________________
હલકીપાયરીના જીવોની રક્ષા માટે ઊંચી પાયરીના જીવાત્માઓએ પોતાનું બલિદાન આપવું પડે. આજકાલના જીવનમાં એવા દેવત્વ'ની ગંધય નથી. પરંતુ મનુષ્યત્વ પણ અલ્પાંશે જ રહેવા પામ્યું છે. એટલું જ નહિ પણ અમાનુષીપણું પણ દેખાવા લાગ્યું છે.”૨૨
આ મહાવીર-મિશન કોન્ફરન્સ માટે કચ્છમુનિ પરિષદનાં શ્રી રત્નચંદ્રજીએ પાલનપુરથી અને વિદ્વાન મુનિશ્રી ત્રિલોકચંદ્રજી એ કચ્છ - અંજારથી પ્રશંસાપત્ર મોકલ્યા હતા જે નોંધનીય છે. ૨૩
કચ્છમાં જૈનમુનિઓએ એકય સાધવાના ઘણા પ્રયત્નો કર્યા છે. સાથે જૈનધર્મની સાચી ઓળખ ઊભી કરવા પણ અથાગ પરિશ્રમ કર્યો છે. કચ્છમાં મુનિશ્રી કલ્યાણચંદ્રજી એ તો કચ્છ પ્રદેશનાં દહેરાસરોમાં કેસર વાપરવાનો રિવાજ પણ બંધ કરાવેલ. પણ પાછળ થી ફરી કેસરપૂજા ચાલુ થઈ. તેમનો હેતું એવો હતો કે શુદ્ધકેસરના અભાવને કારણે તેનો ઉપયોગ સદંતર બંધ કરવો જોઇએ.૨૪
જખોનો ઝઘડો -
શ્રી વિદ્યાવિજયજીએ મારી કચ્છયાત્રા માં નોંધ્યું છે કે જખૌતીર્થના વહીવટ સંબંધી વર્ષોથી ચાલતા ઝઘડાએ ભયંકરરૂપ પકડેલું આપસની તકરારોને કારણે મંદિરના દરવાજા પણ બંધ રહેલા, પૂજા – પ્રક્ષાલ અને ભાવિક સ્ત્રીપુરુષોને દર્શનાદિ પણ બંધ રહેલું. જખૌના મંદિર અને મહાજનના વહીવટ સંબંધી બધી બાબતની તપાસ કરીને ફેંસલો આપવા માટે મુનિશ્રી વિદ્યાવિજયજી, શેઠ ચાંપશીભાઈ કુંવરજી તથા શા માણેકજી હંસરાજ ને ‘લવાદ’ મુકરર કરેલા. અને બન્ને પક્ષોએ જણાવેલ કે ‘લવાદ' નો ફેંસલો દરેકને મંજૂર રહેશે. ૨૫
શ્રી વિદ્યાવિજયજીએ તપાસ કરતાં જણાયું કે જખૌના ઝઘડાનું મૂળકારણ ‘વહીવટી હક્ક” નું છે. તેમણે નોંધ્યું છે કે, ધાર્મિક કે સામાજિક કોઇપણ સંસ્થામાં તકરારો ઊભી થવાનાં મુખ્ય બે કારણો હોય છે. “માલિકીહક્ક’ અને ‘વહીવટીહક્ક' જખૌના સમસ્ત સંઘમાં બે પક્ષ પડી ગયા હતાં. એકપક્ષ જે શેઠપક્ષ” જેનાં આગેવાન શેઠ ચાંપશી કુંવરજી હતાં. તેમનું કહેવું હતું કે અમારા દાદાશેઠ જીવરાજ રતનશીએ ‘રનટૂંક’ નામનું મંદિર બનાવ્યું તેની પ્રતિષ્ઠા સં. ૧૯૦૫ (ઈ.સ.૧૮૪૯) માં થઈ ત્યારથી આ
કચ્છમાં જૈન સંસ્કૃતિ- એક દષ્ટિપાત
૫૬
