________________
લતા ૨]
પૂર્વવત કવન-કુંજ
૧૫
ધાત્મક
વિવિધ વિકેહિમા, પૂર્વ
જ આથશે
આમલકા
ના પ્રકાર અને એ
અને એ પ્રમાણે મુખ્યતયા ગદ્યાત્મક એવી આ સુબેધિકા મૂળને. આશય સારી રીતે સમજાવે છે. સાથે સાથે વિવિધ વિષયે ઉમેરી એને પલ્લવિત કરે છે. દા. આચેલક્યાદિ દસ કલ્પ, ૫. કોને મહિમા, પૂર્વે. લખવા માટેની શાહીનું માપ, પર્યુષણ પર્વ સંબંધી પાંચ કૃત્યે,. નાગકેતુની કથા, કલ્યાણ કેની સંખ્યા, ૩૨ લક્ષણો, સ્વપ્નવિચાર, કાર્તિક શ્રેષ્ઠીની અને મેઘકુમારની કથા, દસ આશ્ચર્યો, મહાવીર સ્વામીના, ૨૭ ભવ, રવમનાં પ્રકાર અને ફળ, ત્રિશલાને વિલાપ, જન્મોત્સવ,
આમલકી' ક્રીડા, નિશાળગરણું, “ઐન્દ્ર વ્યાકરણની ઉત્પત્તિ, દીક્ષાને વરડે, મહાવીરસ્વામીને થયેલા ઉપસર્ગો, ગણધરવાદ, માસ, રાત્રિ અને દિવસેના તેમ જ ૮૮ ગ્રહોનાં નામ, ગૌતમરામને વિલાપ, કમઠને ઉપસર્ગ, નેમિનાથની જલક્રીડા અને લગ્નાથે એમનું પ્રયાણ, રાજીમતીને વિલાપ, “ઈવાકુ વંશની સ્થાપના, અષભદેવના સે પુત્ર અને એમની બે પુત્રીનાં નામ, હકારાદિ ત્રણ નીતિ, પાંચ શિલ્પ, પુરુષની ૭૨ અને સ્ત્રીની ૬૪ કળાનાં નામ, શ્રેયાંસ દ્વારા પારણું, મરુદેવીની મુક્તિ ૨૨ દેશનાં નામ, નમિ અને વિનમિતે વિદ્યાનું દાન તેમ જ ભરત અને બાહુબલિનું યુદ્ધ.
પક માં ચૌદ સ્વપ્નનું વર્ણન જે પ્રચલિત છે તેને બદલે સંક્ષિપ્ત વર્ણન પણ મળે છે અને એ તામ્રપત્રારૂઢ કરાવાયું છે. વિનયવિજયગણિએ તે વિસ્તૃત જ વર્ણનને લક્ષીને વિકૃતિ રચી છે.
ઉલ્લેખઆનંદલેખ (લે. ૧૪૫)માં કલ્પસુબેધિકાને ઉલ્લેખ છે. એ આનંદલેખ એના લે. ૨૪૮માં સૂચવાયા મુજબ વાદ્ધિ-નિધાન ચન્દ્રકલા” અર્થાત વિ. સં. ૧૬૯૭માં રચાય છે. “વાદ્ધિને અર્થ “ચાર” થઈ શકે. પરંતુ તેમ કરવા જતાં સુબોધિકાની પ્રશસ્તિ આનંદલેખ રચાયા બાદ રચાયાનું માનવું પડે.
આલોચના-સુબોધિકામાં કલ્પકિરણાવલી અને દીપિકાનાં કેટલાંક વક્તવ્યની આલોચના કરાઈ છે. જુઓ D C G CM (Vol. XVII, pt. 2, pp. 140-141).
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
