________________
અથડાતાં મુસાફર કરતાં પણ સત્યશોધકની વિહ્વળતા અનેકગણી તીવ્ર અને જાજરમાન હોય છે. પ્રકાશ ! વધુ પ્રકાશ !” તેમની સત્યશોધકતા આવા મુસાફર જેવી હતી.
એ જ રીતે પ્રખર પંડિત, મહા વિદ્વાન અને ગ્રંથકાર કવિશ્રી યશોવિજયજીનું પણ પ્રદાન નોંધપાત્ર છે. અધ્યાત્મ-જ્ઞાની કહે છે કે આનંદઘન જેવા પારસમણિ મળવાથી પોતે લોહ મટીને કંચન થયા છે. વિદ્વાન લેખક અને સમીક્ષકશ્રી જયંત કોઠારી કહે છે કે ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી મધ્યકાલીન સાહિત્યાકાશના એક અત્યંત તેજસ્વી સિતારા હતા. તેઓ શ્રીએ સંસ્કૃત પ્રાકૃતમાં અનેક ગ્રંથોની રચના કરી જેમાં તેમનાં તાર્કિક વિચારો, અલંકાર રચના, ભાવચિત્રો, પ્રેમભક્તિનો ભાવ અને પદાવલિ-પ્રભુત્વ અદ્ભુત છે. થોડાં ઉદાહરણો નીચે પ્રમાણે છે :
“ચિત્ત માહીં અણગમતું શુકલધ્યાનનું પૂર બાહિર આવી લાગ્યું, ઉજ્જવલ માનું કપૂર.” (જબૂસ્વામી રાસ) “વામાનંદન જિનવર, મુનિવરમાં વડો રે, જિમ સુર માંથી સુરપતિ પરવડો રે.
-
,
,
,
,
જિમ ચંદન તરુમાંહી................” (‘પાર્શ્વજિન સ્તવન)
નીંદ ન આવઈ ઝબકી જાગું રે પૂરવ દિસિ જઈ જોવા લાગ્યું રે રોતાં દીસે રાતડી નયણે રે...” (રાજુલ વિરહ)
આમ, કવિત્વનું દર્શન કરાવતી આ રચનાઓએ આ યુગને ઉજાગર કર્યો છે. આ ઉપરાંત શ્રી હીરાણંદસૂરિની કૃતિઓ “સ્થૂલિભદ્ર બારમાસા', “અઢાર નાતરાંની સઝાય”, “કર્મવિચાર ગીત’ તેમના અનુગામીઓ માટે પ્રભાવક બની છે. લાવણ્યસમયની રચના વિમલપ્રબંધ' જૈન મધ્યકાલીન સાહિત્યમાં ગણનાપાત્ર કૃતિ છે.
