________________
१३८
१३७ સંખ્યાવાચક શબ્દોના નિયમો.
૧. ગઠ્ઠાદ સુધીના સંખ્યાવાચક શબ્દો બહુવચનમાં વપરાય છે. અને
તેને પહેલી તથા બીજી વિભક્તિના પ્રત્યયો નથી.
૨. ચોથી તથા છઠ્ઠીના બહુવચનમાં છઠ્ઠ, ઇન્દુ, પ્રત્યયો જ લાગે છે.
૩. બાકીનાં રૂપો રેવ જેવા થાય છે. પરંતુ સુ પ્રત્યય પર છતાં ૩નો
v થતો નથી.
સંધિને લગતા નિયમો :– ૧. બે અક્ષરો મળીને થતા કોઈ પણ જાતના ફેરફારને સંધિ કહે છે. ૨. પ્રાકૃત ભાષામાં :
જુદાં જુદાં પદોમાં બે સ્વરો પાસે પાસે આવે, તો કોઈક વાર સંધિ કરી શકાય છે. અને કોઈક વાર એક પદમાં પણ બે સ્વરોની સંધિ થતી જોવામાં આવે છે. સંધિઓ નીચે પ્રમાણે થાય છે :. મ કે મ પછી, મ કે ૩ આવે તો, મા, રુ કે હું આવે તો , અને ૩ કે ૪ આવે તો , વિકલ્પ થાય છે. મ. ફુ કે પછી ડું કે હું આવે તો હું અને ૩ કે ૪ પછી ૩ કે ૪ આવે તો # વિકલ્પ થાય છે.
૪. પરંતુ
મ, વૃત્ત સ્વર પર છતાં તેની પૂર્વના સ્વર સાથે, અને ક્રિયાપદને અંતે આવેલા કોઈ પણ સ્વરની તેની પછી આવેલા
કોઈ પણ સ્વર સાથે, સંધિ થતી નથી. ૫. સમાસમાં હ્રસ્વનો દીર્ઘ અને દીર્થનો હૃસ્વ સ્વર કરી શકાય છે.
નામો. અO ન. [૪૦] ધન, વસ્તુ. ગુવાર નાન્ય. [૪૦ ] બારણું. માસી ના. [1] આશા, આશા.. હોર ન. [ તo] દોરો. # નાચ. [૪૦] લાકડું.
ઢોલ ન. [ તo] દોષ. #નાન્ય. [૨૦] કપડું.
યૂથ ન. [રે ] દીકરી. નંવ નાન્ય. [૪૦] કલંક, ડાઘ.
નડું ન. [7] નટ. નટ, પત નાન્ય. [7] ખેતર.
નિમિત્ત નાન્ય. [૩૦] કારણ, વાદમ ન. [ત૦] ગર્ભ.
હેતુ, પ્રયોજન. દિમ ના. [ત ] ગર્ભિણી.
વM ન. [ રે ] બાપ. Tદ નાન્ય. [ત ] ગ્રહણ,
વિટ્ટ ન. [૦] દીકરો, બેટો. ઘરણ. લાવી ના. [રે ] ગાય.
ITI ન. [૪૦] ભાષા,
બોલી. દિન. [ત ] ગૃહસ્થ, ઘરધણી જોવાલન ન. [૪૦] ગોવાળ,
રોહિm ન. [૪૦] તે નામની ગોપાત,
ગાય. નઈUત્તા ના. [ 7 ] યજ્ઞદત્તા
વસુભૂઝ ને. [તo] વસુભૂતિ નામની સ્ત્રી.
બ્રાહ્મણ. વ ન. [ ] પૈસા (ભાર).
વાસT નાન્ય. [ રે ] વાસણ. તUT ન. [૪૦] ઘાસ.
વિવાદ ન. [૪૦] વિવાહ, તોન ન. [૪૦] તોળવાનું સાધન.
લગ્ન.
D:\mishra sadhu\prakrta.pm5/3rd proof
