________________
યોગ પ્રદી૫
૧
आत्मनो ध्यानलीनस्य दृष्टे देवे निरंजने । आनंदाश्रुप्रपातः स्याद्रोमांचश्चेति लक्षणं ॥ ५० ॥ અર્થ : જે તીવારઇ આત્મધ્યાન લયલીન થઈ તે તીવારઇ જેવ નિરંજન દેવ દૃષ્ટિ કરીન દેખઇ અનઇ જેતલુ મહા આનંદ પ્રાપ્ત હઊભું તેતલઇ તેહ યોગીશ્વર ધ્રુવનિશ્ચલપષ્ટ વ્રત્તઇ. એહવે લક્ષણે કરીનઇ યોગીજી ઇ જાંણવઉ || ૫૦ ||
અનુવાદ : જ્યારે નિરંજન દેવાધિદેવનાં દર્શન થાય છે ત્યારે આત્મધ્યાનમાં લીન અનેલા (યોગીની આંખોમાંથી) આનંદનાં અશ્રુ પડે છે અને રોમાંચ ખડાં થાય છે. (યોગીને દેવાધિદેવનું સાચું દર્શન થયાનું) આ લક્ષણ છે. ॥ ૫૦ ॥
संयम नियमश्चैव करणं च तृतीयकं ।
प्राणायामप्रत्याहारौ समाधिर्धारणा तथा ॥ ५१ ॥ ध्यानं चेतीह योगस्य ज्ञेयमष्टांगकं बुधैः । पूर्णगं क्रियमाणस्तु मुक्तये स्यादसौ संतां ॥ ५२ ॥
९
અનુવાદ : યમ, નિયમ, કરણ, પ્રાણાયામ, પ્રત્યાહાર, સમાધિ, ધારણા અને ધ્યાન—એ પ્રમાણે અહીં યોગનાં આઠ અંગો પંડિતોએ (ડાહ્યા મનુષ્યોએ-સજ્જનોએ) જાણવાં. પૂર્ણ અંગથી (સંપૂર્ણ વિધિપૂર્વક) કરાતો તે (યોગ) સજ્જનોની (પંડિત પુરુષોની-ડાહ્યા પુરુષોની) મુક્તિ માટે (કારણરૂપ) અને છે. || ૫૧-૫૨ ॥
૪
१ આ શ્લોકનો S તથા V માં તથા A માં || ૪૯ || નંબર છે. ૨ સંયમો J, S, A. રૂતૃતીયાં (તૃતીયń ?)S. પ્રાળયામપ્રત્યાહાર J, પ્રાળાયામપ્રત્યાહારા S, A, B. (પ્રળાયામપ્રત્યાહારા ?) A. समाधिधारणा S. ६ ज्ञेयमदृष्टांतकं S, A. ७ पूर्णाग ९ આ બન્ને શ્લોક તેમજ તેમનો અર્થ V આ બન્નેના નંખરો અનુક્રમે || ૫૦ || અને || ૫૧ || છે,
મતાં S.
५
૮
S, A, B. માં નથી. S માં તથા A માં
Jain Education International
२८
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org