________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૬ જૂન, ૨૦૦૫
કરી. તેથી વિદ્વાનો તેમને સ્યાદવાદ વિદ્યાગુરુ, સ્યાદવાદ વિદ્યાધિપતિ, એક ધ્યાનથી ચોવીશ તીર્થકરની સ્તુતિ કરવાની શરૂઆત કરી. આઠમા અને સ્યાદવાદ માર્ગના અગ્રણી જેવા વિશેષણોથી સંબોધતા થયા. તીર્થકર ચંદ્રપ્રભુની સ્તુતિ કરતાં આંખ ખોલીને ભીમલિંગ પર દૃષ્ટિ
તેઓ વાગ્યા હતા, ‘વામી તુ નન નન:” એટલે કે જે પોતાની કરી ત્યારે તેમને એ જ સ્થાન પર કોઈ દિવ્ય શક્તિથી ચંદ્ર લાંછન વાકપટુતાથી તથા શબ્દચાતુર્યથી બીજાને આનંદ પહોંચાડે અથવા યુક્ત અહંત ભગવાનની જાજરમાન સુવર્ણમય વિશાલ બિમ્બ વિભૂતિ તેના પ્રેમી બનાવવામાં નિપુણતા કેળવે તેને વાગ્મી કહેવાય. સહિત પ્રગટ થતું દેખાડ્યું. આ જોઇને તેમણે મંદિરના દરવાજા
તેમની વચન પ્રવૃત્તિ બીજાના હિત માટે જ હતી. તેઓ સત્યના ખોલી નાખ્યા ને શેષ ભગવાનની સ્તુતિ કરવામાં તલ્લીન થયા. પ્રેમી હતા, યથાર્થ ભાષણ કરતા, પ્રમત્તયોગથી પ્રેરાઈને બીજાને દરવાજો ખોલતાં જે આ મહાત્માને જોઇને શિવકોટી રાજા દુઃખ પહોંચે તેવા સાવદ્ય વચન બોલતા નહિ. અને જરૂર પડ્યે મૌન આશ્ચર્યચકિત થયા. તેમના નાના ભાઈ શિવાયન સહિત યોગીરાજ ધારણ કરતા. તેઓ સંપૂર્ણતયા નિગ્રંથ સાધુ હતા. એક પરિચયમાં સમન્તભદ્રના ચરણોમાં નમી પડ્યા, શ્રી સમન્તભદ્ર ભ. મહાવીર તેમણે ગૌરવ સાથે કહ્યું છે કે તેઓ “નગ્નાટક ને મલમલિનતનું' પર્યત સ્તુતિ પૂરી કરીને હાથ ઊંચા કરી બંનેને આશીર્વાદ આપ્યા. વાળા છે. ભોજનને તેઓએ માત્ર જીવનયાત્રાનું જ સાધન માન્યું તે પછી તેમના મોઢેથી ધર્મનું વિસ્તૃત સ્વરૂપ સાંભળી રાજા ને તેના હતું કે જેનાથી જ્ઞાન, ધ્યાન ને સંયમની વૃદ્ધિ, સિદ્ધિ અને સ્થિતિના નાના ભાઈ સંસાર-દેહ–ભોગથી વિરક્ત થઈ, તેમના પુત્ર શ્રીકંઠને સહાયક થઈ શકે, સુધા પરિષહને સહતા તેમના જીવનમાં “ભસ્મક' રાજ્ય આપી જૈન સાધુ બન્યા, ને કેટલાક લોકોએ શ્રાવક ધર્મ નામના રોગે પ્રવેશ કર્યો. એટલે કે ત્રણ લોકનું ખાવાનું મળે તો અપનાવ્યો. આમ તેમનો આખકાલ પૂર્ણ થયો. દેહ પ્રકૃતિસ્થ થઈ પણ તેટલી જ ભૂખ લાગે ને મહા વેદનાનો અનુભવ થાય. આ ગયો જાણે ફરીથી જૈનમુનિએ દીક્ષા ધારણ કરી. વેદનાથી મુનિજીવનની પ્રતિજ્ઞા નહીં તોડવા, એટલે કે સંલેખના આ ઉપરથી સમજાય છે કે સ્વામી સમન્તભદ્ર કેવા પ્રકારના વિદ્વાન કરવાની પરવાનગી તેમના ગુરુ પાસે માંગી. ગુરુએ યોગબળથી હતા, કેવી ઉત્તમ પરિણતિ તેમનામાં હતી, કેવા મોટા યોગી ને જોયું કે તેનો હજી સંલેખના કાળ પાક્યો નથી અને તેના દ્વારા જ મહાત્મા હતા. તેમના દ્વારા દેશ, ધર્મ ને સમાજની કેટલી બધી સેવા શાસનનો ઉદ્ધાર થવાનો સંભવ છે તેથી સંખના કરવાની ના પાડી. થઈ. સાથે આપણા કર્તવ્યની તેમજ ત્રુટિઓની આપણને જાણ થઈ. ને કહ્યું કે “વત્સ, તારો સંલેખનાનો સમય હજી નથી આવ્યો. તારા સ્વામી સમન્તભદ્ર કુતિત્વ: દ્વારા શાસનનો ઉદ્ધાર થવાની ઘણી જ સંભાવના છે. નિશ્ચયથી તું ૧. આપ્ત મીમાંસા: દેવાગમ સ્તોત્ર પણ કહેવાય છે. શ્લોક કુલ " ધર્મનો ઉદ્ધાર ને પ્રચાર કરીશ. માટે મુનિપદ છોડી રોગને શાંત ૧ ૧૪. અહંત ભગવાનનું આગમ આ દ્વારા વ્યક્ત થાય છે અને કરવા જ્યાં અને જે વેષમાં રહેવું પડે તેમાં રહે. રોગ શાંત થયા તેમનું તત્ત્વ સમજાઈ જાય છે. આ ગ્રંથ પર ૪ ટીકાઓ છે. પછી પાછું જૈન મુનિપણું ગ્રહણ કર. એટલે મારી આજ્ઞા છે કે જે ૨. યુક્તાનુશાસન: ૬૪ પદનો બનેલો આ ગ્રંથ સ્વમત, પરમતના અને જેવી રીતે રોગ શાંત થાય તે કરવાની તને રજા આપું છું.” ગુણ દોષ સૂત્ર દ્વારા માર્મિક રીતે પ્રકટ કર્યું છે અને પ્રત્યેક વસ્તુનું ગુરુની આજ્ઞા શિરોમાન્ય ધરી સમન્તભદ્ર દિગમ્બર વેષ છોડી ક્ષુલ્લક' નિરુપણ ખૂબી સાથે યુક્તિ દ્વારા પ્રકટ કર્યું છે. ન બનતા શરીર પર ભસ્મ લગાવી માનવકલ્લી છોડીને કાંચી ૩. સ્વયંભૂ સ્તોત્ર: બૃહત્ સ્વયંભૂ સ્તોત્ર અથવા સમન્તભદ્ર સ્તોત્ર શિવ કોટી રાજાના ભીમલિંગ નામના શિવાલયમાં રાજાની રજા લઈ પણ કહેવાય છે. ચોવીશ તીર્થકરની સ્તુતિ છે. રહ્યા. રાજા એ તેમની ભદ્રાયુતિ વગેરે જોઈને વિસ્મય પામી શિવ ૪. રત્નકરંડક શ્રાવકાચાર : આ કૃતિ સૌથી પ્રાચીન, સૌથી માની પ્રણામ કર્યા. ઘર્મકૃત્યોના હાલ પૂછી રાજા પાસેથી જાણી અધિકત, લોકપ્રિય અને વધારે પ્રચલિત છે ને સરળ રચના છે. લીધું કે રાજા શિવભક્ત, શિવાચાર, મંદિર નિર્માણના ઇચ્છુક હતા. આ સિવાય તેમની કૃતિઓ જીવસિદ્ધિ, તર્વાનુશાસન, પ્રાકૃત અને રાજાએ તેમને ભીમલિંગમાં બાર ખાંડી અન્નકુટ ધરવાની આજ્ઞા વ્યાકરણ, પ્રમાણપદાર્થ, કર્મપ્રાભૃતટીકા અને ગધહસ્તિમહાભાષ્ય. આપી. આ વાતને ધ્યાનમાં લઈ સમન્તભદ્ર રાજાને કહ્યું કે, હું તમારા આ નૈવેદ્ય ને શિવાપર્ણ કરીશ.’ આમ આ ભોજન સાથે તેમણે
સંદરનું નવું પ્રકાશન મંદિરમાં સ્થાન મળ્યું અને કમાડ બંધ કરી બધાને ત્યાંથી ચાલ્યા
વીરપ્રભુનાં વચનો જવાની આજ્ઞા આપી. ભોજનને જઠરાગ્નિમાં આહુતિ આપતા આપતા એક પણ અન્નનો દાણો ન બચ્યો. તરત જ તેમણે મંદિરના
ભાગ ૧ અને ૨ દરવાજા ખોલી નાખ્યા. રાજાને ને લોકોને આ વાતનું આશ્ચર્ય થયું.
1 ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ બીજા દિવસે પણ અધિક ભક્તિથી ઉત્તમ ભોજન ધર્યું, પરંતુ આગલા
કિંમત: ૧૦૦/- રૂપિયા દિવસના ભરપૂર ભોજનથી જઠરાગ્નિ કંઈક શાંત થયો હતો. તેથી
મંત્રીઓ એક ચતુર્કીસ ભોજન બાકી રહ્યું. ત્રીજા દિવસે અડધું ભોજર બાકી રહ્યું. સમન્તભદ્ર શેષ ભોજનને દેવ પ્રસાદ તરીકે ઓળખાવ્યો. પરંતુ
સંઘને ભેટ રાજાને આ જવાબથી સંતોષ ન થયો. ચોથા દિવસે એનાથી પણ | શ્રી વિક્ટર ફર્નાન્ડિસ (હસ્તે શ્રી રમાબહેન વિનોદભાઈ મહેતા) | વધારે ભોજન વધ્યું હતું તેથી રાજાને વહેમ પડ્યો અને પાંચમા | તરફથી રૂા. ૧,૦૦,૦૦૦/- (અંકે એક લાખ) જમનાદાસ દિવસે રાજાએ ચારે બાજુ સૈનિક પહેરો ગોઠવી દરવાજો ખોલવાની | હાથીભાઈ મહેતા અનાજ રાહત ફંડ માટે ભેટ મળ્યા છે. આજ્ઞા કરી. તે સમયે સમન્તભદ્રને ઉપસર્ગનો ખ્યાલ આવ્યો ને ! તેનો સાભાર સ્વીકાર કરીએ છીએ. ઉપસર્ગની નિવૃત્તિ સુધી શરીરની મમતા છોડી, ખાવા પીવાનું છોંડી
I મંત્રીઓ, Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalt of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Road, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, Sv.e. Road, Mumbai-400 004. Tel: 23820296. Editor: Ramanlal C. Shah.
iટે રજની
પરીપલ પરમ
જો જળજરીપોરેશન લિમિMAR
