Agam Sutra Satik 12 Auppatik UpangSutra 01

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 63

औपपातिकउपाङ्गसूत्रम्-२५
ज्योतिषामसङ्ख्यातत्वात्, 'तत्ततवणिजकणगवण्णा' तप्तस्य तपनीयस्य सुवर्णस्य यः कणकोबिन्दुः शलाका वा अथवा तपनीयं - रक्तं सुवर्ण कनकं- सुवर्णमेव पीतं तद्वद्वर्णो येषां ते तथा, 'जे य गह' त्ति उक्तव्यतिरिक्ताः, 'जोइसंमि' त्ति ज्योतिश्चक्र 'चारं चरन्ती' तिभ्रमणं कुर्वन्ति । 'केऊय'त्ति केतवो जलकेत्वादयः किम्भूता ? गइरइय' त्ति मनुष्यलोकापेक्षयोक्तं, 'ठियलेस्स' त्ति स्थितलेश्याः - निश्चलप्रकाशाः 'चारिणो यत्ति सञ्चरिष्णवः, अत एवाह'अविस्साममंडलगइ 'त्ति प्रतीतं, 'नामंकपागडियचिंधमउडा' नामाङ्कितानि प्रकटितानिचिह्नप्रधानानि मुकुटानि यैरिति समासः ।।
मू. (२६) तेणं कालेणं तेंण समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स वेमाणिया देवा अंतिअं पाउब्भवित्था सोहम्मीसाणसणंकुमारमाहिंदबंभलंतकमहासुक्क सहस्साराणयाणयारण अच्चुयवई पडिट्ठा देवा जिनदंसणुस्सुगागमणजणियहासा पालकपुष्फकसोमनससिरिवच्छनंदि आवत्तकामगमपीइगममणोगमविमलसव्वओभद्दणामधिजेहिं विमाणेहिं ओइण्णा वंदका जिणिदं ।
मिगमहिसवराहछगलदहुरहयगयवइभु अगखग्गउसभंकविडिमपागडियचिंधमउडा पसिढिलवरमउडतिरीडधारी कुंडलउजोविआणणा मउडदित्तसिरया रत्ताभा पउमपम्हगोरा सेया सुभवण्णगंधफासा उत्तमविउब्विणो विविहवत्थगंधमल्लधरा महिडिआ महज्जुतिआ जाव पंजलिउडा पज्जुवासंति ॥
१२२
و
वृ. वैमानिकवर्णकोऽपि व्यक्तो, नवरं वाचनान्तरगतं किञ्चिदस्य व्याख्यायते, तदन्तर्गतं किञ्चिदधिकृतवाचनान्तरगतं च तत्र 'सामानियतायत्तीससहिया' सामानिका- इन्द्रसमानायुष्कादिभावाः त्रायस्त्रिंशाः - महत्तरकल्पाः पूज्यस्थानीयाः 'सलोगपाल अग्गमहिसिपरिसाणीअअप्परक्खेहिं संपरिवुडा' सह लोकपालैः सोमादिभिर्दिक्पालकनियुक्तकैः या अग्रमहिष्यःप्रधानजायाः परिषदञ्च- बाह्यमध्यमाभ्यन्तरा जघन्यमध्यमोत्कृष्टपरिवारविशेषभूताः अनीकानि च - हस्त्यश्वरथपदातिवृषभनर्तकगाथकजनरूपाणि सैन्यानि आत्मरक्षाश्च-अङ्गरक्षा इति द्वन्द्वः, अतस्तैः सम्परिवृता इति ।
देवसहस्रनुयातमार्गः सुरवरगणैश्वरैः प्रयतैः 'समणुगम्मंतसस्सिरीय'त्ति समनुगम्यमानाश्च ते सश्रीकाश्चेति समासः, सर्वादरभूषिताः सुरसमूहनायकाः सौम्यचारुरूपाः 'देवसंघजयसद्दकयालोया' देवसङ्खेन जयशब्दः कृत आलोके-दर्शने येषां ते तथा ।
'मिग १ महिस २ वराह ३ छगल ४ दहुर ५ हय ६ गयवइ ७ भुयग ८ खग्ग ९ उसक १० विडिमपागडियचिंधमउडा' मृगादयो दश दशानां शक्रादीन्द्राणां चिह्नभूताः, तत्र वराहः-शूकरः खङ्ग - आटव्यचतुष्पदविशेषः ऋषभो - वृषभः शेषाः प्रतीताः, तत्र मृगादयः अङ्का लाञ्छनानि विटपेषु - विस्तरेषु येषां मुकुटानां तानि तथा, तानि प्रकटितचिह्नानिरत्नादिदीप्तया प्रकाशितमृगादिलाञ्छनानि मुकुटानि येषां ते तथा । पालक १ पुष्पक २ सौमनस ३ श्रीवत्स ४ नन्द्यावर्त ५ कामगम ६ प्रीतिगम ७ मनोगम ८ विमल ९ सर्वतोभद्र १० नामधेयैर्विमानैः, उत्तरवैक्रियैरित्यर्थ, सम्प्रस्थिता इति योगः, एतानि च क्रमेण शक्रादीनामच्युतान्तानां दशानामिन्द्राणं भवन्तीति । किंविधैस्तैरित्यर्थः, सम्प्रस्थिता इति योगः, एतानि च क्रमेण शक्रदीनामच्युतान्तानां दशानामिन्द्राणां भवन्तीति ।
किंविधैस्तैरित्याह- 'तरुणदिवागरकरातिरेगप्पहेहिं' तरुणदिवाकरकरेभ्योऽतिरेकेण