Yogapradip

Author(s): Amrutlal Kalidas Doshi
Publisher: Jain Sahitya Vikas Mandal

Page 51

યોગ પ્રદીપ
અર્થ : ઇત્યવિમાદિક (ઇત્યેવમાદિક) પાંચ ઈદ્રીય મહા ચંચલ દીસઈ છઈ; પણિ પથક ૨ (પ્રથ પ્રથ) ઇદ્રીતણા વ્યાપાર જજૂઆ બન્નઈ છઇ. અનઈ એહવાં ઈંદ્રીય ચપલ જાણીનઈ રૂંધી નહી. ઈદ્રીય અર્થે આત્મધ્યાન કરવા વાંછઈ પણિ હતણ મન સ્થિર ન થાઈ. અનઈ જઉ મન થિર ન થાઈ તઉ આત્મધ્યાન પ્રમાણ ને થાઈ. જ લગઈ મન વત્તઈ તાં લગઈ આત્મસ્વરૂપિ ન રહિવાઈ. ઈમ જાણીનઈ પહિલ પાંચઈ ઇદ્રીત|ઉ સંવર કરિવઉ. તઉ ધ્યાન પ્રમાણુ થાઈ. ૭૭ | - અનુવાદ: ભિન્ન ભિન્ન વિષયોને પૃથરીતે ઈષ્ટ તેમજ (અત્યંત) ચંચળ એવી બેકાબૂ પાંચ ઈદ્ધિઓ વગેરેમાંથી ધ્યાની (પોતાનું) મન પાછું ખેંચી લે છે. || ૭૭
शमं नीतेषु तेष्वत्र कषायेष्विद्रियेष्वपि । ध्यानस्थैर्यकृते चित्तं कार्य संकल्पवर्जितं ॥ ७८ ॥
અર્થ : શ્યારિ કષાઈ અનઈ પાંચઈ ઈદ્રી એહતણું વ્યાપાર નિવત્તાવીનઈ શમઈ માગ્નિ રઈ (શમતાના માર્ગમાં રોકવા). તેહ કિશિ કારણિ કરી–એહિ કારણિ કરી જેહ આપણું ચિત્ત સ્થિર કરવાતણઈ અર્થિ કપાઈ આરિઇ ઈદ્રી પાંચઈ પવિશ કરવ્યું છે. અનઈ ઇદ્રીતણું અભિલાષ ત્રિવિધિં ૨ (ત્રિવિધ ત્રિવિધે) કપના વર્જિવી. તઉ એણુપરિ ચિત્ત થિર થાઈ. | ૭૮
અનુવાદ: અહીં તે (ચાર) કષાયો અને (પાંચ) ઇંદ્રિયોને ઉપશમ કર્યા પછી પણ ધ્યાનની સ્થિરતા માટે (યોગીએ) ચિત્તને (સર્વ પ્રકારના) સંકલ્પથી વજત કરવું . ૭૮ |
? સં૫નીત v. ૨ આ શ્લોકનો Vમાં ૬૪ નંબર છે, જે ભલથી | ૭૪ ને બદલે લખાયો છે. આમાં તથા A માં ૭૬ | નંબર છે.
૪૨