________________
સ્થાનક નં.૨ (લાલ સ્થાનક) સંવત ૧૯૭૫ (ઈ.સ. ૧૯૧૯) માં કારતક સુદ ૫, ના રોજ સંઘના આગેવાન શ્રીયુત દેસાઈ દામોદરભાઈ કરમચંદભાઈ ભુજવાલાનાં કુટુંબીજનોએ બંધાવ્યું અને શ્રી સંઘને સુપ્રત કર્યું. પાછળથી સંવત ૨૦૩૮ (ઇ.સ. ૧૯૮૨) માં આ સ્થાનક પર પાઠશાળાનો હોલ બાંધવામાં આવ્યો. પE
(૨) છ કોટિ જેન સ્થાનકો -
આ સંઘના ત્રણ સ્થાનકો છે. કચ્છના દિવાન શ્રી વાઘાપારેખના પ્રયત્નોથી ભુજમાં લોકોક્તિ મુજબ આશરે ૨૦૦ વર્ષ પહેલાં સ્થાનકવાસી છ કોટિ સંઘની વ્યવસ્થિતરૂપે શરૂઆત થયેલી. પહેલા સ્થાનક સાથે સ્થાનકહોલ નવું બાંધવામાં આવેલ છે. તે જગ્યા આશરે ૧૪૫ વર્ષ પહેલા વોરા ખેતશી ગોડલજી પાસેથી ૨૫૦ કોરીથી શ્રી સંઘે ખરીદેલ.
કથાસૂત્ર અનુસાર બીજુ સ્થાનક લગભગ ૨૦૦ વર્ષ જૂનું છે. જેનું સમારકામ આજથી ૯૪ વર્ષ પૂર્વે કરવામાં આવેલ. નવા સ્થાનકનું બાંધકામ શ્રી સંઘ દ્વારા ઇ.સ. ૧૯૭૮-૭૯ નાં વર્ષમાં પૂરું કરવામાં આવેલ.
ભુજનાં વિજયનગર વિસ્તારમાં “માતુશ્રી કેસરબાઈ જૈનભુવન'નાં નામથી ઓળખાતું સ્થાનક વર્તમાનકાળે સાધુ-સાધ્વીઓ માટે બહુ જ શાતાહારી પુરવાર થયું છે. ૨૭ (૩) આઠ કોટિનાની પક્ષના સ્થાનકો -
આ સંઘના ત્રણ સ્થાનકો છે. જે વાણિયાવાડ વિસ્તારમાં આવેલાં છે. સ્થાનક નં.૧ જૂના સ્થાનક તરીકે ઓળખાય છે. સ્થાનક નં.૨ તળાવશેરીમાં આવેલ છે. સંઘભાઈઓનો વસવાટ ભુજ ગામની બહાર વધતાં સોસાયટી વિસ્તારમાં જૈનશાળાની બાજુમાં એક સ્થાનક (આરાધનાગૃહ) સ્થાપવામાં આવ્યું છે. હાલમાં ભાનુશાલીનગર અને ભક્તિપાર્કમાં પણ સ્થાનકોનું નિર્માણ થયું છે.
આમ કચ્છમાં જૈનસંસ્કૃતિનાં હાર્દ સમા ઘણા જૈન તીર્થો અને સ્થાનકો આવેલા છે. જે જૈનોની ઉત્કૃષ્ટ ધાર્મિક ભાવના દર્શાવે છે.
તારતમ્યઃ
જૈનધર્મ' અંતર્ગત જેટલું સંશોધન કાર્ય થાય તેટલું ઓછું છે. પણ જૈન સંસ્કૃતિ સંદર્ભે જૈનપ્રજાનો ઇતિહાસ એક અલગ દ્રષ્ટિકોણથી આલેખાય
ચ્છમાં જૈન સંસ્કૃતિ- એક દષ્ટિપાત
૧૪૬