Book Title: Samkitna Sadsath bolni Sazzaya Vachna
Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009156/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA viracita samakitanA saDasaTha bolanI sajhAyanI vAcanAnA aMzo vAcanAnA aMzo -: vAcanA pradAtA :pU.A.bha.zrI.vi. candragupta sU.ma. - pU.A.bha.zrI.vi. candragupta su.ma. -: prakAzana :zrI anekAMta prakAzana jaina rIlIjIyasa TrasTa -: Arthika sahakAra :voharA cunIlAla khemacaMda tharAdavAlA (hAla muMbaI) Tejas Printers AHMEDABAD. |M) 98253 4TE3o TITLE Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA viracita samakitanA saDasaTha bolanI sajhAyanI vAcanAnA aMzo che vAcanA pradAtA che pU. paramazAsanaprabhAvaka A.bha.zrI.vi. rAmacandrasU. mahArAjAnA pAlaMkAra pUjayapAda A.bha.zrI vi. mukticar.ma.sA.nA ziSyaratna pUjyapAda A.bha.zrI.vi. amaraguptasu.ma.sA.nA ziSya pU.A.bha.zrI.vi. candraguptasU.ma. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # vAcanAnA aMzo prakAzananI pUrve) 18 dvitIya AvRtti (9 nakala : 1000 * vi.saM. 2067 # prAptisthAna : $ mukuMdabhAi Ara. zAha 5, navaratna phleTsa, navA vikAsagRha mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 Q7. $ pramodabhAi choTAlAla zAha 102, vorA AziSa, 5. solIsITara roDa, malADa (isTa), muMbai-400 097. $ jatInabhAi hemacaMda zAha 'komala' chAparIyAzerI, mahIdharapurA, surata-395 003. 4 vijayakara kAMtilAla jhaverI premavardhaka phaleTsa, navA vikAsagRha mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 07. chuM tanIla e. vorA 4/74, kRSNakuMja, junA pulageTa pAse, 239293, janaralathImaiyA roDa, pUnA-411 001. anaMtopakArI zrI vItarAga paramAtmAnA paramatAraka zAsananI sarvoparitA zrI samyagdarzanane laine che. e guNane pAmyA vinA vAstavika rIte dharmanI prApti thatI nathI. jainetara te te darzanomAM samyagdarzana prApta thatuM nathI. jainadarzanamAM ja te prApta thAya che. ene laine moDAmAM moDA addhapudgalaparAvartakALamAM jIvane mokSanI prApti avazya thAya che. AthI ja to jainazAsananI savoparitA che. jainetara darzanoe mokSanI vAta karI kharI; paraMtu tenA praNetAone ke anuyAyIone mokSanI prApti nA thai. sAmAnyajanane Azcarya pamADe evI utkaTa sAdhanAne karavA chatAM temane mokSanI prApti nA thai - enuM kAraNa e che ke emane samyagdarzana prApta thayuM nahi, lAkho karoDo lokone anuyAyI banAvanArA paNa zrI vItarAga paramAtmAnA anuyAyI thayA nahi. potAnI vAta badhAne samajAvI, paNa bhagavAnanI vAtane teo samajI nA zakyA, jethI teo samyagdarzanane pAmyA nahi. mokSanI prApti mATenA puruSArthano prAraMbha ja vAstavika rIte samyagdarzananI prAptithI thAya che. zrI vItarAga paramAtmAnA paramatAraka zAsanane choDIne anya koi zAsanamAM samyagdarzanAdinI prApti thatI nathI; tethI anya darzano karatAM jainadarzana zreSTha che - emAM koi vivAda nathI. sadbhAgye ApaNane e maLyuM che. enI mahattAno paramArtha samajAvavA mATe zAstrakAra paramarSie athAga prayatno karyA che. zrI samyagdarzananuM svarUpa vagere varNavIne tene pAmavA mATenA upAyo, aneka prakAre varNavyA che. sarva sAmAnyajano paNa e paramArtha samajI zake e mATe 'samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya' racAi che. mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjAe racelI e sajajhAya aMge kazuM ja jaNAvavAnI AvazyakatA nathI. 'racayitA, racanA ane racanAno viSaya samyagdarzana' A traNe ya adbhuta che. sarvathA & Arthika sahakAra : zrAvikA baheno taraphathI TiMbara mArkeTa, puNe. * mudrake : Tejas Printers F/5. Parijat Complex, Swaminarayan Mandir Road, Kalupur, AHMEDABAD-380 001. (M) 98253 47620-PH. (o) (079) 22172271 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramaNIya ane AphlAdaka che. AtmAnA sukhanA anubhavano ahIM prAraMbha che. AnuM zravaNa, manana ane ciMtana paNa AtmAne AnaMda pamADatuM hoya to tenA anubhavathI to niravadhi AnaMdano anubhava thAya - emAM koi Azcarya nathI. paraMtu lakhavA bolavA jeTaluM e saheluM nathI. saMsAranAM vaiSayika sukhonI Asakti, lAlaca ane lAlasAno hrAsa na thAya tyAM sudhI e AnaMda anubhavavAnuM zakya nathI. A sajajhAyanA parizIlanathI ApaNe sau e AnaMdane anubhavavA samartha banI rahIe - e ja eka abhilASA. - da. candraguptasUri (pahelI AvRttimAMthI) 'caMdanabAlA' upAzraya vAlakezvara, muMbai. zrA.su. 11, zukravAra, tA. 20-08-2010. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sakjhAya dazA poravADa, pAlaDI, vi.saM. 2065 amadAvAda, a.su. 10 [ DhALa pahelI : cAra zraddhAnuM su-kRta-vallI-kAdaMbinI samarI sarasvatI mAta, samakita-saDasaTha-bolanI kahIzuM madhurI-vAta. (1) samakita-dAyaka-gurutaNo paccevayAra na thAya, bhava-koDA-koDe karI karatAM sarva-upAya. (2) dAnA-DaDadika-kiriyA na dIe samakita viNa ziva-zarma, te mATe-"samakita vaDuM" jANo pravacana-marma. (3) darzana-moha-vinAzathI je nirmaLa guNa-ThANa, te vize samakita kahyuM, tehanA eha ahiThANa. (4) cau saduhaNA, ti lika che, daza-vidha vinaya vicAro re, traNa zuddhi, paNa dUSaNa, ATha prabhAvaka dhAro re. (5) prabhAvaka aDa, pacca bhUSaNa, pacca lakSaNa jANIe, SaTa jayaNA, SaTa AgAra, bhAvanA chavihA mana ANIe, SaTa ThANa, samakita taNA saDasaTha bheda eha udAra e, ehano tattva-vicAra karatAM, lahIje bhava-pAra e. (6) cau-viha sahaNA tihAM, jIvA-DaDadika paramatyo re, pravacanamAMhi je bhAkhiyA, lIje tehano atyo re. (7) tehano artha vicArIe, e prathama saduhaNA kharI, bIjI saduhaNA tehanA je jANa muni guNa-jhavaharI, saMvega-raMga-taraMga jhIle, mArga zuddha kahe badhA, tehanI sevA kIjIe, jima pIjIe samatA-sudhA. (8) zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 1 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakita jeNe grahI, vasyuM, nihnava ne ahA-chaMdA re, pAsasthA ne kuzIliyA veSa-viDaMbaka maMdA re. (9) maMdA anANI dUra chaMDo, trIjI saddahaNA grahI, paradarzanIno saMga tajIe, cothI saddahaNA kahI, hINA taNo je saMga na taje, tehano guNa nava rahe, jyuM jaladhi-jalamAM bhaLyuM gaMgA-nIra lUNapaNuM lahe. (10) anaMtopakArI zrI arihaMta paramAtmAnA paramatAraka zAsananA paramArthane pAmelA mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajImahArAje A samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAyanI racanA karI che. aciMtya sAmarthya laine janmelA mahApuruSonI pratibhA avarNanIya che. teozrInA gurubhAi zrI vinayavijayajI mahArAjA vyAkhyAna ApatA hatA, te vakhate anyadarzananA paMDito prazno karI-karIne temane trAsa pamADatA hatA. tyAre teozrIe te vAta zrI yazovijayajI mahArAjane jaNAvI. bIjA divase mahAmahopAdhyAyajI mahArAja vyAkhyAnanI pATe padhAryA ane vyAkhyAnanI zarUAta karavA pahelAM zarata mUkI ke kavarga ane pavarganA vyaMjanano prayoga karyA vinA prazno pUchavAnA, teno javAba paNa e ja rIte ApavAmAM Avaze. pelA paMDito to DaghAi gayA. chevaTe upAdhyAyajI mahArAje kahyuM ke- prazna game te vyaMjanano prayoga karIne pUchavAnI chUTa, paNa teno javAba te be varganA vyaMjananA prayoga vinA ja apAze. A rIte dareka javAbo ApIne badhA paMDitone niruttara karyA. tyAra bAda bIjA divasathI prazno pUchavAnuM baMdha thayuM. AvI pratibhAnA svAmInI racanAmAM koi khAmI na hoya - eTaluM samajI zakAya evuM che. A racanAmAM je vizeSatA che te bhaNyA vinA samajI zakAya evI nathI. ApaNe 'zuM bhaNavuM che' - enA karatAM 'zuM samajavuM che' - e vicAravuM che. mAtra bhaNavAthI nistAra nahi thAya. bhaNyA pachI samajavuM ane samajIne sudharavuM jarUrI che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 2 samyagdarzana guNa pAmyA pachI tene TakAvavAnuM sthAna enuM nAma samyaktvanA saDasaTha bola. cAritrano viSaya parimita hoya che. tenI apekSAe samyaktvano viSaya vyApaka che. abhilApya padArtho karatAM anabhilApya padArtho anaMtaguNA che. e badhA pratye zraddhA keLavavAnuM kArya samyaktvanA kAraNe thAya che. A sAyanI pahelI DhALanI pahelI gAthAthI zrutanI adhiSThAtrI sarasvatIdevIne yAda karI che. je kAma jenuM hoya te kAma mATe tene niyukta karyA hoya to te kAmamAM temane yAda karavAmAM doSa nathI. pahelAnA kALamAM paheregIro rAjAnI AgaLa cAle ane rAjAne 'A bAju'... ema kahIne mArga batAve. nAnA mANasone paNa temanA kAmanA kAraNe yAda karAya che. ayogya jIvonA hAthamAM jJAna na jAya ane yogya jIvo AnAthI vaMcita na rahe te mATe zrutanI rakSA ane vRddhimAM sarasvatIdevI sahAyaka che. eka staMbha ekaso ATha auSadhiothI baMdha hato. eka vAra zrI siddhasena divAkarasUri mahArAje auSadhio sUMghI sUMghIne te staMbha kholyo. temAMthI eka pustaka paNa nIkaLyuM. tenA be zloka temaNe vAMcyA. eTalAmAM to sarasvatIdevIe AvIne temanA hAthamAMthI pustaka lai lIdhuM. kAraNa ke ayogyathI zrutanI rakSA karavI ane yogyane sahAya karavI : A kAma zrutadevInuM che. sarasvatIdevI zrutanI jJAtA nathI, zrutanI adhiSThAtrI che. zrutajJAnanA adhikArI to sAdhubhagavaMto che. jema bhaiyAo alaMkAranI rakSA kare, paNa alaMkArano upabhoga na kare, pahere nahi, tema ahIM samajavuM. makAnano mAlika judo hoya ane rakhevALa judo hoya tema zrutanA adhikArI judA hoya ane adhiSThAyaka judA hoya. rakhevALanuM kAma mAlika na kare, paNa mAlika rakhevALane avasare yAda kare ne ? te rIte sAdhubhagavaMto chaDDe rahelA hovA chatAM cothA guNaThANe rahelA adhiSThAyaka deva-devIne yAda kare - emAM koi bAdha nathI. nAma sAMbhaLavAmAtrathI mastaka jhUkI jAya tevI viziSTa puNyapratibhAnA yoge A mahApuruSe asIma anugraha karyo che. sarasvatIdevIne ahIM kAdambinInI upamA ApI che. satkAryarUpI velaDIne vikasAvavA mATe zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 3 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meghanI jarUra paDe. velaDIne jo megha na maLe to te koi paNa rIte vikAsa na pAme. jaMgalamAM eka velaDImAMthI bIjI ema hAramALA cAlatI hoya che. e vastu tyAre zakya bane ke jayAre meghanI varSA niraMtara hoya, evI ja rIte eka sukRta pachI bIjuM sukRta... A rIte satkAryanI paraMparA mATe meghanI mALA (samudAya) svarUpa kAdambinI evI A sarasvatI mAtA che. sarasvatIdevInI sahAyathI muMgA paNa bolatA thAya ane mUrkha paNa vidvAna banIne potAnA hitane sAdhanArA bane che. A rIte sukatarUpI velaDIne vikasAvavA mATe meghanI varSA samAna evI sarasvatIdevIne yAda karI samyaktvanA saDasaTha bolanI madhura vAta kahIzuM - A pramANe pahelI gAthAno artha che. madhuratA sAmAnyathI gaLyuM jemAM lAge temAM manAya che. ahIM ApaNane je phAve, bhAve ke jemAM mIThAza lAge tene madhura na jaNAvatAM je kAmanuM hoya, je upayogI hoya, hitakArI hoya tene madhura tarIke jaNAvyuM che. zAstrakAro je ApaNA hitanuM kAraNa hoya tene madhura tarIke jaNAve che, kAvyanI camatkAritA vagerene AzrayIne svAdanI vAta ahIM nathI. bIjI gAthAthI je vAta karI che te atyaMta addabhuta che. A samyagdarzana ekamAtra gurunI kRpAthI prApta thAya che - eTaluM yAda rAkhavuM. samyagdarzana sAmAnyataH be rIte prApta thAya che : nisargathI ane adhigamathI, nisargano artha karyo che. gurunA upadeza vinA. ane gurunA upadeza dvArA je samyakatva maLe tene adhigama samyakatva kahevAya che. ahIM nisargathI je samyaktva prApta thAya che temAM guruno upadeza nathI hoto paraMtu temAM gurukRpA aMtargata hoya che. tIrthaMkaranA AtmAo jyAre samyakatva pAme tyAre guruno upadeza hovA chatAM temanuM sAmarthya adhika hovAthI guru mAtra sAkSIbhUta gaNAya che. e sivAya samyaktvanI prApti gurunI kRpA vinA thatI ja nathI. AthI ja "samakitadAyaka guru taNo..." A pramANe jaNAvyuM che. Aje ApaNI pAse vyavahArathI paNa je samyakRtva che, thoDuM-ghaNuM jJAna che, cAritra che... A badhI ja kRpA gurubhagavaMtanI che - eTaluM mAno cho ? eka vAra gurue jJAna, darzana, cAritra ApyuM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 4 che - e jo samajAya to guru pratye bahumAnabhAva AvyA vagara na rahe. enA badale guru vAtsalya nathI ApatA, dhyAna nathI rAkhatA... Avo vicAra karIe chIe mATe bahumAna jAgatuM nathI. guru vAtsalya kema nathI ApatA, upekSA kema kare che... ityAdi vicAra Ave topaNa gurunA kAraNe ja ahIM sudhI pahoMcyA chIe - eTaluM samajAya to mAthuM ThekANe Ave. paraMtu takalIpha e che ke gurue zuM ApyuM che e nathI vicAratA, zuM nathI ApatA e vicAryA karIe chIe - mATe guru pratye bahumAna nathI jAgatuM. gurubhagavaMte samyaktva ApIne je upakAra karyo che te evo che ke kroDAkroDa bhava sudhI dareka upAyo sevIe topaNa teno badalo vALI nahi zakAya. AvA guru mATe be akSara ghasAtA bolIe e paNa bhayaMkara koTino aparAdha che. ejJAnamUlaka paNa AvI AzAtanAnI pravRtti karavI nathI. nahi to gurubhagavaMte je samyaktva ApyuM che te paNa gumAvI besIzuM. ApaNe game teTalA jJAnI ke samartha hoie chatAM anugraha karanAra mArgadarzaka na maLe to ApaNe mArgamAM eka DagaluM paNa AgaLa cAlI nahi zakIe. jene gurunI kRpAnI kiMmata samajAya tene kudaratI rIte guru pratye sabhAva jAgyA vinA na rahe. gurupadano mahimA jenA haiye vase tenI pAse samyakatva na hoya to Ave ane hoya to tenuM samyakatva jaya. nahi. gurukRpA e sarva siddhionuM mULa che. ApaNe vartamAnamAM game teTalA sArA hoie topaNa bhUtakALamAM ApaNe sArA na hatA eTaluM yAda rAkhavuM. vartamAnanI sArI avasthAmAM lAvanAra A gurubhagavaMta che. AvA gurubhagavaMtonI niMdA to koi kALe karavI nathI. tema ja gurune du:kha thAya tevI eka paNa pravRtti karavI nathI. jene guru pratye bahumAna na hoya tene samyaktva na ja maLe. ApaNI pAse je kAMi sAruM che, sAcuM che te gurunI kRpAnuM phaLa che. jeTaluM khoTuM ane kharAba che te ApaNe jAte zIkhelA chIe. bhUtakALamAM jemaNe ApaNI upara upakAra karyo hoya temanA avarNavAda jiMdagImAM kyAre ya bolavA nahi. mokSamAM na jaie tyAM sudhI A samakitadAyaka guruno upakAra yAda rAkhavo che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 5 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have trIjI gAthAmAM jJAna ane cAritra mATe sajajhAya na karatAM samyaktva upara sajajhAya kema karI, A samyakatva guNanuM mahattva zuM che - te samajAve che. dAna vagere kriyAo samyakatva vagara mokSanuM sukha ApavA mATe samartha nathI. mATe samyakatva sauthI moTo-mahAna guNa che. ahIM eTaluM yAda rAkhavuM ke samyaktva vagara dAnAdika kriyA thatI ja nathI evuM nathI, paraMtu e kriyAo samyakatva vagara mokSasvarUpa phaLa ApI zakatI nathI mATe A guNa mahAna che, mahattvano che. samyaktva vagara dharma na thAya evuM nathI, paraMtu samyakatva vagara dharmanuM phaLa prApta nahi ja thAya : eTaluM nakkI. sa0 jeTalA aMze pariNata jJAna teTalA aMze samyaktva hoya ? tame UMdhuM kaho cho. jeTalA aMze samyaktva prApta thayuM hoya teTalA aMze pariNata jJAna maLe. samyajJAna ane samyagdarzananI prApti yugapadekIsAthe thAya che. zAstramAM jaNAvyuM che ke gAyanuM DAbuM ziMgaDuM ane jamaNuM ziMgaDuM jema ekIsAthe Ave che tema jJAna ane samyaktva ekI sAthe prApta thAya che. ApaNe to eTalI vAta yAda rAkhavI che ke samyaktva vinAno dharma hoi zake che kharo, paNa te mokSe nathI pahoMcADato. jeTalA dharma kare te badhA samakitI hoya evuM nahi, paraMtu samakitI dharma vinAno na hoya, mokSanAM sAdhano samyakatva vinA A saMsAramAM bhaTakAvanArAM bane che. samyagdarzana haze to dravyacAritra vinA paNa mokSa prApta thaze. samyakatvanuM mAhAbhya kriyA karavA mATe nathI, kriyAnuM phaLa pAmavA mATe che. samyakatva vinA cAritra nathI maLatuM teno artha e che ke kRtinA adhyavasAya svarUpa bhAvacAritra nathI maLatuM. bAkI dravyacAritra to abhavyone tema ja acaramAvarta kALamAM rahelA jIvone aneka vAra prApta thAya che. samyaktva vinA cAritranuM phaLa nathI maLatuM - evuM hovA chatAM samakita viNa cAritra nahi - AvuM je kahevAyuM che teno artha eTalo che ke jenuM mokSasvarUpa phaLa na maLe te cAritrAne cAritra na kahevAya. samyaktva vinAnI dAnakriyA e vastutaH dAna nathI. kAraNa ke ApavuM te dAnadharma nathI, ApavAno adhyavasAya e dAnadharma che. sa0 samakitIne kriyAno adhyavasAya hoya ? samakitI pAse kartavyatAno adhyavasAya hoya, kRtino adhyavasAya hoya ja evo niyama nahi. samakitI chaTTe jAya tyAre tene kRtino adhyavasAya hoya. kartavyatAno adhyavasAya eTale 'A karavA jevuM che? Avo adhyavasAya cothe hoya ane 'A karavuM che" evo kRtino adhyavasAya chadde guNaThANe hoya. mAtra kriyAnA kAraNe mokSa na maLe, kriyAmAM kartavyatAnA bhAnapUrvakano kRtino adhyavasAya bhaLe tyAre ja mokSa maLe. sa0 ApaNane ApavAnuM mana hoya paNa sAmAnuM puNya kAma na karatuM hoya to dAnanI pravRtti na paNa thAya ne ? tame sAmAnA puNyapApano vicAra karazo to koi pravRtti ke nivRtti karI nahi zako. sAmA mANasanuM puNya haze to te bacaze - ema vicArIne jematema pravRtti karo to hiMsAnuM pApa lAge ne ? dAnanI kriyA ApaNe na karatA hoie to temAM bIjAnI khAmIne mAnavAnA badale ApaNI potAnI khAmI che te zodhavAnI jarUra che. sAmAnI jarUriyAtano vicAra karavA bese te kRpaNa banyA vinA na rahe. jo ApavAnuM mana che - adhyavasAya che to pravRtti kema nathI karatA tenuM kAraNa prAmANikapaNe vicAro to tamAro doSa samajAi jaze. sa0 adhyavasAya e cittasvarUpa che ? | citta eTale kSayopazamabhAvanuM mana ane adhyavasAya tenuM kArya che. citta labdhirUpa che, adhyavasAya upayogarUpa che. gADI ane cAlatI gADImAM jevo pharaka che tevo ahIM samajavo. kartavyatAnA adhyavasAya vinAnI dharmakriyA mokSanuM kAraNa banatI na hovAthI nakAmI che. ApaNe samyakatvano je kAraNe upayoga karIe chIe ane zAstrakAro teno je upayoga jaNAve che te be vacce ghaNuM aMtara che. ApaNe moTe bhAge, samyagdarzana pAmyA pachI pApa karavA chatAM te naDe nahi ane devalokAdinAM sukho maLyA kare - te mATe samyakatvane upayogI mAnIe chIe. jyAre zAstra kAro jaNAve che ke ApaNe je dharma karIe chIe te nakAmo na jAya te mATe samyatva upayogI che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 6 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 7 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelI DhALanI zarUAtamAM cAra duhA batAvyA che. sAmAnyathI AgaLa je vAta kahevAnI hoya tenA viSayano nirdeza karavA mATe A duhAnI racanA hoya che. ahIM A duhAmAM graMthakArazrIe ghaNI ja mArmika vAta karI che. Aje moTe bhAge dharma na thAya ke dharmanuM phaLa na maLe to ApaNe ApaNA nasIbane AgaLa karatA hoie chIe. asalamAM emAM ApaNA samyaktvanI khAmI che - evuM mAnavAnI, kabUla karavAnI jarUra che. samyagdarzananA kAraNe game tevuM pApa naDatuM nathI, devaloka maLe che evuM mAnavAnA badale samyaktvanA kAraNe sakala pApathI rahita evuM cAritra maLe che ane mokSanI avilaMbe prApti thAya che - e samyaktvanuM phaLa che : evuM mAnavAnI jarUra che. sAdhanAnAM dareka aMgone sAdhyasiddhi mATe samartha banAvavAnuM kAma samyagdarzana kare che. je dAnAdika kriyA mokSane ApI zake evI che tenAthI puNyabaMdha ke bhoganI prApti icchavI te samyaktvanA abhAvane sUcavanArI vRtti che. samyagdarzanaguNa e AtmAno guNa che. AtmAnA guNo meLavavAnA nathI, pragaTa karavAnA che. cauda guNaThANAnI prakriyA guNanI prAptine laine nathI, AvaraNanA vigamanA kAraNe che. karmanuM AvaraNa khase eTale guNo enI meLe pragaTa thAya che. AtmAnAM guNone AvaranArAM karmo ATha che. temAMthI mohanIyakarmanA be prakAra che : darzanamohanIya ane cAritramohanIya. darzanamohanIya karmanA samyaktvamohanIya, mizramohanIya, mithyAtvamohanIya e traNa bheda ane cAritramohanIya karmanA anaMtAnubaMdhInA krodha, mAna, mAyA, lobha e cAra kaSAya : A sAta prakRti samyagdarzanaguNane Avare che. A darzanasaptakarUpa darzanamohano vinAza thavAthI malathI rahita evuM je guNaThANuM prApta thAya che tene samyaktva kahevAya che. A samyagdarzanaguNa prApta karavAnuM ane TakAvavAnuM kAma ghaNuM kaparuM che. duHkhamAM to guNa sacavAi jAya paraMtu sukhanA DhagalAmAM guNane sAcavavAnuM saheluM nathI. amAre tyAM paNa svAdhyAya bhulAya te mAMdagInA kAraNe nahi, moTA bhAge utsavamahotsavanA kAraNe svAdhyAya bhulAya che. game teTaluM du:kha AvyA pachI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 8 paNa 'du:kha AvyuM che' - tenuM duHkha lAge che, duHkha che tenuM nahi. AthI duHkha du:kha na lAge te mATe puruSArtha karI levo che. bhagavAne paNa zreNikamahArAjAne naraka dUra karavAno upAya batAvyo hato teno Azaya duHkha kADhavAno na hato; duHkhamAM arati-ArttadhyAna TALavAno Azaya hato, samyagdarzana majabUta banAvI du:kha veThatAM karavAno Azaya hato. ahIM jaNAve che ke darzanamohanA vinAzathI je nirmaLa guNaThANuM prApta thAya che te nizcayathI samyaktva che. kSaya ane vinAzano artha eka hovA chatAM ahIM 'kSaya' na lakhatAM 'vinAza' lakhyuM che temAM paNa camatkAra che. kSaya sAmAnyataH kudaratI thato hoya che jyAre vinAza ApaNA prayatnathI sAdhya che. darzanamohano vinAza ApaNe prayatnapUrvaka karavAno che - te jaNAvavAnuM tAtparya che. samyagdarzananI prApti darzanamohanIyanA kSayathI, kSayopazamathI ane upazamathI : ema traNa prakAre thAya che. darzanamohanIyanI traNeya prakRti (mithyAtvamohanIya, mizramohanIya ane samyaktvamohanIya) sattAmAM paDelI hoya ane udayamAM na hoya tene darzanamohanIyano upazama kahevAya. A upazamabhAvanA kAraNe maLanAruM aupazamika samyaktva aMtarmuhUrtathI vadhAre TakatuM nathI. jyAre darzanamohanIyanAM zuddha daLiyAM udayamAM Ave tyAre kSayopazamabhAvanuM samyaktva maLe che, je chAsaTha sAgaropamathI adhika kALa TakatuM nathI. jyAre darzanamohanIya(darzanasaptaka = 3 darzana0 + 4 anaMtAnubaMdhI)no kSaya thAya tyAre arthAr darzanamohanIya karma baMdhamAM, udayamAM, udIraNAmAM ke sattAmAM paNa na hoya tyAre kSAyikabhAvanuM samyaktva kahevAya che je anaMtakALa sudhI rahe che. AthI ja darzanamohanIyanA vinAzathI nirmaLa evuM guNasthAnaka prApta thAya che - ema jaNAvyuM. upazama, kSayopazama ane kSaya tamAre tyAM paNa prasiddha che. beMkamAM paDelo paiso upazamamAM kahevAya. thoDA upayogamAM Ave te kSayopazama kahevAya ane paiso jato rahe te vinAza-kSaya kahevAya. traNa DigrI tAva hoya tene udaya kahevAya, traNamAMthI eka DigrI thAya te kSayopazama, hADamAM tAva hoya te upazama ane roga nAbUda thAya te kSaya. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 9 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A badhuM rogamAM phAve che, karma mATe nathI phAvatuM. vastutaH karma pUrAM karavAM che - e adhyavasAya ja nathI. duHkha dUra karavuM che - A puruSArtha jeTalo majabUta che teTalo karma mATeno nathI. sukha bhogavavA maLatuM hoya to du:kha veThavAnI taiyArI che, paNa karma kADhavA mATe du:kha nathI bhogavavuM ! mithyAtvano udaya game teTalo hoya to paNa tene AdhIna na bane to samyaktva pAmavAnuM kAma kaThina nathI. karmano udaya thAya eTale patana thAya ja evo niyama nathI. cakkara Ave to paDI ja jaie - evuM nahi, sAvadha thaine AjubAjumAM rahela vastuno AdhAra laie to bacI jaie ne ? darzanamohanIyanA kSayathI kSAyikabhAvanuM samyakatva prApta thAya che tenA A (have AgaLa kahevAze te) adhiSThAna che. 'etad' sarvanAmano prayoga samIpavartI vastumAM thAya che. pachI te bhUtanI apekSAe hoya, vartamAnanI apekSAe hoya ke bhaviSyanI apekSAe hoya. A saDasaTha bola ekabIjAnA pUraka che. samyaktvaguNa A bolamAM rahelo che - samAyelo che. samyagdarzana tattvanI ruci svarUpa che. AtmAno svabhAva e tattva che. jene svabhAvanuM svarUpa samajAyuM hoya tene guNanI kiMmata hoya. jene vibhAvanuM ja mahattva samajAyuM hoya tene sukhanI kiMmata hoya. bhagavAne je tattvo batAvyAM che tene ApaNe khoTAM kahI zakatAM nathI ane sAcAM mAnI zakatAM nathI : A ApaNI moTAmAM moTI takalIpha che. Aje vibhAvane tattva mAnI lIdhuM che ane emAM ruci ghaNI che mATe samyagdarzana prApta thatuM nathI. ApaNe pAMca indriyonA viSayomAM je sukha mAnyuM che te ApaNA AtmAno svabhAva nathI. sa0 sukhanuM saMvedana to AtmA ja kare che ne ? to pachI e AtmAno svabhAva nahIM ? sukhanuM saMvedana AtmA bhale karato, paNa e sukha saMvedanano viSaya mAtra che. jema ghaTanuM saMvedana AtmA kare che, chatAM ghaTa e AtmAno svabhAva nathI. e rIte A sukha e AtmAno svabhAva nathI. viSayanI sAthe game teTalo ghaniSTha saMbaMdha hoya topaNa viSaya ane jJAna ekarUpa nathI. AtmAnuM sukha to svabhAvanA gharanuM che, viSayasukha vibhAvadazAnuM che. kevaLajJAna e AtmAno guNa che. kevaLajJAnamAM badhA ja viSayo pratibhAsita thAya che. kevaLajJAna viSayane grahaNa nathI karatuM. viSayathI sApekSa jJAna e zuddha jJAna nathI. viSayathI alipta rahe tenuM nAma jJAna. viSayamAM je lepAya te to saMvedana che. jJAnIne viSayanuM jJAna hoya, viSayano bhoga-saMvedana na hoya. je jJAtA hoya te bhoktA na hoya, viSayanA bhoktAnuM jJAna kuMThita thayA vinA na rahe. ApaNe AtmAnA svarUpane to jANatA nathI ja, sAthe viSayanA svarUpane paNa samajI zakyA nathI. AthI ja A saMsAranA svarUpane paNa vastutaH oLakhI zakyA nathI. "saMsAra asAra che' evI ApaNI zraddhA rucinA gharanI nathI ne ? agni bALe che - e agninA svarUpanuM jJAna rucinA gharanuM che mATe agnithI sAvadha rahIe. jyAre saMsAra dAvAnala che - e jANyA pachI khasavuM nathI, to mAnavuM paDe ne ke saMsAranA svarUpanuM jJAna rucinA gharanuM nathI ! sa) agni bALe che - enA jevI pratIti saMsAramAM thai nathI. sAcuM kaho cho ? saMsAra janma Ape che - e to mAno cho ne ? janma game che ? nathI gamato ne ? to janma ApanAra A saMsAra nathI joito - eTaluM kharuM ? zrI prazamarati graMthamAM jaNAvyuM che ke mahApuruSone paNa janma 'bhUyo bhUyastrapAkara" atyaMta lajjAnuM kAraNa che. laghunIti ke vaDInItinI kriyA badhA ja kare che chatAM te darekane lajajAnuM kAraNa bane che ne ? te rIte janma badhA le che chatAM janmavuM paDe che te koine gamatuM nathI. zrI uttarAdhyayanasUtramAM paNa jaNAvyuM che ke "janma duSka jarA durbsa rogANi maraNANi ya, aho duSpo hu saMsAro jattha kIsanti jattavo.' janma duHkha che, jarA du:kha che, roga-maraNa du:kha che mATe khedanI vAta che ke A saMsAra duHkhasvarUpa che, jyAM jIvo pIDAya che - AvA prakAranA saMsAranA tattvanI ruci nathI ne? amuttA muni jyAre zrI gautamasvAmI mahArAjane vahoravA mATe lai AvyA tyAre mAtA khuza thai gai ane putrane bhAgyazALI kahyo, paNa jyAre te zrI gautamasvAmIjI sAthe dIkSA levAnI anujJA levA AvyA tyAre mAtAe pUchyuM ke dIkSAmAM tuM zuM samaje ? AnA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajawAya . 10 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 11 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparathI paNa samajAya ne ke A saMsAramAM mamatva e kevI vastu che ! sAdhubhagavaMtane laI Ave to dIkaro samaju lAge ane sAdhu sAthe javA taiyAra thAya to aNasamaju lAge : A ja to saMsAranI vicitratA che. AvA saMsAranuM svarUpa jANavA chatAM, mAnavA chatAM emAM tattvaruci nathI ne ? A to eka prakArano abhyapagamavAda che. sAmAnI vAtamAM nA na pADavI ne sAthe svIkAravI paNa nahi tenuM nAma abhyapagamavAda. jANavA chatAM ruci na jAge to samyaktva kyAMthI Ave ? pahelAM jJAna, pachI zraddhA, pachI cAritra A krama che. pahelI daSTimAM jo saMsAranI asAratAno bodha ja na thAya to pAMcamImAM samyakatva kyAMthI maLe ? samyakatva pahelAM sAmAnyathI jJAna to hoya mATe pahelAM jJAna kahyuM ane zraddhA-ruci pragaTyA pachI je jJAna thAya che te viziSTa zrutajJAna hoya che. dasapUrvanuM ke caudapUrvanuM jJAna ruci vinA nathI maLatuM. vastutaH jJAna ane samyaktvano prAdurbhAva ekIsAthe mAnelo che tethI jJAnathI abhinna samyakatva che. zraddhApUrvakanuM je jJAna che. te ja asalamAM samyagdarzana che. zrI tattvArthasUtramAM jaNAvyuM che ke mithyAtvamohanIyanA kSayopazamAdithI sahacarita evo je jJAnAvaraNIyano kSayopazama che tene ja kSayopazamAdi samyakatva kahevAya che. A rIte samyagdarzana; apekSAe jJAnathI abhinna che. yadyapi jJAnAvaraNIyanA kSayopazama svarUpa ja jo samyagdarzana hoya to upazamabhAvanuM ke kSAyikabhAvanuM samyakRtva kai rIte saMbhave? kAraNa ke jJAnAvaraNIyano upazama hoto nathI ane eno kSaya to bAramAnA aMte terame guNaThANe hoya che. AvI zaMkAnA nirAkaraNamAM jaNAvyuM che ke darzanamohanIyanA upazamathI ke kSayathI sahacarita je jJAnAvaraNIyano kSayopazama che tene pathamika ke kSAyikabhAvanuM samyakatva kahevAya che. jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama e kAryasvarUpa che. kAraNanA bhedathI kAryamAM bheda hoya che. tethI darzanamohanIyanA upazama, kSayopazama ke kSaya svarUpa kAraNanA bhede jJAnAvaraNIyano kSayopazama ekasarakho hovA chatAM tene aupemika, kSAyopathamika ke kSAyika samyakatva kahevAya che : A pramANe tattvArthamAM jaNAvyuM che. jema gAyane be ziMgaDAM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajhAya . 12 ekIsAthe Ave che tema samyaktva ane samyajJAnanI utpatti sAthe che tethI te ekarUpa manAya che, jayAre AvaraNanA bhede, kAryanA bhede jJAna ane ruci judAM paNa manAya che : eTaluM yAda rAkhavuM. samyakatvanA svarUpanuM varNana karatI vakhate judA judA deSTikoNa samajAvavAnuM kAma saDasaTha bolathI karyuM che. jIvanuM caitanya svarUpa ekendriyathI mAMDIne paMceMdriya jIvamAM ekasarakhuM hovA chatAM karmanA AvaraNanA kAraNe ochovadhatA aMzamAM pragaTa thayeluM che. sarvathA caitanya svarUpa pragaTAvavA mATe mokSe javuM paDe. A saMsAramAM sarvathA caitanya svarUpa pragaTavAnuM nathI. AvA svarUpane prApta karavA mATe samakitathI zarUAta karavAnI che. cetananA guNo ja cetane prApta karavAnA che paraMtu karmanA AvaraNanA kAraNe e guNo DhaMkAi gayA che. samyagdarzana prApta thayA pachI jIve e AvaraNane dUra karavAno puruSArtha karato hoya che. je vastunuM jJAna na hoya e vastu levA ke choDavA mATeno puruSArtha thato nathI. samyagdarzananA kAraNe tendra ane atattvanuM jJAna thAya. atyAra sudhI atattvane tattva mAnIne puruSArtha karatA hatA. samyagdarzananA kAraNe bene judA mAnavAnuM kAma thatuM hoya che. atyAra sudhI sukhane, sukhanA sAdhanabhUta paisA, puNya vagerene tattva mAnI tenA mATe mahenata cAlu hatI, have samakitIne e badhuM atajvarUpa lAge che ane mokSa, mokSanA sAdhanabhUta cAritra tema ja cAritraprAptinA upAya tattvarUpa lAge che. tethI te temAM puruSArtha kare che. Aje ApaNI dazA kevI che ? je pudgalatattva sAthe AtmAne koi levAdevA nathI, jene bALI nAMkhavAnuM che evA dhana, zarIrAdi mATe AkhI jiMdagI ghasI kADhI ane je jJAnAdi guNo bhavAMtaramAM paNa sAthe Ave che ene meLavavA mATe thoDo paNa puruSArtha nathI ne ? samakitIno puruSArtha to cAritra mATeno ja hoya. jeo cAritra mATe puruSArtha karatA nathI teo samakitI nathI. nasIbamAM paisA na hoya toya puruSArtha karIne kamAvA che jyAre nasIbamAM dIkSA hovA chatAM enA mATe puruSArtha karavo nathI ne ? zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya - 13 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 kuMDalImAM na hoya to ? tame koI divasa kuMDalI joi che ? enA sauthI pahelA pAnA para lakhyuM hoya che ke- 'prArabdha puruSArthanA kAraNe phaLe che' jeTalA graho che e badhA sUcaka che, kAraka nathI. bhaviSyamAM zuM banavAnuM che - eno aMdAja ApavAnuM kAma kare, paNa bhaviSyamAM je thavAnuM che ene karavAnuM kAma na kare. sa0 sUcaka to kharA ne ?' - sUcakanI ja vAta karatA ho to huM tamane kahuM chuM ke- 'pApa karazo to durgatimAM jazo' mAnavuM che ? pApa baMdha karavuM che ? dareka zAstravacana sUcaka ja che. zAstrakAro sUcanA ApavAnuM kAma kare, kAMDuM pakaDavAnuM kAma na kare. puruSArtha to ApaNe jAte ja karavo paDe. zAstrakAronA sUcana anusAra puruSArtha karavA mATe samyaktvanI jarUra che. sa0 chaThThI gAthAmAM je kahyuM ke 'ehano tattvavicAra karatAM...' emAM 'tattva'no artha zuM ? sAmAnyathI tat e sarvanAma che. eno prayoga samasta duniyA mATe thAya. A duniyAmAM rahelAM jeTalAM ghaTa, paTa, daNDa vagere ajIva svarUpa tema ja manuSya, tiryaca... vagere jIva svarUpa dravyo che te badhAM mATe tat zabdano prayoga thAya che. ekAdeza tan mAM rahelA dharmane 'tattva' kahevAya che. jIva-ajIvanA vAstavika dharmanuM jJAna karavuM che. ahIM ApaNe jIvAdi nava tattvamAMthI mAtra jIvanuM, temAM paNa jIvanA audayikabhAvanA gati vagere svarUpanuM ke kSAyikabhAvanA jJAnAdi vagere svarUpanuM jJAna na karatAM mAtra jIvanA samyagdarzanaguNa svarUpa tattvanuM jJAna karavuM che. A tattvanuM svarUpa jANIne saMsArathI pAra UtaravuM che. AtmAno guNa samyakatva che chatAM ApaNane enI khabara nathI. pudgalanA badhA guNo ApaNane khabara che ne ? bIjAnuM svarUpa ApaNane paripUrNa khabara che, mAtra ApaNuM svarUpa ApaNane khabara nathI ! ApaNA svarUpanI oLakhANa mATe samyakatva kAma lAge che. ApaNAmAM samyaktva che ke nahi ? ene tapAsavA mATe cAra zraddhA pachI traNa liMga batAvyAM. jenI pAse samyaktva hoya e vinaya zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 14 karyA vagara rahe nahi tethI liMga pachI dasa prakArano vinaya batAvyo. dharmanI zarUAta vinayathI thAya. jeo upakArIno vinaya na kare teo guno ke bhagavAnano vinaya kai rIte karaze ? vinaya e mokSanA bIja tarIke jaNAvyuM che. samyagdarzana hoya to enuM kArya dekhAyA vagara nahIM rahe. jenI pAse vinaya nathI enI pAse samyaktva nathI - ema mAnI levuM. tattva samajAya eTale heya-upAdeyano viveka Ave. viveka AvyA pachI heyanA tyAgano ane upAdeyanA svIkArano puruSArtha zarU thAya. A rIte vinaya karavAnA kAraNe guNo prApta thAya che. je guNa prApta karavA hoya emAM aticAra na lAgI jAya, alanA na thAya enI kALajI rAkhavA svarUpa zuddhi hovI jarUrI che. AthI vinaya pachI zuddhi jaNAvI. kapaDuM game teTaluM cokhkhuM hoya paNa bahArathI mela na lAgI jAya enI kALajI rAkhIne jIvavuM enA mATe zuddhi pachI pAMca dUSaNanuM varNana karyuM. je loko pAMca dUSaNa tarapha dhyAna na rAkhe teone jate divase mithyAtva lAgavAno pUrato saMbhava che. jenAmAM evuM dUSaNarahita samyakatva hoya te ja prabhAvaka thai zake - evuM kahevAnA tAtparyathI ATha prabhAvakanuM varNana karyuM. AnA uparathI paNa tamane samajAze ke - jene prabhAvanA karavI che eNe keTalA guNo prApta karavA paDatA hoya che. ekalA jJAnathI bhagavAnanI zAsananI prabhAvanA thatI nathI. ATha prabhAvakanI DhALamAM chelle lakhyuM che ke - jeo vidhi mujaba yAtrA, pUjA vagere svarUpa karaNI kare che teo paNa prabhAvaka che. bhagavAnanI AjJA mujabanA AcAra pALe e sArAmAM sAro prabhAvaka thai zake. apavAda sevIne prabhAvanA nuM thAya. prabhAvanA mATe utkaTa koTInuM sattva keLavIne AcAranuM pAlana karavuM paDatuM hoya che. badhA samakitI prabhAvaka hoya ja evuM nahi, paNa samakitI hoya te ja prabhAvaka hoya. zAsanaprabhAvanAmAM aMgabhUta evuM samyatva paNa zenA yoge zobhe che te jaNAvavA pAMca bhUSaNa batAvyAM. zarIrane zobhAvavA mATe jema alaMkAra che tema samyakatvane dedIpyamAna banAvanAra A pAMca bhUSaNa che. samyaktvanA astitvane jaNAvanAra pAMca lakSaNa bhUSaNa bAda jaNAvyAM che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 15 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liMga ane lakSaNamAM eTalo pharaka che ke hiMga vyabhicArI hoi zake. jyAre lakSaNa vyabhicArI na hoya. jyAM pAMca lakSaNa haze tyAM bAsaTha bheda haze. lakSaNa bAda samyaktvanuM pAlana kai rIte karavuM enA mATe cha yutanA jaNAvI. jene paheluM vrata pALavuM hoya eNe bIjAne du:kha ApavAthI dUra rahevuM joie, jene bIjuM vrata pALavuM hoya eNe mauna rahevuM joie, jene acaurya vrata pALavuM hoya enAthI mAlikane pUchyA vinA eke vastu nahi levAya... Ama aNuvratAdinA pAlana mATe jema yatanA batAvI che tema samyaktvanuM pAlana kai rIte karavuM enA mATe cha prakAranI yatanA batAvI che. tyAra bAda AgAra jaNAvyA che. vrata khaMDita na thAya enA mATe pahelethI chUTa rAkhavAmAM Ave ene AgAra kahevAya. AgAra na rAkhe to akhaMDapaNe vrata pALI na zake. rAjA, gaNa vagerenA AgrahathI vrata pALI na zakAya to tenA mATe cha AgAra che. Ama joie to vartamAnamAM AgAra rAkhavAnI jarUra paDe evI nathI. kAraNa ke badhA potapotAnI icchA mujaba nokarI dhaMdho vyApAra vagere karatA hoya che. to dharma karatI vakhate sattva phoravavAmAM zuM vAMdho Ave ? sa0 eka jaNa AgAra seve che ane eka jaNa nathI sevato to bemAM UMco koNa ? kharI rIte to baMne potapotAnI zakti anusAra vartatA hoya to sarakhA ja che. je AgAra nathI sevato e potAnuM sattva phorave che ane je seve che e potAnuM sattva na hovAthI kyAre sattva pragaTe evI bhAvanAthI AgAra sevato hoya che. tethI baMne samyaktvanA ArAdhaka che. AgAra pachI upara caDhavA mATe AlaMbanarUpa bhAvanA che ane chelle manane majabUta banAvavA mATe samyaktvanI pIThikArUpa cha sthAna batAvyAM che. AtmA karmano kartA che, bhoktA che... vagere cha sthAno che, je AgaLa jaine kahevAze. A samyaktva pAmavuM che ne ? pApa choDyA vagara samyaktva nahi Ave tema ja bhagavAnanI vAta mAnyA vinA samyaktva nahi Ave. abhavya nava tattvamAMthI AThane pUrepUrAM mAne. navamA traiveyakamAM javA mATe puNya mAne, puNya mAne zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya // 16 eTale pApa mAne, thoDI nirjarA mAne, saMpUrNa nirjarA na mAne, mokSa na mAne. tame paNa 'paiso choDavo che, paNa badho nahi' - evuM mAno ne ? pahelI zraddhA : paramArthasaMstava 1. samyaktvanA prakAranuM varNana, nAma ane tenA bheda jaNAvIne have vistArathI tenuM svarUpa jaNAve che 'cauviha saddahaNA tihAM...' ityAdi gAthAthI. parama puruSe batAvelo artha te paramArtha, ApaNA sagAsaMbaMdhIe batAvelo artha te paramArtha nahi. anyadarzanakAroe jIvAdi svarUpa artha batAvyo che kharo, paNa te paramapuruSa na hovAthI paramArtha nathI gaNAto. paisAthI sukha maLe, paisA vagara cAle nahi, paisA kyAMthI maLe... A badhAmAM zraddhA pUrepUrI che, mAtra nava tattvamAM zraddhA nathI. nigodAdimAM jIva che - evuM bhagavAne kIdhA pachI 'emAM to kAMi jIva che ? koi AvuM kahetuM nathI mAtra bhagavAna ja kahe che' AvuM bole to samajavuM ke zraddhA nathI. 'ApaNe tyAM ghaNI vAto evI che ke je buddhigamya nathI banatI.' AvuM to Aje ghaNAM sAdhusAdhvI bolatAM thai gayAM che. 'mArI buddhimAM bese ke na bese paNa bhagavAnanI vAta so TakA sAcI che.' AvuM bole to zraddhA Ave. paramArthasaMstava bolo ke paramArthaparicaya kaho : banne eka ja che. paramArthano paricaya ApavAnuM kAma gurubhagavaMta sivAya bIjuM koi karI na zake mATe bIjI zraddhA tarIke gurubhagavaMtanI sevA karavAnuM kahyuM. koinA kahevAnA kAraNe mAnI laie e sAmAnyathI zraddhA kahevAya, jANyA pachI mAnI laie e paNa zraddhA kahevAya jyAre ahIM vastutattvano paricaya thayA pachI je zraddhA karIe tene paramArthasaMstava rUpa zraddhA kahI che. nava tattvanI zraddhA vagaranuM eka paNa anuSThAna phaLa ApavA mATe samartha banatuM nathI. paramAtmAnI bhakti karIne cAritra prApta karavuM che. cAritra prApta karIne mokSa meLavavo che. zraddhA nahi hoya to paramAtmAnI bhakti paNa cAritra nahi apAve. Azrava, saMvara... vagere tattvanuM jJAna jene hoya e puNya bAMdhavAno prayatna na kare, nirjarAno ja prayatna kare. kAraNa ke tenI najara mokSa upara hoya. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 17 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. bIjI zraddhA : sugurunI sevA suvarNa ke alaMkArane pArakhavA mATe jevI rIte jhaverInI jarUra paDe tevI rIte jIvAdi nava tattvane pArakhavA mATe gurubhagavaMtanI jarUra paDe. nave nava tattvano paricaya gurubhagavaMtane jeTalo che eTalo duniyAnA bIjA koine na hoya. gurubhagavaMtane svArtha bilakula na hoya ane paramArtha cikAra hovAthI vastutattvanuM jJAna sArAmAM sArI rIte karAve. gurubhagavaMta mAtra bhaNAvavAnuM ja kAma kare evuM nahi, sAthe pote saMveganA raMganA taraMgomAM jhIlatA hoya che. jeo saMvegamAM jhIlatA hoya teo mArganI prarUpaNA zuddha karatA hoya che. eka ja gAthAmAM gurubhagavaMtanuM svarUpa kaI jAtanuM hoya te jaNAvI dIdhuM. AvA gurubhagavaMtanI sevAthI samatA prApta thAya che ema kahIne gurubhagavaMtanI sevAnuM phaLa jaNAvI dIdhuM. je gurubhagavaMtanI sevA kare e samatAmAM jhIlato hoya. jene mokSamAM javuM che ene mamatva karIne pAlave evuM nathI. zreSanAM pAtro gayA pachI aDadhA kalAkamAM krodha zAMta thai jAya tyAre rAga to rAganAM pAtro hAjara hoya ke na hoya toya zAMta na thAya mATe mokSamAM javA mATe kaTTaramAM kaTTara zatru rAga che. Aje bhaNavAnuM game che paNa bhaNAvanAra nathI gamatA. pATha laine jAya pachI Akho divasa gurubhagavaMta pAse pharake paNa nahi, AvAne samatA na Ave. sa0 anukULatA ane pratikULatAmAM samabhAva enuM nAma samatA ? nA. anukULatAne choDavI ane pratikULatAne veThavI ene samatA kahevAya. amAre tyAM anukULatA bhogavavI ane pratikULatAne TALavI ene samatA kahevAnuM cAlu che, je ucita nathI. du:kha badhuM bhogavI levuM ane sukha lezamAtra bhogavavuM nahi, bAvIsa parisaha gaLe lagADavAnA ane pAMca indriyano eka paNa viSaya bhogavavAno nahi, enAthI kAyama mATe dUra rahevuM enuM nAma samatA. sa0 A to vyavahArathI kahevAya ne ? ApaNe paNa vyavahAramAM ja jIvIe chIe ne ? jamavAmAM eka vALa paNa Avyo hoya to cAle evo che ? jyAM sudhI jamavAmAM kAMkarA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 18 nathI pAlavatA tyAM sudhI vyavahAramAM ja chIe. nizcayanayanI vAta tyAre karavAnI ke eka hAtha strInA zarIra para hoya ane eka hAtha agnimAM baLato hoya toya manamAM rAga ke dveSanA pariNAma na hoya. rAganuM pAtra chUTI jAya tyAre duHkha na thAya to rAga gayo gaNAya. dveSanuM pAtra najIka AvyA pachI paNa calavicalu na thaie, manamAM koi paNa jAtano kharAba pariNAma na jAge tyAre dveSa gayo samajavo. sukhano paDachAyo na paDe enI kALajI ane du:khanI najIka javAno prayatna enuM nAma samabhAva. sa0 sukhamAM chakI na javuM enuM nAma samabhAva nahi ? - nA. sukha joie ja nahi e samabhAva, sukha choDI zakatA na hoya evA loko mATe 'sukhamAM chakI na javuM" e samatA kahIe to barAbara, paNa jeo svArtha mATe, paisA mATe majethI sukha choDavA taiyAra thatA hoya tevA loko mATe sukhamAM chakI na javAnI vAta karavI e eka jAtanI banAvaTa che. gurubhagavaMta sukhanA rAgathI ane du:khanA dveSathI dUra rAkhavAnuM kAma kare che. sa0 rAga jAya eTale dveSa jato ja rahe ne ? bairA-chokarAno rAga gayA pachI paNa du:khano dveSa jato nathI ne ? kSapakazreNimAM pahelAM dveSa jAya pachI rAga jAya che. rAga ja dveSanI yoni che. anukULatAno adhyavasAya TALavo hoya to pratikULatA veThavI paDe. parisaha veThavAnuM zA mATe kIdhuM ? anukULatA choDavI che mATe sAruM kema jo ie che ? kharAba nathI joituM mATe... parigraha badho A pAyA para ja bhego karyo che ne ? duHkha para dveSa haze to rAga to koi kALe nahi hale, pratikULatA gamatI hoya ene game tevI vastu cAle evI che. tame paNa gADI sArI, e.sI.vALI kema zodho cho ? AMcakA na lAge, garamI na lAge mATe ja ne ? bharata mahArAjAnI jema mokSamAM javAnI bhAvanAvALAne sAdhupaNAnuM du:kha nathI bhogavavuM - evI ja bhAvanA che ne ? anukULatA lezamAtra mAge nahi ane pratikULatA badhI bhogavI le - e sAdhupaNAnuM pAlana karI zake. guru pAse javAnI vAta Ave tyAM sudhI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 19 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phAve paNa bIjA pAse na javAnuM kahIe eTale mAThuM lAge. have pachInI be zraddhAmAM e ja AvavAnuM che. pahelI be zraddhA kadAca haze, paNa pAchaLanI be zraddhAmAM devALuM che - ema kahuM to khoTuM nathI ne ? 3-4. patita samakitInA ane paradarzanInA saMgano tyAga-- hIrAnuM nirIkSaNa karatI vakhate jema bArIkAithI jovuM paDe che tema samyaktvane prApta karavA mATe bArIkAithI jovuM paDe. bArIkAithI eTale duniyAnA eka paNa padArtha pratye najara na nAkhatAM mAtra AtmAnA guNo tarapha ja najara nAMkhavI. samyaktva e AtmAno guNa che; mATe trIjI ane cothI zraddhA tarIke jeo samyaktvathI patita thayA che tevA pArzvastha, kuzIliyA, nidbhava, yathAchaMdI... vagereno tema ja paradarzanIno paricaya na karavo, temanI sAthe AlApa saMlApa paNa na karavo : ema jaNAvyuM che. zAstramAM jamAli, rohagupta vagere nava nihnavo jaNAvelA che. dazamo digaMbara jaNAvyo che. nihnava eTale chupAvavuM. je hoya te chupAvavuM tenuM nAma nihnava. jamAli jevA vyAkaraNathI prasiddha evA prayogamAM paNa bhagavAnanA siddhAMtane khoTo mAnI beThA to samyaktva gumAvI beThA. najIkanA bhaviSyakALamAM vartamAnakALano ke bhUtakALano prayoga vyAkaraNathI prasiddha che. jema koi nIkaLavAnI taiyArImAM hoya te 'A cAlyo' evuM bole che. je kArya pUruM thavA AvyuM hoya te thai gayuM - A rIte vyavahAramAM paNa bolAya che. Ama chatAM nayavAkyane na svIkAre, vyAkaraNasiddha prayogane na mAne to te nidbhava pAke. sa0 nihnavo mAyA kare ? mAyA nahi, teo mithyAtvane seve che. tame jyAM bhAra Apavo joie tyAM bhAra nathI ApatA. nihnavo mithyAtvanA udayavALA hoya che, tethI ja bhagavAnanI pratye bhagavAnanA vacana pratye dveSa dhAraNa kare che. sa0 bhagavAnanA vacanano artha UMdho kare paNa bhagavAnane khoTA na kahe, toya nihnava kahevAya ? ApaNe tyAM bhagavAnanuM mahattva bhagavAnanA vacananA kAraNe ja che - zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya // 20 e pramANe cothI batrIsImAM paNa jaNAvyuM che. je bhagavAnanA vacanane khoTuM kahe te bhagavAnane sAco mAnanAro che - evuM bane ja nahi. je bhagavAnanA vacanane khoTA kahe te bhagavAnane khoTA mAne che, ema samajI levuM. AthI ja nihnavo mithyAtvI hoya che. nihnavo pahelAM niyamA samakitI hoya, pachI e samyaktvanuM vamana kare. jeo pahelethI ja mithyAtvI hoya teo ninava na bane. kAraNa ke bhagavAnanI vAta jANyA ke mAnyA vinA chupAve zuM ? bhUkhyA peTe UlaTI thAya to pitta thayuM haze tema manAya paNa khAdhA pachI UlaTI thAya to mAnavuM paDe ke khAtAM AvaDyuM nathI mATe UlaTI thai; tema ahIM samajavuM. AvA nihnavothI dUra rahevuM. A to jANyA pachI paNa 'mArA upakArI che' ema kahIne vaLagI rahe. abhavyathI dharma pAmelA paNa abhavyane abhavya tarIke jANe to choDIne jatA rahe ne ? mATe bhagavAnanA vacanathI viparIta mArge pravartAve teno dUrathI ja tyAga karavo. tyAra bAda yathAchaMdano tyAga karavAnuM jaNAvyuM che. chaMda eTale icchA. potAnI icchA pramANe jIvanArA sAdhuothI dUra rahIe to ja samyaktvane jALavI zakAya. yathAchaMda eTale svacchaMdI. gurune pUche nahi, potAnI icchA mujaba jIve te svacchaMdI. sAbunI goTI paNa gurune pUchyo vinA na maMgAvAya. gurunI AjJAthI comAsA mATe gayA hoie tyAre jo koi ziSya taiyAra thAya to tenA upara gurunI mAlikI che : ema gurutattvavinizcayamAM kahyuM che. jeo svacchaMdI hoya temane dUrathI ja tajI devA. jene ApaNA guru pratye bahumAna na hoya tenI sAthe patra vagereno vyavahAra rAkhavo nahi. jo saMbaMdha rAkhIe to zraddhA DhIlI paDyA vinA na rahe. pAsasthA eTale upadezaka munino veSa dhAraNa kare, AvaDatanA kAraNe lokane bheguM kare, vihAra na kare, niyatasthAnamAM vAsa kare, dhAmo UbhAM karIne tyAM ja rahe... A badhA pAsasthA che. Aje badhAne prabhAvaka thavuM che paNa mArganA jJAtA nathI banavuM. AthI pAsasthA vagerenI saMkhyA vadhavA mAMDI che. kuzIla eTale AcArathI rahita, AcAramAM atyaMta zithila; veSaviDaMbaka eTale sAdhuno veSa dhAraNa karIne pravRtti vagere dvArA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya . 21 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ veSane vagovanArA; maMda eTale maMdamativALo; ajJAnI eTale jJAnarahita : A badhAne dUrathI choDI devA, temanI sAthe AlApa-saMlApa na karavo - e trIjI zraddhA che. sa0 kuzIla eTale AcAranI khAmI ? AcAramAM khAmI eTale durAcArI samajo ! A to prarUpaNAmAM paNa kuzIla hoya tevAnI vAta che. jeNe samyaktva vasyuM hoya tenI prarUpaNAmAM ThekANAM na hoya. jeo AcArakuzIla hoya, paNa prarUpaNAkuzIla na hoya teo apavAda khAnagImAM seve. jyAre A kuzIlo naphaTa thai chaDecoka anAcAra sevanArA hoya, AthI tevAothI dUra rahevuM. tyAra bAda cothI sadahaNAmAM jaNAvyuM che ke paradarzanIno saMga choDI devo. samyagdarzana pAmavuM ane TakAvavuM - e saheluM nathI. paradarzanI kadAca kahe ke - "AmAM zuM ?' to kahevuM ke - 'je amArA che temanAmAM paNa jo amuka khAmI hoya to temano saMga karavAnI amane nA pADI che, to paradarzanIno saMga kyAMthI karAya ?' AvAonA saMgamAM doSa zuM che - te jaNAvavA deSTAMta ApI samajAve che ke jema samudramAM gaMgAnadInuM pANI bhaLe to te mIThuM hovA chatAM khAruM thAya tema je hIna che temano saMga choDavAmAM na Ave to ApaNA potAnA guNo TakatA nathI, mATe temanA saMgano tyAga karavo, A pramANe cAra zraddhA thai. sa, A cAra AcArasvarUpa che chatAM zraddhA kema kahI ? zraddhA ane AcArane juduM pADavAnuM kAma ApaNe karyuM che, zAstrakAroe nahi. zraddhA vinA A AcAro paramArthathI pALI zakAya ema nathI ane AcAra vinA A zraddhA Take ema nathI mATe AcArane zraddhA svarUpa kahyA. DhALa bIjIH traNa liMgo] traNa liMga samakita taNAM re, paheluM zruta-abhilASA jehathI zrotA rasa lahe re, jehavo sAkara-drAkha re, prANi ! dharIe samakitaraMga, jima lahIe sukha abhaMga re ! prANi0 (11) taruNa sukhI strI-parivaryo re, catura suNe sura-gIta, tehathI rAge ati-ghaNe re, dharma suNyAnI rIta re. prANi (12) bhUkhyo aTavI Utaryo re, jima dvija ghebara caMga, icche hima je dharmane re, tehi ja bIjuM liMga re. prANio (13) vaiiyAvacca guru-devanuM re, trIjuM li udAra, vidyA-sAdhaka taNI pare re, ALasa naviya lagAra re. prANi0 (14) 1. paheluM liMga : zrutano abhilASa- zraddhAnuM varNana karyA pachI traNa liMganuM varNana kare che. liMga eTale tnI namartha THthati ni nim ! chupAyelA arthane je jaNAve tene liMga kahevAya. traNa ligamAM sauthI paheluM liMga jaNAvyuM che : zrutano abhilASa. je jIva samyagdarzana pAme te 'have mokSa nizcita che" ema mAnIne zAMtithI besI na rahe. Aje ApaNe to samyagdarzana maLyA pachI saMtoSathI besI rahyA chIe ne ? jayAre sAcA samakitI AtmAone to samyagdarzana maLyA pachI uparathI je jAyuM che te pAmavAnI-meLavavAnI icchA-tAlAvelI jAge che. AthI ja tenA upAyane sAMbhaLavAnI icchA svarUpa zrutano abhilASA tene jAge che. zravaNanI pravRtti saMyogAdinA abhAve na thAya topaNa zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 22 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 23 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhaLavAno abhilASa rasanA kAraNe jIvato hoya che. rasa hoya chatAM pravRtti na hoya evuM bane ane pravRtti hovA chatAM rasa na hoya evuM ya bane. Aje zrutajJAnanI upekSA che mATe samyaktva maLatuM nathI ane maLeluM TakatuM nathI. samakitIne A zrutano abhilASa hoya che - enA uparathI paNa samajAya evuM che ke jJAna vinA samyagdarzana pAmI zakAtuM nathI ane TakAvI zakAtuM nathI. jJAnanuM ATaluM mahattva hovA chatAM Aje ame paNa A paMdara kalAkanA svAdhyAyamAM ja kApa mUkIe. bIjI badhI ja kriyA pUrI thAya, jyAre svAdhyAyanA bhAge to lagabhaga AvatIkAla ja Ave. samyakatva jo ituM hoya to zrutano abhilASa keLavyA vinA nahi cAle. agni pragaTAvavo hoya to dhumADo khamavo ja paDe ne ? A zuzruSA e liMga che ane liMga vyabhicArI paNa hoya che - e vAta bIjA mATe lAgu pADavAnI, ApaNI jAta mATe nahi. bIjAne pravRttinA abhAvamAM samyakatva hoi zake paNa ApaNe jo pravRtti nathI karatA to ApaNI pAse samyaktva nathI - ema samajavuM. jJAna vagara cAritra nathI evuM bolanAra Aje jJAnanI upekSA kaI rIte karI zake che - e samajAtuM nathI. Aje to cAritranuM pAlana lagabhaga jJAna ane zraddhA vagaranuM thai gayuM che. roja pATha kare chatAM keTaluM thayuM ne keTaluM AvaDyuM - e vicAravAnI phurasada nathI. bhaNatI vakhate bagAsA khAya, paga UMconIco kare, ADuM-avaLuM ke nIcuM jue - A zrutano abhilASa nathI. gaNadharabhagavaMtoe sUtra vagerenI racanA karI che te bhaNavA mATe karI che, pradarzanamAM mUkavA mATe nahi, AcAryabhagavaMte eka vAra amane vyaktigata hitazikSA ApatAM jaNAvyuM hatuM ke mumukSune dasa hajAra gAthA kaMThastha karAvIne, saLaMga lAgalagATa cha mahinA AyaMbila karAvI pachI dIkSA ApavI. ame temanI hitazikSA to na mAnI, paNa sAthe dIkSA lIdhA pachI paNa amAre dasa hajAra gAthA kaMThastha karavI nathI ! to samyaktva kyAMthI maLe ? samyagdarzana pAmavAnuM kAma saheluM nathI, paNa sAthe azakya paNa nathI. abhilASa eTale coMTI paDavuM. zrutajJAna upara coMTI paDIe to samyaktva maLe. enA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 24 badale jyAre joIe tyAre kAtara laine beThA hoya tema svAdhyAya upara kApa mUkatA ja jaie to samyagdarzana kai rIte TakAvAze ? 2. bIjuM liMga : dharmano anurAga samyagdarzananA pahelA liMga tarIke zrutano abhilASa eTale ke zuzruSA jaNAvIne have bIjA liMga tarIke dharma pratyenA rAgane jaNAve che. sAmAnyathI evuM lAge ke je sAMbhaLavAnI icchA hoya tenI pratye rAga hoya ja, paraMtu evo niyama nathI mATe A liga juduM pADIne batAvyuM che. aprazasta mArgamAM A vastu samajAya evI che. jema ke niMdanIya vyakti pratye rAga na hovA chatAM niMdAnA zravaNanI icchA hoya che. jenI pratye rAga hoya tenI vAta sAMbhaLavAnuM koika kAraNasara na paNa game ane jenI pratye dveSa hoya tenI vAta sAMbhaLavAnuM game - evuM ya bane. samyatvanI prApti pachI AvuM banatuM nathI mATe banne liMgane judAM pADIne batAvyAM che. jene dharma sAMbhaLavAnuM game che tene dharma game ja evo niyama nathI. Aje moTAbhAganA jIvo dharma kare che, dharma sAMbhaLe paNa che, paraMtu dharma temane gamato nathI. AthI ja mArA gurumahArAja kAyama mATe kahetA hatA ke ApaNe dharma karIe chIe kharA, paNa dharma ApaNane gamato nathI. zrI upAdhyAyajI mahArAje A liMgane juduM pADIne batAvyuM che temAM paNa rahasya che. je pravRtti karIe tenA viSaya pratye rAga hoya ja - evo niyama nathI - te jaNAvavA mATe bIjuM liMga juduM pADyuM che. pravRtti utkaTa hovA chatAM rAga na hoya evuM bane ane rAga utkaTa hovA chatAM pravRttinI icchA na hoya evuM ya bane. aprazastamArgamAM jema AvuM bane che tema dharmamAM paNa evuM bane. pravRtti rAgathI paNa thatI hoya che tema pravRtti vakhate pratipakSano dveSa paNa hoi zake ane upekSA paNa hoi zake. AthI ja zuzruSA banAvaTI nuM AvI jAya te samajAvavA mATe zuSA pachI dharmano rAga jaNAvyo che. mahemAna AvyA pachI AgatAsvAgatA karyA pachI paNa mahemAna pratye rAga na hoya evuM bane che tema ahIM paNa zrutadharmano abhilASa hovA chatAM cAritradharmano rAga na hoya evuM ya bane. tethI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 25 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgane judo pADIne batAvyo. pApanI pravRtti karavA chatAM pApa na game evuM ya bane ane pApanI pravRtti na hovA chatAM pApa gamatuM hoya evuM ya bane ne ? AvuM ja dharmamAM paNa banI zake che. Aje ApaNe pApa nathI karatA te, pApa kharAba lAge che mATe nathI karatA ke pApa karIe to kharAba dekhAie chIe mATe nathI karatA ? A rIte aneka prakAre rAga ane pravRttine judA tarIke samajIe to be liMga judA pADyAno hetu samajI zakAya ema che. zrutano abhilASa kevo hoya che te jaNAvavA mATe dRSTAMta ApyuM che ke taruNa, sukhI, strIthI parivarelA, catura evA puruSane gAMdharvonA gIta sAMbhaLatAM je svAda Ave tenAthI kaMikagaNo rAga dharma sAMbhaLavAmAM thAya. taruNa avasthA hovAnA kAraNe svAbhAvika krIDApriyatA hoya te jaNAvyuM che, sAthe nIrogI avasthA paNa jaNAvI che. 'sukhI' zabdathI Arthika ciMtA nathI - ema bAhya avasthAnuM sukha batAvyuM. 'strI' zabdathI atyaMtara avasthAnI nizcitatA jaNAvI ane 'catura' padathI te zravaNanI yogyatA batAvI. ane 'suragIta' padathI viSayanI uttamatA jaNAvI. ahIM eTaluM yAda rAkhavuM ke A badhI ja upamAo jinavANImAM lAgu nathI pADavAnI, jinavANIzravaNanI rItamAM lAgu pADavAnI che. samakitIne badhA gaMdharvo ja maLe evuM nathI, paNa samakitIne je maLe te gaMdharvajevA lAge - enI vAta che. vaktA vizeSa hoya to premathI sAMbhaLavAnI vAta nathI karI. vaktA sAmAnya paNa hoya, nAnA sAdhu paNa jinavANI saMbhaLAvatA hoya to temane ATalA ja premathI sAMbhaLavAnA che. je gIta gamatuM hoya te game te vyakti bole chatAM sAMbhaLavuM game ne ? tema ahIM samajavuM. jeo bhagavAnanI vANInA badale ADI-avaLI vAto karatA hoya temanI to jinavANI che ja nahi : mATe te sAMbhaLavAnI vAta nathI. paraMtu jo jinavANI ja che to mAtra vaktAnA bhede zravaNanI rItamAM bheda na pADavo - e jaNAvavAnuM tAtparya che. ja zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya // 26 dharmazravaNa karanArA dharmanA rAgI hoya ja evuM banatuM nathI ane dharmanA rAgI dharmazravaNa karavA samartha na paNa bane. tethI A be liMgane judAM pADIne batAvyAM che. sAmAnyathI liMga vyabhicArI hoya che. liMga na hoya chatAM liMgI hoi zake. jyAre lakSaNa avyabhicArI hoya che. dhumADo e agninuM liMga che. dhumADo hoya tyAM agni hoya ja, paNa agni hoya tyAM dhumADo na paNa hoya. jyAre uSNatA e agninuM lakSaNa che. uSNatA hoya tyAM agni hoya ane agni hoya tyAM uSNatA hoya. e ja rIte AtmAnuM caitanya e lakSaNa che. caitanyasvarUpa upayoga vinAno jIva na hoya. jyAre jJAna ane darzana e vyabhicArI liMga che. jJAna ke darzana na hoya chatAM AtmA hoi zake. Ama chatAM liMganA kAraNe liMgI vastunuM jJAna thAya che mATe tenuM paNa nirUpaNa karAya che. jJAnopayoga ane darzanopayoga kramika che. paraMtu upayoga satata hoya che. kevaLIone upayoga samaye samaye badalAya. jyAre chadmasthono upayoga aMtarmuhUrto aMtarmuhUrto badalAya che. ekIsAthe be anubhava thAya che evuM ApaNane lAge che, paraMtu tyAM 'ekIsAthe'no prayoga sthUla vyavahArabhASAmAM karAya che. tyAM 'ekIsAthe'no artha eka ja samayamAM evo nathI. samaya to ati sUkSma che. AMkhanA eka palakArAmAM paNa asaMkhyAta samaya jAya che. be thI nava samayanuM aMtarmuhUrjA jaghanya gaNAya che, 48 miniTamAM eka samaya ocho kALa e utkRSTa aMtarmuhUrta che. ane te benI vacceno kALa madhyama aMtarmuhUrta kahevAya. muhUrta eTale 48 miniTano kALa. enI aMdarano kALa tenuM nAma aMtarmuhUrNa. be thI nava samayanA kALane samayapRtha kahevAya che. 1 saMkhyA gaNanAmAM nathI AvatI. gaNanA bethI thAya. ane be thI nava sudhInI saMkhyA pRthak arthAr judI judI che. 10nI saMkhyAmAM be AMkaDA bhegA thAya che. tethI pRthak - eka AMkaDAvALI saMkhyAne pRthak saMkhyA kahevAya che. '1' saMkhyA eka AMkaDAvALI hovA chatAM te gaNanAmAM AvatI na hovAthI tene pRthamAM gaNI nathI. mATe be thI nava sudhInI saMkhyAne pRthak kahevAya che. e saMkhyA samayanI hoya to tene samayanuM pRtha zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 27 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya. zatanI hoya to zatapRtha kahevAya ane dhanuSyanI hoya to dhanuSyapRtha kahevAya. samaya sUkSma che ane kSaNa asaMkhyAta samayanI che. chadmasthane samayanuM bhAna na hoya, kSaNanuM hoya. AthI ja kSaNa lAkheNI jAya', A pramANe mahApuruSo dIkSAnI rajA levA jatA kahetA. jeTalo kALa che, teTalA kALamAM ja te te kArya thavAnuM. paraMtu ApaNane kALanuM jJAna na hovAthI kSaNa sAcavavA mahenata karIe chIe. sa0 daLiyAM pUrA karavAM ane zvAsozvAsa pUrA karavA : banne eka ja ? zvAsozvAsa pUrA karavAnI vAta to lokabhASA che, ApaNe to daLiyAM ja pUrAM karavAnAM che. ApaNe tyAM je zvAsozvAsanI vAta Ave che te to 'pAyasamA usAsA' A vacananA baLe pAdasvarUpa arthAt zlokanA cothA bhAga svarUpa che. jeTalA pAda bolAya teTalA zvAsozvAsa thAya. jevo guno karyo hoya tenA prAyazcittarUpe tevA prakAranA ochA-vadhatA zvAsozvAsavALo kAussagga jaNAvavAmAM Ave che. ApaNI vAta to e che ke zuzruSA e samyaktvanuM paheluM liMga che. dharma e rasa paDe evI vastu nathI ane devatAnA saMgIta jevI madhura vastu nathI. chatAM dharmanI jarUra - AvazyakatA samajAi jAya to temAM rasa paDyA vinA na rahe. davAmAM rasa nathI paDato chatAM tenI jarUriyAta lAgyA pachI davA levAmAM rasa paDe ne ? davA koi cAkhIne nathI letuM. varNa-gaMdha-2sa-sparza game tevA hoya chatAM paNa jo tenI jarUra jaNAya to tene premathI laie chIe. tema dharmanI hitakAritA jaNAyA pachI tenA zravaNamAM rasa paDyA vinA na rahe. zuzruSA, zravaNa, grahaNa, vijJAna, dhAraNa, Uha, apoha ane tAttvika abhiniveza : A buddhinA ATha guNo che. tenA kramanI zarUAta A zuzrUSAthI thAya che. zuzruSA pachI dharmano rAga jaNAvyo che. dharmanI zuzruSA dharmanA rAgamAMthI janamatI hoya che, tethI dharmarAga A bIjuM liMga jaNAvyuM che. A rAga kevA prakArano hoya che tenA mATe cothI gAthA che. ahIM jaNAve che ke je bhUkhyo hoya, aTavI UtarIne Avyo hoya, jAte brAhmaNa hoya ane khAvA mATe tAjA suMdara ghebara hoya to tenI pratye zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 28 rAga kevA prakArano hoya ? evo rAga dharma pratye hoya to te samyaktvanuM liMga che. sauthI pahelI zarata bhUkhanI che. bhUkha eTale sudhA. khAdhA vinA cAle evuM na hoya tenuM nAma kSudhA. AvyuM che mATe lai levuM te sudhA nahi. Aje tamane koi Agraha kare to besI jAo ne ? sAdhubhagavaMta to bhUkha lAgyA vagara bhikSA-gocarIe na jAya. bIjA naMbare aTavInuM ullaMghana jaNAvyuM che. aTavImAM koi jalasA karavA na bese. sAdhusAdhvI paNa vihAramAM cA ane khIciyAthI navakArazI kare, sthAne na karI zake ne ? sAdhusAdhvIne to mAtra eka ja pAsuM laine vahoravA javAnI vidhi hatI. sAthe bIjuM pAtra eTalA mATe rAkhe ke jethI kAMika abhakSya, akalpya AvI jAya to chUTuM pADI zakAya. sa0 vahorAvatAM vadhAre AvI jAya to pAchuM apAya ? na apAya. abhakSya ke akalpya AvI gayuM hoya ne dAtA pAchuM levA taiyAra hoya to ApI devuM. te sivAya nahi ane dAtA nA pADe to paraThavI devuM. koi upavAsAdi tapavALA hoya to tene vadheluM Ape te mATe pAriAvaNiyAgAra che. gRhasthane pATha eka rAkhavA mATe A pada bolavAnuM jaNAvyuM che. bAkI zrAvakone pAriAvaNiya khape nahi. sa0 be ThANAM hoya, chanuM nAMkhe to ? be ThANAM ekalAM vicare ja nahi. sAdhusAdhvI mATe samApta-asamApta kalpa batAvyo che. sAdhu ochAmAM ochA pAMca hoya to samAptakalpa kahevAya. ane sAdhvIjI mahArAja sAta hoya to samAsakalpa kahevAya. Aje to sAdhusAdhvI ekalA pharavAmAM bhUrNa mAne che. gocarI mATe ke sthaMDilabhUmie paNa ekalA javAnuM nathI. chatAM ekalA je rIte phare che te mokSamAM javAnAM lakSaNa nathI. ApaNI vAta to e che ke- aTavImAMthI pasAra thayelo mANasa thAkI gayo hoya, kAraNa ke tyAM kazuM maLe nahi. A rIte bhUkhyo hoya, thAkelo hoya, jAtano brAhmaNa hoya ne khAvA ghebara maLe to jevo rAga thAya evo rAga samakitIne dharma maLavAthI thAya. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 29 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma pratyenA rAga pachI trIjuM liMga jaNAve che ke gurudevanuM vaiyAvacca, ALasa vagara apramatta evA vidyAsAdhakanI jema karavuM. sArA mANaso moTAnI sevA karyA vinA na rahe. gurubhagavaMtanI athavA guru ane deva eTale tIrthaMkarabhagavaMtanuM vaiyAvacca apramattapaNe karavuM ? e trIjuM liMga che. jene dharma pratye rAga hoya tene dharmane ApanAra pratye rAga thayA vinA na rahe. samakitIne khabara hoya che ke A saMsAramAMthI tAravA mATe A be tattva sivAya bIjuM koi samartha nathI. AthI ja temanI sevA te apramattapaNe karato hoya che. A liMgone keLavavA mATe prayatna karIe to samyaktva AvavAnuM bAkI haze toya te AvyA vinA nahi rahe. DhALa trIjI : dasa vinaya arihaMta te jina vicaratAjI, karma khapI huA siddha ceiya jina-paDimA kahIjI, sUtra siddhAMta prasiddha, catura nara ! samajo vinaya prakAra, jima lahIe samakita-sAra. catuO (15) dharma khimADaDadika bhAkhiyojI, sAdhu tehanA re geha, AcAraja AcAranAjI, dAyaka nAyaka jeha. catu, (16) upAdhyAya te ziSyanejI, sUtra bhaNAvaNahAra, pravacana saMgha vakhANIejI, darisaNa samakita sAra. catu, (17) bhagati bAhya-pratipattithIjI, hRdaya-prema bahumAna, guNa-thuti avaguNa DhAMkavAjI, AzAtananI hANa catu, (18) pAMca bheda e daza taNojI, vinaya kare anukULa, siMce teha sudhArasejI, dharmavRkSanuM mULa. catu, (19) ja che je samyaktvanA saDasaTha bolamAM cAra zraddhA ane traNa liMganuM varNana karyA pachI daza prakAranA vinaya trIjI DhALamAM samajAvyA che. vinaya e sarva siddhinuM mULa che. lokamAM paNa kahevAya che ke vinaya vinAnA mANasanI mANasamAM gaNanA thatI nathI. A saMsAramAM koi paNa kSetramAM vinayanA yoge ja zreSTha koTinI siddhi maLe che. jyAre A dharmanA kSetramAM to vinaya vinA koi paNa jAtanI siddhi maLatI ja nathI. Aje ApaNane vidyAnI jarUra nathI, viratinI jarUra nathI ke muktinI jarUra nathI mATe vinayanI jarUra nathI. vinaya vinA vidyA, virati ke mukti maLatI nathI. eka vAra phaLanI icchA thAya to pachI te phaLa ApanArA pratye bahumAnabhAva zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 31 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 30 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keLavavAnuM kahevuM paDatuM nathI. je phaLanI icchA na hoya te phaLa ApanArA pratye bahumAna jAge - e zakya nathI. bahumAna keLavAyA pachI vinaya lAvavAnuM kAma sAva saheluM che; takalIpha che bahumAnabhAvanI, AgaLa vadhIne phaLanI icchA pragaTAvavAnI ! A vinaya konI pratye karavAno che te jaNAvatAM dasa pAtro ahIM varNavyAM che- (1) arihaMta, (2) siddha, (3) caitya, (4) sUtra-siddhAMta, (5) dasa prakArano yatidharma, (6) te yatidharmanA pAlaka sAdhubhagavaMto, (7) AcAryabhagavaMta, (8) upAdhyAyabhagavaMta, (9) caturvidha saMgha, (10) samyagdarzana. A daza prakAranAM pAtrono vinaya karavAno che. ahIM dasa pAtronA svarUpanuM varNana eka eka pAdamAM mAtra be-traNa pado vaDe karyuM che - A adbhuta racanA che. arihaMta eTale 'jina vicaratA'. je viharamAna tIrthaMkarabhagavaMta che temano vinaya karavAno che. A vinayanuM pAlana to jyAre bhagavAna viharamAna hoya tyAre karavAnuM che. Aje ApaNA mATe A vinayanuM pAlana sAkSAtpaNe zakya nathI. chatAM AvA paramAtmAnuM sAMnidhya gamI jAya, tyAMthI khasavAnuM mana na thAya - e sArAmAM sAro vinaya che. manavacanakAyAnA yogonuM samarpaNa karavuM e vAstavika koTino vinaya che. atyAra sudhI AvA paramAtmAno yoga thayA pachI paNa ApaNane gamyA nahi mATe ApaNo nistAra thayo nahi. AthI ja to 'suNyA haze, pUjyA haze...' ema stavanA karIe chIe. Aje to ghaNA mahAvideha kSetramAM jaine sImaMdhara svAmI pAse dIkSA levAnI bhAvanA bhAve che. ApaNe kahevuM paDe ke- dIkSA levA mATe mahAvidehamAM javAnI jarUra nathI ahIM paNa maLe evI che. mahAvidehamAM to uparathI lAMbA AyuSya vagerenA kAraNe vilaMba paNa thai zake. zrI zreNikamahArAjA coryAzI hajAra varasa narakanAM ane bahotera varSa AyuSyanAM pUrAM karIne mokSe jatA raheze. jyAre zrI sImaMdharasvAmI bhagavAna kuMthu-ajina aMtare janmyA, munisuvrata-nami aMtare dIkSA ane kevaLajJAna pAmyA ane AvatI covIsImAM udaya-peDhAla (7-8mA) jinanA AMtare mokSamAM jaze. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 32 mahAvidehakSetramAM javAthI mokSa maLe ja evuM nathI, sAtamI narake paNa tyAMthI javAya che. ahIM dIkSA maLe evI che chatAM levI nathI. kAraNa ke duHkha bhogavavAnI ane sukha choDavAnI taiyArI nathI. ApaNI tuccha icchAone pUrI karavA mATe sakhata puruSArtha cAlu che. tyAM saMghayaNa sAruM maLe eTale duHkha sahana thai ja jAya evo niyama nathI. chevA saMghayaNamAM vizuddha pariNAma na Ave paraMtu samabhAvano pariNAma to AtmasAt karI zakAya - evuM che. chevadAsaMghayaNavALA paNa zAMtithI samAdhimaraNa pAmI zake che. ane pahelA saMghayaNavALA raudradhyAnathI narakamAM jAya che. mATe saMghayaNanI khAmIne raDavAne badale samabhAva keLavavA mATe pariNAma sudhAravAnI jarUra che. duHkha AvavAnA kAraNe du:khI nathI banAtuM. duHkha bhogavavuM nathI - enA kAraNe duHkhI chIe. duHkhanuM duHkha nathI, bhogavavuM nathI - enuM duHkha che. jo eka vAra du:kha bhogavavAnuM nakkI karI laie to pariNAma keLavavAnuM kAma saheluM che. vicaratA evA arihaMta paramAtmAne ApaNA manavacanakAyAnuM samarpaNa karavuM e ja temanI pratyeno vinaya che. arihaMta bAda siddha padano vinaya che. siddhapada e sAdhya che. A sAdhyane laine ja arihaMtano vinaya thAya che. tethI bIjA naMbare siddhano vinaya jaNAvyo. A siddhabhagavaMto to mAtra astitva dvArA, AlaMbanarUpa banavA dvArA ApaNI upara upakAra kare che. A siddhono apalApa na karavo e siddhano vinaya che. mokSa koNe joyo che ? duHkhanI parAkASThA jema saMsAramAM che tema sukhanI parAkASThA paNa saMsAramAM ja che, mokSa nAmanuM tattva nathI... evuM kahevuM te siddhano apalApa che. Aje ApaNe mokSatattvano apalApa nathI karatA; paNa sAthe siddhatattvane svIkAratA paNa nathI, nahi to AvAM lakSaNa hoya ? samakitI AvA na hoya. tenuM to mane tanu mokSe vittam / (zarIra saMsAramAM ane citta mokSamAM hoya) siddhAvasthAnuM satata ciMtana karavuM te siddhano vinaya. tame jema arthanuM satata ciMtana karo cho ne ? e ja rIte ahIM siddhano vinaya karavo. zrI satinA saDasaTha bolanI sajjhAya - 33 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMtaparamAtmA ane siddhanA vinaya bAda caityano vinaya jaNAvyo che. vinaya e jainazAsananuM mULa che. badhI ja siddhio vinayane varelI che. A vinaya samyakatvanuM liMga che. samyagdarzana pAmavuM hoya to bhagavAnanI AjJA mAnavAnuM zarU karavuM. vizeSa karIne ATha prakAranAM karmane AtmA uparathI dUra kare tene vinaya kahevAya che. jeTalAM karmabaMdhanAM sAdhana che e badhAM avinayanA hetu che ane jeTalA karmanirjarAnA upAya che te badhA vinayasvarUpa che. koi pUche ke dharmanI zarUAta kyAMthI karavI - to tene jaNAvavuM ke AjJA mAnatA thai jAo e zarUAta karavAnI rIta che. vinaya rAjA thavA mATe nathI, sevaka thavA mATe che. Aje to vinaya karanArA vinayanA pAtrane potAnI icchA mujaba pravartAve che - A avinayano ja vistAra che - eTaluM yAda rAkhavuM. caitya-jinapratimAno vinaya eTalA mATe batAvyo che ke viharamAna jinano yoga darekane kAyama mATe maLI rahe - evuM banatuM nathI. tethI temanAM pratimAjIno vinaya karavAnuM jaNAvyuM. jinapratimA AgaLa bhaktibahumAna vagere karavuM, stavanA karavI tema ja tenI AzAtanA na karavI - A badhI jAtano vinaya pratimAno karavAno che. AzAtanA jaghanyathI dasa ane utkRSTathI coryAzI che. te badhI ja TALavI. bhakti-pUjA-sanmAna ochA-vadhatA thaze to cAlaze paNa AzAtanA to eka paNa nathI karavI. vinayI banavAno upAya eka ja che ke prajJApanIya banavuM. gurubhagavaMta ApaNane be akSara kahI zake - evo svabhAva keLavavo tenuM ja nAma prajJApanIyatA. zrI sudharmAsvAmIjIe paNa zrI jaMbusvAmIjIne dIkSA lIdhA pachI jaNAvyuM hatuM ke- paUUAvaLano visarU (prajJApanIya thavuM joie.) A prajJApanIyatA e badhA ja guNono AdhAra che. kAraNa ke vinaya paNa prajJApanIyatAnA kAraNe Ave che. jinapratimAnA vinayamAM jinapratimAne nAbhithI upara padharAvavAnAM. ApaNI pUjA mATe bhagavAnane khaseDAya nahi, caityano artha jinapratimA paNa thAya, jinamaMdira paNa thAya ane azokavRkSa paNa thAya. ahIM mAtra be artha lagADavA che : jinapratimA ane maMdira. pratimA e myujhiyamamAM mUkavAnI vastu nathI. pratimAjI khaMDita hoya to te visarjita karI nAMkhavAnI. khaMDita vastu sAmAnyathI apazakanarUpa gaNAya che tethI tenuM visarjana karI nAMkhavAnuM. Aje khaMDita pratimA myujhiyamamAM mukAya che te taddana anucita che. sa0 pratimAjIne ghasAro pahoMcyo hoya to ? ghasAro pahoMce te judI vastu che. roga thAya ane maraNa thAya : e bemAM pharaka che ne ? maDadAnuM visarjana karAya, rogInuM visarjana na karAya. atyaMta ghasArAnA kAraNe mukhAkRti paNa dekhAtI na hoya to visarjita karI nAMkhavAnI. ahIM caityano artha jinapratimA karyo che. vastu AdhAra vagara hotI nathI mATe pratimAnI sAthe jinamaMdira paNa artha samajI levo. sa0 sthAnakavAsIo caityano artha jJAna kare che. caityano artha 'jJAna' vyAkaraNathI prasiddha che paraMtu je prakaraNamAM je artha thato hoya, vaktAe je AzayathI prayoga karyo hoya tevo ja artha karAya. sthAnakavAsIone pratimA, jinAlayano apalApa karavo che mATe vyutpatti - artha teo kare che, chatAM dArzanika paribhASAmAM caityano artha pratimAM ja thAya che - eTaluM yAda rAkhavuM. jema achata ti : je cAle che tene gAya kahevAya : AvI vyutpatti hovA chatAM ane mANasa cAlatA hovA chatAM ke bIjA pazuo cAlatA hovA chatAM temane gAya nathI kahetA ane gAya cAlatI na hoya chatAM tene gAya kahevAya che. mATe nakkI che ke - anyaddhi yutpattinimitta, anya di pravRttinanattam | pravRttinimitta ane vyutpattinimitta judAM judAM hoya che. caityano vyutpatti artha jJAna hovA chatAM pravRjyartha pratimA, derAsara ke azokavRkSa (zrI vItarAgastotramAM) thAya che. sa0 bhASA pramANe vyAkaraNanI racanA thAya ke vyAkaraNa pramANe bhASAno prayoga thAya ? vyAkaraNanI racanA bhASAnA AdhAre thai che paraMtu jeo bhASAnA jANakAra na hoya teo bhASAnuM jJAna vyAkaraNa dvArA meLave che. bIja zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajhAya . 34 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 35 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAM ke aMkuro - AvA praznanA nirAkaraNamAM, ApaNA hAthamAM je Ave te paheluM - eTaluM yAda rAkhavuM. - tyAra bAda sUtrano vinaya jaNAvyo che. Aje ApaNe sUtranI upekSA je rIte karIe chIe tenA yoge ja samyakatvathI vaMcita rahyA chIe. sUtranA AdhAre ja artha rahelA che. pahelAnA mahAtmAo evuM mAnatA ke sUtra vinA artha bhaNAya ja nahi. jyAre Aje to 'sUtra bhaNavAnI jarUra nathI" AvI mAnyatA phelAvA mAMDI che. sUtro bhaNI na zake to judI vAta paraMtu sutra bhaNavAnI jarUra nathI, ekalA arthazAnathI cAle - evuM utsutra phelAvavAnuM pApa na karavuM. sUtra pratye Adara pragaTyA vagara samyagdarzana nahi Ave. Aje dharma karanArane sUtra pratye joie evI ruci nathI. dvAdazAMgInI racanA sUtrathI thai che. jene cAritra joie ene jJAna pAmyA vinA cAle evuM nathI. samyaktvanI prApti paNa jJAnathI ja thatI hoya che ane jJAnaprAptinI zarUAta sUtrathI thatI hoya che. Aje arthanI ruci che paNa sUtranI ruci nathI. Ano artha ja e che ke jJAnanI mahattA nathI, rucinI ja mahattA che. Aje mahAtmAo pote to sUtra bhaNe nahi ane jeo bhaNatA hoya temane paNa na bhaNavAnI salAha Ape. AvuM kRtya taddana anucita che. zAstramAM bAra varasa sudhI sUtra bhaNavAnuM kahyuM che. jeno artha na samajAya chatAM tevAM sUtro bhaNyA kare to zraddhA nirmaLa banavAnI ja. Aje zrAvakone paNa sutra bhaNavuM nathI gamatuM. pustako vAMcavAM game che. pustako paNa pAchAM kevAM vAMce ? jemAM kathA hoya. amAre tyAM sAdhusAdhvI paNa caritragraMtho vAMce to vacce bhagavAnanI ke munibhagavaMtanI dezanA Ave ke nagara, nadI vagerenuM varNana Ave to choDI de, kAraNa ke emAM rasa na paDe. jo arthakAmanuM varNana Ave to premathI vAMce. A jJAnano rasa nathI, kathAno rasa che. sa0 kathAnuyoga zA mATe Apyo che ? kathAnuyoga to tamAruM samyagdarzana deDha karavA mATe che. bhagavAna sukha choDavAnI ke duHkha veThavAnI vAta kare to te vakhate te azakya lAge zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 36 ane bhagavAne AvI azakya vastuno upadeza kema Apyo che - evI zaMkA paDe to samyakRtvamAM aticAra lAge, samyaktva cAlavA mAMDe. AvI zaMkAnuM nirmUlana karavA mATe kathAgraMtho che. tamane dharma mATe maraNAMta kaSTa veiThavAnI vAta karyA pachI sAthe khaMdhakamuninuM dRSTAMta ApIe to tarata zraddhA bese ne ? ke AvuM du:kha bhogavavAnuM azakya nathI, ghaNA mahAtmAo jAte bhogavIne gayA che. A rIte sattvanI ke zraddhAnI vAto asAdhya nathI te samajAvavA mATe koNe koNe kai kai rIte A dharma AtmasAta karyo te kathAgraMthothI jaNAvavAmAM Ave che. paraMtu takalIpha e che ke ApaNane rAjArANInI kathAnA prasaMgomAM rasa paDe che, temanA guNomAM nahi, anAthImuni, bhartuharI, bharatabAhubalI A badhAnI kathAmAMthI sArA zuM laie? bharatamahArAjAno vRttAMta sAMbhaLyA pachI cakravartIpaNuM upAdeya lAge ke choDavAjevuM ? kathAgraMtho paNa tamAre jAte na vAMcavA, gurubhagavaMtanI pAse vAMcavA jo ie. sUtra pachI yatidharmano vinaya karavAnuM jaNAvyuM che. kAraNa ke je sUtra bhaNe tene sUtra bhaNatAM bhaNatAM dasa prakArano yatidharma pALavAnuM mana thAya. Aje to, sAdhu thanArA bhaNe to ya ghaNuM !, bhaNatAM bhaNatAM sAdhu thanArA lAvavA kyAMthI ? mumukSupaNAmAM kadAca thoDuMghaNuM bhaNato hoya toya sAdhupaNAmAM to pustaka abharAi upara caDhAvIne mUkI de. pote sutra bhaNe nahi ane gurumahArAja na bhaNAve to kahe ke mane bhaNAvatA nathI ! sUtra bhaNyA vagara guru kai rIte bhaNAve ? sUtra bhaNe tene sAdhu thavAnuM mana thayA vinA na rahe. (1) kSamA, (2) mArdava, (3) Arjava, (4) mukti (nilabhatA), (5) tapa, (6) saMyama, (7) satya, (8) zauca, (9) AkiMcanya, (1) brahmacarya : A dasa prakArano yatidharma che. dharma ane dharmInI kathaMcit abheda hovAthI yatino vinaya e ja yatidharmano vinaya che. kSamAdharma sAdhupaNAmAM pALI zakAya. Aje tamane gusso kema Ave che ? loko kharAba vartana kare che mATe ke ApaNuM mAnatA nathI mATe ? gRhasthapaNAmAM gharanA loko ApaNuM mAnatA nathI - A bhAva gussAne zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 37 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpanna kare che. tethI apekSA choDI devAthI gusso TaLe. apekSA TALavA mATe ghara choDavuM paDaze. lokoe mAruM mAnavuM joie athavA ApaNI sAthe kharAba rIte vartavuM na joie - A apekSA gussAnuM bIja che. A apekSA TALavA ghara choDavuM ane sAdhupaNAmAM AvIne paNa apekSA rAkhavI nahi to gusso nahi Ave. te ja rIte "mAna cakravartInuM paNa curAI gayuM to ApaNuM kyAMthI TakavAnuM ?' AvuM vicAre to mAna jAya. A rIte kSamA ane namratA dhAraNa karIne saraLa ane niHspRha banIe to mAyA ne lobha TaLe, cAra kaSAyanA pratipakSI evA A cAra guNo AtmasAt karavA hoya to sAdhu thavA sivAya bIjo koi upAya nathI. samakitIne AthI ja sAdhu thavAnuM mana hoya, je sUtrano svAdhyAya karavAno che ane kSamAdi dharmo keLavavAnA che te sAdhupaNAmAM suzakya hovAthI tene sAdhu thavAnuM mana hoya. jene dIkSA levAnuM mana hoya tene ja samyagdarzana prApta thAya - A vastu jaNAvavA mATe dasa prakAranA vinayamAM dasa prakArano yatidharma jaNAvyo che. tapadharma paNa sAdhupaNAmAM ja karI zakAya evuM che. kAraNa ke tapanI yogyatA sAdhumAM ja Ave. ahiMsA, saMyama pachI tapa che. ahiMsAnuM pAlana thAya ane saMyama sacavAya mATe ja tapa karavAno che. bhaviSyamAM hiMsA na karavAnI pratijJAsvarUpa ahiMsA che, vartamAnamAM hiMsA na karavA svarUpa saMyama che ane bhUtakALamAM hiMsAdithI karelAM pApakarmonI nirjarA karavA mATe tapa che. tyAra bAda satya batAveluM che. pAMca mahAvratamAM satyanuM grahaNa hovA chatAM te duSkara hovAthI tene juduM gayuM. dasa prakAranA yatidharmamAM satyadharma mahattvano che. kAraNa ke "sAcAmAM samakita vase re' ema kahyuM che. satyadharmanA kAraNe zuddha prarUpaNA thAya che. enA sivAyanA nava yu dhama banAvaTI banI jAya che. A ja rIte dravyabhAva zauca, AkiMcanya ke brahmacarya sAdhupaNAmAM ja sArI rIte pALI zakAtA hovAthI Ano vinaya karanAra samakitI sAdhu thavAnI bhAvanAvALo hoya. dasa prakArano yatidharma jene pALavo che ene dharma ane dharmI banne game mATe have dharmInuM varNana kare che. ghaNI vakhata dharma karanArane dharma game zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 38 dharmI na game, kyAreka dharmI game dharma na game. AvI avasthAmAM dharma kare e kAma nahi lAge. sAmAnyathI guNa ane guNIno abheda ApaNe tyAM prasiddha che, Ama chatAM dharmano vinaya batAvyA pachI dharmIno vinaya judo batAvyo hoya to tenI pAchaLa koI viziSTa kAraNa che - e cokkasa che ane e kAraNa e che ke guNa ane guNIno abheda hovA chatAM teno bheda pADavAnuM kAma ApaNe karyuM che. Aje moTA bhAganA lokone guNa game paNa guNanA dhAraka evA guNIno vinaya karatI vakhate rAgadveSanI pariNati ADI AvatI hoya che. enA e guNo jo ApaNA dezI AtmAmAM hoya to teno vinaya karavAnuM nathI banatuM ane ApaNA paricita vagere vyakti pratye rAga hovAnA kAraNe temano vinaya karavAnuM bane che. A AzayathI ja dharmane batAvyA pachI dharmIno vinaya judo batAvyo. ApaNe ghaNI vAra dharmano vinaya karyA pachI dharmInI avajJA karIe chIe ane ghaNI vAra dharmIno vinaya karavA chatAM dharmanI avajJA karIe chIe - AthI ja upAdhyAyajI mahArAje bene judA pADIne batAvyA. bAkI jayAM sAdhutA hoya tyAM yatidharma hoya ane jyAM yatidharma hoya tyAM sAdhutA hoya ja. ghaNA lokonI evI paNa mAnyatA che ke guNa pUjApAtra che, vyakti nahi. temanI mAnyatAnuM khaMDana karavA mATe guNavAna vyaktino vinaya judo pADIne batAvyo. samyagdarzana pAmavAnuM kAma cothA guNaThANe thatuM hoya che. A guNaThANe koi paNa jAtanI mAyA sevAi na jAya mATe graMthakArazrIe guNaguNIne judA pADIne batAvyA che. ApaNane doSa pratye napharata hoya topaNa doSanA kAraNe duSTa vyaktinI napharata na hovI joie kAraNa ke duSTanI napharatanA kAraNe ghaNI vAra enA guNano apalopa karavAnuM banI jatuM hoya che. evuM na bane mATe guNa-guNIne judA pADyA. ApaNA upakArI ke tAraka guru pratye bahumAna adhika hoya topaNa bIjAnI avajJA to koi kALe na karAya. je guNavAnuM che tenA doSo najara sAme lAvavA nathI, kAraNa ke enA doSo ApaNane naDatA nathI tema ja tenA doSonA nikAlanI pharaja ApaNI nathI. mithyASTi pratye paNa, bahumAna keLavavAnI nA pADI che; zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 39 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSa karavAno nathI kahyo. jenuM mithyAtva pragaTa che tenA guNo kadAca hoya topaNa tenuM bahumAna nathI karavuM. kAraNa ke mithyAtvInA guNo guNAbhAsanA gharanA che. AtmAno mukhya guNa jJAna che. e jJAna paNa mithyAtvasahacarita hoya to te ajJAna kahevAya che to bIjA guNonuM pUchavuM ja zuM ? chatAM te mithyAtvIno dveSa nathI karavAno. mithyAdRSTi ke samakitI bemAMthI ekeno dveSa nathI karavo. kAraNa ke dharmI pratyeno dveSa aMte dharmanA TreSamAM pariName che. zreSanI pariNati kADhavA mATe rAga keLavavAnI jarUra nathI. A to bakaruM kADhatAM UMTa pesavA jevuM che. ApaNe rAga ane dveSa : bannene TALavAnA upAya sevI levA che. ApaNane koi enA prasaMgamAM na bolAve to du:kha dharavAnI jarUra nathI. ApaNe samajavuM ke ApaNe pApathI bacyA. paraMtu ApaNe sAmA pratyenA dveSanA kAraNe te ApaNo prasaMga bagADaze ema samajIne ene TALavAnI jarUra nathI. sAmAne ApaNI pratye dveSa che - evuM bolatI vakhate asalamAM ApaNo ja tenI pratyeno dveSa kAma karato hoya che. ApaNe ApaNo dveSa TALI daie to ApaNuM kAma pUruM thAya che. A rIte dasa yatidharma pachI e dharmanA dhAraka evA sAdhuno vinaya jaNAvyA bAda AcAryano vinaya karavAnuM jaNAvyuM che ke jeo paMcAcArane svayaM pALe che ane bIjAne paLAve che. AcAranA dAyaka eTale AcArane paLAvanAra ane nAyaka eTale AcArane svayaM pALanAra. pahelAM 'dAyaka' lakhyA pachI 'nAyaka' lakhyuM che. kAraNa ke paMcAcAranuM pAlana karAvatI vakhate paNa pote AcAranuM pAlana cUkI jatA nathI - te jaNAvavuM che. ATha jJAnAcAra, ATha darzanAcAra, ATha cAritrAcAra, bAra prakAranA pAcAra ane e chatrIsa prakAranA vIcAra : A badhA ja bhedanuM pAlana kare ane karAve te AcArya. teonI pAse vidhipUrvaka arthadezanA sAMbhaLavI vagere vinaya karavAno che. tyAra bAda upAdhyAyabhagavaMtano vinaya jaNAvyo che. upAdhyAyabhagavaMtanI jarUra sUtra bhaNavA mATe che. Aje sUtra bhaNavAnuM gamatuM nathI mATe upAdhyAyabhagavaMtanI kiMmata samajAtI nathI. je divase sUtranI jarUriyAta jaNAze. sUtro pratye bahumAna jAgaze te divase upAdhyAyabhagavaMtano vinaya karavAnuM zakya banaze. vinaya karavAno vakhata Ave to ApaNane takalIpha to paDavAnI. kAraNa ke ApaNane guru game che paNa guruno vinaya nathI gamato. dharma game to dharmI na game ane dharme game to dharma na game. tethI dharma ane dharmIno meLa besADavAnuM kAma kaparuM che. vinaya sAcavavAnuM kAma na banatuM hoya to te praNidhAnanA abhAve. tethI ja dasa prakArano vinaya pAMca prakAre karavAnuM jaNAvIne manavacanakAyAnI zuddhi jaNAvavAnuM kAma karyuM che. A badhuM jotAM mahApuruSonI saMkalanA kevI zRMkhalAbaddha che te samajAyA vagara nahi rahe. Aje guru ke sahavartAno vinaya karavAnuM jemane pAlavatuM nathI teo badhAnI sAthe aucityapUrvaka vartavAnI vAto karI rahyA che. 'badhA siddhanA AtmAo che" ema samajIne badhAno vinaya jALavavAnI vAto karanArAne kahevuM paDe ke tamArAM mAbApa vagere gharanA mANaso paNa siddhanA AtmA che to temano avinaya-anAdara zA mATe karo cho ? anAdara koino paNa nathI karavAno to upakArIno kai rIte karAya ? ApaNe bIjAno vinaya ke Adara jALavIe chIe te temanA AtmA upara upakAra karavA mATe nahi, ApaNA AtmAnA upakAra mATe jALavIe chIe. AcAryabhagavaMtAdi aneka AtmAone bhaNAvavAnuM kAma kare che te temanA upakAra mATe nahi, potAnA vIryaMtarAyakarmanA, jJAnAvaraNIyakarmanA, mohanIya karmanA kSayopazamanI vRddhi mATe bhaNAve che. A rIte vAcanA vagere ApavAthI nIcagotrano kSaya thAya ane vIrya ullasita bane che. A ullasita vIrya ja zreNi mAMDavA mATe kAma lAgavAnuM che. Aje bhaNavAnuM ke bhaNAvavAnuM zakya na banatuM hoya to te vIrya na phoravavAnA kAraNe. Aje tamane ke amane jJAnAvaraNIya, mithyAtva ke cAritramohanIya karatAM paNa vadhAre vItarAya karma naDe che. vItarAyanA yoge jJAnAvaraNIyAdi karmono kSayopazama pedA karavAnuM mana ja nathI thatuM. sAcuM kaho, koinuM kAma karavA maLe to AnaMda thAya ke koinuM kAma karavAnuM TaLI jAya to zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajawAya . 40 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 41 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda thAya ? vIrya phoravavAnuM lagabhaga gamatuM ja nathI ne ? koi paNa sAdhanA bIjAne sudhAravA mATe nathI, ApaNI jAtanA upakAra mATe che. koine sudhAravAnI javAbadArI ApaNI nathI. ApaNe ApaNI jAtane sudhAravA mATe AvyA chIe. sa0 kuTuMbanI javAbadArI ApaNI nahi ? kuTuMbanI javAbadArI ApaNI tyAM sudhI ke jayAM sudhI kuTuMba moTuM na khole, je divase e loko moTuM khole, sAmuM bolavA mAMDe to gharanA vaDIle cUpa thai javuM. DaoNkTara paNa davA kyAM sudhI kare, roga sAdhya hoya tyAM sudhI ke rogI jIvato hoya tyAM sudhI ? rogI jIvato hovA chatAM jo roga sAdhya na hoya to DaoNkTara davA na kare ne ? tema ahIM paNa pratikAra kare tene asAdhya mAnI choDI devAno. sa0 ene kazuM na kahIe to e jema phAve tema jIve - e joine ArtadhyAne thAya ne ? tamane ArtadhyAna thAya to tene TALavAno upAya che paraMtu temane sudhAravAno koi upAya nathI. ApaNo putra ApaNuM mAnato nathI mATe AdhyAna thAya che ? ke "teNe ApaNuM mAnavuM joie' evI bhAvanA che mATe ArtadhyAna thAya che ? pADozIno dIkaro game tevuM vartana kare toya kazuM thatuM nathI ne ? tema ahIM paNa ApaNA putranuM mamatva manamAMthI kADhI nAMkhavuM. je ApaNuM mAne tenI javAbadArI ApaNI, bIjAnI nahi. sAmo na sudhare to ApaNe tenI upekSA karavI che, ApaNe gharamAM hovA chatAM tyAMthI manathI khasI javuM che. bhartRharIne tenA bhAI vikramAditye jyAre kahyuM ke piMgaLArANI vyabhicAriNI che, tyAre bhartRharIne gusso Avyo ane bhAine dezanikAla karyo. chatAM bhAinA virahathI pIDAtA teNe bhAinI vAtanI khAtarI karavA prayatna karyo. sevakoe tapAsa karIne jaNAvyuM ke vikramAdityanI vAta sAcI che. e jANyA bAda bhaharI piMgaLArANIne sudhAravA na rahyA, pote saMsAra choDIne nIkaLI paDyA. amAre tyAM zrI uttarAdhyayanasUtramAM paNa gaLiyAbaLada jevA ziSyone paDatA mUkIne nIkaLI gayelA AcAryabhagavaMtanuM dRSTAMta ApyuM che. tamArI pAse, mUkI javAnuM sAmarthya na hoya topaNa manathI to aLagA rahIne jivAya ne ? Aje tamane niyama ApI dauM ke bIjA game teTaluM saMbhaLAve to sAMbhaLI levuM, paNa koine ya saMbhaLAvavuM nahi - ATaluM to bane ne ? Aje to sAdhusAdhvI paNa ATaluM karavA rAjI nathI. uparathI potAnA bacAva mATe kahe ke A to dravyathI sAdhupaNuM che. anukULatA bhAvasAdhu tarIkenI bhogavavAnI ane pALavAnuM dravyasAdhupaNuM ! A kaMi nIti ? koinA doSa batAvavAnI javAbadArI ApaNI nathI. ApaNe avinaya TALavo che, bIjAne vinayI nathI banAvavA. navamA sthAne caturvidha saMgha batAvyo che. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA bhagavAnanI AjJA pramANe rahelA hoya to tene saMgha kahevAya. A saMghano vinaya karavAno che. zrI bhadrabAhusvAmIjI prANAyAmanI sAdhanA karavA gayelA tyAre caturvidha saMghe sAdhuone bhaNAvavAnI vinaMti karI, paNa potAnI sAdhanA sArI cAlatI hovAthI teozrIe nA pADI. tyAre zrI saMghe puchAvyuM ke je saMghanI AjJA na mAne tene kayuM prAyazcitta Ave ? tyAre zrI bhadrabAhusvAmIjIe bhaNAvavAnI hA pADI ane sAdhuone tyAM mokalavAnuM jaNAvyuM. ApaNI vAta eTalI che ke AcAryabhagavaMta paNa saMghano avinaya na kare. paraMtu te saMgha bhagavAnanI AjJAmAM hoya to.saMghanA vinaya bAda chelle darzana arthAt samyakatvano vinaya karavAnuM jaNAvyuM che. jo ke saMghamAM samakitI AtmAo ja hovAthI saMghanA vinayamAM samyakatvano vinaya samAi jAya che chatAM samyaktvanAM sAdhanono vinaya judo batAvavA tene judo pADyo che - ema samajavuM. athavA to samyaktvaguNanI pradhAnatAne jaNAvavA tene juduM pADIne batAvyuM hovAthI saMghamAM pAMcamA guNaThANe rahelA zrAvaka-zrAvikAnuM grahaNa karavuM ane darzanamAM cothA guNaThANe rahelAnuM grahaNa karavuM. A rIte arihaMta, siddha, jinapratimA, sUro, yatidharma, sAdhu, AcArya, upAdhyAya, saMgha ane samyaktva : A dasano vinaya pAMca prakAre zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 42 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 43 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAno che. temanI bhakti eTale bAhyathI pratipatti karavI. 'A grahaNa karo, mane lAbha Apo ane mane tAro' - A bhAvanAthI temanI dravyAdithI sevAsuzruSA karavI tenuM nAma bhakti. bhavanistAranI vAMchAthI je kAMi vartana A pAtro pratye thAya tene bhakti kahevAya che. teozrI pratye hRdayathI prema rAkhavo, tene bahumAna kahevAya che. tyAra bAda temanA guNonI stavanA karavAnuM jaNAvyuM che. gurnAdikanI sAdhanAne joi teozrI atyaMta alpa saMsArI che, temano saMsAra parimita che - ityAdi vacano dvArA jaNAvavuM tene guNastuti kahevAya. tyAra bAda avaguNa DhAMkavA te paNa eka vinaya che - ema jaNAvyuM che. A to kevA hatA - e samyakatva pAmyA ? cAritra pAmyA ? AvuM na bolavuM. A pAtronA; bhUtakALanA ke chamasthatAnA yoge vidyamAna vartamAnanA avaguNo DhAMkavA te temano vinaya che. chelle AmAMthI koInI paNa AzAtanA na karavI te paNa eka prakArano vinaya che - ema jaNAvyuM che. A bola eTale samyakatvanA prakAra che. sa0 A prakAra jenI pAse hoya tene samyakatva maLe ke samyakatva hoya tenI pAse A prakAra hoya ? jemanI pAse samyakatva hoya temanI pAse A prakAra hoya ane jenI pAse samyaktva na hoya te paNa A bolanA Asevana dvArA samyakatvane pAme, pAmyA hoya to nirmaLa banAve, paripUrNatA sudhI pahoMcADe. dasa prakAranA vinayanuM svarUpa ApaNe joi gayA. A vinayanAM dasa pAtrono vicAra karIe to dasa prakAranA yatidharmanI mukhyatAe A vinayanAM pAtro jaNAvyAM che. jeo dasa prakAranA yatidharmane pALIne tenA phaLane pAmI gayA che tevA arihaMta-siddhano vinaya karavAnuM jaNAvyuM che, jeo dasa prakAranA yatidharmane pAmavAno prayatna karI rahyA che tevA sAdhu, upAdhyAya ane AcAryabhagavaMtano vinaya jaNAvyo ane chelle dasa prakAranA yatidharma pAmavAnI icchAne dharanArA ane icchAne anurUpa prayatna karanArA evA samakitI AtmAono vinaya karavAnuM jaNAvyuM che. A dasano vinaya pAMca prakAre karavAno hovAthI vinayanA pacAsa bheda che. bhakti, bahumAna, guNastutinI sAthe avaguNa DhAMkavA e paNa eka prakArano vinaya che. Aje potAnA parivArajanonA avaguNa DhAMkavAno prayatna mamatvanA kAraNe loko karatA hoya che. e ja rIte samakitI AtmAo A dasa pAtro pratyenA bahumAnabhAvane laine temanA avaguNa DhAMkavAno prayatna karatA hoya che. A avaguNa DhAMkatI vakhate temanA avaguNano bacAva karavAnI bhAvanA nathI hotI. paraMtu AvA avaguNane AgaLa karIne koi paNa jIva bhagavAnanA zAsanathI UbhagI na jAya tema ja dharmathI vimukha na banI jAya - e Azaya hoya che. javAbadArInA sthAne rahelA nAyako paNa gacchanA sabhyonA avaguNa DhAMkato hoya to te vakhate tenA doSanA kAraNe bIjA bagaDI na jAya te mATe AvuM karatA hoya che. ApaNA doSo DhAMkavA nathI, paraMtu bIjAnA doSo DhAMkavA che. ApaNe mamatvanA kAraNe koino bacAva nathI karavo. paraMtu samyaktvane pAmelA AtmAo jyAre A dasano vinaya AcaratA hoya, temanA avaguNa DhAMkatA hoya to te pravRttine doSonA bacAvanI ke doSonA poSaNanI mAnavI - e taddana anucita che. ApaNA doSo, game te batAve to vAMdho nathI, paNa ApaNe koinA doSa jovA nathI. samyaktva pAmavAno upAya jo jo ito hoya to ATaluM nakkI karI lo ke doSa koinA jovA nahi, ApaNA doSo koi paNa jue to mAThuM lagADavAnI jarUra nathI. pelA ApaNI paMcAta kare che evuM vicArIne aprIti karavAnI jarUra nathI. ApaNA doSo lokonI AgaLa pragaTa karavAnI jarUra nathI ane sAthe loko jo ApaNA doSo batAvatA hoya to mAThuM lagADavAnI paNa jarUra nathI. ApaNe mAtra koinA avaguNa gAvA nathI. kAraNa ke jevuM dekhAya che - evuM hotuM nathI, e ApaNe jANIe chIe ne ? jevuM dekhAya tevuM kahe tene loka kahevAya. jevuM hoya tevuM kahe te vidvAna hoya. vidvAna mANasane jo khAtarI na hoya to te bole ja nahi ane bIjAnI pravRtti uparathI tenA pariNAma jANavAnuM sAmarthya ApaNI pAse nathI, mATe kazuM bolavuM nahi. ghaNIvAra to evuM bane ke ApaNe doSa batAvyA pachI sAmo mANasa zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 45 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 44 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra na kare, gusso na kare to tevA vakhate ApaNe evuM kahevAnI jarUra nathI ke 'vAMka potAno hoya to bole zenA ?' sAmo mANasa bhagavAnanI AjJA hovAthI na bolato hoya enA badale ApaNe kahIe ke vAMka che mATe bolato nathI, to ApaNane doSa lAge ne ? mATe eTaluM paNa bolavuM nathI. loko ApaNA doSa jue, bole to ciMtA nathI karavI. sAmo mANasa ApaNI niMdA kare ne loko sAcuM mAnI le tyAre tenA AdeyanAmakarmano udaya paNa kAma karato hoya che. kAraNa ke enA vinA loko tenI vAta sAcI na mAne, grAhya na mAne. AthI nakkI che kepApanI pravRtti paNa puNyanA udayathI phaLe che. ApaNe bIjAnA puNyapApanI ciMtA karavAne badale ApaNA puNyapApanI ciMtA karI kAme lAgavuM che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 46 DhALa cothI : traNa zuddhi traNa zuddhi samakita taNI re, tihAM pahelI manazuddhi re, "zrI jina ne jinamata vinA re jUTha sakaLa" e buddhi re. catura ! vicAro cittamAM re. (20) "jinabhagate je navi thayuM re, te bIjAthI kema thAya ? re !'' evuM je mukhe bhAkhiye re, tenI vacanazuddhi kahevAya re. catu0 (21) chegho bhegho vedanA re je saheto aneka-prakAra re, jina viNa para-sura navi name re, tehanI kAyAzuddhi udAra re. catu0 (22) dasa prakAranA vinaya pachI samyaktvanI vizuddhi mATe traNa prakAranI zuddhi jaNAvI che : manazuddhi, vacanazuddhi ane kAyAzuddhi. temAMthI manazuddhi eTale zrI jinezvarabhagavaMta ane temanA zAsana sivAya A jagatamAM bIjuM badhuM ja jUThuM che - nakAmuM che - nirarthaka che : ema mAnavuM. A duniyAmAM tAraka jo koi hoya to te zrI jina ane zrI jinAgama che. te sivAya A duniyAmAM koi vastu sArI lAge to samajI levuM ke ApaNuM mana zuddha nathI. jema vyApArI mANasane paiso joie che to te paisAne, tenA upAyabhUta dhaMdhAne choDIne bIjuM badhuM nakAmuM mAne che tema samakitIne mokSa joito hovAthI, sAdhupaNuM joituM hovAthI te apAvanAra bhagavAna ane tenA zAsana sivAya bIjuM badhuM nakAmuM lAge che. samakitI AtmAne koi vAra kAyAmAM pravRtti dekhAtI nathI hotI, te vakhate paNa manathI tenI pravRtti mArgAnusArI hoya che te jaNAvavA manazuddhi pahelAM jaNAvI che. samakitInAM vacana ane kAyA aviratimAM ja rahelA hovA chatAM tenuM mana mokSamAM hoya che, tenA manamAM avirati nathI hotI. mananI zuddhi mATe vicAradhArA badalavI paDaze. azubha vicAro zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 47 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to vagara prayatna sahajabhAve AvatA ja hoya che. A vicArone zuddha banAvavAnuM kAma samakitI AtmAo karatA hoya che. je vakhate kAyA ane vacana kAma na karatA hoya te vakhate je pravRtti cAlu hoya tene mana kahevAya. mana e vicAra karavAnuM sAdhana che. manovRtti ane vicAra eka ja che. bhAvanA sArI hovA chatAM vicAro kharAba Ave che - A phariyAda asthAne che, kAraNa ke kharAba vicArone aTakAvavAnuM sAdhana sevavuM ja nathI. kharAba vicAra Ave to manane svAdhyAyamAM lagADavuM joie. enA badale vicAro karyA kare to kyAMthI zuddhi thAya ? sArA vicAro enI meLe nathI AvatA, ApaNe prayatnapUrvaka lAvavA paDe che. AthI ja mahApuruSoe stavanamAM gAyuM che ke 'prabhuguNagaNasAMkaLazuM bAMdhyuM caMcaLa cittaDuM tANI re..." manane tANIne bhagavAnanA vacana vaDe bAMdhavuM paDe che. mananA kharAba vicAra dUra karavAnI davA batAvI che te na sevIe to vicAro kyAMthI jAya ? jo davA sevyA pachI paNa phaLa na maLatuM hoya to to bhagavAnanuM zAsana nakAmuM Thare. paraMtu asalamAM davA sevatA ja nathI to phaLa kyAMthI maLe ? viSayanI pariNati TALavA mATe viSayothI dUra rahevuM paDaze. viSayathI dUra rahIe to tenI pariNati kudaratI rIte TaLI jatI hoya che. mAMsamadirAthI dUra rahyA chIe to ame ya teno vicAra nathI Avato ne ? ApaNe viSayonuM jJAna viSayonI lAlacathI meLavyuM. valkalacIrIne viSayanuM jJAna ja na hatuM to tenI pariNatithI kudaratI bacI gayA. sava nimittanuM ajJAna kAma lAge ke nimittanI yogya samajaNa kAma lAge ? yogya samajaNa ja kAma lAgavAnI che, paraMtu jyAM sudhI te avasthA maLatI nathI tyAM sudhI nimittathI AghA ja rahevuM paDe ne ? rAganA nimittane TALyA vinA rAgane TALavAnuM mana che - e ja eka banAvaTa che. sa0 jJAtAdraSTAbhAve rahIe to ? jJAtAdraSTAbhAva keLavavA pahelAM bhoktAbhAva TALavo paDaze. bhoktatva cAlu rAkhavuM che ane jJAtAdraSTAnI vAto karavI che ! viSayono bhogavaTo cAlu rAkhavo hoya tene jJAtAdraSTAbhAva na maLe . viSayano bhogavaTo TALavA mATe prayatna kare teno viSayano bhogavaTo jJAtAdraSTAbhAvano hoya. Aje ApaNe viSayanA ja bhoktA chIe, sukhanA bhoktA nathI. kAraNa ke viSayanA bhogavaTAmAM sukha nathI. viSayasukha du:kharUpa hoya to viSayanA bhoktA sukhanA bhoktA kyAMthI kahevAya ? sukhanA bhoktA to siddha paramAtmA che, ApaNe mAtra viSayanA bhoktA chIe. viSayo para che, te paranA bhogavaTAnA kAraNe sukhano anubhava kyAMthI thAya ? sukha to AtmAno guNa che. siddha paramAtmA viSayano bhogavaTo nathI karatA mATe teo svaguNanA - sukhanA bhoktA che. Aje to ApaNe khAtI vakhate rAga na karavo - e sUtra rAkhyuM che. paraMtu rAga nathI to khAvuM zA mATe - evo vicAra nathI Avato ! Aje badhAne saMskAra ane anubaMdhanI ciMtA che, paraMtu vartamAnanI pravRtti, vartamAnanA udbodhakanI, vartamAnanA baMdhanI ciMtA nathI. sattAmAM rahelA karmanI ciMtA karavAnA badale karmanA baMdhanI ane udayanI ciMtA karavAnI jarUra che. manamAM azuddhi to kAyamanI paDelI che tethI tenI zuddhi karavI che. 'tihA pahelI manazuddhi...' AvuM kahevA dvArA manazuddhi pahelAM batAvI che tenuM kAraNa e che ke manane zuddha nahi karyuM hoya to vacanakAyAnI zuddhi kAma nathI lAgavAnI, banAvaTI banI javAnI. vacanakAyAnI zuddhi vinAnI manazuddhi banAvaTI nathI, paNa manazuddhi vinAnI vacanakAyAnI zuddhi banAvaTI bane che mATe manazuddhi pahelI batAvI che. bhagavAna ane bhagavAnano mata : A be sivAyanuM bIjuM badhuM ja khoTuM che - AvuM covIse kalAka cittamAM vicAravuM tene manazuddhi kahevAya. ekAda vAra evo vicAra Ave te manazuddhi nathI. kAyama mATe Avo vicAra karavo tenuM nAma manazuddhi. eka vAra bhagavAnanA vacana upara zraddhA pedA thai jAya to A saMsArane taravAnuM kAma ApaNe sahelAithI karI zakIe. bhUtakALamAM keTalAM pApa karyA che te khabara nathI tethI phaLaprAptimAM vilaMba thAya evuM bane, paraMtu vartamAnamAM evI koI bhUla karavI nathI ke jethI ApaNo saMsAra vadhe. ApaNA bApadAdAnA vakhatathI je paraMparA cAlu hoya te paNa jo bhagavAnanA vacanane anurUpa na hoya to te paraMparAne vaLagI rahevAnI jarUra nathI. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 48 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 49 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 bApadAdAonA vakhate kuLadevInI pUjA cAlI AvatI hoya to ? topaNa ApaNe nathI karavI. kAraNa ke bhagavAna karatAM adhika sAmarthya bIjAnuM na ja hoya : ATaluM mAnatA thavuM che. sa0 sAdhubhagavaMto ja AvuM kahetA hoya to ? ghaNA sAdhuo grahaNa vakhate derAsara baMdha karavAnuM kahe che, Apa nA pADo cho ke - baMdha karavAnI jarUra nathI : amAre zuM karavuM ? - tame bannenI vAta sAMbhaLIne sUkSmabuddhithI vicAra karo. grahaNanuM sUtaka mAnavuM joie ke maraNAdi vakhatanuM sUtaka mAnavuM joie - evuM zAstramAM kyAMya kahyuM nathI. jeo sUtakane mAnavAnA pATha Ape che te badhA sUtaka mAnanArA zuM zuM kare che te jaNAvanArA che. sUtakane mAnanArA, 'sUtaka mAnavuM joie' - evo eka paNa pATha ApI zakatA nathI. senapraznamAM lakhyuM che ke pahelAnA kALamAM brAhmaNonuM calaNa cAlatuM, evA vakhate e loko jainonI niMdA na kare te mATe derAsara grahaNa vakhate baMdha rAkhatA. have to brAhmaNo pote ja potAno AcAra pALatA nathI to ApaNe emanA khAtara ApaNo AcAra mUkavAnI jarUra nathI. zAstramAM yuddhanI ke arthakAmanI vAto, tenAM varNano Ave paNa yuddha karavuM joie ke arthakAmanI pravRtti karavI joie evuM kyAMya kahyuM nathI. tame aticAramAM paNa bolo cho ne ke 'grahaNanakSatre mAhamAse navarAtrie nAhyA...' jo grahaNanuM sUtaka mAnya rAkhavAnuM hota to aticAramAM Avo pATha na Apata. A badhuM zAMtithI vicAro. je mahAtmA AvuM kahetA hoya tene ahIM lai Avo, te na AvatA hoya to mane tyAM lai jAo, tame be jaNa sAthe raho. paraMtu nathI temane samajavuM ane nathI tamAre sAcAnuM kAMi kAma ! tethI tame tamAruM ghara sAcavIne besI raho to ghaNuM ! sa atyAre paryuSaNamAM jIvadayAsasAhanuM Ayojana che temAM bhAga levAya ? na levo. ApaNe ApaNI rIte jIvadayA karI levI. sarakAra to ekabAju mAMsAhAranuM poSaNa kare ane bIjI bAju jIvadayAsaptAha Ujave. AvI pravRttimAM sahAya nathI karavI. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 50 sa0 lokone ema lAge ke Azaya to pariNAme sAro che ne ? pariNAme sAruM to abhayadAna che, anukaMpAdAna nahi. anukaMpAnuM phaLa svarga che, abhayadAnanuM phaLa mokSa che. tethI anukaMpA para bhAra nathI Apavo. Aje eka bAju moTA jIvanI dayA kare ane e mATe nAnA pazunI hatyA karavAnuM bane. mATe AvI pravRttimAM saMDovAvuM nathI. A jIvadayAno viSaya eTalo nAjuka che ke temAM nA ya na paDAya ane hA ya na paDAya. tame hiMsA ane ahiMsAnA svarUpane samajI lo. hiMsAmAM pariNAma pAme tevI ahiMsA kAmanI nathI. ahiMsAmAM pariNAma pAme tevI hiMsA paNa svarUpahiMsArUpa hovAthI upekSaNIya che. pUjAmAM aplAyAdinI hiMsA thatI hovA chatAM pariNAme e pUjAvidhi karanAra AtmA nirmaLa samyagdarzana pAmI jAya to cAritra dvArA cauda rAjalokanA jIvone kAyama mATe abhaya ApanArA bane che. chevaTe dharma ahiMsAmAM nahi, bhagavAnanI AjJAmAM che. zrI zreNika mahArAjAe vIzasthAnakanI kai ArAdhanA karI hatI - AvI zaMkA ghaNA kare che. ApaNe kahevuM che ke bhagavAnanI pUjA karavA dvArA bhagavAnanA vacananI ArAdhanA karavArUpa arihaMtapadanI ArAdhanA karI hatI. bhagavAnanuM vacana e rIte AtmasAt karyuM hatuM ke roja potAnA dIkarAnA so phaTakA khAvA chatAM kyAMya phariyAda karI nathI, samabhAve sahana karI lIdhuM hatuM. sa0 koNikane pApa lAgyuM haze ne ? koNika to marIne chaThThI narakamAM gayo. paNa tame bIjAnA pApanI ciMtA choDo. je bIjAnA pApanI - nimittanI ciMtA kare te sahana na karI zake. koi paNa karma nimittane laine udayamAM AvatuM hoya che. e nimittane AgaLa karIzuM to koi karmano udaya sahana karI nahi zakIe. ApaNe ApaNA karmabaMdhanI ciMtA karavI. bIjA du:kha Ape che e mithyAtvInI mAnyatA che. ApaNA karmathI duHkha Ave che te samakitInI mAnyatA che. temAM ja manazuddhi jaLavAya. jeo duHkhanI phariyAda kare teo bhagavAnanI AjJA mAnatA nathI - ema samajI levuM. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 51 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manazuddhi bAda bIjI vacanazuddhi jaNAvI che. je kArya jinezvarabhagavaMtanI bhakti karavA vaDe siddha na thAya te bIjAthI na ja thAya - AvuM bolavuM te vacanazuddhi che. Aje ApaNe halakA mANaso pAsethI potAnuM kAma karAvIne temanI stavanA karatA hoIe to temAM ApaNo sukha uparano tIvra rAga ane du:kha uparano tIvra dveSa kAraNa che. ApaNe samAdhinA suMdara bahAnA nIce sukhanA rAgane ane du:khanA dveSane puSTa banAvavAnuM kAma karIe chIe ane enA kAraNe tuccha mANasonI tavanA karavAnuM kAma paNa karIe chIe. jo sukhano rAga moLo paDe, duHkhano dveSa maMda paDe to A rIte tuccha mANasonI stavanA karavAnuM na bane. ApaNAmAM sahanazIlatA na hoya ane tevA prakAranA tuccha mANaso pAse tuccha kAma karAvIe topaNa ApaNuM tevA prakAranuM karma khasavAnA kAraNe sAruM thAya che - ema mAnavuM che. temAM tuccha mANasanI vizeSatA mAnavAnI jarUra nathI. halakI koTinuM kArya UMcI vyakti pAse na karAvAya - ema samajIne tuccha mANasonI sahAya levA chatAM teone bhagavAnanA bhakta karatAM caDhiyAtA na mAnavA. A vacanazuddhi pAmavA, jALavavA mATe duHkha bhogavavA taiyAra thai javuM che. du:kha TALavAmAM sukhanI kalpanA karavI e to mUDhatA che. adhyAtmasAramAM zrI upAdhyAyajI mahArAje kahyuM che ke du:khanA pratikAramAM jeo sukhanI kalpanAmAM rAce che - teo mUDhamativALA che. zAstramAM kahyuM che ke eka khabhAno bhAra bIjA khabhA upara mUkavA jevuM A saMsAranuM sukha che. sava eTalApUratI to rAhata lAge ne ? tamArI eTalI taiyArI hoya to to ciMtA nathI. pachIthI du:kha bhogavavuM paDe to vAMdho nathI enA badale atyAre ja bhogavI lo ne ? du:kha bhogavI levA taiyAra thaie ane sukha choDavA mATe prayatna karIe to svabhAvadazA maLe. du:kha TALavA ane sukha bhogavavA mATe mahenata karavI te vibhAvadazA che. sa0 sukhadu:khano viveka na karavo e mUDhatA nahi ? sArAsArano viveka na karavo e mUDhatA che, sukhadu:khano viveka na karavo - e mUDhatA nathI. uparathI sukhadu:khano viveka karavo e mUDhatA che, kAraNa ke sukhadu:khano viveka e to viSayano viveka che. jJAnanA AnaMdanA badale viSayano AnaMda levA prayatna karavo tenuM ja nAma mUDhatA. duHkha Aje nahi to kAle bhogavavuM ja paDavAnuM che to te atyAre samajIne bhogavI levuM zuM khoTuM ? sava duHkha kAle javAnuM che ema samajIne bhogavIe to tene akAmanirjarA na kahevAya ? akAma to ekAma, paraMtu eka vAra nirjarA karo to kharA ? sakAma baMdha karatAM to A akAmanirjarA sArI che. akAmanirjarA karavA dvArA paNa du:kha bhogavavAthI upara avAya che ane sakAmapaNe sukha bhogavavAthI nIce javAya che. AthI sakAmabaMdha TALavA mATe akAmanirjarA thatI hoya toya sArI ja che. devo badhA sukha bhogavIne uparathI nIce manuSyatiryaMcamAM Ave che ane narakanA jIvo du:kho bhogavIne uparanI - manuSyatiryaMca gatimAM Ave che. du:kha TALavA jevuM nathI, sukha bhogavavA jevuM nathI - ATaluM samajAyuM te ja sakAma pariNAma che. du:kha bhogavavAnI zakti nathI - evuM lAge che te mAtra zarIranI zaktino vicAra karIe chIe mATe, jo AtmAnI zaktino vicAra karyo hota to dharma sArAmAM sAro ArAdhI zakAta. je ekAsaNA-AyaMbila-upavAsa karI zake tene cAritrano kSayopazama to sahelAithI thai zake ne ? Aje dIkSA na lai zakyA hoie to AtmAnI zaktino vicAra na karyo mATe, eka vAra nakkI karI lo ke dIkSA levI che, duHkha bhogavavuM paDaze to tyAM bhogavIzuM, saMsAramAM nathI bhogavavuM. A to kahe- cAritra khAMDAnI dhAra ! jANe saMsAramAM phUlanI zayyA na bichAvI hoya ! A badhuM vicAravAnuM mAMDI vALo, thoDuM majabUtAithI vicAravA mAMDo. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 53 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya para Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vItarAgaparamAtmAne choDIne bIjA devadevInI upAsanA karatA hoie to te ApaNA iSTanI prApti temanA kAraNe thAya che - evuM mAnI lIdhuM che mATe ane A ISTanI prAptinI pAchaLa paNa saMkleza TALavAnuM bahAnuM che. vastutaH viNyanI prApti thayA pachI saMkleza TaLe - e dharmanuM phaLa nathI. viSayanI jarUriyAta na lAge, viSayonI AzA TaLI jAya tenA kAraNe saMkleza nAza pAme - e dharmanuM phaLa che. Aje bIjA devadevI pAsethI potAnI iSTapUrti karIne zAMti-samAdhino anubhava kare ane ene pAcho dharmano prabhAva mAne - A kAyAzuddhino prakAra nathI. prazastamArgamAM manazuddhi ane vacanazuddhi jALavavI sahelI che paNa kAyazuddhi jALavavAnuM kAma kaparuM che. kAraNa ke tamArI-amArI bhAvanA moTe bhAge eka ja che ke kAyAthI pravRtti karyA vinA mana-vacanathI prazasta pravRtti karI levI che. azubha pravRtti manathI ke vacanathI TALavAnuM saheluM che paNa kAyAthI TALavAnuM saheluM nathI. Aje amArAM sAdhusAdhvIne paNa bhaNavuM nathI ne sarasvatInI sAdhanA karavI che. sa0 sarasvatI bhaNavAmAM sahAya kare ne ? je bhaNato na hoya tene sarasvatI kai rIte sahAya kare ? tame bhaNatA ho ane bhaNavAmAM sahAya mAMgo to judI vAta. Aje to vagara bhaNya AvaDI jAya evI bhAvanAthI sarasvatInI sAdhanA karAya che. sarasvatI kAMi navarI nathI ke A badhAne sahAya kare. je bhaNe tene sarasvatI sahAya kare. viSayakaSAyanI pUrtinA kAraNe viSayakaSAyanI pariNati zAMta thai - evuM lAge A dharmano prabhAva nathI - eTale Aje samajI levuM che. manavacana pachI kAyazuddhi eTalA mATe batAvI che ke mana-vacana zuddha thayA pachI paNa kAyazuddhi lAvavAnuM kAma atyaMta kaparuM che. kAraNa ke anAdithI azuddha pravRtti AtmasAt thai che. tene TALatI vakhate prayatna atizaya karavo paDe. viSaya kaSAyanI pariNati zAMta thAya, viSayanI pUrti vinA paNa zAMta thAya te dharmano prabhAva che. jayAre viSayakaSAyanI pUrtimAM AnaMda lAge te adharmano prabhAva che. sa0 viSayakaSAyanI pUrti to puNyathI thAya ne ? puNyathI sukhanAM sAdhano maLe che tema dharmanI sAmagrI paNa maLe che. puNyanA udayathI maLe to ghaNuM, paNa keTaluM rAkhavuM teno viveka karavo paDe ne ? kerI paisA ApIne lAvo, paNa temAMthI rasa kADhavAno, goTalochAla pheMkI do ne ? tema puNyathI je dharmasAmagrI maLe teno upayoga karI levAno, sukhanI sAmagrI pheMkI devI. chatAM sukha choDI na zakAya topaNa eTaluM yAda rAkho ke- e sukhanI pUrti mATe anya devane na namavuM. sa0 apavAde, zakti na hoya to chUTa ne ? A aviratinI vAta nathI, samyaktvanI vAta che. samakitI aviratinI pravRtti zaktinA abhAve na choDI zake paNa mithyAtvanI pravRtti to koi saMyogomAM na kare. samakitI sAta vyasana sevanAro hoya paNa samakitI anya devadevIne name nahi. tamAre abhiyoganA kAraNe chUTa levI che. paNa jene ArAdhanA karavI hoya paNa nabaLAi hoya tenA mATe A chUTa ApI che. je vastu surakSA mATe rAkhI hoya tene pahelethI ja sevavAnI vRtti sArI nathI. koi saMyogomAM kAyazuddhi jALavI zakAya evuM na hoya tyAre je AgAra ApyA che te AgaLanI DhALamAM jaNAvavAnA che. paraMtu te AgAra kAyama mATe sevavAnA nathI. AgAra sevavAthI samyaktva jatuM nathI rahetuM paraMtu temAM ApaNI eka prakAranI nabaLAi kAma kare che - eTaluM yAda rAkhavuM. AgAra sevavAthI samyakatva jatuM nathI - eTaluM ja tyAM jaNAvyuM che, sevavA mATe AgAra nathI. AgAra sevavA na paDe te rIte kAyazuddhi keLavI levI che. game teTaluM chedanabhedana thAya, pIDA sahana karavI paDe, topaNa te sahana karI le paraMtu jinane choDIne anya devadevIne na name tenI kAyazuddhi prazasta koTinI che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajawAya 54 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya - 55 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa pAMcamI : pAMca dUSaNa samakita-dUSaNa pariharo, jemAM pahelI che zaMkA re, te jinavacanamAM mata karo, jehane sama gRpa-raMkA re. samakita) (23) kaMkhA kumatanI vAMchanA, bIjuM dUSaNa tajIe, pAmI surataru paragaDo, kima bAula bhajIe ? - samakita (24) saMzaya dharmanA phaLa taNo, vitigicchA nAme, trIjuM dUSaNa pariharo, nija zubha-pariNAme. samakita) (25) mithyA-mati-guNa-varNano, TALo cotho doSa, unamAragI thuNatAM, hue una-mAraga-poSa. samakita) (26) pAMcamo doSa mithyAmati-paricaya navi kIje, ima zubha-mati-araviMdanI, bhalI vAsanA lIje. samakita) (27) jatuM na hoya to bhagavAnanuM vacana TALavAnI jarUra nathI. Ama chatAM jo vacananI upekSA karatA hoie to bhagavAnanA vacana upara bhArobhAra vaiSa che - ema mAnavuM ja paDe. mAtra ApaNI pUrvanI mAnyatAne laine athavA ApaNe jene guru mAnIe chIe tenI zarama khAtara bhagavAnanuM vacana na pALIe to temAM nukasAna ApaNane ja che. Aje khoTA lokonI sAthe rahevAnA kAraNe ApaNe ApaNuM potAnuM gumAvyuM che. e lokonI pAsethI to ApaNane kazuM maLavAnuM nathI. kAraNa ke ApaNAM yazanAma, saubhAgyanAma ke AyanAma karmanA udayathI ja ApaNane loko mAna ApavAnA che. emAM emanuM moTuM sAcavavAnI jarUra nathI. jemanI pAsethI kazuM maLavAnuM nathI ane uparathI ApaNuM gumAvAnuM thAya - evA lokonI sAthe rahevAmAM ApaNuM kalyANa nathI ja thavAnuM. - samakitI AtmAne jinavacanamAM zaMkA nAmanuM dUSaNa nathI hotuM. tenuM kAraNa ahIM khUba mArmika rIte jaNAvyuM che. bhagavAna sarvajJa hovA sAthe vItarAga hovAthI rAjA ane raMka pratye samAna hovAthI temane jUThuM bolavAnuM koI kAraNa nathI. je jUThuM bolavAnA ja na hoya temanA vacanamAM zaMkA paDavAnuM koi kAraNa nathI. AnA uparathI jeo jJAnI-jANakAra hovA chatAM jUThuM kema bole che tenuM kAraNa paNa jaNAvI dIdhuM che. jeo zAstranA jANakAra hoya teo paNa bhaktavarganI lAlacamAM paDe to teo jUThuM bolatAM acakAya nahi. Aje ghaNA pUche che ke tame ekalA ja bhaNelA cho ? bIjA paNa bhaNelA to che ne ? ApaNe kahevuM paDe ke bhaNelA paNa bhakta vagerenA mamatvanA kAraNe zAsathI viparIta prarUpaNA karavA mAMDe che - ema zAstramAM kahyuM che. jene deva pratye, guru pratye, vacana pratye, zAstra pratye bahumAna nathI tevA lokone mAthe laine pharavuM te ApaNuM bhayaMkara mithyAtva che. sa0 bhagavAnanA vacanamAM zaMkA na hoya paNa eka zabdanA aneka artha thatA hoya to matabheda paDe ne ? eka zabdanA aneka artha thatA hovA chatAM eka vAra to eka ja artha karavAno che. kAraNa ke saMkurita: zaH satra martha THthatA maraNAMta kaSTa bhogavIne paNa kAyAthI samyakatvanI zuddhi jALavavAnuM jaNAvyuM che enA uparathI paNa AjJAnuM mahattva samajI zakAya che. ApaNA samyakatvane jALavavAnuM kAma ApaNe pote karavAnuM che. bhagavAnanA vacanamAM zaMkA karavAthI paNa aticAra lAgato hoya to bhagavAnanuM vacana na mAnIe e kai rIte cAle ? sukha choDI na zakavAnA kAraNe ke du:kha bhogavI na zakavAnA kAraNe jo bhagavAnanI vAta mAnI zakatA na hoie to samajayA ke sukhanA lAlacu ke du:khanA bhIru hovAthI bhagavAnanI vAta nathI mAnatA. paraMtu jo tevuM koi sukha chUTI jatuM na hoya ke du:kha AvI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 56 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 57 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vAra uccArelo zabda eka ja arthane jaNAvavA samartha che. amAre tyAM "ri' zabdanA aneka artha che. hari eTale kRSNa, hari eTale vAsudeva, hari eTale siMha, hari eTale vAMdaro, hari eTale indra ane hari eTale te nAmano mANasa. have koi kahe ke "harine lAvo.' to te vakhate harinA artha A chaye ekIsAthe na karAya. kAraNa ke vaktA eka vAra eka ja arthane uddezIne zabdano prayoga karato hoya che. artha karanArA mUrakha hoya to game te artha kare eTalA mAtrathI vaktA evuM bolyo hato - evuM mAnavAnI jarUra nathI. zAstramAM kahyuM che ke vaktAe kahelA zabdano bodha karatI vakhate vaktAnA tAtparyanuM anusaMdhAna, prakaraNArthanA saMdarbha, pUrvAparano saMbaMdha.. A badhAnI vicAraNA karIne pachI zAbdabodha karavAno che. ATaluM badhuM hovA chatAM paNa amuka zabdo pAribhASika hovAthI teno artha tenA jANakAra pAsethI ja jANI zakAya. 'palimantha, 'kSayopazamabhAva' ke 'zuddha yathApravRttikaraNa' vagere zabdano bodha jaina paribhASAthI ja jANI zakAya. mATe sAco artha samajavA mATe mahenata karI levI. vANI kramavarNI hovAthI vaktA kramasara ja bolavAno. tethI eka vakhate aneka artha karavAnA nathI. kramasara uccArAtA zabdonA artha kramasara ja samajAya che. jo eka zabdano artha be jaNa judo karatA hoya to te vakhate vaktAnA tAtparyanuM anusaMdhAna karavuM ja paDe. ane kama se kama na samajAya, tyAM sudhI mauna rahevuM. sa0 gautamasvAmI mahArAjA caudapUrvanA praNetA hatA chatAM bhagavAnane zaMkA pUchatA hatA ne ? te temano zaMkA nAmano aticAra na hato. kAraNa ke temane potAnA jJAnamAM zaMkA hatI, bhagavAnanA vacanamAM nahi. potAnA jJAnamAM zaMkA paNa eTalA mATe paDatI hatI ke teo potAnA jJAnano upayoga mUkatA na hatA ane upayoga paNa eTalA mATe mUkatA na hatA ke bhagavAna sAkSAt hAjara hoya to potAnA jJAnano upayoga karavAnI jarUra nathI. arIso sAme hoya to bIjAne pUchavAnI jarUra kharI ke mArA moDhA upara DAgha zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 58 che ke nahi ?" tema pratyakSajJAnI hAjara hoya to parokSajJAnano upayoga mUkavAnI jarUra na hovAthI teo bhagavAnane pUchatA hatA. gautamasvAmI mahArAjA zaMkA karatA na hatA, jijJAsAbhAve pUchatA hatA. ihA ane saMzayamAM jeTalo pharaka che teTalo pharaka jijJAsA ane zaMkAmAM che. zaMkA saMzayanA sthAne che. jyAre jijJAsA vastutattvanA nirNaya mATenI ihAsvarUpa che. kSAyikasamakitIne paNa jJAnAvaraNIyano kSaya thayo na hovAthI zaMkA paDe paraMtu e zaMkA bhagavAnanA vacanamAM na hoya, potAnA jJAnamAM hoya. potAne samajAya ke na samajAya paNa bhagavAnanuM vacana anyathA na hoya : AvI deDha zraddhA te niHzaMkita avasthA che. zaMkA pachI bIjo doSa kAMkSA batAvyo che. kAMkSAnI vyAkhyA karatAM jaNAve che ke kumatanI vAMchAne kAMkSA kahevAya che. anukULatAvALo dharma ApaNane game che mATe ApaNane kumatanI vAMchA jAge che. kAraNa ke anyadarzanakAroe anukULatAvALo dharma batAvyo che. tethI te dharma sahaja rIte gamI jAya. AthI anukULatAnuM arthIpaNuM jo TaLe to A kAMkSA doSa TALI zakAya. A kumata mAtra anyadarzanamAM ja che evuM nathI. Aje to jaina darzanamAM paNa kumata UbhA thayA che. apavAdanA sthAne apavAda hoya to te mArgasvarUpa che. paraMtu apavAdanuM sthAna na hovA chatAM apavAdane sevavo - A paNa eka prakArano kumata che. A kumata paNa anukULatAnA arthIpaNAmAMthI Ubho thAya che. tenI vAMchA jAge topaNa samyatvamAM aticAra lAge. Aje gurunuM kahyuM mAnavAne badale gurune ApaNuM kahyuM manAvavAnI vRtti paDI che te paNa eka kumata che. zAstrakAroe kahyuM che ke ApaNI vAta sAcI hoya topaNa koinA mAthe lAdavAnI jarUra nathI. ApaNI vAta bIjA upara lAdavAnI vRtti e paNa eka kumata che. bhagavAna paNa gautamasvAmIne pratibodhavA gayA na hatA. teo sAmethI Ave eTalI rAha joi hatI. ApaNA mahApuruSo koine sAmethI pratibodhavA gayA nathI. anukULatAnuM arthIpaNuM jo dharmamAMthI nIkaLI jAya to kumatanI vAMchA svarUpa kAMkSAdoSa TALI zakAya. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya - 59 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo doSa vicikitsA che. dharmanA phaLamAM saMzaya paDe te vicikitsA nAmano doSa che. A doSa paNa tene lAge ke jenI pAse phaLanuM arthIpaNuM hoya. jene phaLanI apekSA hoya tene phaLamAM saMdeha paDe. jeo mArganA ArAdhaka hoya teo phaLanA arthI hoya ja - ema samajIne A doSa jaNAvyo che. Aje ArAdhakavargamAM phaLanuM arthIpaNuM jovA na maLe ne ? jeo phaLanI prApti mATe prayatna karatA hoya teone phaLamAM vilaMba thAya to sUkyAdinAM kAraNe phaLamAM saMzaya paDe. jema ASADhAcAryane devalokasvarUpa phaLamAM saMzaya paDyo to sAdhupaNuM choDI dIdhuM. pAchaLathI deva banela ziSya ThekANuM pADavuM - e judI vAta. paraMtu phaLanA saMdehanA kAraNe zraddhA DhIlI paDe ane pravRtti paNa DhIlI paDe. evA vakhate eTalo vicAra karavo joie ke phaLanI prApti ApaNI khAmInA kAraNe che. emAM mArgano koi ja doSa nathI. ApaNI pAse zakti ochI hoya to zakti keLavIe, jJAna ochuM paDe to jJAna meLavIe, je khUTe te pUruM karIe to siddhi sudhI pahoMcAya. Aje ApaNI sAdhanA je upekSAvRttithI thai rahI che, tenuM kAraNa eka ja che ke kAM to phaLanuM arthIpaNuM ja nathI rahyuM athavA phaLanI pratye saMzaya jAgI gayo che. A rIte zraddhA DhIlI na paDe mATe ja zAstromAM (AcArAMga, dazavaikAlika) jaNAvyuM che ke nA saddhiA nivanto tAva 3U[pAneranA je zraddhAthI nIkaLyo hoya te ja zraddhAnuM anupAlana karaje . AvuM kahevAnI pAchaLa Azaya eka ja che ke zraddhA DhIlI paDaze to pravRtti paNa DhIlI paDavAnI ja, tame azakta ho ne pravRtti na karo to te pAlavaze. paNa pravRtti karo ane jematema karo - e koi saMyogomAM nahi cAle. tame paNa kharIdI karavA jAo to zuM karo ? paisA ochA hoya to vastu na kharIdo e bane paNa ochA paisA ApIne jo vastu kharIdavA mATe mahenata karo to koi Ape kharuM ? paisA pUrA ApavA paDe ne ? tema ja pravRtti karo to DhIlA paDIne karavAno artha nathI, majabUtAithI ja karavI paDaze. mArganI ArAdhanAmAM je zithilatA, kacAza, viparItatA Ave che te A vicikitsAnA kAraNe ja zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 60 Ave che. kAraNa ke jene saMzaya na hoya te pravRtti barAbara kare kema nahi ? je varga choDIne AvyA, je saMyogo choDIne AvyA te pAchA upAdeya lAge to pravRtti DhIlI paDavAnI ja. AthI ja zraddhAnuM anupAlana pUrvasaMyoganA tyAganA yoga thAya che. Aje tame zraddhA TakAvI nathI zakatA tenuM kAraNa eka ja che ke sAcuM samajAyA pachI paNa potAnuM sarkala choDavAnI taiyArI nathI. ane amArI zraddhA TakatI nathI tenuM kAraNa eka ja che keje mAbApa vagerene choDIne AvyA te bhagatanI zehamAM aMjAvA mAMDyA. jo pUrvasaMyogono tyAga karIe to ja zraddhAnuM anupAlana karI zakAya. A ja AzayathI nattA puthvasaM no paNa tyAM jaNAvyuM che. vicikitsAno bIjo artha che ke sAdhusAdhvInAM malamalina gAtra joine durgachA karavI, niMdA karavI. sAdhusAdhvInAM gAtro-vastro malina hovAthI pahelAnA kALamAM temane nagarabahAra rahevAno vidhi hato, jethI jugupsAno prasaMga na Ave. ApaNe sAdhusAdhvInA kharAba AcAra joine paNa temanA pratye abhAva-durbhAva nathI karavo. kAraNa ke te viSaya ApaNo nathI. sAmA mANasanA doSo ApaNane naDavAnA nathI. mATe tenI niMdA nathI karavI. jenI javAbadArI hoya, te karyA vinA na rahe. tame TrasTInA sthAne ho to zithila AcAravALAne samajAvo. na mAne topaNa tene gharamAM utAro, saMghanA sthAnamAM na utAro. kAraNa ke saMghamAM sAdhune lAvo cho te ArAdhanA karAvavA lAvo cho. mATe teno yogya nikAla karavo ja paDaze. tamane mAtra sAdhu pratye, bhagavAnanA mArga pratye sabhAva hoya to zithila sAdhunI paNa niMdA aTakAvI tene mArgastha banAvavAno upAya maLI Avaze. amArA gAmamAM eka sAdhu mahArAja AvyA hatA. be ThANAmAMthI ekane AyaMbila hatuM. bIjA mahAtmA ekalA vAparanAra hoya ane vahoravA jAya to temanuM vahoravAnuM pramANa joine gAmanA loko TIkA karavA lAgyA ke ekalA che to ATaluM badhuM kema vahorI jAya che ? mArA gurumahArAjane khabara paDI. teozrI gAmamAM AgevAnanA sthAne hatA. temaNe pelA sAdhubhagavaMtane kahI dIdhuM ke- tamAre koIne tyAM vahoravA nahi javAnuM. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 61 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeTaluM joie, je joie te mAre tyAMthI vahorI javAnuM. gharanA lokone paNa sUcanA karI dIdhI ke A mahArAjane jayAre je, jeTaluM joituM hoya te vahorAvI devAnuM, kacakaca nahi karavAnI. A ayogya sAdhune poSavAnI vAta nathI. sAdhunI-zAsananI avahelanA TALavAnI vAta che. cothA dUSaNa tarIke jaNAve che ke mithyASTinA guNanuM varNana karavuM te cotho doSa che. A doSa TALavAnI jarUra che. kAraNa ke je unmArgI hoya tenI stavanA karavAthI tenA unmArgane poSaNa maLe che. anyadarzanamAM rahelA mithyASTine to prazaMsavAno prasaMga ocho Ave paraMtu Aje to svadarzanamAM rahelA mithyAtvInA guNavarNanano prasaMga ghaNIvAra Ave che. je sAdhusAdhvI potAnA gurunI AjJAmAM nathI rahetA teo mithyArdaSTi che. eka gurunI AjJAmAMthI bIjA gurunI AjJAmAM jAya tenI nA nahi, paraMtu je guruthI chUTA paDI ekalA vicare che teo svacchaMdI che ane tethI ja mithyAdeSTi che. je bhagavAnanI AjJA mAnavAnI che te paNa gurunI AjJA laine mAnavAnI che. je bhagavAnanI AjJA na mAne te mithyAtvI hoya, to gurunuM kahyuM na mAne te to mahAmithyAtvI hoya. zAstramAM anazana karavAnI AjJA che, paNa jo guru rajA Ape to. guru nA pADe chatAM anazana vagereno Agraha rAkhe to te mithyAtvano pracAra ja che. AvA lokonA guNAnuvAda karavAthI temanA mithyAtvanuM poSaNa thAya che. gRhastho je A rIte samudAyabahAra karelA sAdhu pAse vyAkhyAna-vAcanA vageremAM jAya to pelA paNa samaje ke bhale ApaNe samudAyabahAra thayA paraMtu ApaNo paNa varga che, ApaNane paNa loko mAne che, guru pAse hatA to ApaNane koi pUchatuM na hatuM... A rIte potAnA unmArganuM poSaNa thAya che. mATe AvA mithyAdeSTionA guNa na gavAya. kadAca vakhata AvI lAge to temanA doSanuM anumodana na thAya te rIte guNo jaNAvavA paDe. tenA pragaTa mithyAtva vagerene jaNAvyA vinA kevaLa guNanuM varNana na karavuM. mAtra manamAM anumodana karavAnI nA nathI, paNa prazaMsA karavAno vakhata Ave to viveka rAkhavo ja paDe. je AjJAmAM na hoya tenA saMyamanI prazaMsA karavI hoya to kahevuM ja paDe ke saMyamanI ArAdhanA suMdara karI, paNa jo bhagavAnanI AjJA mujaba, gurunI AjJA mujaba karI hota to suMdara phaLa pAmI jAta. gacchamAM rahIne paNa jeo gacchamAMthI anukULatA bhogavyA kare te paNa mithyAdRSTi che. gacchamAM rahevAnuM che te bAvIsa parisaha veThavA, gurusahavartInuM veThavA mATe rahevAnuM che, pApathI bacavA rahevAnuM che. pApa karavA ane puya bhogavavA mATe nathI rahevAnuM. gocarI-pANI vageremAM agavaDa paDe topaNa te veThIne paNa samudAyamAM rahevAnuM che; samudAyanA nAme carI khAvA mATe nahi, AvA je mithyAtvI hoya temanI prazaMsA nathI karavI. sa) to mauna thaine ekalA rahevAno vakhata Ave, evI pAtratA na hoya to ekalA paDavAno Dara lAge. ekalA paDavAno tamane Dara kyAM che? tamArA gharanA loko anukULatA sAcave che chatAM temanI sAthe moTuM caDhAvIne pharatAM AvaDe che. gharanA lokomAM koi guNa ja nathI ne ? tamane mithyAdRSTi para ATalo prema kema che ? gharanA lokonA doSo gAvA che ane mithyAtvInA guNo gAvA che ?! jenI sAthe bhAgIdArI hatI te toDIne ekalA thayA tyAre Dara na lAgyo ne ? bhAi sAthe judA thayA, judAM rasoDAM karyo tyAre ekalA paDavAno Dara na lAgyo ne ? takalIpha eka ja che ke svArtha haNAto hoya to ekalA rahevAnI taiyArI che, paNa paramArthane sAdhavA mATe ekalA rahevAnI taiyArI nathI ne ? anItithI dhaMdho karanAra dAnezvarInI tame prazaMsA karo ne ? A to pAchA kahe ke- bhagavAna sadabuddhi Ape, AvAM kAma uttarottara karyA kare. 'AvAM' eTale pApa karIne paiso bhego karavAnA ane dharmamAM vAparavAnAM ! enA badale kahevuM joie ke- 'pApathI bhego karelo paiso paNa dharmamAM vAparyo." aDhAra prakAranAM pApa sevyA vagara paiso Avato nathI, rakhAto nathI - AvuM to bhagavAne ja kahyuM che ne ? to evuM kahevAnuM sattva joie ne ? anumodanA to manamAM vivekapUrvaka thai jAya ane kadAca aviveka thAya toya nukasAna ApaNane thAya. jyAre prazaMsA karavAnA kAraNe to avivekane laine bIjAo paNa unmArgane upAdeya mAne tethI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 63 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 62 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanuM poSaNa thAya. pariNAme ApaNuM paNa samyaktva jAya. 'mahAtmAnuM saMyama UMcuM hatuM' - evuM bolavAnA badale "saMyamano rAga utkaTa hato' ema kahevuM, 'kriyAmAM apramatta hatA" ema bolavAne badale 'apramattatA mATe kALajI rAkhatA'... AvuM bolavAnA kAraNe achatA guNa gAvAno ke anyAya thavAno prasaMga na Ave. bhagavAne A kALamAM bakuzakuzIla cAritra kahyuM che, to ApaNe zA mATe utkaTa cAritra kahevuM ? pAMcamuM dUSaNa mithyAdeSTino paricaya na karavo - e che. je bhagavAnanuM kahyuM na mAne tenuM nAma mithyAdeSTi, jeo samyakatva pAmyA pachI paNa bhagavAnanI vAta na mAne, bhagavAnanA vacanathI viparIta vAta kare to teo mithyASTi ja che. evAne nihanava tarIke jaNAvyA che. je ninavo bhagavAnanI vAta pAchI svIkAre to samyaktva pAmI jAya. jeo na svIkAre teo chevaTe ardhapudgalaparAvartakALamAM mokSe javAnA. chatAM jyAM sudhI bhagavAnanuM na mAne tyAM sudhI temano paricaya na karavo. abhavyo niyamA mithyASTi hoya che. nikUvo to pragaTapaNe virodha kare che mATe oLakhAya che. jyAre ghaNA mithyAtvIo evA hoya che ke jeo pragaTapaNe svIkAre, paNa manathI virodha kare. AvA mithyAdRSTione paNa sUkSmabuddhithI oLakhI levA. sa0 abhavya abhavya thayo emAM eno koi doSa nathI ne ? to zA mATe teno paricaya choDavo ? rogI thavuM e guno nathI, chatAM ApaNe rogathI bacavuM hoya to rogIthI AghA rahevuM paDe ne ? mithyAtva to mahAroga che, mATe tenAthI bacavA mithyAtvIno paricaya karavAnI nA pADI. sa0 'Atmavat sarvabhUteSu" kahyuM che ne ? e vAta koIne duHkha na ApavA ane koinuM sukha chInavI na levA mATe jaNAvI che, bIjAnA doSo paNa ApaNe apanAvavA mATe e vAta nathI. mane sukha game che ne du:kha nathI gamatuM tema badhA ja jIvone sukha ja game che ane du:kha nathI gamatuM mATe koine du:kha nathI ApavuM ane zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 64 koinA sukhamAM ADA nathI AvavuM - ema samajAvavA mATenI e vAta che. mithyAdraSTi ane samyagdaSTine ekasarakhA mAnavA mATe e vAta nathI. sukha-du:khamAM rAgadveSa nathI karavAno paraMtu eno artha e nathI ke guNadoSano viveka paNa na karavo. mithyAdeSTio jo pragaTapaNe bhagavAnanA vacanano pratikSepa kare to temano paricaya TALI ja devAno. Aje ghaNA mahAtmAo kahe che ke saMsAranA sukha mATe paNa dharma karAya : A to pragaTa mithyAtva che. je bhagavAne saMsAranuM sukha choDavA, saMsAranA sukha uparathI najara khaseDIne dharma karavAno upadeza Apyo che e bhagavAnanA nAme A rIte sukha mATe dharma karavAnI vAta kare A to pragaTa mithyAtva che ne ? jemanI mati bhagavAnanA vacanane anusaratI nathI teno paricaya na karavo. jeo bhagavAnanI vAta na samajAya tyAM sudhI mauna rahe ane samajAyA pachI ja moTuM khole teo mithyASTi nathI. paraMtu na samajAya chatAM potAnI ja vAta sAcI mAnIne pracAre teo mithyASTi che. jo mithyAtvIno paricaya na karavo to konI sobata karavI te mATe jaNAve che ke "ima zubhamati araviMdanI bhalI vAsanA lIje." sanmati-zubhamati svarUpa kamaLanI vAsanA-sugaMdha levI. mithyAtvanI durgadha TALavI che ane samyaktvanI suvAsa levI che. mithyAtvInI sAthe mitratA, bhAgIdArI ke dhaMdhAkIya saMbaMdha paNa na rAkhavo ke jethI "jainetara che paNa sArA che - evuM bolavAno vakhata na Ave. zubhamati eTale sanmati - bhagavAnanA vacanane anusaranArI mati. mati kSayopazamabhAvanI hoya che tethI tenuM zuddha vizeSaNa na ghaTe mATe zubhamati kahyuM. zubha ke azubha dharmo upAdhikRta che, jyAre zuddha e svabhAvagata svarUpa che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 65 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | chaThThI DhALa : ATha prabhAvaka | ATha prabhAvaka pravacananA kahyA, pAvayaNI puri jANa, vartamAna-zrutanA je arthano pAra lahe guNakhANa, dhana dhana zAsana-maMDana-munivara ! (28) dharma-kathI te bIjo jANIe, naMdiSeNa pare jeha, nija upadeze re raMje lokane, baMje hRdaya-saMdeha. dhana0 (29) vAdI trIjo re tarka-nipuNa bhaNI, malla-vAdI pare jeha, rAja-dvAre jaya-kamalA vare gAjaMto jima meha. dhana, (30) bhadrabAhu pare jeha nimitta kahe paramata-jIpaNa kAja, teha nimittI re cotho jANIe, zrI jina-zAsana-rAja. dhana, (31) tapa-guNa ope re, rope dharmane, gope navi jina-ANa, Asrava lope re, navi kope kadA, paMcama tapasI te jANa. dhana) (32) chaThTho vidyA re maMtra taNo balI, jima zrI vayara-muNIMda, siddha sAtamo re aMjana-yogathI, jima kAlika-muni-caMda. dhana (33) kAvya-sudhA-rasa-madhura artha-bharyA dharma-hetu kahe jeha, siddha-sena pare rAjA rIjhave, aTTama vara-kavi teha. dhana (34) jaba navi hove prabhAvaka ehavA, taba vidhi-pUrva aneka, jAtrA-pUjADaDadika-karaNI kare, teha prabhAvaka che. dhana, (35) zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 66 samyagdarzanaguNa jeone prApta thayo hoya tevAone 'A samyakatvaguNa A jagatanA jIvo paNa pAmI jAya' evo bhAva svAbhAvikapaNe jAge che. viziSTa koTinI yogyatA ane puNya : A benA yoge samyagdaSTi AtmAo A rIte aneka jIvone A guNa pamADavA svarUpa prabhAvanA karatA hoya che tethI temane prabhAvaka kahevAya che. jeo ArAdhanAnI parAkASThA pAmelA hoya te svAbhAvika rIte prabhAvakatAne pAmI jatA hoya che. prabhAvaka banavA mATe puruSArtha nathI karavo. kAraNuM ke viziSTa puNyanA yoge maLanArI A vastu che. jo e puNya maLI gayuM to eno upayoga karI jinazAsana anekonAM haiyAM sudhI pahoMcADavAnuM kArya karIzuM. Aje samyagdarzana pAmavA mATe prabhAvakatA upara najara jatI rahe che, paraMtu te pahelAM zraddhA, vinaya, zuddhi, dUSaNaparihAra... A badhA guNo batAvyA che te yAda nathI AvatA. sAdhuno prabhAva to viziSTa AcArapAlana dvArA paNa paDe che. tethI ja AcAryabhagavaMte eka vAra kahyuM hatuM ke ATha pravacanamAtAno dhaNI AjJA mujabanA AcAra pALavA dvArA paNa prabhAva pADato hovAthI prabhAvaka che. kSayopazamabhAva sAro hoya ne pachI svaramadhuratA vagere puNyaprakRti maLe to te prabhAvakatAmAM kAma lAge che. jo kSayopazamabhAva nahi hoya to tevA vakhate puNyathI AkarSAine loko Avaze kharA, paNa teo mArganA jANakAra nahi bane. (1) pahelA prabhAvaka tarIke jaNAvyuM che ke pahelA pravacanika che. zAstrIya paribhASAmAM pravarane vetti nathIte vA pravacanane jANe che - athavA to bhaNe che. A arthamAM pravara zabdane pratyaya lAgIne prajavaniksa zabda bane che. temAM mukhyatve jANakArane laine A prabhAvakatA che - ema samajavuM, adhyayanane laine nahi. dvAdazAMgIno viccheda thayA pachI paNa jeTaluM zruta vartamAnamAM vidyamAna hoya tenA jANakArane pravacanika kahyA che. ghaNuM kharuM zruta viccheda thavA chatAM jeTaluM vidyamAna che tene saMpUrNa sutra ane arthane AzrayIne je jANe tene prAvacanika kahevAya. samyagdarzana pAmyA pachI bhaNyA vagara prabhAvaka na thavAya. AgaLanA prabhAvako paNa zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 67 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prAvacanikatApUrvakanA hoya che - eTaluM yAda rAkhavuM. AvI viziSTa prabhAvakatA mukhyatve sAdhupaNAmAM hoya che. sAdhubhagavaMto zrAvaka pAchaLa doDAdoDa na kare, AgamanA jANakAra banavA prayatna kare. sa0 sAdhubhagavaMto zrAvakazrAvikAno yogakSema kare ne ? sAdhubhagavaMto zrAvakazrAvikAno yogakSema kare, paNa temane saMsAramAM rAkhIne nahi, saMsArathI dUra karIne kare che. zrAvakazrAvikAne sAdhupaNAnI prAptimAM koi naDatara hoya to te dUra karI Ape. paNa saMsAramAM koi naDatara hoya to te dUra na kare. A to saMsAranI upAdhiono nikAla karavA amArI pAse Ave che, to kai rIte yogakSema karIe ? zrAvakazrAvikAne mokSanA kAraNabhUta je saMyamadharma che te prApta karAvI Apavo tenuM nAma yoga ane cAritranuM pAlana karAvI saMyamadharmamAM TakAvI mokSa sudhI pahoMcADavA tenuM nAma kSema. daridrane paisAnI icchAthI dUra kare ane zrImaMtane dhananI mUrchA dUra karAvIne teno yogakSema kare. cakravartInuM cakravartIpaNuM choDAve ane rekanuM ekAdI para choDAve prabhAvaka thavA mATe thoDuMghaNuM bhaNIne pATa para besavAnI utAvaLa na karavI. zrutano abhyAsa karI pAragAmI banIe to prabhAvakatA Ave. prabhAvaka banavA mahenata nathI karavI, maLI jAya to kAme lagADavI che. pravacana paNa vartamAnamAM jeTaluM zruta hoya tene samajavuM. A pravacananA pAragAmI banyA pachI paNa guNonI khANa hoya te prabhAvaka bane. bhaNelo mANasa aucityAdi guNo na jALave to tenI koi kiMmata nathI. vinaya, vaiyAvacca, aucitya vagere suMdara jALave. tenA kAraNe prabhAvaka bane che. vRkSa upara phaLa jema AvatAM jAya tema tema vRkSa lacI paDe, namI paDe te rIte jJAnI mANasa jema jema guNasaMpanna bane tema tema namra ane vinayI banato jAya. (2) dharmakathI : naMdISeNa muninI jema dharmakathA karI zake tevI labdhivALAne dharmakathI prabhAvaka kahevAya. temanuM kathAnaka to prasiddha che. bhagavAne nA pADavA chatAM jAte dIkSA lIdhI, agiyAra aMganuM adhyayana karIne eka vAra vezyAne tyAM bhUlathI jai pahoMcyA, dharmalAbha Apyo. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 68 vezyAe kahyuM ke amAre to arthalAbha joie. tyAre mAnane laine labdhi yoge ghAsanuM taNakhaluM toDIne sADAbAra karoDa sonaiyAnI vRSTi karI. vezyA Azcaryacakita thai, kahyuM ke-- "A lai jAo, kAM to tame rahI jAo.' naMdISeNa munie joyuM ke karma udayamAM AvyuM che, tethI tyAM rahyA. paNa roja dasane pratibodhIne pachI ja moMmAM pANI nAMkhavuM - evo abhigraha lIdho. vezyAne tyAM koNa Ave ? bhoganA arthI ne ? evA dasane pratibodhavAnuM kAma keTaluM kaparuM che - e samajI zakAya evuM che. A kArya viziSTa kSayopazama ane viziSTa zraddhA tathA dezanAlabdhi vinA saMbhavita nathI. AvA prabhAvaka dharmanA upadeza vaDe lokane raMje che. eno artha e che ke lokone potAnA rAgI nathI banAvatA, dharmanA rAgI banAve che. jayAre 'amuka ApaNo bhagata che' - evuM koinA mukhe sAMbhaLavA maLe tyAre samajavuM ke ApaNA mATe A kalaMka che. ApaNe ApaNI pAse AvatA loko dharmathI raMgAya evuM karavuM che. pUrvanA RNAnubaMdhanA kAraNe vyaktirAga hoya topaNa dharmarAga pradhAna hovo joie. dharmamAM na raMgAya ane vyaktitvamAM raMgAya te prabhAvakatA nathI. AvA dharmakathI prabhAvaka, lokonA mananA saMzaya TALIne temane saMsAra choDAvI sAdhupaNAnA upAsaka banAve che. vaktAnI javAbadArI che ke zrotAnA mananA saMdeha bhAMjavA. jeo zaMkAthI gabharAya teo dharmakathI na banI zake. (3) trIjA prabhAvaka tarIke vAdIne jaNAvyA che. pramANabhUta graMthanA AdhAre siddhAMtano nirNaya karavo tene vAda kahevAya. sAmA mANasane samajAvavA mATe je karAya tene vAda kahevAya. koine pachADavA mATe karAya te vitaMDAvAda che. vastunA nirNaya mATenuM yathArtha sAdhana te pramANa che. lokamAM pratyakSa, anumAna, upamAna, zabda, Anupalabdhika, arthApatti vagere aneka pramANa prasiddha che. jyAre jainadarzananI apekSAe pratyakSa(daSTa) ane parokSa(iSTa) pramANa che. matizruta A be jJAna parokSa che ane avadhyAdi traNa jJAna pratyakSa che. A jJAna pramANa che. svaparavyavasAyijJAnuM pramANam / A pramANenI vyAkhyA ratnAkaraavatArikAmAM karelI che. A zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 69 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte pratyakSa ke parokSa jJAnanA kAraNe vastutattvano nirNaya thato hoya che. A rIte pramANanA anugrahathI vastutattvano nirNaya karavo tene vAda kahevAya che. A sivAyanA bIjA badhA ja vitaMDAvAda che. tarkanA kAraNe to game tevA padArthanI siddhi thai zake che, tethI kevala tarkanuM pramANa nathI mAnatA. tarkanA kAraNe taddana viparIta vastunI siddhi ghaNI vAra thatI hoya che, tethI vastutattvanA nirNaya mATe kevala tarka anumApaka nathI, zraddhA ja enI anugrAhaka che. vAdanA kAraNe ghaNI vAra vAdInI pratibhAmAM khAmI hovAthI ke paravAdInA kutarka AdinA kAraNe satyanA badale khoTI vAtanI siddhi thAya. AthI ApaNe vAda upara madAra na rAkhatAM zraddhA upara ja bhAra Apavo che. tenA kAraNe siddha thanArA padArtho paNa zraddhAnA baLe ja svIkAravAnA che. vAdanA kAraNe ghaNIvAra jainazAsananI prabhAvanA thAya ane aneka jIvo pratibodha pAme che tethI vAdInI prabhAvakatA varNavI che. bAkI ApaNe mokSamAM javA mATe zraddhA keLavavA taiyAra thayuM che. zraddhA paNa bhagavAnanA vacana upara joie, ApaNe mAnI lIdhela vyakti upara nahi. bhagavAnanI vAta para zraddhA keLavavA mATe bhagavAnanuM vacana samajavuM joie. ApaNA sagAsaMbaMdhI ke paricita sAdhu je kahe te sAcuM - A zraddhA nathI. te je kahe che te bhagavAnanI vAtane anurUpa che mATe sAcuM che - evuM mAnavuM joie. jJAna pAmavuM che, paNa sAthe kevaLa tarkanA AdhAre vastutattvano nirNaya na karAya. tarkanA kAraNe to koi pANIne paNa uSNa tarIke siddha kare ane hetu tarIke agninA saMnidhAnane jaNAve to A tarkanuM koi khaMDana na karI zake. mATe tarkanuM zaraNuM levAjevuM nathI. zrutajJAna prApta karIne, tarkanuM adhyayana karIne pachI zraddhAnA baLe siddhAMtane svIkAravo che. vAdI tarIkenA prabhAvaka ApaNe tyAM ghaNA thai gayA che. zrI mallavAdIsUrijInuM nAma ahIM jaNAvyuM che. teozrInA gurubhagavaMta eka vAra bauddhasAdhuthI parAbhava pAmelA. potAnI bahenanA traNa putro hatA. bahenano dhaNI gujarI gayA pachI tene pratibodhI bahenane ane traNa putrane dIkSA ApI. nAno putra malla atyaMta pratibhAzALI hato. AcAryabhagavaMta zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 70 pAse nayacakravAla(dvAdazAranayacakra) nAmano graMtha hato ke jenuM paheluM ne chelluM pAnuM aAi mahotsavapUrvaka vAMcavAnuM hoya che. A graMtha devatAdhiSThita hato. AthI bahenasAdhvIne e graMtha "kabATamAM mUkyo che, koine Apavo nahi' : ema kahIne gayA. paNa malhasAdhue e sAMbhaLI lIdhuM. eka vAra mAtAsAdhvIne pUchayA vinA graMtha vAMcavA lIdho. pahelA zlokano artha karyo. eTalAmAM zAsanadevIe AvI graMtha temanA hAthamAMthI lai lIdho. AthI temane ghaNuM du:kha thayuM. tyArathI chaThanA pAraNe chaTha ane pAraNe mAtra vAla vAparavA - evo tapa Adaryo. cAra mahine prasanna thai zAsanadevI AvI. sattva-pratibhAnI parIkSA karavA mATe pUchyuM ke- 've. priyAH (fg:) ?' (zuM bhAve che ?) malavAdIjIe kahyuM ke- 'vA: fprayA: ' (vAla bhAve che.) teozrI je vAparatA hatA te ja temane miSTra lAgatuM hatuM. AnA uparathI parapadArthanI pariNati nathI e paNa jaNAi Ave che. ApaNI hAlata e che ke je vAparIe chIe tenA karatAM bIjuM ja sAruM lAgyA kare - A eka parapariNati che. pharI cha mahine devI AvI. AmanA chaTha cAlu hatA. cha mahinA pachI devIe pUchyuM ke- "ni fprayA: ?" (konI sAthe bhAve che ?) tyAre mallavAdIjIe kahyuM ke kRmizrita kuDena priyA: ' (ghIthI mizrita goLa sAthe bhAve che.) A rIte praznanuM anusaMdhAna cha mahine paNa karI zakavAnI dhAraNAzakti joi prasanna thayela devIe vara mAMgavA kahyuM. temaNe pelo graMtha mAMgyo. devIe Apyo. tenuM adhyayana karI bauddhone harAvyA. A graMthamAM eka nayanuM khaMDana bIjo naya kare, bIjAnuM trIjo kare - ema te te darzananuM khaMDana karatAM chelle jainadarzanano jaya thAya che ema jaNAvyuM che. paraMtu A dArzanika graMthanI zailI evI che ke bhalabhalAnI buddhi aTavAi jAya. vartamAnamAM A graMthanuM adhyayana karanArA lagabhaga nathI. zabdazaH artha karI jAya, paNa marma sudhI pahoMcavAnuM sAmarthya kyAMthI lAvavuM ? Aje to ratnAkara avatArikA pachI syAdvAdaratnAkara vAMcatA nathI. asalamAM syAdvAda-ratnAkara (samudra)mAM javA mATe avatArikA(nAvaDI) tarIke te zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 71 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batAvelI che. chatAM temAMthI ratnAkaramAM avatAra karatA nathI. mallavAdIsUrijIe bauddhane dezanikAla karAvI rAjAne jainadharmI banAvyo ane zAsananI prabhAvanA karI. e ja rIte devasUrijI mahArAjAe digaMbaramatanuM khaMDana zrI hemacaMdrasUrijI mahArAja dvArA karyuM hatuM. vAdIvetAla zrI zAMtisUrijI mahArAjAe je sthAno batAvelAM tenA AdhAre devIe digaMbara sAthe vAda karavAnuM jaNAvyuM. te rIte karIne cha mahinA sudhI vAda karI digaMbarone parAsta karyA. zAstramAM eka ThekANe kahyuM che ke jo A rIte zrI hemacaMdrasUri mahArAjAe digaMbarone harAvyA na hota to zvetAMbara sAdhunA coLapaTTA nIkaLI gayA hota. zrI adhyAtmamataparIkSA vageremAM digaMbaranuM khaMDana che. sAmAnI vAtane kApavA mATe akADhya evA pramANane ApIne vastutattvanuM pratipAdana karavuM tene tarka kahevAya. AvA tarkamAM nipuNa hoya te vAdaprabhAvaka banI zake. (4) cothA nimittaka prabhAvaka che. zrI bhadrabAhusvAmI mahArAjane nimittaka tarIke jaNAvyA che. temanuM kathAnaka kalpasUtramAM prasiddha che. potAnA haiyAmAM zAsana hoya ne lokonA haiyAmAM zAsana vasAvavuM te prabhAvanA che. mAtra anuSThAnathI prabhAvanA na thAya. satyanA jANakAra satyanI upekSA kare to prabhAvaka na banI zake. ahIM 'paramatajIpaNa kAja' lakhyuM che. tenA uparathI nakkI che ke- nimittanuM kathanuM paramatane parAsta karavA kahevuM - te prabhAvakatA che. bhaktavarganA duHkha TALavA ane temane sukhI karavA mATenuM nimittakathana prabhAvakatAmAM na Ave. (5) pAMcamA tapasvI prabhAvakanI zarato ghaNI che. jeo tapa karIne dharmane vadhAre che, dharmamAM zithila banatA nathI, bhagavAnanI AjJAno lopa nathI karatA arthAt khoTI mAnyatAne vaLagI rahetA nathI ane khoTA mArganI ArAdhanA nathI karatA, Azravano lopa kare che arthAdu saMvaradharmano svIkAra kare che tema ja tapa karIne kopAyamAna nathI thatA te tapasvI kahevAya che. jeo khoTA mArge ArAdhanA kare te tapasvI prabhAvaka nathI. pAMca zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 72 Azrava cAlu hoya teno tapa gaNatarImAM na Ave. tema ja kUragaDu muninI jema kopa na kare te tapasvI prabhAvaka che. tapa nirjarA mATe karavAno che, upadravanI zAMti mATe nahi, Aje ghaNI kahe che- 'dvArikAnagarIne baLatI aTakAvavA bhagavAne bAra varasa AyaMbila karavAnuM jaNAvyuM hatuM. paraMtu evuM nathI. dvArikAnagarI bAra varase baLavAnI che - ema bhagavAne kahyuM hatuM; AyaMbila karavAnuM bhagavAne kahyuM na hatuM, kRSNa mahArAje kahyuM hatuM. te paNa dAhathI bacavA mATe nahi, kAraNa ke bhagavAnanuM vacana mithyA na jAya evuM teo mAnatA hatA. tethI 'dAha thavAno ja che to ArAdhanA karI levI' - e AzayathI AyaMbila karavAnuM jaNAvyuM hatuM. kathAnakono vikRta rIte artha karI teno durupayoga na karazo. gItArthano adhikAra che - emane vAMcavA do. tame jAte artha karavA na besazo. (6) samyagdarzanano prabhAva ja e che ke- deva, guru, dharmano vAstavika paricaya karAve. paisA bhegA karIne lokone bhegA karavA - e prabhAvakatA nathI. bhagavAnanA zAsananI mahattA samajIne loko bhegA thAya e prabhAvakatA che. chaThThA prabhAvaka tarIke vidyA ane tapanA prabhAvathI lokone jainazAsananA rAgI banAvavAnuM kAma zrI vajasvAmImahArAjAe kareluM. daza pUrvanuM jJAna jene hoya ene maMtra, vidyA, labdhi vagere prApta thatI hoya che. kalpasUtramAM zrI vajasvAmIjInuM dRSTAMta prasiddha che. dIkSA mATe mAtAne udvega pamADavA mATe cha mahinA rahevAnuM kAma karyuM. AvI avasthAmAM udvega pAmelI mAtAe te putra gocarIe Avela pitA sAdhubhagavaMtane soMpI dIdho. sAdhubhagavaMte lai lIdho ane zrAvikAne lAlanapAlana mATe soMpyo. tyAM sAdhvIjImahArAja agiyAra aMganuM adhyayana karatAM hatAM. ghoDiyAmAM A bALake agiyAra aMga meLavyAM. pachI cha mahinA bAda emanI mAtA emane levA AvI. tyAre sAdhubhagavaMtoe kahyuM ke have tamAro adhikAra nathI. mAtA rAjI pAse gai. rAjAe upAya batAvyo ke- vajasvAmI jenI pAse jAya emane soMpavAmAM Avaze. mAtAe lobhAmaNI cIjo bALakane batAvI chatAM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 73 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALaka emAM na lobhAyo ane sAdhubhagavaMte ogho batAvyo to tarata ogho levA doDyo. tyAra pachI dIkSA laine daza pUrvanuM adhyayana karyuM. vidyAnA baLathI bauddharAjAne jainadharmathI vAsita banAvyo. AvA mahApuruSo potAno prabhAva nathI pADatA, bhagavAnanA zAsanano prabhAva pADe che. chelle suMThano gAMgaDo kAna para rahI gayo e pratikramaNa vakhate yAda AvyuM tyAre pramAda thai gayo evuM lAgyuM to maraNa najIka AvyuM che - ema jANIne aNasaNa svIkAryuM. sa0 pramAdanA kAraNe zuM thAya ? pramAdanA kAraNe viparIta thAya. svabhAva badalAya to maraNa najIka AvyuM che - ema samajavuM. AvuM sAmudrikazAstramAM lakhyuM che. bahu gussAvALo mANasa paNa maraNa najIka Ave to zAMta thayelo dekhAya. ApaNo svabhAva ApaNe nakkI ja nathI karI zakatA. kSaNamAM tuSTa ane kSaNamAM ruSTa : AvI avasthAmAM maraNa najIka AvyuM che - ema na jaNAya. Aje amAre tyAM vyAkhyAnamAM AvelAne zuM che ie che - e ame nathI jANI zakyA. ame kathA kahIe to kahe kathA ja kahe che, tattvajJAna nathI ApatA. tattvajJAna ApIe to kahe ke tattvajJAna ja Ave che, kathA vagere to AvatI ja nathI. loka durArAdhya che. AvA vakhate bhagavAnanuM zAsana emanA haiyAmAM pesADavAnuM kAma kaparuM che. pramAda kharAba lAgyo to zrI vajasvAmIe aNasaNa svIkAryuM. Aje ApaNo pramAda emanA karatAM to kaMika guNo che ne ? jJAna, AcaraNa mATe meLavavuM che evuM ApaNe lagabhaga mAnatA ja nathI. choDavA mATe zaktimAna hovA chatAM choDIe nahi to mAnavuM paDe ke samyagdarzana nathI. Aje tame sAdhupaNuM na lai zako, paNa sAmAyika paNa doSa vagaranuM na karI zako - evuM to nathI ne ? sAmAyikamAM vAto na karAya evI khabara hovA chatAM vAto karo ne ? sa0 AcArazuddhi na hovA chatAM vicArazuddhi hoya : evuM bane ne ? ghA sApha karavo joie - evuM mAne paNa ghA sApha na kare ane DresiMga kare to ghA rUjhAya ne ? sAcuM samajAyA pachI sAcuM AcaravA mATe to zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 74 samyagdarzananI jarUra che. sahelAithI chUTI zake evuM hovA chatAM ene na choDatAM 'upAdeya nathI mAnato' ema mAnIne sevavuM e samyagdarzana nathI. zakya hoya ene choDe ane azakya hoya ene "upAdeya nathI' ema mAnIne seve e samyagdarzana che. hospiTalamAM bATalA sAme ekITase jonAro derAsaramAM pratimAjI sAme ke sAmAyikamAM pustaka sAme joi na zake evuM bane kharuM? dareka anuSThAnamAM anukULatA zodha ene samyaktva hoya ema na manAya. (7) sAtamA prabhAvaka tarIke siddhisaMpannane jaNAvyA che. aMjananA prayoga dvArA jinazAsanano jaya meLavanArA zrI kAlikAcArya ahIM daSTAMta tarIke che. potAnI bhaginI sAdhvIjInA ziyaLanI rakSA mATe saMmRdghima sainikone vidurvAne gardabhIlla rAjAnI sAthe yuddha karIne rAjAne jItIne zrI jinazAsananI rakSA karavAnuM kAma karyuM hatuM. vAsakSepa dvArA nadInuM vaheNa badalI nAkhe evI siddhi emanI pAse hatI. atyAre to pANI vageremAM vAsakSepa nAMkhIne Ape che, paNa e loko vidyA vagerenA jANakAra nathI. jeo vidyA vagerenA jANakAra che evAo AvI pravRtti karatA nathI ane je jANatA nathI evA AvI pravRtti karavA chatAM zrI jinazAsananI prabhAvanA thatI nathI. potAnI pAse zakti sArAmAM sArI hovA chatAM mahApuruSoe potAnA bhagata banAvavA mATe mahenata nathI karI, zAsananA bhagata banAvavA mATe mahenata karI hatI. AThe ATha prabhAvakane tapAsIe to kyAMya AvuM jovA na maLe. samakitI AtmAo vyaktinA bhagata na banatA, guNInA bhagata banatA hoya che. samakita, guNanI upAsanAmAM samAya che, vyaktinI upAsanAmAM nahIM. vyaktinI pratye rAga karavAnA badale vacanano rAga thai jAya to kAma thai jAya. koi paNa vastu pratye rAga thAya tyAre enA svAdane laine thato hoya. mAvA pratye rAga paNa emAM miThAza hoya to thAya ne ? miThAza na hoya to rAga thAya kharo ? vacananA rAgane laine vyakti pratye rAga thAya to vAMdho nathI paNa mAtra vyaktino rAga nathI joito. bhagavAnanuM zAsana avicchinnapaNe cAlatuM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 75 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI ene koi paNa jAtanI AMca AvavAnI ja nathI. AvA vakhate ApaNe zAsananA bhagata banAvavAnuM kAma karIe to ApaNane ja guNanI prApti thavAnI che. ApaNA bhagata banAvIe to guNanI prApti nahIM thAya. rAjI vagerene zAsananA bhagata banAvIe to emanI pAse zAsananAM aneka kAryo karAvI zakAya mATe zaktisaMpanna evA mahApuruSo potAne prApta thayelI siddhio dvArA rAjA vagerene pratibodha pamADavAnuM kAma karatA hatA. (8) AThamAM prabhAvaka tarIke kavi jaNAvyA che. temAM zrI siddhasenasUri daSTAMta tarIke batAvyA che. kAvya banAvavAnI zakti jenI pAse hoya tene kavi kahevAya. pU. haribhadrasU.ma., pU. yazovijayajI ma. vagerene paNa kavi tarIke kahI zakAya. prekSAvatAM vAra rati ti #Avyam ! buddhimAnone camatkAranuM kAraNa bane ene kAvya kahevAya. jemAM zabda atyaMta alpa hoya ane artha atyaMta gaMbhIra hoya, je sAMbhaLyA pachI loko vairAgyathI vAsita bane tene kAvya kahevAya. mahApuruSo vidvAnone camatkAranuM kAraNa bane evA kAvyanI racanA eTalA mATe kare che ke- eka vidvAna kheMcAya to enI pAchaLa lAkho loko kheMcAIne Ave. padyane ja kAvya kahevAya che - evuM nathI. gadyane paNa kAvya kahevAya che. ahIM kAvyanI traNa zarata batAvI che : (1) amRtanA rasa jevuM, (2) madhura, (3) dharmanuM kAraNa bane. badhA rasamAM navamo zAMta rasa zreSTha gaNAya che. jemAM navamo rasa na hoya e kAvya tarIke gaNAtuM nathI. zAMtarasanA kAraNe viSayakaSAyanI pariNati zAMta thAya. raghuvaMza nAmanA graMthamAM paNa chelle chelle 'priyapAtra vyaktine choDIne jatA rahyA' A pramANe vAMce eTale vairAgya AvyA vinA na rahe. tema ja ApaNA kathA-graMthomAM paNa 'game teTalA rAjapATa ke bhogasukho maLavA chatAM chelle dIkSA laine tapa-jJAnadhyAnanI sAdhanA karIne mokSe gayA' - AvuM sAMbhaLe to vairAgya thAya ne ? zrI siddhasenasUrinuM dRSTAMta A pramANe che : vidyAdhara gacchamAM zrI pAdaliptasUrinI paraMparAmAM skaMdilAcArya pAse mukuMda nAmanA eka vRddha brAhmaNe dIkSA lIdhI hatI. te vRddha muni rAtre moTA svare gokhatA hatA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 76 tyAre gurue kahyuM- he vatsa ! rAtre UMce svare bhaNavuM yogya nathI." pachI te vRddha sAdhu divase moTethI gokhatA hatA te sAMbhaLIne zrAvako hasatAM hasatAM bolyA ke- 'A vRddha sAdhu bhaNIne zuM sAMbeluM navapallavita karaze ?" te sAMbhaLIne kheda pAmelA vRddha 21 upavAsa karIne sarasvatI devInI sAdhanA karI. tuSTa devIe varadAna ApyuM ke - tame sarvavidyAsiddha thazo. tethI AnaMda pAmelA vRddhamunie cauTAmAM jai eka sAMbeluM jamIna para UbhuM rAkhI tene prAsuka jalathI sIMcavA lAgyA ane eka zloka bolavA lAgyA. "aHQT epa nA mAta ! sAta: mayuvani: prajJA, muzarta puNatAM taddA che - he sarasvatI devI ! amArA jevA jaDa manuSyo paNa tArA prasAdathI vidvAna vAdI thai jAya che mATe A muzaLa (sAMbeluM) paNa pallavita thAya." AvuM bolatAM ja sAMbeluM patra, puSpa ane phaLavALuM thayuM. A camatkAra jo ane loko temanuM nAma sAMbhaLatAM ja bhaya pAmavA lAgyA. gurue temane sUripada ApyuM. e samayamAM devarSi nAmanA brAhmaNanI devazrI nAmanI strIthI utpanna thayelo siddhasena nAmano paMDita vikramarAjAno mAnIto hato. eNe evI pratijJA karI hatI ke- mane je vAdamAM jIte teno huM ziSya thai jAuM.' A vRddhavAdInI kIrtine sahana nahi thavAthI te temane jItavA mATe Avyo. siddhasene kahyuM- 'vAda karo.' vRddhavAdIe kahyuM- 'ahIM koi madhyastha nathI to hAra-jItanI zI khabara paDe ?' tyAre siddhasene kahyuM - "A govALiyA che." vRddhavAdIe kahyuM- 'tuM prathama vAda kara.' tyAre eNe to tarkazAstranI bhASAmAM vAda zarU karyo. ghaNA vakhata sudhI bolavA lAgyo tyAre govALiyAe kahyuM keA to vAcALa che. kevaLa bheMsanI jema barADA pADIne kAnane phoDI nAMkhe che. mATe he vRddha ! tame kAnane sAruM lAge evuM kAMi kaho. tyAre avasaranA jANa vRddhavAdIe saMgItanA tAle 'na vi mArei na vi corei', na vi paradAragamana kare che...' vagere bolavA lAgyA. tyAre govALiyA paNa emanI sAthe tAla detAM detAM kahevA lAgyA ke- A sUrie A brAhmaNane zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 77 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harAvyo. tyAre siddhasene kahyuM, 'mane dIkSA Apo.' tyAre vRddhavAdIe kahyuM ke- 'haju to rAjasabhAmAM vAda karavAno che.' pachI rAjasabhAmAM gayA. tyAM paNa parAjaya pAmyA. pachI satyapratijJAvALA zrI siddhasene dIkSA lIdhI. AgamanA adhyayana bAda gurue emane AcAryapade sthApita karyA. eka vAra e avaMtinagarImAM AvyA. temane sarvajJaputra kahevAtA sAMbhaLI temanI parIkSA mATe vikramarAjAe hAthI para beThA beThA sAme AvatA zrI siddhasenasUrine mAthuM namAvyA vinA manathI ja vaMdana karyuM. tyAre emaNe paNa moTethI dharmalAbha Apyo. vikramarAjAe kahyuM, 'namaskAra karyA vinA dharmalAbha kema Apyo ?' tyAre emaNe kahyuM ke-- "te bhAvathI manamAM namaskAra karyA pachI ja dharmalAbha Apyo che.' A sAMbhaLIne vikramarAjAne khUba bahumAna thayuM. eka vAra kumArapura nAmanA nagaramAM zrI siddhasenasUri AvyA. tyAMnA rAjA devapALe sUrine vaMdana karIne kahyuM ke 'he guru ! sImADAnA rAjAo mAruM rAjya levA icche che mATe Apa kRpA karo to mAruM rAjya sthira thAya.' te sAMbhaLIne sUrie sarasava vidyAnA baLe zatruno parAbhava karyo. rAjA jainadharmI banIne AcArya pratye bahumAna dhAraNa karavA lAgyo. te rAjAnA AgrahathI te roja pAlakhImAM besIne rAjasabhAmAM jatA. e joine gurue tene mArgamAM sthita karavA mATe veza badalIne tenI pAlakhImAM pote joDAyA. tyAre zrI siddhasenasUri bolyA ke- mUrimAmA, coDayuM tava vAti ? (ghaNo bhAra upADavAthI tArA khabhAne bAdhA thAya che ?) tyAre gurue kahyuM- na tathA vAdhate svastho, vAti bAdhate yathA / (jevo tamAro vAti prayoga bAdhA kare che evo mAro skaMdha mane bAdhA nathI karato.) A sAMbhaLIne emane lAgyuM ke mArA guru vinA mArI bhUla kADhe evuM koi nathI. pachI pAlakhImAMthI UtarIne potAnI bhUlanI kabUlAta karIne enI AlocanA karIne guru sAthe vicaravA lAgyA. samartha prabhAvakane paNa puNya bhogavavA na de enuM nAma guru mahArAja. zrI samatinA saDasaTha bolanI sajjhAya - 78 sa0 pahelAMnA kALamAM jevI rIte mahApuruSoe vidyA, maMtra vagereno prayoga karI rAjA vagerene jinazAsanathI AkRSTa karyA hatA. atyAre ApaNe tene mAnya tarIke paNa gaNIe chIe. evI rIte atyAre jeo apavAda vagereno Azaro laine jinazAsananI prabhAvanA kare te have pachInAM varSomAM mAnya koTInA gaNAze to e rIte karavuM yogya che ke nahi ? tame eka vastu samajI rAkho ke- pahelAMnA mahApuruSoe je prabhAvanA karI te AcAramAM ke prarUpaNAmAM zithila banIne nathI karI. siddhAMtane bAdhA pahoMcADIne nathI karI. je kAMi vidyA vagereno upayoga karyo e vAraMvAra nathI karyo. Aje to dararoja AcAramAM ke prarUpaNAmAM zithila banIne prabhAvanA karAya che. e koi hisAbe ucita nathI. e mahApuruSomAM to bauddharAjAne pratibodha pamADavAnuM sAmarthya hatuM. Aje evuM che kharuM ? Aje to mobAila, vhIlacera, mAika vagerenI sahAyathI prabhAvanA thAya che. tame jo AvAne uttejana ApavAnuM baMdha karo to yogyatA hoya to sudharI jAya. na ja sudhare to evAothI dUra rahevuM. eka vAra tamAre majabUta thavAnI jarUra che. zrI siddhasenasUri prAkRta bhASAmAM racAyelAM AgamonuM saMskRta bhASAmAM rUpAMtara karavA mATe taiyAra thayA. temAM namaskAramahAmaMtranuM rUpAMtara karyuM tyAre gurumahArAjane khabara paDI to gurubhagavaMte temane pArAMcita prAyazcitta ApyuM. bAra varasa sudhI guptapaNe rahevAnuM, gacchamAMthI nIkaLI javAnuM, koine khabara na paDe e rIte bhikSA levAnI. ogho rAkhavAno chatAM pragaTa nahi karavAno ane eka rAjAne pratibodha pamADavAno pachI gacchamAM AvavuM : AvI zarato temAM hatI. A prAyazcitta pUrNa karyuM. emAM eka vAra rAjAne pratibodha pamADavA mATe mahAdevanA maMdiramAM zivaliMgane paga karIne sUi gayA. tyAMnA pUjArIoe emane mAra mAryo. te badho mAra vidyAnA prabhAve potAne na lAgatAM aMtapuranI rANIone lAgavA mAMDyo. tethI rANIoe rAjAne jaNAvyuM. rAjA paNa tyAM Avyo. pachI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 79 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo paNa prabhAvaka kahevAya che - A pramANe kahyuM che. vidhi mujaba anuSThAna karavA chatAM paNa prabhAva paDe ke nA paDe paNa mULabhUta vastuno nAza nathI thato, TakI rahe che - e ja moTI prabhAvanA che. je loko avidhipUrvaka anuSThAna kare che e loko pote ja mArgano lopa kare che. mahApuruSonuM vacana koi mAne ke na mAne - emane kAMi pharaka nathI paDato. ApaNe emanuM vacana na mAnIe to nukasAne ApaNane ja che. zrI siddhasenasUrie paramAtmAnI stuti karI to te zivaliMga phATI gayuM ane temAMthI zrI pArzvanAthabhagavAnanI mUrti pragaTa thai pachI rAjA jainadharmI banyo. sa0 jo gurue emane A rIte prAyazcitta ApyuM to ApaNe to e sUtra ( 'namoDarhatsiddhAcAyapAdhyAyasarvasAdhubhyaH") bolIe chIe, to te kema rAkhyuM ? ApaNA upakAra mATe rAkhyuM. bhaviSyamAM AvuM koi na kare e batAvavA mATe rAkhyuM. jo saMharI lIdhuM hota to ApaNane kyAMthI khabara paData ke- AvI rIte prAkRtasUtronuM saMskRta rUpAMtara na thAya. caudapUrvadharone badhI bhASAnuM jJAna hovA chatAM bAla, strI ane mUrkha loko samajI zake mATe prAkRtabhASAmAM AgamanI racanA karI che. sa) ApaNA mATe A sUtra rAkhyuM e barAbara, paNa 'snAtasyA'nI thAya kema rAkhI ? e bAlacaMdra to kevo hato ? potAnA gurune jherI apAvIne mArI naMkhAvyA to eNe banAveluM pAchuM pratikramaNamAM kema bolIe chIe ? e saMghane bahu upadrava karato hato. tyAre e upadravane zAMta karavA mATe eNe zarata mUkelI ke- "mArI A stuti caturvidha zrI saMgha bole to huM upadrava karavAnuM baMdha karuM', gurue paNa caturvidha saMghanA hita khAtara zarata svIkArI. jo ApaNe na bolIe to zaratabhaMganuM pApa ApaNane lAge. jo ke tamane to e bAlacaMdra najara sAme Ave che. ame to enuM rahasya tapAsIe. bAlacaMdranA guru zrI rAmacandrasU.ma. emanA guru zrI hemacandrasU.ma. A badhA mahApuruSo yAda AvyA kare. kharekhara to e stuti atyaMta addabhuta kAvya che. enA eka eka zabdo paNa bahu sarasa che. indrANI vAraMvAra pANInI AzaMkAthI bhagavAnanuM mukha lUsatI hatI evI evI upamA emAM ApI che. AgamanI stavanA paNa sarasa karI che. chellI gAthAno artha eTalo gahana che ke sAmAnyajana na karI zake. ATha prabhAvakanuM varNana karyA pachI vartamAnakALamAM evA prabhAvakanI saMbhAvanA na hovAthI jeo vidhipUrvaka yAtrA, pUjA vagere anuSThAna kare zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 80 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 81 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamI DhALa : pAMca bhUSaNa sohe samakita jehathI sakhI ! jima AbharaNe deha, bhUSaNa pAMca te manavamyAM sakhI! manavamyAM, tehamAM nahi saMdeha. muja samakitaraMga acaLa hojo. (36) paheluM kuzaLapaNuM tihAM, sakhi ! vaMdana ne paccakakhANa, kiriyAno vidhi ati ghaNo sakhi ! ati ghaNo, Acare te su-jANa. muja0 (37) bIjuM tIratha-sevanA sakhi ! tIratha tAre jeha, je gItAratha muni-varA, sakhi ! tehazuM kIje neha. muja0 (38). bhagati kare guru-devanI, sakhi ! trIjuM bhUSaNa hoya, kuNa hi calAvyo navi cale, sakhi ! cothuM e bhUSaNa joya. muja0 (39) jina-zAsana-anumodanA sakhi ! jehathI bahu-jana huMta, kIje teha prabhAvanA, sakhi ! pAMcamuM bhUSaNa khaMta. muja0 (40) paccakakhANathI sarvaviratidharma sudhI pahoMcI zakAya che. zrI uttarAdhyayanasUtramAM vaMdananA phaLa tarIke nIcagotrakarmano kSaya batAvyo che. nIcagotrakarmano udaya aviratidharane ja hoya che, viratidharane nahi. tethI A rIte nIcagotranA kSayathI virati sulabha bane che. gRhasthapaNAmAM aviratinuM pApa moTuM che - e dekhAya to nAnA paNa niyama levAnuM mana thayA vagara na rahe. game te rIte game tyAM paccakkhANa levAmAM Ave to e AjJA mujabanI kriyA nathI. sa0 koi vastu vAparatA na hoya chatAM enA tyAganuM paccakakhANa na hoya to phaLa maLe ke nahi ? na maLe. A to bhAgIdArI jevuM che. tame bhAgIdArI noMdhAvI hoya to naphAno bhAga tamane maLe. bhAgIdArI na noMdhAvo to bhAga na maLe. rAtribhojananA pApathI bacyA pachI paNa divase te te paccakakhANa levAmAM na Ave to aviratinuM pApa coMTyA vagara nahIM rahe. Aje nAnAmAM nAnuM navakArazI jevuM paccakkhANa paNa vidhi mujaba nathI thatuM. navakArazInuM paccakkhANa levuM hoya to sUryodaya pahelAM UThavuM ja paDe. sUryodaya pachI UThe ane navakArazInA paccakkhANane be miniTanI vAra hoya tyAre paccakkhANa le to e paccakkhANano lAbha na maLe. moDA UThyA pachI porisInuM paccakakhANa le to phaLa maLe. sa0 paccakakhANamAM kAMi apavAda to haze ne ? cAmAM sAkaranA badale mIThAno apavAda cAle ? jemAM je vastu jo ie e ja vastu nAMkhIe to svAda Ave ne ? khAvAnA phaLarUpe svAda levA mATe je vidhi sacavAtI hoya to nirjarArUpa phaLa pAmavA mATe vidhi kema na sAcavIe ? zarIrane zobhAvavAnuM kAma jema bhUSaNa-alaMkAra kare che tema samyaktvane zobhAvavA mATe alaMkAra samAna pAMca vastu che, te bhUSaNa he sakhi ! mArA manamAM vasyAM che. emAM koi paNa jAtano saMdeha nathI. Avo samakitano raMga mArAmAM acalapaNe raho. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 83 have sAtamA adhikAramAM pAMca bhUSaNanI vAta karavAnI che, vastune zaNagAravAmAM Ave to vastunuM svarUpa vadhAre suMdara banatuM hoya che. evI rIte samyaktvane zaNagAravAmAM Ave to vadhAre nirmaLa bane ane AgaLa vadhIne kSAyikabhAvamAM pariNAma pAme. bhUSita tyAre karAya ke pahelAM vastu hovI joie. Azraya ja hoya nahi to zene zaNagArAya ? pahelA bhUSaNa tarIke kriyAmAM kuzaLapaNuM batAvyuM. Aje ApaNe lagabhaga kriyAmAM mAnatA nathI - ema kahIe to cAle. Ajano zraddhALu che ke je kriyA na kare ! ahIM kriyAnI zarUAta vaMdana ane paccakkhANathI karI che. vaMdanathI ane zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 82 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 kriyAmAM kuzaLapaNuM eTale pramAda na karavo te ne ? dhaMdhAmAM kuzaLapaNuM kone kaho ? rasoimAM kuzalapaNuM kone kaho ? jeTalA pAsA hoya eTalA badhA pAsA tapAsI lIdhA hoya tyAre ne ? dareka kriyA AjJA mujaba thAya to te te kriyAnuM kuzaLapaNuM prApta thAya. ApaNI icchA mujaba karIe to kuzaLapaNuM na Ave. vidhipUrvaka vaMdana karIne pachI ja paccakakhANa levAnuM che. vaMdana kyAre karavuM, kyAre na karavuM... A badhuM guruvaMdanabhASyamAM batAvyuM che. vidhi pratye prema hoya to guruvaMdanabhAga bhaNavuM ja paDaze. gurumahArAja vahoravA AvyA che to paccakakhANa lai laie : A vRtti khoTI che. gurumahArAja vahoravA Ave tyAre ghare bese nahi, UbhA hoya to vaMdana thAya nahi, vaMdana vagara paccakkhANa levAya nahi. sava dareka vastu eTalI jhINI che ke enA mATe TAima kADhavo paDe. pramAda ane vikathAnA pApathI bacIne bhagavAnanI AjJA mATe samaya phALavIzuM to emAM ekAMte lAbha ja che ne ? AjJA mujabanuM anuSThAna kAle UThIne sarvavirati apAvIne mokSa apAvaze. Aje ApaNane paccakkhANa pratye prema nahi, napharata che - ema kahuM to khoTuM nathI. aneka jAtanI kriyA hovA chatAM vaMdana ane paccakkhANanuM grahaNa eTalA mATe karyuM che ke- vaMdananuM phaLa 'nIcagotrakarmano kSaya' batAvyuM che. uccagotramAM janma maLe to deva-guru-dharmanI prApti sulabha bane ane paccakakhANathI cAritramohanIyakarma upara ghA paDavAnA kAraNe sarvaviratinI prApti sulabha bane. bIjuM bhUSaNa tIrthasevA che. je tAre che te tIrtha che. A tIrtha sthAvara ane jaMgama ema be prakAranuM che. sthAvara eTale sthira ane jaMgama eTale vicaratuM - hAlatuM cAlatuM. zatruMjayAdi pavitrabhUmio sthAvaratIrthasvarUpa che, jyAre sAdhubhagavaMto jaMgama tIrtha che. kAraNa ke teo vihAra karavAnA kAraNe ApaNe tyAM Ave che. jyAre tIrthabhUmio sthira hovAthI sthAvara che. sAmAnyathI so varasathI vadhu varasa je caityane thayAM hoya tene paNa tIrtha kahevAya che. sthAvara tIrthamAM tIrthaMkaraparamAtmAnI pratimA ane maMdira zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 84 tAranAra hovAthI tIrtha kahevAya che, jaMgama tIrthamAM gurubhagavaMto tAraka hovAthI tIrtharUpa che. A tIrthanI sevA e tIrthanI zuzruSAsvarUpa che. jenI pAse samyaktva hoya tene kriyAno rasa hoya, kriyAno kaMTALo na hoya. jene kriyAno rasa na hoya tenA samyakRtvamAM khAmI che - ema samajI levuM. sa0 kriyAno kaMTALo na hoya topaNa vAraMvAra ekanI eka kriyA karavAnI Ave to kaMTALo Ave. eka vaMdana paNa keTalI vAra karavAmAM Ave ? A kaMTALo Ave che tenuM kAraNa e che ke kriyAno uddeza nathI ane phaLanuM arthIpaNuM nathI. dhaMdho karo tyAre ene e gharAka, enI e vastu, chatAM ya teno kaMTALo Ave che ? davA vAraMvAra lo, divasamAM cArapAMca vAra khAo, pANI vAraMvAra pIo chatAM tyAM kaMTALo nathI Avato. kAraNa ke phaLanuM arthIpaNuM hovAthI vAraMvAra karavAmAM svAda Ave che. ekanI eka kriyAnuM phaLa dekhAtuM nathI - to bhAva kyAMthI Ave ? vaMdanathI nIcagotra karma khape che - AvuM jANyA pachI karmanI nirjarA karavAnuM mana thAya ne? karmanirjarAno uddeza hoya ane karmanirjarAno upAya maLe to te sevavAmAM rasa kema na paDe ? kriyAo; karavA khAtara karavAthI bhAva na Ave, taravAno bhAva lAvavAno pariNAma hoya to bhAva Ave. gurubhagavaMta pAse jaine temanuM kaheluM sAMbhaLavuM te ja temanI sevAzuzruSA che. gurunuM sAMbhaLavA taiyAra thavuM - e ja sevA che. gItArtha gurune tIrtha kahyA che. kAraNa ke mArganuM jJAna ApavAnuM kAma gItArtha guruo karatA hoya che. tIrtho vikasAvavAM e tIrthasevA nathI. je tIrtha tAranAruM na bane, tene tIrtha na kahevAya. bhagavAnanI AjJA mujaba je tIrthanI pravRtti thAya te tIrtha che. vartamAnamAM je rIte tIrthadhAma banAvAya che - e pravRtti vyAjabI nathI. svadravyathI banAve to vAMdho nathI, paNa devadravyamAMthI ja A rIte nUtana jinAlaya banAvavAnuM vyAjabI nathI. saMgha atyaMta daridra hoya te vakhate devadravyamAMthI nUtana jinAlaya banAve e judI vAta che. bAkI devadravya to jIrNoddhAra mATe che. jIrNoddhAra paNa ApaNe saddhara hoIe to jAte ja karavo. ApattikALa mATe devadravyane nidhAna tarIke rAkhI mUkavAnuM hoya che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 85 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjuM bhUSaNa devagurunI bhakti karavI - e che. bIjAmAM zuzruSA svarUpa sevA che, jyAre trIjAmAM bhakti karavAnI vAta che. deva ane gurunuM vacana sAMbhaLavuM, mAnavuM ane e ja kAraNasara temanI bAhyapratipattisvarUpa bhakti karavI. devagurunuM kArya karavuM te bhakti ane temanuM kahyuM mAnavuM te sevA. bhagavAne kahelI kriyAo paNa bhagavAne kahelA bhAvathI karavAnI che, to ja tene mArgamAM avatArI zakAya. dravyakriyAnuM mahattva zAstramAM batAvyuM che te bhAvapUrvakanI hovAthI ane bhAvanuM kAraNa banatI hovAthI batAvyuM che. apradhAna dravyakriyA tuccha che, niSphaLa che. zuzruSA eTale sAMbhaLavA mATe tatpara thavuM ane bhakti eTale vaiyAvacca karavI. Aje ghaNAnI phariyAda che ke cAritramohanIyakarma khape kai rIte ? teno upAya eka ja che ke bhagavAnanuM-gurunuM kahyuM sAMbhaLavuM, tIrthayAtrA karavI, devagurunI vaiyAvacca karavI - A cAritramohanIya karmanA kSayopazamano upAya che. gurunI vaiyAvacca anukaMpAthI nahi, bhaktithI karavAnI che. teo sidAya nahi, duHkhI na thAya - evI bhAvanA anukaMpA che, jyAre teo bhavanistAraka hovAthI sevanIya che - A bhakti che. samyaktvanuM cothuM bhUSaNa daDhatA nAmanuM che. koi game teTaluM calAyamAna karavA mATe prayatna kare topaNa calAyamAna thavuM nahi : A cothuM bhUSaNa che. game teTalo najIkano mANasa hoya ke bhagata hoya topaNa tenA kAraNe bhagavAnanA siddhAMtathI calAyamAna thavuM nathI. sAmAne kharAba lAgaze, ApaNo saMbaMdha tUTI jaze - evo bhaya rAkhIne siddhAMta choDavAnI jarUra nathI. je mANaso ApaNA guNone corI le che tevAonI sAthe ApaNe saMbaMdha rAkhavAnI jarUra ja nathI. jeonI sAthe lohInI sagAi hoya tevAo paNa jo paisA lai jatA hoya to tenI sAtheno saMbaMdha ApaNe toDI ja nAMkhIe chIe. tevI rIte ApaNA samyaktvAdi guNonuM haraNa karanAra jIvonI sAthe saMbaMdha rAkhavAno koi artha ja nathI. anAdikALathI anekonI sAthe aneka prakAranA saMbaMdho karyA che ane toDyA che. svArtha khAtara jo saMbaMdha toDatAM AvaDe to paramArtha khAtara kema na phAve ? thoDuM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 86 sukha choDatA thaie, thoDI anukULatA choDatA thaie, saMbaMdho jatA karIe to samyagdarzanaguNanI daDhatA jALavavAnuM saheluM che. je guNa pAmyA chIe tenI nizcalatA hoya to te guNa zobhA pAme che. A viSayamAM zrI sulasAzrAvikAnuM dRSTAMta ApyuM che. nAgasArthavAhanI te patnI hatI. tenA samyaktvaguNanI prazaMsA indramahArAjAe karI tyAre tenI parIkSA karavA mATe mithyAtvI devo sAdhunuM rUpa lai AvyA ane lakSapAka telanI yAcanA karI. mithyAtvI devo paNa samyaktvaguNanI parIkSA kai rIte kare che ? teo jANe che ke samakitI rAtadivasa sAdhu thavA mATe jhaMkhato hoya che. tethI tene sauthI vadhu bahumAna sAdhubhagavaMta pratye hoya che - ema jANIne te devo sAdhunuM rUpa lai AvyA ane lakSapAka telanI yAcanA karI. te ApavA mATe zIzo hAthamAM lIdho to devanA prabhAve hAthamAMthI te paDI gayo. A rIte bIjo, trIjo ane cotho zIzo paNa tUTI gayo. chatAM sulasAnA manamAM vicArasarakhoya na Avyo ke sAdhune ApavA jatAM ATaluM nukasAna thayuM. A rIte tenA samyaktvanI deDhatA jANI deva prasanna thai pragaTa thayA ane tenA samyaktvanI prazaMsA karI. telanA zIzA evA ja hatA, phUTacA nathI - ema jaNAvyuM. ApaNI vAta eTalI che ke samakitI sAdhu thavA mATe ja kAyama mathato hoya che. UMcAmAM UMcuM pAtra maLyA pachI tenA mATe ApaNuM sarvasva homI devAnI taiyArI Ave tyAre samajavuM ke dRDhatA AvI. A ja rIte A sulasAzrAvikA mATe aMbaDatApasanuM dRSTAMta paNa prasiddha che. mAtra kutUhalanA kAraNe paNa sulasAsatI khasyAM nathI. ApaNI pAse evo guNa ja nathI ke jethI koi ApaNI parIkSA kare. ApaNI parIkSA ApaNe jAte ja karavI paDaze. roja savAre UThIne manane pUcho ke sAdhu thavA mATe keTalo prayatna karyo ? puruSArtha keTalo karyo ? emAM saphaLatA keTalI maLI ? ane jo saphaLatA na maLI to tenuM du:kha keTaluM thayuM ? A badhA ja praznanA uttaro prAmANikapaNe meLavavAnI jarUra che. Aje takalIpha eka ja che ke dharmathI sukha maLe che - A zraddhA majabUta che, paraMtu dharma karavAthI sukhanI jarUra paDatI nathI - A zraddhA kAcI che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 87 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa AThamI : pAMca lakSaNa ApaNA samyakatvane sAcavavA mATe prayatna karI levo che. sukhanI jarUra na paDe evo dharma sAdhupaNAmAM batAvyo che. AthI ja samakitI AtmA sAdhu thavA mATe sukha choDavA prayatnazIla hoya. sAdhupaNAmAM paNa Aje sukhanI jarUra paDavA mAMDI che. tenuM kAraNa e che ke zraddhA DhIlI paDI che. parigraha vadhe eTale sukha haNAvAnuM ja. parigraha puNyathI maLato hovA chatAM pApathI bhogavAya che - eTaluM yAda rAkhavuM. tyAra bAda prabhAvanA jaNAvI che. sAmAnyathI prabhAvakamAM A prabhAvanA jaNAvelI hovA chatAM zAsananI anumodanA thAya tevA prabhAvanAnAM kAryothI samyaktva zobhe che tethI tene bhUSaNa tarIke jaNAvyuM che. lakSaNa pAMca kahyAM samakita taNAM, dhura upazama anukULa suguNa nara ! aparAdhIzuM paNa navi citta thakI, ciMtavIe pratikULa suguNa nara ! zrI jina-bhASita vacana vicArIe. (41) sura-nara-sukha je duHkha karI lekhave, vaMche ziva-sukha eka. suO bIjuM lakSaNa te aMgIkare, sAra saMvegazuM Teka. suzrI(42) nAraka-cAraka-sama bhava-ubhagyo, tAraka jANIne dharma, suO cAhe nIkaLavuM nirveda te, trIjuM lakSaNa marma. suzrI(43) dravyathakI duHkhiyAnI je dayA, dharma-hINAnI re bhAva. 23 cothuM lakSaNa anukaMpA kahI, nija-zakti mana lAva. suzrI, (44) "je jina bhAkhyuM, te nahi anyathA," evo je deDha raMga. su0 te AstikatA lakSaNa pAMcamuM, kare kumatino bhaMga. suzrI (45) pAMca bhUSaNa pachI pAMca lakSaNanuM varNana karyuM che. lakSaNa sAmAnyathI avyabhicArI hoya che, jyAre liMga vyabhicArI paNa hoya che. liMga koi vAra liMgI sAthe hoya ke na hoya, jyAre lakSaNa haMmezAM lakSyanI sAthe hoya ja. AthI liMganuM varNana karyA pachI lakSaNanuM varNana karyuM che. jema vaninuM uSNatA e lakSaNa che ane dhumADo e liMga che. te ja rIte varNa gaMdha rasa sparza e pudgalanuM lakSaNa che, jyAre zabda, aMdhakAra, Atapa zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 89 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 88 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere liMga che. samyagdarzananuM lakSaNa karyuM che te jaNAvavA mATe A DhALa che. ahIM samyagdarzananuM lakSaNa pragaTapaNe dekhAya ke na dekhAya paraMtu e samakitImAM hoya ja. pAMca lakSaNamAM paheluM upazama lakSaNa che. Ama jo ke prAptinI apekSAe A lakSaNa chelluM che. chatAM paNa e sauthI pradhAnazreSTha hovAthI te pahelAM jaNAvyuM che. bAkI prAptinI apekSAe Asikya paheluM che. ahIM upazamabhAvanI zarata ghaNI AkarI che. A lakSaNa jotAM lAge ke samyaktvaguNa pAmavAnuM kAma saheluM nathI. aparAdhI pratye paNa cittathI pratikULa na ciMtavavuM te upazama che. koI vAra sahanazIlatA na hoya, ochI hoya, svabhAva utAvaLiyo hoya... evAM evAM kAraNosara krodhanI pravRtti dekhAya chatAM cittathI pratikULa ciMtavana na hoya - tyAre A lakSaNa hoya evuM bane. mAtra prAmANikatA hovI joie - eTaluM yAda rAkhavuM. anyadarzanamAM paNa upazamabhAvanuM prAdhAnya batAveluM che. ame skUlamAM bhaNatA hatA tyAre saMta ekanAthanI vAta AvatI hatI. temane niyama hato ke snAna karyA pachI pUjA karavA jatI vakhate koi aDI jAya, azuci aDe to pAchA snAna karavA javuM ane zuddha thaine pachI pUjA karavA javuM. eka vAra eka mANase temanI parIkSA karavA mATe eka divasa savAre jyAre te pUjA karavA nIkaLyA tyAre temanA para pAnanI pIcakArI karI. pelA pAchA snAna karavA mATe gayA. A rIte savArathI mAMDIne sAMja sudhI A kAryakrama cAlyo. chatAM te saMta jarA paNa te mANasa para gusse thatA nathI. je karmasattAne mAne te game tevA vicitra prasaMgamAM paNa gusse na thai zake. ApaNe tyAM paNa zrI kUragaDu muni, zrI caMDakauzika sarpa, zrI daDhaprahArI vagere aneka mahAtmAo upazamabhAvane pAmIne potAnuM kArya sAdhI gayA. sa0 upazamabhAva sAro ke kSayopazamabhAva ? ' upazamabhAva vartamAna avasthAmAM sAro che paraMtu te aMtarmuhUrtano hovAthI tenA karatAM kSayopazamabhAve sAro che. kAraNa ke te lAMbA kALa sudhI Take che. upazamabhAvamAM karmanAM daLiyAM dabAyelAM hoya, jayAre zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 90 kSayopazamamAM zuddha daLiyAM ke maMdarasanAM daLiyAM udayamAM hoya che. upazamabhAva tene Ave ke je pahelethI dabAvato Ave, kSaya karavA mATe mahenata na kare. Aje ApaNI paNa e dazA che ne ? doSo jAya e mATe mahenata nathI, doSo koi jANI na jAya te mATe mahenata che ne ? Aje krodha ke lobha vagere doSo dabAvavA mATe mahenata che ke kADhavA ? je du:kha veThavA mATe nIkaLyA hoya tene gusso na Ave ne ? hospiTalamAM jAo to game teTalI pIDA paDavA chatAM, du:kha thavA chatAM gusso nathI Avato ne ? duHkha Ave che mATe gusso Ave che - evuM nathI, du:kha bhogavavAnI taiyArI na hoya tyAre gusso Ave che. du:kha bhogavavAnI taiyArI hoya to gusso na Ave. sa0 upazama eTale cAre kaSAyano abhAva ne ? to krodha pahelAM lobhano upazama batAvavo joie ne ? - lobha badhAM pApanuM mULa che, paNa te mATe krodha sauthI pahelAM kADhavAno che. mATe krodhano upazama batAvAya che. krodha e lobhanuM kArya che. kArya aTakAvIe to kAraNa paNa akiMcikara banI jAya. lobha sukhanI lAlacamAMthI Ave che. krodha du:kha na bhogavavAnI taiyArImAMthI Ave che. jene duHkha bhogavavAnI taiyArI hoya tene sukhanI lAlaca satAve - e vAtamAM mAla nathI. sa0 bhagavAne dIkSA pachI du:kha ghaNuM bhogave paNa dIkSA pahelAM sukha kema bhogave ? dIkSA pahelAM paNa bhagavAna du:kha ja bhogave che. zAstramAM kahyuM che ke samakitIjevo duHkhI A duniyAmAM bIjo eke nathI. jene sukha bhogavavuM nathI tene sukha bhogavavuM paDe e moTAmAM moTuM du:kha che. bhogAvalikarmanA udaye avirati bhogavavI paDe che paNa samyaktvanA kSayopazamanA kAraNe avirati bhogavavAnuM mane bilakula nathI hotuM. ApaNane karavAnuM mana na hoya ne karavuM paDe to tenuM du:kha thAya ne ? ahIM upazamabhAvamAM kUraDu muninuM dRSTAMta ApyuM che. daSTAMta prasiddha che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 91 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pote samabhAvanA kAraNe kevaLajJAna pAmyA tenI sAthe sAthe rahelA sAdhuone paNa kevaLajJAna apAvyuM. sa0 e sAdhuone ATalo gusso chatAM kevaLajJAna kai rIte thayuM ? pApa karanAra pApI nathI, pApano pazcAttApa na karanAra pApI che. pApa to bhUtakALanI bhUlanA kAraNe thAya, paNa pApa thayA pachI pApa jene khaTake nahi te pApI che. jene du:kha bhogavavAnuM mana nathI evAne sAdhupaNAmAM rAkhavAno koI artha nathI. kAraNe ke pote saMkleza pAme ne bIjAnA saMklezanuM kAraNa bane. gRhastho du:kha na bhogave te nabhAvI laie. paNa sAdhusAdhvI to du:kha bhogavavA AvyAM che, te duHkha na bhogave, duHkhanI phariyAda kare - e koi saMyogomAM na cAle. ApaNane je game che tenuM nAma sukha ane je nathI gamatuM tenuM nAma du:kha. A duHkha bhogavavA mATe taiyAra thaizuM to ja samyakatva pAmI zakAze. lakSaNamAM taratamatA hoi zake, paNa lakSaNanA abhAvamAM lakSyabhUta vastu na hoi zake. kSayopazamanA asaMkhyAta bheda che, AvaraNanA bhede upazamAdi lakSaNamAM taratamatA hoi zake, paraMtu upazamanA abhAvamAM samyaktva na hoi zake . A upazamano virodhI pariNAma duHkha na veThavAnI vRttimAMthI Avato hoya che. eka vAra du:kha veThavA taiyAra thai jaie to ApaNo upazamabhAva haNAya e koi rIte zakya nathI. jyAM sudhI karmano yoga che tyAM sudhI du:khe AvavAnuM ja che, to eno pratikAra karavAnuM zuM kAma che ? du:kha AvavAnA kAraNe asamAdhi nathI thatI, duHkha bhogavavAnI vRtti na hovAthI asamAdhi thAya che. tethI upazamabhAva pAmavA mATe du:khano dveSa TALI duHkha veThavAnI vRtti keLavI levI che. A upazama pachI bIjuM lakSaNa saMvega batAvyo che. vastutaH upazamanI prApti sauthI chelle thAya che chatAM prAdhAnya-zreSThatAnI apekSAe tene pahelAM varNavyuM che. bAkI prAptinI apekSAe Astiye sauthI paheluM che. bhagavAnanA vacana upara Astikya Ave, pachI sattva-jIvo pratye anukaMpA Ave; tenAthI nirveda; nirvedathI saMvega ane saMvegathI prazamabhAvanI prApti thAya zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 92 che. jema zrI navakAramaMtramAM prAptinI apekSAe sAdhupada pahelAM che chatAM zreSThatAnI apekSAe arihaMtapadane paheluM mUkyuM che. siddhabhagavaMto ATha karmathI rahita hovA chatAM temane oLakhAvanAra arihaMtaparamAtmA hovAthI temane pahelA jaNAvyA. AstikyamAM bhagavAnanA vacananI zraddhA Ave che. bhagavAnanI sauthI pahelI AjJA eka ja che ke duHkha bhogavI levuM, kAraNa ke te ApaNI ja bhUlanuM pariNAma che. ' upazama saMvegabhAvanA kAraNe Ave che. saMvegabhAve eTale mokSano abhilASa. A mokSano abhilASa kayA kAraNasara pragaTe che te jaNAvatAM ahIM pharamAve che ke devalokanAM ke manuSyalokanAM sukho du:kharUpa lAgatAM hovAthI tene mokSe javAnuM mana utkaTa hoya che. Aje bhagavAnanAM bIjAM badhAM vacana upara zraddhA che paNa A vastu haju sudhI mAnI nathI zakyA ke devonAM ke manuSyonAM sukho du:kharUpa che. enA kAraNe saMsAramAM bhaTakIe chIe, mokSamAM jatA nathI. saMsAranAM sukho sArAM lAge tyAM sudhI saMvega AvavAnuM koI kAraNa ja nathI. saMsAranAM du:kho para niveda jAge to saMsAra chUTavA chatAM mokSano abhilASa na jAge. saMsAranA sukho du:kharUpa lAge to ja saMvegabhAva Ave. Aje nava tattva para zraddhA che, paNa saMsAranAM sukho du:kharUpa che evI zraddhA ja pragaTatI nathI. ekAsaNAM karanArane navakArazI-besaNAM karanArA sArA lAge ane AyaMbila karanArane ekAsaNAM karanArA sArA lAge, temane majA che evuM lAge : A saMveganA abhAvane sUcave che. A saMsAranA nirvedamAM ADI AvatI hoya to te A eka ja mAnyatA che ke deva-manuSyanAM sukho duHkharUpa lAgatAM nathI. eka vAra saMsAranuM sukha na game to A saMsAramAMthI khasavAnuM mana thayA vinA na rahe. Aje bhaMgAramAMthI paNa paisA upajAvavAnI vRtti hoya tene saMvega kyAMthI Ave ? A to chApAM vecIne paisA upajAve. Aje niyama ApI dauM ke je vastunA paisA apAi gayA hoya te vastu pastImAM paNa nathI vecavI, emane ema kADhI nAMkhavI. ATaluM to banaze ne ? sukhane duHkharUpa mAnavuM che; tethI sukha nathI bhogavavuM, duHkha bhogavavuM che. kAMTAthI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 93 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMTo jema nIkaLe, tema duHkha kADhavA mATe duHkha veThavuM che. A du:kha paNa pratikULatAnuM duHkha veThavuM che. anukULatAthI maLanAra sukhane duHkharUpa mAnIne veThavAnI A vAta nathI. samakitIne devalokanAM ane manuSyalokanAM sukho paNa duHkharUpa lAge che. sukha bhogavavAnuM mana na hoya chatAM devano bhava ja evo che ke sukha bhogavyA vagara cAle nahi. sukha bhayaMkara lAgavA chatAM tyAM viratino pariNAma Avato ja nathI. je maLyuM nathI te joituM nathI ane je maLyuM che te kADhI nAMkhavuM che A viratino pariNAma che. devalokamAM zarIrasaMbaMdhI du:kha na hoya paNa bIjAM irSyA, pArataMtrya vagere duHkhono pAra nathI. tema ja viratinI prApti thatI na hovAthI aviratinuM duHkha paNa apAra hoya che. sa utta2vaikriya zarIre samavasaraNamAM hoya ane mULa zarIre devalokanA sukhamAM hoya to karmabaMdha kevo thAya ? DhALa je tarapha hoya tevo baMdha thAya. samavasaraNa tarapha haiyAno DhALa haze to nirjarA thaze ane devalokanI pravRttithI yogapratyayika baMdha thaze. karmabaMdha haMmezAM ApaNI pariNatinI pradhAnatAe thato hoya che. Ama chatAM Aje ApaNe pravRtti sudhAravA mATe mahenata karIe chIe, pariNAma mATe koi mahenata ja nathI. pravRtti TALavI ja che, paNa pariNAma calAvavAnI bhAvanA che - te sArI nathI. Asakti TALavA mATe pravRtti choDIe to pariNAma paNa sudhare ane pravRtti paNa sudhare. Asakti eTale na choDavAno pariNAma. pariNAmathI ane pravRttithI choDavAnI bhAvanA na hoya tenuM nAma Asakti. karma game teTaluM bhayaMkara hoya topaNa te pariNAma pedA karAvaze, pravRtti nahi karAve. pravRtti ApaNe karIe chIe. jo e pravRtti aTakAvIe to pariNAmathI paNa bacI zakAya. A saMvegaguNa mATe zrI anAthI muninuM kathAnaka ApyuM che. kathAnaka suprasiddha che. te rAjaputrane eka vAra mAthAno sakhata duHkhAvo thayo. game teTalA upAya karavA chatAM te ocho paNa na thayo. AthI temaNe vicAra karyo ke 'jo ATalI paNa zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya " 94 - vedanA huM sahana karI zakato nathI to bhaviSyamAM to AnA karatAM kaMikagaNuM du:kha AvavAnuM bAkI che - to e kai rIte sahana karIza ? enA karatAM kAyama mATe duHkharahita banuM evA upAya sevI lauM.' ema ciMtavIne jo vedanA dUra thAya to dIkSA laiza - evo nirNaya karyo ane vedanA zAMta thai to dIkSA paNa lIdhI. Aje ApaNane Avo vicAra Ave kharo ? sukha uparathI najara khasatI ja nathI ne ? sukha uparathI najara khaseDavI ja paDaze. duHkha to ApaNe bhogavIe chIe, sukhanI Asakti choDI nathI zakatA mATe ja sAdhupaNuM lai zakatA nathI ane pALI zakatA nathI. samyaktva pAmavuM haze to sukha uparathI najara khaseDavA sivAya bIjo koi upAya nathI. sukha choDI na zako - e bane. paNa najara tyAM ja coMTelI che - enI takalIpha che. Aje ne Aje sukha rastA upara pheMkI devAnI vAta nathI. paNa sAthe evA coMTI nathI paDavuM ke jethI durgatimAM javuM paDe. be ke cAra vastuthI nirvAha karI levo che. sAdhupaNAmAM to gurvAdika je Ape te vAparI levuM - A Asakti toDavAno upAya che. sukha maLe to tyAga karatAM zIkhI levAnuM ane duHkha Ave to veThatAM thai javAnuM H A samyaktva pAmavAno upAya che. prAptinI apekSAe pahelA Astikya eTale ke bhagavAnanA vacana pratyenI zraddhA. tyAra bAda anukaMpA, pachI nirveda, pachI saMvega ane aMte mokSaprAptinA upAyabhUta upazamabhAvanI prApti thatI hoya che. saMsArathI bhAgI chUTavAnI ke mokSe javAnI icchA vinAno upazamabhAva banAvaTI che. ApaNe upazamabhAva nahi rAkhIe to saMsAramAM rakhaDavuM paDaze - evA bhAvathI upazama rAkhavo che. 'upazama nahi hoya to saMsAramAM zAMtithI nahi rahevAya' - evA AzayathI upazama nathI rAkhavo. chatAM e rIte paNa upazama rAkhyo haze to te abhyAsa kAma lAgaze, mAtra Azaya badalavAno rahe. kaSa eTale saMsAra, eno Aya-prApti jenA kAraNe thAya che tene kaSAya kahevAya che. A rIte kaSAyanA arthane AzrayIne paNa saMsArathI chUTavA mATe kaSAya nathI karavA A kharo upazamabhAva che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 95 - Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI ja upazama ane saMvega pachI 'nirveda' batAvyo che. upazamabhAva vAstavika koTino tyAre bane ke jyAre te saMvega-mokSAbhilASa-pUrvakano hoya ane A saMvega paNa tyAre ja pragaTe ke jyAre nirveda pragaTe, nirvedanI vyAkhyA karatI vakhate zAstrakAroe ghaNI UMcI apekSA rAkhI che. ahIM jaNAvyuM che ke "nArakacArakasama bhava - Ubhagyo, tAraka jANIne dharma'. narakanA jIvo je rIte narakamAMthI nIkaLavA mATe mahenata kare te rIte bhavamAMthI nIkaLavA mahenata karavI te nirveda. naraka to mAnI laie ke joI nathI, paNa jela to joi che ne ? tethI nAraka pachI "cAraka' lakhyuM che. jema jelamAM rahelo mANasa jelamAMthI nIkaLavA mATe rAtadivasa mahenata kare tema saMsAramAMthI nIkaLavA rAtadivasa mahenata kare - tenI pAse nirveda che : ema samajavuM. pahelA guNaThANe cothe javAnI icchA ane puruSArtha hovA chatAM javAtuM na hoya tema ja cothethI ke pAMcamethI chadde-sAtame javAnI icchA ane puruSArtha hovA chatAM jo AgaLa javAtuM na hoya to te A karmanI jela che. guNaThANAmAM AgaLa na vadhavA detI hoya to te A karmanI dIvAla che. AvA vakhate tyAMthI nIkaLavA mATeno je pariNAma che te nirveda che. A saMsAramAMthI nIkaLavAnuM jene mana thAya ane te mATe dharmane tAraka mAnIne te dharmane pAmavA saMsAramAMthI nIkaLavAne mATe je mathato hoya tenI pAse A nirveda nAmanuM lakSaNa che. cAritradharma saMsArathI tAre che; A saMsAramAM sukhI kare che - evuM nathI ; ema samajIne dharma kare e dharma lekhe lAge che. tamane rAtadivasa sAdhusAdhvIne joine emanI irSA nathI AvatI ke A loko keTalA sukhI che ? ATalAM varasothI dharma karo cho paNa sAdhusAdhvIne joine kAMi thatuM nathI ? sa0 zatruMjaya jai AvyA eTale bhavyatvanI chApa paDI gai ! bhavyatvanI chApa lIdhA pachI eno upayoga na karIe to pAchI enI e ja dazA sarjAvAnI. bhavya jIvo mokSe javAnA e vAta sAcI paNa bhavya jIvo anaMtakALa saMsAramAM rakhaDe tyAre narakAdi gatimAM jAya che. jyAM ochAmAM ocho dasa hajAra varasano kALa atyaMta du:khamAM pasAra karavo paDe che. tamAre bhavyatvanI chApa pADavA mATe pAlItANA javAnI jarUra nathI. batrIzImAM kahyuM che ke huM bhavya chuM ke abhavya ?' evI zaMkA paDe te paNa bhavya che : eka vAra nakkI karo ke saMsArathI bhAgavuM che ke nahi. jene saMsArathI bhAgI chUTavuM hoya teno mokSano abhilASa vAstavika che. zrI adhyAtmasAramAM kahyuM che ke saMsArane du:khamaya mAnIne saMsArano tyAga nathI karavAno; saMsAra nirguNa che, asAra che - ema mAnIne nIkaLavuM te nirveda che. zarIra sAruM banAvavA dIkSA nathI levI, zarIra anitya che mATe dIkSA levI che. nirveda lAvavA mATe saMsAranI nirguNatAnuM paribhAvana karavAnI jarUra che. adhyAtmasAra, zAMtasudhArasa, upamitibhavaprapaMcA, prazamarati vagere graMthanuM adhyayana karavAthI saMsAranI nirguNatAnuM bhAna thAya che. nahi to chevaTe gurubhagavaMta kahe che mATe saMsArane asAra mAnI choDI devo che. - ApaNA pariNAma nirdhvasa na bane to bhaviSyamAM sAdhupaNuM sahelAithI prApta karI zakAya. bIjAnA duHkhane joine pUjArI chUTe - enuM nAma anukaMpA. pahelAM sAmI vyakti dhrUje che, ene joine ApaNane dhrujArI chUTe mATe ene anukaMpA kahevAya che. manu eTale pazcA. pAchaLathI je kriyA thAya te jaNAvavA mATe manu upasarga vaparAya che. jema vAda eTale bolavuM ane anuvAda eTale je bolyA hoya tenuM anukaraNa karavuM. evI rIte kaMpanA pachI je kaMpa thAya tene anukaMpA kahevAya. A anukaMpA e samyaktvanuM cothuM lakSaNa che. A anukaMpA bhaktipAtranI nathI karavAnI. je bhaktipAtra hoya tenA mATe jo zAstramAM 'anukaMpA' zabda vAparyo hoya to te "anukaMpA' zabda bhaktivAcaka che - ema samajI levuM. jema ke 'gAriyAdhupAI TchI manuvaMpigo mAmA' AcArya-bhagavaMtanI anukaMpA-bhakti karavAthI samasta gacchanI anukaMpA-bhakti thai jAya che." jayAre ahIM 'anukaMpA' zabda dayAvAcaka che. sAmAnA du:khane joine ApaNA pariNAma nirdhvasa na bane te mATe te du:khane dUra karavAnI bhAvanA tene anukaMpA kahevAya. koinuM duHkha joine ApaNane duHkha thAya te anukaMpA che. A anukaMpA be prakAranI che. dravyAnukaMpA ane bhAvAnukaMpA. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 96 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 97 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAnuM du:kha joine tenuM duHkha dUra karavAnI bhAvanA jAge tene dravyAnukaMpA kahevAya. je supAtra nathI tene je dAna ApIe te supAtradAna paNa nathI ane anukaMpAdAna paNa nathI. te pravRtti ucitadAnamAM gaNAya. kAraNa ke te supAtra nathI mATe supAtradAna nathI ane bicArA-dIna nathI mATe anukaMpAdAna paNa nathI. AvA ucitadAnathI nirjarA na thAya, puNya baMdhAya. anukaMpAdAna paNa puNyabaMdhanuM kAraNa che. chatAM zrAvakane haju dIkSA levAnI bAkI hovAthI te puNya sAcavI rAkhe, bhogave nahi. bIjAnA du:khane TALavA svarUpa anukaMpA dravyathI che jayAre dharmathI hIna evA jIvo pratye dayA Ave te bhAvadayA che. paraMtu te mATe ApaNane dharma pahelAM gamavo joie. bIjA jIvo dharma pAmyA vinA saMsAramAM rakhaDe che mATe temanI dayA Ave. A anukaMpA ja sAdhupaNA sudhI pahoMcADe che. dravya ane bhAva anukaMpA jene hoya tene vicAra Ave ke game teTalo prayatna karuM toya bIjAnAM duHkha TALI nahi zakAya, enA badale koi paNa jIvane duHkha na thAya evuM abhayadAna ApavA taiyAra thauM.' A saMsAramAM koine paNa du:kha ApyA vinA jivAtuM nathI - evuM jene samajAya ane bIjAnA duHkha pratye jene anukaMpA jAge te sAdhu thavA mATe taiyAra thayA vinA na rahe. gRhasthapaNAmAM bahu bahu to trasa jIvonuM duHkha TALavA prayatna karI zakAya. paNa pRthvIkAyAdinI anukaMpA to dIkSA lIdhA vinA jALavI zakAya evI nathI. A anukaMpA pALatI vakhate sAdhupaNuM levAno bhAva na hoya ane mAtra puNyabaMdhanI bhAvanA hoya to tevI anukaMpAnI koi kiMmata nathI. vartamAnamAM to A dIkSAno Azaya rahyo nathI. mAtra jIva choDAvavAthI jIva bace che - A ja bhAvanA moTe bhAge hoya che. enA badale ApaNA pariNAma nirdhvasa na bane e rIte dravyabhAvadayA karavI che. samyagdarzananuM pAMcamuM lakSaNa Astikya che. 'asti' eTale "che'. A duniyAmAM je je padArtho 'che' ema bhagavAne jaNAvyuM che te padArthona asti(che)rUpe je mAne che tene Astika kahevAya. mAtra AtmAne mAne te Astika - evuM nathI. AtmAne mAnavAnuM kAma to dareka darzanakAro kare zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAyA 98 che - chatAM teo Astika nathI, kAraNa ke bhagavAna je pramANe kahe te pramANe je mAne tene Astika kahevAya. jo AtmAne mAne tene Astika kahevA hoya to mithyAdarzanakArane paNa Astika mAnavA paDaze. Astikya e samyakatvanuM lakSaNa che. A samakitInuM lakSaNa mithyAtvImAM kyAMthI ghaTe ? anyadarzanakArone Astika kahyA che te to loko kahe che mATe kahIe chIe. bAkI vastutaH je zrI jinezvarabhagavaMte kaheluM che tene anyathA na mAne tene Astika kahevAya. AthI ja tameva nirAM na nahiM paDyuM - je jinezvarabhagavaMte kahyuM che te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM che - evuM mAnavuM te Astikya che. mAtra AtmAne ke puNyapApane mAne te Astika nathI. AtmAne kathaMcit nityAnitya mAne, puNyane upAdeya na mAne ane pApane heya mAne te Astika che. A to AtmAne mAne kharA paNa ekAMte nitya mAne ke anitya mAne, puNyane sarvathA upAdeya mAne, pApane heya na mAne, pApa karavuM paDe che - ema mAne to AstikatA kyAMthI Ave ? sa0 nIvA nava patharce no nApADu takSa ho samaje... nApAkuM eTale jANe evuM nahi, jIvAdi nava tattvo jANe, mAne ane Adare ene samyakatva kahevAya. jANavuM, mAnavuM ane karavuM : e traNene judA pADavAnuM kAma ApaNe karyuM che. zAstrakAroe A bheda nathI pADyA. jANyA pachI mAne nahi ke kare nahi te jJAna nathI. jJAna kriyAne mAMge ja. zrI prazamaratimAM jaNAvyuM che ke te jJAna nathI ke jenA udayamAM rAgAdi gaNa vikAsa pAme che. corane jANanArA pelA zeThanI jema jJAnAdine jANe tene samyaktva na hoya. jinezvara bhagavAne je kahyuM hoya te ja sAcuM che - AvI mAnavAnI taiyArI keLavavI ja paDaze. sa0 bhagavAne ukALeluM pANI vAparavA kahyuM che, Aje ghaNA kahe che ApaNA mATe jIvone mAravA kema ? evA lokone amArI pAse lai Avo. sacitta pANI vAparavAmAM ApaNA pariNAma nirdhvasa bane che. jeo mAMsAhAra kare che teo paNa jIvatAne nathI khAtA, mArIne khAya che. jANavA chatAM sacitta vastu vAparavAmAM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 99 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA pariNAma naThora bane che, enI sAthe e paNa kAraNa che ke pANImAM jIvotpatti samaye samaye thatI hoya che. pANI ukALavAnA kAraNe temAM yoni rahetI nathI. AthI evA acittapANIne vAparavAnuM jaNAvyuM che. Aje to paryAvaraNavAdI evI dalIla kare che ke ApaNane eka glAsa pANI vAparavuM hoya enA mATe ghaDo bharIne pANInA jIvanI hiMsA karavAnI jarUra zuM che ? enA badale eka glAsa pANI citta vAparI levuM, jethI eTalI ja hiMsA thAya. ApaNe kahevuM paDe ke A rIte sacittapANI vAparavAthI ApaNA pariNAma nirdhvasa bane che - e tarapha najara ja nathI karatA. saha ghaNA kahe che ke yoni acitta thAya to AkhA gAmanuM pANI acitta karI nAMkhavAnuM. emane kahevAnuM ke zrAvaka potAne mATe je rAMdhe che temAM ya pApa mAne che, bIjA mATe rAMdhavAmAM ya arthadaMDa mAne to te anarthadaMDanuM pApa zA mATe vahore ? jemane mAnavuM ja nathI teo potAnI dalIlone vadhAryA karavAnA. temane ApaNe pahoMcI nahi vaLIe. sa0 upavAsamAM acitta pANI ja vAparavAnuM che, to tenI dhAraNA na karIe ke karIe emAM pharaka paDe ? acitta pANI paNa tarasa lAge tyAre vAparavAnuM che, pachI temAM dhAraNA AvI ja javAnI che. acitta che mATe vAparavuM - evuM nathI, vAparavuM paDe to acitta pANI vAparavuM - eTaluM yAda rAkhavuM. bhagavAnanI vAta zraddhAthI mAnavA taiyAra thavuM che. sa0 ApaNe ApaNI buddhino upayoga nahi karavAno ? sarvajJa bhagavaMtonI vAta AgaLa ApaNI buddhino upayoga karavAnI jarUra ja nathI. DaoNkTara AgaLa ke vakIla AgaLa tame tamArI buddhino upayoga karo kharA ? bhagavAnanI vAtane samajavA mATe pUchavAnI chUTa. paNa zaMkA karavA mAtrathI nistAra nahi thAya. zaMkA ane ihAmAM pharaka che. zrI ratnAkara avatArikAmAM jaNAvyuM che ke zaMkA vastunA nirAkaraNamAM tatpara hoya che ane ihA vastunA svIkAramAM tatpara hoya che. ihA e zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 100 matijJAnano bheda che jyAre zaMkA-saMzaya e mithyAtvano bheda che. jinezvarabhagavaMte je kahyuM che te UMdhuM-anyathA hoya ja nahi - evo je dRDha raMga che te AstikatA nAmanuM pAMcamuM lakSaNa kumatino-duSTa matino bhaMga kare che. ApaNane je gamatuM nathI e paNa svIkAravAnI taiyArI hoya ane ApaNane je game che te choDI devAnI taiyArI hoya to ApaNe vAstavika dharma pAmI zakIe ane tene vAstavika rIte ArAdhI zakIe. A saMsAranAM sukho bhogavavA mATe AstikatAnI jarUra nathI, A saMsAranAM sukhono tyAga karI kaSTasAdhya evI sAdhanA karavA mATe AstikatAnI jarUra che. paralokanI zraddhA paNa AstikatA vinA thai zake che. kAraNa ke devaloka svarUpa paraloka mAnavAnuM kAma to abhavyo paNa kare che, e mATe AstikatAnI jarUra ja nathI. paraMtu narakatiryaMcanI gatine svIkAravA ane cAra gatithI para evI paMcamagatine svIkAravA mATe AstikatAnI jarUra che. ApaNe je ApaNane anukULa paDe tene mAnI laie ane je naDe te choDI daie - enA mATe AstikatAnI jarUra ja kyAM che ? sukhane badale dIkSA upAdeya lAge to sAcI AstikatA Ave. mAtra AtmA vagere padArthone mAnI laie eTale AstikatA AvI nathI jatI. bhagavAne je kahyuM che te ApaNane naDatuM hovA chatAM, gamatuM na hovA chatAM svIkArI laie to AstikatA che - ema samajavuM. Aje nava tattvonuM jJAna lokone sArAmAM sAruM samajAvIe paNa haiyAthI eke vastu - eke tattva mAnIe nahIM to AstikatA kyAMthI Ave ? je divase dIkSA levAjevI lAgaze te divase AstikatA Avaze. dIkSA lIdhelAne paNa dIkSA upAdeya lAge che ke nahi - e pUchavuM paDe ema che. sukha ja upAdeya lAgyA kare ane dIkSA upAdeya lAge ja nahi to AstikatA nahi ja Ave. dIkSA nukasAnakAraka bhale na lAgatI hoya paNa sAthe phAyadAkAraka paNa nathI lAgatI. saMsAranA sukha sAme ja najara mAMDIne beThA che e loko parama nAstika che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 101 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 loko vartamAnane ja jonArA che ne ? evuM nathI, bhaviSyane na mAne evo jIva lAvavo kyAMthI ? gADImAM beso tyAre paNa akasmAtano bhaya lAge to vartamAnane ja mAne che - evuM kyAMthI kahevAya ? roga bhaviSyamAM AvavAno che chatAM sAvadhAnI vartamAnamAM Ave te bhaviSyane mAnavAthI ja ne ? bhANA uparathI UbhA paNa te thAya ke je bhaviSyane mAne. svAda Avato hovA chatAM peTa na bagaDe mATe bhANA uparathI UbhA thAya ne ? sAcA nAstika paNa A duniyAmAM maLe evA nathI ane sAcA Astika paNa maLavA mukela che. sAmAnyathI atIndriya evA AtmA; paraloka, puSya, pApa vagere tattvone je mAne tenuM nAma Astika - AvI vyAkhyA to prasiddha che chatAM paNa ahIM evI vyAkhyA na karatAM 'jinabhASita anyathA na hoya' evI dRDhatAne AstikatA tarIke jaNAvI che. tenuM kAraNa e che ke pelI laukika AstikatA che, jyAre A lokottara AstikatA che. lokottara AstikatA e samyagdarzananuM mULa che, laukika AstikatA nahi. puNyapApane mAnyA pachI paNa pApa na choDyuM ane puNya bheguM karavA maMDI paDyA : A AstikatAnAM lakSaNa nathI. tamane ja nahi, amane paNa puNya ja gamatuM hoya to samyakatva kyAMthI Ave ? amane paNa puNya choDanAra amAro celo eTalo na game jeTalo puNyazALI bhagata game ! celAne khakhaDAvIe, bhagatane sAcavIe, kAraNa ke paiso choDanAra nathI gamatA, paiso kharacanAra game che. A badhAnuM kAraNa eka ja che ke dIkSA lIdhA pachI paNa zraddhA bodI che mATe dIkSA paLAtI nathI. samyakatva pAmavuM haze to lokottara AstikatA keLavavA prayatna karavo paDaze. | DhALa navamI : cha jayaNA para-tIrathI, paranA sura, teNe caitya grahyAM vaLI jeha, vaMdana-pramukha tihAM navi karavuM, te jayaNA SaTu bheda re bhavikA ! samakita-yatanA kIje. (46) vaMdana te kara-yojana kahIe, namana te zISa namAve, dAna iSTa annAdika devuM, gaurava-bhagati dekhAve re. bha0 (47) anupradAna te tehane kahIe vAraMvAra je dAna, doSa kupAtre pAtra-matie, nahi anukaMpA mAna re. bha0 (48) aNa bolAvyuM jeha bolavuM, te kahIe AlApaH vAraMvAra AlApa je karavo, te jANo saMlApa re. bha0 (49) e jayaNAthI samakita dIpe, vaLI dIpe vyavahAra, emAM paNa kAraNathI jayaNA, tehanA aneka-prakAra. bha0 (50) AstikatA e prAptinI apekSAe samyaktvanuM paheluM lakSaNa che. A AstikatA jenI pAse hoya tene A jayaNA rAkhavAnuM kahevuM na paDe. ene potAne ja thAya ke anyadarzanInI sAthe vaMdanAdino ke AlApasaMlApAdino vyavahAra nathI karavo. samyagdarzana pAmyA pachI bhUtakALanI badhI ja Tevo choDavI paDe. pahelA anyanA maMdiramAM jatA, temanA mahotsava prasaMge jatA, temane hAtha joDatAM, jayazrIkRSNa vagere kahetA hatA... A badhI ja Tevo have choDavI paDaze. te ja AzayathI A che prakAranI jayaNA batAvI che. jayaNA eTale chUTa nathI. jayaNA eTale yatanA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 102 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 103 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane yatanA eTale eka prakAranI rakSA. ApaNA AtmAnI, ApaNA vratanI rakSA jenA kAraNe thAya tene yatanA kahevAya che. Aje jayaNAno artha 'chUTa' karIne jeo samajAve che te barAbara nathI. muhapattInA bolamAM je jayaNA che te paNa paramArthathI vratanI rakSA svarUpa arthamAM ja che. kAraNa ke je jIvonI rakSA thai zake evI nathI e jIvosaMbaMdhI vrata lIdhuM na hovAthI vratanI rakSA thai jAya che. te vakhate jIvahiMsAnI chUTa ApavAno Azaya nathI, vratabhaMga na thAya ane vratanI rakSA thAya evo Azaya che. 'yatanA'no artha 'virAdhanAthI bacavuM' te paNa che ane 'guNanI rakSA karavI' te paNa yatanA kahevAya che. jo guNanI-vratanI rakSA nahi thAya to pariNAme virAdhanA thavAnI ja che. A rIte tAtparyArtha eka hovAthI 'yatanA'no artha 'rakSA' karyo che. AvelA guNo AMkhanA palakArAmAM jatA rahetA hoya che evA vakhate e guNone TakAvavA mATe utkaTa koTino prayatna karavo paDe. e mATe ja A yatanA batAvI che. zrI mahAvIrasvAmI paramAtmA pUrvabhavamAM mAtra ekavacananA kAraNe samyagdarzana gumAvI beThA. azubha pariNAma AvyA pachI teno tarata amala na karo, thoDI vAra thobhI jAo to e pariNAma thoDI vAramAM jatA raheze. nahi jAya topaNa Avega to ocho thai jAya. sArI pravRttimAM jIvavAnuM kAma kaparuM che, enI nA nahi. paNa sArA pariNAmamAM ramavAnuM kAma eTaluM kaparuM nathI. ApaNe dhArIe to e avasthAmAM majethI jIvI zakIe. koi ugharANI na Ape toya ArttadhyAna karavAnI jarUra nathI. ApaNA nasIbamAM haze to devAdAra sAmethI ApI jaze ane jo nasIbamAM nahi hoya to game teTaluM mAMgavA chatAM nahi ja Ape. temAM ATalI badhI hAyavoya zuM ? ApaNe raste rakhaDatA to nathI ne ? A ugharANI khAtara mAbApa, sagAsaMbaMdhI, paricitane zA mATe saMtApa pahoMcADavo ? maherabAnI karIne AvuM kAma nA karazo. ApaNe jene ApaNuM leNuM mAnIe chIe te jJAnInI dRSTie devuM hoi zake. ApaNe koikanuM laine jalasA karyA haze tethI ja Aje e ApaNuM laine jalasA kare che, devuM cUkavato nathI. eka vAra AzA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 104 mUkI do, to zAMti sthapAi jaze. eka vAra AcAryabhagavaMte kahyuM hatuM ke A duniyAnI nAzavaMta cIjo para adhikAra jamAvavo e moTAmAM moTI bevakUphI che. Aje tame khoTA dRSTikoNathI vicAro cho mATe du:khI thAo cho. tamane eka vAra kahyuM hatuM ke - ApaNane je du:kha AvyuM che tenA karatAM du:kha ApaNe ApyuM che vadhAre; kayA moDhe duHkhanI phariyAda karIe ? samyaktvaguNanI rakSA mATe cha jayaNA che. je para eTale anyadarzanInA tIrtha hoya, temanA devo hoya temane vaMdana-namana na karavuM tema ja anyadarzanI ke temanA deva vaDe grahaNa karAyelA ApaNA caityamAM paNa vaMdana vagere na karavuM. vaMdana eTale hAtha joDavA ane namana eTale mAthuM namAvavuM. Aje ghaNA kahe ke 'martyaeNa vaMdAmi' kahevAmAM mithyAtva lAgI jAya ? ahIM jaNAvyuM che ke - A vaMdana ane namana jo karavAmAM Ave to vratanI rakSA nahi thAya. kAraNa ke guNanI kiMmata samajAi na hovAthI anyadarzanI ke mithyAtvIne vaMdanAdi karavAnuM bane che. dAna eTale temane iSTa evA annAdinuM dAna na karavuM. upAdhyAyajI mahArAje zarata bahu AkarI batAvI che - evuM tamane lAgaze paNa ene svIkAryA vagara nahi cAle. sa0 ucitadAna paNa nahi ApavAnuM ? ucitadAnanI nA nathI. A to gauravabhaktipUrvaka je supAtradAna ApavAnuM che - enI nA pADI che. temane sAdhu ke supAtra mAnIne Apo, to vratanI rakSA nahi ja thAya. AthI temane dAna karavAnI eTale ke supAtradAna karavAnI nA pADI che - A trIjI jayaNA che. A dAna karavAnI nA pADyA pachI anupradAnanI nA pADI che. anupradAna eTale vAraMvAra ApavuM te. A rIte anupradAna na karavuM e cothI jayaNA che, ahIM ucitadAnanI vAta nathI. ApaNA pariNAma nirdhvasa na bane ke dharma na vagovAya te mATe ucitadAna karavAnI nA nathI. ghare AvyA mATe ApI - devuM - e judI vAta che ane zodhI zodhIne ApavuM, 'A paNa eka mArga che' ema samajIne ApavuM - e juduM. AvelAnuM aucitya jALavavAnI nA nathI, paNa zodhI zodhIne ApavuM e to eka prakAranI bhakti ja zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 105 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. AvI vyakti eka vAra paNa na karavI, anekavAra paNa na karavI. eka vAra bhUlathI thAya paNa vAraMvAra to na ja karavI - te jaNAvavA mATe cothI jayaNA che. ahIM jaNAve che ke kupAtrane pAtramatie ApavAmAM doSa lAge che, tene anukaMpA paNa na kahevAya. kAraNa ke anukaMpA to dInadu:khI anAtha vagerenI hoya. A to supAtra paNa nathI ane anukaMpApAtra paNa nathI. tethI tene ucitadAna ApavAnuM jaNAvyuM che. A to dAna Ape ane pAchA kahe ke- "ApaNe to emane sArA mAnIne ApIe , emanuM e jANe...' A to badho mAtra vANIno vilAsa che. sava ucitadAnathI paNa puNya baMdhAya ? tame puNyabaMdha upara najara zA mATe rAkho cho ? dAnathI puNya baMdhAya che - enI nA nahi, paraMtu dAna puNya bAMdhavA mATe nathI, bhavathI nistaravA mATe ane dhananI mUccha utAravA mATe che. gRhasthapaNAnAM badhAM ja dharmAnuSThAnanuM phaLa cAritramohanIya karmanI nirjarA che - eTaluM yAda rAkhavuM. aucitya tamAre ke amAre jALavavuM paDe - e judI vAta. amAre paNa amArI sAmAcArIno ke siddhAMtano bhaMga na thAya e rIte aucitya jALavavAnuM. A kAma paNa vaDIlonuM - gItArtha gurubhagavaMtonuM che; nAnA sAdhue jAte A aucitya jALavavAnI jarUra nathI. AcAryabhagavaMta kahe eTaluM karavAnuM. Aje to badhAne ja sarakhA mAnavA ane koino bhedabhAva na karavo - emAM gaurava manAya che. AvuM karanArA A sajajhAya bhaNyA nathI - ema kahevuM paDe. 'digaMbaro ke sthAnakavAsIne ApaNA bhAi mAnavA joie, cAre phIrakA chevaTe jaina ja che..." AvuM AvuM bole teo jayaNA kaI rIte jALavI zake ? jeo bhagavAnanI mUrtine na mAne tene ApaNA bhAi kahevAya ? je digaMbarane zAstrakAroe dasamA ninava tarIke jAhera karyA tenA anuyAyIne ApaNA bhAi manAya ? aucitya to emanuM paNa jALavI laie. paraMtu temane bhAi mAnavAnI vAta na karAya. jeo bhagavAnanI eka paNa vAtane na mAne tene mithyAtvI kahevAya. e mithyAtvInI sAthe vaMdana, namana, dAna, anupradAna ke AlApasaMlApano vyavahAra na karavo. AmAM temano tiraskAra nathI, A prayatna ApaNA vratanI rakSA mATeno che. tiraskAra jainetarano paNa nathI karatA to A kahevAtA jainono zA mATe karIe ? temano satkAra na karIe ane teo tiraskAra samaje - eno koI upAya nathI. ApaNane puNyathI maLelI vastune jyAM-tyAM nAkhavAnI vAta nahi karavAnI. aucitya jALavavA mATe ApIe e judI vAta, bAkI to maLelI vastune bhaktipUrvaka pAtramAM ja ApavI che. Aje ApaNe jayaNA pALI nathI zakatA tenuM kAraNa eka ja che ke badhAnI sAthenA saMbaMdha jALavI rAkhavA che. ApaNe lokonA saMbaMdha jALavavAne badale karmano saMbaMdha toDavA mATe mahenata karavI che. cAra phIrakAne samakitI mAnavAnI vAta mithyAtvanA gharanI che. temanA ghare miThAinuM boksa mokalavAnuM, paNa temane tilaka karI bahumAna karavAnI jarUra nathI. apAtrane pAtra mAnIne ApavuM emAM mithyAtva, AjJAbhaMga, anavasthA ane virAdhanA : A cAra doSa lAge. A duniyAnA dareka kSetramAM ApaNe zraddhAthI ja kAma letA hoie chIe. eka A dharmanA kSetramAM ja zraddhAne badale dalIlothI kAma laie chIe. bhagavAne je je AjJAo ApI che te ekAMte ApaNA mATe hitakAraka che. emAM dalIla karavAne badale zraddhA keLavavAnI jarUra che. cAra prakAranI jayaNA ApaNe joi gayA. pAMcamI jayaNA eTale AvA paratIrthikonI sAthe AlApa - sAmethI vAta na karAya. temanI sAthe vagara bolAvyuM bolavuM tene AlApa kahevAya ane vAraMvAra AlApa karavo tene saMlApa kahevAya. Avo AlApa ke saMlApa na karavo - e pAMcamI ane chaThThI jayaNA che. A jayaNAthI samakita paNa dIpe che ane vyavahAra paNa dIpe che. vratarakSA mATe je koi prayatna karAya te badho ja jayaNAsvarUpa che. tethI ja aneka prakAranI jayaNA jaNAvI che. ahIM A jayaNAnuM pAlana karanAra gozALAnA matanA upAsaka evA kuMbhAranuM dRSTAMta upAsakadazAMganAmanA aMgamAM Ave che. eka vAra e kuMbhAre badhAM mATInAM vAsaNo banAvIne mUkyAM hatAM. tyAM bhagavAna AvyA ne bhagavAne pUchyuM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 107 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 106 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelAe vigata kahI. strIe kahyuM ke koi putra maryo nathI, A to devAyA che ane mane kadAca mArI nAMkhe to zuM vAMdho hato. tame tamArA vratano bhaMga zA mATe karyo ? Ama kahIne bhagavAna pAse AlocanA levA jaNAvyuM. tamArA gharamAM AvuM kahenAra koi che ? tamArA gharamAM tamane kema phAve che ? jayAM samyaktva pAmavAnI koI saMbhAvanA nathI evA sthAnamAM tame raho cho ne? lAge che ke- tamane samyakatva joituM nathI mATe tamane gharamAM rahevuM phAve che ! A zrAvaka AlocanA lai zuddha thayo. tyAMthI kALa karI pAMcamA devalokamAM gayo. AvatA bhavamAM mahAvidehamAM janma laine mokSe jaze. A badho prabhAva vratarakSA-jayaNAno hato. A vAsaNa kai rIte banAvyAM ?" pelo samajI gayo ke bhagavAna zuM kahevA mAMge che. jo 'meM banAvyAM' - ema kahe to potAnA niyativAdanuM khaMDana thAya. 'A duniyAmAM je vastu jyAre thavAnI hoya tyAre ja thAya che temAM karma ke puruSArtha kAma nathI lAgatA.' : AvI niyativAdanI mAnyatA che. AthI teNe kahyuM ke - "A to evI niyati hatI mATe vAsaNo thayAM." bhagavAne pharI pUchyuM ke- 'A vAsaNo koi lAkaDIthI phoDI nAMkhe ane tArI strI sAthe bhogavilAsa kare to tuM zuM kare ?' tyAre teNe kahyuM ke'huM tenuM akALe mRtyu lAvuM.' to bhagavAne kahyuM ke- 'A niyativAda to have na rahyo ne ?' A sAMbhaLIne pelo kuMbhAra pratibodha pAmyo ane bhagavAnano upAsaka banyo. bhagavAna tyAMthI cAlyA gayA. gozALAne khabara paDI ke potAnA bhaktane bhagavAne pratibodhyo ke tarata ja tyAM Avyo. pelo to moDhuM caDhAvIne beTho, bolAvato paNa nathI. AthI gozALAe tene bolAvavA bhagavAnanA nAme vAta karavAnI zarUAta karI. Aje amAre tyAM paNa A ja zailI apanAvAya che. bhagavAnanA nAme vAta karIne lokone potAnI vAtamAM kheMcavAnuM kAma cAlu che. kuMbhAra zrAvake to kahyuM ke tame bhagavAna sAthe vAda karo pachI tamane mAnuM. gozALAe kahyuM ke bhagavAna sAthe vAda karuM to bhagavAna to mane cUpa ja karI de. bhagavAnanI AgaLa vAda karavAnuM mAruM sAmarthya nathI - ema kahyuM. eTale kuMbhArazrAvake kahyuM tame bhagavAnane ATalA samartha mAno cho mATe Aje tamane bhikSA ApIza. bAkI have huM tamane guru nathI mAnato. gozALAe joyuM ke have kazuM cAle evuM nathI tethI tyAMthI cAlyo gayo. A bAju pelA zrAvaka banelA kuMbhAre agiyAra pratimA vahana karI. tenA vatanI prazaMsA indrAdika devatAe karI eTale mithyAtvI deva parIkSA karavA Avyo. rAtrimAM pauSadha laine kAussagga dhyAnamAM rahyA hatA te vakhate temanA putrane mArIne tenuM lohI zrAvaka upara chAMTyuM che ema jaNAvIne have patnIne mArI nAMkhavAnI vAta karI. eTale pelo zrAvaka rADa pADIne Ubho thayo. devatA bhAgI gayo. pelI strI rADathI jAgI gai. tyAM AvIne pUchyuM. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 108 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 109 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa dasamI : cha AgAra zuddha-dharmathI navi caLe ati-deDha-guNa-AdhAra lalanA, topaNa je nahi ehavA, tehane eha AgAra lalanA. (51) bolyuM tehavuM pALIe, daMti-daMta-sama bola lalanA, sajjana ne durjana taNA kacchapa-koTine tola lalanA. bolyao (52) rAjA nagarAdikano dhaNI, tasa zAsana abhiyoga lalanA, tehathI kArtikanI pare, nahi mithyAtva-saMyoga lalanA. bolya0 (53) meLo janano gaNa kahyo, baLa corAdika jANa lalanA, kSetrapAlADaDadika devatA, tAtADaDadika guru-ThANa lalanA. bolyuM. (54) vRtti durlabha AjIvikA, te bhISaNa-katAra lalanA, te hete dUSaNa nahIM, karatA anya AcAra lalanA. bolyuM. (15) pachI sattvazALI puruSo vratanuM pAlana sArAmAM sArI rIte karatA hoya che. jemanI pAse evuM sattva na hoya temanA mATe A AgAronuM varNana che. AvA vakhate 'chUTa lIdhI che ke rAkhI che" evuM mAnavAne badale 'eTalA aMzamAM vrata nathI lIdhuM' ema samajavuM. chUTa lIdhI che - evuM bolavAmAM avirati bhogavavAnuM mana paDayuM che - evuM lAge. jyAre 'vrata nathI lIdhuM tema bolavAmAM aviratinI hAjarI mAtra jaNAya che. AvA prakAranA AgAra koi paNa paccakhANamAM hoya che tema ja kAussagnamAM paNa hoya che. sa, chIMkano AgAra rAkhelo hovA chatAM UMka Ave to prAyazcitta kema apAya che ? ApaNA pariNAma nirvasa na bane te mATe. chIMka e apamaMgala gaNAya che. zAsanadevInI stavanA karatAM chIMka Ave to te kopAyamAna thai upadrava kare evuM bane mATe te chIMka TALavAnuM jaNAvyuM ane pharI karavA kahyuM. cAlu pratikramaNamAM siddhANaM buddhANaMthI mAMDIne stuti bolIe tyAM sudhI ane zAMtimAM chIMka Ave to pharI karavuM. pakhI pratikramaNamAM AlocanAnuM kArya (aticAra) pUruM na thAya tyAM sudhI chIMka na thavI joie. tyAra bAda thAya to kSudropadrava(sAmAnya-tuccha upadrava) uDADavA mATe kAussagna karAvAya che : e ja enuM prAyazcitta che. e sivAya bIjI AlocanA ke sattarabhedI pUjAnuM vidhAna kyAMya jaNAvela nathI. A to upayukta rahevA mATeno upAya che. chIMka TALavA mATe apramatta rahevuM - te jaNAvavuM che. jemaNe AgAra rAkhyA che teo paNa dharmathI calAyamAna nathI thatA, chatAM zuddha dharmathI calAyamAna thAya che. tethI ja pahelI gAthAmAM jaNAvyuM che ke 'zuddha dharmathI navi caLe, atideDha guNa AdhAra...' jeo zuddha dharmathI calAyamAna thAya evA nathI temanA guNo atyaMta deDha hoya che. A deDhaguNa svarUpa AdhAranA yoge ja te zuddha dharmathI calAyamAna thatA nathI, chatAM paNa jemanI pAse AvI guNanI dRDhatA na hoya temanA mATe A AgAra che. A AgAra badhA jIvo mATe nathI, maMda jIvo mATe alpa-sattvazALI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 111 vratanI virAdhanAthI bacavA mATe vratamAM je chUTa ApelI hoya tene AgAra kahevAya. ApaNA sattvanI alpatAnA kAraNe jenuM pAlana thai zake evuM na hoya evA viSayano vratamAM samAveza ja na karavAmAM Ave, te viSayane AgAra kahevAya. vratanuM khaMDana na thAya e AzayathI vratamAM jeno samAveza thato nathI, tene AgAra kahevAya che. jayaNAmAM vratanA pAlana mATe sattva keLavavAnI vAta jaNAvI tyAra bAda jeo pAse tevuM sattva na hoya tevAo paNa vratathI vaMcita na rahe ane temanuM vrata khaMDita na thAya te mATe A AgAra batAvyA che. A rIte guNanI vRddhi ane surakSA : A bene laine jayaNA pachI AgAranuM varNana saMgata che. prANAMta kaSTa AvyA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 110 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvo mATe che. daDhatA ene kahevAya ke jevuM bolyA hoie evuM pALIe. dantI-hAthInA dAMta jevA nIkaLyA hoya te pAchA nathI jatA.tema samakitInAM vacana nIkaLyAM hoya te mithyA nathI thatAM, tethI jevuM bolyA hoya, pratijJA lIdhI hoya tevuM ja pAlana karavuM joie. sajjananA bola hAthIdAMta jevA hoya ane durjananA bola kacchapakoTi-kAcabAnI Doka jevA hoya che. kAcabAnI Doka bahAra nIkaLIne tarata pAchI aMdara jatI rahe che. sajjano pAchAM kheMcavAM paDe evAM vacana bolatA ja nathI. A to ghaDIkamAM derAsaramAM dekhAya ne ghaDIkamAM hanumAnanA maMdiramAM jovA maLe : A badhA kacchapanI Doka jevA che. sa0 varasamAM eka vAra zaMkhezvara ke pAlitANA javAno ke eka so ATha pArzvanAthanI pUjAno niyama laie to ? roja pUjA-darzana nathI karatA ne tyAM eka divasa mATe jAya che te zenA mATe jAya che ? taravA mATe ? tamAro Azaya bhUMDo che, mATe Avo niyama na karAya. sAdhu thavA mATe jatA ho to judI vAta. bAkI saMsAranA AzayathI tIrthasthAnamAM ke derAsaramAM javAmAM to lokottara mithyAtva lAge che. tIrthabhUmi paNa vacananA yoge tAre che. saMsArathI taravA ne sAdhu thavAnA AzayathI roja yAtrA karo - to ya vAMdho nathI. sa AvA niyamathI paNa dharmanI sAmagrI maLe ne ? zrI adhyAtmasAramAM paNa jaNAvyuM che ke mokSanA AzayathI je anuSThAna karavAmAM Ave tenAthI mokSabAdhakano bAdha thAya che. dharmanI sAmagrI tene maLe ke jene saMsAra choDIne mokSamAM javuM hoya. tIrthayAtrA karavA mATe sAdhusAdhvIe paNa mArgamAM tIrtha AvatuM hoya to tIrthano anAdara karIne na javAya mATe javuM. bAkI yAtrA karavA mATe doSonuM sevana karI tIrthasthAnamAM vihAra karIne javuM - evuM sAdhusAdhvI mATe vidhAna nathI. amane AcAryabhagavaMta pAlitANAmAM rahevAnI paNa nA pADatA. upavAsa karIne yAtrA karI, gheTIe pAraNuM karavA javAnuM kahetA. zrI samatinA saDasaTha bolanI sajjhAya - 112 cha AgAramAM pahelo (1) rAjAbhiyoga che. abhiyoga eTale eka prakArano baLAtkAra. rAjA jo baLAtkAra kare ane enA yoge mithyAtvanI karaNI karavI paDe to te vakhate samyaktva vrata bhAMgatuM nathI. abhiyoga eTale na chUTake karavuM paDe te. kArttika zeThe rAjAnA abhiyogathI gairika tApasane jamADyo chatAM samyaktva vrata bhAMgyuM nahi. nairika tApasa mAsakSamaNanA pAraNe mAsakSamaNa karato hato. AkhuM gAma UlaTyuM, mAtra kArtika zeTha jatA na hatA. AthI tene duHkha thatuM. ApaNane paNa hajAra jaNA vaMdana karatA hoya paNa eka jaNa vaMdana na kare to mAThuM lAge ne? rAjAe airika tApasane jamavA bolAvyo, teNe kahyuM ke kArttika zeTha pIrase to AvuM. rAjAnA kahevAthI kArttika zeTha jyAre tApasane pIrasavA AvyA tyAre gairike nAka upara AMgaLI karIne batAvyuM ke tAruM nAka kApyuM. kArtika zeTha vicAre che ke dIkSA na lIdhI mATe Avo parAbhava veThavAno vakhata Avyo. bIjA divase dIkSA lIdhI. agiyAraaMganuM adhyayana karI saudharma indra thayA ane gairika tApasa temano hAthI thayo. eka vAra kArtika zeThane namAvyA tenA badalAmAM AkhI jiMdagI namavAno vakhata Avyo. kevaLajJAnI bhagavaMtoe kevaLajJAnathI sarva jIvonA svabhAva tathA saMyogo joine pachI ja A mArga batAvyo che. tethI je vrata vagere batAvyAM che teno bhaMga na thAya e rIte tene grahaNa karavAno upAya batAvyo che. adharmanI pravRtti TALavI e dharma che, mAtra dharmanI ArAdhanA karavI e dharma nathI. pApathI virAma pAmavuM e dharma che, puNya bAMdhavuM e dharma nathI. karmano viyoga jemAM thAya e dharma che. karmano yoga jyAM sudhI paDyo che tyAM sudhI karma baMdhAvAnAM ja. Ama chatAM ApaNane karmabaMdhanI ciMtA nathI, karma udayamAM na Ave enI ciMtA che ! karma bAMdhyAM haze to udayamAM AvavAnAM ja che. DAhyA mANasanuM kartavya che ke karma baMdhAya nahi - e rIte prayatna karavo. terame guNaThANe sattAmAM paMcyAzI prakRti hovA chatAM baMdhamAM mAtra eka ja hoya ane temAM ya pAcho yogapratyayika baMdha thAya che. Aje azubhano udaya TALavA ane zubhanI udIraNA karavA mATeno zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 113 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayatna cAlu che ne ? A saMsAramAM jeTalAM sukhanAM sAdhano che te badhAM ja zAtAnI udIraNAnAM sAdhana che. tame je sAdhana vasAvyAM che e badhAM aviratine puSTa karavAnAM sAdhana che ne ? avirati e pApa che. tethI jeTalAM sukhanAM sAdhana bhegAM karyAM che te badhAM ja pApanAM sAdhana che ne ? AthI e sAdhano bhegAM karavA mahenata nathI karavI. samakitIne karmanA udayanI ciMtA na hoya te to karmano baMdha TALavA mATe prayatna kare. samyaktvanA mahimAthI karmano udaya nathI TaLato, paraMtu baMdha TaLe che. samakitI zubha ke azubha eke prakRti bAMdhavA prayatna na kare. kAraNa ke zubha prakRtinI lAlacamAM to bhegI azubha Ave che. gulAba levA jaie to sAthe kAMTA Ave ne ? zAkabhAjI levA jaie to chAla ane LiyAM sAthe Ave ja ne ? tethI zubhanA baMdhane paNa samakitI icche nahi. jene puNya bhogavavAnuM mana nathI tene puNya bAMdhavAnuM mana hoya kharuM ? jo puNya bhogavavuM ja nathI to bAMdhavAnuM kAma zuM che ? sAdhubhagavaMto azAtAnI udIraNA kare, zAtAnI nahi. roTalI sAthe zAka levuM, DhosA sAthe caTaNI levI, bhAta sAthe dALa levI tenuM nAma zAtAnI udIraNA. saMyojanA karavI e zAtAnI udIraNA karavA svarUpa che. ApaNe to saMyojana ja nahi, AyojanapUrvaka kAma karIe chIe ne ? Aje to puNya bhogavavAnI lAlaca eTalI che ke puNyAnubaMdhI puNyanA nAme paNa puNya ja bhogavavuM che. puNyAnubaMdhI puNya karatAM to puNyAnubaMdhI pApa sAruM. anubaMdhanI apekSAe phaLa samAna dekhAtuM hovA chatAM e bemAM moTuM aMtara e che ke puNyAnubaMdhI puNyano udaya cAritra letAM roke che, jyAre puNyAnubaMdhI pApano udaya to cAritranI hAjarImAM paNa suMdara nirjarA karAve che. zrI paMcavastuka nAmanA graMthamAM jaNAvyuM che ke sAdhubhagavaMtane sAdhupaNAmAM je vedanA-pIDAno udaya thAya che te puNyanA udayathI thAya che, e puNya puNyAnubaMdhI pApanA udaya svarUpa che. kArnika zeThanuM dRSTAMta ApaNe joyuM. jyAre airika tApase nAka upara AMgaLI mUkIne batAvyuM. tyAre kArttika zeThe evuM na kahyuM ke- 'mAruM to zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 114 samyaktva jaLavAi ja gayuM che, meM to rAjAnA kIdhe karyuM hatuM. A to rAjAnuM moDhuM joine kAma karyuM, bAkI tArI sAme jue koNa ?'... ApaNe hota to AvuM AvuM bolata ne ? kArttika zeThe to potAno ja doSa joyo ke meM dIkSA na lIdhI mATe rAjAno abhiyoga jALavavo paDyo. mahApuruSo potAnI bhUla jovAnA kAraNe nAnA nimittamAM suMdara parivartana pAme che. samyaktvanI rakSA AgArathI thai gai che evuM mAnyuM hota to temane dIkSA na maLata. A rIte rAjAno abhiyoga hoya eTale chUTa levI ja evuM nahi, tene TALavA paNa prayatna karavo. e mATe ahIM kozyAnuM dRSTAMta che. sthUlibhadramahArAjAthI pratibodha pAmI bAra vrata uccaryAM tyAre cothA vratamAM rAjA taraphathI Avela puruSanI sAthe saMbaMdha bAMdhavAnI chUTa rAkhelI. eka vAra eka rathakAranI kaLAthI khuza thayelA rAjAe tenI icchA mujaba kozyAne tyAM mokalyo. rathakAre AvIne potAnI kaLA batAvavA mATe makAnamAM besIne bANanI zreNIthI AMbAnI laMba kozyAnA hAthamAM ApI. tyAre kozyAe sarasavano Dhagalo karI tenA para soya ane soMya para puSpa mUkI, laghulAghavakaLAthI tenI upara caDhIne nRtya karyuM. nRtyamAM gAyuM ke-- 'A rIte AMbAnI laMba toDavI sahelI che ane sarasavanA DhagalA para nAcavuM saheluM che. paraMtu je sthUlabhadramahArAjAe karyuM te duSkara che, te tamArAthI ke mArAthI thAya evuM nathI.' pachI sthUlabhadramahArAjAe je je karyuM hatuM te jaNAvyuM. pelo rathakAra pratibodha pAmI sAdhu thai gayo, dIkSA pALI devalokamAM gayo. AvatA bhave mahAvidehamAM jai mokSe jaze. tethI je abhiyoga-chUTa lIdhI che teno upayoga karavo ja paDe evuM nathI - te TALI paNa zakAya. Aje ApaNane maLelA puNyano upayoga ApaNe sukha bhogavavAmAM ja karyo che - A veDaphATa che. sArAmAM sArI vastune bhogavavI - e teno veDaphATa che. sArI vastuno upayoga sArA kAryamAM karavo e teno sadupayoga che. Aje gharanuM sAdhana-vAhana rAkhyA pachI pApanAM kAma vadhAre karIe ke dharmanAM ? gharanuM vAhana hovA chatAM TreinamAM ne basamAM kSudra mANaso zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 115 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe jAya to mAnavuM paDe ne puNyano upayoga veDaphATamAM ja jAya che ! Aje be niyama ApavA che ke je na bhAve te vAparavuM nahi, ATaluM to bane ne ? bhAve e mATe saMyojana karavAnA badale vastu choDI devI sArI, bIjo niyama che ke gharanuM vAhana hoya to bahAranuM - bIjAnuM sAdhana na vAparavuM. sarakArI vAhana ApaNA mATe nathI cAlatAM, nidaoNSa che mATe vAparavAM - A badhAM bahAnAM na kADhavAM, gharamAM ApaNA mATe raMdhAya ne hoTelamAM badhA mATe raMdhAya che mATe nirdoSa che - ema samajIne hoTelamAM javAnI rajA apAya ? gRhasthapaNAmAM beThA cho tyAM sudhI pApamAM beThA cho ne potAnA mATe pApa paNa cAlu che. pApathI bacavuM hoya ne nirdoSa jIvana jIvavuM hoya to sAdhu thai jAo. vikalpa bhagavAne ApelA ja che - tame navA vikalpo na zodho. abhakSya, apeya vagereno vaparAza na thAya, zuddha maLe mATe ghare rAMdhavAmAM pApa hovA chatAM rAMdhIne vAparavAnuM kahyuM che - e rIte vAhana mATe paNa samajavuM. gaNa eTale lokonuM ToLuM bheguM thayuM hoya temano abhiyoga hoya, cora Adino baLAtkAra hoya, kSetrapAlAdi devatAno abhiyoga hoya, mAtApitAdi-gurujanano abhiyoga hoya tema ja vRtti - eTale ke AjIvikAnA nirvAha mATe mithyAtvIne namavuM paDe to teno AgAra hovAthI vratano bhaMga nathI thato. AvA vakhate thoDuM sattva keLavI laie to chUTano upayoga karavAno vakhata na Ave ne vrata nirmaLa bane. DhALa agiyAramI : cha bhAvanA bhAvIje re ! samakita jehathI rUDuM, te bhAvanA re ! bhAvo karI mana paravaDuM, "jo samakita re ! tAjuM sAjuM mULa re, to vrata-taru re ! dIe ziva-phaLa anukULa re. (56) anukULa mULa 2sAla samakita, teha viNa mati aMdha e, je kare kiriyA garva bhariyA, teha jUTho dhaMdha e." e prathama bhAvanA guNe rUDI, suNo bIjI bhAvanA, "bAraNuM samakita-dharma-puranuM." ehavI e pAvanA. (57) trIjI bhAvanAre ! samakita-pITha jo deDha grahI, to moTo re ! dharma-prAsAda Dage nahi, pAye khoTe re ! moTe maMDANa na zobhIe, teNe kAraNe re ! samakita zuM citta thobhIe. (58). thobhIe citta nita ema bhAvI, cothI bhAvanA bhAvIe, samakita nidhAna samasta guNanuM." ehavuM mana lAvIe, "teha vinA chUTA ratna sarIkhA, mUla-uttara guNa save, kima rahe tAke jeha haravA, cora jora bhave bhave." (pa9) bhAvo pAMcamI re ! bhAvanA "zamadama sAra re- pRthvI pare re ! samakita tasa AdhAra re !" chaThThI bhAvanA re ! "samakita bhAjana jo maLe, zrata zIlano re ! to rasa tehathI navi DhaLe. (60) navi DhaLe samakita-bhAvanA rasa, amiya sama saMvara taNo, SaTa bhAvanA e kahI ehamAM, karo Adara ati ghaNo, ima bhAvatAM paramArtha-jalanidhi hoya nitya jhakajhola e, ghana-pavana puNya pramANa pragaTe, cidAnaMda killola e. (61). zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 117 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 116 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI prApti pachI e samyaktva TakatuM hoya ane potAnuM kArya karavA samartha banatuM hoya to A bhAvanAonA kAraNe ja bane che. vAraMvAra sevana karavuM tene bhAvanA kahevAya - evuM ApaNe mAnIe chIe. paraMtu zAstrakAra kahe che ke ApaNA AtmAnA pariNAmamAMthI je khase nahi tene bhAvanA kahevAya. A saMsAramAMthI ApaNe khasI na zakIe, pApathI bacI na zakIe topaNa tevA vakhate ApaNe pApathI bhAre na banIe te mATe ApaNe AtmAnA bhAvane TakAvI rAkhavA che. te mATe A cha bhAvanAonuM paribhAvana che. karmanA anubaMdhane toDavA mATe A bhAvanAo khUba ja upayogI che. bhUtakALanI bhUlo naDe nahi, tenA karatAM paNa e bhUlo navI bhUlonI paraMparAne sarje nahi te mATe prayatna karavo che. Aje sahana karavAnI zakti nathI evuM kahIe chIe paNa sahana karavAnI vRtti nathI : evuM kabUla karatA nathI - A mAyA che, ane ene mAyA tarIke svIkAratA nathI e anaMtAnubaMdhInI mAyA che. anaMtAnubaMdhInA kaSAya jo udayamAM Ave to te svasajAtIyano baMdha ja karAvavAnA. e aTakAvavA mATe bhAvanAone lAvavI che. eka vAra sahana karavAnI vRtti Ave to jIvanabhara jalasA che. jo sahana na karyuM ane pratikAra karyo to jiMdagIbhara pratikAra karatA ja rahevAnA. enA badale eka vAra sahana karI lo to bIjI vAra sahana karavAno vakhata nahi Ave. sa, vRtti, vezyA, adhyavasAyamAM zuM pharaka ? vRtti e manano pariNAma che. lezyA amalamAM mUkavAnI taiyArI svarUpa che ane adhyavasAya e vRttine pravRttimAM lAvavAnA pariNAma svarUpa che. vRtti to traNe avasthAmAM rahelI che. pravRttimAM pariNAma pAme te adhyavasAya che. jayAM sudhI pravRttimAM na pariName tyAM sudhI e adhyavasAyane vicAra svarUpa kahevAya che. Aje ghaNA kahe che ke manamAM kharAba vicAra Ave che - tenA kAraNe cIkaNAM karma baMdhAya che. ApaNe emane kahevuM paDe ke mananA vicAro amalamAM na mUko, vacana ane kAyAmAM na lAvo to chAsaTha TakA pApathI bacI javAze. mana bhale game teTaluM kharAba zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 118 hoya topaNa te kharAbI vacanakAyAmAM na Ave tenI takedArI rAkhIe to ghaNAM pApathI bacAya. pachI mAtra manane pahoMcI vaLaze. mananI upekSA karavI, manane pravartAvavuM nahi e ja manane mAravAno upAya che. bhAva Ave, mana thAya pachI ja sArI pravRtti karavI Avo Agraha e kadAgraha che. vastu sArI che to bhAva na Ave topaNa karyA vinA nathI rahevuM. A kriyAo eTalI suMdara che ke te bahumAnabhAvathI karI hoya to te bhAvanuM kAraNa banyA vinA na rahe. A bhAvanAno adhikAra zarUAtamAM batAvavAnA badale agiyAramo batAvyo che tenuM kAraNa e che ke eka vAra guNonI prApti thai hoya to tene TakAvavA mATe puruSArtha karavAnuM bane. guNa hoya ja nahi to zuM TakAvavuM ? guNonI prApti thai hoya ane kiMmata samajAi hoya to e guNo TakAvavA mATe A bhAvanAnI jarUra che. je vastu maLI che te atyaMta kImatI che evuM na samajAya to te TakavAnI nahi. AthI maLelA guNonI mahattA A bhAvanAmAM bhAvavAnI che. ahIM jaNAve che ke 'bhAvIje re samakita jehathI rUaDuM', rUDuM eTale suMdara, zobhAyamAna. jenA kAraNe samyakatva suMdara bane, nirmaLa bane, kSAyikabhAvanuM bane tene bhAvanA kahevAya. A bhAvanAo manane paragaDuM eTale pragaTa karIne bhAvavI che. pragaTa eTale pavitra athavA pragaTa eTale chUpuM nahi. atyAra sudhI ApaNe ApaNuM mana aprazasta bhAvamAM pragaTa karyuM che, sArA kAryamAM mana apragaTa ja hoya ne ? khAtI vakhate svAda Avavo ja joie ane pratikramaNamAM bhAva na Ave to cAle ne ? ApaNe sArA kAryamAM manane kAme lagADatA ja nathI. saMsAranAM kAryo to mana sAthe karIe ja chIe, have mokSasAdhaka anuSThAno jo mana sAthe karavAM hoya to te mATe manane pragaTa karavuM paDaze. manane pragaTa karavA mATe A che bhAvanAo che. temAM sauthI pahelI bhAvanA e che ke samyakatva e vratarUpI vRkSanuM tAjuMsAjuM mULa che. tAjuM eTale lIluMchama, je sukAyuM na hoya, saDI gayeluM na hoya te mULiyuM tAjuM kahevAya. sAjuM eTale je majabUtAithI jamInamAM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 119 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daTAyeluM hoya. samyaktva jo majabUta hoya arthAt deDha hoya ane tAjuM eTale niraticAra hoya to tenA kAraNe vratarUpI vRkSa zivaphaLa mokSarUpI phaLa ke je anukULa che, sarva rIte hitakara che, te ApavA samartha bane che. jo samyakatvanuM mULiyuM sukAi gayuM to vrato mokSa sudhI nahi pahoMcADe. samyagdarzananI prApti svarUpathI, hetuthI ane anubaMdhathI karavI hoya to teno puruSArtha karavo ja paDaze. graMthibheda e samyaktvano hetu che. tattvanI ruci e samyaktvanuM svarUpa che ane bhagavAnanA vacana uparanI zraddhA e samyaktvanuM phaLa che. graMthino bheda karavo hoya to rAgadveSanI tIvra pariNatisvarUpa graMthine oLakhavI paDaze ane tenI tIvratA TALavA mATe rAganAM pAtrothI dUra khasavuM paDaze ane dveSanAM pAtronI najIka rahevuM paDaze. samyagdarzana e bhAvasvarUpa che evuM mAnI kriyAno jeo apalApa kare che teo samyaktvanA svarUpane samajayA ja nathI. kAraNa ke karavAno bhAva e ja bhAva che. jene kriyA karavAnuM mana nathI tenI pAse bhAva ja nathI. bhAva paNa kriyAnA viSayavALo ja hoya che. lakavAgrasta mANasa agnimAMthI bahAra nIkaLavAno bhAva hovA chatAM evI kriyA karI zakato nathI. enI jema kriyA koi vAra na dekhAya e judI vAta. paraMtu kriyA karavAnuM mana na hoya ne bhAva AvI jAya - evuM to koi kALe na bane. kriyAnI arucivALAnuM ahIM kAma nathI, kriyAno adhyavasAya hoya to nistAra thAya, kriyA karavA mAtrathI nikhAra nathI. cothA guNaThANe kriyAno adhyavasAya nathI hoto. kAraNa ke aviratino udaya che. samyaktvanI hAjarImAM kriyAnI tArakatA, upAdeyatA samajAya che. tethI ja samyakatva sAthenI kriyA phaLe che. paraMtu enI sAthe eTaluM yAda rAkhavuM che ke samyakatva vagaranI kriyA niSphaLa jAya che. Aje AvuM kahevA mATe ApaNuM haiyuM taiyAra nathI thatuM. ApaNe kriyAo karIe chIe paNa tenI tArakatAno koi upayoga ja nathI. AcAryabhagavaMte (pa.pU.A.bha.zrI.vi. rAmacandra sU.ma.sA.) eka vAra kahyuM hatuM ke ApaNe je rIte saMsAranI kriyA karIe chIe te rIte dharmanI kriyA karIe ane dharmanI kriyA je rIte karIe te zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 120 rIte saMsAranI kriyA karIe to Aje kevaLajJAna maLI jAya. saMsAranI kriyA keTalA upayogapUrvaka ane vidhi-ekAgratApUrvaka karIe chIe ? lagabhaga aticAra paNa na lAge ne ? e ja rIte dharmakriyA karavI che. ane dharmakriyA jema nIrasapaNe karIe chIe tema saMsArakriyA karavI che. samyatva e AtmAno guNa che, tenA vagaranI kriyA nakAmI che, phaLane apAvatI nathI... AvuM kahenAra-mAnanArano Aje upahAsa karAve che - e mahAmithyAtvanuM liMga che. ahaMdudharmanI avajJA ane susAdhuono upahAsa e mahAmohanAM liMga che. cAritramohanIya e moha che ane mithyAtvamohanIya e to mahAmoha che. Aje loko sAcAno upahAsa kare che enuM kAraNa eka ja che ke temane sAcuM joituM nathI, gamatuM nathI. kadAca mithyAtvanA udaye sAcI vAta gamatI na hoya to paNa tenA prarUpakano upahAsa karavAnI jarUra nathI. dharmAcAryano upahAsa kare eTale nakkI ja che ke dharmano upahAsa karyo ja che. vyakti na game paNa tenI vAta sAcI hoya, bhagavAnanI hoya to te svIkAravAmAM nAnapa kema lAge ? tamane jo viveka na hoya to bolavAnuM baMdha rAkho. pittaLane sonuM mAnIne lAve e mUrakha kahevAya, to khoTAne sAcuM mAnIne grahaNa kare - e DAhyo kyAMthI kahevAya ? jene sAcuM jo ituM nathI, potAno ja kakko sAco karavo hoya tene samyaktva maLe ke Take e vAtamAM mAla nathI. sAcuM samajavAnI bhAvanAmAMthI ja A guNa maLe che, Take che, vadhe che. samyatva e vratarUpI vRkSanuM mULa che. A mULa anukULa hoya arthAt phaLane lAvI ApavA samartha hoya, rasALa hoya - tAjuM hoya to ja vratarUpI vRkSa mokSaphaLa Apaze. AvA anukULa mULa svarUpa samyatva vinAnA jIvo matithI aMdha che. tevAo je kriyA kare te garvathI kare che ke- "ame je karIe chIe te ja sAcuM che." AvA garvapUrvakanI kriyA karavI e khoTo dhaMdho che - ema upAdhyAyajI mahArAjA ahIM jaNAve che. mithyAtvI ke samyaktvInI chApa koinA mAthe marAtI nathI. loko mithyAtvI kahe eTalAmAtrathI mithyAtvI banI nathI jatA ane samyakatvI kahe eTalAmAtrathI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 12 1 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaktva AvI nathI jatuM. samyaktvano bhAva kriyAnA AlaMbana vinA Avato nathI. tethI kriyAnA AlaMbane bhAva keLavavo che. samyaktva cakSunA sthAne che, kriyA paganA sthAne che. dAvAnaLamAMthI bacavA baMnenI jarUra che ne ? AMdhaLo ke pAMgaLo mANasa dAvAnaLamAMthI bacI na zake. jo pAMgaLo AMdhaLAnA khabhe bese ane AMdhaLo pAMgaLAnA kIdhe cAle to baMne dAvAnaLathI bacI zake. A rIte baMnenuM mahattva samajIne kAma karavuM che. samyaktva vinAnI kriyA e jUTho dhaMdho che - eTale ApaNI bhASAmAM hajAmata che. na maLelA guthrone TakAvavA mATe prayatna karavAmAM na Ave to e guNo Take e vAtamAM tathya nathI. AthI ja ahIM samyaktvanI cha bhAvanAo batAvelI che. samyagdarzana e dharmarUpI vRkSanuM mULa che ema jaNAvyA bAda samyaktva e dharmarUpInagaranuM dvAra che. nagaranI rakSA nagaranA dvArathI thAya che. jene potAnA dhanamAlanI kiMmata hoya tene tenI rakSA mATe kahevuM nathI paDatuM. te ja rIte jJAnadarzanacAritrarUpI ratnonI kiMmata jene samajAya te samyaktvarUpI dvAranI rakSA mATe prayatna karyA vinA na rahe. pahelAM vRkSanI upamA ApI. vRkSa to vagaDAmAM paNa maLe che. AthI e upamA atyaMta sthUla che. AthI have dharmane nagaranI upamA ApI che. nagaramAM AvavA mAtrathI nistAra nathI thato. AthI trIjI bhAvanAmAM dharmane moTA prAsAdanI upamA ApI che. nagaramAM paNa ApaNe ApaNA prAsAdamAM pahoMcIe tyAre zAMtino zvAsa lai zakIe. A dharmarUpI prAsAdano pAyo A samyaktva che. moTA prAsAdanA maMDANamAM pAyAnI keTalI kiMmata che - e to ApaNane khabara che ne ? zrI munisuvratasvAmI bhagavAnanA stavanamAM paNa jaNAvyuM che ke- pAyA vinA navi zobhe moTA gharamaMDANa...' A samyaktva dharmano pAyo che. Aje ApaNe moTA bhAge A zraddhAnI ja upekSA karIe chIe. amArAM sAdhusAdhvI paNa pravRtti sudhAravA mATe mahenata kare che, zraddhAne keLavavA nahi. zAstramAM kahyuM che ke - sAdhusAdhvIne pahelAM manamAM pApa Ave pachI kAyAmAM pApa Ave che. kAraNa ke sAdhupaNAmAM kharAba pravRtti karavAnI pharaja koi pADatuM nathI. pahelAM mana zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 122 bagaDe pachI pravRtti bagaDe che. AthI ja to zrI sudharmAsvAmIjIe paNa zrI jaMbusvAmIjIne hitazikSA ApatAM jaNAvyuM hatuM ke- "nAr saddhAr nizrvanto tameva anupAtijJA' je zraddhAthI nIkaLyA cho e zraddhAnuM ja anupAlana karajo. A zraddhA jo TakI jAya to pravRtti bagaDavAnuM to koi kAraNa ja nathI. gRhastha to pApamAM paDyo ja che tethI tenI kAyA bagaDelI hovA chatAM mana bagaDyuM na hoya evuM bane. samakitI je kAMi paNa anucita pravRtti kare che te karmanA yoge ja kare che. vRtti ane pravRttimAM je visaMvAda hoya che : te ja cothA guNaThANAnI vizeSatA che. bAkI sAdhupaNAmAM Avo visaMvAda na hoya. ahIM AvyA pachI je kAMi anucita pravRtti thAya che te zraddhAnI khAmInA kAraNe ja che. jenI zraddhA majabUta hoya te sAdhupaNAmAM A rIte jIvI na zake. mokSamAM javA nIkaLelA khAvApIvAmAM, vAtocIto karavAmAM ane UMghavAmAM ja badho samaya pasAra kare to te kai rIte cAle ? Aje amArI jJAnadarzanacAritranI ArAdhanA A traNamAM ja samAyelI che. mokSamAM javuM che ne ? javA mATe nIkaLyA cho ne ? to have pahoMcavuM che : ATaluM nakkI karavuM che ? sAdhupaNAnI zithilatA zraddhAnI khAmIne AbhArI che. gRhasthanA aticAranI zarUAta kAyAthI thAya, sAdhusAdhvInA aticAranI zarUAta manathI thAya che. Aje AlocanA letI vakhate paNa cAritranI khAmIne varNave paNa badhAnA mULamAM rahelI zraddhAnI khAmIne to svIkAravA paNa taiyAra nathI. kadAca gurvAdika batAve topaNa kahI daie ke zraddhA to mArI majabUta che, zakti-saMyogo zarIra kAma nathI ApatA. A badhI banAvaTa TALyA vagara nahi cAle. enA mATe samyaktvanI pIThikA majabUta karavI ja paDaze. A cabUtaro banAvavAnI vAta nathI, prAsAdanA maMDANa mATenI pIThikAnI vAta che. nidrA ane vikathA TALyA vagara pIThikA majabUta nahi bane. ApaNI rakSA ApaNA gharamAM che. gharano pAyo ja nabaLo hoya to ghara kakaDabhUsa thaine paDavAnuM. samyaktva pAmIne ArAdhaka banavA mATe mahenata karavAnI che. prabhAvanA karavAno adhikAra badhAne nathI. je samartha haze te adhikArI haze to potAno adhikAra bajAvaze. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya // 123 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAe emAM hAtha nAMkhavAnI jarUra nathI. pIThikA majabUta karavI hoya to zAstramAMthI potAnI bhUlo vINI-vINIne kADhavI che. jyotiSazAstra bhaNyA pachI potAnA hAthanI rekhAo bArIkAithI jue ne ? tema zAstra samajyA pachI ApaNI bhUlo oLakhAya, tyAMthI pAchA pharAya to pIThikA majabUta bane. sudevane deva mAnavAnuM saheluM che paNa kudevane deva na mAnavAnuM kAma kaparuM che. sAcuM samajAyA pachI paNa khoTAne choDavAnuM kAma kaparuM che. temAM sattva joie che. suguru pAse javAnuM kAma saheluM che paNa kugurune choDavAnuM kAma kaparuM che. Aje ApaNA jeTalA aticAra ke anAcAra che temAM ApaNI azakti kAraNa nathI, azraddhA kAraNa che. mArA gurumahArAja paNa kahetA hatA ke saMsAra choDavo sahelo che paNa saMsArane oLakhavAnuM kAma kaparuM che. saMsArane oLakhavo te samyaktva. saMsArane choDavo tenuM nAma virati. saMsArane oLakhyA vinA saMsArane choDe tene virati na hoya. saMsAra oLakhyA vinA saMsAra choDavAnuM kAma to duHkha ke ajJAnanA kAraNe paNa thai zake. saMsAra oLakhIne choDe te jJAnagarbhita vairAgyanA dhaNI che. sattva ApaNI pAse che ja, have mAtra saMsAranI oLakhANa karavAnI bAkI che. Aje saMsAra oLakhAyo nathI mATe saMsAra pratye rAga che. saMsAranI oLakhANa thayA pachI saMsAra pratye rAga thAya ja nahi. jyAM sudhI saMsAra pratye rAga paDyo che tyAM sudhI saMsAra oLakhAyo ja nathI - ema samajI levuM. jene saMsAra oLakhAi jAya tene bhUtakALanI bhUla naDe, paNa e navI bhUla na ja kare. AthI ja zAstramAM kahyuM che ke samakitInI pApapravRtti chellI hoya che. pAyo khoTo hoya to tenA para kareluM moTuM maMDANa zobhatuM nathI. tethI ja samyaktvano pAyo majabUta karavA citta sthira karavuM. samyaktvanI bhAvanAmAM traNa bhAvanAnI vAta pUrI karI. trIjI bhAvanAmAM samyaktvane prAsAdanA pAyAnI upamA ApI. have samyaktvane bhaMDAranI upamA Ape che. gharamAM jo tijorI na hoya to ghara ke vagaDo baMne sarakhA ja mAnavA paDe. tethI samyaktvane nidhAnanI upamA ApI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 124 che. nidhAna eTale guNano samudAya evo artha na karatAM samasta guNone rahevAnuM je sthAna che te samyaktva svarUpa che - ema jaNAvyuM che. guNonA samudAyasvarUpa samyaktva nathI, tenA bhaMDAra samAna samyaktva che. jema dhanane sAcavavA mATe tijorInI jarUra che tema guNone sAcavavA mATe samyaktvanI jarUra che. AdhAra ane AdheyamAM jeTalo pharaka che teTalo pharaka samyaktvamAM ane guNomAM che. samyaktva vinA koi paNa guNa Take e vAtamAM mAla nathI. ApaNI pAse jo kImatI vastu hoya to te coralUMTAruM lUMTI na jAya tenA mATe bhaMDAranI jarUra paDe ne ? zAstramAM mohane malimbUca eTale ke coranI upamA ApI che. kAraNa ke AtmAnA guNone corI javAnuM kAma A moha kare che. A mohathI bacAvanAra samyaktvanuM nidhAna che. guNonI rakSA karavI hoya to nirmohadazA ane nirlobhadazA pAmyA vinA chUTako nathI. vastunuM yathArtha jJAna hoya ane vastunI apekSA na hoya to guNonI rakSA majethI thai zake. Aje sAdhusAdhvI mAtra ATaluM yAda rAkhI le to temanuM kAma thai jAya. zrI sthUlabhadramahArAjAe paNa kozyAne kahI dIdhuM hatuM ke 'nirlobhI nirmohIpaNAzuM suNa kozyA ame rahIzuM.' apekSA TALIe to nirlobhadazA Ave ane ajJAna TALavAthI nirmohadazA Ave. bhagavAnanI AjJA mAnavA na detI hoya, temAM pratibaMdha karatI hoya to te A mohadazA ane lobhadazA che. sAdhusAdhvI Aje mAra khAya che te ajJAnanA kAraNe ane apekSAnA kAraNe. spRhA paDI hoya toya sAdhanA veravikhera thai jAya ane jJAna na hoya toya sAdhanA kAma na lAge. tAmalI tApasanI kaThora sAdhanA paNa ajJAnanA kAraNe nakAmI gai. jenA ekalAnA tapa dvArA ATha jaNa mokSe jai zake eTalo tapa karavA chatAM cAritra ke samyaktva paNa pAmI na zake to te sAdhanA nakAmI ja kahevAya ne ? te ja rIte caudapUrvadharo jo potAnI sAdhanA hArI jatA hoya to te spRhAnA kAraNe, bhaktavargAdinI apekSAnA kAraNe. nirmohadazA ke nirlobhadazA hoya to tevA prakAranuM nikAcita puNya na baMdhAya, mAtra guNasthAnakapratyayika baMdha thAya. Aje je puNyabaMdha thAya che te paNa zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya // 125 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohadazAnA kAraNe, sakAmacAritranA kAraNe thAya che. niSkAmabhAvanuM cAritra hoya to bhavAMtaramAM bhogavavA javuM paDe evuM puNya na baMdhAya. anuttaravimAnamAM janArAne paNa jatAMnI sAthe e vicAra Ave ke 'javuM hatuM kyAM ane AvI gayA kyAM ?" vizuddhi jaLavAi nahi ne AyuSya baMdhAyuM tenuM temane du:kha hoya che. tethI niSkAmabhAvanuM cAritra keLavavuM che. ajJAna jAya eTale jJAna Ave ane apekSA jAya eTale cAritra Ave. jJAna ane samyakatva baMne sAthe ja che. vyavahAranI apekSAe jJAna pahelAM, samyakatva pachI ane tyAra bAda cAritra Ave. nizcayanayathI jJAnadarzana-cAritra traNe ekI sAthe hoya che. sa, AdhAra ane Adheya baMne guNasvarUpa che ne ? barAbara. mUDI paNa paiso che ane vyAja paNa paiso che. chatAM mUDI vinA vyAja na Ave - enI jema ahIM samajavuM ke samyakatva vinA bIjA guNo na ja Ave. sArAmAM sAruM cAritra pALanArA paNa eka mumukSunI lAlacamAM badhuM gumAvI bese che. Aje cAritranAM vastro utAravAnuM kAma amArA mumukSu kare che. phakIra jevuM jIvana jIvanArA paNa mumukSunI lAlacamAM zithila banatA gayA. ApaNe taravA mATe AvyA chIe, bIjAne tAravA mATe nathI AvyA to zA mATe bIjAnI paMcAta karavI ? ApaNe ApaNI copaDI-sApaDo lai bhIMta sAme moTuM karI besI javuM. zuM kAma che badhAnI sAthe vAto karavAnuM? dIkSA vakhate je pustaka-sApaDo Apyo che te ApaNA jIvananuM bhAthuM che. ApaNane je kAma soMpyuM nathI temAM mAthuM mAravuM nathI. nahi to ApaNo paga kuMDALAmAM paDyA vinA nahi rahe. moharUpI cora ApaNI pAsethI mULaguNa ke uttaraguNarUpI ratno harI levA ke paDAvI levA mATe tAkIne beThA ja che. tethI samyaktvarUpI nidhAnamAM ApaNA badhA guNo bhaMDArI rAkhavA che. samyakatvanI pAMcamI bhAvanAmAM samyakatvane AdhAra tarIke jaNAvyuM che ane chaThThI bhAvanAmAM tene pAtra tarIke jaNAvyuM che. pahelI cAra karatAM A bhAvanAmAM samyaktvanI sUkSmatAthI vicAraNA che. AdhAra tene kahevAya zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 126 ke jemAM dharmo rahetA hoya. AtmAnA guNo pudgalamAM na rahe. je sva che ane svakIya che te ja ApaNA che. je para ane parakIya che te ApaNA nathI. Aje je sva nathI ke svakIya nathI tene sva ane svakIya mAnIne ApaNe rAgadveSa karIe chIe, pArakAnI vastu para rAga paNa nathI thato ane dveSa paNa thato nathI. A je rAgadveSanI pariNati che tenA yoge ja viSaya ane kaSAya thatA hoya che. A viSayakaSAyanI pariNati TALavI e ja sArabhUta che te jaNAvavA mATe 'zamadamasAra" pada ApyuM che. A duniyAmAM kaSAyane TALavA svarUpa zama ane indriyanuM, AgaLa vadhIne AtmAnuM damana karavA svarUpa dema e ja sArabhUta che ane A be sArabhUta vastuno AdhAra A samyaktva che. nimitto to azubha maLavAnAM ja che. e vakhate te nimitta asara na kare ane zubha nimittanI asara jArI rahe te mATe praNidhAna rAkhyA sivAya bIjo koi upAya nathI. ApaNA rAgadveSanI pariNati TALavA mATe zama ane dama sArabhUta che. indriyonuM damana karavAthI rAganI pariNati zAMta thAya che ane zamanA kAraNe kaSAyanI - dveSanI pariNati zAMta bane che. sa0 zama ane upazama eka ja che ? zama ane upazama baMne eka ja che. chatAM temAM thoDo pharaka che. zamamAM aMtavRttithI zAMta avasthA batAvAya che ane upazamamAM aMtavRtti tathA bAhyavRtti banne avasthAnI zAMti batAvAya che. zrI kalpasUtramAM jaNAvyuM che ke bhagavAna zAMta hatA, prazAMta hatA, upazAMta hatA. saMte, pasaMrta, 3varta A pada vaDe e vastu jaNAvI che. ane TIkAmAM teno artha karatAM jaNAvyuM che ke bhagavAna bAhyavRttithI zAMta hatA, atyaMtaravRttithI prazAMta hatA ane bAhya tathA atyaMtara baMne vRttithI upazAMta hatA. je atyaMtarathI zAMta hoya te bahArathI paNa zAMta hoya ane bahArathI zAMta hoya te paNa aMdarathI zAMta hoya to te zAMtAvasthA sAcI che. AthI be ya avasthA bhegI paNa batAvI ApI. tethI traNe pado vastutaH eka ja arthane jaNAvanArAM che. traNa judA arthane jaNAvavA traNa pada nathI. traNamAMthI eka artha sudhI pahoMcavA mATe traNa pado judAM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 127 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batAvyAM. jema sUtra, artha, tadubhaya ahIM sUtranI upekSA ke arthanI upekSA nathI karavAnI. je tadubhayano arthI hoya te ja pahelAM sUtrano arthI hoya pachI arthano arthI hoya, tema ahIM paNa bAhyathI paNa zAMta thavuM jarUrI che tema ja atyaMtarathI paNa zAMta thavuM jarUrI che - te jaNAvavA mATe traNa pado judAM batAvyAM. bAkI traNe pado ekAryavAcI che. sUtranI upekSA kare te arthano adhikArI nathI. sUtra kaMThastha karavAnuM kAma kaSTasAdhya che tethI sUtra pahelAM bhaNAvAya che. sUtro bhaNyA pachI artha bhaNyA vagara paNa na cAle. A rIte sUtra ane artha bhaNyA pachI sUtra bolatAMnI sAthe artha upasthita thAya e rIte abhyAsa kare te tadubhayano jJAtA bane. Aje sUtra bhaNI gayelA paNa artha karavA mATe rAjI nathI. sUtra bhaNyA pachI te bolavAno adhikAra arthanA jANakArane maLe che. A to pratikramaNanAM sUtro kaMThastha karIne bolavA mAMDe, artha na kare. evAo pratikramaNanuM phaLa kai rIte pAme ? nyAyadarzanakAroe paNa kahyuM che ke artha yudhdha yuvate - arthano bodha karyA pachI prayoga karavo - bolavuM. ApaNe artha jANyA vinA bolavAnuM cAlu rAkhyuM che ne ? A saMsAramAM sArabhUta evI je zAMta ane dAMta avasthA che tenuM kAraNa - AdhAra samyaktva ja che. samakitI AtmA ja viSayanI pariNati TALI zake ane kaSAyanI pariNati TALI zake. indriyanuM damana karavAnuM ane kaSAyane zAMta karavAnuM mana samakitIne ja thavAnuM che. jayAM sudhI mithyAtva paDyuM che tyAM sudhI indriyone kAbUmAM rAkhavAnuM ke kaSAyane zAMta karavAnuM mana thavAnuM ja nathI. AthI ja samyakatvane zamaMdamano AdhAra kahyo che. samyakatvanA lakSaNamAM jaNAvyuM che ke aparAdhI vize paNa cittathI pratikULa na ciMtave. AvA prakAranuM samyakatva hovAthI ja temAM zamadama rahI zake. A samyakatva pRthvInI jema AdhAra che. pRthvIne sAhityanI paribhASAmAM sarvasahA kahevAya che. pRthvInuM game teTaluM damana karavAmAM Ave topaNa te zAMta hoya che. A rIte pRthvImAM je rIte amadama rahelA che tema AtmAmAM amadama samakitanA AdhAre rahelA che. jenI pAse zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 128 samakita nathI te indriyanuM damana ke kaSAyanuM zamana karI na zake. kadAca kare to te banAvaTI hoya, sAcI zAMtadAMta avasthA samyakatva pAmyA pachI ane te paNa sAdhu thayA pachI Ave. indriyone kAbUmAM rAkhavAnuM ane kaSAyane vaza karavAnuM kAma karavuM hoya to sAdhupaNuM laine svAdhyAyamAM manane sthira karavuM paDaze. jeo svAdhyAyanA premI nathI teo amadamane pAmI ja na zake. samakitIne sAdhu thavAnI bhAvanA hoya che te paNa AnA parathI samajI zakAya che. samyaktvanI jarUra zama ane dama mATe ja che. jeo cAritra letA nathI temanuM samyaktva jokhamamAM mukAvAnuM ja. tame cAritra levA taiyAra na thAo ane viSaya-kaSAya naDe che tenI phariyAda karyA karo teno koI artha nathI. te ja rIte sAdhusAdhvI paNa svAdhyAya na kare, mauna na rAkhe ane phariyAda karyA kare teno koi upAya nathI. chaThThI bhAvanAmAM samyakatvane pAtra-bhAjananI upamA ApI che. zama ane dama sArabhUta hovAthI samakitI cAritra grahaNa kare ane cAritra lIdhA pachI A samyaktva ja zruta ane zIlanA rasanuM bhAjana che. zruta eTale jJAna ane zIla eTale AcAra. sAdhupaNAmAM AvyA pachI jo jJAnano ke kriyAno rasa sukAi gayo hoya to te samyaktvanuM pAtra na hovAthI ja sukAi gayo che - ema samajavuM. sAdhupaNAmAM jJAna ane kriyA jema jema karatA jAya tema tema vadhatA jatA hoya, jJAnano rasa vadhato jAya ane kriyAno rasa vadhato jAya to samajavuM ke samyaktvanuM pAtra barAbara che. jo pAtra vyavasthita hoya to rasa DhoLAi javAnuM bIjuM koi kAraNa nathI. tethI sAdhupaNAmAM paNa samyakatva jALavavAmAM Ave to ja jJAna ane kriyA Take tathA vRddhi pAme. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 129 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iNipare saDasaTha bola vicArI, je samakita ArAhe re, rAga-dveSa TAlI mana vAlI, te zama-sukha avagAhe re, jehanuM mana samakitamAM nizcala, koi nahi tasa tole re, zrI naya-vijaya-vibudha-payasevaka vAcaka jaza ima bole re. DhALa bAramI : Sa sthAnaka Thare jihAM samakita te thAnaka, tehanA SaTa-vidha kahIe re, tihAM paheluM thAnaka che - "cetana-lakSaNa Atama." lahIe re, khIra-nIra pare pudgala-mizrita, paNa ehathI che aLago re, anubhava-haMsa-caMcu jo lAge, to navi dIse vaLago re." (62) bIjuM thAnaka - "nitya AtamA" "je anubhUta saMbhAre re, bAlakane stana-pAna-vAsanA pUrava bhava anusAra re." "deva-manuja-narakAdika tehanA, che anitya paryAyo re, dravyathakI" "a-vicalita a-khaMDitanija-guNaAtama-rAyore." (63) trIjuM sthAnaka - "cetana kartA karma taNe che yoge re" kuMbhakAra jima kuMbha taNo, jaga daMDAdika saMyoge re, nizcayathI nija-guNano kartA" "anupacarita-vyavahAre re, dravya-karmano" "nagarAdikano, te upacAra prakAra re." (64) cothuM thAnaka - "cetana bhoktA puNya-pApa-phaLa kero. re vyavahAre" "nizcaya-naya-daSTa bhuje nija-guNa nero re" pAMcamuM thAnaka- "ache parama-padaamala-anaMta-sukhavAsore, Adhi-vyAdhitana-manathI lahIe, tasaabhAve sukhakhAsore. (65) chaThuM thAnaka - "mokSa taNo che saMjama-jJAna upAyo re, jo sahaje lahIe, to saghaLe kAraNa niSphaLa thAyo re, kahe jJAna-naya - "jJAna ja sAcuM, te viNa jUThI kiriyA re, na lahe rUpuM, rUpuM jANI sIpa bhaNI je pharIyA re. (66) kahe kiriyA-naya - "kiriyA viNa je jJAna teha zuM karaze re, jala pesI, kara-pada na halAve, tAru te kima taraze ? re" dUSaNa bhUSaNa che ihAM bahoLAM naya eka ekane vAde re, siddhAMtI te bihu pakha sAthe jJAnavaMta apramAde re. (67) zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 130 bhagavAne jaNAvelA tattva pratyenI rucine samyakRtva kahevAya che. paraMtu temAMthI ApaNane phAve temAM ApaNane ruci thAya che paNa je na phAve temAM ruci nathI thatI. tethI jemAM samyaktva rahe che tene sthAna kahevAya che - evI vyAkhyA karIne chello adhikAra varNavyo che. saMskRtamAM kahIe to sthIyata yatra tat sthAnam - jemAM rahevAya che tene sthAna kahevAya. samyatvanuM astitva 'AtmA che' vagere cha sthAnamAM che. Aje ApaNe je dekhAya che te mAnIe chIe ne ? saMsAra dekhAya che mATe saMsArane mAnIe chIe. ane mokSa dekhAto nathI mATe mokSane nathI mAnatA. tethI ja saMsArano tyAga karI mokSe javA mATe taiyAra thatA nathI. AtmAnuM astitva saMsAranA kAraNe siddha che AgaLa vadhIne mokSanA kAraNe siddha thAya che. kAraNa ke zuddha Atmatattva che - evo nirNaya thAya to ja azuddha Atmatattvane zuddha banAvavAno puruSArtha sArthaka bane. AtmAno saMsAra kevaLa AtmAnA yoge nathI, AtmA ane karmaparamANu : A bannenA grAhyagrAhaka svabhAvanA kAraNe che. ekalA AtmAno paNa saMsAra nathI ane ekalA karmano paNa saMsAra nathI. audayikabhAvano AtmA eTale karmathI yukta AtmA. temAMthI karmanI mAtrA ochI thAya, rasa ocho thAya tyAre kSayopazamabhAva Ave che. Aje ApaNane audayikabhAvanA AtmA pratye jeTalI zraddhA che teTalI kSayopazamabhAvanA AtmA pratye nathI. ApaNane sukhI AtmA che : e game che, paNa jJAnI AtmA che - evuM mAnavAnuM lagabhaga na game ne ? AtmAne jJAnI mAnavAnI taiyArI nathI, sukhI mAnI lIdho che. AthI ja "dharmathI sukha maLe che ne du:kha TaLe che : zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 131 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e zraddhA jeTalI majabUta che eTalI zraddhA dharmathI saMsAra TaLe ane mokSa maLe' - e vacanamAM nathI ne ? - AtmAne pAMca prakAranA zarIra karmanA yoge maLe che. audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa ane kArmaNa. temAMthI taijasakArpaNa zarIra anAdithI jIvanI sAthe lAgeluM che. paNa temAM aMgopAMga nathI hotA. audArika vaikriya zarIra bhavapratyayika hoya. vaikriya ane AhAraka zarIra labdhipratyayika che. kSayopazamabhAvanI labdhi apramattaguNaThANe maLe teno upayoga pramattaguNaThANe thAya. puryAno yoga kSayopazama bhAvamAM vartatA thAya che, paNa puNyano upayoga guNanI khAmInA kAraNe thAya che - eTaluM yAda rAkhavuM. siddhanA AtmAne eke zarIra nathI hotuM. A zarIrathI judA evA AtmasvarUpane je svIkAre tenAmAM ja samyaktva rahI zake. cha sthAno che : (1) AtmA che, (2) AtmA nitya che, (3) AtmA kartA che, (4) AtmA bhoktA che, (5) AtmAno mokSa che ane (6) mokSano upAya che. AmAMthI pahelAM sthAnamAM jaNAvyuM che ke AtmA cetanalakSaNavALo che. sukha e AtmAnuM lakSaNa che - evuM nathI batAvyuM. jJAna e AtmAnuM lakSaNa che - e yAda rAkhavuM. AtmA anaMtasukhano bhoktA che evuM bolavAnA badale AtmA anaMtajJAnI che - ema mAnavAnI jarUra che. jJAnanA kAraNe ja AtmAne bhojvabhAva prApta thAya che. mATe AtmAne bhoktA mAnavA pahelAM jJAtA mAnavo jarUrI che. tethI ja paheluM sthAnaka AtmAne cetana-jJAnasvarUpa mAnavo te che. AtmAne zarIra svarUpa mAnyo che mATe badhI takalIpha che. koi game teTalA kaThora zabda bole topaNa te zarIrane bole che, AtmAne nahi. AtmAne ke AtmAnA jJAnane temAM kazo ja bAdha Avato nathI. zAstramAM kahyuM che ke parISaha ane upasarganA kAraNe AvanArAM du:kho bahu-bahu to AtmAne vaLagelA zarIrane bAdhA karaze, bAkI du:khonI tAkAta nathI ke te ApaNA AtmAne ke AtmasvarUpane koi paNa jAtanI bAdhA pahoMcADI zake. jaDa jaDane bole temAM ApaNe sAmela thavAnI jarUra nathI. AtmAne cetanasvarUpa mAne tene saMsAramAM kyAMya asamAdhi na thAya. jema kAMTAthI kAMTo nIkaLe tema kSayopazamabhAvanI sAdhanAthI AtmA karmanA udaya vinAno banI zake. khIranIranI jema pudgalathI mizrita evo paNa AtmA anubhavarUpa haMsanI cAMcanA prayogathI judo pADIne jovAmAM Ave to karmathI rahita evo dekhAya che. AthI ja nizcayanayanI apekSAe zuddha ja zuddha thAya che. kolasAne koi divasa zuddha na karAya, vastrane zuddha karAya. kAraNa ke vastranuM zuddha svarUpa ApaNe anubhavathI jANeluM che. tevI rIte azuddha paNa vastutaH zuddha hoya to tene zuddha karavAnI prakriyA thAya che. azuddha zuddha thAya che e vyavahAranaya che. zuddha zuddha thAya che - e nizcayanaya che. bhagavAnanI je vAta ApaNane samajAya che tene to ApaNe svIkArI ja laie chIe. je ApaNane na samajAya ke na ruce te mAnavA mATe zraddhAnI jarUra che. A zraddhA kayA viSayanI hovI joie te samajAvavA mATe ahIM chellA cha sthAnano adhikAra jaNAvyo che. AtmAnuM astitva svIkAryA pachI e AtmA nitya che ema mAnavuM jarUrI che. jaina paribhASAno paricaya jene hoya ene e vastu samajAya che ke duniyAmAM koi paNa dravya nitya ja che. badhA ja padArtho dravyathI nitya che ane paryAyathI anitya che. satyAvyAvyAtma san ! A paribhASAne laine dareka vastumAM utpatti, sthiti ane vinAza A traNa dharmo hoya ja che. vastumAM sthitirUpa dharma dravyanI apekSAe che ane paryAyanI apekSAe utpatti ane vinAza rahelA che. ahIM badhA ja padArtho dravyathI nitya hovA chatAM AtmA nitya che AvuM jaNAvavAnuM tAtparya e che ke jema pudgala dravyamAM ApaNe anitya evA paryAyane paNa vyavahArathI anitya dravya mAnIe chIe evuM AtmAnA viSayamAM nathI. kAraNa ke AtmAnA koi paramANu nathI. pugaladravyanA paramANu hoya che. tethI pudgaladravya paramANunI apekSAe nitya che ane skaMdha, deza, pradezarUpa paryAyanI apekSAe anitya che. vastra e kapAsano paryAya hovA chatAM ApaNe tene svataMtra dravya mAnIe chIe, ghaDo e mATIno paryAya hovA chatAM ghaDAne dravya mAnIe chIe. paraMtu zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 133 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajhAya : 132 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A paryAyabhUta banelAM dravyo anitya che. koi paNa pudgalavastumAM tenuM mULabhUta paramANudravya nitya che te apekSAe skaMdha e paNa paramANuno paryAya che. sonuM vyavahAradaSTie dravya che. paraMtu vastutaH te sonAnA paramANuno paryAya che. AvuM AtmA mATe nathI banatuM. kAraNa ke AtmAnA paramANu nathI. Atmadravya skaMdharUpe nitya che : te jaNAvavA mATe AtmA nitya che- ema jaNAvyuM che. A AtmadravyanA paNa saMsArIpaNe manuSyAdi paryAyo che ane zuddha AtmAnI apekSAe jJAnAdi paryAyo che - te ja rIte Atmadravya skaMdharUpe nitya hovA chatAM saMkocavikAsazIla hovAthI saMkoca ane vikAsarUpa anitya paryAyo AtmadravyanA che. AthI samajI zakAya che ke ghaTa, paTa vagere dravyonI jema AtmA anitya nathI. badhAM ja dravyo dravyarUpe nitya hovA chatAM jema ghaTAdi dravyono nAza thAya che tema Atmadravyano paNa nAza thAya che - AvI zaMkA ApaNane na paDe te mATe ahIM bIjA sthAnamAM jaNAvyuM che ke AtmA nitya che. dravyanI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM che ke dravati - tAn tAn payAr dravyam | je utpatti, sthiti ane vinAza svarUpa paryAyane pAme che te dravya che. A dRSTie zAzvatI pratimAo paNa AkArarUpe nitya che. bAkI to temanA paramANuo paNa asaMkhyAta samaye badhA ja badalAi jAya che. kolaso paNa hIro thAya cheteno artha ja e che ke kolasAnA paramANuo hIrAnA rUpAdine pAmyA. AtmAnA pradezo asaMkhyAtA che. chadmastha jIvonA Atmapradezo eka sthAne bhegA thaIne maraNa samaye zarIramAMthI nIkaLe che. jyAre sarvajJone mAtra trIjA bhAga jeTalI avagAhanA saMkocAyA pachI jyAM hoya tyAMthI zarIramAMthI Atmapradezo nIkaLI mokSamAM jAya che. AtmAnA ATha rucakapradezo gAyanA stananA AkAravALA che. teo kAyama mATe sarvathA zuddha che. tenA upara eka paNa karma lAgatuM nathI. jema amuka vastra game teTaluM jIrNa thAya to paNa tenI kinArIno bhAga hAthethI phATe ja nahi, tenA upara kAtara mUkavI ja paDe. tenI jema ahIM paNe samajavuM ke ATha rucakapradezomAM karma lAgavAnI yogyatA ja nathI. pudgala dravyanA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 134 rUpAMtaro thAya che. paraMtu pudgala dravyanI dravyarUpe utpatti ke vinAza na ja thAya. paryAyarUpe ja tenA utpatti-vinAza thAya. game teTalA niSNAta vaijJAnikanI paNa paramANu utpanna karavAnI tAkAta nathI. jeTalAM paNa dravyo che temAM vadhaghaTa thavAnI nathI. jema vyavahAramAM paNa ApaNA paisA jAya te ApaNI pAsethI jAya, bIjAnI pAse to hoya ja ne ? paramANudravyano ghaTAdi paryAyone laine te te padArthone mAnI laie, paraMtu AtmAnA tevA paryAyo dekhAtA nathI to AtmA nitya kai rIte kahevAya - te jaNAvavA AtmAne nitya batAvyo, tene paralokamAM janAro batAvyo, tenA manuSyAdi paryAyo batAvyA. A paralokamAM janAra AtmA zenA AdhAre mAnavo - tenI yuti jaNAvatAM AgaLanI gAthAmAM jaNAve che ke janmatAMnI sAthe bALakane je stanapAnanI vAsanA(saMskAra) thAya che ane tenI tevI pravRtti thatI dekhAya che tenA uparathI ja nakkI che ke AtmA parabhavamAMthI Avyo che. kAraNa ke iSTasAdhanatAnA jJAna vinA koi pravRtti thatI nathI. janmatAMnI sAthe je pravRtti thAya che tenuM kAraNabhUta jJAna A bhavanuM nathI. tethI tevA jJAnanA AdhArarUpe pUrvakAlIna Atmadravya siddha thAya che. tethI paralokamAM janAra ane paralokamAMthI AvanAra Atmadravya nitya che. ghaDAno nAza thayA pachI paNa mATI jema kAyama rahe che tema Atmadravya nitya che. A AtmA nitya che evuM mAnavAnuM kAma zuddha nizcayanaya kare che. jyAre vyavahAranaya to AtmAne anitya paNa mAne. kAraNa ke dravya ane paryAya kathaMcit abhinna hovAthI Atmadravya anitya paNa che ane kathaMcit bhinna hovAthI AtmA nitya paNa che. AtmAnuM nityatva siddha karatAM bIjA sthAnamAM jaNAvyuM che ke - AtmA nitya che, kAraNa ke jeno anubhava karyo hoya tenuM smaraNa kare che. jo AtmA anitya hoya to anubhavakartA ane smaraNakartA baMne judA hovAthI anubhUtanuM smaraNa anitya AtmAne na thAya, nitya AtmAne ja thAya. AvA nitya paNa AtmAnA devamanujAdika paryAyo anitya che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 135 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayAre dravyathI to Atmadravya avicalita akhaMDita ane potAnA guNano rAjA che. AtmAnuM kazuM jatuM nathI, je jAya che e AtmAnuM hotuM nathI. 'AtmA che' ane 'AtmA nitya che tenA pachI trIjA sthAnamAM 'AtmA kartA che" ema jaNAvyuM che. ahIM jo karmanuM kartRtva mAnavuM hoya to te vyavahAranayane AzrayIne che - ema samajavuM. bAkI nizcayathI to AtmA potAnA guNono kartA che. zuddha Atmatattva kyAre paNa karmano kartA banato nathI. AtmA anAdithI zuddha nathI, AkAzajevo nathI. AtmA svarUpathI zuddha hovA chatAM te anAdithI karmanA saMbaMdhanA kAraNe azuddha che. AkAzAdi jaDa che, AtmA cetana che. tethI ja vyavahAranayathI AtmAne karmano kartA manAya che. AtmAnI azuddha avasthA mAnIe to ja tenA zuddhikaraNa mATe prayatna karI zakAya. bArIno kAca ane darpaNano kAca : banne kAca hovA chatAM mAtra darpaNamAM ja pratibiMba paDe che. kAraNa ke pratibiMba jhIlavAnI yogyatA temAM che, bIjA kAcamAM nathI. tevI rIte AtmA ane AkAza banne amUrta hovA chatAM AtmAmAM karma lAgavAnI yogyatA paDI che mATe AtmA para karma lAge che, AkAza para nathI lAgatAM. e ja rIte AtmAnA ATha rucaka pradezomAM evI yogyatA nathI mATe te Atmapradeza hovA chatAM tenA upara karma lAgatAM nathI. AtmA pahelAM zuddha hato pachI azuddha banyo che - evuM nathI. AtmA zuddha hovA chatAM tenI upara karmano yoga thayelo che te paNa grAhakasvabhAvane laine che. ane A rIte karmanA yoge azuddha svarUpa prApta karavAnuM kAma anAdithI cAlu che, zuddha bhAva tirohita thayelo che. tene pragaTa karavAno che. jema sonuM ane mATIne koI paNa bheguM karavA nathI jatuM, chatAM teno svabhAvathI saMyoga thayelo che. tema ahIM paNa AtmA ane karmano saMyoga paNa parasparanA grAhyagrAhakasvabhAvanA kAraNe anAdithI che. jema rAMdheluM anAja vAvavA chatAM UgatuM nathI tema siddhanA AtmAoe karmanuM bIja bALI nAMkhyuM hovAthI temane karmano saMbaMdha nathI thato. siddhaparamAtmA lokanA agrabhAga upara icchAthI nathI gayA, svabhAvanA kAraNe ja gayA che. tyAM paNa anaMtA sUkSmajIvo sAthe rahyA che. tyAM temane azuddhanI sAthe rahevAnuM duHkha nathI. kAraNa ke icchAthI tyAM nathI gayA. ahIM terame guNaThANe paNa eka lAkha pUrva sudhI tIrthakara bhagavaMto rahe che te tIrthaMkarapaNAnI Rddhi bhogavavA mATe ke loko upara upakAra karavA nathI rahetA. mAtra tIrthaMkara nAmakarma tathA AyuSyakarmanA yoge rahe che. siddhanA AtmAo ja nahi, ahIM rahelA chaThThAsAtamAM guNaThANAvALA paNa icchA vagaranA hoya che. icchA hovA chatAM icchAne AdhIna nathI thatA - A ja emano sAmya bhAva che. tethI bauddhadarzanamAM gautamabuddhanA sAmyane vakhANyuM tyAre pU. upAdhyAyajI mahArAje kahyuM hatuM ke- 'tamArA sarvajJanuM sAmya amAre tyAM kamI AtmAne chaTTasAtame hoya che. ApaNe tyAM dareka vastunA javAba che. paraMtu takalIpha e che ke javAba ApaNe mAnavA nathI. siddhanA AtmAo lokAgra upara addhara laTake che mATe te avasthAmAM AnaMda nathI - evuM mAnavAnuM paNa moha zIkhave che. saMsAranI bhayaMkaratA jaNAi nathI ane khAvApIvApharavAmAM sukha mAnyuM che mATe mokSanuM svarUpa aniSTa lAge che. jo eka vAra saMsAra najara sAme Ave to siddhanuM svAbhAvika svarUpa gamyA vinA na rahe. ApaNI vAta e che ke AtmA kartA che : A sthAnamAM dravyArthikanayathI-nizcayanayathI AtmA potAnA guNono kartA che. vyavahAranayamAM paNa anupacarita(upacAra vagaranA) vyavahArane AzrayIne AtmAne karmano kartA kahevAya che. jayAre upacarita vyavahArane AzrayIne AtmA ghaTAdi padArthono kartA kahevAya che. vastunuM mULabhUta svarUpa mAnavuM - svIkAravuM tene nizcaya kahevAya che ane vastunuM jevuM svarUpa na hovA chatAM tevuM mAnavuM-kahevuM tene vyavahAra kahevAya. kANA ghaDAne ke khAlI ghaDAne ghaDo vyavahAra kahe, pANIthI bharelA ghaDAne ghaDo kahevAnuM kAma nizcaya kare che. sa0 vyavahAra nizcayanuM sAdhana kai rIte bane ? nizcayanuM ane vyavahAranuM svarUpa samajayA pachI azuddhamAMthI zuddha sudhI pahoMcavA mahenata karavI e sAdhanatA. dIkSA levA jevI mAnavI e vyavahArasamakita che ane dIkSA levI che - e nizcayasamakita che. vyavahAra zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 137 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 136 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo zuddha vyavahAra hoya to nizcayanuM kAraNa bane che. A badhuM tame bhaNyA nathI mATe takalIpha che. bAkI badhI ja vastunA javAba A zAsanamAM che. svabhAvavAda e paNa eka javAba che. niJI: narta tuM, samauftathananna: vizvam ?, svabhAvAttavyavasthitaH II agni uSNa che, jaLa ThaMDuM che tema ja anila-vAyu samasparzavALo che - AvuM vizva koNe racyuM ? = vizvanI AvI vyavasthA svabhAvathI che. jenuM kAraNa nathI te svabhAvathI raheluM che - ema samajavuM. AtmA nizcayathI nijaguNano kartA che eno artha paNa tyAM AvirbhAva karavA svarUpa kastRtva che, racavArUpa kartutva nathI - eTaluM yAda rAkhavuM. AtmAnA jJAnAdi guNo che. caitanya ane jJAna banne eka nathI. caitanya upayogasvarUpa che, jJAna upayogavizeSa che : ATalo pharaka che. sa0 caitanya e prakAza che. prakAza to pugalasvarUpa che. caitanya prakAzajevuM che ema kahevAnuM. caitanya to AtmAno svabhAva che. prakAzanI upamAM jJAnane ApI che. prakAzanA kAraNe vastu jaNAya tema upayogathI vastu jaNAya che. tethI ja ziva prANaH kahyuM che. A samAsa parathI ja khabara paDe ke prakAzanI upamA cihna che. jema puruSa 4 vyA: ahIM puruSane vAghanI upamA ApI che tema ahIM samajavuM. AtmA cinmaya che. ahIM mAtra pratyaya vyApti arthamAM che. cita-upayogathI vyApta AtmA che. cha sthAnamAMthI AtmA karmano kartA che e trIjuM sthAna che ane AtmA karmano bhoktA che e cothuM sthAna che. A vAta vyavahAranayathI che. nizcayanayathI AtmA potAnA guNono ja kattAM che ane guNono ja bhoktA che. kartRtva upAdAna kAraNa svarUpa hoya che. AtmA karmanuM upAdAna kAraNa nathI, svaguNanuM upAdAnakAraNa che. karmanuM upAdAnakAraNa to karmayukta AtmA che. tethI karmanA yoge karma baMdhAya che - ema samajavuM. ApaNA AtmAnA jJAnAdiguNo ApaNI pAse hovA chatAM tenA mATe mahenata nathI. ajJAnanuM AvaraNa khase to jJAna pragaTe evuM che. Ama chatAM ApaNe karmanA yoge maLanAra sukhadu:khAdi mATe prayatna karIe chIe, jJAna mATe nahi. A paNa eka ajJAnadazA che. jo ajJAnanuM AvaraNa khase to jJAnaguNa kSaNavAramAM pragaTe evuM che. zuddha nizcayanaya AtmAne zuddha mAne che, jyAre azuddha nizcayanaya AtmA uparanA AvaraNane mAne che. nizcayanaya vyavahArane mAnato ja nathI evuM nathI. e vyavahArane gauNarUpe svIkAre che. jo nizcaya vyavahArane na mAne to te naya nathI, nayAbhAsa che. koi paNa naya nayAMtarano pratikSepa kare to te durnaya banI jAya che. AtmAmAM kevaLajJAna pragaTa thayA pachI kevaLajJAnanI sAdhaka sAmagrI hovA chatAM pharI kevaLajJAnarUpa kArya na thAya. kAraNa ke kAryanI niSpatti ja kAryAtaranI utpatti pratye pratibaMdhaka che. mATImAMthI ghaDo thayA pachI e ghaDo ja te mATImAMthI bIjo ghaDo thavAmAM pratibaMdhaka che. AtmA upara lAgelAM karmanAM AvaraNo khaseDavAmAM Ave to badhuM ja pragaTa che. karma paNe AtmAne lAge che, AkAzane nahi. tenuM kAraNa paNa e che ke AtmAmAM grAhaka svabhAva che. AkAzamAM nahi. sonuM mATI sAthe ja bhaLe che ane pANImAM nahi, emAM ya svabhAva kAma kare che ne ? A AtmA anAdikALathI aneka prakAranA karmanA vipAke dareka prakAranA pugalanI sAthe saMbaMdha karato ja Avyo che. A duniyAmAM eke vastu evI nahi hoya ke je ApaNe joi nahi hoya, sUMghI nahi hoya, cAkhI nahi hoya, sparzI nahi hoya ke sAMbhaLI nahi hoya. Ama chatAM enI icchA thatI hoya to temAM kutUhalavRtti ja kAma kare che. A kutUhalavRtti TALavI hoya to manane samajAvI devAnuM ke atyAra sudhImAM anaMtIvAra A badhuM bhogavyuM che ane kevaLajJAna thayA pachI badhuM dekhAvAnuM ja che. AvuM vicArIne svasvabhAvamAM sthita rahe tevA munio sthiradhI kahevAya che. jene kutUhalavRtti na hoya tene AtmAnuM sukha anubhavavA maLe. viSayono saMparka thAya tyAre paNa kutUhalavRtti na hoya to viSayajanya sukha na anubhavAya, AtmAnuM ja sukha anubhavAya. A viSayasukho tRpti zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 139 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajhAya : 138 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke saMtoSanuM kAraNa ja nathI. kutUhalavRttino nAza ja saMtoSanuM kAraNa che. kutUhalavRtti viSayasukha mANavA mATe prere che. pRthvIcaMdraguNasAgaranI sajajhAyamAM paNa kahyuM che ke "bhavobhava bhamatAM jIvaDe jeha ArogyAM dhAna mere lAla, te savi ekaThAM je kare to thAye girivaramAna.' atyAra sudhI jeTaluM dhAnya ArogyuM che te badhuM bheguM karIe to meru parvata jeTalo Dhagalo thAya ane je pANI vAparyuM che te svayaMbhUramaNa samudrane Takkara mAre evuM che. A viSayasukhonA saMskAra bhUMsIne AjJAnA saMskAra pADavA che, jJAnanA saMskAra pADavA che. sukhamAM upayoga rAkhavAnA kAraNe jJAnamAM upayoga raheto nathI. Aje sAdhubhagavaMtone paNa gurumahArAjano Thapako na bhulAya, paNa gAthA bhUlI javAya ! peluM svAdhyAya na karavA chatAM yAda rahe che ne ahIM svAdhyAya karavA chatAM bhUlI javAya che tenuM kAraNa eka ja che ke upayoga tyAM che, ahIM nathI. je du:kha ApaNane naDatuM nathI tenI pAchaLa rAtadivasa mahenata cAlu che ane je ajJAna rAtadivasa naDe che te kADhavAno vicAra ja nathI. eka roga thayA pachI davAno mAro evo calAve ke tatkSaNa roga gaye ja chUTako ! du:kha game teTaluM hoya, kSapakazreNI aTakavAnI nathI. duHkha upara dveSa eTalo badho che ke samajavA chatAM A badhuM sUjhatuM nathI. kSapakazreNIne aTakAvavAnuM kAma mohanIyakarma kare che, vedanIyakarma nahi : chatAM puruSArtha vedanIyakarma mATe che ne ? AtmA karmano kartA-bhoktA vyavahArathI che. guNano kartA-bhoktA azuddha nizcayathI che ane zuddha nizcayanayathI to guNano kartA nathI, guNasaMpanna che; guNano bhoktA nathI, guNamAM ramaNatA karanAro che. AthI ja kahyuM che ke nijaguNasthiratA caraNa te kahIe... nijaguNanI sthiratA zuddha nizcayanayathI che. samyaktvanA saDasaTha bolamAMthI cha sthAno sauthI chelle batAvyAM che. tenuM kAraNa e che ke A cha sthAna jo na hoya to bAkInA ekasaTha bolanuM astitva ja ghaTatuM nathI. Atmatattva ane mokSatattvanuM vAstavika svarUpa svIkAre tenuM ja samyakatva jhaLahaLatuM hoya che. pudgalanI sAthe saMbaMdha AtmA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 140 kare che ane e saMbaMdha toDavAnuM kAma paNa AtmA ja kare che. atyAra sudhI ApaNe pugalanI sAthe saMbaMdha karavAmAM ja AkhI jiMdagI pasAra karI che. je joyuM che, anekavAra bhogavyuM che ene ja jovA-bhogavavA mATeno prayatna cAlu che. je jovAnuM bAkI che tenA mATe koi prayatna nathI ne? viSayanA saMbaMdhathI je sukha thAya che te to atyaMta alpakAlIna che, viSayano saMbaMdha karyA vagara je sukha anubhavAya te dIrghakAlIna che. jema ke khAvAnuM sukha dasa miniTanuM che ane have peTa bharAi gayA pachI 'jo ituM nathI' - A sukha to cAra-cha kalAka sudhI cAle che ne ? A saMsAramAM je nidrAnuM sukha loko anubhave che te viSayanA saMbaMdhanA kAraNe nathI, viSayanA saMbaMdhanA abhAvanA kAraNe che. A ja vastune jaNAvatAM sAMkhyadarzanakAroe kahyuM che ke 'mAvapratyathAnavenA nidrA | - abhAvanA pratyAyanA AlaMbanavALI nidrA che. nidrAmAM koi bhAva pratyayanuM AlaMbana ja nathI. koi bhAvabhUta viSayanuM jJAna nidrAmAM AlaMbanabhUta nathI banatuM. thoDI buddhithI vicAra karIe to khyAla Ave ke viSayanA kAraNe maLanAruM sukha kSaNika che, jyAre pariNAmanA kAraNe maLanAruM sukha cirasthAyI che. ApaNe vicArIe to lAge ke pAMca miniTanA sukha mATe pAMca kalAkanuM sukha gumAvIe chIe. pAMca miniTa mATe je sukha thAya che te paNa viSayanuM nathI, viSayanI icchAnuM che. pAMca miniTamAM paNa miSTAnna-pharasANa maLe to sukha thAya, kariyAtuM maLe to nahi. tethI nakkI che ke mAtra viSayano bhogavaTo sukhanuM kAraNa nathI, icchita viSayano bhogavaTo sukhanuM kAraNa che. tethI aMte icchA hoya to ja pAMca miniTanuM paNa sukha maLe che ane khAdhA pachI miSTAnnanI paNa icchA marI jAya che mATe sukha anubhavAya che. tethI nakkI che ke viSayanA bhogavaTAmAM sukha nathI ja. viSayanA bhogavaTA bAda jema icchA na hovAthI bhogavaTAnA abhAvamAM paNa sukha anubhavAya che ne ? e ja rIte kAyama mATe icchA vinAnI avasthAmAM ja AtmAnuM sukha che. A AtmAnA sukhane anubhavavA chatAM ApaNe mAnatA nathI. ethI ja e manAvavA mATe chelle cha sthAnakane samajAvavAno zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 141 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayatna karyo che. jo viSayanA kAraNe ja sukha maLatuM hota to tame Akho divasa khAtA beThA hota, TI.vI. jotAM beThA hota ane nidrA paNa na leta. viSayanA AlaMbana vinAnuM sukha A saMsAramAM paNa rAtadivasa anubhavIe chIe chatAM mAnatA nathI tenuM kAraNa eka ja che ke viSayanuM sukha joie che. koi ema kahetuM hoya ke - 'AtmAnuM sukha anubhavAtuM nathI' - to e taddana khoTI vAta che e samajAvavA mATe A daSTAMta che, mATe eno upayoga eTalApUrato ja karavo che. bAkI nidrAnuM sukha paNa nathI joituM. sa0 viSaya joine lalacAie chIe ne ? viSaya joine lalacAo cho evuM nathI, lAlacanA kAraNe lalacAo cho - eTaluM yAda rAkhavuM. jo lAlaca na hoya to game tevA viSaya paNa lalacAve nahi. tame lAlaca choDavA mAMDo. vastunA kAraNe lalacAtA hota to peTa bharAyA pachI paNa lalacAta. tethI nakkI che ke vastunA kAraNe nahi, lAlaca paDI che mATe lalacAie chIe. trIjA sthAnakamAM joyuM ke AtmA karmano kartA che, paNa te manavacanakAyAnA yogonA kAraNe che; jevI rIte kuMbhAra daMDanA saMyoge ghaDo banAve che te rIte. A rIte kartRtva mAnavAnA kAraNe AtmAnuM karmanuM kartRtva TALavAno upAya paNa samajAya che ke manavacanakAyAnA yogono nirodha karIe to karmakartRtva TaLI jAya. kAyayoga anAdikALathI che, pachI vacana ke manayoga maLe che, chatAM mananuM grahaNa pahelAM karyuM che te nAzanI apekSAe karyuM che. mana mare pachI ja vacana ane kAyA mare che, mATe manane pahelAM jaNAvyuM. eka vAra mana marI jAya, pariNAma paDI jAya pachI karmabaMdha aTakI jaze. sAtamA guNasthAnake kaSAya hovA chatAM guNasthAnaka pratyayika baMdha hoya evuM paNa bane. kAraNa ke kaSAyanA udayamAM paNa kaSAyane AdhIna na bane tethI kaSAyapratyayikabaMdha na kahevAya. vItarAga paramAtmA jema maraNAMtakaSTa veThe tema sAtamA guNaThANAvALA paNa kaSAyanI hAjarImAM kaSAyane AdhIna thayA vinA samabhAve maraNAMta kaSTa veThe che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 142 A cha sthAnanuM varNana Ama joie to zarUAtamAM karavuM joie. paraMtu zarUAtamAM A badhI dArzanika paribhASAne samajavAnuM kAma agharuM paDe tethI sAmAnyathI ekasaTha bolanuM nirUpaNa karIne pachI cha sthAnanuM varNana karyuM che. sAmAnyathI ekasaTha bola samajAyA hoya to cha sthAnanuM svarUpa samajavAnuM kAma saheluM thai paDe. cothA sthAnamAM AtmAne karmano bhoktA tarIke jaNAvyo che. Aje ApaNe karmanA kartA hovA sAthe karmanA bhoktA hovAthI ja saMsAramAM rakhaDIe chIe. puNya-pApanA yoge ApaNo saMsAra che. Ama chatAM ApaNe puNyanuM phaLa bhogavavA mATe ane pApanuM phaLa TALavA mATe ApaNI jiMdagI pUrI karI che, AtmAnA jJAnAdi guNone pragaTa karavAno ke bhogavavAno koi vicAra ja nathI. Aje ApaNe jo karmanA bhoktA hoie to karmanA yoge chIe tethI karma ja karmane bhogave che - eTaluM yAda rAkhavuM. AtmAmAM karma bhaLI gayA che tethI karmanuM bhotRtva AtmAmAM AvyuM che bAkI e asalamAM karmanuM ja bhoktatva che. jo AtmAne karmano yoga na hoya to AtmAmAM karmanuM bhoktRtva ghaTe ja nahi. AhAra vagereno bhoga paNa zarIra kare che, indriyo kare che. zarIrarahita AtmAne viSayano bhogavaTo ja nathI. tethI puNya ane pApanI sAthe mAre koi levAdevA nathI - ATaluM jo mAnIe to ApaNo mokSamArga khullo thAya. jyAM sudhI AtmA potAnI jAtane puchyuM-pApano bhoktA ja mAnyA kare che tyAM sudhI mokSa tarapha najara nahi jAya. vyavahArathI e vastu svIkAravI che ane tethI ja te puNyapApanA yogane TALavA mATe nizcayano Azraya levo jarUrI che. skUlamAM bhaNatAM eka vArtA sAMbhaLI hatI... eka bahena zrImaMta gharamAM paraNI hovAthI piyaramAM tenuM ghaNuM mAna hatuM. vacce thoDA divasa bahenanI sthiti ghasAi to tenA bhAie tene bolAvavAnuM baMdha karyuM. pharI pAchI sthiti pUrvavat thai tyAre pharI bhAie jamavA bolAvI. bahena AvI ane jamavA beThI te vakhate zarIranA eka eka alaMkAra kADhIne tenI AgaLa miSTAnna vagere dharavA lAgI. bhAie kahyuM ke- 'A zuM kare che ? alaMkAra bhojana karatA haze ?' tyAre zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 143 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahene kahyuM ke- "A bhojanasamAraMbha alaMkArano che, bahenano nahi ! bahena to pahelAM paNa hatI, paNa tyAre alaMkAra na hovAthI tene bhojananuM AmaMtraNa na hatuM...' e ja rIte ahIM paNa samajavuM ke pudgala pudgalane bhogave che. ApaNe AtmAne karmano bhoktA mAnIe to karmanA yoge ApaNo saMsAra che e samajAya ane te katva ke bhostRtva AtmAnuM potAnuM nathI, karmanA yoge che evuM samajAya to cothA sthAnamAMthI pAMcamA sthAnamAM jai zakIe. Aje ApaNe AtmAne kartA paNa mAnIe chIe ane bhoktA paNa mAnIe chIe, paraMtu e kanRtva ke bhostRtvanI mAnyatA samyakatvanA gharanI nathI. kAraNa ke ApaNe puNyanuM kartRtva-bhostRtva mAnIne te meLavavA mATe prayatna zarU karyo, cAlu rAkhyo. jayAre pApanuM kastRtva-bhoknatva mAnIne tyAMthI chUTavAno koi vicAra ja nathI ne ? AthI ja pAMcamA sthAna sudhI pahoMcavA mATe vyavahAranuM kartRtva-bhostRtva mAnavAnA badale nizcayanuM kartRtva-bhAtRtva mAnavuM jarUrI che. A sukhadu:kha AtmAnAM nathI, jJAnAdi guNo AtmAnA che. AtmA o jJAnAdi guNono kartA che ane bhoktA che - evuM mAne to mokSa mAnavAmAM koI takalIpha nathI. AtmA A saMsAramAM puNya pApano bhoktA che. puNyapApa sAdhupaNAmAM paNa bhogavAya mAtra gRhasthapaNAmAM nahi. tethI vedanIyane bhogavavA mahenata karavAne badale mohanIyane TALavA prayatna karI levo che. sAdhubhagavaMto puNya bhogavatA nathI tethI temane pApa paNa bhogavavuM paDatuM nathI. gRhasthapaNAmAM puNya bhogavavuM che mATe sAthe pApa bhogavavuM paDe che. sAdhubhagavaMto sukha bhogavatA nathI mATe temane du:kha du:kha nathI lAgatuM. tamAre sukha bhogavavuM che mATe ja to du:kha du:kharUpa lAge che. tame dhananI sAdhanA mATe cha-ATha kalAka mahenata karo cho. ame jJAnanI sAdhanA mATe mahenata karIe chIe. chevaTe sAdhanAnuM kaSTa to banne ThekANe che, paraMtu siddhimAM keTaluM badhuM aMtara che ? jJAna kSayopazamabhAvathI, kSAyikabhAvathI sAdhya che ane dhana audayika bhAvathI sAdhya che. dhana puNyathI maLe che, jJAna nirjarAthI maLe che. gRhasthapaNAmAM puNya je bhogavAya che zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 144 te pApanA udayamAM ja bhaLe che. jyAre sAdhupaNAmAM je puNya nikAcita hoya te bhogavavuM paDe to te pApa sAthe nathI bhogavAtuM. sAdhupaNAmAM to puNya nikAcita hoya to ja bhogavAya, bhagavAna paNa samavasaraNamAM birAjamAna thayA kevaLajJAna pachI. bAkI bAra varasa sudhI to bhUmi upara paNa beThA nathI. tema sAdhubhagavaMto sAdhanAkALamAM puNya nuM bhogave. jJAnAdi guNo ApaNA che mATe tenA ja kabhoktA banavuM che. jJAnano AnaMda e ja AnaMda che ane aviratinuM du:kha e ja du:kha che. sAdhubhagavaMtane ajJAna ane avirati na hovAthI teo jJAnanuM ane viratinuM sukha anubhave che. sAdhupaNAmAM puNyapApanuM phaLa maLavA chatAM jJAnanA AnaMdanA kAraNe na to sukha sukha lAge che ane na to du:kha du:kha lAge che. A ja kAraNathI ahIM jaNAvyuM che ke viSayanA bhogavaTA vacce paNa tenAthI nyAro evo AtmA potAnA guNone bhogave che. chellI ghaDIe badhAthI nyArA thavuM enA badale zarUAtathI ja A badhuM choDatA thavuM che. rAga choDavAnuM kAma kaparuM nathI, saMkalpa karIe to saheluM che. A saMsAra anaMtadu:khamaya che ema jJAnIoe kahyuM che chatAM ApaNe saMsAramAM sukha bhogavavA mATe mahenata karIe chIe. zAstrakAro kahe che ke zAtA ane azAtA A beya prakRtio parAvartemAna che. zAtAne satata bhogavavAnI icchA hoya chatAM aMtarmuhUrte azAtAno udaya thAya ja che. anuttaravimAnavAsI devone paNa zAtAnA udayanI vacce aMtarmuhUrto aMtarmuhUrte azAtA bhogavAya che ane narakanA jIvone ezAtAnI vacce aMtarmuhUrte aMtarmuhUrte zAtA bhogavAya ja che, mAtra te aMtarmuhUrta nAnuM hovAthI ane rasa maMda hovAthI zAtA vartAtI nathI. cAra sthAnamAM AtmAnuM astitva, nitya avasthAna ane karmanA yoge azuddha svarUpa jANyA pachI have e azuddhithI rahita kevI rIte thavAya - evI jijJAsA svAbhAvika jAge ja. zuddha Atmatattva ane azuddha Atmatattva : A beno svIkAra kare teo ja mokSanA svarUpane svIkArI zake. anyadarzanakAro ekAMte AtmAne zuddha mAnI beThA che tethI takalIpha che. teo bole kharA ke zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 145 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'AtmA AtmAmAM rame che.' paraMtu e be AtmAmAM pharaka batAvI nathI zakatA. 'AtmA AtmAmAM' bolatI vakhate eka AtmA kartA ane bIjo = adhikaraNa che : A vastu svIkAravI to paDe ne ? kartA ane adhikaraNa banne eka na hoya ne ? e vastunA nirAkaraNamAM ApaNe to kahI zakIe ke- azuddha AtmA Adheya che ane zuddha AtmA adhikaraNa che. kAraNa ke ApaNe zuddha ane azuddha AtmAno bheda svIkArIe chIe. jyAre jeo AtmAne ekAMte zuddha mAne teo 'AtmA AtmAmAM rame che' evuM bolI na zake. tema ja 'paramAtmAnA zaraNe javuM' - AvuM paNa na bolI zake. kAraNa ke vizeSaNanA kAraNe vizeSyanI avasthAmAM pharaka paDavAno ja. ApaNe paNa dravyarUpe vastune eka mAnavA chatAM vizeSaNanA kAraNe e dravyabhUta vizeSyanI paryAyarUpa avasthAmAM pharaka mAnIe ja chIe. raktavastravALo devadatta ane zuddha(vastrarahita) devadatta A bannemAM pharaka nathI : emAM koi bheda nathI. paraMtu sAthe vasrayukta ane vastrarahita A be avasthAmAM bheda to sutarAM paDe che. ekAMtadarzanakArone Dagale ne pagale takalIpha paDavAnI. jyAre anekAMtavAdane svIkAranArane koi ja jAtanI takalIpha nathI, dareka padArtha spaSTapaNe pratIta thAya che. A badhuM samajavA mATe bhaNavAnI jarUra che, STi sApha karavAnI jarUra che. amArA paMDitajI amane kahetA hatA ke ame tamane bhaNAvavA mATe nahi tamArI dRSTi sApha karavA mahenata karIe chIe. DaoNkTara paNa motIyo dUra kare eTale dRSTi sApha kare che, AMkho nathI ApatA. zAstramAM paNa kahyuM che ke netramugmAnita yena gurubhagavaMta ApaNI AMkha ughADavAnuM kAma kare che. je graMtho ApaNe bhaNyA na hoie te paNa bhaNAvavAnuM sAmarthya A dRSTi sApha thavAnA kAraNe maLe che. eka vAra jJAnamAM AnaMda Ave to sAdhupaNAmAM AnaMda Ave. Aje bhaNavAmAM kaSTa paDe che mATe jJAnano AnaMda anubhavAto nathI. bhaNavAmAM kaSTa paDe che - enuM du:kha dharavAne badale bhaNavA maLyuM - e ja AnaMdano viSaya che, ema mAnavAnI jarUra che. jJAna jema jema maLatuM jAya tema tema vidvattA AvatI jAya. vik dhAtu jJAnArthaka hovA chatAM temAM zrI samatinA saDasaTha bolanI sajjhAya = 146 - vizeSatA che. badhA pAsAthI jANavuM te vidvattA che ane ekAda pAsAthI jANavuM te jJAna. eTalA mATe jJAtatattva karatAM viditatattva caDhiyAto che. ApaNI vAta eTalI che ke AtmAnuM azuddha svarUpa mAne tene A azuddha svarUpa TALavuM kai rIte te jANavAnuM mana thAya ja. jo AtmA karmano kartA ane bhoktA che to A rIte karma karavAnuM ane bhogavavAnuM kAma kAyama mATe karavuM paDe - AnAthI chUTavAno koi ja upAya nathI ? AvI AzaMkA paDe tethI pAMcamA sthAnamAM jaNAve che ke AtmAno mokSa thAya che ke jyAM amala ane anaMta evA sukhano vAsa kAyama mATe che. cha A saMsAramAM ApaNe rakhaDI na paDIe te mATe zAstrakAra paramarSioe zAstronI racanA karI che. A saMsAramAM mokSano mArga vidyamAna hovA chatAM jIvo A saMsAramAM ribAi rahyA che te jANIne bhagavAne mokSanI ane mokSanA upAyonI vAto jaNAvavAnuM kAma karyuM. temAMthI potapotAne phAvatI vAta pakaDIne keTalAka lokoe potapotAnAM darzano pravartAvyAM. tenA kAraNe cha darzano AvirbhUta thayAM. sukha paNa maLe ane dharma paNa thAya - evA prakArano mArga zodhavAnI vRttimAMthI moTAbhAge A darzano sarjAyAM che. temAMthI nAstikadarzana to 'khAvApIvAthI mokSa maLe che' evuM mAne che. AthI hemacaMdrasUri mahArAje kahyuM hatuM ke - viti... jenI buddhi eTalI alpa che ke AtmA, paraloka, mokSa vagere tattvonA viSayamAM paNa tenI mati mUMjhAya che, tethI tenI saMmati che ke nahi teno vicAra karavAnI jarUra nathI ane sAMkhyadarzanakAro ke bauddhadarzanakAroe syAdvAdano svIkAra kai rIte karyo che, te to jaNAvI dIdhuM che mATe syAdvAdano ja jaya thAya che. dareka ekAMtadarzanane paNa syAdvAdano Azraya lIdhA vinA cAlavAnuM nathI. tethI ja anyadarzananI prarUpaNA asat hovA chatAM temAM jeTalo aMza sAco hoya tene jainadarzanamAM samAvIe chIe. jye darzana jainadarzanamAM samAvavAnAM kharAM paNa tene svIkAravAnAM nahi. SaDdarzana jina aMga bhaNIje'... ahIM paNa cha darzanone aMganA sthAne gaNyAM che, zarIra tarIke nathI mAnyAM. zarIramAM zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 147 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranuM aMga samAya. paNa aMgamAM zarIra na samAya. aMga to chUTuM paNa paDI jAya. A rIte nizcayathI te te darzananA aMzane syAdvAdamAM samAvIzuM. paraMtu vyavahArathI to te darzanone mithyAdarzana kahIzuM. sa0 nizcaya, vyavahAramAM zuM bheda ? - je vastu kAmanI hoya tene ja vastu mAne te nizcaya ane nakAmI vastune vastu mAnavAnuM kAma vyavahAra kare che. tame nizcayanaya bolo enA uparathI ja 'vyavahAranaya che' - eno svIkAra thAya che. huM puruSa chuM evuM mAnyuM eTale strI ane napuMsakano bheda svIkArAi gayo che. koi paNa naya gauNapaNe bIjA nayanI vAtane svIkAre to ja te sunaya che. potAnA paisAne paisA nizcayanaya mAne, pArakAnA paisAne paiso nizcaya na mAne, vyavahAranaya tene paiso mAne. AgaLa vadhIne zuddha nizcayanaya to potAno paiso paNa kAmamAM Ave to tene paiso mAne, beMkamAM paDelA paisAne paiso na gaNe. sa0 sthApanAcArya e nizcayathI guru ke vyavahArathI ? vyavahArathI. kAraNa ke hitazikSA ke vAcanA ApavA mATe sthApanA kAma nathI lAgatI. chatAM sthApanA sthApanArUpe nizcayathI che. temAM bhAva uparita che. AlaMbana haMmezA vyavahAramAM levAya che. jeTalA aMzamAM vastu kAmanI che te aMze ja vastune vastu gaNavI e arthakriyAkAritva svarUpa che. nizcayanaya arthakriyAkAritvane mAne che. artha eTale vastu, tenI je kriyA, tene karavAno svabhAva jemAM hoya tene ja vastu mAnavI ema nizcayanaya kahe che. AtmAne karmano kartA ane bhoktA mAnyA pachI e karmanA taratamabhAvanA kAraNe AtmAmAM taratamabhAve guNo manAya che. e taratamabhAvanA guNo jyAM hoya tyAM guNonI parAkASThA rahevAnI ja. A rIte mokSa nAmanuM tattva siddha thAya che. jemAM taratamabhAve hAni hoya, tenI sarvathA hAni hoya : A vastu sarva darzanane mAnya che ne ? e ja hetuthI sarva karmanA kSayasvarUpa mokSa siddha thAya. audiyakabhAvanI hAni jema jema thatI jAya tema tema kSayopazamabhAvanI vRddhi thAya che ane aMte zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya = 148 A krame kSAyikabhAva paNa maLe. ApaNane audayikabhAvanI hAnimAM AnaMda che ke puSTimAM ? ghAtikarmanA udayamAM koi jAtanI guNanI siddhi thAya ja nahi. ghAtikarmano kSayopazama thAya pachI ja guNonuM pragaTIkaraNa zarU thAya. ghAtino vipAka hoya tyAM sudhI aghAtI prakRtio paNa ghAti jevo vipAka batAve che. mithyAtvanI gADhatAmAM zAtAno udaya hovA chatAM poka mUkavAnuM kAma karoDopati kare che. mATe karmanA vipAka samajIne karmanA kSayopazama mATe mahenata karavAnI jarUra che ane tenI zarUAta mithyAtvanA kSayopazamathI thAya che. mithyAtvanA kAraNe ApaNA badhA guNo doSarUpa bane che - AvuM jANyA pachI paNa mithyAtvane kADhavAnuM mana na thAya ? AjanA paMDito karmagraMtha, paMcasaMgraha, kammapayaDI bhaNAve paNa mithyAtva potAnuM halAvI nathI zakatA. khoTI mAnyatAne vaLagI rahe, sAcuM samajAyA pachI, sAcAne sAcuM mAnyA pachI, kahyA pachI paNa choDavAnI taiyArI na hoya to te nikhAlasatA nathI, eka prakAranI naphaTAi che. khoTuM samajAyA pachI khoTuM choDavAnuM sattva keLavavuM ja paDe. eka mAtra auyikabhAvanI mAnasanmAnAdinI lAlacanA kAraNe khoTAne choDavuM nahi ane sAcAne svIkAravuM nahi : A to mUrkhAinI hada che. sAdhu thayA pachI paNa jenI najara audiyakabhAva tarapha ja hoya tene sAdhu kai rIte kahevAya ? sAdhu to kahI de ke traNe lokanuM sAmrAjaya mArA pagamAM ALoTe toya mAre joituM nathI. AvA sattvazALI ja sAdhupaNuM pALI zake. audiyakabhAvanI lAlacavALA mokSatattvane svIkArI paNa nahi zake. - nigodamAM ApaNe alpajJAnI hatA atyAre ApaNe adhika jJAnI chIe ne ? karmamAM hAni jovA maLe che ane guNamAM vRddhi jovA maLe che ne ? jJAnAvaraNIyakarmamAM taratamatAvALI hAni che to tenI parAkASThAvALI hAni hoya ja. tenA kAraNe teno sarvathA kSaya thAya che. A rIte AThe karmono sarvathA kSaya thAya to mokSanI prApti thAya. karmano hrAsa thAya tenAthI guNonuM pragaTIkaraNa thAya. karmano sarvathA hrAsa thAya eTale guNo saMpUrNapaNe pragaTe - tenuM nAma mokSa. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 149 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chamAMthI eka sthAnane na mAne e bIjA sthAnane mAnato hovA chatAM bIjA sthAnane mAnato nathI ema kahevAya. anyadarzanakAro ahIMyAM ja bhUla kare che. cha sthAno jevI rIte mAnavAM joie evI rIte na mAne - e mAnyuM na kahevAya. A sthAnane mAnavA mATe zraddhAnI jarUra che. paramapada e muktinuM bIjuM paryAyavAcaka nAma che. je loko AtmAne vibhu mAne che e AtmAnA paramapada svarUpa sthAnane mAnI na zake. lokAkAzanA jeTalA AkAzapradeza che eTalA dareka AkAzapradezamAM vyApIne rahe ene vibhu kahevAya che. AtmA to dareka jagyAe che, zarIra ene AvIne lAge che - evI emanI mAnyatA che. vibhu hovAnA kAraNe paramapada jevuM sthAna mAnavAnuM rahetuM ja nathI. 'AtmA cAre gatimAM bhaTakato hato, have karmathI rahita thayo tyAre paramapadasvarUpa sthAna prApta karyuM' - evuM tyAre bolAya ke jayAre paramapadasvarUpa sthAna pahelAM prApta karyuM na hoya. dareka jagyAe AtmA hoya to paramapadane prApta karyuM evuM na kahevAya ne ? ApaNe AtmAne kathagnitu vibhu mAnIe chIe tyAre e loko ekAMte vibhu mAne che. kevalIsamudraghAta kare tyAre AkhA cauda rAjalokamAM Atmapradezone phelAvIne sameTavAnI kriyA sAta samayamAM kare che. AyuSyakarma alpa hoya ane nAma, gotra karmanI sthiti adhika hoya tyAre te karmanI sthiti AyuSyakarmanI sAthe sarakhI karavA mATe kevaLIbhagavaMta A pramANe kare che. A pramANe karavAnA kAraNe te te kSetravipAkI te te prakRti bhogavAi jAya che. kevalI samuddaghAtamAM traNa samaya Atmapradezone phelAvavA mATe che, eka samaya sthira rahevA mATe che ane traNa samaya Atmapradezone saMkelavA mATe che. sa0 siddhanA jIvo ekamAM eka samAi jAya che. enA mATe eka dIvAno prakAza bIjA dIvAnA prakAzamAM samAi jAya che e dRSTAMta apAya che to jevI rIte dIvAno prakAza vadhe evI rIte AtmAnA jJAnano prakAza paNa vadhe ? dIvAnuM je deSTAMta ApIe chIe te siddhanA jIvo ekamAM eka kai rIte bhaLe eTalApUratuM che. A to mAtra rUpInA mAdhyamathI samajAvyuM. dRSTAMta eka aMze apAya. dIvAno prakAza vadhe - e rIte jJAnano prakAza vadhe evuM nathI. kAraNa ke arUpIno prakAza hoto nathI. jJAna arUpI che. jJAna prakAzasvarUpa nathI. jJAnane prakAzanI upamA ApI che. prakAza e rUpI pudgalo svarUpa che. jo rUpI padArtho paNa ekamAM samAya che to arUpI kema na samAya - e samajAvavA mATe dRSTAMta ApyuM. eno artha 'jJAnano paNa prakAza vadhe' - evo nathI. strIne be paga hoya ane puruSane paNa be paga hoya to strI ane puruSa banne eka na gaNAya ne ? eka AMkhathI eka sthApanAjI dekhAya eTale be AMkhathI be sthApanAjI dekhAya ? - evI dalIla tamArI 'siddhanA jIvo vadhe eTale prakAza vadhe evI zaMkAmAM ApavI ghaTe. agni jevuM mAthuM garama che - evuM kIdhuM hoya to agni para jema cA garama karIe chIe evI rIte mAthA para garama na karAya ne ? gusso amUrta che, agni mUrti che. mATe jyAre paNa deSTAMta ApIe tyAre samajIne teno upayoga karavAno. A badhuM samajavA mATe bhaNavuM paDe. jJAnano AnaMda jo ito hoya to saMsArano AnaMda choDavo paDaze. vastunA ekAda aMzane laine nirUpaNa karyA pachI enA samasta svarUpane svIkAravAmAM na Ave ke ekAda aMzane paNa ekAMte grahaNa karavAmAM Ave to kadAgraha AvyA vinA nahi rahe mATe mahApuruSoe eka aMzanuM nirUpaNa karyA pachI saMpUrNa svarUpanuM nirUpaNa karavAno prayatna karyo che. "AtmA eka che" ema kIdhA pachI "AtmA aneka che" ema paNa kahevAnuM kAma karyuM. vastunA paramArthane samajAvyA pachI paNa potapotAnI mati anusAra tenuM grahaNa thatuM hoya che. gautamAdi mahAmunioe dezanA sAMbhaLyA pachI dvAdazAMgInI racanA karI jayAre traNaso tresaTha pAMkhaDIoe bhagavAna gappAM mAre che ema kahIne tene veDaphI nAMkhavAnuM kAma karyuM. zabdanI zakti atyaMta simita che jyAre jJAnanI zakti anaMtaguNI che. AyuSya alpa che, vANI kramavarNI che : A badhA kAraNasara anaMtuM jJAna hovA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 151 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 150 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM bhagavAne abhilApya padArthano anaMtamo bhAga varNavyo. bhagavAnane sarvajJa mAnavA e zraddhA che, bhagavAnanI vAta ApaNane samajAya mATe bhagavAna sarvajJa che ema mAnavuM - e zraddhA nathI. mane samajAya ke na samajAya topaNa bhagavAna sarvajJa che ema mAnIe e zraddhA kahevAya. anya darzanakAroe AtmAnuM svarUpa je rIte svIkAryuM che te svarUpa sAcuM hovA chatAM ekAMte grahaNa karavAnA kAraNe khoTuM che. AtmA nitya paNa che ne anitya paNa che : evuM jainadarzanakAra na mAne. jo evuM mAne to ekAMte nityapakSamAM ke ekAMte anityapakSamAM jeTalA doSo Ave te badhA doSo jainadarzanakArane Ave. tethI teo AtmA kazcituM nityAnitya che - evuM mAne che, mATe eke doSa nathI Avato. dravyArthikanayathI AtmA nitya che ane paryAyArthikanayathI AtmA anitya che mATe AtmAmAM nityaniyatva manAya che. bhagavAna sarvajJa che mATe emanI vAta sAcI che - A vastu haju sudhI ApaNe svIkArI nathI zakyA. jeTalA paNa matamatAMtara paDyA e A kAraNasara ja. sa) kalikAlasarvajJanA kALamAM 84 gaccha hatA te zenA kAraNe ? e bheda siddhAMtanA bhedanA kAraNe nahotA, sAmAcArIbhedanA kAraNe hatA. vartamAnamAM sAmAcArIbhedanI sAthe siddhAMtabheda paNa che mATe takalIpha che. eka vAra siddhAMtabheda ja na hoya to sAmAcArIbheda akiMcitkara che. AtmA vibhu nathI. enI sAthe e paNa yAda rAkhavuM ke eka AkAzapradezamAM paNa AtmA raheto nathI. eka AkAzapradezamAM anaMtA paramANuthI banelA anaMtA pudgalaskandho rahI zake, paraMtu AtmAne rahevA mATe ochAmAM ochI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA asaMkhyAta AkAzapradezanI avagAhanA jo ie. paramAtmA eka che ane emanuM jJAna darekamAM gayuM che evuM nathI. dareka AtmAnuM kevaLajJAna svataMtra che. mATe ja to ApaNe kahIe chIe ke - mAruM ja mAre pragaTa karavAnuM che. emAM bIjA to nimittamAne che. AthI nakkI che ke AtmA vibhu eTale ke sarvavyApI nathI. AtmA saMkoca-vikAsazIla hovAthI te te gatimAM karmayoge bhame che, karmarahita thavAthI paramapade jAya che. mokSanuM astitva traNa rIte jaNAvyuM. mokSa e paramapada svarUpa che, amala che ane anaMtakALa sudhI rahevAvALo che. A traNa pada dvArA AtmAne vibhu mAnanArA, AtmAne sarvathA malarahita mAnanArA ane AtmAno mokSa thayA pachI pharI avatAra le che - evuM mAnanArA darzanakAronuM khaMDana karyuM che. anyadarzanakAro pAse jJAna hovA chatAM mithyAtvanA yoge temaNe sarvajJanI vAta mAnavAnA badale temanA karatAM judI vAta jaNAvavAnuM kAma karyuM che. hAthInA zarIramAM eka jIva ane nigodamAM anaMtA jIvo : A vAta baMdhabesatI nathI - evuM kahIne tenuM khaMDana karavAnA badale sarvajJa paramAtmAnI sarvajJatA svIkArIne temanI vAta mAnI lIdhI hota to teozrIe batAvelA mArge pote paNa sarvajJa banI jAta. jemaNe bhagavAnanI vAtanuM khaMDana karyuM teo saMsAramAM bhaTakatA rahyA. ApaNane na dekhAtuM hovA chatAM bIjAne dekhAtuM hoya to vyavahAramAM ApaNe emanI vAta mAnI laie ja chIe ne ? kevaLajJAnInI vAta na mAne to mAnavuM paDe ne ke bhagavAna pratye zraddhA nathI. AtmA vibhu hovAthI te te sthaLe AtmAne zarIro AvIne lAge che - evuM e loko mAne che jyAre ApaNe karmayoge zarIramAM AtmA AvIne rahe che evuM mAnIe chIe. baMnemAM pharaka paDe che. ghaDAmAM pANI bharAya ke ghaDo pANImAM gayo : evuM bolAya ? ghaDAmAM pANI bharAya tema zarIramAM AtmA AvIne rahe. jyAre AtmAmAM zarIra rahe e mAnyatA keTalI behUdI che - e samajI zakAya evuM che. AtmA anAdikALathI zarIramAM purAyelo hato mATe mokSamAM paNa tenA dhAbA rUpe chelle je zarIra maLyuM hoya te zarIra jevA Atmapradezo tyAM goThavAya che. chellA bhavamAM Atmapradezo eka jagyAe AvIne nIkaLatA nathI. je jyAM hoya tyAMthI ja chUTA paDe che mATe tevI racanA AtmapradezonI tyAM hoya, zarIranA saMskArarUpe tyAM chAyA paDI che evuM nathI kAraNa ke saMskAra e to vibhAvadazAnA AtmAno guNa che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 15ra zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 153 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAdikALanA audayikabhAvanI chAyA tyAM paDI che : evuM haju bolavuM hoya to bolAya. zarIranA trIjA bhAganI paNa avagAhanA tyAM paDI che : AvuM AtmAne vibhu mAnanArA na mAnI zake. kharI rIte to siddhanI chAyA, avagAhanA vagere je prayogo karIe chIe te arUpI evA zuddhAtmAmAM ghaTatA nathI. kAraNa ke chAyA, AkAra, saMsthAna : A pudgalanA dharmo che. RSabhadeva paramAtmAnuM zarIra moTuM mATe emane vadhAre jagyAnI jarUra che ane mahAvIra paramAtmAnuM zarIra nAnuM mATe emane ochI jagyAnI apekSA che - evuM nathI. jo apekSA rahe to teo kRtakRtya na manAya. siddhaparamAtmAne koi paNa jAtanI apekSA hotI nathI. arUpI evA Atmapradezo keTalA AkAzapradezamAM avagAhIne rahe che - te samajAvavA mATe Avo prayoga karAya che. - paramapada svarUpa mokSa che A pramANe kIdhA pachI amala svarUpa mokSa che enuM varNana kare che. sAMkhyadarzanakAra; karma AtmAne aDatA ja nathI : evuM mAne che. tema ja keTalAka loko karma ekAMte bhinna che evuM mAne che. 'amala' padathI teonuM khaMDana karyuM che. je vastu pahelethI malina na hoya to ene nirmala banAvavAno prayatna koi karatuM nathI. anAdikALathI AtmA jo zuddha ja hoya to tene zuddha karavAnuM rahetuM nathI. zuddha banAvavA mATe zAstranI jarUra paNa na rahe. paththara karmarahita thayo evuM bolAtuM nathI. AtmA karmarahita thayo evuM bolAya che. enA uparathI nakkI che ke - AtmA anAdithI kSIranIranyAye karmapudgalothI baddha che, karmasvarUpa malavALo che. karmane dUra kare eTale mala vagarano bane che. pahelethI je kedI nathI e kedI chUTo thayo evuM bolo kharA ? kedI chUTo thayo kyAre bolo ? pahelAM baMdhAyelo hoya to ne ? anyadarzanakAre paththara jevI AtmAnI mukti pahelethI ja mAnI lIdhI. karma AtmAmAM che. Avo AtmA zarIramAM che. zarIra ane AtmAne kagnit bhedAbheda che. jo ekAMte abheda mAnIe to cArvAkadarzananA badhA doSo ApaNane lAge ane ekAMte bheda mAnIe to karma lAgaze ja nahi to baddha mukta thayo zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 154 evuM manAze nahi. kSIranIranI jema karma-AtmAno saMyoga che. A saMyoga tAttvika che, atAttvika nathI. prayatnathI tene chUTo pADavAno che. banneno saMyoga anAdino che to judo na paDe : evuM nathI. jema mATI ane sonuM khANamAM kudaratI rIte sAthe hovA chatAM banne judA paDe che tema AtmA ane karma chUTA paDI zake che. sa0 anyadarzanakAro ema mAne che ke - parama brahma eka che, zuddha che ane bIjA badhA tenA aMzo che' e barAbara che ? eka bAju AtmAne vibhu mAnavo ane eka bAju enA badhA aMzo mAnavA : A vAta tamane bese evI lAge che ? je vibhu hoya enA aMza hoya kharA ? aMza eTale TukaDo, avayava, bhAga. AkhI eka ja vastu che to TukaDA kai rIte bolAya ? koi vastunA jyAre paNa aMza batAvavAmAM Ave tyAre e aMza kayA svarUpe che e batAvavuM paDe. e aMza vastuthI judo che ke vastusvarUpa che : ema be vikalpano vicAra karIe to ubhayathA vibhuno aMza ghaTe nahi. kAraNa ke jo vibhuno aMza vibhuthI judo hoya to te vibhuvastuno na kahevAya ane e aMza jo vibhusvarUpa ja hoya to vibhu sarvavyApI hovAthI enA aMzanuM astitva ja na hoya. aMza hoya to vibhu na kahevAya, vibhu hoya to aMza na manAya. tethI spaSTa che ke ekAMtadarzanakArone tyAM koi paNa vastunuM vAstavika svarUpa tathA baMdhamokSanI vyavasthA vagere kAMi paNa ghaTatuM nathI. syAdvAdanI mudrAe ja badhA ja padArtho tema ja badhI vyavasthA saMgata bane che. anyadarzanakAro sarvajJa na hovA chatAM temaNe mokSanuM svarUpa samajAvavAno prayatna karyo tethI teo mokSanuM yathArtha svarUpa samajAvI zakyA nathI. jyAre tIrthaMka25ramAtmAoe kevaLajJAnathI mokSanuM svarUpa sAkSAd joine te svarUpa varNavyuM che. AthI e svarUpa yathArtha che. A svarUpa anumAnapramANathI, AgamapramANathI AgaLa vadhIne kevaLInI apekSAe pratyakSapramANathI paNa siddha thai zake evuM che. Ama chatAM ApaNe mokSane mAnavAnA badale saMsAranA sukha mATe ApaNI jiMdagI barabAda zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 155 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIe chIe. eka vAra mokSanuM svarUpa samajAi jAya to A saMsAramAM rahevAnuM phAve evuM nathI. tethI A svarUpa samajI levA mATe prayatna karI levo che. mokSa e paramapada che. amala che athavA to acala che arthA tyAM gayA pachI pAchuM AvavAnuM nathI. eka vAra karmathI mukta thayA pachI pharI karmathI baMdhAvuM nathI paDatuM. Ama acala mAnavAnA kAraNe paramAtmA avatAra le che - evuM mAnanArA vedAMtIonuM khaMDana karyuM che. A be pada bAda trIjA pada dvArA jaNAve che ke anaMtasukhano vAsa mokSamAM che. naiyAyiko mokSamAM sukha ane duHkhano abhAva mAne che. bauddhadarzanakAro zUnyAvakAza svarUpa mokSa mAne che, bujhAyelA dIpaka jevo mokSa mAne che. temanuM khaMDana karavA A anaMtasukhavAsa pada ApyuM che. naiyAyiko duHkhAbhAvasvarUpa mokSa mAne che. paraMtu duHkha e AtmAno guNa ja nathI to du:khAbhAvasvarUpa mokSa AtmAmAM kai rIte mAnI zakAya ? sAmAnyathI jyAM pratiyogInI saMbhAvanA hoya tyAM ja pratiyogIno abhAva manAya che. duHkha karmano vipAka hovAthI zarIrano dharma che, AtmAno nahi. tethI duHkhAbhAva paNa zarIramAM ja rahevAno. AtmAno svabhAva ke guNa sukha che ane e paNa anaMtuM sukha che. A anaMtuM sukha vedanIyakarmanA kAraNe avarAyeluM che. zAtA-azAtAnA kAraNe sukhaduHkha maLe che e karmano vipAka che, je zarIramAM ja bhogavAya che; kevaLa AtmA eno bhoktA banato ja nathI. jo du:khAbhAva svarUpa mokSa mAnIe to zAtAnA udayamAM paNa mokSa mAnavo paDaze. eka khabhAno bhAra bIjA khabhe mUkavAnA kAraNe du:khano pratikAra mAtra ja thAya che.temAM sukhatvabuddhi e to vimUDha mANasonI nIpaja che. duHkhanA abhAva svarUpa jo mokSa hoya to abhAva mATe koi mahenata na kare. AthI ja anaMtA sukha svarUpa mokSa mAnyo che. anaMtuM sukha AtmAno guNa che. chatAM vedanIyakarmanuM tAttvika AvaraNa hovAthI AtmAno e guNa avarAi gayelo che. tethI ja AtmA audiyakabhAvanA sukhaduHkhano anubhava kare che. jeo AvaraNane atAttvika mAne che te sAMkhyadarzanakAro paNa khoTA che, ane jeo AvaraNa zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 156 mAnyA pachI du:khAbhAva svarUpa mokSa mAne teo paNa khoTA che. vastutaH AvaraNa tAttvika che. tenA kAraNe AtmA zarIramAM je sukhaduHkhano anubhava kare che te bhramAtmaka che. bhrama khoTo hoya che paraMtu bhramanAM kAraNo vAstavika hoya che, tAttvika hoya che - eTaluM yAda rAkhavuM. cAMdInA raMgamAM rajatano bhrama thAya tyAre raMgamAM je caLakATa dekhAya che te caLakATa tAttvika che - eTaluM yAda rAkhavuM. te ja rIte AtmA upara lAgeluM zarIranAmakarma vagere AvaraNa tAttvika che. paraMtu tenA kAraNe je du:kha ke duHkhAbhAvano anubhava thAya che te AtmAnuM vAstavika tattva nathI. jyAM sudhI zarIrano yoga che tyAM sudhI anaMtuM sukha pragaTa thavAnuM ja nathI. terame guNaThANe anaMtuM jJAna, darzana, cAritra ane vIrya pragaTe che, anaMtuM sukha nahi. kevaLajJAnIne je sukha che te jJAnanuM che. bAkI zarIranA kAraNe kSudhA vagere pariSahono anubhava to hoya che. digaMbaro terame anaMtuM sukha mAnI beThA che - e emanI bhUla che H enuM khaMDana adhyAtmamataparIkSAmAM karyuM che. zarIranuM duHkha sAtame paNa hoya, terame paNa hoya chatAM e duHkha duHkharUpa nathI lAgatuM. kAraNa ke zarIra ane AtmAnuM bhedajJAna tyAM thayeluM che. jo duHkha AtmAno dharma hota to enA yoge sAtame zreNI mAMDI na zakAta. sukhano anubhava jo duHkhanI hAjarImAM paNa thato hoya to te jJAnanuM sukha che, samajaNanuM sukha che. bAkI anaMtuM sukha je AtmAnuM che te mokSamAM ja anubhavAya che, terame guNaThANe nahi. mokSanA svarUpamAM ApaNe joi gayA ke Adhi, vyAdhi vagere duHkho kevaLa AtmAnA nathI, tana eTale ke zarIra ane mana saMbaMdhI che. zarIra audiyakabhAvanuM che, mana kSayopazamabhAvanuM ke auyikabhAvanuM che. dravyamana audiyakabhAvanuM che, bhAvamana kSayopazamabhAvanuM che. AdhinuM du:kha manasaMbaMdhI che, vyAdhinuM duHkha zarIrasaMbaMdhI che. e badhAM du:kho vedanIyakarmanA udayathI anubhavAya che. e karmano abhAva thavAthI AtmAmAM raheluM zuddha evuM anaMtuM sukha pragaTe che. tethI kevala duHkhAbhAva svarUpa mokSa che, evuM nathI. mokSamAM anaMta sukha svarUpa AtmAno zrI satinA saDasaTha bolanI sajjhAya - 157 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAbhAvika guNa pUrNapaNe pragaTe che. A rIte mokSanuM svarUpa batAvatI vakhate ApaNe anyadarzanakAronuM khaMDana karyuM : pahelAM pAMce sthAnamAM anyadarzananI mAnyatA kai rIte saMgata nathI te jaNAvyuM. have chellA chaThThA sthAnamAM mokSanA upAyanI vicAraNA karavAnI che. A mokSanA upAyanuM svarUpa samajatI vakhate svadarzanamAM paNa je matamatAMtara paDyA che tenuM paNa khaMDana karavAnuM che. mokSanuM yathArtha svarUpa mAnyA pachI e svarUpane pAmavA mATeno upAya paNa yathArtha hovo joie. Aje mokSanA yathArtha svarUpane mAnanArA paNa mokSanA upAyane mAnavAmAM goTALA kare che. be mA viruddha dizAmAM jatA hoya chatAM eka sthAne pahoMcADe evuM to kyAreya na bane. sthApanAne na mAne teno paNa mokSa thAya ane sthApanAne mAne teno paNa mokSa thAya evuM to na bane ne ? vastrapAtrane rAkhanArano paNa mokSa thAya ane na rAkhanArano paNa mokSa thAya - evuM A kALamAM na bane. A pAMcamA ArAmAM bhagavAne je mArga batAvyo che te eka ja che, temAM bheda kare to te mokSanI najIka na jai zake. AthI ja to kahyuM che ke nAca: patha: zivapa munIndra ! tthA I eka makAnanA caudame mALe jo pahoMcavuM hoya to tyAMnA ja cauda mALa caDhavA paDe. sAta mALa bAjunA makAnanA caDhe ane sAta mALa e makAnanA caDhe to caudame mALe na pahoMcAya. tethI mokSe javA mATenA upAyabhUta mArga eka ja che, emAM bheda na paDe. sI keDIo judI hoya paNa pachI eka mArge Ave - evuM bane ne ? e keDIone mArgano mArga mAnIzuM. paraMtu eka mArge Ave to. pAMcamI daSTimAM cothe guNaThANe badhI keDIo bhegI thai jAya. pahelI cAra dRSTimAM judI judI keDIo hoya evuM bane. paNa samyagdarzana pAme eTale badhA mArgamAM AvI jAya. Aje bhagavAnanA zAsanamAM paMcAMgI pramANa manAtI hovA chatAM mAtra mULa Agamane pramANa mAne, sthApanAnikSepo pramANabhUta hovA chatAM tene apramANa mAne, strIne mukti mAnelI hovA chatAM na mAne to e badhA mithyASTi che. mATe teo mArgamAM to nathI, keDIe paNa nathI. AthI mokSanA svarUpa pachI mokSanA upAyanuM paNa svataMtra zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 158 sthAna jaNAvyuM che. paMcasUtra vagere graMthamAM pahelAM mokSano upAya batAvyA pachI mokSasvarUpa phaLa jaNAvyuM che. jyAre ahIM nirUpaNanI zailI UlaTAvI, enuM kAraNa e che ke mokSanuM yathArtha svarUpa svIkAryA pachI paNa mokSano upAya jo yathArtha svarUpe svIkAravAmAM na Ave to mokSa nahi ja maLe : te jaNAvavuM che. mokSanA upAyane samajavA pahelAM mokSanA svarUpano aMtima prakAra vicArI laie. atyAra sudhI saMsAramAM je sukha anubhavyuM che te duHkhathI saMvalita ja anubhavyuM che. kevaLa sukhano anubhava saMsAramAM nathI. saMsAramAM zarIra ane mananA kAraNe Adhi-vyAdhi-upAdhinAM duHkho che. zarIra che mATe du:kha che ane mAnIe - mana para laie to du:kha che. jo mana para na laie to koI du:kha nathI. AtmAmAM je sukha-du:khanI lAgaNI che te kaSAyasahacarita che. kaSAyano kSayopazama jema jema thavA mAMDe tema tema kaSAyano AMzika abhAva thayo hovAthI mokSanuM sukha anubhavAya che. lAgaNI e AtmAno svabhAva nathI. AtmAno svabhAva to anaMtA sukhano hato, paraMtu karmanA yoge je du:kha anubhavAya che te ApaNA sukhamAM bhAga paDAve che. e du:kha TaLe to ekaluM sukha anubhavAya. anaMtAnubaMdhInA kaSAyanI hAni thavA mAMDe tyArathI mokSasukhano anubhava zarU thAya che. 'jo ituM nathI' : A mokSanuM sukha che. ApaNe satkAryavAdI chIe. je vastu sarvathA na hoya te kyAre paNa na thAya. je thAya che, te aMze paNa hatI ja. jo caudamAM guNaThANe mokSanA sukhanI prApti thatI hoya to te tyAre ja saMgata thAya ke jyAre tenI zarUAta pahele guNaThANe thAya. je pahele AMzika paNa na hoya te caudame paripUrNa na thAya. 'joituM nathI' A pariNAma jeTalA aMze Ave teTalA aMze mokSanuM sukha anubhavAze. Aje vagara mAMge maLe - emAM AnaMda Ave topaNa samajavuM ke mokSanuM sukha nathI gamatuM. jo mokSanuM sukha gamatuM hoya to maLelA viSayomAM AnaMda pAmavAnuM bane nahi. eka kaSAyanI zAMtithI ATalo AnaMda anubhavAya to badhA kaSAya javAthI kevuM sukha anubhavAya ? krodha zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 159 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa bhUMDo che ne mAna paNa bhUMDuM che. krodhanA kAraNe ApaNe duHkhI thaie ane kSamAnA kAraNe ApaNe ja sukhI thaie chIe, chatAM e sukha ApaNe anubhavavuM nathI ne ? ApaNe bIjAne duHkha pahoMcADyuM che to ApaNe tenI kSamA mAMgI levI che. temAM mAnakaSAyane vacce lAvavAnI jarUra nathI. koi ApaNane sArA mAne ke kharAba mAne - enI ciMtA ApaNe karavAnI jarUra nathI. zAstramAM (dhanyakumAracaritramAM) kahyuM che ke koi mANasa ApaNI niMdA karIne AnaMda pAme, koi ApaNI prazaMsA-bhakti karIne AnaMda pAme : e bannenA AnaMdamAM nimittamAtra banelA evA mAre harSazoka karavAnI jarUra nathI, samabhAvamAM rahevuM che. AtmA upara karma lAgyAM che te mAtra kaMcukanI jema spaSTa nathI, AtmA sAthe baddha che, nidhatta che ane nikAcita che. dasa soMya sAthe mUkI hoya te spaSTa kahevAya, tene koi vastuthI bAMdhI hoya to baddha kahevAya, tene phUTIne ekameka karavI te nidhatta ane tapAvIne ekarUpa karavI te nikAcita. A cAre prakAre karmo AtmAne lAge che. ema chatAM karmathI AtmAnI mukti thAya che. dUdha ane pANI ekarUpa thAya eno artha e nathI ke dUdha e pANIrUpe pariNamyuM ane pANI dUdharUpa banI gayuM. banne bhegAM hovA chatAM te mizraNamAM bannenuM svataMtra tAttvika evuM astitva che. mRgajaLamAM pANI dekhAtuM hovA chatAM te atAttvika che, jyAre dUdha sAthe mizrita thayeluM pANI dekhAtuM na hovA chatAM temAM pANInuM astitva tAttvika che. e ja rIte AtmA ane karmano saMyoga thayo hovA chatAM temAM bannenuM tAttvika astitva che. e beno viyoga thAya eTale AtmAno mokSa thAya. e viyoga mATenA je upAya te ja mokSanA upAya che. sAdhya tAttvika mAne ane sAdhano atAttvika mAne enuM ahIM kAma nathI. baMdha tAttvika hoya to ja mokSa paNa tAttvika ghaTI zake. mokSamAM anaMtasukhano vAsa che - e jaNAvyA pachI pharI sukhanI vAta pAMcamA padamAM jaNAvI che tenuM kAraNa e che ke A sukha 'khAsuM che eTale vizeSa koTinuM che - te jaNAvavuM che. saMsAranuM sukha duHkhathI zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 160 saMvalita hoya che jyAre mokSanuM sukha duHkhanA abhAvanA kAraNe pragaTa thanAruM hovAthI tema ja zAzvatakALa sudhI rahevAnuM che mATe viziSTa koTinuM che. jeo mokSanuM sukha pAmyA pachI pharI saMsAramAM avatAra levAnuM mAne che temanuM khaMDana karavA A 'khAsuM' pada mUkIne e jaNAvyuM che ke A sukha zAzvata hovAthI viziSTa koTinuM che, duHkhAbhAvasvarUpa na hovAthI viziSTa koTinuM che ane duHkhathI saMvalita na hovAthI viziSTa koTinuM che. AvA prakAranA mokSane pAmavA mATeno upAya paNa che ane te upAya saMyamanuM jJAna ane saMyamanI kriyAsvarUpa che - AvuM je mAne tene ja samyagdarzana hoi zake. jJAna ane kriyAno samanvaya syAdvAdamudrAe karavAno che. Aje syAdvAdano upayoga khUba ja behUdI rIte karavAmAM Ave che. bhagavAne kahyuM te ja sAcuM che - AvuM kahevuM tene ekAMta mAnatA hoya to Avo ekAMta paNa anekAMtavAdamAM saMgata che. jyAre ekAMtavAdamAM to eke padArtha ghaTato nathI. syAdvAda badhAne sAcA kahevA mATe nathI, sAcuM pAmavA mATe syAdvAdanI jarUra che. syAdvAdanA siddhAMtane jaNAvavA mATe hAthInuM dRSTAMta batAvAya che te paNa vastutaH khoTAnA samarthana mATe nathI, khoTAnA khaMDana mATe che. jeo aMdha hovAthI hAthIno paga pakaDIne hAthIne thAMbhalA jevo mAne che tenI vAta svIkArIne tenuM khaMDana karavuM che ke- 'hAthIno paga tArA hAthamAM Avyo che mATe tane evuM lAge che, bAkI hAthI thAMbhalAjevo nathI, teno paga thAMbhalAjevo che.' ekAda aMzane pakaDIne samastano vyapadeza karavo e khoTuM che. hAthIno paga thAMbhalAjevo che - evuM samajAvavA mATe hAthI thAMbhalAjevo che e vAta svIkArI che. sa0 anyadarzananI vAta pramANavAkyathI na ghaTe paNa nayavAkyathI to saMgata thAya ne ? eka naya jo nayAMtarano pratikSepa kare to te naya nayarUpe nathI raheto. nayavAkya ane pramANavAkyamAM pharaka che. pramANavAkyamAM ubhayanayanI vAta sAthe jaNAvAya che. vastu sadasat che : AvuM kahevuM te pramANavAkya. ane zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajjhAya - 191 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastumAM sattva ke asattva kai apekSAe ghaTe che te jaNAvavuM te nayavAkya. utpAda-vyaya-dhrauvyAtmaka saMtu A pramANavAkya ane utpatti, sthiti ke vyaya kai apekSAe ghaTe che te jaNAvavuM - te nayavAkya. vastu nityAnitya che, sadasatuM che, zabda-arthasvarUpa che A pramANe kahevuM te pramANavAkya che. jyAre vANI kramavarNI hovAthI te te dharmanuM kramasara nirUpaNa karavuM te nayavAkya. naya ane pramANa banne vAkyo A anekAMtavAdanI mudrAe ja saMgata thAya che. syAdvAdano artha e nathI ke ghoDAne gadheDo kahevo. vastunuM vAstavika svarUpa samajavA mATe syAdvAda che, khoTAnI saMgati mATe nahi. anyadarzanakAro ekAMtavAdano Azraya karatA hovAthI temanI vAta, nayathI paNa siddha temanI apekSAe nathI; emanI vAtanI saMgati ApaNI apekSAe ja thAya che. tethI temanuM darzana to mithyAdarzana che. samakitInI apekSAe mithyAdarzana samyagurUpe pariName che. mokSamAM anaMtuM sukha che. kAraNa ke temAM du:kha bhAga paDAvatuM nathI. saMsAranA sukhamAM du:kha bhAga paDAve che. jyAre e duHkhano abhAva thavAthI mokSanuM sukha bevaDAya che. zAMti hovA chatAM azAMtinAM kAraNo javAthI paramazAMti anubhavAya che ne ? te ja rIte kSayopazamabhAvanuM sukha jayAre hoya che tyAM du:khanI saMbhAvanA karmanA yoge hoya che. e karmajanita duHkhano abhAva thavAthI mokSanuM kSAyikabhAvanuM sukha e paramasukha che. A mokSano upAya saMyama ane jJAna che. A upAyane svIkAravAnA badale emAM paNa potAnI matithI mokSamArgamAM pheraphAra karanArA digaMbara, sthAnakavAsI, terApaMthI vagere A chaThThA sthAnane mAnanArA nathI. bhagavAne je upadhi saMyamanI sAdhanA mATe ane virAdhanAthI bacavA mATe batAvelI te vastrapAtrAdi upadhino tyAga karIne besI gayA hoya to teo saMyamasvarUpa upAyane mAnatA nathI - e spaSTa che. jenI pAse karapAtranI labdhi hoya tene jinakalpanA svIkAranI AjJA che. jenI pAse A labdhi na hoya teo karapAtrI bane to teo AjJAnA virAdhaka che - ema samajI levuM. kevaLIbhagavaMtane aghAtI karmano udaya hovAthI kSudhAvedanIyanA zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 162 udayamAM thanArI sudhAne zamAvavA mATe AhAra karavo paDe che. A vastu digaMbaro mAnatA nathI. uparathI kahe che ke temanuM vedanIyakarma dagdharajajukalpa (baLI gayelA doraDA jevuM) hovAthI te kSudhAnA udayane karavA mATe samartha nathI banatuM. mohanIyano udaya hoya to ja sudhAvedanIyakarma potAno vipAka batAve. AvI dalIlanA javAbamAM pU. upAdhyAyajI mahArAje adhyAtmamataparIkSAmAM jaNAvyuM che ke jo mohanIyanA udayathI ja mudhAnI bAdhA thatI hoya to chadmasthane paNa enAthI ja sudhA ghaTI jaze tethI vedanIya karma juduM mAnavAnuM raheze ja nahi, dalIlo to aneka che paNa jene samajavuM nathI, svIkAravuM nathI tenA mATe koi paryAya nathI. bhagavAne muracchane parigraha kahyo che. muccha vinA vastrapAsAdi upadhi rAkhavAmAM koi ja bAdha nathI. Ama chatAM jo vastrApAtra rAkhavA mAtrathI mUcchano doSa lAgato hoya to digaMbarane paNa zarIra rAkheluM hovAthI mUrchAno prasaMga che ja. ane jo zarIra azakyaparihAra che to A vastrAdi upadhi paNa azakyaparihAra che. jarUrathI adhika rAkhe to mUrchA che ja, paraMtu vihita upadhi rAkhavAmAM mUrchA nathI. dharma ahiMsAmAM nathI bhagavAnanI AjJAmAM che. hiMsAmAM adharma ke ahiMsAmAM dharma nathI. AjJApAlanamAM dharma che ane AjJAnA apAlanamAM adharma che.vihitanuM AcaraNa e dharma che ane niSiddhanuM AcaraNa e adharma che. vihitanuM AcaraNa karatAM hiMsA thAya to paNa te ahiMsA kahevAya. avihitanA AcaraNamAM ahiMsA hovA chatAM tyAM bhAvathI hiMsA che. bhagavAne anubaMdhahiMsAno niSedha karyo che, svarUpahiMsAno nahi. sthAnakavAsI AmAMthI ja chUTA paDyA. svarUpahiMsAno paNa niSedha hoya to sAdhubhagavaMto nadI UtaravAnI AjJA paNa pALI na zake. vihita anuSThAnamAM je hiMsA thAya che tene svarUpahiMsA kahevAya. prakSAlapUjA, puSpapUjA vagere jo viratinA AzayathI ane jayaNAnA upayogapUrvaka karavAmAM Ave to pUjAmAM thatI hiMsA e svarUpahiMsA che - ethI ja te karmabaMdhanuM kAraNa na banatAM nirjarAnuM kAraNa bane che. sthAnakavAsIo svarUpahiMsA ane zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 163 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubaMdhahiMsAnA bhedane samajI zakatA nathI, svIkArI zakatA nathI mATe teo A chaThThA sthAnamAM samAtA nathI. - chaThThA sthAnamAM upAya tarIke jJAna ane kriyAne batAvI che. jJAna ane saMyamanI kriyA : A bemAMthI koi eka pradhAna nathI. bannenI pradhAnatA sarakhI che. A vastu samajAvavA mATe daSTAMta ApatAM jaNAvyuM che ke jema cAlavA mATe banne paganI pradhAnatA ekasarakhI che tema ahIM paNa jJAna ane kriyAne samAnarUpe pradhAna gaNavAnA che. ekAda paga na hoya to calAvI laIe - e judI vAta. bAkI to je kArya be pagathI thAya te kArya eka pagathI na ja thAya. te ja rIte be hAthathI je kArya thAya te eka hAthathI na thAya. tema ahIM paNa jJAna-kriyAthI je mokSaphaLa maLavAnuM che te ekalA jJAnathI ke ekalI kriyAthI na ja maLe - e samajI zakAya evuM che. jJAna ane kriyA : ubhayasvarUpa mokSamArga hovAthI sAgyAM mokSa: ahIM dvivacana karyuM che. jJAna ane kriyAmAMthI jJAna pAMca prakAranuM che. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna : A pAMca prakAranAM jJAna mokSanAM kAraNa che. temAMthI paNa pradhAnatA to kevaLajJAnanI ane kevaLajJAna na maLe tyAM sudhI tenA sAdhanabhUta matijJAna ane zrutajJAnanI che. avadhijJAna ane mana:paryavajJAna pAmyA vinA kevaLajJAna pAmI zakAya che. sAdhanAkALamAM sauthI vadhu mahattA ApaNA mATe zrutajJAnanI che. zrutakevalI evA caudapUrvadharonuM jJAna apratima che. avadhijJAnI ke mana:paryavajJAnI sAkSAt je pugalone jue ane je bhAvone jANe tenA karatAM zrutajJAnI zrutanA AdhAre adhika jANe, spaSTapaNe jANe. avadhi ke mana:paryavajJAna ApaNA puruSArthathI sAdhya nathI. jyAre mati-zruta ke kevaLajJAna e puruSArthasAdhya che. AthI ja ApaNe zrutajJAna pAmavA mATe prayatna karavo che ane ApaNane enI ja napharata che ne? kevaLajJAna pAmavAnuM sAdhana bhagavAnanuM vacana che e vacananuM jJAna zrutajJAna dvArA thAya che. bhagavAnanA vacanane jANyA bAda saMyamanuM pAlana karIe to mokSa maLaze. AthI ja jaNAvyuM che ke saMyama ane jJAna e mokSano upAya che. jo A rIte mokSano upAya na mAnavAmAM Ave ane mokSanI prApti svAbhAvika thAya che - evuM mAnI laie to A duniyAmAM eka kAryakAraNabhAve saMgata nahi thAya, badhAM kAraNo niSphaLa jaze. Aje ghaNA lokonI mAnyatA che ke mokSanI prApti to kALa pAkaze tyAre enI meLe thaze, bhavitavyatA pAkaze tyAre enI meLe maLaze. tevA lokonA nirAkaraNa mATe A chaThuM sthAna che. A to badhAM puruSArtha na karavAnA bahAnAM che. kALa ke bhavitavyatAne yAda karavA hoya to puruSArtha karyA bAda ane e saphaLa na thAya tyAre yAda karavAnA che. bhavitavyatA pAkI nathI evuM bolavAnA badale tenA paripAka mATe mahenata karavI che. AthI ja to zAstramAM tathAbhavyatvanAM paripAkanAM sAdhana tarIke catuHzaraNagamana, duSkRtagartA ane sukRtanI anumodanA karavAnuM jaNAvyuM che. A badhuM zrutajJAnathI jANI zakAya che. avadhijJAna bIjA padArthone jovA kAma lAge ne ? jayAre zrutajJAna to ApaNI jAtane, ApaNA doSone jovA kAma lAge che. darpaNa maLyA pachI ApaNe ApaNuM svarUpa jo ie ke bIjAnuM ? cazmA bIjAne jovA kAma lAge, darpaNa jAtane jovA kAma lAge. cazmAnA sthAne avadhijJAna che, zrutajJAna darpaNanA sthAne che. AtmanirIkSaNa e mokSano upAya che, jagatanirIkSaNa nahi. ApaNA AtmAnI bhavitavyatA to eTalI pAkI gai che ke mokSanAM paMdara aMgamAMthI tamane agiyAra ane amane tera aMga maLI gayAM che. have bAkI rahelAM aMgo mATe puruSArtha karI levo che. sa0 amArI bhavitavyatA ATalI ja haze ? have Amane zuM kahevuM ? gADImAM besavAnI bhavitavyatA ja tamArI che, have calAvavA mATe puruSArtha na karazo ! tyAM to cAra mANasane bolAvIne dhakkA marAvIne paNa gADI cAlu kare ane ahIM besI rahevuM che ?! gharanA lokone kaho to dhakkA mArIne gharamAMthI bahAra kADhaze. pU. upAdhyAyajI mahArAje paNa kahyuM che ke, 'kALa, svabhAva, bhavitavyatA e saghaLA tArA dAso ..' mukhya hetu to bhagavAnanA vacana mujabano puruSArtha ja che. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 165 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 164 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A puruSArtha ja bhavitavyatA vagerene kheMcI lAve che. puruSArtha karIne ja phaLa maLe - evI tamArI bhavitavyatA che : bolo zuM karavuM che ? sa0 saMsAramAM beThA chIe paNa have sukha upAdeya nathI lAgatuM. upAdeya nathI lAgatuM - evuM kahIne na cAle, sukha heya lAge che tyAM sudhI pahoMcavuM che. anupAdeyatA kAma nathI lAgavAnI. AthI ja pU. hemacaMdrasUri mahArAje kahyuM che ke zravo sarvathA heya: Azravane anupAdeya nathI kahyo, sarvathA heya kahyo che. tame mAgatA nathI mATe sArA cho paNa choDatA nathI mATe kharAba cho. upAdeya na mAne te mAMge nahi. jyAre heya mAne te mAMge to nahi ja, uparathI te choDI de : ATalo pharaka bannemAM che. sukha heya lAge to sukha choDavAno puruSArtha zarU thAya. niyativAdamAMthI puruSArtha sudhI pahoMcavuM ja paDaze. sa) kAnajI svAmInA anuyAyI AmAMthI chUTA paDe ne ? teo du:kha bhogavavAnI vAta nathI karatA ane sukhazIla vAtAvaraNamAM besIne bhaNavAnI vAta kare che. mATe ja teo khoTI dizAmAM che. jJAna to du:kha bhogavavA ane sukha choDavA mATe jarUrI che. jene du:kha bhogavavAno ane sukha choDavAno abhyAsa na hoya tenuM jJAna kAma na lAge. kAnajIsvAmInA anuyAyI hoya, zrImad rAjacaMdranA hoya ke dAdAbhagavAnanA hoya : jeo mAtra bhaNavAnI vAta kare ane sukha choDIne du:kha bhogavavAnI vAta na kare teo svAdhyAyanI vAto karavA chatAM mokSe na pahoMcADI zake. paMkhA nIce besIne ke ArAmakhurazImAM besIne svAdhyAya karyA kare tene jJAnanI pariNati na maLe. AthI zAstramAM te te Agama vagere graMthanuM adhyayana karAvavA pahelAM joganI kriyA karAvAya che. AyaMbilano tapa tema ja khamAsamaNAM devarAvIne pachI adhyayanano adhikAra ApavAmAM Ave che. jene sukha choDavuM nathI ane kaSTa bhogavavuM nathI tene adhyayanano adhikAra nathI. Ama chatAM je adhyayana kare to te adhyayana tene kAma nahi lAge. jJAna maLavA chatAM e jJAna saMsArathI taravA kAma na lAge to tenI kiMmata zuM ? jJAna kriyAlakSI hovuM ja joie, kriyAnI upekSA karanArA jJAnanA vastutaH sAdhaka nathI. jJAna ane kriyA ; e eka rathanAM be paiDAM che. Ama chatAM jo e beno samanvaya karavAmAM na Ave to vivakSita phaLa na ja maLe. e AzayathI ekalA jJAnanayanI ane ekalA kriyAnayanI mAnyatA pahelAM jaNAvI pachI banneno samanvaya jaNAve che. jJAnanI pradhAnatAne jaNAvatAM jJAnanaya jaNAve che ke jJAna ja sAcuM che, jJAna vinAnI kriyA nakAmI che. kAraNa ke je rUpAne rUpA tarIke jANato nathI te chIpane rUpuM mAnIne lai Ave. tenA kAraNe tene nukasAna e thAya ke mahenata nakAmI jAya, cAMdInA paisA ApavA chatAM cAMdI na maLe ane chIpa maLavAthI lokamAM hAMsIpAtra bane. tevI ja dazA jJAna vinAnI kriyA karanAranI thAya che. jyAre kriyAnaya kahe che ke kriyA vinAnuM jJAna nakAmuM che .taravAnuM jANato hovA chatAM jo pANImAM paDyA pachI hAthapaga na halAve to niSNAta paNa taravaiyo tare ke DUbe ? samyaktvanA chAsaTha bola tyAre ja kAmanA che ke jyAre A saDasaThamo bola mAnavAmAM Ave. duniyAmAM je vastu hoya tene pAmavAno upAya na hoya to e vastunuM astitva akiMcitkara banI jAya. jo A saDasaThamo bola na hoya to bAkInA badhA bolanI koi kiMmata nathI. mokSa hoya ane mokSane pAmavAno upAya na hoya to samyagdarzana pAmavAno koi artha nathI. samyagdarzanAdinI prApti mokSa mATe ja karavAnI che. jo mokSano upAya na hoya to pachI te mATe prayatna karavo vyartha che. AthI ja A sthAna sauthI mahattvanuM che. jJAna ane kriyA : e mokSano upAya che. mAtra kriyA karavAthI mokSa na maLe ane mAtra bhaNavAthI mokSa na maLe. kriyA karanArA jJAnI hovA joie ane bhaNanArA kriyAnA AgrahI hovA jo ie. Aje gRhastho kriyAmArga upara bhAra Ape che ane sAdhubhagavaMto moTe bhAge jJAnamArga upara bhAra Ape che. sAdhupaNAmAM paNa jJAna ane zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 166 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya : 167 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyAno samanvaya khUba ocho jovA maLe. A beno samanvaya thAya to mokSamArganI ArAdhanA zarU thAya. sa0 kriyA karanArane jJAna na hoya evuM bane ne ? ene AvaDe nahi evuM bane, paNa e bhaNe nahi - e na cAle. Aje to AvaDe nahi e bhaNavAnuM mAMDI vALe ! AvaDe nahi chatAM bhaNyA kare to jJAnAvaraNIyanI nirjarA thayA vinA na rahe. AvaDe te jJAna nahi, bhaNavuM te jJAna. mApatuSamunine "mA ruSa" ane "mA tuSa' A be pado gokhavA chatAM yAda rahetAM na hatAM ane 'mA tuSa'nA badale 'mASatuSa" thai jatuM hatuM. 'mA tuSa' eTale kyAMya lobha na karavo ane "mA ruSa" eTale krodha na karavo. A be padothI zAstrano paramArtha gurubhagavaMte samajAvyo. Ama chatAM na AvaDyuM, topaNa jJAnAvaraNIya karmano kSaya thai gayo. bhagavAne je bhaNavAnuM kahyuM hoya te bhaNavAnuM, je rIte bhaNavAnuM kahyuM hoya te rIte bhaNavAnuM : tenuM nAma jJAna ane bhagavAne je je kriyA je je kALe karavAnI kahI hoya te te kALe te kriyAo karavI tenuM nAma kriyA. jJAna bhaNatA jAya tema tema 'tapa karavo joie, pratilekhanAdi apramattapaNe karavI joie, pratikramaNAdi te te kALe karavAM joIe.' ityAdi jaNAi jAya eTale te te kriyA te te rIte karavA mAMDavuM tenuM nAma kriyA. mAtra svAdhyAya karavAnI kriyA e kriyA nathI. svAdhyAyanA kAraNe je je AjJAnuM jJAna thatuM jAya tenuM pAlana karavuM - tenuM nAma kriyA. Aje bhaNavAnI kriyA to karavI che; paraMtu tapa, paDilehaNa, bhikSAcaryA vagerenI kriyA nathI karavI. svAdhyAyamAM paNa vikathA karavAnI game che. jene bhaNavAnuM bAkI che te bIjAne pratibodhavA bese - e eka prakAranI vikathA che. nAnAM sAdhusAdhvIoe potAnI pAse AvelAne guru pAse ja mokalavA joie. jAte samajAvavA na besavuM. te kALe te kriyA karavI evo Agraha jo ie. bhaNanArane khAdhA vagara bhaNavAnuM na phAvatuM hoya to navakArazI karyA kare, paNa e ekAsaNAnI Teva na pADe - e cAle ? ekAsaNAnI Teva to pADavI ja paDe. covihAra paNa be ghaDI pahelAM ja zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 168 karavo joie. A badhI kriyAmAMthI chaTakabArI nathI zodhavI. "beghaDInA badale sUryAsta pahelAM jame - eTaluM to sAruM ne ?, navakArazI karIne paNa svAdhyAya kare che ne ?' AvA vikalpo na zodho. bhagavAnanI AjJA pALavA mATe ke mArga sAcavavA mATe tame vikalpa zodho cho, enA badale mArga sAcavavA mATe saMkalpabaLa majabUta karavAnI jarUra che. pratikramaNanA samaye pratikramaNa karavuM, gocarInA samaye gocarI javuM ane svAdhyAyanA samaye svAdhyAya karavo : enuM nAma kriyA. A kriyA vakhate kevaLajJAna pAmavAnuM lakSya hovuM ja che ie. loko ApaNane sArA kahe, dharmI kahe, AtmArthI kahe mATe kriyA karavAnI vAta nathI. e ja rIte gRhasthanI dareka kriyA sAdhupaNAnA lakSyathI ja thavI joie. jJAna ane kriyAno samanvaya cothe-pAMcame thato nathI mATe ja cha guNaThANuM joie che. mokSano upAya saMyama ane jJAna che : A saMyama ane jJAna sAdhupaNA vinA pALI zakAya ema nathI. tethI vastutaH saMyamanI sAdhanA ane jJAnanI ArAdhanA sAdhupaNAmAM thatI hovAthI, sAdhupaNuM e ja mokSano upAya che. - dharma mAtra bhAvAtmaka che : evuM kahe te sAcuM nathI. dharma to pariNAma ane pravRtti : ubhayAtmaka che. grahaNazikSAnI sAthe AsevanazikSA paNa jarUrI che. roganI cikitsAno bhAva hoya ane nidAna karAvavAnI, auSadha levAnI, pathya pALavA vagerenI kriyA jo na kare to sAjo thAya ? bhAva vagaranI kriyAne nakAmI kahI che eno artha e nathI ke kriyA nakAmI che. bhAva sAthenI kriyA haze to ja te mokSe pahoMcADaze. kaSTa veThavAnuM tema ja bhaNavAnuM to dareka darzanakAro jaNAve che. jyAre AjJA mujaba kaSTa veThavAnuM ke bhaNavAnuM kAma teo karatA na hovAthI temanuM jJAna ke saMyamanuM kaSTa mokSasAdhaka nathI banatuM. parasamayamAM-paradarzanamAM mokSanA upAyanI tAttvika prApti thatI ja nathI. jyAre A zrI vItarAgaparamAtmAnA zAsanamAM ja A upAyanI tAttvika prApti thAya che. A zAsanane pAmIne ApaNA AnaMdanI avadhi na hoya e svAbhAvika che. kAraNa ke have ApaNAM samasta du:khono aMta najIkanA kALamAM lAvI zakAze. A upAya zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 169 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLI gayA pachI ApaNe enuM sevana kema nathI karatA - e vicArI levuM che. A saMsAramAM rahevAnI icchA haze tyAM sudhI A upAyo kAma lAgavAnA nathI. mokSe javAnI icchA jAge to A upAya phaLIbhUta thayA vinA nahi rahe. jJAnanI rucivALA maLI Ave, kriyAnI rucivALA paNa maLI Ave; AjJAnI rucivALA maLavA bahu muzkela che. jJAna ane kriyAno AjJAnusArI samanvaya thAya to mokSa hatheLImAM che. Aje anyadarzanakAro bhagavAnanA zAsanathI chUTA paDyA hoya to eka aMzane pakaDI levAnA kAraNe. jJAnanaya ke kriyAnaya A bemAMthI ekane ekAMte mAnavAmAM dUSaNe ghaNAM che ane banne nayane te te apekSAe pradhAna mAnavAmAM bhUSaNa ghaNAM che. evA vakhate je khUTe te pUruM karavA mATe mahenata karavI che. eka aMzamAtrane pakaDavAthI dUSaNa Ave che. ApaNane je samajAya che, te ja sAcuM che - evuM mAnanArA ekAMtavAdano bhoga bane che. je khUTe te pakaDavuM enuM nAma syAdvAda. A zAsanane svIkAravAnA badale ene kaThora mAnI svataMtratAnA premIoe judo coko jamAvyo, tenA kAraNe teo mithyAdarzananA praNetA thayA. jJAna ane kriyA bannene samAnarUpe svIkAre to mokSa maLe. keTalAka mahAtmAo khAtAM khAtAM, nAcatAM nAcatAM, rotAM rotAM, lagnanI corImAM ke rAjasiMhAsana upara kevaLajJAna pAmyA, tenuM kAraNa te te duSTa kriyAo che - evuM nathI, te te duSTa kAryonI pravRtti chUTI gai tyAre teo kevaLajJAna pAmyA. eka vAra AcAryabhagavaMte kahyuM hatuM ke ilAtIputra doraDA upara nAcatAM nAcatAM kevaLajJAna nathI pAmyA, nAcavAnuM baMdha karyuM tyAre kevaLajJAna pAmyo. potAnI bhoganI pravRtti keTalI bhUMDI che ane tyAganI pravRtti keTalI upAdeya che ; enI vicAraNAmAM caDhayA tyAre kevaLajJAna pAmyA. marudevAmAtA paNa rotAM rotAM kevaLajJAna nathI pAmyAM. rovAnuM baMdha karIne potAnA ekapAkSika snehane dhikkAryo tyAre kevaLajJAna pAmyAM. duSTa pravRttino tyAga karyA vinA ane AtmaramaNatA vinA kevaLajJAna na ja maLe. dareka jaNa potapotAnI vAta kare che - ema mAnIne mUMjhAvAnI jarUra nathI. bhagavAnanA vakhatamAM paNa A takalIpha hatI ja, bhagavAna je vAta karatA hatA tenA karatAM judI vAta gautama buddha paNa karatA hatA. te vakhate ApaNe to sAcuM samajavA prayatna karavo ja paDe. badhAnuM mAnIe to mokSa maLe - evuM nathI. eka sAcAnuM mAnIe to mokSa maLyA vagara na rahe. Aje to vItarAgaparamAtmAnA zAsanane ghA mAravAnuM kAma zAsananA loko ja kare che. e vakhate ApaNe koNa kayA irAde vAta kare che e samajavuM. joie. bhagavAnanI vAta to surasuMdarIe paNa karI hatI ane mayaNAsuMdarIe paNa karI hatI. puNyathI paiso maLe che ane puNyathI jJAna maLe che, banne vAta sAcI che : paraMtu koNa kayA irAde vAta kare che - e to jovuM paDe ne ? dharmathI mokSa maLe, dharmathI sukha maLe : A banne vAta sAcI hovA chatAM paNa sukha meLavavA jevuM nathI - e vAta na bole to irAdo bhUMDo che - ema mAnavuM paDe ne ? bhagavAnanI vAta kare che mATe darekanA vyAkhyAnamAM javuM - evI vAta barAbara nathI. bhagavAnanI vAta kayA irAde kare che - e jovuM joie. bhagavAnanI vAta bhagavAnanA anuyAyI banAvavA mATe kare che ke potAnA anuyAyI banAvavA : e to jovuM paDe ne ? marIcie bhagavAnanA dharmane dharma kahyo hato chatAM paNa temane utsutrabhASaNanuM pApa lAgyuM. tenuM kAraNa eka ja hatuM ke potAno celo banAvavAno irAdo hato. Azaya bhUMDo hoya to sArI vAta paNa mithyAtvanA gharanI bane che. Aje je sAdhusAdhvI potAnA guru hAjara hovA chatAM potAnA ziSya banAvavAnI ceSTA kare che teo marIcinA vaMzamAM che - ema samajavuM. lAlaca e eTalI bhUMDI cIja che ke tenA kAraNe sAdhupaNuM jAya ane samyakatva paNa jAya. samyakatvanA saDasaTha bola maLyA pachI A saMsAramAM bhaTakavuM nathI. sulasIzrAvikAne zrI mahAvIra paramAtmAe dharmalAbha aMbaDa tApasa sAthe kahevaDAvyo. AnuM rahasya samajAya che ? zrAvakapaNAmAM sauthI caDhiyAto guNa A samyaktva che. AthI ja aMbaDe tenA samyakatvanI parIkSA karI. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya . 171 zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 170 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI hemacaMdra sUrimahArAje paNa kahyuM hatuM ke zrotA zrAddha hoya ane vaktA sudhI hoya - vidvAna hoya to A kalikALamAM paNa bhagavAnanuM ekacchatrI zAsana calAvI zakAya. bhagavAnanuM rUpa karIne Avyo chatAM sulasIzrAvikA na AvI. A to kahe ke vAta to bhagavAnanI ja kare che, mATe vyAkhyAnamAM jaie chIe.... pachI bhale ne gurunI AjJAmAM na hoya, gacchamAM na hoya : AvuM cAle ? dIkSA letI vakhate eTaluM dhyAna rAkhavuM ke je potAnA gurunI AjJAmAM hoya tenI pAse dIkSA levI. jeo pote potAnA gurunI AjJAmAM rahetA na hoya teo guru banavA mahenata kare e vyAjabI nathI. dIkSA ApatI vakhate mArganA anuyAyI banAvavAnI bhAvanA hovI joie. paMcavastumAM kahyuM che ke parSadApUraNa mATe dIkSA nathI ApavAnI. bhagavAnanI AzA samajIne e rIte pravRtti karyA vinA nistAra nahi ja thAya. aMbaDa tApase sulasAnI parIkSA karIne jayAre 'bhagavAne dharmalAbha kahevaDAvyo che ema jaNAvyuM tyAre sulasIzrAvikAnuM AkhuM zarIra romAMcita thai gayuM. AnuM nAma samyakatvanI nizcalatA. - A rIte jJAna ane kriyA baze nayane pramANa mAnIne je siddhAMtI - jinazAsanano anuyAyI - jJAnavaMta banI apramattapaNe sAdhanA kare te mokSa pAmyA vinA na rahe. A rIte saDasaTha bolane vicArI je samyaktvaguNanI ArAdhanA kare che e potAnA rAgadveSAdi doSone TALIne samabhAvanA sukhane anubhavIne mokSanI najIka pahoMce che. ApaNe kharAba banatA hoIe to sukhanI lAlaca ane du:khanA dveSanA kAraNe, jo sukha upAdeya na lAge ane du:kha heya na lAge to tevA samakitIjevo sAro mANasa A duniyAmAM koi nathI. AthI ja kahyuM che ke jenuM mana samyakatvamAM nizcala hoya tenI tulanA koInI sAthe thai zake evI nathI. A rIte zrI yazovijayajI mahArAjAnuM vacana che. ene anusAra A saDasaTha bolane samyapha rIte pAmavA ane pAmIne tenA phaLasvarUpa sarvaviratidharmane svIkArIne tene pUrNapaNe ArAdhavA ApaNe sau prayatnazIla banI rahIe e ja eka abhilASA. zrI samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya 172