Agam Sutra Satik 12 Auppatik UpangSutra 01

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 66

मूलं - २६
मित्यर्थः फुलकं - पुष्पाकृतिललाटाभरणं सिद्धार्थिका-सर्षपप्रमाणसुवर्णकणरचितसुवर्णमणिमयी कण्ठिका कर्णवालिका - कर्णोपरितनभागभूषणविशेषः शशिसूरऋषभचक्रकानि तलभङ्गकं च रूढिगम्यानि त्रुटिका :- बाहुरक्षिकाः हस्तमालक :- अणेत्रिका हरिसत्ति - रूढिगम्यं केयूरम् अङ्गदं बाह्वाभरणविशेषः वलयानि - कटकविशेषाः प्रालम्बो - झुम्बनकं प्रलम्बो गलाभरणविशेषः इत्यर्थ अङ्गुलीयकानि - अङ्गुल्याभरणविशेषाः वलाक्षं-रूढिगम्यं दीनारमालिकाचन्द्रमालिकासूर्यमालिकास्तु दीनाराधाकृतिमालाः काञ्चीमेखलयोः कटयाभरणयोर्यद्यपि नामकोशे एकार्थत्वमधीयते तथापीह विशेषो रूढेरवसेयः कलापः कण्ठाभरणविशेषो मेखलाकलाप इति वा द्रष्टव्यं - प्रतरकाणि - वृत्तप्रतला आभरणविशेषाः परिहेरगत्ति- रूढयवसेयं पादजालघण्टिकाःपादाभरणविशेषाः किङ्किणीका:- क्षुद्रघण्टिकाः रत्नोरुजालं- रत्नमयं जनयोः प्रलम्बमानं सङ्कलकं क्षुद्रिकाः- तत्प्रान्तघण्टिकाः वरनुपुराणिप्रतीतानि क्षुद्रिकावरनूपुराणि वा क्षुद्रघण्टिकाप्रधानतुलाकोटिकानि चलनमालिका - पादाभरणविशेषः कनकनिगलानिनिगडाकाराः सौवर्णपादाभरणविशेषाः जालकं-चरणाभरणविशेषः, मकरमुखविराजमाननूपुराणि - प्रतीतानि ।
‘दसद्धवण्णरागरइयरत्तमणहरे' त्ति दशार्द्धवर्णे- पञ्चवर्णै रागै-रञ्जनद्रव्यैः कुसुम्भादिभिर्यानि रञ्जितत्वेन रक्तानीव रक्तानि मनोहराणि च तानि तथा तानि अंशुकानि निवसिता इति योगः, महार्घाणि, नासानिश्वासवायुवाह्यानि लघुनीत्यर्थ, चक्षुर्हराणि अङ्गावारकत्वात्, वर्णस्पर्शयुक्तानि अतिशयवर्णादीनीत्यर्थ, 'हयलालापेलवाइरेगे' अस्वलालाभ्यः सकाशात् पेलवानि - सुकुमाराण्यतिरेकेण यानि तानि तथा, 'धवले' त्ति कानिचिद्धवलानि, 'कणगखचियंतकम्मे' कनकखचितं - सुवर्णमण्डितम् अन्तकर्म-अञ्चलकर्म वानलक्षणं येषां तानि तथा, 'आगासफालियसरिसप्पहे' आकाशस्फटिकयोराकाशरूपस्फटिकस्य वा सद्दशी प्रभा येषां तानि तथा 'अंसुए नियत्थाओ' त्ति वस्त्राणि निवसिताः ।
'आयरेणं' ति व्यक्तं, 'तुसार गोक्खीरहारदगरयपंडुरदुगुल्लसुकुमालसुकयरमणिजउत्तरिजाई पाउयाओ' त्ति व्यक्तं, नवरं तुषारं-हिमं दगरयत्ति उदकरजस्तद्वत् पाण्डुराणि यानि दुकूलानि - वस्त्राणि तान्येव सुकुमालानि सुकृतानि रमणीयानि च यान्युत्तरीयाणि तानि तथा तानि प्रावृताः, ‘वरचन्दनचर्चिताः वराभरणभूषिता' इति व्यक्तं, 'सव्वोउयसुरभिकुसुमसुरइयविचित्तवरमल्लधारिणीओ' सर्वर्तुकैः सुरभिकुसुमैः सुरचितं विचित्रं वरं माल्यं -मालां धारयन्ति यास्तच्छीलाश्च तास्तथा, 'सुगंधिचुण्णंगरागवरवासपुष्फपूरगविराइया' सुगन्धिचूर्णैरङ्गरागेण च - देहरञ्जनेन वरवासैः पुष्पपुरकेण च - पुष्परचनाविशेषेण विराजिता यास्तास्तथा,
१२५
'अहियसस्सिरीया' अधिकं सह श्रिया - शोभया यास्तास्तथा, 'उत्तमवरधूवधूविया' उत्तमानां मध्ये यो वरधूपः स तता तेन धूपेन धूपिताः - कृतसीगन्ध्याः यास्तास्तथा, 'सिरीसमाणवेसा' श्रीः - देवता सा च लोके शोभनवेषेति रूढ अतस्तयोपमा कृतेति, 'दिव्वकुसुममल्लादमपब्धंजलिपुडाओ' दिव्यैः - वरैः कुसुमैः - अविकसितैः माल्यैः - विकसितैः दामभिश्च - तन्मयमालाभि प्रह्वाः– पूजासज्जाः अञ्जलिपुटाः - अञ्जलय एव यासां तास्तथा, उच्चत्वेन च सुराणां स्तोकोनमुच्छ्रिताः 'चन्द्रानना' इति व्यक्तं, 'चंदविलासिणीओ' त्ति चन्द्रस्येव विलासः - कान्तिर्यासां तास्तथा, 'चन्द्रार्द्धसमललाटाः चन्द्राधिकसौम्यदर्शना उल्का इवोद्योतमाना' इति व्यक्तं, 'विजुघणमिरीइसूरदिष्पंततेअअहियतरसंनिकासाओ' विद्युतो ये घना मरीचयः - किरणाः सूरस्य च यद्दीसं