Angavijja

Author(s): Punyavijay, Vasudev S Agarwal, Dalsukh Malvania
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 346

अट्ठवण्णासइमो चिंतितज्झाओ
૨૩૩ - तत्थ मूलजोणीयाणि भायणाणि कट्ठमयं फलमयं पत्तमयं चेलमयं इति एवमादीयाणि विण्णेयाणि भवंति। तत्थ खंधगते कद्दमयं विण्णेयं सव्वकट्ठपडिरूवे चेव । पुण्णेसु फलमयं विण्णेयं सव्वफलपडिरूवे चेव । तणूसु पुधुसु य पत्तमयं विण्णेयं सव्वपत्तपडिरूवगते चेव । किसेसु वित्थडेसु ये चेलमयं विण्णेयं सव्ववत्थपडिरूवगते चेव । एवमादीहिं सकाहिं सकाहिं उवलद्धीहिं उवलद्धव्वाणि भायणाणि » भवंति । इति मूलजोणीऔ भायणं ।
तत्थ मूलजोणीयं आभरणं पुप्फमयं फलमयं पत्तमयं कट्ठमयं चेति । तत्थ मुदितेसु पुप्फमयं विण्णेयं । पुण्णेसु 5 फलमयं विण्णेयं । तणूसु पुधूसु य पत्तमयं विण्णेयं । खंधगते सारगते चेव कट्ठमयं विण्णेयं भवति । इति मूलजोणीयं आभरणं चिंतियायं वक्खातं भवति ।
तत्थ धातुजोणी सारगता वण्णगता चेव । तत्थ सारगता धातुजोणी सारगता विण्णेया । वेण्णगता वण्णगते विण्णेया भवति। - तत्थ सारगता दुविधा-विलयगता चेव घणगता चेव । तत्थ विलयगता णवविधा, तं जधासुवण्णकं तवुकं तंबगं सीसकं काललोहं वट्टलोहं कंसलोहं हारकूडगं रुविअगमिति एवमादीणि विण्णेयाणि भवंति । 10 तत्थ पीतकेसु सुवण्णकं हारकूडकं चेव विण्णेयं । उत्तमेसु दसणीयेसु य सुवणं विण्णेयं । पञ्चवरेसु सोवहवेसु य पीतएसु हारकूडकं विण्णेयं । तंबेसु सुवण्णकं वा तंबकं वा हारकूडकं वा विण्णेयं । उत्तमेसु रत्तेसु सुवण्णं, तंबकं, उवहुतेसु हारकूडकं, सेतेसु रुप्पं वा तवुकं वा कंसलोहं वा विण्णेयं । सारमंतेसु सुकिलेसु रुप्पं, असारेसु तवुकं, सप्पभेसु कंसलोहं विण्णेयं । कण्हेसु सीसकं काललोहं चेति । तत्थ कढिणेसु काललोहं विण्णेयं। मुंदितेसु सीसकलोहं विण्णेयं । छ वट्टलोहं विष्णेयं । भायणोपकरणेसु काललोह-कंसलोहाणि विण्णेयाणि । सप्पभेसु 15 कंसलोहं, सव्वच्छायागते चेव तिक्खेसु काललोहं, सव्वसत्थगते चेव जण्णेयेसु सुवण्णकं वा तंबकं वा कंसलोहं वा वट्टलोहं वा विण्णेयं भवति । वत्थेसु तंबकं वा सुवण्णकं वा काललोहं वा विण्णेयं भवति । इति धातुजोणी विलयगता विण्णेया । तत्थ घणजोणी धातुगता वेरुलिय-फालिय-मसारकल्ला लोहितक्खा अंजणमू(पु)लका गोमेदका अंको मलका सासका सिलप्पवाला पवालका बरं मरगतं विविधा खारमणी वेति । एवमादी पाणजोणी धातुजोणीगता यधुत्ताहिं उवलद्धीहिं आमास-वण्ण-पडिरूव-सद्दोपकरणेहि सिप्पिकपादुब्भावेहिं जाति-विजातीहिं अग्गेय-अणग्गेयोपलद्धीहिं 20 उवलद्धव्वा भवंति । इति सारगता चिंता विण्णेया भवंति ।
वण्णजोणीगता ततं जधा-सुधा सेडिका पलेपको णेलकता कडसकरा वेति । रत्तेसु गेरुग-मणोसिला पत्तंगे हिंगुलुकं पज्जणी वणमत्तिका इति विण्णेया भवंति । पीतएसु हरितालं मणोसिला वण्णकमत्तिका चेति विण्णेया । णीलेसु णीलकधातुको सस्सकचुण्णकमिति एवमादी विण्णेयं । कण्हेसु अंजणं कण्हमत्तिका चेति । पण्हूसु पण्हुमत्तिका वण्णमत्तिका चेति वा वण्णेसु । खेत्तभूमीए पहभूमीओ विष्णेयाओ। णि सु णदीमत्तिका विष्णेया। पाणजोणीगते 25 संगमत्तिका विसाणमत्तिका विण्णेया । उवहुतेसु विसाणमत्तिका । मुदितेसु देवताययणमत्तिका विण्णेया । तत्य पुणरवि मत्तिका बहुविधा भवति, तं जधा-कण्हमत्तिका पंडुमत्तिका तंबभूमी मुरुंबो कडसकरा सुवणं जातरूवं मणस्सिला गोकंटको खीरपको अब्भवालुका लवणं सुद्धभूमी चेति आधारयितव्वं भवति सकाहिं । उवलद्धीहिं तत्थ सेतेसु लवणं खीरपओ गोकंडको अब्भवालुका वेति । दढेसु मणसिला विण्णेया । मिदूसु कण्हमत्तिका मुंरुवो तंबो वेति विण्णेया । इति धातुजोणीगता चिंता वण्णधातुगता वेति वक्खाता भवति ।
30 तत्थ विगता धातुजोणी भूमीसंजुत्ता, तं जधा-खेत्तं वत्थु गाम-णगर-सण्णिवेस-आवास-कुंड-णदी-तलाग-पुक्खरणि-कूव-सर-फैलिह-सेउ-पागारो पेंडपाली एलुको "चेति पवा पंथा पव्यता चेति एवमादीयं विष्णेयं भवति । तत्थ
१त्थ गंधग हं. त०॥ २ य वेउमयं हं. त.॥ ३ एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठः है. त. नास्ति ॥ ४ णी भा है. त.॥ ५. एतचिहान्तर्गतः पाठः है. त० नास्ति ॥ ६-७ वियलगता है. त•॥ ८ रुहिअगमिति है. त०॥ ९ कण्णेसु है. त०॥ १० हस्तचिहान्तर्गतः पाठः है. त. एव वर्तते ॥ ११ सच्छाया है. त•॥ १२°का वमल है. त. विना ॥ १३°क-वाडक-सक है. त०॥ १४ मल्लिका है. त०॥ १५मुंडवो करस है. त• विना ॥ १६ मुसंघो वेति १० त० विना ॥ १७ °राकूव ह० त० विना ॥ १८ °फलिहासतपा है. त• विना ॥ १९ 'चेति चैत्यम् इत्यर्थः ॥
अंग०३०