Agam Sutra Satik 12 Auppatik UpangSutra 01

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 41

औपपातिकउपाङ्गसूत्रम्-१५
'खुड्डिय' ति क्षुद्रिका - महत्यपेक्षया लध्वी मोकप्रतिमा - प्रश्रवणाभिग्रहः, इयं च द्रव्यतः प्रश्रवणविषया प्रश्रवणस्याप्रतिष्ठापनेत्यर्थ, क्षेत्रतो ग्रामादेर्बहि, कालतः शरदि निदाधे वा प्रतिपद्यते, भुक्त्वा चेत् प्रतिपद्यते चतुर्दशभक्तेन समाप्यते, अभुक्त्वा चेत् प्रतिपद्यते तदा षोडशभक्तेन समाप्ये, भावतस्तु दिव्यादिकोपसर्गसहनमिति । एवं महामोकप्रतिमाऽपि नवरं भुक्त्वा चेत् प्रतिपद्यते तदा षोडशभक्तेन समाप्यते, अभुक्त्वा चेत्तदाऽष्टादशभक्तेनेति । 'जवमज्झं चंदपडिमं ति यवस्येव मध्यं यस्यां सा यवमध्या, चन्द्र इव कलावृद्धिहानिभ्यां या प्रतिमा सा चन्द्रप्रतिमा, तथाहि - शुक्लप्रतिपदि एकं कवलं भिक्षां वा अभ्यवहृत्य प्रतिदिनं कवलादिवृद्धया पञ्चदश पौर्णमास्यां कृष्णप्रतिपदि च पञ्चदशैव भुक्त्वा प्रतिदिनमेकहन्या अमावास्यायामेकमेव यस्यां भुङ्के सा स्थूलमध्यत्वत् यवमध्येति ।
'वइरमज्झं चंदपडिमं 'ति वैरस्येव (वज्रस्येव) मध्यं यस्यां सा तथा, यस्यां हि कृष्णप्रतिपदि पञ्चदश कवलान् भुक्त्वा ततः प्रतिदिनमेकहान्या अमावास्यायामेकं शुक्लप्रतिपद्यप्येकमेव, ततः पुनरेकैकवृद्दया पौर्णमास्यां पञ्चदश भुङ्क्ते सा तनुमध्यत्वाद्वज्रमध्येति ।। वाचनान्तराधीतमथ पदचतुष्कम्- 'विवेगपडिमं' ति विवेचनं विवेकः- त्यागः, स चान्तराणां कषायादीनां बाह्यानां च गणशरीरानुचितभक्तपानादीनां तत्प्रतिपत्तिर्विवेकप्रतिमेति । 'विउस्सग्गपडिमं 'ति व्युत्सर्गप्रतिमा- कायोत्सर्गकरणमिति ।
'उवहाणपडिमं 'ति तपोविषयोऽभिग्रहः, यद्यपि दशाश्रुत्कन्धे भिक्षूपसकप्रतिमास्स्वरूपेयमुक्ता तथापीह तथा न व्याख्याता, भिक्षुप्रतिमानां प्रागेव दर्शितत्वाद्, उपासकप्रतिमानां च साधूनामसम्भवात् । 'पडिसंलीणपडिमं' ति संलीनताऽभिग्रहमिति ।
१००
मू. (१६) तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतेवासी बहवे थेरा भगवंतो जातिसंपन्ना कुलसंपन्ना बलसंपन्ना रूवसंपन्ना विनयसंपन्ना नाणसंपण्णा दंसणसंपन्ना चरित्तसंपन्ना लज्जासंपन्ना लाघवसंपन्ना ओसंसी तेअंसी वच्चंसी जसंसी ।
-जिअकोहा जियमाणा जिअमाया जिअलोभा जिअइंदिआ जिअणिद्दा जिअरीसहा जीवि आसमरणभयविष्यमुक्त वयप्पहाणा गुणप्पहाणा करणप्पहाणा चरणप्पहाणा णिग्गहप्पहाणा निच्छयप्पहाणा अज्जवम्पहाणा मद्दवप्पहाणा लाघवप्पहाणा
-खंतिप्पहाणा मुत्तिप्पहाणा विजापहाणा मंतप्पहाणा वेअप्पहाणा बंभप्पहाणा नयप्पहाणा नियमप्पहाणा सप्पहाणा सोअप्पहाणा चारुवण्णा लज्जातवस्सीजिइंदिआ सोही अनियाणा अप्पुस्सुआ अबहिल्लेसा अप्पडिलेस्सा सुसामण्णरया दंता इणमेव निग्गथं पावयणं पुरओकाउं विहरति ।
वृ. साधुवर्णकगमान्तरमेव, तत्र 'जाइसंपन्न' त्ति उत्तममातृकपक्षयुक्ता इत्यवसेयम्, अन्यथा मातृकपक्षसम्पन्नत्वं पुरुषमात्रस्यापि स्यादिति नैषामुत्कर्ष कश्चिदुक्तः स्याद्, उत्कर्षाभिधानार्थं चैषां विशेषणकदम्बकं चिकीर्षितमिति, एवं 'कुलसंपन्ना' इत्याद्यपि विशेषणनवकं, नवरं कुलंपैतृकः पक्षः बं- संहननसमुत्थः प्राणः रूपम् - आकृति विनयज्ञाने प्रतीते दर्शनं - सम्यक्त्वं चरित्रं - - समित्यादि लज्जा - अपवादभीरुता संयमो वा लाघवं द्रव्यतोऽल्पोपधिता भावतो गरवत्रयत्यागः 'ओअंसि' त्ति ओजो - मानसोऽवष्टम्भस्तद्वन्तः ओजस्विनः 'तेयंसि' त्ति तेजः