________________
( ૧૦ )
સી કેળવણી.
છે, જ્ઞાનથીજ મેાક્ષપ્રાપ્તિનાં સર્વ સાધન જાણી શકે છે, જ્ઞાનથીજ પેાતાના આત્મ સ્વરૂપને ઓળખે છે અને જ્ઞાનથીજ ખાતે મેાક્ષ મેળવવાના અધિકારી થાય છે. જ્ઞાન વિના ગમે તેટલી ક્રિયાઓ કરે, જ્ઞાન વિના ગમે તેટલાં તપ તપે, અને જ્ઞાન વિના ગમે તેટલાં દાન આપે, પરંતુ તેને જોઇએ તેવા અને જોઇએ તેટલા લાભ મળી શકતા નથી. માટે જ્ઞાન એ સર્વોત્તમ અને સ મનુષ્યાએ અવશ્ય પ્રાપ્ત કરવા લાયક છે. મનુષ્યમાં સ્રી અને પુરૂષ અને આવી જાય છે, તા પુરૂષે જ્ઞાન મેળવવું અને સ્રીએ ન મેળવવું એમ હોવાનું કઈ પણ કારણ ર્દષ્ટિગત થતું નથી; પરંતુ ઉપરની સર્વ વ્યાખ્યાથી એમ જણાય છે કે જ્ઞાન મેળવવાના જેટલા હક્ક પુરૂષાના છે, તેટલાજ સ્રોઆનેા છે, કારણ કે આકાર, સ્વભાવ, લાગણી અને સમજણમાં એન્ને સરખાં છે. ખાવું, પીવું, પહેરવુ, ઓઢવુ અને ગૃહવ્યવહાર ચલાવવા તે પણ બન્નેને સરખી રીતે છે. કર્મજન્ય મુખદુઃખ ભાગવવામાં અન્નેની એકજ રીત છે, અને શુભ અશુભ સર્વ ક્રિયાઓ પણ અન્ને સમાન રીતેજ કરે છે, અને તેનાં ફળ તથા ક્ષના અધિકાર પણ તે સમાન રીતેજ ભાગવે છે. માટે જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી આત્મસાધન કરવાના જેવા હુક્ર પુરૂષાના છે તેવાજ સ્રીઆના છે.
( ૭ ) કન્યાશિક્ષણ.
વિદ્યા ભણવાથી કેળવણી મળે છે અને કેળવણીથી જ્ઞાનખળ પ્રાપ્ત થાય છે. કાઇ પણ વિષય કે તેની વ્યાખ્યા માટે કરવી, તે સાધારણ જ્ઞાન કહેવાય અને તે વિષયના ઉડા આધ મેળવવા અને તે પ્રમાણે વન સુધારવુ' તેનું નામ ખરી કેળવણી છે. કેળવણી એટલે ભણ્યા પછી જ્ઞાનના ઉપયોગ કરી હૃદય અને મગજને કેળવવું તે છે. માટે આ ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે કે