________________
૬૯ આ ઉપરાંત “શ્રીપાળ રાસ'ના ચારેય ખંડોના કુલ ૧૮૨૫ શ્લોક પ્રમાણ અને ૧૨૫૨ ગાથાઓની સ્પષ્ટ સમજ માટે શબ્દાર્થ સાથે ગાથાર્થ તો છે જ. પરંતુ વિસ્તારમાં અર્થ સમજવા માટે દબો પણ સમાવિષ્ટ છે. ટબો શોધવા માટેની શ્રી પ્રેમલભાઈની જહેમત નોંધપાત્ર છે. આ માટે ૧૭મીથી ૧૯મી સદી સુધીની હસ્તપ્રતોમાંથી સર્વમાન્ય ટબો સ્વીકાર્યો અને જરૂર લાગી ત્યારે અન્ય ટબાઓના પાઠાંતરો પણ પ્રયોજ્યાં છે.
દા. ત. જિનેશ્વર ભગવાન કેવા છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરરૂપે જે ટબો છે તેમાં જણાવ્યું છે :
“જે તિહું નાણ સમગ્ગ ઉપન્ન.... એહવા જે જગદુપગારી શ્રી જિનશાને સહિતને નમિઈ.”
| (ભાગ-૪ પૃષ્ઠ : ૮૩૭) અહીં શ્રી જિનેશ્વર - તીર્થંકર પરમાત્માના સ્વરૂપની વિશેષ જાણકારી મળે છે.
હજુ આટલાથી આ ગ્રંથકારને સંતોષ ન થયો તેથી તમામ પ્રકારના વાચકોની ક્ષમતા અને મર્યાદાઓ પિછાણીને વિવિધ અર્થઘટનો માટે અનુપ્રેક્ષા આપવાનો પ્રબળ પુરુષાર્થ જોવા મળે છે. મૂળકૃતિમાંથી પ્રાપ્ત થતાં જ્ઞાનનું યથાયોગ્ય વિસ્તરણ થયું છે. જે પંડિત જીવ છે તેઓ જ્ઞાનના ઊંડાણને પામી શકે એવી વિશિષ્ટ ક્ષમતા ધરાવે છે. આ બાબત ધ્યાનમાં રાખીને અનુપ્રેક્ષાનું પ્રયોજન થયું છે. આ જીવોમાં પુદ્ગલ આધારિત સુખની પ્રાપ્તિ કરતાં આત્મિક ગુણોની મહત્તા વિશેષ હોય છે. આવા વાચક-ભાવક અને અભ્યાસકની અપેક્ષા સંતોષવાનો ગજબ પુરુષાર્થ અહીં શ્રી પ્રેમલભાઈએ કર્યો છેઃ
" દા. ત. જ્યારે શ્રીપાળકુંવરને લઈને તેમની માતા જંગલમાં જતા હતા ત્યારે સાત સો કોઢિયાઓએ તેમને રક્ષણ આપ્યું. એ સમયે
