Angavijja

Author(s): Punyavijay, Vasudev S Agarwal, Dalsukh Malvania
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 393

प्रया परिनिन्। सव्या-सब्योरसंस्पर्श सूते कन्या-सुतद्वयम् ।
सटे सलाटमध्या-इन्ते चतु-खितनया मवेत् ॥ ४॥ सव्वं-वक्षिणमूल तत्सलाई कन्याद्वयं सुनद्वयं च सूते। असव्ये-वामेऽटोकोच । ललाटमा - पटे या चतुनितनया भवेत् , ललाटमध्ये स्पृष्ट चतुवनया:-चतु-पुत्राः, ललाटान्ते त्रितनया भवेन् । तथा च परासर:5 "तत्र जठरस्पर्शने गर्भिणीमेव ब्रूयात, अङ्गुष्ठेन नासाश्रोतसि दक्षिणे कुर्यान्मासान्देन गर्भग्रहणम् , वामे द्विवर्षान्तरेण, कर्णच्छिद्रे मासयेन, वामे वर्षद्वयन, स्तनयोरङ्गुष्ठेनैव स्पृशेषतुभिर्मासैः । पीठमई-कचान्तरे कृत्वोपरं कण्डूयेत्, अग्र-स्तं हस्तेनावगृह्य वा पूच्छेद्, भनलोहिका-बधिरउद्दालक-कुठार-सुतवलित-भमदर्शन-शब्दप्रादुभोवे वा स्याद् गर्भपतनं वा विन्द्यात् । तथाऽन्न-पान-पुष्प-फलं प्रेक्ष्य द्वि-चतुष्पदामन्यद्रव्याणां पुंसंज्ञकरन दर्शन-श्रवणे
पुंजन्म विन्द्यात्, स्त्रीपुंसंज्ञानां स्त्रीपुंजन्म, नपुंसकाख्ये नपुंसकानाम् । अथ विशेष:-वेणीमूलमविगृह्य पृच्छेत् तस्य 10 द्वित्रान् पुत्रान् जनयिष्यसीति ब्रूयात् , ललाटमध्यं स्पृशन्तीति चत्वार्यक्त्यानि, ललाटान्तं त्रीणि, कर्णयोः संस्पर्शे पश्चापत्यानि विन्द्यात्, हस्ततलसंस्पर्श त्रीणि, कनिष्ठा-ऽनामिका-मध्यमा-प्रदेशिनी-तर्जन्यवृष्टानामेक-द्वि-त्रि-चतुः-पश्चापत्यानि, दक्षिणोरुस्पर्शे द्वौ पुत्रौ द्वे कन्यके जनयिष्यसीति, वामस्य तिस्रः कन्यका द्वौ पुत्रौ, पादाङ्गुष्ठस्य कन्यकैका, पायर्योकन्यकैकैव” इति ॥ ४१ ॥ अथ गर्भिण्याः कस्मिन् नक्षत्रे जन्म भविष्यतीति तज्ज्ञानार्थमाह
शिरो-ललाट-5-कर्ण-गण्डं हनु-रदा गलम् । सव्योपसव्यः स्कन्धश्च हस्तौ चिबुक-नालकम् ॥ ४२ ॥ उरः कुचं दक्षिणमप्यसव्यं हत्पार्श्वमेवं जठरं कटिश्च ।
स्फिक्पायुसन्ध्यूरुयुगं च जानू जड़ेऽथ पादाविति कृत्तिकादौ । ४३ ॥ सूते इत्यनुवर्तते । पृच्छासमये गर्भिण्याः शिरःप्रभृतिसंस्पर्शने कृत्तिकादौ नक्षत्रे जन्म विन्द्यात् । 'शिरः' मूर्धानं संस्पृशेत् कृत्तिकानक्षत्रे जन्म भवति, गर्भिणी सूहें । ललाटे रोहिण्याम्, ध्रुवोर्सगशिरे, कर्णयोराः 20 ज़्याम् , गण्डयोः पुनर्वसौ, हन्योः पुष्ये, रदाः-दन्तास्तेष्कश्लेषायाम्, गले-श्रीमयां मघासु, सव्ये-दक्षिणस्कन्धस्पर्शने
पूर्वफल्गुन्याम्, अपसव्ये-वामस्कन्धस्पर्शने उत्तराफल्गुन्याम् , हस्तयोः स्पर्शने हस्ते, चिबुके-आस्थाधोभागे चित्रायाम्, नालके वक्षःसन्धौ स्वातौ, उरसि-वक्षसि विशाखायाम, दक्षिणकुचस्पर्शेऽनुराधायाम्, असव्ये-वामे ज्येष्ठासु, हृदि मूले, पार्श्वद्वयं एवं' प्राग्वत्, दक्षिणपाधै पूर्वाषाढासु, वामपार्श्वे उत्तराषाढासु, जठरे अवणे, कट्यां
धनिष्ठायाम् , स्फिग-गुदसन्धिस्पर्शने शतभिषजि, दक्षिणोरुस्पर्शने प्राग्भद्रपदायाम् , वामे उत्तरभद्रपदायाम् , जान्वो 25 रेवत्याम् , जङ्घयोरश्विन्याम् , पादयोर्भरण्यामिति । तथा च परासर:-"शिरसि स्पृष्ट कृत्तिकासु जन्म विन्द्यात्, ललाटे
रोहिण्याम् , भ्रुवोः मृगशिरसि, कर्णयोराज़्याम्, गण्डयो पुनर्वसौ, हन्दोस्तिष्ये, दन्तेष्वश्लेषायाम् , ग्रीवायां मघासु, दक्षिणांसे प्राक्फल्गुन्याम् , उत्तरायां याने, हस्ते हस्तयो., चिचुके चित्राचाम्, स्वाती नालके, अति विशाखायाम् , दक्षिणे स्तनेऽनुरावायाम् , वामे ज्येष्ठासु, हृदि मूले, दक्षिणपाः प्रागापाढासु, उत्तराषाढावपरपार्श्वे, जठरे बने,
अषिमासु श्रोच्याम् , स्फिग्मुदयोरुने, दक्षिने प्राक्प्रोष्ठपदायाम्, वामेनोत्तरावान् , जानुभ्वा कोणे, नस्योराश्चिने, 30 मरण्या पादयोः" इति ।४२ ॥ ४३ ॥ अथोमसंहारा [र्यमाह-]
इति विरचितमेतद् गात्रसंस्पर्शलक्ष्म,
प्रकटमभिमताम्यै वीक्ष्य शास्त्रावि सम्यक। विजुलमतिकवारो वेत्ति यः सर्वमेत मारपति-बनताभिः ............................॥४॥
[॥ अग्रे खण्डितोऽयं ग्रन्थः ॥]
Jain Education Intemational