya mAnIne athavA, asaMyamajIvita dareka prANIne vadhAre vahAluM che. eTale, A saMsAramAM ajJAna aMdhakArathI haNAelA cittavAlA manuSyane tathA bIjA prANIene viSaya rasamAM jIvavuM vahAluM che, te batAve che. AyuSya vadhAravA mATe rasAyaNa vigere kSiAe bIjA jIvene je dukha karanArI che. tene kare che. tathA cekhA vigerenuM kSetra kheDAve che. dhoLAMghara (havelIe) vigere baMdhAve che. tathA A mArAM che. ema mAnIne tenA upara vadhAre prema kare che. tathA DAM raMgelAM athavA judI judI jAtanA raMgelAM athavA vagara raMgelAM vastro tathA ratnanAM kuMDaLe tathA sonuM tathA strI vigere meLavIne temAM eTale upara kahelI ramaNIya vastuomAM vRddha thaelA che. te mUDhapurU duHkha AvatAM gabharAya che. athavA temanI zarIra zakita arebara hoya tyAre teo dharma vigerene uttama belatA
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ (167) nathI paNa tapa te aNusaNu vigere tathA "indriyanuM damana tathA ahiM'sAnA niyama phaLavALA nathI ema teo ulaTu ele che. te khatAve che, tapa niyama dhAraNa karelA dhami jIvane te kahe che. ke" Atapa vigerenuM phaLa bhaviSyamAM nathI. phakata AleAkamAM kAyAne du:kha ane bhoga vigerethI dUra rahevu e tamane ThagavA mATe gurUoe khATu' atAvelu' che. valI khIjA janmamAM sukha maLaze. e pazu khATA gurUe bhrama ApelA che. kAraNake hAthamAM AvelA bhegA tathA sukhA bhAgavavAM cheDIne bhaviSyamAM sukhanI AzA karavI e vadhAre pAparUpa che tethI vattamAnanuM sukha caheAnArA saMsArI jIvA ( gurUnA vacanane "cAM mUkI ) bhAga bhAgavavAmAM eka purUSArtha mAnI avasare avasare sapUrNa bhAgane bhagavata ajJAnI jItra lAMkhA AyuSyane icchatA bhegAne mATe atizaya kuvacana khelatA vacana krUDanu pApa bAMdhe che. eTale je mANasa ema bele ke tapa tathA iMdriya jJamana athavA ahiMsAdika niyama phaLavAyu nathI evu' khelanAro mUDha tatvane na jANanArA hata uparhata thaele navAM navAM janma maraNu karI jIvita kSetra strI vigeremAM lAlupa manI tomAM vinmukha ane atatvamAM tatva mAnIne hita ahitanI mAmatamAM paNa ulaTA cAle che. te batAve che. dArAH paribhavakArA bandhujano bandhanaM viSaM viSayAH ko'yaM janasya moho ? ye ripavasteSu suhRdAzA // 1 //
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ (198) strIo apamAnane karanArI, baMdhujana baMdhana samAna tathA idrinA viSaya viSa samAna che. chatAM mANasane A ke meha che ke je kharekhara zatru che. temAM mitrapaNunI. AzA rAkhe che. paNa jee zubha karma upArjana karIne mokSanI IcchAvAlA banelA che te kevA che te batAve che. ___ iNameva nAvakhaMti, je jaNA dhuva caarinno| jAI maraNaM parinAya, care saMkamaNe daDhe (?) natthi kAlassa gAgamo, samdhe pANA piAuyA, suhasAyA dukkha paDikulA appiya vahA piyajIviNo jIviukAmA, savvesi jIviyaM piyaM, taM parigijjha dupayaM cauppayaM abhimuMjiyANa saMsiMciyA gaMtiviheNa jA'vi se tattha mattA bhavaha, appA vA bahuyA vA, se tattha gahie ciTTai, bhoyaNAe, tao se egayA vivihaM parisiDhe saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavaha, tapi se egayA dAyAyA vA vibhayanti, adattahAro vA seavaharati, rAyANo vA se vilupaMti, nassaha vA se viNassai vA se agAraheNa vA se Dajjhai iya, se parassa'DhAe kUrAI kammAI pAle pakuvamANe teNa dukkheNa samUDhe / vipariyAsamaveda, muNiNA
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ (169) hueyaM paiye, aNohatarA ee no yaohaM tarittae, ataraMgamA ee no ya tIraM gamittae, apAraMgamA ee no ya pAraM gamittae, AyANijaM ca AyAya tami ThANe na ciTThaha, vitaha papa'kheyane tami rAzi vidara (4 80) jeo dhruvacAri eTale mekSanuM kAraNa jJAna vigere che. tene meLavavAnA svabhAvavAlA che tevA dharmAtmA purUSe upara kahelA asAra jIvita kSetra dhana strI vigerene cahAtA nathI athavA dhutacArI eTale dhuta te cAritra temAM ramatA karanAra che. arthAt cAritra laI tene pUrNa pANI mekSa meLave te saMsArane cahotA nathI. - - valI bheganA abhAve jJAna meLavIne janma maraNanA ane jANIne tevA purUSe saMkramaNa ( caritra ) mAM ramaNatA karavI evuM ziSyane gurU kahe che. ke vitasikA rahita athavA parisaha upasargamAM AvatI tAre kaMTALavuM nahI athavA he ziSya tuM zaMkA rahIta manavAle thai saMyamamAM rahe eTale ziSya tapa damama miyama vigere alekamAM je kaSTa che. te parabhavanuM ane sukha Apaze evuM nizaMkapaNe mAnIne dharmamAM ArathA rAkhe, ane te tapa niyAma vigere kare ane tethI ja te tapanA prabhAvathI rAjA-mahArAjAone paNa pacacca thAya che,
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ (170) jeNe viSayakaSAyane jItyA che, tevA tapasvI zAMta purUane ahI' je sukharUpa phaLa maLyuM che, tathA teNe badhA joDakAMne dUra karI samabhAva meLavyeA che, tevA purUSane paraloka kadAca na hoya; paNa tenu kai bagaDatu` nathI. ( upazamabhAvamAM ahIja ana'tu' sukha che, tene paralekanA sukhanI IcchAja nathI. kahyu che keH-- "saM ivi vare joze, sthApane vAsuma yuthaiH / yadi nAsti tataH kiM syAdasti cennAstiko hataH // // ' paraloka che ke nahi ? evI evI zakAvALA lekamAM paMDita purUSAe pApane cheADavuja joie; jo paralaka nathI; tA, tenuM zuM bagaDavAnuM che ? ane paraloka che, te paNu, tenu zuM bagaDavAnuM che ? ethI paraleAka na mAnanArI nAstika haNAya. arthAta pApane karanAre AlekamAMja nAstika kedamAM paDI duHkha bhAgave che, te paNa tenI AzA purAtI nathI; ane Astika bhAgane rAga mAnI tenI AzA mUke che, te te devanI mAphaka pUjAya che. tethI gurU mahArAja ziSyane kahe che ke tamAre peAtAnA vazamAM rahela. saMyama sukha meLavavAmAM daDha rahevu. paNa Avu na vicAravu ke thADA varSa pachI athavA vRddhA vasthAmAM dharma karIza, kAraNa ke mRtyunu' Avavu anizcIta che. ke hamaNAM
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ (171) mRtyu nahi Ave. kAraNa ke upakrame AyuSyavALA jIvane kaI avasthA evI nathI ke-jemAM karmarUpI agnimAM paDanArA lAkhanA gaLA mAphaka jIva pIgaLI na jAya. kahyuM che ke zizumazizuM kaThorama kaThoramapaNDitamapi ca paNDitaM, dhIramadhIraM mAninamamAnisamapaguNamapi ca bahuguNam / yatima yatiM prakAzama valI nama cetana matha sacetanaM, nizi divase'pi sAndhya samaye'pi vinazyati ko'pi kathamapi // 1 // ." ... bALaka, juvAna, kaThora, kamaLa, mUrkha, paMDita, dhIra, adhIra, ahaMkArI, dIna, guNa rahita, ghaNuM guNavALe, sAdhu, asAdhu, prakAzavALa, aprakAzavALe, acetana, sacetana, arthAt jeTalA ja saMsAramAM che. te badhA kALa (mRtyu) thI divasamAM, rAtrImAM, athavA saMkhyAnA samayamAM paNa kaI rIte nAza pAme che. tethI mRtyunA sarvene kaSavApaNane samaane uttama purUSe ahiMsA vigere mahAvratamAM sAvaceta thavuM joIe. zA mATe te kahe che. . eTale sUtramAM batAvyA pramANe badhA ne pitAnuM AyuSya priya che. " zaMkA-siddhane AyuSya priya nathI, tethI tamArA kahevAmAM doSa Avaze.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) uttara-eTalA mATe ja ame mukhya zabda jIvane na vAparatAM prANa zabda vAparyo che. ane tethI prANa dhAraNa karanAra saMsArI jIvaja levA. tethI tamAre vadhe nakAme che. "je jaLa viSe ghaNA A pITha che. eTale AyuSyane badale Ayata zabda che. ane tene artha AtmA che. kAraNa ke te anAdi anaMta che. ane badhAne pitAne AtmA vahAle che. ane sukhanI vAMcchA duHkhane nAza karavAnI abhilASA che. kahyuM che ke.. suha sAyA dukkha paDi kUlA. AnaMdarUpa-sukha che, tene svAda kare che. sukha bhegathavAnI IcchAvALA jANavA ane asAtA te sukha. tenA hepI jaNa tathA pitAne ghAta kare, te, pite apriya mAne che, tathA jIvitane priya mAne che, eTale dIrgha AyuSya vAMche che, ane te paNa asaMcama aMvita vAMcyuM che, eTale duHkhamAM pIDAIne paNa, aMtadazAmAM paNa jIvavAne Irache che. kahyuM che ke - "ramaha vihavI visese ThitimittaM theva vityromhii| bhaggaiM zarIra mahaNo, rogI jIe ciya kayatyo // 1 // " vaibhavavALo vizeSa vevamAM rame che. thoDAMvALa paNa
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) rahevAne Icache che. nirdhana paNa pitAnA zarIrane saMbhALe che. regI paNa jIvavAmAM kRtArtha mAne che. tethI A pramANe sarva prANI sukhanA jIvitanA abhilASI che, ane saMsArI-nirvAha AraMbha vinA nathI, ane AraMbha che, te prANIne upavAsa karanAra che, ane prANIene pitAnuM jIvita vadhAre vahAluM che. tethI vAraMvAra gurUmahArAja upadeza Ape che ke darekane sarvadA idiyAnA viSaya vahAlA che, ane tethI viSayane dhyAnamAM rAkhIne zuM kare che? te kahe che, be pagavALAM dAsa dAsI, cAra pagavALAM gAya gheDa vigere. upagamAM laine, "tane savAya, karIne, mana, vacana, ane kAyAthI karavuM karAvavuM ane anumohanAvaDe pitAnAM manuSya-janmamAM je kaMTha lagI para mArthamAM gujAravI joIe; tene badale tene AraMbhamAM, eTale pApakarmamAM zekIne vyartha kare che. te vakhate athamAM guddha thayele pite kozane gaNatuM nathI. dhanane rakSaNa karavAne parizrama vicAratA nathI, tathA tenI caMcaLatAne dhyAnamAM letuM nathI, tenA nakAmApaNane visare che (tatA apAye bhUlIne lAbhaja najare jue che, ane pApamAM rakta rahe che.) kahyuM che ke kRmikulacitaM lAlAki vidhi juyuSisataM nirupamarasaprItyA khAdanasabhi niraamissm| sura
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ (174) patimapi zvA pArzvasthaM sazAGkatamIkSate, na hi gnnpara to prAdi dAtAra zALA - kRminA samUhathI pApta ane lALathI bhareluM durgadhavALuM niMdanIka evuM mAMsa vinAnuM hADakuM maDhAmAM mamarAvate adhIka svAda temAM mAnate kutara pAse ubhelA idrane paNa zaMkAthI jue che. (ke rakhene mAruM hADakuM iMdra laI na jAya.) A uparathI nizcaya ema jaNAya che ke kSudra jaMtu che. te pitAnI saMgharelI vastunI asAratA jANatA nathI. te paisAne zA mATe cAhe che, te kahe che. bhejanane mATeupabhegane mATe dhanane icchi tevI tevI kriyAmAM varte che. eTale avalagana. (bIjAne Azare levA) vigerenI krIyA kare che. temAM lAbhAMtarAya karmanA kSaya upazamamAM judI judI jAtanuM maLeluM ane vAparatAM baceluM sAcavavA mahAne upakaraNe bhegAM kare che. . , , ane kaI pApIne tevA lAbhane udaya na hoya, to dhananI IcchAe te raka manuSya samudra oLaghe che, pahADa caDhe che. khANuM re che, guphAmAM pese che, pArane rasa banAvI tenA vaDe survaNa siddhi (kimI) karavA cAhe che. rAjAne Azraya le che, khetI karAve che, A badhI kAyAmAM pitAne ane parane dukha ApavA vaDe pitAnA sukhanA mATe meLaveluM dhana pate kaSTa kareluM hoya chatAM kaI vakhata tenA
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ (175) pApanA udayathI tenA pitarAIe temAM bhAga paDAve che. athavA dagAthI le che. cere care che. rAjAe daMDe che. athavA pite rAjanA bhayathI jaMgalamAM nAsI jAya che. athavA tenuM jUnuM ghara paDI jAya che. athavA agnithI baLatAM dhana nAza pAme che. huMTAI jAya che. AvAM ghaNuM kAraNethI artha nAza pAmavAne che. ethI upadeza kare che ke, he ziSya ! arthane meLavanAra bIjAnAM gaLAM resanA pApa karIne ajJAnI chava te dhanathI sukha bhogavavAne badale duHkha bhegavatAM muDha banIne ghele thAya che. ane tethI viveka nAza thavAthI kArya-akAyane mAnatA nathI. teja tenI virUpitA che. kahyuM che ke"raag dveSAbhibhUta tvA, kAryAkArya parAi mukhaH / eSa mUDha iti jJeyo, viparIta vidhaayH||" - rAgadveSathI gherAvAthI kArya akAyanA vicAramAM zUnya e viparIta kArya karanAre mUDha mANasa jANa. " A pramANe mUDhapaNanA aMdhakAramAM chavAyAthI jene Ale kanA mArganuM jJAna nathI evA sukhanA athio chatAM dAkhane pAme che. tethI sarvajJa vacana rUpa dIvAne badhA padArthanuM svarUpa kharekharUM batAvanAra jANIne gurU kahe che. he munie tene Azraya tame .. ' - meM A mArI buddhithI nathI kahyuM. evuM sudharmAsvAmI jaMbu svAmIne kahe che, tyAre keNe kahyuM? te kahe che.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNe kALamAM jagata vidyamAna che. evuM je mAne te muni jANavA ane te traNe kALanuM jJAna jene hoya te sarvajJa tIrthakara che. temaNe kahyuM che. teoe anekavAra pitAnA pUnya baLathI uMca gotra vigere meLavyuM che. sArA prakarSathI athavA prathamathI jJAna prApta thatAMja badhA ane pitAnI bhASAmAM samaje tevAM vacana vaDe temaNe umakSa karyo che. te kahe che. anegha-gha. be prakAre che. dravya ela te nadInuM pUra vigere che. ane bhAva egha te ATha prakAranuM karma athavA saMsAra che. te ATha karmathI saMsArI jIva ane kALa bhame che. te eghane jJAna darzana ane cAritra spI vahANamAM beThelA munie tare che. ane jeo nathI taratA te ane vaMtarA che, arthAt jeo muni dharma pALe che. teo tare che. ane je te dhamane cheDI viSayanA lAlacu ane che, te jainetara athavA jainamAM patita sAdhu che. teo jJAna vigere uttama vahANathI bhraSTa thavAthI taravAne udyama kare te paNa saMsAra taravA samartha thatA nathI. teja sUtramAM no mai gi , je pasAra karatA nathI te atIraMgamA che, eTale tIra te saMsArane para tenI pAse javuM. te tIraMgamAM che
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ * (177) ane je viSaya rasamAM paDe teo kinAre na javAthI atIraMgama che. te koNa? te kahe che. jenetara athavA prathama kahelA dharma bhaTTa jaina sAdhu-te batAve che. teo veSa dhAre che chatAM samyapha AcAra na pALavAthI sarvajJanA kahelA sanamArgathI dura hovAthI kinAre jatA nathI teja pramANe apAragama paNa che. ahIM pAra eTale, sAmene taTa jANave. teja pramANe apAragata paNa jANavA; eTale vItarAganA upadezathI virUddha cAlavAthI pAragamamAM saphaLatA maLatI nathI. A badhuM kahIne kahe che ke -te saMsAranA sukhaIcchaka saMsAramAM ja anaMtakALa rahe che. joke, teo veSa dhAravAthI ke, svecchAcArathI theDuMka kaNa paNa sahetA heya; topaNa sarvajJanA upadezathI vikaLa, ane pitAnI IcchAnusAra banAvelAM zAstranI rItie cAlanArA hovAthI saMsArapAra javAne samartha nathI. praznatIra, ane pAramAM zuM bheda che? uttara-ahIM tIra eTale, mohanIyakarmane kSaya le. tathA bAkInAM bIjA traNa ghAtI kama dUra thavAthI pAra jANa; athavA tIra eTale, cAra ghAtI karmane nAza. ane pAramAM bAkInAM aghAtI karmane paNa nAza jANu. prazna-jainetara athavA, patitasAdhu kema mekSamAM na jAya? - uttara-jenAthI sarva padArtho grahaNa karAya; te AdAnIya te zrutajJAna jANavuM.te zrutajJAnamAM kahyA pramANe saMyamasthAnamAM
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) jena vakate mokSamAM na jAya athavA lekene priya evAM bheganAM aMga dAsa dAsI pagAM dhana dhAnya senuM rUpuM vigere grahaNa karIne athavA mithyAtva avirati pramAda kaSAya vega vaDe grahaNa karavA cagya karma grahaNa karIne jJAnAdimaya pakSamArgamAM athavA samyapha upadezamAM athavA prazasta guNa sthAnamAM je jIva pitAnA AtmAne sthira nathI karate te saMsAramAM bhame che. valI te dharmabhraSTa pite vItarAganA upadeza sthAnamAM sthira thatuM nathI paNa tene badale anucita sthAnamAM vatte che. te batAve che. vitatha te asat vecana durgatine hetu che tene pAmIne akuzaLa athavA dine jANanAre asaMyama thAnamAM varte che. athavA vitatha eTale grahaNa karavA gya soga nathI. juduM je saMyama sthAna che tene pAmIne khedane jANanAro nipuNa sAdhu teja sthAnamAM eTale karmane haNavA mAM tatpara rahe che arthAt pitAne sarvajJa, prabhunI AjJAmAM sthApi che. A upadeza je ziSya jayAM sudhI tatvane baMdha ja nathI tene sumArgamAM vartavA apAya che. paNa je tatvane jANa tathA he (tyAgavA gya) upAdeya (grahaNa kinnA Dya) nuM vizeSa jANe che, te budhdhivAna purUSa yathA avasare yathA yogya karavuM, te pitAnI meLe ja kare che, te batAve che. :
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ (159) iso pAsa gassa natthi, vAle puNa nihe kAmasamane asamiya dukkhe dukkhI dukkhANameva AvaI aNupariyahaha (sU. 81) zivemi // lokavijaye jU. 82 tRSodezakaH // uddeza upadeza eTale sat asat kattanya tenA dezane je jANe te pakSya jANavA teja pazyaka che. tene A upadezanI jarUra nathI. te pAteja samaje che. athavA pazyaka te sarvajJa athavA tenA upadeza pramANe cAlanArA jANavA. je kahevAya te uddeze. te nArakArDa cAra gati athavA 'ca nIca gAtranu kahevu". te upara kahelA sattane athavo uttama sAdhune nathI. kAraNa ke thADAja vakhatamAM tenA zaikSa thavAnA che. prazna--kacA mANasa vItarAganA upadeza pramANe cAlatA nathI ? te kahe che bALa'' rAga vigerethI mAhIta thaelA te kaSAyA tathA karmo vaDe athavA pirasaha upasarga vaDe haNAya che. te "niha" athavA jenAthI sneha thAya te snehi te jene che. te sneha vAle rAgI jANavA. te icchA saMsAra sukhanA abhilASI maneAhara bhAgAne rAgI anI kAmanI icchAvAle 3 kAsI vAravAra viSayanI icchiA zAMta na paDavAthI tenA
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ (180) dukhathI duHkhIe banele zarIra ane mananAM dukhethI pIDAte rahe che. kAMTA tathA ane ghA athavA gumaDuM ke vigerethI zarIra duHkha bhegave tathA vahAlAne viyoga ane priyane sAga aniSTane lAbha ane Icchitane alAbhatathA dakti durbhAgyathI mananI pIDAe bhagave che. ane tenAthI vAraMvAra A vAna karate vAraMvAra temAM bhame che. eTale dukhanA AvartamAM Dubele saMsAramAM bhame che. (Ai. badhAne sAra e che ke je ahaMkAra kare-dInatA kare te saMsAramAM bhame ane je muni sukha dukhamAM ahaMkAra dInatA na karatAM cAritrane samatA bhAve ArAdhe te mekSamAM jAya) leka vijayane trIje uddeza samApta thaye. * to ja roja pujA sapuSasiAri, jehiM vA saddhiM saMvasai, te vaNaM egayA niyayA puci parivayaMti, so vA te niyage pacchA parivahanA, nAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaMpi tesiM nAtaM tANAe vA saraNAe vA jANittu dukkhaM patteyaM sAyaM, bhogA me va aNu soyanti ihamegosa maannvAdi (g. 82) trIjo udeze kahyA pachI cothA udeze kahe che. - bhegamAM prema na kare. e A udezAmAM che. jethI
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) gIone zuM duHkha thAya che, te batAve che. pUrve paNa teja kahyuM che. ke bhegIone kaI vakhate roga utpanna thAya che. pUrve batAvyuM ke saMsAramAM viSayI jIva paribhramaNa kare che. te jIva A duone paNa bhegave che, A pramANe trIjA udezAne saMbaMdha che. tathA enA pahelAMnA sUtrane A saMbaMdha che ke bAlaka je jIva premamAM pIne kAma bhega kare che, te kAma duHkha rUpaja che. temAM Asakta thaelA jIvane vIryane kSaya bhagaMdara vigere rege thAya che. tethI kahe che ke kAmanA abhilASathI azubha karma baMdhAya ane tethI ja maraNa thAya che, pachI narakamAM utpanna thAya che. ane narakamAMthI nIkaLIne mAnA peTamAM vIryanA bIlamAM utpanna thaI kali arbada pezI yuha garbha prasava vigerenAM duHkha bhegavavAM paDe che. tyAra pachI meTo thatAM roga thAya che. A badhuM azubha karmanuM phaLa udaya AvatAM thAya che, te raMge batAve che, mAthAnuM dukhavuM peTamAM zULa uThavI vigere rogo thAya che. A roga utpanna thatAM jenI sAthe te vase che. te sagAM tene nide che. athavA cAkarI na thatAM sagAne te nide che, valI gurU kahe che, ke he ziSya! je sagAM upara meha rAkhe che, te sagAM tenA trANu rakSaNanA mATe thatAM nathI, tema tuM paNa tenA trANa zaraNanA mATe thavAne nathI, evuM jANIne tathA je kaMI dukha sukha Ave
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ (182). che, te pitAnA karmonuM ja prANIo phaLa bhegave che, tethI reganI utpattimAM dInatA na lAvavI, tathA suMdara bhegane yAda karavA nahI, tethI "sUtramAM kahyuM che ke zabda rUpa rasa gadha ane sparza e pAMca viSayane abhilASa ame kaI paNa avasthAmAM bhogavIe evI IcchA na karavI tathA pUrve amArI caDhatI avasthAmAM tene AnaMda ne lIdhe, evuM. paNa yAda na karavuM, "eTale IcchA" saMsAramAM jemaNe viSaya rasanA kaDavAM phaLa jANyAM nathI tevA brahmadatta cakavatI vigerene thAya che. paNa badhAne tevA bheganI Iccha. thatI nathI. jo tema na mAnIe te sanatkumAra cakRvartI jevAne paNa doSa lAge, te batAve che... - brAdata mAraNAMtika reganI vedanAthI pIDAele saMtApanA atizayathI priya strIne sparza karavA mAphaka vizvAsa bhUmImAM mUchane pAmele tene bahu mAnate tathA kekaDuM valI gaele tathA viSamatAne viSayI banele glAnIthI pIDAele dukha talavArathI ghavAele, kALe bAthamAM lIdhele, ane pIDAthI pIDAele, niyatie durdazAmAM mUkele deve bhAgyahIna banAve chevaTanA ucchavAsamAM pahoMcele mahA pravAsanA mukhamAM paDele dIrdha niMdrAnA dvAramAM paDele jIvita. Iza (jama) nA hAthe Avele, belImAM gada gada banele, zirIra vihaLa bane, pralApamAM pracura thaele jaMbhika
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ (183) (rAvA) vaDe jItAele arthAt karelAM pApAthI durgatimAM javAnI taiyArI karI rahelA. chatAM mahA mAhanA uyathI suMdara bhAgAnI icchAvALA pAse beThelI bhAryo je pAte patinA duHkhanI bhacaMkara veDhanAthI pIDAIne AMkhamAMthI AMsu pADatI rAtI AMkheAvAlI sAme beThelI che. tene kahe che ke huM kurUti he kruti ema vAraMvAra pekAravA chatAM (te srInA dekhatAMja) peAte sAtamI nAkie gayA. tyAM paNa atIzaya vedanA bhogavatA chatAM vedanAne na gaNakAratA te kurUtine khelAve che. A pramANe bhAgAnA prema koIka jIvane bIjI gatimAM paNa tajavA durlabha che. paNa je udAra satyavAlA mahAna purUSa che. temane te nathI, jemake jeNe AtmAthI zarIra judu jANyu che. evA sanata kumAra jevA tatva premIone tevA bhayakara roga AvavA chatAM paNa (hAyapITa karavAne badale) meM ve pApa karyo' che. te huM bhAgavuM chuM. evA nizcaya karIne kama samUhane chedavA taiyAra thaelAne (zarIra duHkha chatAM paNa) manamAM kaleza thatA nathI. kahyuM che ke-- *t " upto yaH svata eva moha salilo janmAlavAlo'zubho, rAgadveSa kaSAyasantati mahAnirvighna bIjasvayA / karito vipat kusumitaH karmadrumaH sAmprataM /
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) soDhA no yadi samyageSa phalito duHkhaira dhogAmibhiH uttama purUSa pitAnA AtmAne samajAve che. ke he AtmA je meharUpI pANavA ane azubha janma rUpI "alavAla" ( jhADane pANI pAvAne kayAre ) vAlo tathA rAgadveSa tathA kaSAyane samuha tenA vaDe nividanapaNe moTuM bIja te repyuM che tathA te have rega karIne aMkurAvAluM thayuM che. vipadAo tenAM pule che. evuM karma rUpI moTuM jhADa te taiyAra karyuM che je have tene sArI rIte sahana nahIM kare te nIca gatimAM laI janAra duoe karIne te phaLavALe thaze (je tuM tene lIdhe hAyapITa karIza te pharIthI dukhe bhogavavAM paDaze ). punarapi sahanIyo duHkha pAkastvayA'yaM / haja mAri nArAja kA harinArA iti saha gaNayitvA yadya dAyAti samyaga, sada saditi viveko'nyatra bhUyAkutastyaH ? // 2 // jo tuM hAyapITa karIza te tAre pharIthI paNa duHkhane pAka bhegave paDaze. kAraNake hAthapITathI baMdhAyelAM karmone nAza bhegAvyA vinA thaze nahI. A pramANe samajIne je je duHkha sukha Ave te sahana kara. teja viveka che. te sivAya
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ (185) bIjo viveka kacAMthI hAya ( vivekanuM lakSaNa e che ke duHkha sukhamAM hAya pITa na karavI paNa sateSathI sahevu. ) bhAgonuM mukhya kAraNa dhana che, tethI tenuM svarUpaja sUtrakAra kahe che. tiviheNa jA'vi se tattha mattA bhavai appA vA bahugAvA se tattha gar3ie ciTThA, bhoSaNAe, tabha se egayA viparisihaM saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavai, taMpi se egayA dAyAyA vibhayaMti, adattahAro vA se harati, rAyANo vA se vilupati, nassaha vA se viNarasai vA se, agAraDAheNa vA se Dajjhai iya, se parassa aTThAe kUrANi kammANiSAle pakuvvamANe teNa dukkheNa mUDhe vipapariyA samuvei sUtra 83 traNa prakAre eTale mana, vacana, ane kAyAthI tenI pAse je kaMi mIlakata thADI athavA ghaNI che. temAM bhAgI gRddha thaIne rahe che. te mAne che ke-A mIlakata mAre bhaviSyamAM bhoga bhogavavA kAma lAgaze. tethI tenuM rakSaNa karavA mahAna upakaraNA rAkhe che. paNa jo tenu ekaThu* karelu dhana koipaNa rIte nAza pAme che eTale pItarAIcA bhAga paDAve, cArA cArI kare, rAjA luTe. nAza pAme, khaLI jAya vigerethI pAtAne bhAgamAM na AvavAthI icchA purI .
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ (186) na thatAM te ghela bane che. ane dhanane mATe phUra karma karate ajJAnI jIva tenA dukha vaDe mUDha bane che. A badhuM pUrve kaheluM che. tethI samajI levuM. ahIM nathI kahetA A pramANe, duHkhanA vipAkavAlA bhegane jANIne DAhyA munie zuM karavuM te kahe che, AsaM ca chandaM ca vigiMca dhIre?, tuma ceva taM sallamAhaTTa jeNa siyA teNa nosiyA, iNameva nAva bujhaMti je jaNA mohapAuDA, thIbhi loe pavAhie, te bho!vayaMti eyAiM AyayaNAI, se dukkhAe mohAe mArAe naragAe maragatirikkhAe, sayayaM mUDhe dhamma nAbhi jANai, uAhu vIre, appamAo mahAmohe, alaM kusalassa. pamAeNaM saMtimaraNaM saMpehAe bheuradhamma saMpehAe, nAlaM pAsa alaM te eehiM sU0 84 - gurU uttama ziSyane kahe che ke tuM bhoganI AzAone tathA bhegenA abhilene choDa, dhI. ( buddhi) tenA vaDe rAje. (zabhe) te dhIre purUSa jANave. tevA uttama ziSyane gurUne upadeza lAge che. tethI kahe che ke he ziSya! bhegamAM duHkha ja che. ane temAM sukhanI prApti nathI. (mRgatRSNAmAM jaLa nathI. paNa jaLane peTe AbhAsa che tema bhegamAM sukhe nathI. )
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17) A pramANe ziSyane gurU samajAve che. athavA pite AtmAne samajAve che. ke he AtmA tuM bheganI AzA vigere zakyane cheDIne paramazubha saMyama tenuM sevana kara. paNa bhegone, visarI jA kAraNake je je paisA vigerenA upAyathI bhega upaganI AzA che tenA vaDe maLatuM nathI. eTale jenA vaDe bhege maLe teja dhana vigerethI kamanI pariNati vicitra haiivAthI dhAryA karatAM ulaTuM thAya che. tenuM eka daSTAMta eka mAravADI dakSiNamAM paisA pedA karI 50 varSanI umare mAravADamAM jaI sukhanI abhilASAe kanyAnA pitAne dhana ApI para, juvAna strI bIjI strIonAM ghareNAM vigerethI pitAnA patine tevAM ghareNAne. Agraha karIne rAtrIe paDavA lAgI. dravyanA abhAve ane kamAvAnI azaktithI divase kamAvAnuM dukha ane rAtrIe strInAM ghareNAM vigerenuM duHkha tethI kaMTALI te bIcArAe ApaghAta karI pitAne prANa che ane sukhane badale ghaNuM duHkha bhegavyuM) athavA gurU mahArAja kahe che ke jenA vaDe kama baMdhana thAya te kRtya tAre na karavuM. eTale pA5nA kAmamAM na vartavuM athavA jenA vaDe rAjanA upabhega vigerene karma baMdha che, te na karavuM. (eTale saMyamathI rAja sukha na vAMchavuM) athavA je sIdhu paNAthI mokSa thAya teja sAdhu je bhegamAM
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1898) paDe te mokSane badale saMsAra jamaNa thAya (mATe sAdhue dareka jagyAe vivekathI vartavuM) "kalA va6). " A pramANe anubhavathI nizcaya kareluM chatAM methI hArelA jIve satya vAtane samajatA nathI. Aja hetunuM vicitrapaNuM che ke je purUSe tIrthaMkara prabhunA uddezathI rahIta che. teonuM moha tathA ajJAna vaDe athavA mithyAtvanA udayathI tata saMbaMdhI jJAna haMkAeluM che. teo mehanIya karmanA udayathI mUDha bane che, ane teone strIe bheganuM mukhya kAraNa che, te batAve che. eTale yuvAna strIonA kaTAkSa aMganA cALA suMdara dekhAva hAthanA laTakA vigerethI A leka ( saMsArI jIva samUha) AzA ane abhilASathI hArelA cha kara karma karIne naraka vipAka phaLa rUpa zalyane meLavIne te durgatinA duHkha rU5 phaLane visarIne mehathI sumati (aMtarAtmA) ne visare praka karIne pIDAele parAjIta bane che. eTale pitaja paravaza thAya che. eTaluM nahIM paNa bIjAone paNa vAraMvAra peTe upadeza ApIne durgatimAM laI jAya che. te mUDhe A pramANe bole che. A strI vigere upabhogane vAste AnaMdanAM sthAna banAvelAM che. enA vinA zarIranI sthiti na thAya ane te upadeza teonA duHkhanA mATe thAya che. eTale temanA kahevA pramANe cAlanArane paNa
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) zarIra tathA mananAM duHkhe bhegavavAM paDe che. athavA mahanIya karma baMdhAya che, athavA te ajJAnI bane che. ane vAraMvAra temane maraNanAM duHkha thAya che. narakamAM javuM paDe che, tyAMthI nIkaLIne tiryaMca thavuM paDe che. A badhAnuM mULa kAraNa strImAM meha pAmavAnuM che. eTale sarva bhAgamAM mukhya bheganuM sthAna A strI che. ane tethIja badhAM duHkha che ema badhI jagyAe saMbaMdha le.. A pramANe strInA hAvabhAvathI tenA aMga jovAmAM rasIe banele upara kahelI penIomAM bhamate chatAM A tmAnA hitane jANatA nathI. tathA niraMtara duHkhathI hArIne mUDha banele kSamA vigere daza prakAranA lakSaNavAlA sAdhu dharmane jANatA nathI. ane te dharma durgatinA bhramaNane rokanAra che. tevuM jANa nathI. A tIrthakare kaheluM che keNe kahyuM? te kahe che. - jeNe saMsArane bhaya visA te vIra prabhue kahyuM che. he zive, tamAre mahA mAhamAM eTale strIonA hAvabhAva mAM rakta thavuM nahIM paNa sAvaceta rahevuM. teja mahA mAhanuM kAraNa che. eTale te strImAM jarAe paNa rAgI na thavuM. pramAdana kare. A nipuNa buddhivAlA ziSyane mATe ATaluM vacana basa che. valI mA, viSaya, kaSAya, nidrA, vikathA, e pAMca prakAranA pramAdathI tamAre sAvaceta rahevuM kAraNake te pramAda upara kahelAM dukhe A5vAne mATe ja che.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ (190) prazna--zu` AdhAra laine pramAdane cheDavA ? uttara--zAMti eTale zamana te badhA karmanA nAzaM jANavA te makSa teja zAMti che. prANIo vAra'vAra cAra gatinA sa`sAramAM maraNu jenA varDa pAme che, te sa'sAra che. te zAMti ane maraNu e bannene vicArIne pramAda cheDavA. gurU kahe che ke huM ziSya, eka AjI pramAdIne vAravAra janma maraNanu dukha che. ane bIjI mAjI apramAdIne janma maraNanA tyAgarUpa ane'tu sukha che e bannene kuzaLa buddhivAlA ziSye vicArIne viSaya kaSAya rUpa pramAdane na karavA. athavA zAMti vaDe maraNa eTale maraNa sudhI je thAya che. te vicArIne pramAda naM karavA. eTale jIvatAM sudhI uttama purUSe kAipaNa sAthe kaleza na karavA. ane te kaleza pramAdathI thAya che mATe pramAda na karavA. vaLI viSaya kaSAya ane strInA vilAsa rUpa je pramAda che te zarIranA aMdara rahelA che. ane te zarIra pAtanI maLe nAza pAmanArU che. tA tevA nAzavaMta zarIrane vicAMrIne sAdhue pramAda na karavA. (je zarIranA mATe prayAsa thAya te zarIra nAzavata che. dhana ahIMja rahevAnu` che.) eTale bhAgA bheLavavA chatAM paNa tRpti thatI nathI. tema bhAge abhilASane saMtoSa pamADI zakatA nathI. tethI tuM jANu .
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) (eka purUSe pasAthI pAMcase yuvatIo kharIda karI eka sthabhAnA mahelamAM rAkhI tenI cAkImA pitaja nIcanA daravAje divase besate A pramANe eka ja strIne sukha ane 49 ne duHkha thatuM tethI temaNe vicArIne A kedakhAnAmAMthI chuTavAne eka divasa lAga joi badhIe soya malIne dara paNane mAra mArIne tene mArI nAkhe te nigI dukhe pAmIne narakamAM gayo. strIo dhana svecchA cAra vAparI pite paNa duHkha bhAgInI thaI) mATe he ziSya! tArI buddhi vaDe che ke duHkhanA kAraNavAlA pramAda rUpa viSayetu bhegara vavuM che. te tRtine athavA zAMtine ApatA nathI. " yalloke brIhiyavaM, hiraNyaM pazavaH striyH| nAlamekasya tatsarvamiti matvA zamaM kuru // 1 // A lekanA viSe vrIhi, java, senuM pazu che, strIo, vigere badhuM paNa eka mANasanI tRptinA mATe samartha nathI evuM samajIne tene meha cheDa, AtmAne zAnta kara. . upabhogo pAyaparo vAJchati yaH zamayituM viSayata. dhAvatyAkrami tumasau, puro'parAnhe nijacchAyAm // 2 // upabheganA upAyamAM tatpara thaele je viSaya tRSNane zAta karavA Icche che te pharIthI - re potAnI chAyAmAM
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ (192) AkramaNa karavAne te tRSNA taiyAra rahe che ( eka IcchA pUrI karIke bIjI taiyAraja che. tRSNAnA aMta koI vakhata nathI. tethI bhAganA lAlacuAne tenI prAptimAM ke na prAptimAM duHkhaja che te batAve che. evaM parasa muNI ? mahabhayaM, nAivAijja kaMcaNaM, esa vIre pasaM sie je na nivvijaha, AyANAe, na me dei na kupijjA thovaM ladhuM na sie paDisehio pariNamijjA, evaM moNaM samaNu vAsijjAsi ( mU085) tivemi / gurU sArA ziSyane kahe che ke huM muni ! bhAganI AzA rUpa mahA tApathI gherAyelA purUSane kAmadazAnI avasthAnA mATA bhayane tuM pratyakSa jo, kAmIne Dagale Dagale bIjAne Aya che. tethI mATAbhaya teja du:kha che. ane bhAga la'5TAne maraNanu kAraNa che. tethI te mATe bhaya kahyo, tethI OM ziSya ! A loka ane paraleAkamAM bhaya ApanAra bhAgAne jANu, tethI ziSye zu karavu. te gurU kahe che. mATe tuM te bhAgothI tArA AtmAne drutimAM nAkhIza. tu koi jIvAne duHkha na ApIza teja pramANe bIjA kAIne juThThuM eTalI na phasAvIza tema cArI pazu na karIza vigere pAMce pApAne tyAgaje.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1lDa) je bhegathI dUra rahe che. ane jIva hiMsAthI dUra rahe che. te mahAtmAne zuM guNa thAya che te batAve che. te bhegenI AzA abhilASA tyAganAra apramAdi sAdhu paMca mahAvratanA bhArathI pitAne skaMdha namAve aneka karma vidAraNa karavAthI vIra purUSa idra vigerethI stuti karAve che. prazna-yA purUSanI stuti thAya che! uttara-je mahAtmAM AtmAne grahaNa karavA yogya tatvane grahaNa kare che eTale badhAM ghAtI karma kSaya thavAthI badhI vastune prakAza karanAra kevaLa jJAna tene prakaTa thavAthI avyAbAdha sukha maLe che. te jJAna maLavAnuM mukhya kAraNa saMyamanuM anuSThAna che. temAM doSa lagADatuM nathI. amArI retInA keLI A khAvA muzkela che tevuM sayaMma pALavuM kaThaNa che chatAM pALe che. eTale keI vakhata gocarI na maLe tepaNe sAdhu saMyamane muke nahIM tema manamAM dInatA paNa na lAve. ' athavA A gRhastha pitAnI pAse vastu che chatAM mane ApatuM nathI. evuM mAnIne tenA upara kepa na lAve, paraMtu munie ema mAnavuM ke A mane aMtarAya kamane doSa che. ane na maLavAthI tapane lAbha thaze tethI mane kAMIpaNa nukasAna nathI. athavA kaI thoDuM Ape athavA tuccha kherAka Ape tepaNu dAna ApanArane ni de nahI. koI gRhastha nA pADe te tyAMthI rIsAyA vinA khasI 13.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ (194) javuM. kakSaNa mAtra paNa haTha laI ubhA na rahevuM. athavA dAna ApanArI bAIne kaTu vacana na kahevAM jemake tArA gRhasthAvAsane dhikakAra che? "dihA'si kasehamaI ? aNubhUyAsi kaserumai / pIyaM ciya te pANiyayaM vari tuha nAma na desnnN||1||" | he udAra buddhivAlI strI ! tane jeI ! he udAra buddhi vAlI ! tAre anubhava karyotAruM pANI pIdhuM ja! tAruM nAma sAruM ! ATaluM badhu chatAM paNa tAruM darzana sAruM nathI ! ( AvuM sAdhue bolavuM nahi). " te kadAca te Ape te laIne rastA pakaDe, paNa tyAM ubhA rahIne nIcA uMcA vacana vaDe tenI stuti nidAna karavI. arthAt bhATanI mAphaka tenAM cheTAM gItaDAM na gAvAM. A badhAne sAra kahe che. - A pravajayAnA nivede rUpa (zAMtithI) dAtAra upara na Ape te paNa kepa na kare, DuM Ape te niMdA na karavI. Ape te laIne cAlatA thavuM. A muninuM mAne che. eTale mekSAthi sAdhunuM A AcaraNa che. tuM paNa aneka bhava keTine bramaNa karatAM amUlya evA saMyamane pAmIne sArI rIte pALaje, Ama gurU ziSyane samajAve che. athavA pitAnA AtmAne upadeza Ape che. ke tuM rAga dveSa na karaje. ce. udeze samApta thaye
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) have pAMcame udeze kahe che. tene A saMbaMdha che. A lakamAM bhegane tajIne saMyama deha pALavAne mATe lekanI nizrAe vihAra kara joIe. te A udezAmAM batAve che. A lekamAM saMsArathI kheda pAmelA bheganA abhilASa tajelA mikSAbhilASie pitAnAmAM gurUe sthApana karelA paMca mahAvrata bhAra vaDe nirvigha anuSThAna karanArA munie. dIrgha saMyamanI yAtrA mATe dehanuM paripAlana karavA lekanI nizrAe vihAra kara joIe, kAraNa ke Azraya vinA dehanAM sAdhana kayAMthI thAya? ane deha vinA dharma kayAMthI thAya? kahyuM che ke - "dharma carataH sAdholoka nizrApadAni paJcApi / rAjA gRhapatiraparaH Sar3hAyA gaNazarIre ca // 1 // " dharmamAM cAlanArA sAdhune lekamAM pAMca nizrAnAM pada che, rAjA gRhastha chakAya sAdhu samUha tathA zarIra e pAMca jANavAM, vastra, pAtra, anna, Asana, zayana, vigere sAdhane che. temAM paNa prAyaH niraMtara AhArane mukhya upayoga che. ane te AhAra gRhastha pAsethI levAnuM che. ane gRhastha judA judA upAye vaDe, pitAnA putra strI vigere mATe amAraMbhamAM pravatelA che, temane tyAM sAdhue saMyama jehanI rakSA mATe nirvAha karavA joItI vastu sAdhavI joIe. te batAve che
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) jamiNa viruvaruvehiM, satthehiM logassa 'kamma samAraMbhA' kajjaMti, taM jahA apaNo se puttANaM, dhUyANaM suNhANaM nAINaM, ghAInaM rAINaM dAsANaM dAsINaM kamma karaNaM kamma karINaM AesAe puDho paheNAe sImAsAe pAyarAsAe, saMnihi saMnicao "gara, hame jJapti 'mALavALa' mothaLA(sUtra, } tatvane jANanArA purUSa sukha meLavavA duHkha cheDavA mATe judAM judAM zastro je prANIone duHkha ApanArAM che, te dravya ane bhAvathI be prakAranAM matAnyAM che, tenA vaDe peAtAnu zarIra putra dIkarI che.karAnI vahu nyAtI vagerenA nirvAhu mATe karmonA samAraMbho kare che, te khatAve che. sukha meLavavuM, duHkha cheDavuM, tenA mATe kAyAthI, adhi karaNa vaDe, athavA dveSathI, paritApa upajAvavA vaDe, athavA jIvathI zarIra dUra karavAvAlI pAMca pApanI kriyA che. athavA khetIvADI vyApAra vigere kama nA samArA che, te lokA kare che. A samArabha zabda levAthI "sarabha" tathA Arabha paNa jANI levA eTale zarIra ane strI mATe loko sara'bha samArabha ane ArabhA kare che.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ (197) saMrabhanuM varNana ISTa prApti aniSTa choDavuM. tene mATe prANAtipAta vigere, saMkalpane Aveza jANa. samAraMbhanuM varNana. saMkalpa karyo pachI tenAM sAdhana bhegAM karavAM, tathA kAyA ane vacananA vepArathI bIjAne paritApa vigerenA lakSaNa -vAle che. AraMbhanuM varNana. traNa daMDa (mana vacana kAyA) nA vyApArathI meLavelI tathA upagamAM lIdhelI jIva hiMsA vigerenI kriyA cAla karavI, te AraMbha che, athavA ATha prakAranA karmanA samAraMbha, eTale joItI vastune meLavavAnA upAya karavA te. sUtramAM leka zabda che, te leka karyo che, ke jenA vaDe Ara karAya che? te batAve che. AtmA zarIrathI joDAele che, te zarIra nibhAvavA leke AraMbha kare che, teja pramANe putra dIkarI vire mATe paNu AraMbha karAya che, eTale rasoI vigere banAvavI paDe che. tevI rIte bIjA AraMbhe paNa karavA paDe che evuM pUrve kahyuM che. prazna-zarIra leka zabdanA artha mAM kevI rIte ghaTe.? uttara-tamAruM kahevuM barAbara nathI, kAraNa ke paramArtha
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) daSTithI jonArAone jJAna darzana cAritra rUpa Atma tatvane choDIne bAkInuM zarIra vigere paNa pArakuMja che, kahyuM che ke bahAranA pukULanuM baneluM acetana rUpa kamanuM vipAka rUpa pAMce zarIre che. tethI zarIra Atma paNa leka zabda vaDe batAvyuM, tethI ke zarIra mATe pApa kriyAo kare che, bIje kaI dIkarA dIkarI mATe, te kaI dIkarAnI vahune mATe te kaI nyAta mATe, te ja pramANe saMbaMdhathI joDAelAM sagAM dhAva mAtA mATe, zA mATe dasa dAsI mATe nokara ne karaDI mATe AraMbha kare che, keI paNa mATe kare che, kaI judA judA putra vigerene praheNuka ( ). mATe kare che, ke rAtrImAM khAvA saMdhe che. keI prabhAtamAM khAvA rAMdhe che, te A badhAmAM karma samAraMbha che, vaLI vizeSa kahe che. jaldI nAza pAme tevI vastuone rAkhI muke che, dahIM bhAta meLavI rAkhe che, tathA ghaNe kALa rahI zake tevI vastuone saMcaya paNa kare che, te bAla haraDe, sAkara, drAkSa, vigerene saMghare che, A badhuM parigraha vigere AjIvikAnA kAraNe che, athavA dhanadhAnya senuM vigerene saMgraha kare che. A badhuM zA mATe kare che te kahe che A lekamAM paramArtha buddhivALA munione jamADavA mATe kare che, eTale ke svArtha mATe, tathA keI paramArtha mATe
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) rAtrImAM, prabhAtamAM ke divasamAM bhejana mATe ke, nirvAha mATe saMsArI-pApAkiyAe kare che, ane virUpa zastrAvaDe bIjAM ane pIDA kare che. A pramANe lekanI sthiti hoya; te, sAdhue zuM karavuM te kahe che - samuTTie aNagAre Arie Ariyapanne AriyadaMsI ayaMsaMdhitti adakkhu, se nAIe nAiyAvae na samaNujANai, savAmagaMdyaM parinnAya nirAmagaMdho parivvae (o 87) je sAdhu samyapha rIte niraMtara saMyama anuSThAnavaDe vate che, te judAM judAM zastrovaDe thatI pAkiyAthI mukta thayela che, te munine ghara nathI; tema mamatva paNa nathI, tethI te anagAra che, tema tene gRhasthanI mAphaka dIkarA-dIkarI vahu vigerene paNa piSavAM nathI. te anagAra pite badhAM pApakarmothI dura thayela che, tethI te Arya che, tethI te cAritrane pALavA gya che, vaLI jenI buddhi uttama che, te Arya prajJAvALe jANa; eTale sUtra bhaNyAthI; jenI buddhi paramArthamAM khIlelI che, tathA nyAyamAM mana rameluM hovAthI te nyAyane jue che, tethI te AryadarzI che, eTale te judA "prahaNaka "zyAmA "azana (pUrve paNa vigere mATe rAte rAMdhavuM; vigere tenAthI mukta) che, tathA pite "arthasadhi" che, eTale pitAnAM dareka kArya gyavakhate
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) karanAra che. jyAre je karavuM hoya te pramANe kare che. kapaDAM jevAM dhyAna rAkhavuM; siddhAMta bhaNave; gocarI javuM, pratikramaNa karavuM. vigere dareka kiyA ekabIjAne "bApA" vinA samaye samaye kare che, te ja paramArthane jenAre jANa. - tathA te muni "adakakhu" che, eTale je Arya che, AryabuddhivALe che ArthadazI che, kALane jANanAre che, teja paramArthane jANanAre jANa. bIjI pratimAM sUtrapAThamAM bheda che, te, gaI mag che- * tene artha kahe cheH - pUrve batAvelAM uttama vizeSaNa vALa sAdhu kadvyakALane jANe che, eTale je paraspara hita-ahita, meLavavuM, choDavuM vigere kriyAne bAdhA na karatAM prathama avasarane jANe che, ane te pramANe kare che, te paramArthane jANanAre che. bhAvasaMdhi jJAna darzana ane cAritra tenI vRddhi zarIra vinA na thAya, ane zarIrane nirvAha AdhAranA kAraNa vinA na thAya, ane temAM paNa sAvadya tyAga karavAne che. tethI te bhikSuka je uttama sAdhu che, te te doSita AhArane grahaNa na kare tema bIjA pAse levaDAve nahIM, athavA keI le te hoya tene anumode nahIM, athavA IMgAla deSa, athavA dhuma
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ (301) doSa, na lagADe, eTale sArA AhAranI stuti na kare, tema kharAba AhAranI niMdA paNa na kare, teja pramANe khIjA pAse tevA doSo na lAgavA de, tathA tevA nidA stuti karanArAnI prazaMsA paNa na kare, tathA Ama gadhane cheDe eTale azuddha AhAra vaDe doSa na lagADavA joie. zakA pUti zabdano artha azuddha che, te Ama zabda zA mATe vAparyAM ? uttara=azuddha te sAmAnya zabda che, ane pUti zabda levAthI ahIyA AdhA kavigerenI azuddha keTi paNa atAvI, ane tenA mATo doSa hovAthI tenu pradhAnapaNuM" batAvavA pharI kahyuM che, teno artha A pramANe che. gaMdha zabda levAthI (1 AdhAkama (2) Addezikatrika (3) pUti karma (4) mizra (5) Adara prAkRtikA (6) athava pUrNAMka ema cha prakAranA udgama doSa avizuddha keTanI aMdara rahelA che, ane bAkInA vizuddhakATimAM che te Ama zabdavarDa atAvyA che, tathA sUtramAM sarva zabda che, te badhA prakArone sUcave che, tethI ema jANavuM ke, koipaNa prakAre apirazuddha, athavA pUti hAya; tA, te doSita bhAjana vigere jJa-parijJAvarDa jANIne pratyAkhyAna, parijJAvarDa nirAmagaMdhavALA bane; eTale nirdoSa bhAjana vigere lenArA vate ; ane; tethI pAte jJAna darzana cAritra nAmanA meAkSamArgamAM sArIrIte varte, ane saMyama anuSThAnane pALe.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ (202) Ama zabda grahaNa karavAthI kharIda kareluM sAdhune na kalpe; chatAM, alpasattvavALA sAdhune Achu' samajAya; tethI vizuddhakeATimAM rahela krItadoSa che, ema jANIne te le, tevI tenI vRtti, na thAo; te mATe pharIthI tenu nAma laine niSedha kare che. sAdhu mATe vecAtu bhaNeluM; paNa sAdhue na levu. te batAve che:--- adissamANe afreemANe kakiyesu, seNa kiNe na kiNAvae, kiNataM na samaNu jANai se bhikkhU kAlanne bAlanne mAyane kheyanna khaNayanne viNayanne sasa mayapara samayanne bhAvanne pariggahaM amamAyamANe kAlA chuTTApha apattine ( jU0 88 ) levu', vecavuM, te kraya-vikaya che. te pAte tenAthI adRzya rahe; arthAt pote sAdhu mATe kharIda karelI vastune bhogave nahi; eTale mekSavAMcchaka sAdhu dhama UpakaraNone paNa kharIda na kare; bIjA pAse na karAve; tema kharIda karanArane prazase paNa nahi; athavA nirAmagadhavALA banI sAdhupaNu pALe. ahIyAM paNa Ama zabda grahaNa karavAthI hananakArTanI trika che, tathA gaMdha grahaNavaDe pacanatrika levI; tathA krayaNukATitrika te pAtAnAM svarUpa khatAvanArA zabdavaDe lIdhI che, ethI navakoTi parizuddha AhArane aMgAra ghUmadoSarahita sAdhu ' bhAjana ! kare athavA vastune bhAgave..
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2013) e guNathI uttama sAdhu ke hoya te kahe che, te zikSaka (sAdhu) samayane jANa hoya che. tathA baLane jANa nAre che, eTale pitAnI zarIra zakti vicArIne te pramANe dharma kriyA kare che, paNa baLane chupAvI rAkhatuM nathI, karavAnA kAmamAM pramAda karatA nathI, tathA pitAne keTalI vastu joize, tene jANanAre che, te "mAtra kahevAya che. tathA da te abhyAsa tenA vaDe jANanAre che. athavA beda eTale "zrama" ke, saMsAranA bhramaNamAM ATaluM duHkha che, tene jANe che. kahyuM che ke"jraa maraNa daurgatya, vyAdhayastAvadAsatAm / manye janmaiva dhIrasya, bhUyo bhUyastrapAkaram // 1 // jarA. (buDhApa) maraNa, durgati, raMga, AmeTI pIDA 'te dUra rahe, paNa dhIra purUSane vicAratAM mAluma paDaze ke, janma vAre vAre le, te janma vakhatanI avasthA paNa niMdanIka che, evuM huM mAnuM chuM. athavA kSetrajJa zabda laIe te saMsakta (rAganuM kAraNa) virUddha dravya, parihArya, (tajavA gya) kuLa vigere kSetranuM svarUpa jANanAre eTale A jagyA e javAthI rAga thaze, A jagyAe javAthI dveSa thaze, amuka jagyAethI amuka vastu maLaze, AvAM bhraSTa kSetramAM gocarI levA gya nathI. vigere sthiti jANanAra tathA "khaNa yajJa eTale kSaNa
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) (avasara) eTale amuka vakhate gocarI javuM, te jANanAre muni hoya che, tathA jJAna darzana cAritra ne gya rIte pALavAM, te vinaya che, tene jANanAre che. tathA jaina tathA anya matanA tatvane jANanAre che, eTale pitAnA siddhAMtane jANa hovAthI gocarI vigeremAM gaele sukhethI gecarIne dene jANe che. te de nIce mujaba che. seLa udagama de kahe che. " (1) AdhA kamI (sAdhunA mATe rAMdheluM) (2) Azika (amuka muni mATe amuka bhejana banAveluM) pUtikarma (nirdoSa annane AdhA kama sAthe meLavavuM) (4) mizra (sAdhu tathA pitAnA mATe bheguM banAveluM) (5) sthApanA (sAdhunA mATe rAkhI mukeluM) (6) prAbhUtika. (sAdhunA mATe vaheluM beDuM kArya karavuM) (7) prakAza karaNa (aMdhArAmAMthI ajavALe bahAra lAve. athavA dI vigere kare te.) (8) kata (vecAtuM lAveluM) (9) ughataka (udhAre lAvIne ApavuM te) (10) parivartita (badale karIne lAve te.) (11) abhyAhuta (sAme lAvIne ApavuM.) (12) pada bhinna ( lAkha vigere zIla teDIne ApavuM.) (13) mAlApahata ( uparathI nIce lAvIne ApavuM. ) (14) achedya ( jora julama karI bIjA pAsethI laIne ApavuM ) (15) anisaNa (ghaNuonI bhegI rasoImAMthI vagara rajAe eka
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ mANasa Ape te.) (16) adhyava pUrvaka ( sAdhune AvatA jANIne temanA mATe pUrva raMdhAtA anAjamAM DuM umere te.) A uparanA seLa deze herAvanAra taraphathI sAdhune lAge che. seLa utpAda de kahe che.. (1) dhAtrIpiMDa ( gRhasthanA chekarAne ramADIne sAdhu. te te) (2) dUtIpiMDa paradezanA samAcAra ApIne gocarI che te. (3) nimittapiMDa ( tiSathI samajAvI gocarI le.) (4) AjIvapiMDa (pitAnI pahelAMnI avasthA batAvI becarI le te.) (5) vanapakapiMDa (jainetara pAse tene gurU banI gecarI le che. ) (6) cikitsApiMDa ( davA karIne gocarI le te.) (7) kepiMDa (dhamakAvIne gocarI che te.) (8) mAnapiMDa (pitAnI uca jAti vigere batAvIne gocarI le te (9) mAyApiMDa (veSa badalIne gocarI le te.) (10) lepiMDa ( svAdiSTa bhejana mATe vAraMvAra te jagyAe gerarI levA jAya te.) (11) pUrva stavapiMDa ( pahelAMnA sagapaNane paricaya karAve ) (12) pazcAta saMstavapiMDa (tenA saMbaMdhInA guNa gAIne gocarI le te.) (13) vidyApiMDa ( chokarA bhaNAvIne gocarI le te.) (14) maMtrapiMDa (kAmaNa maNanA maMtra batAvIne gocarI levI te.) (15) curNa gapiMDa (vAsa lepa vigere maMtrI ApIne gocarI le te.) (16) mULa karmapiDa (garbha
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ (206) rahevA saMbaMdhI upAya vigere batAvIne gocarI le te ) . A uparanA soLa deze gocarI lenAra sAdhune pitAne lIdhe thAya che. daza eSaNe deze ApanAra lenAranA bhegA thavAthI bane te kahe che. . (1) zakti ( azuddha AhAranI zaMkA chatAM levuM te.) (2) mRkSita (azuddha vastuthI kharaDAelA hAthe levuM te.) (3) nikSipta (sacitta vastumAM paDelI acitta vastu mukelI levI te.) (4) pihita ( acitta vastu upara sacitta varatu DhAMkelI hoya te acitta vastu le te tene paNa deSa lAge) (5). saMhata (bIjA vAsaNamAM nAkhIne Ape te.) (6) dAyaka. (ApanArane bhAna "na" hoya te le te.) (7) mizra. (cittamAM acitta vastu meLavine Ape te.) (8) apariNata (acitta thayA vinAnI vastu Ape te.) (9) li. (lITa-baLakhA vigere gaMdA hAthathI Ape te) (10) Urijhata, (chAMTA pADatI Ape che. uparanA daza de lenAra tathA ApanAra, bannenA bhegA thAya che. para samayajJa hovAthI UnALAnA bapore kharA taDakAnA tApamAM tapela sUrajathI parasevAnA "biMdu TapakatA sAdhunA melAM zarirane joI keI anya gRhastha pUchyuM ke, bhAI tamArAmAM badhA mANasee ucita mAneluM snAna zA mATe nathI karatA? tyAre sAdhue javAba Apyo ke,
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ (27) he baMdhu ! sarva sAdhuone jaLanuM jJAna che. te kAma (strIne abhilASa) tenuM eka aMga che. tethI niSedha karyo che te sAMbhaLo - '" snAnaM mada darpakaraM, kAmAGgaprathamaM smRtam / tasmAtkAmaM parityajya, naiva snAnti dame ratAH // 1 // " - snAna madane darpa karAvanAra che, tathA kAmanuM paheluM aMga che. mATe kAmane cheDanArA brahmacArI, ane damanamAM rakta thayelA che teo snAna karatA nathI. A pramANe sva ane parasiddhAMtane jANanAre parane uttara ApavAmAM kuzaLa hoya che, tathA bhAvaNa eTale, cittanA abhiprAyane jANa nAre che ke, A "dAna ApanAra ke, vyAkhyAna sAMbhaLanArane Ave abhiprAya che. vaLI parigraha te, saMyamamAM joItAM upakaraNathI vadhAre che, te na le, ane levAnI paNa manamAM IcchA na rAkhe; tevA sAdhu kALag, baLajJa, mAtrA, kSetrajJa, khedajJa, kSaNaza, vinayajJa, samayajJa, bhAvajha hoya te parigrahane grahaNa na karogya samaye yegyakriyAne karanAre bane che. . . zaMkA-pUrve "kALajJa' zabdamAM te vAta AvI che, ane ahIM pharIthI kema kahe che? - uttara-tyAM parijhAvaDe jaNavAnuM che, ane ahIMyAM kartavya karavAnuM che.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ (208) vaLI kAipaNa jAtanu niyANu' na kare; te apratijJa che. jemake, krodhanA kAraNe kaka AcArya potAnA ziSyAne ghANImAM pIlelA joIne pratijJA karI ke, jo mArU ' tapa-teja ' hAya; tA, khIjA bhavamAM lazkara, vAhana, rAjadhAnIsahIta purohita, jaiNe mane duHkha dIdhuM che, te badhAne nAza karIza. te pramANe pAchaLathI devatA thaIne nAza karyAM, teja pramANe mAnanA udayathI khADuMmaLIe pratijJA karI ke, prathama dikSA lIdhelA nAnA bhAIone huM kevI rIte namaskAra karU'. kAraNa ke te kevaLajJAnI thayA che, ane huM chaMdamastha jJAnavALAM chuM. teja pramANe kapaTanA udayathI malli svAmInA jIve pUrva bhavamAM vadhAre uMcu pada levA bIjA mitra sAdhuone ThaMgavA mATe karyu hatu. eTale pelA mitrane jIvaDAvIne pAte upavAsa karela hatA te, tathA lAbhanA uda cathI paramArtha na jANanArA vartamAnanA lAbha jenAra yatine veza rAkhanArA mAsa kSapaNuM (mahInA mahInAnA upavAsa) karanArA chatAM pratijJA ( niyANuM ) kare che, ( arthAt krodha, mAna, mAyAnA lAbhathI cAritra bhraSTa na karavuM. te khatAyu che. ) . athavA vasudeva mAphaka sayamanuM anuSThAna karatA niyANu na kare ke huM AvatA bhavamAM AvA bhAga bhogavanAro thAu athavA gocarI vigeremAM gaelA evI pratijJA na kare ke
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) mane AvIja gocarI maLavI joIe, athavA jaina matamAM syAdavAda pradhAna hovAthI jIna vacanamAM ekAMta pakSa grahaNa na kare, te aprati jANave, jema ke mithuna viSaya cheDIne kaI paNa jagyAe koipaNa niyamavAlI pratijJA na karavI. jethI kahyuM che ke - " na ya kiMci aNuNNAyaM, paDisiddhaM vAvi jiNa mottuM mehuNa bhAvaM na taM viNA rAgadosehiM // 1 // " - jinezvare kaMIpaNa kalpanayanI AjJA ApI nathI. ane kAraNa paDe keIpaNa jAtane niSedha paNa karyo nathI, paNa tIrthakaranI A nizcaya vahevAra "be nayane AzrayI samyapha AjJA mAnavI ke jJAnAdi AlaMbana "nA". kAryamAM satyavaDe sArA svabhAvavALA sAdhue thavuM; paNa kapaTathI kaMIpaNa peTe Azraya na le. tArvIkajJAna vigerenA AlaMbananI siddhithI ja mokSamAganI siddhivALA bAhA anuSThAnanI siddhi che, kAraNake, bAhyaanuThAnamAM anekAMtavAda, ane AtyaMtika pANuM na hovAthI samajavuM. Aja prayANa karethI dravyatvanI siddhi thAya che, athavA satya nAma saMyamanuM che, tenAvaDe kArya utpanna thatAM tema tema vartavuM, ane tenuM utsarpaNa (vadhavuM.) paNa zaktine chupAvyA vinA nirvAha kare. arthAt zakti pramANe
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) saMyama pALavAmAM Udyama kare. AnA saMbaMdhamAM brahatabhAgyakAra kahe che - "kalaM nANAdIyaM sacaM puNa hoi saMjamo nniymaa| jaha jaha sohei caraNaM, taha taha kAyavyayaM hoi||1||" jJAnAdi kArya te satya che, ane te satya te, saMyama che, mATe jema jema caraNa (cAritra) nirmaLa rahe tema vartana karavuM. (upara batAvela TIkAnAM TIpaNamAM lIdhuM che, ) paNa TIkAnI gAthAne arthe nIce mujaba che. jinezvare mithuna (strIsaMga) choDIne bAkInuM je kaMI kartavya che, temAM keIpaNa vAtanI ekAMta AjJA karavAnI ApI nathI, tema na karavAne niSedha paNa karyo nathI. eTale sAdhu zuddha buddhie jJAnadazana-cAritranI vRddhi mATe upadeza Ape; ane pite varte. phakta rAgadveSa vinA strIsaMga thAya nahIM mATe teneja niSedha karyo che. "dosA jeNa nirujjhati jeNa jijhaMti pusskmmaaiN| so so mukkhovAo, rogAvatthAsu samaNaM va // 2 // - jenA vaDe doSa dura thAya athavA na thAya ane jenAvaDe pUrvanAM karma kSaya thAya, te te mezane upAya, eTale anuSThAna sAdhue karavAM. jemake, regamAM Ucita auSadha A5vAvaDe, tathA pathya-bhejanavaDe reganI zAMti kare che,
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ (211) teja pramANe sAdhue utsarga-apavAdane AcaravAM, paNa rAgadveSa na karavA ane karmo khapAvavAM. ' ' vaLI kaI vakhata, teja ASadha upayogI hoya che, tema koI vakhata, anaupayogI paNa che, tethI jarUra paDatAM apAya; teja pramANe sAdhunAM anuSThAnamAM paNa samajavAnuM che. nIce TIpaNamAM lakhyuM che ke - "utpadyate hi sA'vasthA, dezakAlAmayAn prati / yasthAmakArtha kArya tyAta karmakArya ca varjaye // 1 // " - te avasthA dezakALanA regapratye che. ke jemAM kArya te kArya thAya, ane kArya te akArya thAya mATe deza, ane kALa vicArI regane vaide ASadha ApavuM. je jattiyA u heu bhavassa te ceva tattiyA mukkhe| gaNaNAiyA lothA duNhavi puNNA bhave tulA // 3 // " jeTalA hetuo bhramaNanA che, teTalAja hetuo mekSanA paNa che, ane te gaNatrIe gaNAya tevA nathI, paNa baMne barAbara che. A badhAne paramArtha e che ke, sAdhue rAgacheSa karyA vinA pitAnI zaktine anusAra ekAMta na pakaDatAM jJAnadarzana-cAritryanI ArAdhanA karavI. upara pramANe "rAdhi tyAMthI laine "jA yAdA " sudhI agIAra piMDeSaNa batAvI che. A prasAthe hoya te prazna thAya che, apratijJAvALe A sUtra vaDe
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) ema siddha thayuM ke keIe kayAMya paNa pratijJA na karavI, tyAre zAstramAM Ave che ke judA judA abhigraha karavA tethI zuM samajavuM? AcAryane uttara-sUtramAM Apela che ke, duo chettA niyAi, vatthaM paDiggaha kaMbalaM pAyapuMchaNaM, uggahaNaM ca kaDAsaNaM eesu ceva jANijjA rAga ane dveSa vaDe je pratijJA thAya che, tene chedIne nizcayathI je kare te niyAti eTale jJAna, darzana, cAritra, nAmanAja mekSa mAge che, temAM athavA saMyama anuSThAnamAM athavA bhikSAdimAM pratijJA kare. eTale rAga dveSa vinAnI pratijJA guNavAlI che. ane rAga dveSavAlI pratijJA dukhadAI che, have te sAdhu uparanA guNavAle rAga dveSane chedIne zuM kare te kahe che. pite joItAM vastra, pAtra, kaMbala, pAdapuchana vigere nirdoSa jANIne le, tenI vidhi batAve che. pUrve kahyA mujaba je gRhastha pitAnA putra vigere mATe AraMbhamAM vitelA che. tathA pitAne joItI vastune saMgraha karanArA che, temane tyAM jaI levA yogya na levA kempa vastunI tapAsa kare eTale zuddha ne le. ane deSitane cheDI de te kevI rIte jANe te kahe che. vastra zabda levAthI vastranI eSaNA (zuddhi) batAvI ane
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ (213) pAtra zabda levAthI pAMtaranI zuddhi batAvI. kaMbala zabdathI Avika ( ) pAtarAne niga gucchA vigere batAvyA, tathA savAra sAMja ke rAtanA kAraNa vize khullAmAM nIkaLavuM paDe. te eDhivAnI kAmaLa paNa sUcavI teja pramANe pAda puMchana te raje haraNa (e) jANa, A sUtrathI ogha upadhi ane upagrahIka upadhi batAvI teja pramANe vasa eSaNA tathA pASaNa paNa sUcavI. avagraha kahe che. jenI AjJA laIne kSetramAM pharAya; te avagraha che. te pAMca prakAre che. (1) iMdrane avagraha (2) rAjAne avagraha (3) gAmanA mAlIka paTela vigerene avagraha (4) gharavAlAne avagraha (5) prathama utarelA sAdhune avagraha A pramANe avagrahanI badhI pratimAo sUcavI, tethI tenuM paNa samarthana karyuM, ane avagrahanA kalpanuM varNana A sUtramAM kahe che- kaTAsaNa kahe che. - kaTa zabdathI saMthAre jANa. ane Asana zabdathI AnaMdaka vigere besavAnAM Asana jANavAM, jenAmAM besAya, te Asana che. ane teja zayyA che. tethI Asana zabdathI zaSyA paNa jANavI, tenuM svarUpa kahyuM. upara batAvela sAdhune upayogI sarva vasta vastra vigere tathA AhAra vigere Arabha -
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ (214) karanArA grahastha pAsethI maLatA jANavA ane temAM Ama (doSita) choDIne virdoSa jema male, tema varte. prazna-AvI rIte gRhasthane tyAM jatAM je male, le ke tenI kaI hada che? te batAve che. -laddha AhAre aNagAro mAyaM jANijjA, se jaheyaM bhagavayA paveIyaM, lAbhutti na majjijjA a. lAbhutti na soijjA, bahuMpi lahuM na nihe, priggrAvyo vaziSar (sU010 ) sAdhune AhAra malatAM vicAre ke huM laIza, te pachI mAre khAtara ne AraMbha gRhasthane kare paDaze ke nahI tevuM vicArIne le, ke jethI ne AraMbha na kare paDe tevI ja rIte vasaSadha vigeremAM paNa jANalevuM; tathA ne AraMbha na karavuM paDe paNa pitAne vadhAre paNa na Ave, te dhyAnamAM rAkhIne le, A huM mArI buddhithI nathI kahete; paraMtu jinezvare A udezAthI mAMDIne have pachInuM badhuMe batAveluM che te kahe che - te jinezvara trIsa atizayayukta kevaLa jJAnIe aMdha mAgadhI bhASAmAM kahyuM che, ane badhI bhASAvALA jANe tevA zamAM devatA-manuSyanI sabhAmAM kahyuM AvuM sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che -
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ (215) tathA vastu maLatAM mane vastra-AhAranA lAbha thayA. huM labdhimAna chu', evA ahaMkAra na kare; tema yAcavA chatAM maLe teA, dIna paNa mane; eTale vastu na maLatAM kheda na kare ke, mane dhikkAra che! huM maMdabhAgI chuM! ke, sane sarva vastu ApanAra dAtAra hAvA chatAM, mane nathI maLatuM. tethI sAdhue lAbhaa-lAbhamAM madhyasthapaNuM rAkhavuM. kahyu` che keH-- " labhyate labhyate sAdhu sAdhureva na labhyate / alabdhe tapaso vRddhi, labdhe tu prANadhAraNam // 1 // " maLe te sArUM, ane na maLe tepaNa sArUM. kAraNake, na maLe teA, na bhogavavAthI tapasyAne lAbha thaze; ane maLavAthI prANanuM dhAraNa thaze. na A pramANe piMDapAtra, vastrAnI eSaNA batAvI che. have vadhAre na saghare te kahe che. ghaNuM maLe teA meha na kare; ane vadhAre laIne rAkhI na muke; eTale thADA paNa sa`graDha na kare. jema AhAra vadhAre na le, tema sayama UpakaraNa karatAM vadhAre vajrapAtra vigere na le, te sUtramAM kahyu` che keH------ parigraha kahe che. dharma UpakaraNathI jeTaluM vadhAre UpakaraNa levuM, te pari grahuM che. mATe vadhAre maLatu' na le, athavA karaNamAM paNa mUrchA karavAthI parigraha che. kahyu saMyama Upa che ke: :-m
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (216) (tatvArtha 5. 8 ) mUchI parigraha che, tethI vadhAre maLatuM chodhane joItAM lIdhelAM UpakaraNamAM paNa mUchI na kare. zaMkA je kaI dharmaupakaraNa vigerene parigraha che, te paNa cittanI malInatA (rAga) zivAya thatuM nathI. kahyuM che ke-pitAne upakAra karanAramAM rAga thAya; te upaghAta karanAra upara dveSa paNa thAya; tethI parigraha rAkhatAM rAgadveSa najIka Ave che, ane tenAthI kama baMdha thAya che, mATe tame kaho che ke, dharmaupakaraNa parigraha nahIM, te kevIrIte mAnIe kahyuM che ke - "mamAhamiti caiSa yAvadAbhi mAna dAhajvaraH, kRtAnta mukhameva tAvaditi na prazAntyunnayaH / aMza "huforri tairavakharAvanAra, parairapasadaH kuto'pi, kathamapyapAkRSyate // 1 // " A mArUM e jyAM sudhI abhimAna rUpa, dAhajAra rahelo che, tyAM sudhI jamanA mukhamAM javAnuM che tema tyAM sudhI zAMti paNa nathI tema unnati paNa nathI. mATe jasa ane sukhanA vAMcchake pariNAme A anartha che ema jANe che, tethI te uttama purUSoe A mamatAnA durguNane keIpaNa rIte game tyAMthI kheMcI kADhave joIe. AcArya uttara-te deSa nathI, kAraNa ke dharma upa
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) karaNamAM sAdhuone A mArU che, e parigrahane Agraha nathI. eja zAstramAM kahyuM che ke, "avi appaNo'vi dehami, nAyaraMti mAiuM" je munione pitAnA zarIramAM paNa mamatva nathI, te bIjAmAM mamatva kevI rIte kare?.( na kare.) je ahIM karma baMdhanA mATe levAya teja parigraha che, paNa jenAthI karmanI nirjarA thAya (karma ochAM thAya) te parigraha ja nathI, ( sAbune lepa karavAthI pUrvanA tela vigerenA lepamAM vadhAre thatuM nathI, paNa telane khAI vastra sApha banAve che. tevI rIte joItuM upakaraNa saMyamanI rakSA kare che.) kahyuM che ke, ___ annahA NaM pAsae pariharijA, esa magge A yariehiM paveie, jahittha kusale novaliM piMjAsi ttini che A prakAre dekhate banIne ( vicAra pUrvaka) parigraha cheDe jema gRhastha tatva jANyA vinA A lokanA sukhanA. mATe parigraha saMgharavA jue che, paNa sAdhue tema karatA. nathI, tene Azaya A che. AcAryane AzrayI A vadhArAnuM upakaraNa che paNa mAruM nathI, jemAM rAga dveSanuM mULa che, te parigrahanAM Agrahane vega ahIM niSedhave paraMtu
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ (218) dharma upakaraNane niSedha na kare, tenA vinA saMsAra samudra thI pAra javAya nahIM. kahyuM che ke"saadhyN yathA kathaJcit svalpaM kArya mahacca na ttheti| plavanamRte na hi zakyaM, pAraM gantuM samudrasya // 1 // keI nAnuM kArya game tema sAdhI levAya, paNa moTuM kArya tema siddha na thAya. kadAca nAnuM khAbocIuM kudIne javAya paNa nAva vinA samudranI pAra javuM zakya nathI. jeo dharmo pakaraNane paNa parigraha mAne che, tevA digaMbara baMdhuo mATe A saMbaMdhamAM matabheda che, tethI avivakSita arthane tIrthakaranA abhiprAyane anusAra sAdhavAnI IcchAthI kahe che ke "esamage mULa sUtramAM batAvyA pramANe A dharmopakaraNa parigrahane mATe nathI, evuM pUrve kahyuM, te mArga tIrthakaree kahe che, kAraNa ke sarva pAparUpa "heya dharmathI jeo dUra che. te Aryo, tIrthakare che, paNa jeo dharmopakaraNane IcchatA nathI. tevAoe paNa kaMDikA, taTTikA laMbaNikA azvavALadhi, vigere IcchAnusAra upakaraNa rAkhavAne mArga pitAnI meLe zodhI kADhe che, tema amArA upakaraNe nathI. | (vartamAnamAM zvetAMbara sAdhuo pAse rajoharaNa muhapatti vigere dharmopakaraNe che, tyAre digaMbara sAdhuo pAse meranI pachInuM upakaraNa vigere che, ane TIkA kAranA
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) samayamAM te vakhate digaMbara sAdhuo jema karatA haze. ' tene uddezIne lakhyuM che, kharI rIte te carcA karavA karatAM paramArtha draSTie jenArA baMne pakSanA sAdhuo rAgadveSa rahIta banI je bhaviSyamAM ane vartamAnamAM vadhAre lAbhadAyI thAya tevAM dharmopakaraNa vAparI saMyamane nirvAha kare ane samyajJAna darzana cAritranI ArAdhanA kare.) athavA uparanI carcA bAdha matanA medagali tathA svAti putra e baMnethI bAddha matanuM je maMtavya che. tene AzrayI kahyuM che. teja pramANe dharmopakaraNanuM kaI khaMDana karate hoya. te temane paNa te pramANe samajAvavA. kAraNa ke jinezvare pare pakAranA mATe rAgadveSa rahIta thaIne je kahyuM che. tenA bahu mAnanA mATe ATaluM lakhavuM paDayuM. ane teTalA mATe ja A jinezvaranA kahelA mArgamAMja uttama sAdhue udyamavAlA thavuM, teja sUtramAM kahe che ke A karma bhUmI che. jemAM mekSanA jhADanA bIja samAna badhI (samyakatva) tathA sarva saMvara rUpa cAritra pAmIne karmamAM jema lepa na thAya, navAM karma na baMdhAya tema A uttama mArgamAM vartavuM, te vidita vaidya (paMDita ) jANa, je te mArga ulaMdhIne batAvelAM dharma anuSThAna na kare te karmane baMdha. thAya. tethI A satapurUne mArga che tethI pite cAritra
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ (220) letAM prathama sava jIvane samAdhi ApavA rUpa pratijJA karI che, te chevaTanA ucchavAsa letAM sudhI pALavI joie. kahyu che ke " lajjAM guNaudhajananI jananImivAryA; matyanta zuddha hRdayAmanu vartamAnAH tejasvinaH sukhamasUnapi santyajanti; satya sthiti vyasanino na punaH pratijJAm "" guNunA samUhanI mAtA tathA atyaMta zuddha hRdeya banAvanArI je lajajA che, tene zreSTha mAtA mAka mAnIne tenI pAchaLa cAlanArA tejasvI purUSA ( sAdhuo ) su karIne peAtAnA prANa paNa tyaje che, para`tu satya sthitine cAhanArA teo potAnI pratijJAnA bhaMga karatA nathI. A pramANe sudharmAMsvAmI jajIsvAmIne kahe che keH--me... upara pramANe je kahyuM; te mahAvIra prabhunAM caraNasevana karatAM sAMbhaLyu che, te tane kahyu che. mATe parigrahathI AtmAne dura kara; evu' je kahyu che, te sa*sArI-vAsanAnA uccheda vinA na thAya; ane te sa'sArI-vAsanA pAMca prakAranA iMdriyAnA viSacarasane anusaranArA abhilASA che, ane te tajavA muzkela che. tethI kahe che keH-- - kAmA duratikamA, jIviyaM duppaDivUhagaM, /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) kAma kAmI khalu ayaM purise, se soyai jUraha tippaDa paritappar3a // (sUtra 92) kAma kahe che.. kAmanA be bheda che. (1) IcchAkAma, (2) madanakAma. temAM, mehanIya karmanA bheda hAsya (hAMsI.) ratithI utpanna thayela IcchAkAma che, ane mohanIyakarmanA vedanA udayathI madanakAma che. te baMne prakAranA kAmanuM mULa mohanIyakarma che, tenA sadbhAvamAM kAmane ucheda kare muzkela che, eTale tene vinAza kare durlabha che, tethI munine ema samajAvyuM ke, tAre pramAda na kara, A kAmamAM pramAda na kare; paNa chavitamAM pramAda na kara. kAraNake, kSaNa kSaNa je ochI thAya che, te vRddhi pAmavAnI nathI, athavA saMyama-jIvitane saMsArIvAsanAmAM paDatAM duHkhakarIne nirvAha thAya che. arthAta saMyama pALave muzkela thAya che. kahyuM ke - "baror insa, mhisAvadara (tA bAhAhiM ceva gaMbhIro, tariabbo mahoahI // 1 // AkAzamAM gaMgA nadIne pravAha che, tene sAme jaIne taravuM muzkela che athavA mahAsAgara hAthavaDe tara muzkela che bAlugA kavalo ceva, nirAsAe hu sNjmo| javA loha mayA ceva, cAveyavyA sUdukaraM // 2 // "
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) - veLu (retI)nA keLIA muzkela che. te ja pramANe Idriene kaIpaNa jAtane svAda jemAM nathI, tevuM saMyama pALavuM ghaNuM muzkela che, athavA leDhAnA banAvela java cAvavA muzkela che. tevuM saMyama pALavuM muzkela che. A abhiprAya pramANe abhilASa tavA muzkela che, te batAvyA chatAM, vadhAre khulAsA mATe kahe che. kAmakAmI .. eTale, Idriya-viSayarasane lAlacu jIva je che, te zarIra, ane mana saMbaMdhI ghaNuM dune bhogavaze te batAve che. eTale IcchIta vastu na maLatAM, athavA tene viyega thatAM tene zoka karIne jema, tAva caDhele ghele mANasa bake che, tema pite pika mUkIne raDe che. "gate premAbandhe praNayabahumAne ca galite, nivRtte sadbhAve jana iva jane gacchati puraH / tamutprekSyotprekSya priyasakhi ? gatAMstAMzca divasAna, na jAne ko heturdalati zatadhA yanna hRdayam ? // 1 // " premanuM baMdhana nAza pAmatAM, athavA praNaya (vahAlA ) nuM bahu mAna ochuM thatAM, athavA sadabhAva ocho thatAM jate rahetAM prema, mANasamAM mANasanI mAphaka AgaLa jAya che, tene joI joIne keI strI pitAnI sakhIne kahe che ke - he sakhI ! te gayelA divasene jyAre yAda karuM chuM, tyAre huM nathI jANatI ke je hetu mane e prakAre duHkha Ape
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ (223) che? paNa te mAruM hRdaya bheda nathI. (A vilApa premI strIpurUSenA viyAgamAM athavA, baMnene kaMIpaNa kAraNe bheda paDatAM, vIrahI banelAM pitAnAM hetasvI AgaLa pUrvanAM sukhe yAda karIne kahe che): teja pramANe pite hRdayathI jhare che. ' "prathama taramathedaM cintanIyaM tavAsI, dahujanayi tena prema kRtvA janena / hata darara ! nirAza jIva ? saMtare ?i, nahi to evadha citta zA he hradaya (paheluM A tAre citavavuM joIe ke, tAre premIjana prema karIne chuTA paDI gayuM che ! he hRdaya ! he AzArahita ! he najSaka ! tuM have zAmATe kheda kare che! pANI gayA pachI pALa bAMdhavI nakAmI che. (pita pitAnAM hRdayane Thapake Ape che. ke, tArAM vahAlAM saMbaMdhIne javA kema dIdhe? ane have, gayA pachI roye zuM thAya? pANI jyAre joItuM hatuM, tyAre pALa bAMdhIne kAM rekIna lIdhuM ) tathA jenA gharamAM meti thAya; te pita maryAdAthI bhraSTa thAya che. eTale zarIra, ane mananAM duHkhothI pIDAya che. tathA teja pramANe, ghaNuM vahAluM saguM gujarI gayuM hoya te keTalAMka leke pazcAtApa kare che ke - he vahAlA putra! he vahAlI sI! tuM mane mukIne kema jatI rahI? ItyAdi.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ (224) athavA koi jagyAe kApa karIne gayelA hoya. arthAta . nAzI gayelA hoya; ane khanenA viyAga thAya te pachIthI, kahe ke--me tArU kahevu* gussAmAM na mAnyuM; tethI tu rIsAIne cAlyAgayA. ityAdi vyartha duHkhA bhAgave che. A badhAM duHkhA zAka vigere je kahyAM che, te badhAMe je manuSya viSaya-viSanA AzrayamAM a'taHkaraNane rAkhe che, temanI duHkhanI avasthA sUcave che. ( keTalIka strIsTa rI raDIne AMdhaLI thAya che, DhAi chAtI kuTIne potAnAM nAnAM bALakAne athavA, peAtAnA garbhAzayane athavA, garbhamAM rahelAM bALakane duHkha Ape che, keTalIka ajJAna strIe mAthAM kuTIne pIDAya che.) athavA zAka kare che. eTale cAnana, dhana, maMda vigerenA mAhathI gherAyalA manavALA virUddha kRtya karIne jyAre muThThAi thAya; tyAre, mAtane samaya AvatAM meha dura thatAM pastAya che. ke, me' durbhAgIe pUrvamAM badhA zreSTha purUSoe AcarelA sugatimAM javAnA eka heturUpa ane durgatidvAra bhaTakAvanAne bAraNAMnI pAchalI bhuMgaLasamAna dhama na karyAM. kahyuM che keH - "bhavitrIM bhUtAnAM pariNati manAlocya niyatAM, purA yat kiJcidvihitamazubhaM yauvanamadAt / punaH pratyAsanne mahati paralokaika gamane, tadevaikaM puMsAM vyathayati jarA jIrNavapuSAm // 1 // " with nizcaya karIne jIvAne bhaviSyamAM thanArI avasthAne *
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) vicAryA vinA meM juvAnImAM je je azuddha kRtya karyA che, te parakamAM javAnA vakhate buTTApAthI jIrNa thayelA zarIravALA purUSane kheda pamADe che. (ke, meM dharma na karyo. have, mArI zI dazA thaze! tathA have pastAye zuM lAbha?) tathA teja pramANe kaDavAM phaLa ahIM jogavatAM, pApIe paNa jhare che, vigere upara batAvyA mAphaka laMpaTane duHkha paDe che, te buddhimAna vAMcake vicArI levuM. kahyuM che ke - "saguNamapaguNaM vA kurvatA kAryajAtaM, pariNatiravadhAryA yatnataH paNDitena / atirabhasakRtAnAM karmaNAmAvipatte,.. rbhavati hRdayadAhI zalya tulyo vipAkaH // 1 // " guNavAnuM ke avaguNavAnuM kArya karatAM pahelAM buddhimAne prayAsathI vicAravuM ke enuM pariNAma zuM Avaze. kAraNa ke utAvaLamAM karelA kAryanuM phaLa bhegavatAM te samaye hadayane baLanA zalya samAna pazcAtApa vipattinA mATe thAya cheAvuM keNu na zoce te batAve che. kahyuM che ke AyayacakkhU logavipassI lomassa. aho bhAgaM jANai urdU bhAgaM jANA, tiriyaM bhAgaM jANA gar3ie loe aNupariyamANe saMdhi vidattA iha maciehiM, esa vIre pasasie je ghar3e paDimoyae 15
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ (226) jahA aMto tahA pAhiM jahA bAhiM tahA aMto aMto aMto pUha dehaM tarANi pAsai, puDhovi savaMtAipaMDie pahelA II (dU. 12) * jene A leka ane paralekanA pariNAmanAM duHkha jovAmAM ( vicAravAmAM) vizALa daSTi (jJAna) che te vizALa cakSavALa bane che. te upara kahelA bhegone ghaNA anarthonuM mULa samajIne tene cheDIne "zama sukha (vItarAga dazA) ne anubhave che. tathA saMsArI leke je viSaya rasamAM paDatAM atizaya dukhI thaelA che. (eTale kumArge jatAM gupta idri saDatAM visaTikane rega thatAM ke kSayathI maratAM joIne) pite tevA kumArgane IcchatuM nathI. tethI prazama sukhane aneka prakAre jue che. tethI te lekavidazI che. athavA leka eTale uddha adhara tathA tiryapha (varga pAtALa ane mRtyu) e traNa lekamAM cAra gatimAM thatAM dukhe sukhanA kAraNene tathA tyAM gavAtA AyuSya vigere ne jue che. te batAve che. - lekanA adha bhAgamAM zuM che te jANe che. eTale dharma adharma astikAyathI vyApta AkAza khaMDane nIcale bhAga jANe che. tene sAra e che ke che je karmo vaDe tyAM utpanna thAya che. tathA tyAM sukha duHkhane vipAka ke che. tene jANe che. (nArakinA chane thatuM dukha pite jANe che. tathA bhUvanapati vaMtaranA devenuM sukha paNa jANe che).
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ (227) teja pramANe uddha tathA tika lekane paNa jANe che. (kaThuM lekamAM vimAnIka deva tathA mekSinuM sukha che. te jANe che. tathA tiryaka lekamAM tizanA devatAnuM sukha tathA dhamI manuSyanuM sukha tathA pApI tathA tiryaMca prANunuM duHkha jANe che.) athavA leka vidarzI te kAma meLavavA pase pedA karavA -eka dhyAna rAkhanArA punya pApane bhUlI gaelA anya lekane pite jue che. te batAve che. je kAma vigeremAM athavA tene prApta karavAnA upAyamAM lAgelI che. tene vAraMvAra AcaravAthI baMdhAtA tathA azubha karma vaDe saMsAra cakramAM bhamatA joIne pite vizALa cakSuvALe kamanA abhilASathI dUra thavA kema samartha na thAya? (arthAt DAhyo mANasa duHkha vicArI pApathI dUra bhAge) - gurU ziSyane kahe che-he ziSya ! saMsAranA bhAgamAM zacatA ane tethI dukhI thatA ne tuM je, vaLI A manuSya lekamAM je jJAnAdika bhAva saMdhi che. te manuSya lekamAMja saMpurNa prApta thAya che, kevaLajJAna cAkhyAta cAritra je mokSanA hetuo che, te manuSyane ja che. mATe marca lekane lIdhe che) ane je kahe che te pite upara batAvela tatvane samajIne viSaya kaSAya vigerene choDe che, teja vIra purUSa che. te sUtrakAra batAve che eTale je Ayata camuvAle che. tathA lekanA vibhAganA svabhAvane yathAvasthita
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) paNe jANe che. te bhAva saMdhine jANe che, ane viSaya taNAne choDanAra che. te vIra puruSa karmane vidAraNa karavAthI vakhANAya che. arthAt tatva jANanArA purUe tenI prazaMsA karI che. - te A pramANe tatvajJAnI banIne bIjuM zuM kare che te je va" eTale dravya bhAva baMdhana vaDe baMdhAelA che. temane pite mukta banI bIjAne mukAvanAra che. teja divya bhAva baMdhane vimokSaka (mukti apAvanAra) che. te vAcAnI yukti vaDe batAve che. jevI rIte pati ajayaMtarathI mukAele che, tevI rIte bahArathI paNa mukta che, eTale aMdara ATha prakAranI kamanI beDI che, te cheDAve che. tathA putra, sI, vigerene paNa cheDAve che, eTale jema ATha prakAranI karmanI beDI che. tema bahAranuM sagAMnuM baMdhana che, te bane mikSa gamanamAM vinuM kAraNa che, te banethI sukAve che- athavA A kevI rIte mukAve che. te kahe che. pite pitAnA vizALa jJAna vaDe tatvane prakAza karI bodha ApavA vaDe mukAve che. - dha ApatAM pite kahe che ke A kAyA, viSTA, pizAba, mAMsa, lohI, parU, vigere garI vastuthI bharelI
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ asAra che. eTale viSTAnuM bhareluM mATaluM aMdara paNa gaMdu che. ane bahArathI paNa tevuM ja che. te pramANe A kAyo, aMdarathI garI che ane bahArathI lagADelA sArA padArthane paNa gaMdA banAve che. kahyuM che ke"ydi mAmAsya kAyasya yadantastabahirmavet / daNDamAdAya loko'yaM, zunaH kAkAMzca vArayet // A kAyAnI jevI aMdaranI gaMdakI che, tevI sAkSAta bahAra jaNAtI hatI te loke hAthamAM daMDa laIne kutarAne ane kAgaDAne vAratA heta (bahArathI mAMsanA lecA joIne kAgaDA cuMthata, ane viSTAne joIne kutarA bAjhata, tethI lAkaDI laIne hAMkavA paData). A pramANe jema mahAra asAratA che. (parasevAnI gaMdha bahAra dekhAya che. te anumAne) aMdara paNe kAyA gaMdI che, te jANe che. valI jema jema zarIramAM uMDANamAM tapAse tema tema vizeSa gaMdI eTale mAMsa rUdhira meda majayA vigera jaNAya che. tathA koDha rakatapIta vigere gA AvatAM upara kahelI badhIe malInatA sAthe pratyakSa dekhAya che, athavA zarIranAM nave dvArethI jharatI gaMdakI che,kAnane mela AMkhanA pIyA baLakhe lAla pizAba ke vidyAre che. te sIvAya bIjI vyAdhithI gumaDAM pAtAM lehI, 52 tathA rasIvALA padArtho vigerethI gaMdakI che
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ (230) A pramANe badhuM joIne paMDita purUSa vicAre che ke dvAre vahe che, mumaDAM reme reme pIDA kare che. te tatva samajanAre tenuM svarUpa jANe teja kahe che- "maMsahi, ruhiraNhAruvaNaddha'kalama layameva mjjaasu| pu ithAya che tu marathama iNA" mAMsa, hADakAM, lehI, nAyu, vigerethI baMdhAelA tathA malIna meda majyA vigerethI bharelA ane asucithI bIbhatsa evA durgadhIvAlA cAmaDAnA keghaLA rUpe kAyAmAM. saMcArimajaMta galata vaJcamuttaM tase apuSNami / dehe hujjA kiM rAgakAraNaM asuiheummi ? // 2 // tathA viSTA pizAba jharanArAM yaMtravALA parasevAthI bharelara. zarIramAM jyAM jyAM azucine hetu che. temAM rAganuM kAraNa kevI rIte thAya? A pramANe dehanI aMdaranI gaMdakI jANIne tathA bahAra paNa jharatuM che, te joIne DAhyA mANase zuM karavuM te kahe che. se mahamaM parinAya mA ya hu lAlaM paJcAsI, mA tesu tiricchamappA mAvAyae, kAsaMkAse khalu ayaM purise, bahumAI kaDeNa mUDhe, puNo taM kare lohaM vere SaDDai appaNo, jamiNaM parikahijjai imassa
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ (231) ceva paDi.vUhaNayAe, amarA ya mahAsaDI ameyaM tu pihAe apariNAe kaMdaha / (su. 94) / pUrve kahele buddhimAna sAdhu jenI siddhAMta bhaNavAthI saMskAravAlI buddhi thaelI che, te dehanA svarUpane tathA kAmanA svarUpane be prakAranI pratijJA vaDe zuM kare te kahe che he sAdhu-tuM "lALa jharatA ane baLakhA vAraMvAra paDatA meMDhAne abhilASi na thaIza. eTale jema bALaka pitAnI paDatI lALane vivekanA abhAve cATe che. tema tuM tAjelA bhegene pAchA svIkArate nahI arthAt bhege tajIne pAchA na bhAgavate. * valI te saMsAramAM bhramaNa karAvanAra ajJAna avirati mithyA darzana vigerene tiraskrIna (tirachi gati) athavA pratikuLa upAya vaDe, ulaMghI jA, ane nirvANunA jharaNarUpa jJAna darzana vigeremAM tuM anukuLatA kara, eTale tuM ajJAna vigeremAM AtmAne DubAvIza nahI, ane jJAnAdi kAryamAM pratikuLatA na karIza tethI sAvaceta rahevuM. - je pramAdI che, te ahIM paNa zAMti nathI pAmate eTale, je jJAnathI vimukha thaIne bhegane abhilASi thaIne tirachI gatimAM paDe che, te puruSa kartavyatAmAM mUDha banele che. te mAne che ke, A meM ema karyuM ane have ema karIza; evI bheganA abhivASanI tRSNAmAM vyAkuLa bane
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) cittanI zAMtine nizca bhogavatuM nathI. sUtramAM bhUta bhaviSya lIdhe paNa vartamAnakALa ati sUkSama hevAthI na letAM, atIta anAgata bhUta bhaviSya lIdhA che.) A pramANe meM karyuM ane karIza; ema vicAranArA -- kAmAturane zAMti nathI thatI. kahyuM che ke - "idaM tAvat karomyadya, zvaH kartA'smIti cAparam / visarAtri zALa, I nAthapuute ke A hamaNAM karuM chuM. ane bIjuM savAramAM karIza; ema kAryane vicAratAM tene, ahIM palekane mATe kaMI dharma kRtya sUjhatuM nathI. - ahIM dahIMnA ghaDAvALA bhIkhArInuM dRSTAMta kahe che. keI rakane kaI jagyAe bheMsane cAratAM dudha maLeluM; tenuM dahI karIne vicAravA lAgyuM ke, AnuM ghI banAvI, ane tethI, pisA pedA karI, vepAra karIne bairI paraNIza; ane putra utpanna thaIne meTa thatAM, khAvA bolAvavA Avaze, tyAre lAta mArIza. vigere taraMgamAMja paga aphALatAM, mAthuM dhuNAvatAM dahIne ghaDe paDe ane ghaDe kuTI gaye; tethI badhA raMga dura thayA. na khAdhuM na keIne punya mATe ApyuM. e pramANe bIjA paNa che karavA karAvavAnA saMsArI-kartavyamAM mUDha banIne pitAne AraMbha niSphaLa kare che. athavA jemAM kaSAya te "kAsa". saMsAra che. tene
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) kase, eTale sanmukha jAya te jJAna vigeremAM pramoda karanAra che. te kahe che. eTale, saMsArabhramaNa kaSAyathI che, eTale temAM mAyA lIdhI; eTale je bahumAyI che, te krodhI mAnI ane lebhI paNa jANa; ane azubhakRtya karavAthI mUha banele sukha vAte chatAM duHkhaja bhagave che. kahyuM che lokapolakA mALA ja coro eka ja zaro samajI jA thag DrA? je svArthI che, te rAtanA suvAnuM, ane divasamAM nAvAnI vakhate, khAvAnuM tathA jamavA vakhate, jamavAnuM. te sukhethI karI zaktA nathI. AnA saMbaMdhamAM mammaNa zeThanuM daSTAMta pUrve kaheluM che, tenA je kAsakaSa eTale, bahu kapaTI. teNe karelAM kapaTathI banele mUDha, je je kare, tenA vaDe vairane prasaMga thAya; te kahe che te kapaTa bIjAne ThagavA lebhanuM kRtya kare che, jethI vera vadhe che, athavA lebha karIne navAM karma bAMdhIne, seMkaDe navo bhava kare che, ane navA vera vadhe che. te kahe che - "duHkhAtaH sevate kAmAn, sevitAste ca duHkhdaaH| yadi te na priyaM duHkhaM, prasaGgasteSThu ma kSamaH // 1 // " dukhathI pIDAyela kAma bhogane seve che, ane pari NAme te dukha Ape che, tethI ziSyane kahe che-he
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ (234) suni ! tane jo, duHkha priya na lAgatu hoya; to, te bhAgAnA svAda cheDa praznaH--jIva, evAM zuM kRtya kare che ke, peAtAne vera vadhe che ? uttaraH nAzava ta zarIranI puSTi mATe jIvahiM'sA vigere pApakriyAo kare che, te kriyAmAM haNAyalA sekaDe prANIe nAza pAme che, tethI marelA jIvA sAthe vera adhAya che. je upara kahI gayA ke, bhavabhramaNamAM kapaTa karavAthI vera vadhe che, athavA guru kahe cheH vAra ---- vAra huM je upadeza ApuM chuM, tenuM kAraNa e che ke, sasAramAM vera vadhe che, tethI sa`yamanIja puSTi karavI te sArUM che. have bIjI' kahe che. je devatA nahI' chatAM, devatA mAphaka dravya-jIvAnI svAmIpaNu, suMdara rUpa, vigerethI yukta hAyaH te manuSya amara ( devatA ) mAka Acare te amarAya ( devatAi )-puruSa kahevAya; te mahAzrI eTale, jene bhAgamAM, ane tene meLavavAnA upAyamAM ghaNI lAlasA ( zraddhA ) hAya; te, mahAzrI ( pApAra'bhI ) che, tenu dRSTAMta kahe cheH----rAjagRha-nagaramAM magadhasenA nAmanA gaNikA ( vezyA ) rahetI hatI. teja nagaramAM dhanazeTha nAmanA sAtha vAha hatA. te koI vakhate ghaNuM dhana ApIne, te vezyAnAM gharamAM peThA. tenA rUpayAvanaguNAne
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ (235) samUha, dravya vigerenI lAlacathI vezyAe tene svIkAryo, paNa te zeThanuM Avaka, kharcanA hisAbanI ja jALamAM mana rokAyAthI te vakhate, vezyAne najare paNa joI zake nahIM. (matalaba ke, vepAranI dhunamAM, vezyA sAthe vAta paNa karI nahIM.) A vezyA pitAne rUpavana-suMdaratAnA ahekArathI duHkhI thaI. tene ati duHkhI joIne jarAsaMgha rAjAe kahevaDAvyuM ke, tAruM duHkhanuM kAraNa zuM che? athavA te kenI sAthe rahe che! vezyAe kahyuM ke huM amara sAthe rahuM chuM, rAjAe pUchayuM ke kevI rIte ? teNe kahyuM ke mane rAkhanAra zeTha A pramANe pisAdAra che, ane bhaganA abhilASIe. dhanamAM Asakta banelA devatA mAphaka kriyAmAM vate che, khAvA pIvAmAM tathA bIjI kriyAmAM devatA mAphaka vilAsa. bhagave che, paNa kAmane abhilASa zarIra ane mananI pIDAmAM pIDAelo bahArathI sukhI ane aMdarathI duHkhI bheganI IcchAvA chatAM bhaviSyanA vepAranI cintAmAM pale mane te paNa nathI, tethI mArAM badhAMe sukha eka sukha vinA rada che, tethI gurU ziSyane kahe che, saMsArI kAmI chanAM duHkha joIne temane sukhI na mAnatAM bhegonI. IcchA na karavI. valI saMsArI bhega vAMcchakanuM svarUpa kahe che. te kAmanA svarUpane athavA tenA kaDavA vipAkane na jANIne
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ (236) temAM citta rAkhele bIjAnI suMdara strIo joIne te na maLavAthI athavA pitAnI vahAlI priyA marI javAthI tenI AkAMkSAmAM rAta divasa zeka kare che; kahyuM che ke - "cintA gate bhavati sAdhva samanti kasthe, mukte tu tRptiraMdhikA, ramite'pya tRptiH / dveSo'nyabhAji vaza vartini dagdhamAnaH prAptiH sukhasya dayite na kathAzcidasti // 1 // " nAza pAme te cintA thAya, pAse hoya te tenA dhAkathI gabharAmaNa thAya, tyAga kare te tenI IcchA thAya, bhegavatAM atRpti thAya, athavA pati ke patnI bIjA sAthe saMbaMdha kare, te dveSa thAya, vaza kare te pati baLelA je thAya, tethI karIne sukhanI prApti patithI strIne kadApI paNa nathI, A pramANe dhana vigeremAM paNa samajavuM ke keIpaNa prakAre kAma vipAkamAM sukha nathI, paNa pariNAme duHkhaja che, evuM batAvIne samApta karavA kahe che. se taM jANaha jamahaM bemi, te icchaM paMDie pava yamANe se hattA, chittA bhittA lupahattA, vilupaittA uddavaittA, akaDaM karissAmiti mannamANe, jassavi yaNa kareha, alaM bAlassa saMgaNaM, je vA se kAraha bAle, na evaM aNagArassa-jAyada (sU. 95) tibemi|
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra37) jethI kAmanA abhilASa duHkhanAja hetu che. tevuM tame jANe tethI huM kahuM chuM, mAre upadeza cittamAM rAkhavA mATe kAnethI sAMbhaLe ane khetI vAsanAne cheDI de. zaMka-ahI kAmavAsanAne nigraha batAvyuM, te bIjA upadezathI paNa kArya siddhi thAta tethI AcArya kahe che. "te " kAma cikitsAmAM paNa pati abhimAnI pite tevA vacana bolate athavA vyAdhinI cikitsAne upadeza karatAM anya darzanIsAdhu jIvanA upamadanamAM varte che. eTale je bhaviSyanA kaDavA vipAkane bhUle che, te bIjAne saMsAra bhegavavAnA (kekazA) graMthane upadeza kare che, jenA vaDe ajJAnI cha viSaya sukha levA zarIra zakti vadhAravA aneka pApa kare che, tenuM mULa kAraNe tevA upadezane kahevAthI bIjA ne lAkaDI vizerethI mAranAra tathA zaLa vigerethI kAna vigerene bhedanAre, tathA gAMTha choDavI, vigerethI dhana ceranAra, tathA lUTa ke khAtara pADIne dhana lenAre tathA jIva lenAra bane che. kAraNa ke kAma cikitsA ke zarIranI puSTi, ke reganuM nivAraNa tatva daSTithI vimukha purUSane jIva hiMsA sivAya thatuM nathI. valI keTalAka paMDita mAnI purUSe ema garva kare che ke teNe kAma cikitsA vigere na karI paNa huM te
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) karIzaja! ema mAnIne pote haNavA vigerenI kyiA kare che, tethI karma baMdha thAya che, tethI je kuvAsanA athavA jIva hiMsAnA auSanAM zAstra banAve che te pariNAme durgatine ApanAra zAsA hevAthI te akArya che. - valI kahe che ke, je pite cikitsA kare che. te karanAra ane karAvanAra baMne pApa kviAonA bhAgI che, tethI tevI durgatimAM janArA ajJAnI jIvanI saMgata paNa na karavI, kAraNa ke tethI karma baMdha thAya che, ane jIva hiMsAthI ASadha karAve, tenI paNa sebata na karavI. - uttama sAdhuone upara kahela prANuonI hiMsAvA kAma vAsanAnuM athavA vaidaka zAstranuM bhaNava bhaNAvavAnuM hiAya nahIM. eTale jema bALa cha kare, tema sAdhuone karavuM kalpe nahIM, teonuM vacana paNa sAdhuoe sAMbhaLavuM nahIM, AvuM sudharmAsvAmI jabusvAmIne kahe che, pAMcamo * udeze samApta thayo. ' have chaThe udeze kahe che pAMcamA sAthe chaThThA uddezAne A saMbaMdha che, ke saMyama dehanA nirvAha mATe leke mAM javuM, paNa temanI sAthe prema na bAMdhave evuM kahyuM te have siddha kare che. ' - A sUtrane pUrvanA sUtra sAthe saMbaMdha kahe che. eTale,
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ (239) 95 mA" sUtranI chevaTe kahyuM ke -uttama sAdhune cikitsA vigere na heya. ahIMyAM "" sUtramAM paNa teja kahe che. . se taM saM bujjhamANe AyANIyaM samuThThAya tamhA Faa ne jugAra rAgI (phU. 2) . ' jene cikitsA naheAya; te anagAra kahevAya ane je jIvene duHkha ApanAra cikitsAne Upadeza Apa athavA tevuM kRtya karavuM te pApa che, ema jANIta ( gItArtha) sAdhu jJa-parijJAvaDe tathA, pratyAkhyAna parisAvaDe jANIne tathA, pApa chevane AdAnIya (grahaNa karavA gya) paramAthethI bhAva AdAnIya jJAnadarzana-cAritra che, tene grahaNa karIne pApakarma keIpaNa vakhate na kare tema na karAve, ane karanArane anumodanA paNa na Ape. " athavA, te sAdhu jJAna vigere, mekSanuM sAcuM kAraNuM che, ema jANuMne, saMyama-anuSThAnamAM sAvadha thaIne sarva sAvadya (pApanAM) kRtya mAre na karavAM; evI pratijJArUpaparvata upara caDhane zuM kare che ? te kahe che - A sAvadhanA AraMbhanI nivRttirUpa-saMyama lIdhuM che. tethI, munie pApakarmanI kriyA na karavI. manathI paNa IcchavI nahIM; pite bIjA pAse paNa karAvavI nahIM; eTale, kara vigerene pApakarmamAM preravAM naha; tathA, "18" prakAranuM pApajIva-hiMsA, juThuM, cerI, kucAla, prarigraha */
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mamatA, kedha, mAna, mAyA, lobha, rAgadveSa, kajI, abhyAkhyAna, vaizunya, rati arati, paniMdA, mAyA mRSAvAda, (kapaTanuM juTha,) mithyAdarzana-zalyane pite na kare tema, na bIjA pAse na karAve; tathA, pApa karanArI prazaMsA na kare, ema, mana, vacana, kAyAthI tyAga kare. prazna-eka pApa kare tene bIjA pApa lAge ke nahIM? uttara-zAsakAra batAve che. . siyA tattha egayaraM vipparAmusai chasu annaya. rami kappai subaddI lAlapapamANe, saeNa dukkhaNa mUDhe vippariyA samuveI, saeNa, vipamAraNa puDho vayaM, pakuvvai, jasime pANA pavvahiMyA paDilehAe no nikaraNayAe, esa parinnA pavuccaha kammo vsNtii| ke pApaAraMbhamAM pRthvIkAya vigerene samAraMbha kare che, te eka prakAranuM AzrayadvAra prAraMbhe che, te cha kAyanA AraMbhamAM vate che, te jANavuM. joke, pote ekane haNavAne vicAra kare che, chatAM saMbaMdhane lIdhe sarva haNAya che. praznajyAre keIpaNa ekAyane haNavA AraMbha kare tyAre bIjI kAyanA samAraMbhanuM pApa athavA sarva pApamAM varte che tevuM kema manAya? utara-kuMbhAranI zALAmAM pANIne aDakavAne daSTAMta vaDe jANavuM eTale pANIne aDakatAM pANI sAthe rahelI
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mATIne sparza thAya tethI bIjI pRthvIkAyano AraMbha thayo ane pANImAM rahelI vanaspatine AraMbha thaye, te hAlatAM vAya samAraMbha thAya, tyAM rahelI agnI pradIpta thAya. e pramANe agni baLatAM trasa jIvene AraMbha thAya. ( mATe sAdhue dareka jagyAe vicArIne paga mUkave ) athavA prANAtipAta AzradvAramAM vartavAthI, athavA eka jIvana atipAta ( hiMsA ) athavA eka kAyAnA AraMbhathI bIjI jIvene paNa ghAtaka samaja, tathA pratijJA lepavAthI te bIjuM pApa bAMdhe che. kAraNa ke jIva hiMsAnI AjJA nezvare ApI nathI, tathA prANIonA prANa levAnI AjJA prANIo ApatA nathI. mATe cArIne deSa che, tathA sAvainA grahaNa karavAthI parigrahavALo paNa che, ane pasneihamAM maithuna tathA rAtrI bhojana paNa Ave, kAraNa ke graha kArya vinA zrI bhagavAya nahIM. ethI ekanA AraMbhamAM badhI kAyAne AraMbha che, athavA cAra AzradvArane reyA vinA cAra mahAvratamAM tathA tathA chaThThA rAtrI bhojana viramaNavrata kevI rIte thAya? ethI badhAne AraMbha lAge athavA eka pApa AraMbha kare, te akartavyamAM pravartavAthI chae kAyanA AraMbhane deSita che, athavA je eka paNa pApa kare te ATha prakAranA karmane grahaNa karI vAraMvAra temAM pravarte che. prazna--zA mATe te pApa kare che?
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ (242) uttara-sukhane arthi te vAraMvAra ayukta bole che, ane kAyAthI daDavA-kudavAnI kriyA kare che, ane paise padA karavA upAyene manathI ciMtave che, te kahe che. khetI vigere karIne pRthvIne AraMbha kare che, snAna mATe pANIne, tApavA mATe agnine, garamI dUra karavA havAne ( paMkhAvaDe ) tathA khAvAne mATe vanaspati athavA pazu hatyA vigerene AraMbha kare che, A pApa karanAra gRhastha athavA veSadhArI sAdhu rasane rasIo banIne sacitta lavaNa vanaspati phaLa vigerene grahaNa kare che, tathA bIjI vastu paNa vApare che, te samajI levuM. - A pramANe je vadhAre belanA haya, te pApa kamathI bIjA navA janmanA duHkha rUpI jhADanuM karma bIja paNa vAve che, ane tethI duHkhanA jhADanuM kArya prakaTa thaze, te teNe ahIM karyuM. mATe AtmIya (pitAnuM) karyuM. ane te pApa karmanA vipAkane udaya thatAM mUDha mANasa paramArthane na jANavAthI, dharma karavAne badale sukhane meLavavA prANIne dukha ApavAnAM kRtya kare che, arthAta sukhane badale bhaviSyamAM paNa duHkhaja pAmaze. kahyuM che ke - "duHkhadvida sukhalipsu, mohAnyatvAda dRSTa guNadoSaH yAM yAM karoti ceSTAM tayA tayA duHkhamAdatte // 1 // " dukhane dveSI, sukhane cAhaka, mAhathI AMdhaLe thavAthI
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) - guNa dezane na jANanAre je je ceSTAo kare che, tenAthI pite khaja pAme che. athavA te mUDha hita meLavavA, ahita cheDavAnA vivekathI zunya ulaTe cAle che, eTale hitane ahita mAne che. tathA ahitane hita mAne che, tathA kAryane akAya, pathyane apathya vigeremAM paNa samajavuM eTale ema batAvyuM ke, moha te ajJAna che, athavA mehanIyane bheda che, te baMne prakAranA mAhathI mUDha banela alpa sukhanA mATe te te AraMbha kare che ke, jenA vaDe zarIranA ane mananA dukhanA vyasanane pAmIne anaMta kALanA saMsAra bhramaNanI pAtratAne pAme che. valI mUDhanI bIjI anarthanI paraMparA batAve che, eTale pitAnA AtmA vaDe madha vigerenA pramAdathI eTale indriyane rasa le, kaSA karavA, vikathA karavI, athavA ghaNI nidrA karavAthI juduM juduM vRta ( pApanA cALA) kare che. athavA vaya eTale pitAnAM karma vaDe jemAM jIve bhramaNa kare che te vaya saMsAra jANa, eTale eka eka kAyamAM ghaNe kALa rahevAthI tene anakALa dukhamAM vIte che. athavA kAraNamAM kAryane upacAra karIe te, pitAnA judI judI rIte karelA pramAdathI baMdhAyelAM karmaveDa vaya eTale, koI paNa avasthA bhega; te ekatiSa vigeremAM jalala, abuMda vigerethI laIne, eka divasanA janmelA bALaka
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ (244) paNa vigerenI avasthAmAM vyAdhithI pIDAyalA, athavA dAridra tathA durbhAgya vigerenAM lAkhathI prApta thayela te praka karIne bAMdhe che. (eTale pUrve karma bAMdhe; ane pachIthI bhogave, te AzrayI vayaH zabda lIdhe che. te saMsAramAM athavA, upara kahelI avasthAmAM prANIe. pIDAya che te batAve che. je ti che. eTale, A pitAnA karelA pramAdanA kAraNe azubhakarmanAM phaLa bhogavatAM cAragativALA A saMsAramAM athavA, eke kriyAdi avasthAmAM prANIo dukhethI pIDAya che, evuM gurU ziSyane kahe che ke tuM je.), teo sukhane mATe AraMbhamAM rAcIne mAhathI dharmane badale adharma karIne gRhastho tathA sAdhu veSadhArI tathA pAkhaMDIo pIDAya che. (je brahmacaryane badale kuzIla seve, tene Idriya saDatAM saMsAramAM ja narakavAsa bhegava paDe. vaidanI gulAmI karavI paDe ane vadhAre rega na vadhe te mATe, badhI IDhiye vazamAM rAkhavI paDe e kumArge cAlyAnuM phaLa che.) je, evI rIte prANIo pitAnAM pApothI ahIM pIDAtAM dekhAya, te zuM karavuM ? te kahe che-A saMsAra-bhramaNamAM pitAnAM kRtyenuM phaLa bhogavavAmAM samartha nuM svarUpa jANIne athavA, gRhastha vaDe mAra khAtAM athavA, paraspara laDhatAM athavA gAdInI pIDAo bhegavatAM temanAM karmanAM kaLa bhogavatAM jANIne paMDita sAdhue nizcayathI tene tyAga * * * * * *
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ (245) kare; eTale, sarvathA athavA, nizcayathI prANIone judA judA nI avasthA jemAM thAya; te "nikaraNa" athavA nikAra" che, ane teja azubhakarma zarIra mananuM duHkha utpAdaka che, te karmane sAdhu na kare, eTale jethI prANI ne pIDA thAya, tevuM kRtya sAdhu na kare (sAdhune kaI paNa jAtane pAyAraja na kare) tethI zuM thAya te kahe che. - A je sAvadha vepArInI nivRttirUpa-pariNA che, teja tattavathI prakarSathI "parijJAna kahevAya che, paNa ziluSa (ThaganI) mAphaka mekSa phaLa rahita jJAna nathI. A pramANe parijJA, tathA pratyAkhyAna parijJAvaDe prANane nikAra ( hiMsA) cheDavAvaDe sAdhune mekSa maLe che, eTale karmo zAnta pAme che, saMpUrNa joDalAM rAga dveSa vigerenAM che, te badhAM saMsAra jhADanAM bIja rUpa karma che, tene kSaya thAya che, te jIva hiMsAnI kriyA dUra karanArane aya che. ane A karma kSayamAM vika rUpa jIva hiMsAnuM mULa AtmAmAM viSaya vAsanAnuM mamatva che, te dura karavA je mamAjhyamaI jahAi se cayaha mamAiyaM, se hu diTThapahe muNI jassa nasthi mamAiyaM, taM parinnAtha mehAvI vihattA loga vaMtA logasannaM se mahamaM pari
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) kamijAsi tibemi // nAraI sahaI vIre, dhIre na sahaI ratiM / jammA avimeNa dhIre, tamhA vIre na ra6 zA (. 18) saMsArI jaDa vastumAM mArApaNAnI mati tene je sAdhu parigrahanA kaDavAM phaLane jANe che, te cheDe che. te parigraha dravyathI ane bhAvathI ema be prakAre che, te baMne prakAranI parigrahanI buddhi choDavAthI aMtarane bhAva parigraha paNa niSedha karyo, ane parigrahanI buddhi viSayane pratiSedha karavAthI bahAra dravya parigraha paNa tajavAne kahyA athavA kAkunyAye laIe te ema artha thAya che, je parigrahanA vicAranuM malina jJAna cheDe, teja paramArthathI bahAra ane aMdarane parigraha choDe che, tene artha A che. saMbaMdha mAtrathI cittanA parigrahanI kALazine abhAva che. jema nagaramAM sAdhu rahe, athavA pRthavI upara bese, chatAM jema janakalpI munine niSparigrahatAja che, tema sthavira kalpIne paNa jANavuM, tethI zuM samajavuM te kahe che. je muni jANe che ke mamAM mukhya vinane heta tathA saMsAra bhramaNanuM kAraNa che, te parigraha mamatvathI chuTavAnA vicAravALe che, teja dekhate che, teNe ja mezane mArga jJAnAdika joyuM che, te kaSTa patha che. athavA daSTa bhaya laIe te sAte prakArane bhaya je
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ (247) zarIra vigerenA mamatvathI sAkSAta dekhAya che, athavA vicAra ratAM paraMparAe jaNAya che, te sAte prakAranA bhayane jANa nAro nizcayathI thAya che, tene vadhAre khulAse kare che. jema mamatva na kare, parigraha na rAkhe, te daSTa bhaya che, ema samajIne pUrve batAvelA parigrahane te jJa parijJA vaDe jANane pratyAkhyAna parijJAvaDe gItArtha muni parigrahanA AgrahavALA e kriyAdi saMsArI-jIvalekane duHkhI jANIne pite prANIgaNanI daza prakAranI mamatvasaMjJA (parigrahane) tyAge che, teja muni sat asanA vivekane jANanAre che tene guru kahe che. tuM saMyama anuSThAnamAM egya rIte Udyama kara, athavA, ATha prakAranAM karmane athavA, karmanuM mULa rAgadveSAdi che ripuvarga che, tene athavA, viSayakaSAyane jItavA parAkrama kara evuM huM kahuM chuM. " te muni saMyama anuSThAnamAM parAkrama karanAre parigrahanA Agrahane cheDanAre muni ke thAya che te kahe che (sArAM kAmamAM vidana vadhAre Ave tema) kadAca te saMsArane ghara, sI, dhana, sonuM vigere parigraha cheDanAra akicana munine saMyama anuSThAna karatAM mehanIyakarmanA udayathI saMyamamAM arati thAya; tepaNuM, te saMyama saMbaMdhI aratine pate sahana kare, (temAM zrena na rAkhe) paNa
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ (248). vadhAre vairAgyathI vIra banIne ATha prakAranA karmazatrune preraNA karIne te zaktimAna banela vIra asaMyamamAM athavA, viSaya-parigrahamAM rati na kare ane saMyamamAM je arati thAya ane viSayamAM rati thAya tethI, vimana banIne zabdAdimAM ramaNutA na kare eTale, rati arati, e baMnene choDavAthI khetI manavALe na thAya; tema, rAga paNa na kare te batAve che. jeNe rati, ane aratimAM mana na lagADyuM te vIra che, are je vIra che, te pAMca iMdriyanA viSayamAM Asakita . na kare tyAre zuM karavuM? te kahe che - - sadde phAse ahiyAsamANe niliMgada naMdi iha jIviyassa / muNI mogaM samAyAya,dhuNe kamma sarI ragaM // 2 // paMtaM lUhaM sevaMti vIrA saMmatta daMsiNo / esa ohaMtare muNI tine mutte ghirae viyAhie, ttinA (ra. 12) jethI rati-aratine tyAgIne manahara zabda vigeremAM sAdhu rAga na kare, tema, kharAbamAM zreSa paNa na kare. te sparza vigeremAM paNa sArI rIte sahana kare eTale, mane zabda sAMbhaLIne AnaMda na mAne tema, kharAba sAMbhaLIne kheda na kare te pramANe zabda, tathA sparza lIdhAthI bIjI IdriyanA viSayamAM paNa jANavuM. kahyuM che ke -
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) "sahesu a bhaddayapAvarasu, soyavisaya muvagae su / tu?Na va sTeNa va samaNaNa sayA na hoavvaM // 1 // . suMdara ke kharAba zabda kAnamAM AvatAM sAdhue khuza athavA nAkhuza hamezAM, ( keIpaNa vakhate) na thavuM. eja pramANe rUpagadha vigeremAM paNa jANavuM, tethI, zabda vizeremAM paNa madhyasthatA rAkhanArA zuM kare? te kahe che A gurUnI UpAsanA karanAra ziSya je vinaya che, tene athavA, mekSAbhilASI bIjAne paNa A upadeza che. ke, tuM sArI rIte jANe che. aizvarya, vibhava vigerethI mananI je prasannatA che, tene dura kara. A manuSya lekamAM je saMyama vinAnuM chavita che, tene tyajI de athavA vaibhava vigerethI kudaratI je AnaMda thAya che, ke mane A AvI uttama samRddhi mI che, maLe che. ane maLaze. e je vikalpa thAya che, te AnaMdanA vikalpane paNa tuM nida, vicArake A pApanA kAraNa rUpa asthira samRddhinaDe zuM lAbha che! kahyuM che kevibhv iti kiM manaste ? cyutavibhavaH kiM viSAda guvAra? karanihitakandukasamAH pAtopAtA manuSyANAm // 1 // amAre vaibhava che, e tane mada zuM kAma thAya che! ane vaibhava jatAM kheda kema kare che? tuM jANatA nathI ke mANasane maLelI riddhi hAthamAM ramavAnA daDA mAphaka paDe che,
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) ne uchaLe che! A pramANe rUpa vigeremAM paNa jANavuM. te saMbaMdhI sanatakumAranuM daSTAMta jANavuM.. athavA pAMca aticArane paNa tuM je pUrve karyo hoya, tene nida ane thatAne roka ane avitAne aTakAva, kevI rIte? te kahe che. traNa kALane jANanAra te muni che, ane muninuM mana te saMyama che, athavA munine bhAva te mana ane vacananuM saMcama che, ane te pramANe kayA ane mananuM paNa jANavuM te mana vacana ane kAyAnA saMyamane AdarI ne karma zarIra, athavA dArika vigere zarIrane AtmAthI judu kara, arthAt tene mamatva mUka, te mamatva kevI rIte mUkAya? te kahe che. prAnta eTale rasa rahIta tathA ghI vigerethI rahIta lakhuM bhajana kara, athavA dravyathI ane bhAvathI prAnta eTale vigata dhuma te gocarI karatAM TheSa na kare, tathA rUkSa bhAva eTale sArI gocarImAM rAga na kare, te aMgAra deSa rahIta, vIra sAdhuo gocarI . kare che, te sAdhue, samatva darzI che. te rAgadveSa rahIta, che, athavA samyakatva daza che, eTale paramArtha daSTivAlA. che. teo jANe che ke A zarIra kRtana che nirUpakArI che. enA mATe prANIo Aleka paralekamAM kaleza karI duHkha bhegavanArA che. ane aneka A dezamAM eka A deza che) tethI rasa rahIne lakhyuM khAnA tathA samadazI kamadi
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) zarIra cheDIne bhAvathI bhava oghane tare che. te uttama kriyA karatAM bhava eghane tare che. ane je bAhyA atyaMtara parigrahathI rahIta che. te mukta che. eTale je nirmaLa bhAvathI zabdAdi viSayane rAga tyaje te virata che, ane muktapaNe tathA viratapaNe je vikhyAta che, teja muni bhava ene tare che, athavA te taryo che, ema jANavuM je muni A pramANe mukta ane virata paNAthI vikhyAta na thaze, te ke duHkhI thaze te batAve che. duvvasumuNI aNANAe, tucchae gilAi vattae, esa vIre pasaMsie, accai loyasaMjogaM esa nAe (tra 100) vasu dravya che. ane bhAgya arthamAM utpanna karyuM che. te mekSa rUpI bhavya dravya che. eTale mukti gamana vezya je dravya te vasu che, ane kharAba mAge vaparAya te durvasu che. eTale durUpayoga karanAra je muni che. te mekSa gamanane agya che. (arthAt te saMyama rU5 vasune beTe mArge le che, tethI tene mikSa na thAya) Ama zAthI thAya? te kahe che. tIrthakaranA upadezathI zunya banI vecchAcArI bane che. prazna-zAthI te svachaMdI bane che.? uttara-prathama kahelA uddezAmAM batAvyuM che. te saghaLuM ahI jANavuM, te A pramANe che. mithyAtvathI mahIta leka che. temAM tatva samajavuM durlabha che ane vratamAM AtmAne
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ (252) reka te kaThaNuM che. ane rati aratine dAbavI tathA pAMca idriyanA viSayamAM ISTa aniSTamAM samabhAva bhAva tathA prAnti (nirasa) tathA lukho AhAra kare. AvI tIrthakaranI AjJA talavAranI dhAra upara cAlavA mAphaka pALavI kaThaNa che. tathA anukULa pratikULa judA judA upasargo sahevA kaThaNa che. ane te na sahevAnuM kAraNa anAdi atIta kALa sukhanI bhAvanA jIvane che. te svabhAvathI duHkhamAM bIkaNuM ane sukhane priya banIne vitarAganI AjJAne pALate nathI. temAM duHkha mAne che. kAraNa ke AjJA sahana karavAnI che. sukha ke duHkhamAM samabhAva rAkhavAne, che, te bhUlI paravaza banI tuccha eTale, pApanA udayathI, dravyathI, nidhana athavA, ghaTa athavA jaLa vigerethI rahita bane che. (pIvAnuM pANI paNa maLatuM nathI.) tathA bhAvathI rikta eTale jJAnadarzanacAritra tene maLatuM nathI, eTale, te mUrkha sAdhune keIe prazna karatAM javAba ApavAmAM azakta hovAthI bolavAne zarama Ave che, athavA, jJAnavALA chatAM, cAritrabhraSTa hevAthI, kharuM belatAM pitAnI pUjA nahIM thAya, mATe zuddha mArga kahevAnA avasare belatAM zaramAya che. pita parigraha rAkhe; tyAre koI pUche ke, sAdhune dhana rAkhavuM kalpe? tyAre pite kahe ke dhana rAkhavAmAM deSa nathI, evuM huM paNa che. je kaSAcakSI-mahAviSane
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ (253) TALanAra bhagavAnanI AjJA pALanAra te ' suvasu 'muni che, te jJAnathI bharelA prabhunA kahelA mArgane batAvanArA karmane vidyAvAthI vIra khanele uttama purUSAe prazasele che. ( je AjJA pALe; te prazaMsA tathA sadgatine pAme; ane je AjJA na pALe; te apamAna ane durgati pAme. ) vaLI " acaii " bhagavAnanI AjJAne anusaranArA vIrapurUSa asayata lAkathI je mamatva thAya tene tyaje che, te lAka be prakAranA che. eTale, mAhya, dhana, sonu, mAtApitA vigeremAM mamatva thAya che, te tathA hradayamAM sadveSa vigere athavA tenAthI khavAtAM ATha prakAranAM kama, te atyaMtara lAka ( mamatva che tenA sacIMga udhe che. arthAt mamatva tyAge che. jo, ema che te, zu karavu ? te kahe cheH--je A lekanA mamatvanu UdyuM dhana che, te sArI mAga eTale, mekSAbhilASionA AcAra che, te kahe cheH athavA ' para" te AtmA che, tene mekSamAM lai jAya che, te " nAtha ma (mAgadhI sUtra pramANe) chetenA artha A che, ke je, lokanA saMyoga tyaje; teja zreSTha AtmAnA mekSano nyAya che. sa upadezathI meAkSa meLavanArA' kahevAca che. ema hA; paNa, te Upadeza kevA che te kahe cheHjN dukkhaM paveiyaM iha mANavANaM, tassa dukkhassa
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ (254) kusalA parinnamu dAharaMti, ii kammaM parinAya, sabvamo jeaNanna daMsI, se aNannA rAme, je aNaNNArAme, se aNannadaMsi, jahA puNNassa kathai tahA tucchassa katthaI, jahA tucchassa katthA tahA puNNassa katthaI (patra. 101) je duHkha athavA duHkhanuM kAraNa athavA, lekanA mamavathI baMdhAtuM karma tIrthaMkarae batAvyuM che ke, A saMsAramAM jIvene AvAM AvAM dukhe che, te duHkhane athavA tenAM karmane dharma kathAnI labdhi prApta karelA jaina tathA jainetara matanA jANuM gItA ca vihAra karanArA be le tevuM pALanArA, nidrA jItelA I vaza rAkhanArA dezakALa, vigerenuM svarUpa jANanArA, uttama guNavALA sAdhuo vigere AvI pariNA batAve che ke, dukhanuM mULa kAraNa tathA tenuM zekAvAnuM kAraNa A pramANe che. te jANIne jJa-parijJAvaDe pratyAkhyAna parUi sAvaDe pApane tyAge che. vaLI, upara duHkha thavAne vicAra vigere manuSya tathA, bIjA nuM kahyuM te duHkha jANavAnI tathA, duHkhanuM mULa pApa tyAgavAnI be prakAranI parijJA gItArtha sAdhuoe batAvI te parijJA karIne tathA, pApanAM mULa AzadvAra jANIne cheDavAM te kahe che - " jJAnanuM zatrupaNuM (bhaNanArane vina karavuM) vigere karavAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. tema A karma
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ (255) saMbaMdhI jANIne pratyAkhyAna pariNA vaDe pApa choDIne tenA AzradvAramAM mana-vacana-kAyAthI-karavA-karAvavA tathA anu davA vaDe pite na ve, athavA sarvathA jANane kahe che. savethA "parijJAna te kevaLIne gaNadharane athavA cauda pUve sAdhune che. athavA sarvathA kahe cheeTale AkSepaNi vigere cAra prakAranI dharma kathA che te TapaNamAM nIce mujaba che. sthApyate hetu dRSTAntaiH svamataM yatra pnndditaiH| syAbAda dhvanisaMyuktaM sA kathA''kSepaNI matA // 1 // hatu ane daSTAMta vaDe paMDite jemAM syAdavAda vAdane anusarI je vacana bele, te vacana yukta je kathA te AkSepaNa che. mithyA dazAM mataM yatra, pUrvA paravirodhakRt / / tannirAkriyate sadbhiH sA ca vikSepaNImatA // 2 // mithyA daSTionA matane temane pUrva apara virodha batAvI uttama purUSe tene niSedha kare, te kathA vikSepaNa che. ' yasyAH zravaNa mAtreNa, bhavenmo kssaabhilaassitaa|| bhavyAnAM sA ca vidvadbhiH proktA saMvedanI kathA // 2 // - jenA sAMbhaLavA mAtrathI bhavya purUSane mokSanI abhi
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ (256) lASA thAya, tevI vidvAnanI kahelI kathAne saMvedanI kathA kahe che. patra saMsArabhomAGga, sthitilakSaNavarNanam / vairAgya kAraNaM bhavyaiH soktA nivedanI kathA // 4 // " je saMsAra bhaganA agonI sthitinA lakSaNonuM varNana che ane vairAgyanuM kAraNa che tevI kathAne bhAgya purU kahe che te nirvedanI kathA jANavI kathA kevI che. te kahe che bIjuM eTale jaina sivAyanuM je tatva tene mAne te anyadazI tathA nA anyadarzI te yathA yogya padArtha jANanAra samyapha daSTi jina vacana mAnanAre gItArtha sAdhu che te mela sIvAya bIjA mArgamAM ramata nathI. hetu ane hetuvALA-bhAvavaDe sUtrane joDavA kahe che ke je bhagavAnanA upadezathI anya sthAnamAM ramaNatA na karanAre. te ananya daza che ane je ananya dazI che te bIje rame nahI kahyuM che ke - " zivamastu kuzAsrANAM vaizeSikaSaSTi taMtra bauDA yeSAM durvihitatvAdbhagavatyanurajyate cetaH // 1 // " kuzAstro je, "vaizeSikSaNitaMtra" tathA, baiddhanAM racelAM
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pa) che, temanuM paNa bhaluM thAo; kAraNake temanAmAM visaMvAda joIne jinezvaranA vacanamAM amAruM mana raMjIta thAya che, A pramANe samyaphavatuM svarUpa kahela che, te kahenAra rAgadveSa dUra karanAre thAya che te batAve che. nA . vigere. A tIrthakara, gaNadhara, AcArya vigere je prakAre idra cakavatI mAMDalIka rAjA vigere punyavAna-jIvane upadeza kare che. te ja pramANe kaThIyArA vigere tuccha jIne paNa upadeza kare che. (baMnemAM temane samabhAva che,) athavA pUrNa te jAti, kuLa, rUpa, vigerethI puNyavAna che, ane nIca jAti kurUpavALe te tuccha che, athavA, vijJAnavALe pUrNa tathA anya sAmAnya buddhivALe tuccha che, te darekane uttama purUSa samAnabhAve upadeza kare che. kahyuM che ke - "jJAnezvaryadhanopato, jAtyanvaya blaanvitH| tejasvI matimAn khyAtaH pUrNastuccho viparyayAt // 1 // jJAna, aizvarya ane ghanavALe, tathA jAtivaMza, tathA baLavA, tejasvI, buddhimAna prakhyAta e guNavALe pUrNa kahevAya; ane tethI rahita te tuccha kahevAya. Ane paramAthe A che ke, sAdhuo, bhIkSuka vigerene tenA kalyANa mATe svArtha rAkhyA vinA Upadeza kare che. te ja pramANe cakavartI vigerene paNa Upadeza kare che.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ (258) athavA cakravartI vigerene saMsArathI pAra UtAravAnA hetune jevA AdarathI kahe che, te ja pramANe bhIkSukane paNa kahe che. A vAkyathI sAdhumAM "nirIhatA" (nispRhatA) batAvI, paNa e niyama nathI ke, badhAne eka sarakhI rIte kahevuM; paNa jema jene bedha lAge tema tene kahevuM; eTale, buddhimAnane samajAvavuM hoya te, sUkSama vAta kahevI, ane sAmAnya buddhigALAne sAdI vAta kahevI, tathA rAjAne kahetAM tenA abhiprAyane anusarIne kahevuM; eTale, upadezane vicAravuM ke, A rAjA anya darzananA AgrahavALA che ke, madhyastha budhdhivALe che ke saMzayavALe che ke, saMzayarahita che? tathA AgrahavALa chatAM, kuthIthioe kadAgrahavALe banAvyuM che ke, pite kadAgrahI che? je, eve heya, te, tene A pramANe kahete krodha thAya. jemake - "dazasUnA samazcakrI, dazakrisamo dhvajaH dazadhva jAsamo vezyA, dazavezyA samo nRpaH // 1 // " - dazasUnA ( ) samAna cakI che, ane dazazikI samAna dhvaja che. ( ) che, ane dazadhvaja samAna vezyA che. ane daza vezyA je eka rAjA che. mATe (ATe AvuM na bolavuM.) tenI bhakti phaka, vigere devatA upara hoya che, tenuM caritra kahetAM tene tenA pApanA
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ (259) UdayathI satya kahetAM paNa, meha utpanna thatAM zreSI thAya. ane dveSI thaIne zuM kare te paNa kahe che___ avi' ya haNe aNAyamANe, itthaMpi jANa seyaMti nasthi, keyaM purise kaM ca nae ? esa vIre pasaMsie, je baDhe paDiyamoyae, ur3e ahaM tiriya disAsu se savvao saca parinnAcArI, na lippaI chaNa paeNa vIre se mehAvI aNugghAyaNa khe yanne je ya bandha pamukkha mannesI kusale paNa no baddho no muI (hR. 202) - ke dhAyamAna thayele rAjA vAcAthI apamAna kare ane tenuM gAyuM na gAvAthI vakhate mAravA paNa taiyAra thAya; eTale, lAkaDa-cAbakAthI sAdhune mAre kahyuM che ke - "tatye vaya niDhavaNaM baMdhaNa nicchubhaNa kaDagamaddo ssaa| nivisayaM va nriNdo| kareja saMgha pi so kuDo // 1 // " phodhamAna thayele niSThApana ( ) kare baMdhana kare, dezanIkAla kare senA pAse mAra marAve; athavA pitAnAM rAjyamAM AvatAM baMdha kare athavA saMghane paNa duHkha Ape, te pramANe, taeNnika ( ne) upAsaka-naMdabaLanI kathAthI eTale, buddhanI utpattinA kathAnakathI bhAgavata matane bhalilacAhanAM daSTAMtathI radra
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) matane peDhAlane putra satyakI UmAnA dudatane sAMbhaLavAthI kevI thAya che. (bIjA matanA guNe na jotAM ISarUpakathAo joDI kADhela che, tevI kathA kahetAM bIjA matavALAne dha thAya che. mATe, bane tyAMsudhI guNaprAptinI ja kathA kevI;) athavA bhIkhArI kANAkuMTa (hAthapaganI eDavALa) tene udezIne dharmaphaLanA UpadezarUpa-kathA kahetAM tene zodha thAya, A pramANe, vidhi na jANanAre kathA kahe che, tene AdhA (pIDA) thAya che, tathA temAM paralekane paNa kaMI lAbha nathI vigere jANavuM. joke, sumukSune dhamakethAparanA hIta mATe kahetAM punya che, paNa je, kahenAra sabhAne na oLakhe, ane dveSanuM vacana bele, te, tene zAsakAre punya batAvyuM nathI. athavA rAjAnuM apamAna thatAM dharmakathA kahenAra sAdhune haNe eTale, rAjA pazudhane yajJa kare tathA, zrAddha, hema, vigere kare, temAM, dharma mAnate hoya te samaye dharmakathA kahenAra sAdhu rAjAnA sAMbhaLatAM kahe ke -temAM dharma nathI; , rAjA kopI thaIne dukha Ape. athavA, je je avidhie kahe, temAM paNa sAdhune zreya nathI. te batAve che " " sAkSara paMDitanI sabhAmAM pakSahetu chAta vigere choDIne prAkRta bhASAmAM kahevuM te anucita che, tathA mUkhanI sabhAmAM
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ (261) tattva samajAvavA javu; te paNa anucita che. eja pramANe kaipaNa anucita kArya karatA sAdhu jainadhamanI hIlanAja kare che, ane tene pApaneja baMdha che, tenu kalyANuM thavAnu nathI; mATe, tevA vidhi na jANanArA purUSe mAna dhAraNa karavuM vadhAre sArU che. ( ke khIjAne krodha utpanna karI azubhakarma pAte na bAMdhe.) kaMhyu che ke " sAvajjaNavajjANaM, vayaNANaM jo na yANai visesaM / vizenA vuttuMpi tassa na khamaM, kimaMga puNa desaNaM kAuM // 1 // " jene sAvadya, ane nidha vacananu. jANapaNu nathI; tene olavAnA paNa RdhikAra nathI. tA, tene Upadeza Apana vAne adhikAra kyAMthI hoya ? A pramANe che. teA, dhanakathA kevIrIte karavI te kahe cheH--je, peAtAnI iMdriyAne vazamAM rAkhanArA che, viSaya viSanA verI che, sa`sArathI Udvega manavALA che, ane vairAgyathI jetu hRdaya kheMcAyalu' che, tevA mANasa dharmane pUche; teA, te samaye AcAya vigere dharma kathA kahenAre vicAravu ke, A purUSa kevA che ? mithyAna dRSTi che ke bhadraka che ? athavA, kevA AzayathI pUche che ? enA iSTadeva karyo che? eNe kayA mata mAnyA che ? vigere vicArIne ceAgya uttara samaya Ucita kahevA te khatAve che. enA sAra A che ke dhama kathAnI vidhi jANanAre pote AtmAmAM paripurNa hoya te sAMbhaLanArane vicAra kare.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke dravyathI te kevuM che. tathA AkSetra kevuM che jemAM tanika ( C) bhAgavata athavA bIjA mata vAle athavA patita sAdhue athavA utkRSTa sAdhuoe A kSetrane kevA rUpamAM banAvyuM che. ane kALa te sukALa che ke dukALa che. athavA vastu maLe tema che ke nahIM. ane bhAvathI jevuM ke pUchanAra mANasa madhyastha bhAvavALo che. ke rAgI pI che, vigere vicArIne jema te bodha pAme, tevI dharma kathA karavI. uparanA guNavALo mANasa gharma kathA : karavAne yogya che. bIjAne adhikAra nathI. kahyuM che ke "jo heuvAyapakkhaMmi, heuoAgamammi aagmio| so sasamayapaNNavao siddhata virAhao annnno||1||" je hetuvAda pakSamAM hetune batAvanAra che. AgamamAM Agama batAvanAra che. te svasamayane prajJApaka unnati karanAra) ane bIjo siddhAMtane virAdhaka che. (jo pUchanAra hetu mAge te hetu batAve ane yukitathI siddha kare ane Agama pramANa mAge te Agama batAve te baMnene jANanAre bIjAne dharma kathA kahe te egya che.) je upara pramANe dharma kathAnI vidhine jANanAro che. te prazasta che, ane je punyavAna ane punyahinane dharma kathAmAM samadaSTinI vidhie jANe che. tathA sAMbhaLanArane viveka karI zake. tevA guNavALe karmane vidAraNa karanAra
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ (263) vIra sAdhu, uttama purUSathI vakhANue che. vaLI tenuM varNana kare che. vigere te ATha prakAranA karma vaDe athavA sneha rUpa sAMkaLa vigerethI baMdhAele prANIone dharma kathA saMbhaLAvavA, . vigerethI mukAvanAre thAya teja tIrthakara gaNadhara athavA AcArya vigere upara kahelI dharma kathAnI vidhi jANanAre che. te kaye sthAne rahelA jIvene sukAve che ? te kahe che. uce rahelA tiSI vigerene tathA nIce bhavana pati vigerene tathA tiryaMca tathA manuSyane bedha Ape che devatAnA ja samyaphava pAme ane tiryaMca pacaMdriya cAritrane cheDe bhAga ane manuSya purNa cAritra paNa pAme.) . vaLI te vIra purUSa bIjAne mukAvanArA hamezAM baMne pariNAe pite cAle che, eTale, sarvottama jJAne yukta che, ane sarva saMvara cAritra pALanAra che, te pite je guNene meLave che te kahe che - pite hiMsAthI thatAM pApe lepate nathI, (eTale koInI hiMsA karatuM nathI.) (kSaNane artha hiMsA karyo che,) te medhAvI : buddhimAna) paNuM che, eTale, jenAvaDe jI cAra gatimAM bhame te aNa (karma) che, tene ghAta kare; te khedane jANanAre nipuNa muni che. eTale, te karma
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) kSaya karavAne Udyama karanArA mekSAbhilASIone karma kSaya karavAnI vidhi batAvanAra paNa che, te meghAvI, kuzaLa, vIra muni che, tathA je prakRti, sthiti, rasa, pradeza. ema cAra prakAranAM banethI mekSa karAve, athavA tene upAya batAve; te zAyi paNa che, te purvanAM vAya sAthe joDavuM;) eTale, je jIva hatyAne dura kare chedane jANe te mULa uttara prakRtinA bhedevaDe bhinna, tathA ganimitte AvatI karmaprakRti, tathA, kaSAya-sthitivALI karmanI baMdhAtI Ava sthAne jANe che. bAMdhavuM; sparza kare; nidhana karavuM nikAcita karavuM. A karma pariNAmane AzrayI baMdhAya che, ane sArA bhAvathI tene nAza thAya che, e baMnene te jANe che. prasa--A pharIthI kema kahyuM? uttara-punarUkta doSa lAgato nathI; kAraNake, enAvaDe karma choDavAnuM batAvyuM che. praznaupara batAvelA guNovALe sAdhu chamastha kahe ke, kevaLI kahe? uttara-uparanAM vizeSaNa kevaLI sAdhune na ghaTe, mATe, chamastha ke, te kevaLanI zI vAta. prazna-kuzala sAdhunA kevA guNe havA joIe? A uttara-kuzaLa eTale, jeNe ghAtikane saMpUrNa ya karyo che, te tIrthakara athavA, sAmAnya kevaLI che. .
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane chamastha-ghAtikamathI baMdhAyela mekSArthi, tathA, tenA upAyane zodhanArA che, ane kevaLI pAte ghAtikarmane kSaya thavAthI pite karmathI baMdhAyela nathI, paNa aghAti cAra karma je bhava UpagrahIka che, te tene levAthI pite mukta paNa nathI; athavA, tevA guNane chamaja kahIe kahIe chIe. ke, "kuzaLa" te, jeNe jJAnadarzanacAritra meLaveluM che, tathA mithyAtva, ane bAra kaSAyone upazama karela hovAthI tene UdayamAM na hovAthI te "baMdha na kahevAya. A pramANe, guNavAna sAdhu kuzaLa hoya; pachI, te kevaLI hoya ke, chamastha hoya; paNa, teM sAdhunA AcArane pALateM have joIe. jema, sAdhu mATe kahyuM tema, bIjA mokSAbhilASIe paNa vartavuM te batAve che. . se jaMca Arabhe jaM nArabhe, aNAraddhaM ca na Arabhe, chaNaM chaNaM pariNAya logasannaM ca savyaso (uM. 203) je saMyama anuSThAnane saMpurNa karmakSaya mATe Adare te mithyAtva avirati vigere saMsAranAM kAraNane na Araje, eTale, sAdhu paNuM ArAdheane saMsArIpaNuM choDe, eTale, aDhAre prakAranAM pApa vigere je ekAMtathI dura karavAnAM che, tevAM pApe chene saMyama anuSThAna karI ne mekSa pAme, ane kevaLI, athavA, uttama sAdhuoe jene anAcINuM kahyuM,
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) te pite na kare ane mekSa anuSThAna kare. vaLI, jinezvara je tyAgavA gya kahyuM temAM mukhyatve hiMsA che. te hiMsAnAM kAraNane jANIne sAdhu tene cheDe. jJa-pariNAe jANe, ane pratyAkhyAna pariNAe tyAge; athavA, kSaNane artha hiMsAne badale samaya laIe; te, samayane jANIne te kALe te kAma kare. vaLI leka je gRhastha che, temane sukhanI abhilASA che, athavA, te kAraNe tene parigrahanI saMjJA che, tevI saMsArI-vAsanAne sAdhu cheDe, te mana, vacana, kAyAthI pita na kare, na karAve, na anude tethI kahyuM ke-uparanA guNavALe dharmakathA-vidhi jANanAre, baMdhAyala ne sukAvanAre kamane chevAmAM kuzaLa, ane baMdha-mokSanI kheLa karanAre sumArge cAlanAre, kumArgane samajI aDhAra pApane kinAre, saMsArI-lekanI sthiti jANanAre je muni che, tene zuM thAya te batAve che. __ uddhe so pAsagasta nasthi, bAle puNe nihe kAmasamaNunne asamiya dukkhe dukkhI, dukkhANameva AvarTa aNupariyai, (sU. 104) sivomi loka vijayA je paramArthathI jenAre che, tene trIjA udezAthI laIne A UdezAnA cheDA sudhI je deSa batAvyA jenAthI nArakAdi gati bhogavavI paDe te uddeza che, te gItArtha sAdhune na hoya,
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ (267) tathA bALa (mUM) saMsAra premI hoya te sneha karIne kAmanI IcchAthI duHkhanA AvartamAMja vAraMvAra vire che. evuM huM kahuM chuM. (TIkAnA ka 2500 che.) cha udeza samApta thayo. sUtra anugama tathA sUtrA lApaka niSpanna nikSepa sUtrane sparza karanArI niti sahIta pUre thaye, nanuM varNana bIje sthaLe kahyuM che. ahIM saMkSepamAM jJAna dinAnuM pradhAnapaNuM jANavuM. temAM paNa pite jJAnavALo jJAnane ekAMta kheMce ane kriyA uDAve athavA kiyAvALa kriyAne pakaDI rAkhe te te mithyAtvI che. ziSyane ema kahyuM ke tamAre baMnene apekSA pUrvaka samajIne baMnene ArAdhava # zAMti. leka vijaya nAmanuM bIjuM adhyayana samApta thayuM. A sUtrane trIjo bhAga taicara thAya che- samApta. * ,
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
_