________________
પ્રકારના
તેમણે કહ્યું; ' તમે તઃકરણથી શરીરને કોઇ અવયવ સૂચિત કરવા માગતા હૈ તે તેવા કોઈ અવયવનું વર્ણન આધુનિક શરીર–વિજ્ઞા નમાં આવતું નથી, પરંતુ તમે અંતઃકરણના અથ અંદરની ઇન્દ્રિય અર્થાત્ મન કરતા હત તે સંબંધી કેટલુંક વર્ણન માનસશાસ્ત્રમાં પ્રાપ્ત થાય છે. આપણા શરીરમાં અનેક મનેાવ્યાપારા ચાલે છે, એ નિશ્ચિત છે. આ મનાવ્યાપારાના મુખ્ય આધાર જ્ઞાનત તુ ઉપર છે. જેમકે આપણે કેઈ વસ્તુને અડીએ, ચાખીએ, સૂધીએ કે જોઈએ તે પ્રથમ તેની અસર જ્ઞાનતંતુઓ ઉપર થાય છે, . તેના દ્વારા સંદેશા મગજમાં પહોંચે છે, અને ત્યાં નિય થાય છે, કે વસ્તુને અડકયા, ચાખી, સૂંઘી કે જોઇ તે અમુક છે, આ ક્રિયાને સામાન્ય રીતે વિચાર કહેવામાં આવે છે, પછી લાગણીનુ સંવેદન થાય છે. ‘ જેમકે આ કેરી બહુ સરસ છે.! તેના રૂપ રંગ કેવા સુ...દર છે! તેની તેની વાસ કેવી મધુર છે! પછી ઇચ્છા છે. જેમકે હુ આ કેરી ખાઇને તૃપ્ત થાઉં, એટલે હાથ લંબાય છે, કેરીને ઉપાડી લે છે, ચાકુ કે છરીથી છેલે છે, અને તેના કકડા કરી માંમાં મૂકે છે, તેથી જીભને સ્વાદ આપે છે અને એક પ્રકારની તૃપ્તિ અનુભવાય છે. આ પરથી તમે સ્પષ્ટ જોઇ શકશે, કે-જેને આપણે અંતઃકરણ અથવા મન કહીએ છીએ, તે એક પ્રકારની યાંત્રિક ક્રિયા જેવી ક્રિયા છે, આમાં અધકાર અને પ્રકાશની કલ્પનાને અવકાશ જ કયાં છે? માટે મહેરબાન! જરા પ્રેક્ટીકલ (વ્યવહાર) થાઓ અને કાઈ હુન્નર– ઉદ્યોગના વિચાર કરે, જેથી એ પૈસાની પ્રાપ્તિ થાય અને જીવન સુખી મને,
થાય
આટલ ખેલી મારા વિદ્વાન મિત્રે તેમનુ
• કલ્યાણ : મા-એપ્રીલ : ૧૯૫૮ : ૧૫ : વકતવ્ય પૂરૂ કર્યું. અને મારી સામે ક્રુતૂહલ દષ્ટિથી જોઈ રહ્યા.
YYw!
www.
વ દરમીયાન ૮૫૦ પેજનુ વાંચન આપવા છતાં વાર્ષિક લવાજમ
હિંદુ માટે
શ. ૫-૫૦
પરદેશ માટે રૂા.
2
૬-૦૦
4
•MMMM ⌁MMMMMMMM.
મને લાગ્યું કે હું ખાટા સ્થાને આવી ચડયા છુ. જો મારે પ્રકાશની ઈચ્છા હતી તે એવાં સ્થાને જવુ જોઈતું હતું કે જ્યાંથી થોડો ઘણા પણ પ્રકાશ મળી શકે; પરંતુ અહીં તે અમાર! ક્રુરતાં ચે વધારે અંધારૂ છે. આધુનિક શિક્ષણુ પામેલા ઘણુા ખરા ગ્રેજ્યુએટ અને કોલેજિયનાની આજ સ્થિતિ છે ? તેએ શરીરશાસ્ત્ર, પદાર્થ વિજ્ઞાન, રસાયણશાસ્ત્ર તથા બીજા જે વિષય શીખે છે, તેમાં કાઈ સ્થળે આત્મતત્ત્વની સિદ્ધિ આવતી નથી, એટલે તેનાં અનુસંધાનમાં થતી પુણ્ય-પાપની વિવેચના કે પૂજા-પ્રાર્થનાની વાત તા હોય જ કયાંથી ? આ સમૈગોમાં અંતરને અજવાળવાની તેમને હુમ્બક લાગે–નિરથ ક જણાય તેમાં કોઈ નવાઇ નથી, હું આ પરિસ્થિતિથી ઘણા અંશે પરિચિત હતા, એટલે મારા વિદ્વાન મિત્રના ખુલાસાથી મને ન તે અધિક આશ્ચર્ય થયુ કે ન તે વિશેષ ખેદ થયેા.
વાત
મે સ્વસ્થ અને શાંત ચિત્તે તેમને પૂછ્યું: તમે શરીરને શું માના છે?"
