________________
૭ ૮૨ : રાજદુલારી :
રીતે સાંભળી લીધી હતી અને એ વાત પાછળ રહેલા પ્રેમની ભાવના જાણ્યા જોયા વગર અથવા તો પત્નીના આજ સુધીના નિર્દોષ અને પ્રેમાળ વનની સમીક્ષા કર્યાં વગર અથવા તે સાંભળેલી વાત પાછળ રહેલા સત્યની પરીક્ષા કર્યાં વગર તેણે એમ જ માની લીધું હતું કે પિયરમાં કાઇ કુમાર સાથે તે પ્રેમમાં પડી છે અને આજ પણ પૂના પ્રેમ ભૂલી નથી. અહીં પૂર્ણ સુખ મળવા છતાં એનું હૃશ્ય તા પોતાના પ્રેમીને મળવા જ ઝંખી રહ્યું છે. ખરેખર, સંસારમાં નારી જ સૌથી વધારે ગહન, ભેદભરપુર અને વિશ્વાસધાતિની જ છે.! એના પ્રેમીની ભેટ જોતાં જ એના હૈયામાં કેટલી ઉર્મિઓ થનગનવા માંડી હતી?
રાજા શંખના હૃદયમાં વહેમનું વિષ ઉભરાયું, તે રાજભવનમાંથી બહાર નીકળીને સીધો પેાતાની અશ્વશાળાએ ગયા.
મનમાં જ્યારે કુતર્કતા વાસે! થાય છે ત્યારે શું કરવુ અને શું ન કરવું, એ બધુ ભુલાઇ જાય છે.
પેાતાના પ્રિય અશ્વ લઈને તે બહાર નીકળી ગયા. સાથે કાઇ માણસાને શુ ન લીધા. પ્રથમ એના મનમાં થયું કે શ્રીત્તને મળવા ન પણુ તરત વિચાર ચંચળ બની ગયેા. કલાવતી જેવી વિશ્વાસધાતિની નારીની શેાધ કરનાર એજ છે. એની પાસે જવાથી હઠ્યને શાંતિ નહિ મળે !
આમ વિચારી તે નગરીની બહાર નીકળી ગયા.
માનવી જ્યારે હક્કને શાંત કરવા ભટકે છે ત્યારે એમ જ થાય છે તે શાંતિને બન્ને અશાંતિ જ ઝીલતા હાય છે. કારણ કે શાંતિ બહારની કોઈ ચીજ નથી, બહારથી મળી શકતી નથી, એ તો ય-મનમાં જ ભરેલી હાય છે.! પરંતુ વહેમ અથવા અજ્ઞાનની આંધિ યગે છે ત્યારે માનવી પોતાની શાંતિ પોતામાંથી મેળવવાને પુરૂષા કરી શકતા જ નથી, એ બહાર ઘુમ્યા કરે છે. અને શાંતિના ક્હાને અશાંતિના ઉચાળા બાંધ્યા કરે છે.
એકાદ પ્રહર પતિ આયડીને રાજા શંખ પાછે વળ્યા. તેણે મનથી નક્કી કર્યું કે આવી દુષ્ટ અને પરપુષમાં આસક્ત રહેલી પત્નીનું માઢું જોવું તે
જીવનને અંગારા ચાંપવા બરાબર છે, તેમ પત્નીના દુષ્ટત્વને બન્ને ન આપવા તે પણ મેટામાં મેટા
અન્યાય છે.
તા પછી શું કરવું?
હા, આઠેક દિવસના પ્રવાસે ચાલ્યા જવું. પત્નીને કાઈ જાતની શંકા ન આવે તેવા વર્તાવ રાખવે અને દેવશાલનું પ્રતિનિધિમંડળ વિદાય થયા પછી...
ના...ના... કલાવતીને પિયર ન જ મેાકલવી... મારે પણ કયાંય જવું નહિ...ઠંડા કલેજે રાજભવનમાં જ રહેવું અને એ દુષ્ટાના હૃદયના અભ્યાસ કરવા.
def
આવા અનેક વિચાર કરતા કરતા રાજા શખ રાજભવનમાં આવી પહોંચ્યા.
આ તરફ રાજદુલારી હાથમાં વવલય ધારણ કરીને હર્યાં ભર્યાં હદયે સ્વામીને બતાવવા ગઇ હતી .. પણ સ્વામી તે। ચાલ્યા ગયા હતા. એના મનમાં થયું કે કંઇ કામકાજના અંગે બહાર ગયા હશે. એના દિલમાં એવી તે। શંકા પણ નહેાતી કે સ્વામીના પ્રાણને વહેમરૂપી અગ્નિકણુ દઝાડી જશે!
રાજા શંખ ભવનમાં દાખલ થયા કે તરત એક પરિચારિકાએ આવી નમસ્કાર કરતાં કહ્યું: “મહાદેવી આપને કયારનાં યાદ કરે છે...'
“મહાદેવીએ ભાજન કરી લીધું?’’
“ના, મહારાજ ! આપની રાહ જોઈ રહ્યા છે.” દાસીએ જણાવ્યું:
કેટલા દંભ ! હાથમાં પ્રિયતમનાં કંકણ પડયા હાય પછી ભુખ શેની લાગે ? રાજા શખે કહ્યું: “તું મહાદેવીને કહે, હું ભેાજનગૃહમાં આવું છું.'
કહી રાજા શખે પોતાના ખંડમાં પ્રવેશ કર્યાં. ત્યારપછી વસ્ત્રો ખલાવી હાથ માં ધાને ભોજનગૃહમાં ગયા.
કલાવતી રાહ જોતી ઉભી હતી. સ્વામીને જોતાં જ તે હું ભર્યાં સ્વરે ખેલી ઉઠી. ‘આપના અદનથી હું વ્યાકુળ બની હતી... આપ કયાં ગયા હતા?”’
કૃત્રિમ હાસ્ય સહિત રાજા શખે કહ્યું:
