Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 6

શ્રી જૈન ભવે. કે. હેડ. અને પ્રમાણપૂર્વક આવી શકે તે માટે દરેક રાસ, ફાગ, ઢાળ, સ્તવન, સ્તુતિ, ચોવીશી તેમજ અન્યકૃતિના રચનારને શબ્દાનુક્રમે લઇને તેની કૃતિઓનું લિસ્ટ, તેને પરિચય, તેને સમય અને કૃતિઓ સંબંધેની માહિતીથી ભરેલું “જૈન કવિનામાવલિ” એ નામનું પુસ્તક તૈયાર કરવાનું કામ અમોએ માથે લીધું છે. તે સર્વ સંગ્રહ કરવામાં અને થાગ પરિશ્રમ, પ્રતે તપાસવા જોવામાં અને તેમાંથી ઉતારે કરવામાં પુષ્કળ સમયને વ્યય ભોગવવો પડે છે. તે ઉપરાંત બીજા સજજને નામે મુનિ મહારાજે, ભંડારના માલેકેસંઘે વિદ્વાને પ્રતિ જોવા માટે થોડા સમય માટે આપવા રૂપે તેમજ જૂદી જૂદી સહાય અને સલાહ રૂપે કૃપા કરવાની ઘણી અપેક્ષા રહે છે. અત્યારસુધીમાં આ કાર્ય માટે વડોદરા અને અમદાવાદમાં ખાસ અમારે જવું પડયું હતું અને વડોદરામાં પ્રવર્તક પૂજ્ય શ્રી કાતિવિજયજી, મુનિ મહારાજશ્રી ચતુરવિજય, જિનવિજ્યાદિએ સર્વ પુસ્તકો જોવાની સગવડતા કરી આપી હતી, પરંતુ થોડા દિવસના ફાજલપણાથી પૂરું કામ નહોતું થયું તેથી મુનિ મહારાજશ્રી જિનવિજ્યજીએ પ્રશસ્તિઓ લખી લખાવી અમે પર મેકલાવી આપી હતી; અમદાવાદમાં મુનિ મહારાજશ્રી ગુલાબવિજયજીએ કેટલાક રાસોની પ્રતે આપી હતી અને તેમાંથી પ્રશસ્તિઓ અમે ઉતારી લીધી છે. ભાવનગર સંધ તરફથી મુરબીથી કુંવરજી આણંદજીએ રાસાઓની પંદર પ્રતિ કલાવી આપી હતી છે જે તેમને ટુંક વખતમાં પાછી મોકલાવી આવી છે. બીજી પ્રતો મોકલવાના છે. મોરબી વગેરે સ્થલે વિનંતિપત્ર મેકલેલ છે. આ રીતે અને સહાય આપનાર સર્વ મહાશયોને હાદિક ઉપકાર અગાઉ થી આ સ્થલે માનીએ છીએ અને તે પુસ્તકમાં પણ સ્વીકારવામાં આવશે. હવે અમે અન્ય મહાશયો મુનિશ્રીઓ-સૉ વગેરેને વિનંતિ કરીએ છીએ કે તેઓ પાસે જે જે ગુજરાતી કાવ્યકૃતિઓ હોય છે જે કૉન્ફરન્સ ઑફિસને ઉછીતી આપવા મહેરબાની કરશે તે મહાન ઉપકાર થશે. અમારા સમજવા પ્રમાણે શ્રી વિજયધર્મસૂરિના શિષ્ય મુનિ મહારાજશ્રી વિદ્યાવિજયજીની પાસે આવા પુસ્તકોને સારે ભંડાર છે તે તેઓશ્રી આચાર્ય મહારાજની આજ્ઞાથી ઉપર જણાવ્યા મુજબની સહાય આપવાની કૃપા કરશે.
આ પુસ્તકની રચના સંબંધે વિશેષ જણાવીએ છીએ કે પ્રથમ કર્તાનું નામ, ૨ તે કયા ગચ્છમાં કેની પરંપરામાં અને તે પરંપરાથી કયા મુનિના શિષ્ય. ૩ તેની નીચે સમયાનુસાર અનુક્રમે કૃતિ જ તે કૃતિને રચના સમય, ૫ તે સાથે તે રચાયાનું સ્થલ ૬ તેની નીચે તે કૃતિમાંની કર્તાની પ્રશસ્તિ (મંગલાચરણમાં કર્તાને તેમના ગુરૂનો ઉલ્લેખ હોય તે પણુ) ૭ તે પ્રશસ્તિ નીચે તે જે પ્રતમાંથી લીધેલ હોય તે પ્રતના લેખકની પ્રશસ્તિ લખ્યા સાલ લખ્યા ગામ વગેરે ૮ તે પતિ કયા ભંડારમાંથી જોવા મળી છે તે તેમજ પુષ્ટ અને પંકિત છે બીજા કયા ભંડારમાં તે કૃતિ મળી શકે છે તે. આજ રીતે બીજી કૃતિઓ સં. બંધી સમજવું. આમ હકીકત કર્તાને નામના પ્રથમ અક્ષરાનુક્રમ પ્રમાણે આપવામાં આવશે. તેમજ તેની સાથે વિસ્તૃત પ્રસ્તાવના ગુજરાતી ભાષા અને જેને એ વિષય પર આપવામાં આવશે તેમાં ૧ ગૂજરાત નામ કેમ અને કયારથી પડ્યું અને તેની સાથે ગુજરાતી ભાષાને સંબંધ ગૂજરાતીનું આદિસ્થાન, તેની ઉત્તરોત્તર સ્થિતિ, ગૂજરાત દેશપર પડેલા તડકા, છાયા. તેની સાથે કાવ્ય કૃતિઓના ઉદ્દભવને સંભવ, પ્રાકૃતાદિ છ ભાષાને ટુંક પરિચય– તેમાંની અપભ્રંશ ભાષા સાથે ગૂજરાતી ભાષાને સંબંધ, પ્રાચીન ગુજરાતી ભાષાના સિવાર નમુના, તે પરથી ભાષાના વિકાસનું પ્રદર્શન, પ્રાકૃત સંબંધે જૈન અને અન્ય