________________
२७२
[ ११, ७१
इत्थं विधाय विविधं स तपस्तपश्रीव्यालिङ्गितः परिणतोज्ज्वलधर्मलेश्यः । ध्यायन्गुरुन्गुणगुरून् हृदयेन पञ्च प्राणान्समाधिमरणेन मुनिर्मुमोच ॥ ७२ ॥ प्राण्याच्युतं सपदि कल्पमथाच्युतेन्द्रो भूत्वाप्सरोज नमनो नयनाभिरामः । सम्यक्त्परत्नरुचिरोऽनुभवन्स तस्थौ दिव्यं सुखं द्वयधिकविंशतिसागरायुः ||१३|| च्युत्वा ततो विगलितायुरसाविहाभूस्त्वं रत्नसंचयपुरे नृप पद्मनाभः । पुत्रो जगद्विजयिनः कनकप्रभस्य माता च ते जनमनोज्ञ सुवर्णमाला ||७४ ||
चन्द्रप्रभचरितम्
3
1
( धासु ) । भावनासु अनुप्रेक्षासु । ध्रुवं निश्चयेन । प्रतिक्षणं क्षणं प्रति । मनः मानसम् । दधत् घरन् । क्षुण्णमद: क्षुण्णश्चूर्णीकृतो मदो येन सः । सः मुनिः । क्षुदादिभिः क्षुत्प्रमुखैः । परोष है: ", जातुचिदर्पि सकृदपि । बाधितुं पोडितुम् । न अशक्यत न शक्योऽभूत् । शक्ल शक्तौ कर्मणि लङ् ॥७१॥ इत्थमिति । इत्थम् अनेन प्रकारेण । विविधं नानाप्रकारम् । तपः तपश्चरणम् । विधाय कृत्वा । तपः श्रीव्यालिङ्गितः तपः श्रिया तपोलक्ष्म्या आलिङ्गितः संश्लिष्टः । परिणतोज्ज्वलधर्मलेश्यः परिणताः परिणामं गता उज्ज्वलाः प्र ( प्रोज्ज्वला घर्मा उत्तमक्षमादयो लेश्याः पीतादयो यस्य सः । गुणगुरून् 'गुणैर्महतः । पञ्च पञ्चसंख्यान् गुरून् परमेष्ठिनः । हृदये चित्ते । ध्यायन् चिन्तयन् । स मुनि: अजितसेनमुनिः । समाधिमरणेन समाधिना प्रशस्तध्यानेन युक्तेन मरणेन निधनेन । प्राणान् असून् । मुमोच तत्याज । मुच्लूञ् मोक्षणे लिट् । जातिः ॥ ७२ ॥ | प्राप्येति । अथ मरणानन्तरम् । अच्युतनामधेमम् । कल्पं स्वर्गम् । सपदि शीघ्रम् । प्राप्य गत्वा । अच्युतेन्द्र: अच्युताभिरूपेन्द्रः । भूत्वा जनित्वा । अप्सरोजनमनोनयनाभिरामः अप्सरस एव जना लोका ( अप्सरसां जना वर्गाः ) तेषां मनसां मानसानां नयनामभिरामो ( प्रियो ) भासमानः । सम्यक्त्वरत्न रुचिरः सम्यक्त्वमेव श्रद्धानमेव रत्नं तेन रुचिरो मनोहरः । द्वद्यधिकविंशतिसागरायुः द्वाभ्यामधिकविंशत्या विशतिप्रमाणैः सागरैः सागरोपमैः प्रमितमायुर्यस्य सः । सः अच्युतेन्द्र : दिव्यं स्वर्गजम् । सुखं सौख्यम् । अनुभवन् निविशत् । तस्थो आसांबभूव । ष्ठा गतिनिवृत्तौ लिट् ॥७३॥ च्युवेति । नृप भो भूपते । विगलितायुः विगतायुः । बसी अच्युतेन्द्रः । ततः अच्युतकल्पात् । च्युत्वा आगत्य । इह अत्र | रत्नसञ्चयपुरे रत्नसञ्चयहर समय निश्चय ही अनित्य आदि बारह भावनाओंमें लगाये रहते थे— उनके मनमें रह-रहकर जगत् अनित्य है, अशरण है - इत्यादि भाव उत्पन्न होते थे । गृहस्थ अवस्थामें जिस तरह पूर्ण सफल रहे, उसी तरह वे साधु अवस्था में भी पूर्ण सफल हुए, फिर भी उन्हें अहङ्कार नहीं था - - उन्हें अपने तपका मद नहीं था । भूख प्यास आदिको परीषहें उन्हें कभी तनिक भी बाधा नहीं पहुँचा सकीं ॥ ७१ ॥ इस प्रकार अजितसेन मुनिने अनेक प्रकारका तप किया, जिससे उनके ऊपर तपोजनित शोभा दृष्टिगोचर होने लगी- और उनके क्षमा आदि दस धर्मों और शुभ लेश्याओं में निखार आ गया । गुणोंमें महान् पाँच परमेष्ठियोंका हृदयसे ध्यान करते हुए उन्होंने समाधिमरण पूर्वक प्राणोंका त्याग किया ||७२ || इसके पश्चात् वे शीघ्र ही अच्युत नामक सोलहवें स्वर्ग में जाकर अच्युतेन्द्र-अच्युत स्वर्गके इन्द्र हुए । वे वहाँ अप्सराओंके वर्गको अत्यन्त प्रिय थे, इन्हें देखकर अप्सराओंका मन प्रसन्न हो जाता था और उनके नेत्र भी उसीमें रम जाया करते थे । वे सम्यग्दर्शन रूपी रत्नसे सुन्दर थे— सम्यग्दृष्टि थे । बाईस सागर तक उन्होंने वहाँका दिव्य सुख भोगा || ७३ ॥ आयु समाप्त होनेपर तुम अच्युत स्वर्गसे च्युत होकर रत्न सञ्चयपुर में लोकविजेता राजा
१. म भूत्वा सरोजनयनों° । २. = क्षणं क्षणं प्रति, सर्वदैव - इत्यर्थः । ३. श घरत् । ४. क्षुज्जाठराग्निजा पीडा' इति हैमः । ५. आ परिषहैः । ६. श 'अपि' नास्ति । ७. आ हितादयो । ८. 'गुणैः' इति पदं नास्ति । ९. श 'सेन' इति नास्ति । १०. श शातम् ।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org.
