Book Title: Prabuddha Jivan 1967 Year 28 Ank 17 to 24 and Year 29 Ank 01 to 16
Author(s): Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
View full book text
________________
Regd. No. MH, 117 વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૭
બુદ્ધ જીવન
પ્રબુદ્ધ જૈનનું નવસંરકરણ વર્ષ ૨૮ : અ'કે ૧૯
મુંબઈ, ફેબ્રુઆરી ૧, ૧૯૬૭, બુધવાર
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર આફ્રિકા માટે શિલિંગ -
છૂટક નકલ ૪૦ પૈસા તંત્રીઃ પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા
-
-
આજની સમસ્યા માગે છે પ્રભાવશાળી નેતૃત્વ અને પ્રજાને ભવ્ય પુરુષાર્થ
(તા. ૨૬-૧-૬૭ સ્વાતંત્ર્યદિન નિમિત્તે જૈન સોશિયલ ગૃપ સમૂહગત હોય કે વ્યકિતગત - લેકશાસનનું અંગ નથી; એટલું જ તરફથી શ્રી મફતલાલ સ્વીમીંગ પૂલ કાફેટેરિયામાં યોજવામાં આવેલ નહિ, લેકકેળવણીના માન્ય વ્યવહારથી વિરુદ્ધનું તેમ જ ભજન સમારંભમાં અતિથિવિશેષ તરીકે પધારેલા શ્રી ઉછરંગરાય. collective wisdom સામૂહિક વિબુદ્ધિને વ્યકત કરવાની માન્ય ઢેબરે કરેલું પ્રેરક પ્રવચન)
સિદ્ધાંતથી વિરુદ્ધની વસ્તુ છે. ગણતંત્રના દિવસે જૈન સમાજ કે - આજ ગણતંત્ર દિન છે. દર - વર્ષે ગણતંત્રદિને આપણે હિંદુ સમાજની સ્વાભાવિક લાગણી અને લોકશાસને માન્ય કરેલા ઉજવીએ છીએ. પરંતુ આજે તે સાથે ચૂંટણીમાં આપણાં મન ગુંથાયા સિદ્ધાંતની વચમાં આપણે કયાં છીએ? આપણે આ વિશે સ્પષ્ટ છે. ગણતંત્રદિનને મહિમા પરિણામે ગૌણ બને છે.
છીએ ? કશાસનનાં મૂળ આપણે દઢ કરવાં હશે તે આપણે આવી - દેશની પરિસ્થિતિની અસર ચૂંટણીઓ ઉપર થવાની, થાય એ ક્ષણે અબોલ રહેવું નહિ પાલવે. તટસ્થ રહેવું તે નહિં જ પાલવે. માત્ર સ્વાભાવિક છે, એટલું નહિ પણ, થવી જ જોઈએ. પાંચ વર્ષનાં લેકશાસન પ્રત્યેની વફાદારી લાગણીઓના આવિષ્કારોને જે રોકવા લેખાં આજે માંડવાનાં છે. ભલા! કોઈ બતાવી શકશે કોઈ મુલક આપણને પ્રેરે તે આપણે તેની સામે મસ્તક નમાવવું પડશે અને જેને વિકાસ કશી પણ મુસીબતે બરદાસ્ત કર્યા સિવાય થયો હોય લાગણીઓના પ્રવાહને રોકવા પડશે. બીજી મથામણ છે ગોરભ્રામક અનુમાન પર ચાલવું એ યથાર્થ નથી. મુસીબતના
રક્ષાના પ્રશ્ન અંગે. એક બાજથી ભારતની વરિષ્ટમાં વરિષ્ટ કોર્ટને પ્રત્યાઘાત જુદા જુદા દેશમાં જુદા જુદા થયા છે તે વિચારવાને
ચૂકાદ. સંવિધાનમાં સુધારો કર્યા સિવાય તેને કોઈ પણ રાજ્ય આ અવસર છે. એક મુસીબત સામે ઝૂકી પડે છે; બીજો મુસીબત
નકારી નહીં શકે, બીજી બાજુથી આજની લગભગ કામચલાઉ સરસામે ઝઝૂમે છે. આવું જ અલગ અલગ દેશો વિશે બન્યા કર્યું કાર. આ સ્થિતિમાં ધીરજ અનિવાર્ય બને છે. છે. પિતાના હજારો વર્ષનાં અસ્તિત્વમાં ભારતીય સમાજ પણ આ ત્રીજો સવાલ પણ એટલે જ ગંભીર છે. લેકશાસન વિશે જેટલા બન્ને પ્રત્યાઘાતમાંથી પસાર થઈ ચૂકી છે. કોઈક વખત મુસીબતથી આપણે ચિંતાતુર છીએ તેટલા જ અનુશાસન વિશે પણ. કોઈ દિવસ અકળાઈ મુંઝાઈ તેણે પિતાનું શિર ઝુકાવ્યું છે. કોઈ વખત જીવન- ખાલી જ નથી કે જયારે કંઈને કંઈ તરફન થયાં ન હોય. વિકાસની આ અનિવાર્ય સરતને સ્વીકારીને તેણે હોનહાર પુરૂષાર્થને આજના રાષ્ટ્રપતિનાં વ્યાખ્યાનમાં પણ તેમની અપાર ચિતાની માર્ગ સ્વીકાર્યો છે, મુસીબત અને તકલીફોને ભડવીરને શોભે એવી ઝાંખી થાય છે. કોઈ રાષ્ટ્ર રાખ્યું રહી શક્યું નથી, જેણે અનુશાસનના રીતે મુકાબલો કર્યો છે.
તમામ પાસાંઓને હજમ કર્યા નથી. ક્યાં ક્ષતિ આવી છે? અનુશાસનમાં આજે ભારતીય સમાજની સામે આ પરિસ્થિતિ છે. ગણતંત્ર- કાંઈક તે રાજયની જવાબદારી હશે. રાજકીય પક્ષની પણ જવાબદિન કેટલાંયે મૂલ્ય આપણી સામે પેશ કરે છે.
દારી હશે. પણ અહીં પણ જવાબદારીની ફાળવણીનું આપણે કામ સૌથી પહેલું લેકશાસનનું. ભારતીય સમાજ માટે લેકશાસનને કરશું કે તેને અંગે કઠોર શબ્દોમાં અભિપ્રાય વ્યકત કર્યા પછી માત્ર પ્રયોગ રખેને કોઈ સમજે કે કોઈ નવીન પ્રકારનો પ્રયોગ છે. અનુશાસનહીનતાના ઘેરાં પરિણામે વિ. જનતાને સાવધાન ભારતની સમાજવ્યવસ્થામાં એક પ્રકારનું લોકતંત્ર પંચાયતે દ્વારા પણ કરશું? અને ગણરાજયો દ્વારા ગુંથાયેલું પડયું હતું. પણ તે ક્ષેત્ર પૂરતા યુ. પી. બિહારને ભૂખમરો કોને ચિંતા ઉપજાવતો નહિ હોય? સીમિત પ્રયોગ હતા. આજે ભારત પિતાની અનેકવિધ કેવી આ દેશની દશા છે કે એક કે બે દુષ્કાળ પડે અને ભૂખે મુશ્કેલીઓની વચમાં દુનિયાનું મોટામાં મોટું ગણરાજય ચલાવી રહ્યું મરતાં માનવીઓને બચાવવાની જવાબદારી સમાજ ઉપર આવી છે. અમેરિકાની પ્રજા જેટલી આપણા મતદારોની સંખ્યા છે. આપણું પડે? કેવી તેમની હાલત હશે? સંવિધાન પ્રત્યેક વ્યકિતને સમાનતાએ જીવવા માટે અનુકૂળતાએ આની તદૃન નજીક છે ભારતનાં ત્રીસ ટકા નીચલા થરના અને તકો પૂરી પાડવા માટે રચાયેલું છે. આજે ચેાથી રાષ્ટ્રવ્યાપી માણસને લગતા પ્રશ્ન, આજની કરમી મોંઘારત, આજની અછત એ ચૂંટણી પ્રસંગે બીજાં પણ વિચાર - મંથન ચાલી રહ્યાં છે. સૌથી બધાંમાં તેઓ કેમ ગુજરાન ચલાવતાં હશે. વિશેષ ચિંતાનો વિષય છે પૂજય જગદ્ગુરૂ શ્રી શંકરાચાર્યજીના આ પ્રશ્ન કોણ ઉકેલશે? સહેજે આપણે આંગળી ચીંધીશું ઉપવાસ. આજના ગણતંત્રદિને આપણી સંવિધાન પ્રત્યેની જવાબ- . શાસનમાં બેઠેલ વ્યકિતઓની દિશામાં–આપણા નેતૃત્વની દિશામાં. દારી આપણને એક દિશામાં ખેંચે છે. લાગણીઓને પ્રવાહ બીજી આ ભાવ અત્યંત સ્વાભાવિક છે. દિશામાં. એકબાજુ શ્રી શંકરાચાર્યજી પ્રત્યેની પૂજયબુદ્ધિ; બીજી બાજુ પરિણામે એક નિરાશાનું મેનું સર્વ દિશામાં ફરી વળે છે. લેકશાસનના સફળ સંચાલનની જવાબદારી. ઉપવાસ - પછી તે અગર મારી માન્યતા સાચી હોય તે મુસીબતે - તકલીફ સામાન્યત:
