Book Title: Karmagrantha Part 2 Karmastav Tika
Author(s): Devendrasuri, Abhayshekharsuri, Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat

Previous | Next

Page 121
________________ ૧૨૦ | દ્વિતીય કર્મગ્રંથ ન (કર્મપણે પરિણામ પામવા રૂપ આત્મત્વનો) લાભ થયો છે તે સત્તા. આત્માની સાથે કર્યો કાં તો બાંધવા દ્વારા આવે છે. અથવા સાતાદિ અન્ય પ્રકૃતિઓ બાંધીને અન્ય અસાતાદિમાં સંક્રમાવવા દ્વારા પણ “અસાતાદિ” રૂપે કર્મવ આવે છે. તથા ઉદ્વર્તના-અપવર્તના દ્વારા પણ દીર્ઘસ્થિતિરૂપે અને લઘુસ્થિતિરૂપે કર્મવ આવે છે. આ રીતે બંધાદિ (બંધ-સંક્રમાદિ) દ્વારા જે પુગલ પરમાણુઓમાં “કર્મ–” આવ્યું છે તે કર્મોનું આત્માની સાથે રહેવું. તેને સત્તા કહેવાય છે. બંધમાં આઠ કર્મોની ઉત્તર પ્રવૃત્તિઓ ૧૨૦ છે. ઉદય અને ઉદીરણામાં ૧૨૨ છે. પરંતુ સત્તામાં ૧૪૮ અથવા ૧૫૮ ની સંખ્યાની પૂર્વાચાર્યોએ વિવક્ષા કરી છે. અહીં ગ્રંથકારશ્રી ૧૪૮ની સંખ્યા સ્વીકારીને સત્તા જણાવે છે. પાંચ બંધન, અને પાંચ સંઘાતન એમ ૧૦ પ્રકૃતિઓ બંધ-ઉદય-ઉદીરણામાં શરીરની અંદર જે ગણાય છે તે સત્તામાં જુદી ગણાય છે. તથા વર્ણ-ગંધ-રસ અને સ્પર્શ એમ સામાન્ય ચાર ભેદોના અનુક્રમે ૫-૨-૫-૮=૨૦ જે ઉત્તરભેદો છે તે ગણાય છે એટલે કુલ ૧૪૮ની સત્તા અહીં વિચારાશે. મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકથી ઉપશાન્તમોહ ગુણસ્થાનક સુધી ૧૪૮ની સત્તા હોય છે. ફક્ત બીજા-ત્રીજા ગુણસ્થાનકે જિનનામકર્મની સત્તા હોતી નથી, એટલે ૧૪૭ની સત્તા હોય છે. કારણકે જિનનામકર્મ સમ્યક્ત્વવાળા ગુણસ્થાનકોમાં જ બંધાય છે. માટે ત્યાં જ સત્તા હોઇ શકે છે. તથા જિનના બાંધ્યા પછી ચૌદમા ગુણસ્થાનક સુધી ઉપર જીવ જાય છે તેથી ત્યાં પણ જિનનામની સત્તા હોય છે. પરંતુ જિનનામ કર્મ બાંધ્યા પછી જીવ તેવા પ્રકારના અધ્યવસાયોના અભાવે બીજે-ત્રીજે ગુણકાણે આવતો નથી. માટે બીજા-ત્રીજા ગુણસ્થાનકે જિનનામકર્મની સત્તા હોતી નથી.. પ્રશ્ન- જો જિનનામકર્મ બાંધ્યા પછી બીજે-ત્રીજે ગુણઠાણે આ જીવ ન આવતો હોય તો પહેલા ગુણઠાણે તો નહીં જ આવતું હોય. માટે પહેલા ગુણઠાણે પણ જિનનામકર્મની સત્તા ન સંભવવી જોઇએ? Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180