Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हकबकाना
[ ६५ ]
- यथार्थ २. उचित, न्याय्य, धर्म्य । सं. पुं. (अ.) | हक्का-बक्का, वि. (अनु. हक बक. ) विस्मयापन्न, आश्चर्यचकित, संभ्रान्त, जडी-आकुली-निश्चेष्टी, भूत, निस्तब्ध |
अधिकारः, स्वत्वं २. प्रभुत्वं शक्तिः (स्त्री.) ३. कर्तव्यं, धर्मः ४. सत्यं, ऋतं, तथ्यं ५. परमात्मन् ६. देयं, परिशोध्यं ७. ग्राह्यं प्राप्यम् । - अदा करना, मु., कर्तव्यं पा (मे., पालयति - ते ) । -दार, सं. पुं. ( अ. + फा. ) अधिकारिन्, स्वत्ववत् ।
"
- होना, क्रि. अ., दे., ' हकबकाना' । हगना, क्रि. अ. (सं. हदनं ) हद् (भ्वा. आ. अ. ), पुरीपं-मलं उत्सृज् (तु. प. अ.), उच्चर् (भ्वा.प.से.) । सं. पुं., हदनं, मल, उच्चार:, रेकः, पुरोषत्सर्गः ।
हजः ।
हगाना, क्रि. प्रे., ब. 'हगना' के प्रे. रूप । हचकोला, सं. पुं. (अनु. हचक ) उद्घातः, उत्क्षेपः, उच्छलनं, संक्षोभः । हज, सं. पुं. ( अ. ) मक्कायात्रा, हज़ (-ज्ज़ ), सं. पुं. (अ.) सुखं, आनन्द:, हर्षः २. लाभ:, प्राप्ति (स्त्री.) । हज़म, सं. पुं. ( अ. ) जठरे पचनं वि-परि पाक:, परिणाम: (वि., (जठरे ) पक्व, परिणत, जीर्ण २. सकपट अपहृत, छलेन आत्मसात्कृत | - होना, क्रि. अ., दे. 'पचना' । भु., कपटाप
नाहक, अव्य. ( अ. + फ़ा. + अ.) बलात्, सरभस (दोनों अव्य.) २. व्यर्थ, निष्प्रयोजनं । - मालिकाना, सं. पुं. ( अ. + फ्रा.) स्वाम्यधिकारः ।
|
--मौरूसी, सं. पुं. ( अ. ) परंपरागत पैतृक,
अधिकारः ।
- शुफ़ा, सं. पुं. ( अ ) प्रतिवेशाधिकारः । हकबकाना, क्रि. अ. (अनु. हक्का बक्का) निश्रेष्टी निस्तब्धी जडी, भू, व्य!मुहू ( दि. प. वे. ) । हकला, वि. (हिं. हकलाना ) अव्यक्त- गद्गद वादिन, स्खलितस्वर ।
हकलाना, क्रि. अ. (अनु. हक) गद्गदवाचा बद् ( भ्वा. प. से. ), स्खलद्वाक्यैः - अस्फुटवर्णैः .भाष (भ्वा. आ. से.), स्खल (वा. प. से.) । सं. पुं., स्खलनं, गद्गद अस्पष्ट अव्यक्त,भाषणम् ।
हक़ारत, सं. स्त्री. ( अ.), क्षुद्रता, तुच्छता, लघुता ।
-की नजर से देखना, मु., अवमन ( दि. आ. अ. ), उपेक्ष ( भ्वा. आ. से. ) । हक़ीक़त, सं. स्त्री. (अ.) तथ्यं तत्त्वं सत्यं २. तथ्यवार्त्ता, सत्यवृत्तान्तः । —में, मु., तत्त्वतः, वस्तुत: । हक़ीक़ी, वि. ( अ. ) सत्य, यथार्थ २. निज, आत्मीय, सोदर ३. ईश्वरीय, पारमार्थिक । हक्क्रीम, सं. पुं. (अ.) आचार्य:, विद्वस् २. वैद्यः, चिकित्सकः । -नीम—, सं. पुं., मिथ्या-कु-अनुभवशून्य, वैद्यः । नीम हकीम खतरे जान, लोकोक्ति, ईषज्ज्ञानं भयंकरम्, अल्पबोधो भयावहः । 'हक्कीमी, सं. स्त्री. ( अ. हकीम ) ( यावनं ) चिकित्साशास्त्र २. (यावनी) वैद्यवृत्तिः (स्त्री) । हक़ीर, वि. (अ.) तुच्छ, क्षुद्र २. उपेक्ष्य । हक्क क, सं. पुं. ( अ., हक़ का बहु. ) स्वत्वानि, अधिकारा: (दोनों बहु० ) ।
हकूमत, सं. स्त्री. दे. 'हुकुमत्' ।
हटना
हृतवस्तुनः स्वपार्श्व स्थितिः (स्त्री.) । हज़रत, सं. पुं. (अ.) महात्मन, महाजनः
२. महाशय ! महोदय ! श्रीमन् ! ( संबोधनवचनं ) ३. धूर्त्त, कितव ( व्यंग्य ) | हजामत, सं. स्त्री. (अ.) केशादीनां वपनं, मुण्डनं, क्षौरं २. प्रवृद्धाः श्मश्रुकेशाः (बह.) । -बनना, क्रि. अ., मुण्ड-प-क्षुर्-खुर् ( कर्म. ) । मु., बंच्-शठ्-विप्रलम् ( कर्म . ) । - बनाना, क्रि. स. मुण्ड (भ्वा. प. से., चु. ) क्षुरेण कृT ( तु.प.से.)-छिंदू (रु. प. अ.), क्षुर-खुर् (तु. प. से. ) । मु., धनं हृ ( भ्वा. प. अ. ) २. तड् ( चु. ) । हज़ार, वि. तथा सं. पुं. ( का . ) दे. 'सहस्र' । क्रि. वि., सहस्र- बहु-असंख्य, वारम् । हज़ारा, (फ़ा. ) सहस्रदलं ( पुष्पं ) २. धारायंत्र, दे. 'फौवारा' ।
हज़ारी, सं. पुं. (फ़ा. ) सहस्रिन्, सहस्रयोधा
ध्यक्षः ।
दस--, सं. पुं., दशसहस्रिन् । पंच, सं. पुं., पंचसहस्रिन् ।
- बाजारी, सं. पुं., उच्चनीच विविध सधनाधन,
जनाः ।
हज्जाम, सं. पुं. ( अ. ) नापित:, 'दे. 'नाई' । हट, सं. स्त्री. दे. 'हठ' ।
हटना, क्रि. अ. (सं. घट्टनं> ) स्थानान्तरं या
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |