Agam Sutra Satik 12 Auppatik UpangSutra 01

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 113

१७२
औपपातिकउपाङ्गसूत्रम्-५० यः स तथा, त्यक्तौ वा गृहान्तःपुरयोरकस्मात् प्रवेशो येन स तथा, 'चउद्दसअठुमुद्दिछपुन्नमासिणीसुत्ति उद्दिया-अमावास्या पडिपुन्नं पोसहं अनुपालेमाणे'त्ति आहारपौषधादिभेदाच्चतूरूपमपीति, 'समणे निग्गंथे फासुएसणिज्जेणं असनपानखाइमसाइमेणं वत्थपडिग्गहकम्बलपायपुच्छणेणं' अत्र च पडिग्गहत्ति-प्रतिग्रहः पतद्ग्रहो वा-पात्रं पायपुच्छणंति-पादप्रोक्षणं रजोहरणं 'ओसहभेसज्जेणं तिऔषधम्-एकद्रव्याश्रयं भैषज्यं-द्रव्यसमुदायरूपमथवा औषधंत्रिफलादि भैषज्यं-पथ्यं पाडिहारिएणं पीढफलगसेज्जासंथारएणंपडिलाहेमाणे'त्तिप्रतिहारः-प्र त्यर्पणं प्रयोजन मस्येति प्रातिहारिकं तेन पीठम् आसनं फलकम्-अवष्टम्भनार्थः काष्ठविशेषः
शय्या-वसतिः शयनं वा यत्र प्रसारितपादैः संस्तारको-लघुतरं शयनमेव 'सीलब्बयगुणवेरमणपञ्चक्खाणपोसहोववासेहिं अहापरिग्गहिएहिं तवोकम्मेहि अप्पाणं भावमाणे ति शीलव्रतानि-अणुव्रतानि गुणा-गुणव्रतानि विरमणानि-रागादिविरतिप्रकाराःप्रत्याख्या-नानि नमस्कारासहित्तादीनि पौषधोपवासः-अष्टम्यादिपर्वदिनेषूपवसनम, आहारादित्याग इत्यर्थः, 'नो कप्पइअक्खसोयप्पमाणमेत्तंपिजलं सयराहं उत्तरित्तए' अक्षश्रोतःप्रमाणा-गन्त्रीचक्रनाभिच्छिद्रप्रमाणा मात्रा यस्य तत्तथा, सयराहं-अकस्मात् हेलयेत्यर्थः, 'आहाकम्मिए' इत्यादि व्यक्तं, नवरं 'रइए इवत्ति रचितम् औद्देशिकभेदो यन्मोदकचूर्णादि पुनर्मोदकतया कूरदध्यादिकं वा वत्करम्बकादितया विरचितंतद्रचितमित्युच्यते, इह चेतिशब्द उपप्रदर्शने, वाशब्दो विकल्पे,
__'कान्तारभत्ते इ वत्ति कान्तारम्-अरण्यं तत्र भिक्षुकाणां निर्वाहणार्थं यत्संस्क्रियते तत्कान्तारभक्तमिति, 'दुभिक्खभत्ते इ व्व'त्ति दुर्भिक्षभक्तं यभिक्षुकार्थं दुर्भिक्षे संस्क्रियते, औद्देशिकादिभेदाश्चैते, 'वद्दलियाभत्ते इ वति वर्दलिका-दुर्दिनं 'गिलाणभत्ते इ बत्ति ग्लानः सनारोग्याय यद्ददाति तद् ग्लानभक्तं ‘पाहुणगभत्ते इ वत्ति प्राघूर्णाकः-कोऽपि क्वचिद्गतो वप्रतिसिद्धये संस्कृत्य ददातिप्राधूर्णकावा-साध्वादयइहायाता इति यद्दापवतितत्प्राधूर्णकभक्तं 'मूलभोयणे इवत्ति मूलानिपद्मासि टिकादीनां यावत्करणादिदं पदत्रयं श्यं 'कन्दमोयणे इ वत्ति कन्दाः-सूरणकन्दादयः ‘फलभोयणे इव'त्ति फलानि आन्त्रादीनां 'हरियभोयणे इवत्ति हरितानि-मधुरतृणकटुकभाण्डादीनि 'बीयभोयणे इवत्ति बीजानि-शालितिलादीनि 'भोत्तए वत्ति भोक्तुं वा 'पायए वत्ति पातुं वा आधाकर्मकादिपानकादीनीति!
अवज्झाणायरिए'त्तिअपध्यानेन-आदिनाआचरिता-आसेवितो यः अपध्यानस्य वा यदाचरितम् आसेवनं सोऽनर्थदण्ड इति, ‘पमादायरिए'त्ति प्रमादेन-घृतगुडादिद्रव्याणां स्थगनादिकरणे आलस्यलक्षणेन आचरितो यस्तस्य वायदाचरितं सोऽनर्थदण्डः प्रमादातचरितः प्रमादाचरितं वेति 'हिंसप्पयाणे'त्ति हिंस्रस्य-खगादेः प्रदानम्-अन्यस्यार्पणं निष्प्रयोजनमेवेति हिंम्रप्रदानं, पावकम्मोवएसे त्तिपापकर्मोपदेशः-कृष्याधुपदेशःप्रयोजनंविनेति, सावजेत्तिकट्टत्ति यदिदंजलस्य परिमाणकरणंतज्जलंसावद्यमितिकृत्वाक सावद्यमपि कथमित्याह-'जीवत्तिकट्ठ'त्ति जीवा अप्कायिका एत इतिकृत्वा,
अथवा कस्मात्परिपूतं गृह्णातीत्यत आह-सावद्यमितिकृत्वा, एतदेव कुत इत्याह-जीवा इतिकृत्वा, पूतरकादिजीवा इह सन्तीतिकृत्वेति भावः । 'अएन्नउत्थिए वत्ति अन्ययूथिकाअर्हत्सङ्गापेक्षयाअन्येशाक्यादयः 'चेइयाईतिअर्हच्चैत्यानि-जिनप्रतिमाइत्यर्थः 'नन्नत्थअरहंतेहि वत्ति न कल्पते, इह योऽयं नेति प्रतिषेधः सोऽन्यत्राहद्दयः,अर्हतो वर्जयित्वेत्यर्थः, स हि किल