________________
( ૭૮ )
સાધ.
અને છે અને લુગડા વધારે સળગી ઉઠવાથી અને અતિશે દાઝવાથી માણસ ત્રાસદાયક દુ:ખ વેઠીને સારવાર કરવા છતાં ચીંસા પાડતાં મરી જાય છે. માટે ચૂલા પાસે રાંધનારે આ ભામતમાં બહુ સભાળથી કામ લેવાની જરૂર છે. સહેજ ગફલત થવાથી ઘડી વારમાં ખરાબ પરિણામ આવી જાય છે. નાનાં માળકોને તે ચૂલા પાસે મુદ્દલ આવવાં દેવાં ન જોઇએ.
૨૭ મળતાં કપડાં આલવવાના ઉપાય —(૧)મળનાર માણસે પેાતે બળતાં કપડાં મસળી નાખવાં અગર મની શકે તે બળતા સાડલા કાઢીને એકદમ દૂર ફેકી દેવા અને બીજા મળતાં કપડાં તાડી વહેાડીને ફેંકી દેવાં. તે વખતે નવસાં થઈ જવાય, તેની જરા પણ શરમ રાખવી નહુિ, (ર) એમ ન બની શકે તેા એકદમ ભેય પડી આળેટવા મડી જવુ, જેથી ખળતાં કપડાં સળગવાનુ વધારે જોર કરશે નહિ, (૩) બૂમા પાડવાથી બીજા માણસા દાડતા આવે તેમણે ગાડુ', કામળા, ચાફાળ, જાજમ આદિ જે કાઇ જાડી અને ભારે વસ્તુ હાથમાં આવે તે દાઝતા અને મળતા માણસ ઉપર ઢાંકી દેવી કે તેના શરીરે લપેટી નાખવી, જેથી લુગડાં સળગતાં હરો તે અંદરથી તરતજ એલવાઇ જશે. પણ બળનારના શરીર ઉપર પાણીના ઘડા કે છારા કદી નાખવાં નહિ. પાણી કે છાશ રેડવાથી તા શરીર ઉપરની ખેાળ એકદમ ઉતરી જાય છે અને મળનાર તેથી વધારે દુઃખી થાય છે.
૫૮ દાઝેલા ભાગ મટાડવાના તાત્કાલિક ઉપાયા—(૧) બીજી સારી દવા મળતાં પહેલાં દાઝેલા ભાગ ઉપર તલનું તેલ સિમ્યા કરવું, (૨) દરેક માણસે પોતાના ઘરમાં અઢી ભાર મેદારી અને અહી ત્રણ ભાર તેલ ખરલમાં લઢી રાખી તેની શીશી પાંચ તાલા વજનની કાયમ ભરી રાખવી. તેના દાઝેલા
