________________
૬ ઉરઃ પરિમલ અમેરિકાના પ્રમુખ વિલ્સનના શબ્દ વિસને ગુમાવી નહતી, થડે સમય પણ
અમેરિકાના નામાંક્તિ પ્રમુખ વિલ્સને તેણે નિરર્થક વેડફ નહોતે. પિતાના જીવનમાં આગળ વધવા કે પ્રબલ એકવીસ વર્ષની ઉંમર સુધીમાં એક હજાર પુરૂષાર્થ કર્યો છે તે તેના શબ્દોમાં આપણે સારાં પુસ્તક વિલ્સને વાંચ્યા હતાં, જોઈએ.
પ્રખ્યાત અંગ્રેજ વૈજ્ઞાનિક ડેવિડ તેઓ લખે છે કે,
જ્યારે હું દસ વર્ષને અને ત્યારે મારી ભયંકર દરિદ્રતામાં મારો જન્મ થયે
માતાએ આંખમાં આંસુ સાથે મને સુતરના હતું. મારાં પારણાને અને ગરીબાઈને બિલકુલ
કારખાનામાં મૂક હતે. છેટું નહોતું. ક્યારેક એવું બનતું કે હું
પ્રાતઃકાળે છ વાગે મારે કામ ઉપર જવું રોટલે મારું અને ઘરમાં રહેલે ન હેય!”
પડતું. મારી સામે કાંતવાના સંચા ઉપર હું - દસ વર્ષની ઉંમરે હું ઘર છોડી કમાવા અભ્યાસનું પુસ્તક રાખતે અને કામ કરતા માટે નીકળ્યું હતું.
વાંચે જતે. લાગેટ અગીઆર વર્ષ સુધી મેં ઉમેદવાર
મેં પહેલા અઠવાડિયાના પગારમાંથી લેટિન તરીકે કામ કર્યું છે. દરવર્ષે એક મહિને મેં વ્યાકરણ ખરીદ કર્યું. શિક્ષણ લીધું હતું.
બે કલાક ‘હું રાત્રીશાળાએ જતા. ઘેર આટલી સખ્ત મહેનત પછી બળદની બે આવ્યા પછી હું મોડી રાત સુધી અભ્યાસ જેડ અને છ ઘેટાં મને મળ્યાં. જેની કિંમત કરતે. ૮૪ ડોલર મને ઉપજી.
મારી માતા હું સૂઈ જાઉં તે માટે મને આનંદ-પ્રમોદ માટે મેં કયારેય એક પણ ધમકાવતી અને મિણબત્તી ઝુંટવીને લઈ જતી. ઓલર ખર્ચો નથી. હું એકવીશ વર્ષને થયે
' હું પચીસ વર્ષને થયું તે પહેલાં મેં ત્યાં સુધી એક એક પેની પણ ગણ જોતો.
* અંગ્રેજી ભાષા, વૈદક ભુસ્તર વિધા તથા વનમાઈલેની કંટાળા ભરેલી મુસાફરી કર- સ્પતિ શાસ્ત્રને અભ્યાસ પુરો કર્યો હતે. - વાને અને “કંઈક મહેનતનું કામ આપે”
પ્રખ્યાત અંગ્રેજ શેધક અને મિશનરી એમ કહેવાને મને અનુભવ છે.
ડેવિડ લિવિસ્ટને આ રીતે અભ્યાસ કરીને હું એકવીશ વર્ષને થયે ત્યારે જંગલમાં પોતાના જીવનનું શિલ્પ ઘડ્યું હતું અને જતે, બળદ હાંકતે, લાકડાં ચીરતે. સવાર આફ્રિકાના અજ્ઞાન માનવીઓની સેવામાં આખું પડતાં પહેલાં હું ઉઠતે અને અંધારું થઈ જીવન ગાળ્યું હતું. ગયા પછી પણ સખ્ત મહેનત કરતા.”
સાર સંગે પ્રાપ્ત હોવા છતાં સ્વસુધાઆ શબ્દ અમેરિકાના પ્રેસિડેન્ટ વિલ્સ- રણ માટે જેમને પ્રમાદ છે તેમને આ પ્રસંગે નની ડાયરીમાંથી નેંધીને મુક્યા છે. શરમાવે તેવા છે.
આગળ વધવાની એક ક્ષણ તક યુવાન
