________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૬ ઑગસ્ટ, ૨૦૦૫
ડાંગ સ્વરાજ આશ્રમ-આહવા
1 મથુરાદાસ ટાંક પ્રતિવર્ષ સંઘ તરફથી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન આ સંસ્થાનું શિક્ષણ ક્ષેત્રે સ્તર ખૂબ ઊંચું લાવ્યાં. નિરક્ષરતા નિવારણ આદિવાસી કે પછાત વિસ્તારમાં લોકસેવાનું કામ કરતી કોઈ એક અને પશુ સુધારણા કાર્યક્રમ પાર પાડ્યા અને સંસ્થાને શિક્ષણના સંસ્થાને આર્થિક સહાય આપવા માટે નિર્ણય કરવામાં આવે છે અને ક્ષેત્રે ખૂબ જ ઉચ્ચ આસને બેસાડી. સ્વ. છોટુભાઈ નાયકના તે માટે વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન શ્રોતાઓને અપીલ કરવામાં આવે ૧૯૮૭માં અવસાન પછી બધી જવાબદારી શ્રી ધીરુભાઈ નાયક છે. સંઘ તરફથી આ રીતે અત્યારસુધીમાં સોળ જેટલી સંસ્થાઓને અને શ્રી ઘેલુભાઈ નાયક ઉપર આવી પડી. એમની સાથે છોટુભાઈના આર્થિક સહાય કરવામાં આવી છે.
જમાઈ ગાંડાલાલ પટેલ સંસ્થાનો કારભાર સંભાળવામાં ખૂબ જ - આ વર્ષે ડાંગ જિલ્લામાં આદિવાસી, પછાત અને નિરક્ષર પ્રજા સક્રીય છે. તેઓને ગૃહપતિ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યાં છે. માટે કામ કરતી ડાંગ સ્વરાજ આશ્રમ, આહવાને પસંદ કરવામાં નાયક બંધુઓના નેજા નીચે ડાંગ સ્વરાજ આશ્રમની સાથે કાળક્રમે આવી છે. એનું સંચાલન.નાયક બંધુઓમાંથી હાલ શ્રી ઘેલુભાઈ બીજી પાંચ સંસ્થાઓની સ્થાપના એમના માર્ગદર્શન નીચે શરૂ નાયક કરે છે.
કરવામાં આવી જેનો તમામ વહીવટ અને ખર્ચ ડાંગ સ્વરાજ આશ્રમ આ સંસ્થામાં આજુબાજુના ડાંગ જિલ્લાના નાના નાના કરે છે. સંસ્થાની દરેક પ્રવૃત્તિઓ સરકારી ગ્રાંટ, ખેતીની આવક, ગામડાંઓના બાળકો શિક્ષણ માટે આવે છે. રહેવાશી આશ્રમ ભાડાની આવક ઉપર નિર્ભર રહે છે. તેઓએ કોઈ દિવસ સંસ્થાના શાળામાં બાળકો રહે છે. આ વિસ્તારની પ્રજાને ડાંગી પ્રજા કહેવામાં વિકાસ અને કારભાર ચલાવવા માટે કોઈ પાસે આર્થિક સહયોગ આવે છે. આ પ્રજામાં શિક્ષણનું સ્તર ખૂબ જ નીચું છે. જૂની માંગ્યો નથી કે નથી હાથ લાંબો કર્યો. તદુપરાંત ગુજરાત રાજ્યના માન્યતાઓ અને જૂનવાણી રહેણી કરણીને લીધે એમનો વિકાસ ખૂબ જ અવિકસિત અને પછાત વિસ્તારમાં વસવાટને લીધે ખાસ થયો નથી.
દાતાઓની નજરમાં આ સંસ્થા બહુ આવી નથી. સંઘની પ્રણાલિકા મુજબ આર્થિક સહાય માટે સંસ્થા નક્કી કરતાં સંઘના હોદ્દેદારોએ સંસ્થાની મુલાકાત લીધી ત્યારે સ્કુલમાં પહેલા સંસ્થાની રૂબરૂ મુલાકાત લઈ, સંસ્થાનું કામકાજ સંતોષકારક વેકેસન હતું. સંકુલનું અવલોકન કરતાં એવું અનુભવ્યું કે આ સંસ્થાને લાગે અને ખરેખર સંસ્થાને મદદ કરવા જેવું લાગે તો જ તેની ખરેખર કોઈના સહારાની જરૂર છે. એમણે સહાય માટે હાથ લાંબો ભલામણ સંધની સમિતિમાં કરવામાં આવે છે. તે મુજબ એ નથી કર્યો પણ આપણે તેને હાથ લાંબો કરી આર્થિક સહાય કરવી ૨૦૦૫માં સંઘના કેટલાક હોદ્દેદારો અને અન્ય સભ્યો સંસ્થાની એવું અમને લાગ્યું. શરૂઆતમાં આ સંસ્થાને હરિ: ઓમ આશ્રમ મુલાકાતે મુંબઈથી નીકળી આહવા ગયાં હતાં. ડાંગ સ્વરાજ આશ્રમનો સુરત તરફથી કંઈક મદદ કરી હતી. પરંતુ સંસ્થાના વિકાસ માટે હાલનો વહીવટ સંસ્થાના એક આદ્ય સ્થાપક શ્રી ઘેલુભાઈ નાયક સહાયની હાલમાં ખૂબ જરૂર છે. સંભાળે છે. એમણે અમારું ભાવભર્યું સ્વાગત કર્યું હતું. સંસ્થાની અમારી આ મુલાકાતનો અહેવાલ કાર્યવાહક સમિતિમાં રજૂ સ્થાપના તેમના મોટાભાઈ સ્વ. છોટુભાઈ નાયકના સહયોગથી કરવામાં આવ્યો અને બધાએ પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન ૧૯૪૮માં થઈ હતી. રાષ્ટ્રપિતા ગાંધીજી અને સ્વ. સ૨દા૨ આ માટે અપીલ કરવી એમ સર્વાનુમતે ઠરાવવામાં આવ્યું. વલ્લભભાઈ પટેલના આગ્રહને માન દઈ, પોતે શિક્ષણક્ષેત્રે ખૂબ જ સંઘના સભ્યો, દાતાઓ તથા અન્ય મહાનુભાવોને આ કાર્યમાં ભણેલા હોવા છતાં ડાંગ જેવા અતિ પછાત વિસ્તારમાં ગામડાની સાથ સહકાર આપવા અમારી નમ્ર વિનંતી છે. ગરીબ અને અભણ પ્રજાની સેવા કરવા માટે એમને કહેવામાં આવ્યું અને એ રીતે આ સંસ્થાનો જન્મ થયો છે. મુખ્ય ધ્યેય શિક્ષણને લક્ષમાં
અસ્થિ સારવાર કેન્દ્ર રાખીને આ સંસ્થાની સ્થાપના થઈ.
| સંઘના ઉપક્રમે હાડકાના નિષ્ણાત ડૉ. જમશેદ પીડાવાલા દ્વારા આદ્ય સ્થાપક સ્વ. છોટુભાઈ નાયક અને ઘેલુભાઈ નાયકે સ્થાપેલી હાડકાના દર્દીઓને મફત સારવાર આપવામાં આવતી હતી તે આ ડાંગ સ્વરાજ આશ્રમ સંસ્થાએ શરૂઆતમાં ખૂબ જ લોકચાહના બિલ્ડીંગ રીપેરીંગ/નવું બનાવવાનું હોઈ એમની પ્રવૃત્તિ કામચલાઉ મેળવી હતી-કારણ કે તે અરસામાં સ્વ. છોટુભાઈ નાયક પ્રથમ ધોરણે બંધ કરવામાં આવી છે જેની સૌએ નોંધ લેવા વિનંતી. લોકલ બોર્ડના પ્રમુખ ચૂંટાયા. તેમને ડાંગના છોટે સરદાર' કહેતાં
જયાબેન વીરા
નિરુબહેન એસ. શાહ હતાં. સરકાર તરફથી વધારેમાં વધારે સહાય મળવાથી ડાંગ રાજ્યમાં
સંયોજક
ડૉ. ધનવંત ટી. શાહ
ઓફિસના સરનામામાં ફેરફાર
સં દાનાં પ્રકાશનો - સંઘની હાલની ઑફિસ ૩૮૫, સરદાર વી. પી. રોડ, પ્રાર્થના | | સંઘ તરફથી નીચેનાં પુસ્તકો પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યાં છે: સમાજ ઉપર છે તે બિલ્ડીંગ રીપેરીંગ/નવું બનાવવાનું હોઈ સંઘની
કિંમત રૂા. ઑફિસ કામચલાઉ ધોરણે બીજે ઠેકાણે લઈ ગયાં છીએ. [ T(૧) પાસપોર્ટની પાંખે-૩ રમણલાલ ચી. શાહ ૨૦૦-૦૦ નવું સરનામું : મહંમદી મીનાર, દુકાન નં. ૩૩, ભોંયતળીયે, T(૨) ગુર્જર ફાગુસાહિત્ય
૧૦૦-૦૦ ૧૪ મી ખેતવાડી, મુંબઈ-૪૦૦ ૦૦૪. (૩) વીરમભુના વચનો
૧૦૦-૦૦ ટેલિફોન નંબરમાં કોઈ ફેરફાર નથી.
(૪) સાંપ્રત સહચિંતન ભાગ-૧૫ "
૮૦-૦૦
(૫) જિન તત્વ ભાગ-૮ " સર્વને વિનંતી કરવામાં આવે છે કે સંઘ સાથે બધો પત્રવ્યવહાર
''
૫૦-૦૦
T(૬) આપણા તીર્થકરો તારાબહેન ૨. શાહ ૧૦૦-૦૦ હવેથી નવા સરનામે કરવો.
(૭) જૈન ધર્મનાં ડૉ.બિપિનચંદ્ર હી. કાપડિયા અને D મંત્રીઓ
પુષ્પગુચ્છ ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ ૧૦૦-૦૦