________________
૪૬
આ દષ્ટાંત પરથી કહી શકાય કે અમાસને પૂનમ બનતાં ભલે પંદર દિવસ લાગે, પરંતુ પ્રખર જ્વાળામુખી જેવા માણસને ફૂલ જેવા કોમળ બનતાં માત્ર ક્ષણ જ લાગે છે.
યાદ આવે છે અત્યારે એક બીજી વાત.
નંદીષેણ મુનિ એક વખત ગોચરી વહોરવા નીકળ્યા. પહોંચી ગયા એક એવા ઘેર જ્યાં ધર્મલાભને બદલે અન્ય કોઈ લાભ લેવાની ઇચ્છા તે ઘરની સ્ત્રીએ વ્યક્ત કરતાં કહ્યું, “ધર્મલાભની નહીં, અર્થલાભની વાત કરો.” મુનિને અપમાન લાગ્યું અને તેના પ્રભાવથી નંદીષેણ મુનિએ ત્યાં ધનની વૃષ્ટિ કરી. તે સ્ત્રીએ કહ્યું “હવે સાધન વાપરનાર તો જોઈએને !” આમ કહેતાં તે સ્ત્રીએ પોતાની વિવિધ અંગમરોડની રીતથી નંદીષેણ મુનિને રોકવાનો પ્રયત્ન કર્યો. મહાન આત્મા મોહમાં અંધ બની એક એક પગથિયું નીચે ઊતરવા લાગ્યો. કામલતાના કામણે ત્યાગી મુનિના મનને મોહની જ્વાળામાં ફસાવ્યું. ધીમે ધીમે આ કામાગ્નિની જ્વાળાઓ વધુ ને વધુ પ્રજવલિત થતી ગઈ. પેલી સ્ત્રી વેશ્યા હતી. તેના રૂપમાં અંધ બનેલ મુનિ પોતાના આચારો ભૂલ્યા. એક તરફ રૂપના તીખારા તેની આગમાં વધારો કરતા ગયા, બીજી તરફ સાધુત્વની બેડી એક પછી એક તૂટવા લાગી. વેશ પરિવર્તન થયું. અને ભોગાવલિ કર્મનું જોર વધવા લાગ્યું. મનમાં હજુ કાંઈક આચાર હતો તેથી તેમણે વેશ્યાના ઘરમાં રહીને પણ રોજ દસ આત્માઓને પ્રતિબોધ પમાડવાનો ક્રમ ચાલુ રાખ્યો. - એક વખત નવ આત્માઓ પછી દસમી વ્યક્તિને બોધ આપવાની ઇચ્છા છતાં, ત્યાં કોઈ ન આવ્યું ત્યારે કામલતાએ કહ્યું, “દસમું કોઈ ન મળે, તો તમારો આત્મા ક્યાં ગયો છે ?” બસ, આ શબ્દો બાણ જેમ વાગી ગયા.
