________________
અનુમાન કરે છે. બર્ગેસ, વોટસન વગેરે દ્વારા પ્રસ્તુત સૂચનાઓની તુલનામાં આ સમયાવધિ વધારે ઔચિત્યપૂર્ણ લાગે છે. તેના પિતાનું નામ સાલ્ટ (સોલક) અને માતાનું નામ હતું. લખમી (લક્ષ્મી) તેઓ ત્રણ ભાઇઓ - જગડૂ, રાજ અને પદ્મ હતા. આ ત્રણેમાં જગડૂશાહ મોટા હતા. જ્યારે ‘અચલગચ્છ દિગ્દર્શન’ - પૃ.૪૭૩માં ચાર ભાઇ હતાં તેવી નોંધ છે. જગડૂ, વીરપાલ, વિજ્યપાલ, અને ભારમલ.
જગડૂશાહનાં લગ્ન યશોમતી સાથે થયાં હતાં. તેને સાત પુત્રો અને એક પુત્રી હતી. જગડૂશાહ સ્વયં જૈનધર્મના ચુસ્ત અનુયાયી હતા. પરંતુ તેઓ સાંપ્રદાયિક ન હતા. તેમનામાં સંકીર્ણ મનોવૃત્તિનું તો નામોનિશાન ન હતું. મુસ્લિમ અતિથિઓ માટે તેમણે ભદ્રેશ્વરમાં ખીમલી મસ્જીદ બંધાવી, ઓખામંડળમાં હરસિદ્ધિમાતાનું સ્થાનક સ્થાપિત કરાવ્યું, ભદ્રેશ્વરમાં તેમણે એકાવન જિનપ્રાસાદ બનાવ્યા. જો કે આજે તે બધાનું અસ્તિત્વ રહ્યું નથી. તેમાનાં કેટલાંકના ખંડેર માત્ર મોજૂદ છે. એક અન્ય પરંપરાનુસાર તેમણે ભદ્રાવતી નગરીમાં ૧૦૮ જૈનમંદિર બંધાવ્યાં હતાં. ધાર્મિકવૃત્તિના આ ધનાઢ્ય વેપારીએ જુદાજુદા ધર્માવલંબીઓની સુવિધા માટે અનેક ધાર્મિક સ્થાનોનું નિર્માણ કર્યું હતું. આચાર્ય ૫૨મદેવસૂરિએ શુભમુહૂર્ત જોઇ જગડૂશાહને સંઘાધિપતિનું તિલક કર્યું. એ પછી તો જગડૂશાહ માટે માર્ગ ખૂલી ગયો. તેઓ ત્રણ ત્રણવાર શાનદાર સંઘ લઇને શત્રુંજયતીર્થની યાત્રાએ ગયા. રેવંતગિરીતીર્થની યાત્રાર્થે પણ સંઘ આયોજિત કર્યા. વિશેષમાં ભદ્રાવતીના રક્ષણ માટે ચારે બાજુ કોટ બંધાવ્યો. જગરૂશાહના સમયમાં કચ્છમાં જામઓઢાનું (ઇ.સ.૧૨૧૫-૧૨૫૫) રાજ્ય હતું.૩
એ સમયે ભદ્રેશ્વર ગુજરાતના તાબામાં હતું અને ગુજરાતના ભીમદેવની સત્તા નબળી પડતા થરપારકરનો અભિમાની રાજા પીઠદેવ ભદ્રેશ્વર ધસી આવ્યો. અને આ કિલ્લાને તોડી નાંખ્યો પરિણામે ભદ્રેશ્વર ૫૨ પ્રત્યેક્ષ ક્ષણે ભય તોળાતો હતો. ત્યારે જગડૂશાહને કિલ્લો બાંધવાનો વિચાર કર્યો. અભિમાની પીઠદેવે ધમકી આપી પરંતુ તેની પરવા કર્યા વિના છ માસમાં કિલ્લો તૈયાર કરી દીધો.૪
વિ.સં.૧૩૧૧ (ઇ.સ.૧૨૫૫) માં જગડૂશાહ એક વખત પરમદેવસૂરિ આચાર્યનું વ્યાખ્યાન સાંભળવા ગયા ત્યારે ‘દાન’ વિશે વ્યાખ્યાન આપ્યા પછી ગુરુદેવે જગડૂશાને એકાંતમાં બોલાવીને કહ્યું : ‘“તમારી લક્ષ્મીના
કચ્છમાં જૈન સંસ્કૃતિ – એક દૃષ્ટિપાત
૬૫
