________________
સ્ત્રી કેળવણી.
(૯) તેનામાં ગુણ અને દેષને ભેદ સમજવાની શકિતને અસંભવ ગણે છે, તેઓને નરકના અંધકૃપમાં પડવાનું દુઃખ વારી શકાય તેવું જણાવે છે, અને તેઓને મોક્ષની પ્રાપ્તિ પણ દુર્લભ કહે છે.”
(૬) જ્ઞાનની અધિકતા. જે કાંઈ પણ વિદ્યાધ્યયન કર્યું ન હોય તે એવા કલ્યાણકારી સિદ્ધાંત સાંભળવાને વખત ક્યાંથી આવે? કઈ કહેશે કે ગુરૂ મહારાજા ઉપાશ્રયમાં વ્યાખ્યાન વાંચતા હોય ત્યાં જઈને સાંભળે પણ તેનું નામ સાંભળવું નથી; સાંભળીને જે સમજી શકાય, જેને સાર લઈ શકાય અને વર્તનમાં મૂકાય, તેનું નામ જ સાંભળવું છે. કેળવણુ વિના ગમે તેટલું શ્રવણ કરે પણ તેને ખરે લાભ પ્રાપ્ત થવાનું નથી. દશ વકાલિક સૂત્રમાં જ પ્રથમ જ્ઞાન અને પછી દયા ” એવાં વચને કહ્યાં છે. એ ઉપરથી સમજાય છે કે માણસને પ્રથમ જ્ઞાનગુણ પ્રાપ્ત કરવાનું છે. જેથી બીજા ગુણ તેની મેળે આવી મળે છે. જ્ઞાનવાન માણસ દરેક કાર્યમાં પુણ્યબંધ જ કરે છે. કેઈ વખત તેને અકાર્ય કરવાનો વખત આવે તે પણ તે એવું નિબિડ પાપબંધન કરતો નથી. વંદિત્તા સૂત્રમાં કહ્યું છે કે-જ્ઞાનવાન મનુષ્ય કવચિત અકાર્ય આચરણ કરે તેને પણ સંસારનાં દુઃખ (વિપાક ) થી ભયભીત રહે છે અને નિદસ પરિણામ નહીં થતા હોવાથી તેઓને પાપકર્મને બંધ અલ્પજ થાય છે.
એ પ્રમાણે માણસ જ્ઞાનબળને લીધેજ–ાનબળની અધિકતા ને લીધેજ બીજાં પ્રાણુ કરતાં ઉચે દરજજો ગણાય છે. જ્ઞાન થાજ માણસ સર્વ પ્રકારનો વિવેક શીખે છે, જ્ઞાનથી જ શુદ્ધવગુરૂ ધમને પિછાને છે, શાનથી જ સંસારનાં પાપમય કૃત્યોથી દૂર રહેવાના વિચાર પ્રાપ્ત કરે છે, જ્ઞાનથી જ પોતાના ઉચિત કૃત્યને જાણે
