________________
૩નૈર-૩/૧૧૭ થી ૧૨૯
તીર્થકરાનુણાનુમોદન અનુગત વિશિષ્ટ ભાવના ભાવતા સાતોદય હોઈ શકે. અથવા કમનુભાવ-બાહ્ય-તીર્થકરજન્મ, દીક્ષા, જ્ઞાન, નિવણિ કલ્યાણકાદિ નિમિતે તથાવિધ સાતા વેદનીય કર્મના વિપાકોદય નિમિતે નૈરયિક સાતોદય પામે. આ વ્યાખ્યાન અનાર્થ નથી. વસુદેવચરિત્રમાં પણ કહ્યું છે.
આ નૈરયિકો કુંભિ આદિમાં પકાવાતા, ભાલાથી ભેદાતા ભય અને ત્રાસથી ઉંચે ઉછળે છે. - x • જઘન્યથી એક કોસ, ઉત્કૃષ્ટથી ૫૦૦ યોજન ઉછળે છે, એવો પણ પાઠ છે, નૈયિકોને - x • ઉણ કે શીત વેદનાથી રાત-દિન પકાવાતા ક્ષણ માગ પણ સુખ ન પામે. માત્ર દુઃખ જ પામે.
તૈરયિકોના વૈક્રિય શરીરના પુદ્ગલો, તે જીવો શરીર છોડે ત્યારે હજારો ખંડોમાં છિન્ન ભિન્ન થઈને વિખેરાઈ જાય છે. - x • x - ૪ -
ઉક્ત દશ ગાથા પછી • x • x • પૂર્વોક્ત બધી ગાથામાં કહેલ બાબતોનું સંકલન કરેલ છે, જે સૂત્રાર્થમાં કહેલ છે.
મુનિ દીપરત્નસાગર દ્વારા કરાયેલ પ્રતિપત્તિ-3-નરકોદ્દેશકનો ટીકાસહિત અનુવાદ પૂર્ણ |
જીવાભિગમઉપાંગસૂત્ર - સટીકઅનુવાદ/૨ ૬ પ્રતિપત્તિ-૩, તિર્યંચ અધિકાર
- 0 - 0 - 0 - 0 - 0 - 0 નારકાધિકાર કહ્યો. હવે તિર્યંચાધિકાર કહે છે –
છે પ્રતિપત્તિ-૩-તિર્યંચ ઉદ્દેશો-૧ &
- X - X - X - X - X — • સૂત્ર-૧૩૦ :
તે તિચિયોનિક શું છે ? તે પાંચ ભેદે છે . એકેન્દ્રિય તિચયોનિક, બેઈન્દ્રિય-ક્લેઈન્દ્રિયન્ચઉરિન્દ્રિય-પંચેન્દ્રિય તિચિયોનિક.
તે એકેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક શું છે ? પાંચ ભેદે છે, તે આ - પૃધીકાયિક યાવ4 વનસ્પતિકાયિક એકેન્દ્રિય તિચિયોનિક.
તે પૃવીકાયિક એકેન્દ્રિય તિરોનિક શું છે ? ભેદે છે, તે આ - સૂક્ષ્મ અને બાદર પૃથ્વી એકેન્દ્રિય તિયયયોનિક છે. તે સૂક્ષ્મ પૃથવી. શું છે ? બે ભેદે છે, તે આ • પયત સૂક્ષ્મ પિયત સૂક્ષ્મ તે સૂફમ કહ્યા. તે બાદર, પૃથવી, શું છે ? બે ભેટે છે, તે આ - પર્યાપ્ત ભાદર અપયત બાદ તે ભાદર પૃeની એકે કહ્યા.
તે અકાયિક એકેન્દ્રિય શું છે ? બે ભેદે છે. એ પ્રમાણે પૃવીકાયિકવતું કહેવું. એ રીતે વાયુકાયિક યાવત વનસ્પતિકાયિકના ભેદો કહેવા. તે વનસ્પતિકાયિક એકેન્દ્રિય તિર્યંચસોનિક કહ્યા.
તે બેઈન્દ્રિય તિચિયોનિક શું છે? બે ભેદે છે, તે આ • પસતક અને અપતિક બેઈન્દ્રિય એ રીતે ચઉરિન્દ્રિય સુધી કહેતું.
તે પંચેન્દ્રિય તિચિયોનિક શું છે ? ત્રણ ભેદે છે, તે આ - જલચર, સ્થલચર અને ખેચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયનિકો.
તે જલચર પંચે. શું છે ? બે ભેદે છે . સંમૂર્ણિમ જલચર પચેન્દ્રિય વિરચિયોનિક અને ગર્ભ બુકાંતિક જલચર. તે સંમૂર્ણિમ જલચર પંચેન્દ્રિય તિરચિયોનિક શું છે ? બે ભેદે છે. તે આ - પર્યાપ્ત સંમૂર્ણિમ આપતિ સંમૂર્ણિમ તે સંમૂર્રિમ કહ્યા.
તે ગર્ભવ્ય કાંતિક જલચર પાંચેન્દ્રિય તિર્યચયોનિક શું છે? બે ભેદે છે, તે આ • પયત ગર્ભજ• રાપર્યાપ્તગર્ભજ તે ગર્ભવ્યુાંતિક જલચર કહ્યા. તે આ જલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ કહ્યા.
તે આ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ યોનિક શું છે ? બે ભેદે છે. તે આ - ચતુષ્પદ અને પસ્સિર્ષ સ્થલચર પંચે તિચિ.
તે ચતુષ્પદ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય શું છે ? ચતુદ બે ભેદે છે, તે આ - સંમૂર્ણિમ અને ગર્ભ સુકાંતિક ચતુષ્પદ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિચિયોનિક. જલચરોની માફક તેમજ ચાર ભેદ્ય કહેવા. તે આ ચતુષ્પદ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય
