Book Title: Adarsha Hindi Sanskrit kosha
Author(s): Ramsarup
Publisher: Chaukhamba Vidyabhavan
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हकबकाना
[ ६५ ]
- यथार्थ २. उचित, न्याय्य, धर्म्य । सं. पुं. (अ.) | हक्का-बक्का, वि. (अनु. हक बक. ) विस्मयापन्न, आश्चर्यचकित, संभ्रान्त, जडी-आकुली-निश्चेष्टी, भूत, निस्तब्ध |
अधिकारः, स्वत्वं २. प्रभुत्वं शक्तिः (स्त्री.) ३. कर्तव्यं, धर्मः ४. सत्यं, ऋतं, तथ्यं ५. परमात्मन् ६. देयं, परिशोध्यं ७. ग्राह्यं प्राप्यम् । - अदा करना, मु., कर्तव्यं पा (मे., पालयति - ते ) । -दार, सं. पुं. ( अ. + फा. ) अधिकारिन्, स्वत्ववत् ।
"
- होना, क्रि. अ., दे., ' हकबकाना' । हगना, क्रि. अ. (सं. हदनं ) हद् (भ्वा. आ. अ. ), पुरीपं-मलं उत्सृज् (तु. प. अ.), उच्चर् (भ्वा.प.से.) । सं. पुं., हदनं, मल, उच्चार:, रेकः, पुरोषत्सर्गः ।
हजः ।
हगाना, क्रि. प्रे., ब. 'हगना' के प्रे. रूप । हचकोला, सं. पुं. (अनु. हचक ) उद्घातः, उत्क्षेपः, उच्छलनं, संक्षोभः । हज, सं. पुं. ( अ. ) मक्कायात्रा, हज़ (-ज्ज़ ), सं. पुं. (अ.) सुखं, आनन्द:, हर्षः २. लाभ:, प्राप्ति (स्त्री.) । हज़म, सं. पुं. ( अ. ) जठरे पचनं वि-परि पाक:, परिणाम: (वि., (जठरे ) पक्व, परिणत, जीर्ण २. सकपट अपहृत, छलेन आत्मसात्कृत | - होना, क्रि. अ., दे. 'पचना' । भु., कपटाप
नाहक, अव्य. ( अ. + फ़ा. + अ.) बलात्, सरभस (दोनों अव्य.) २. व्यर्थ, निष्प्रयोजनं । - मालिकाना, सं. पुं. ( अ. + फ्रा.) स्वाम्यधिकारः ।
|
--मौरूसी, सं. पुं. ( अ. ) परंपरागत पैतृक,
अधिकारः ।
- शुफ़ा, सं. पुं. ( अ ) प्रतिवेशाधिकारः । हकबकाना, क्रि. अ. (अनु. हक्का बक्का) निश्रेष्टी निस्तब्धी जडी, भू, व्य!मुहू ( दि. प. वे. ) । हकला, वि. (हिं. हकलाना ) अव्यक्त- गद्गद वादिन, स्खलितस्वर ।
हकलाना, क्रि. अ. (अनु. हक) गद्गदवाचा बद् ( भ्वा. प. से. ), स्खलद्वाक्यैः - अस्फुटवर्णैः .भाष (भ्वा. आ. से.), स्खल (वा. प. से.) । सं. पुं., स्खलनं, गद्गद अस्पष्ट अव्यक्त,भाषणम् ।
हक़ारत, सं. स्त्री. ( अ.), क्षुद्रता, तुच्छता, लघुता ।
-की नजर से देखना, मु., अवमन ( दि. आ. अ. ), उपेक्ष ( भ्वा. आ. से. ) । हक़ीक़त, सं. स्त्री. (अ.) तथ्यं तत्त्वं सत्यं २. तथ्यवार्त्ता, सत्यवृत्तान्तः । —में, मु., तत्त्वतः, वस्तुत: । हक़ीक़ी, वि. ( अ. ) सत्य, यथार्थ २. निज, आत्मीय, सोदर ३. ईश्वरीय, पारमार्थिक । हक्क्रीम, सं. पुं. (अ.) आचार्य:, विद्वस् २. वैद्यः, चिकित्सकः । -नीम—, सं. पुं., मिथ्या-कु-अनुभवशून्य, वैद्यः । नीम हकीम खतरे जान, लोकोक्ति, ईषज्ज्ञानं भयंकरम्, अल्पबोधो भयावहः । 'हक्कीमी, सं. स्त्री. ( अ. हकीम ) ( यावनं ) चिकित्साशास्त्र २. (यावनी) वैद्यवृत्तिः (स्त्री) । हक़ीर, वि. (अ.) तुच्छ, क्षुद्र २. उपेक्ष्य । हक्क क, सं. पुं. ( अ., हक़ का बहु. ) स्वत्वानि, अधिकारा: (दोनों बहु० ) ।
हकूमत, सं. स्त्री. दे. 'हुकुमत्' ।
हटना
हृतवस्तुनः स्वपार्श्व स्थितिः (स्त्री.) । हज़रत, सं. पुं. (अ.) महात्मन, महाजनः
२. महाशय ! महोदय ! श्रीमन् ! ( संबोधनवचनं ) ३. धूर्त्त, कितव ( व्यंग्य ) | हजामत, सं. स्त्री. (अ.) केशादीनां वपनं, मुण्डनं, क्षौरं २. प्रवृद्धाः श्मश्रुकेशाः (बह.) । -बनना, क्रि. अ., मुण्ड-प-क्षुर्-खुर् ( कर्म. ) । मु., बंच्-शठ्-विप्रलम् ( कर्म . ) । - बनाना, क्रि. स. मुण्ड (भ्वा. प. से., चु. ) क्षुरेण कृT ( तु.प.से.)-छिंदू (रु. प. अ.), क्षुर-खुर् (तु. प. से. ) । मु., धनं हृ ( भ्वा. प. अ. ) २. तड् ( चु. ) । हज़ार, वि. तथा सं. पुं. ( का . ) दे. 'सहस्र' । क्रि. वि., सहस्र- बहु-असंख्य, वारम् । हज़ारा, (फ़ा. ) सहस्रदलं ( पुष्पं ) २. धारायंत्र, दे. 'फौवारा' ।
हज़ारी, सं. पुं. (फ़ा. ) सहस्रिन्, सहस्रयोधा
ध्यक्षः ।
दस--, सं. पुं., दशसहस्रिन् । पंच, सं. पुं., पंचसहस्रिन् ।
- बाजारी, सं. पुं., उच्चनीच विविध सधनाधन,
जनाः ।
हज्जाम, सं. पुं. ( अ. ) नापित:, 'दे. 'नाई' । हट, सं. स्त्री. दे. 'हठ' ।
हटना, क्रि. अ. (सं. घट्टनं> ) स्थानान्तरं या
For Private And Personal Use Only
Page Navigation
1 ... 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831