________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૬નવેમ્બર, ૨૦૦૫
પ્રોત્સાહિત કરી બાળ સુલભ ઇનામ પણ આપેલું. આવા તો કેટલાક વિદ્વાન મિત્ર ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈએ આ અંકમાં “ચેતનગ્રંથની જીવોને એમણે પૂછ્યું કાર્ય કરાવ્યું હશે ! .
- વિદાય” દ્વારા આલેખી છે એટલે એ હકીકતોને પ્રસ્તુત કરી. રમણભાઇના કયા કયા ગુણોને યાદ કરીએ ? જેટલા યાદ કરો પુનરાવર્તનના દોષથી મુક્ત થવા પ્રયત્ન કરું છું. એટલા આપણે સત્ત્વશીલ થતાં જઈએ.
- એઓ સંઘનો “આત્મા' હતા, છતાં હંમેશાં પોતાને સંધનો - હમણાં મારા મુરબ્બી મિત્ર શ્રી નટવરભાઈ દેસાઈએ રમણભાઇના “સેવક' સમજતા. શરીર અને પ્રાણના અણુએ અણુમાં નમ્રતા જ ગુણો અને વિવિધ ક્ષેત્રે એમના યોગદાન અને મા શારદાની એમની ફોરમતી એવા રમણભાઈને આપણે શત શત વંદન કરી ધન્ય થઈએ પરમ સાધના વિશે વાત કરતાં કહ્યું કે રમણભાઈ પૂર્વજન્મના ભાવિને પ્રકાંડ પંડિતો તો મળશે, કારણ કે પુરુષાર્થથી પાંડિત્ય યોગભ્રષ્ટ આત્મા હતા. મેં કહ્યું મારી સમજ પ્રમાણે હું સંમત નથી પ્રાપ્ત કરી શકાય છે, પણ જેનું જીવન અને કવન, જીવન અને સર્જન, થતો, આવો આત્મા ક્યારેય ભ્રષ્ટ થાય જ નહિ, પણ પોતાના બાકી જીવન અને શબ્દ એકરૂપ જ નહિ, પણ એકરસ હોય એવી વ્યક્તિનું રહેલા કર્મોને ખપાવવા જ જન્મ લે. આવા આત્મા તો પ્રત્યેક જન્મ નિર્માણ કરવા માટે તો કાળને ય તપ કરવું પડશે. ઉર્ધ્વગામી જ હોય, કર્મ ખપાવવાનો ક્રમ પૂરો થાય એટલે દેહને “પ્રબુદ્ધ જીવન'નો આ નવેમ્બરનો અંક ‘શ્રદ્ધાંજલિ' અંક અને વિદાય આપી દે.
ડિસેમ્બરનો “સ્મરણાંજલિ” અંક સ્વીકારો રમણભાઈ ! વનમાં રહે એ ઋષિ હોય, ન પણ હોય, પણ જનમાં રહીને તમારા દર્શાવેલા કાર્યો અમે આગળ ધપાવીએ એ અમારી ઋષિતુલ્ય જીવન જીવે એ ઋષિ હોય જ હોય. પૂ. રમણલજાઈ આવા કાર્યાંજલિ અને ભાવાંજલિ! આશીર્વાદ આપો. જનઋષિ હતા.
આ વ્યક્તિભક્તિ નહિ પણ ગુણભક્તિ કરવાનો તો અમારો અધિકાર રમણભાઈ આ સંસ્થા સંઘનો પ્રાણ હતા. એઓશ્રીની રાહબરીથી છે ! સંઘે અનેરી ઊંચાઇઓ પ્રાપ્ત કરી, એ સર્વ વિગતો આ સાથેના
0 ધનવંત શાહ શોક ઠરાવમાં છે. ઉપરાંત એઓશ્રીના જીવન-સર્જન વિશે મારા
ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ પ્રાર્થના અને ગુણાનુવાદ સભા
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ, સંઘ યોજિત પર્યુષણ હતી. આવી ઋષિનૂલ્ય વ્યક્તિ ભાગ્યે જ જન્મે છે.” વ્યાખ્યાનમાળાના પ્રમુખ અને પ્રબુદ્ધ જીવન'ના તંત્રી ડૉ. રમણલાલ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના પ્રમુખ શ્રી રસિકભાઈ શાહે કહ્યું ચી. શાહનો તા. ૨૪-૧૦-૨૦૦૫ના દેહવિલય થતાં, મુંબઇના હતું કે ડૉ. રમણભાઈ શાહના વિરાટ વ્યક્તિત્વ વિશે ઘણું કહી શકાય પાટકર હૉલ, મરીન લાઈન્સમાં તા. ૨૭-૧૦-૨૦૦૫ના સાંજે અને જેટલું બોલીએ એટલું ઓછું પડે. સિત્તેર વર્ષની વયે તેઓ ૫ થી ૭ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ અને ચીમનલાલ અમૃતલાલ શાહ સંઘના પ્રમુખ તરીકે નિવૃત્ત થયા, પણ મને હંમેશાં તેમનું માર્ગદર્શન પરિવાર તરફથી પ્રાર્થના સભા અને ગુણાનુવાદ સભાનું આયોજન મળતું રહ્યું છે. મને તેઓ પાસેથી પિતા, મોટાભાઈ અને મિત્ર થયું હતું.
સહિત બધાં જ રૂપે પ્રેમ અને માર્ગદર્શન મળ્યાં છે. મને અસંખ્ય પ્રારંભમાં એક કલાક પ્રસિદ્ધ ગાયક કલાકાર શ્રી કમાર ચેટરજીએ પ્રશ્નોના જવાબ તેમની પાસેથી મળ્યાં છે. એમના 'પાસપોર્ટની પાંખે' મીરાં, આનંદઘનજી વગેરેના ભાવભર્યા પદો અને ભજનો પ્રસ્તુત પુસ્તકના વિકલાંગ વાંચકે તેમને પત્ર લખીને આભાર માન્યો હતો, કરી પોતાના ભાવવાહી સ્વર અને સંતોના શબ્દથી વાતાવરણમાં તે વાચકને મળવા તેઓ ગુજરાતના નાનકડા ગામડામાં ગયા હતા. સાત્ત્વિકતા પ્રસરાવી હતી.
તેમની પાસેથી મને કલ્પના બહારનું જ્ઞાન અને જાણકારી મળ્યા ભજન-પ્રાર્થના પછી પ્રારંભમાં ત્રિશલા ઇલેકટોનિકે સાચવી હતા. તેમના માટે શ્રદ્ધાંજલિ શબ્દ વાપરતા મારું રૂવાડું ધ્રુજી જાય રાખેલ ડૉ. રમણભાઈ શાહના પ્રવચનના શબ્દધ્વનિ સંભળાવ્યા હતા છે.' અને પડદા ઉપર ડૉ. રમણભાઈ શાહના વિવિધ ફોટો સ્લાઇડ સાથે
સંઘના ઉપપ્રમુખ શ્રી ચંદ્રકાંતભાઈ શાહે જણાવ્યું હતું કે, “ડૉ. - દર્શાવ્યા હતા.
રમણલાલ શાહ વંદનીય સંતપુરુષ હતા. તેમની પાસેથી મને ઘણું શ્રી ચેતનભાઈ શાહે આચાર્ય ૫. યશોદેવ સૂરિશ્વર મહારાજના જ્ઞાન અને અનેક પ્રશ્નોના ઉકેલ મળ્યાં છે. તેમની સાથે કામ કરવાનું શ્રદ્ધાંજલિ સંદેશાનું વાચન કર્યું હતું.
સદ્ભાગ્ય મને મળ્યું હતું. પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન પછાત ગુણાનુવાદની સભાનું સંચાલન કરતા સંઘના મંત્રી ડૉ. ધનવંત પ્રદેશની સંસ્થાને આર્થિક મદદ કરવા માટે એવી સંસ્થાની તપાસ શાહે પ્રારંભમાં કહ્યું હતું કે “આજ સ્થળે છેલ્લા ચાર-પાંચ વર્ષથી માટે અમે ગુજરાતના ઘણાં ગામડાંઓમાં સાથે ફર્યા છીએ. આવી ડૉ. રમણલાલ શાહ વ્યાખ્યાનમાળાના પ્રમુખસ્થાને બિરાજતા હતા સંસ્થાઓને આર્થિક મદદ માટે કોઇની પાસે ૨કમ માગવી નહિ કે અને આજે એ જ સ્થાને એમની છબી મુકતાં અમે-આપણે સર્વે કોઇને આગ્રહ ન કરવો એવો એમનો નિયમ હતો, અને આશ્ચર્ય અસહ્ય વેદના અનુભવીએ છીએ. ૫. રમણભાઈ હંમેશાં કહેતા કે વચ્ચે માતબર ૨કમ એકઠી થતી અને આજ સુધી લગભગ અઢી પ્રત્યેક પળે, પ્રત્યેક સત્યનો સ્વીકાર કરીએ તો વેદના કે આનંદ કરોડની ૨કમ ૨૧ સંસ્થાઓ સુધી પહોંચી છે અને આ બધી સત્ય અને સુંદર બને છે. આજે આપણે આ સત્યને સ્વીકારવું જ પડે સંસ્થાઓએ આજે સંતોષકારક પ્રગતિ કરી છે. કેટલીક તો વટવૃક્ષ છે. ડૉ. રમણભાઈ સાચા શ્રાવક અને વૈષ્ણવજન હતા. આજે અમારા જેવી વિશાળ બની છે. પૂ. રમણભાઇનો આત્મા જ્યાં હશે ત્યાં અમને માર્થથી તો છાપરું નહિ આખું આકાશ ખસી ગયું હોય એમ લાગે દોરવણી આપતો રહેશે એવી મને શ્રદ્ધા છે.” છે. એઓશ્રીના ગુણોને આપણે ઘરે લઈ જઇએ એ જ એઓશ્રી પ્રત્યેની સંઘના મંત્રી નિરુબહેન શાહે જણાવ્યું હતું કે “ડૉ. રમણલાલ સાચી શ્રદ્ધાંજલિ. એઓશ્રીના જીવન અને સર્જનમાં પૂરી એકરૂપતા શાહના નિધનના સમાચાર સાંભળીને મન વિષાદથી ભરાઈ જાય
