Page Text
________________
શ્રી વીતરાગપરમાત્માને છોડીને બીજા દેવદેવીની ઉપાસના કરતા હોઇએ તો તે આપણા ઇષ્ટની પ્રાપ્તિ તેમના કારણે થાય છે - એવું માની લીધું છે માટે અને આ ઈષ્ટની પ્રાપ્તિની પાછળ પણ સંક્લેશ ટાળવાનું બહાનું છે. વસ્તુતઃ વિણ્યની પ્રાપ્તિ થયા પછી સંક્લેશ ટળે – એ ધર્મનું ફળ નથી. વિષયની જરૂરિયાત ન લાગે, વિષયોની આશા ટળી જાય તેના કારણે સંક્લેશ નાશ પામે – એ ધર્મનું ફળ છે. આજે બીજા દેવદેવી પાસેથી પોતાની ઇષ્ટપૂર્તિ કરીને શાંતિ-સમાધિનો અનુભવ કરે અને એને પાછો ધર્મનો પ્રભાવ માને - આ કાયાશુદ્ધિનો પ્રકાર નથી. પ્રશસ્તમાર્ગમાં મનશુદ્ધિ અને વચનશુદ્ધિ જાળવવી સહેલી છે પણ કાયશુદ્ધિ જાળવવાનું કામ કપરું છે. કારણ કે તમારી-અમારી ભાવના મોટે ભાગે એક જ છે કે કાયાથી પ્રવૃત્તિ કર્યા વિના મન-વચનથી પ્રશસ્ત પ્રવૃત્તિ કરી લેવી છે. અશુભ પ્રવૃત્તિ મનથી કે વચનથી ટાળવાનું સહેલું છે પણ કાયાથી ટાળવાનું સહેલું નથી. આજે અમારાં સાધુસાધ્વીને પણ ભણવું નથી ને સરસ્વતીની સાધના કરવી છે. સ0 સરસ્વતી ભણવામાં સહાય કરે ને ?
જે ભણતો ન હોય તેને સરસ્વતી કઇ રીતે સહાય કરે ? તમે ભણતા હો અને ભણવામાં સહાય માંગો તો જુદી વાત. આજે તો વગર ભણ્ય આવડી જાય એવી ભાવનાથી સરસ્વતીની સાધના કરાય છે. સરસ્વતી કાંઇ નવરી નથી કે આ બધાને સહાય કરે. જે ભણે તેને સરસ્વતી સહાય કરે.
વિષયકષાયની પૂર્તિના કારણે વિષયકષાયની પરિણતિ શાંત થઇ - એવું લાગે આ ધર્મનો પ્રભાવ નથી – એટલે આજે સમજી લેવું છે. મનવચન પછી કાયશુદ્ધિ એટલા માટે બતાવી છે કે મન-વચન શુદ્ધ થયા પછી પણ કાયશુદ્ધિ લાવવાનું કામ અત્યંત કપરું છે. કારણ કે અનાદિથી અશુદ્ધ પ્રવૃત્તિ આત્મસાત્ થઇ છે. તેને ટાળતી વખતે પ્રયત્ન અતિશય કરવો પડે. વિષય કષાયની પરિણતિ શાંત થાય, વિષયની પૂર્તિ વિના પણ શાંત થાય તે ધર્મનો પ્રભાવ છે. જયારે વિષયકષાયની પૂર્તિમાં આનંદ લાગે તે અધર્મનો પ્રભાવ છે.
સ0 વિષયકષાયની પૂર્તિ તો પુણ્યથી થાય ને ?
પુણ્યથી સુખનાં સાધનો મળે છે તેમ ધર્મની સામગ્રી પણ મળે છે. પુણ્યના ઉદયથી મળે તો ઘણું, પણ કેટલું રાખવું તેનો વિવેક કરવો પડે ને ? કેરી પૈસા આપીને લાવો, પણ તેમાંથી રસ કાઢવાનો, ગોટલોછાલ ફેંકી દો ને ? તેમ પુણ્યથી જે ધર્મસામગ્રી મળે તેનો ઉપયોગ કરી લેવાનો, સુખની સામગ્રી ફેંકી દેવી. છતાં સુખ છોડી ન શકાય તોપણ એટલું યાદ રાખો કે- એ સુખની પૂર્તિ માટે અન્ય દેવને ન નમવું. સ0 અપવાદે, શક્તિ ન હોય તો છૂટ ને ?
આ અવિરતિની વાત નથી, સમ્યક્ત્વની વાત છે. સમકિતી અવિરતિની પ્રવૃત્તિ શક્તિના અભાવે ન છોડી શકે પણ મિથ્યાત્વની પ્રવૃત્તિ તો કોઇ સંયોગોમાં ન કરે. સમકિતી સાત વ્યસન સેવનારો હોય પણ સમકિતી અન્ય દેવદેવીને નમે નહિ. તમારે અભિયોગના કારણે છૂટ લેવી છે. પણ જેને આરાધના કરવી હોય પણ નબળાઇ હોય તેના માટે આ છૂટ આપી છે. જે વસ્તુ સુરક્ષા માટે રાખી હોય તેને પહેલેથી જ સેવવાની વૃત્તિ સારી નથી. કોઇ સંયોગોમાં કાયશુદ્ધિ જાળવી શકાય એવું ન હોય ત્યારે જે આગાર આપ્યા છે તે આગળની ઢાળમાં જણાવવાના છે. પરંતુ તે આગાર કાયમ માટે સેવવાના નથી. આગાર સેવવાથી સમ્યક્ત્વ જતું નથી રહેતું પરંતુ તેમાં આપણી એક પ્રકારની નબળાઇ કામ કરે છે – એટલું યાદ રાખવું. આગાર સેવવાથી સમ્યકત્વ જતું નથી – એટલું જ ત્યાં જણાવ્યું છે, સેવવા માટે આગાર નથી. આગાર સેવવા ન પડે તે રીતે કાયશુદ્ધિ કેળવી લેવી છે. ગમે તેટલું છેદનભેદન થાય, પીડા સહન કરવી પડે, તોપણ તે સહન કરી લે પરંતુ જિનને છોડીને અન્ય દેવદેવીને ન નમે તેની કાયશુદ્ધિ પ્રશસ્ત કોટિની છે.
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજwાય ૫૪
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજઝાય - ૫૫
| SR No. | 009156 |
| Book Title | Samkitna Sadsath bolni Sazzaya Vachna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandraguptasuri |
| Publisher | Anekant Prakashan Jain Religious |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 91 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 1 MB |